ΚΑΡ ΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φραγκίσκα Σιγάλα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αγγειοχειρουργικής Α Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική, ΓΝΑ «Ιπποκράτειο», Ιατρική Σχολή Πανεπιστηµίου Αθηνών
Γενικά χαρακτηριστικά του Καρδιαγγεικού συστήµατος Αποτελεί ένα κλειστό συνεχές σύστηµα ενδοθηλιακών κυττάρων Σκοπός η άρδευση των ιστών (αρτηρίες) και ηαπαγωγή των µεταβολικών ουσιών από αυτούς (φλέβες) ιακυµάνσεις ως προς την πίεση στα διάφορα τµήµατα του. Η καρδιά αποτελεί αντλία που συστέλλεται ρυθµικά
ΚΑΡ ΙΑ Είναι µια µυϊκή αντλία µε τέσσερις κοιλότητες Αποτελείται από δύο συγκύτια µυϊκών ιστών Κολπικό συγκύτιο σχηµατίζει τα τοιχώµατα των κόλπων Κοιλιακό συγκύτιο σχηµατίζει τα τοιχώµατα των κοιλιών Οι κόλποι και κοιλίες διαχωρίζονται από ινώδη συνδετικό ιστό
ΚΑΡ ΙΑ Το καρδιακό τοίχωµα αποτελείται από 3 στοιβάδες 1.Ενδοκάρδιο που αποτελείται από µία ενδοθηλιακή επένδυση και ένα υπενδοθηλιακό συνδετικό ιστό 2.Το µυοκάρδιο ένα λειτουργικό συγκύτιο γραµµωτών καρδιακών µυϊκών ινών µε 3 τύπους Κολπικό µυ Κοιλιακό µυ Εξειδικευµένες µυϊκές ίνες διέγερσης και αγωγιµότητας 3. Περικάρδιο. Το επικάρδιο, η σπλαχνική στοιβάδα,που επενδύεται από µεσοθήλιο σε επαφή µε την περικαρδιακή κοιλότητα
ΕΝ ΟΚΑΡ ΙΟ Ποικίλο πάχος Αυξηµένο στους κόλπους στροβιλώδης ροή αίµατος Μειωµένο στιςκοιλίες Εξωτερική στιβάδα ακανόνιστη διάταξη κολλαγόνων ινών Ίνες Purkinje Μεσαία στοιβάδα κανόνικη διάταξη κολλαγόνων ινών κανόνικη διάταξη ελαστικών ινών µυοϊνοβλάστες Εσωτερική στιβάδα (κοιλότητες) ενδοθήλια συνέχεια αγγείων
ΕΝ ΟΚΑΡ ΙΟ Α: χρώση VG ενδοκάρδιο δεξιού κόλπου Β:χρώση VG ενδοκάρδιο αριστερής κοιλίας, σηµειώνεται η διαφορά στο πάχος λόγω µικρότερης ποσότητας ελαστικού ιστού
ΜΥΟΚΑΡ ΙΟ Αποτελείται από εξειδικευµένο γραµµωτό µυ Η ποσότητα ποικίλλει Κόλποι λεπτό εξιά κοιλία µέτριο Αριστερή κοιλία αυξηµένο Επιφάνεια εξωτερικά λεία εσωτερικά δοκιδώδης θηλώδεις µύες
ΜΥΟΚΑΡ ΙΟ Α: Μυοκάρδιο αριστερού κόλπου Β: Μυοκάρδιο αριστερής κοιλίας
ΠΕΡΙΚΑΡ ΙΟ Τοιχωµατικό Σπλαγχνικό Περικαρδιακή κοιλότητα Ινοκολλαγονώδη ιστό Ελαστικό ιστό Μεσοθήλια
ΒΑΛΒΙ ΕΣ εξιά Κολποκοιλιάκη Πνευµονική Αριστερά Κολποκοιλιάκη Αορτική οµή Βαλβίδας Ινώδης δακτύλιος Ινοελαστικός ιστός Ενδοθήλιο
ΙΣΤΟΛΟΓΙΚΗ ΟΜΗ ΤΩΝ ΒΑΛΒΙ ΩΝ Α:άφθονος χαλαρός ινοκολλαγονώδηςιστός, πυκνή περιοχή ελαστικού ιστού, αποπεπλατυσµένα ενδοθηλιακά κύτταρα Β:χρώση VG Γ: Πυκνές και ακανόνιστες κολλαγόνεςίνες στο σηµείο πρόσφυσης των τενοντίων χορδών
ΙΝΟΚΟΛΛΑΓΟΝΩ ΗΣ ΣΚΕΛΕΤΟΣ Κεντρικό ινώδες σώµα Ινώδεις δακτύλιοι Πέριξ βαλβίδων Στήριξηγλωχίνων Μεµβρανώδες µεσοκοιλιακό διάφραγµα Μυοκάρδιο- ενδοκάρδιο
ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Τροποποιηµένες µυϊκές ίνες ώσεις από καρδιά Συστολή κόλπων και κοιλιών ΑΝΣ Παρασυµπαθητικό (επιβράδυνση) Συµπαθητικό (αύξηση)
ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΕΡΕΘΙΣΜΑΤΟΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Η καρδιά έχει δύο εξειδικευµένα συστήµατα αγωγής: Το Φλεβόκοµβο που παράγει ώσεις προκαλώντας ρυθµικές συσπάσεις του καρδιακού µυός Ένα εξειδικευµένο σύστηµα αγωγής α) τη µεσοκοµβικήοδό οδό η οποία επάγει ώσεις από το φλεβόκοµβο στον κολποκοιλιακό κόµβο, όπου η κολπική ώση καθυστερεί προτού προσεγγισει τις κοιλίες β ) το κολποκοιλιακό δεµάτιο που µεταβιβάζει ώσεις από τους κόλπους στις κοιλίες γ )τον αριστερό και δεξιό κλάδο του δεµατίου που συνδέονται µε ένα εξειδικευµένο δίκτυο ινών τις ίνες Purkinje,οι οποίες µεταβιβάζουν την ώση σε όλα τα τµήµατα των κοιλιών.
ΦΛΕΒΟΚΟΜΒΟΣ Θέση Σηµείο εισόδου άνω κοίλης φλέβας στο δεξιό κόλπο ιαστάσεις 1-1,5Χ0,1-0,15 0,15 cm Ιστολογική δοµή Μυϊκές ίνες κολπικές όχι κλιµακωτές ταινίες δεσµοσώµατα όχι οργανωµένη γραµµικήδοµή λίγα µυοϊνίδια Άφθονοςκολλαγονώδης ιστός Πολυάριθµα αγγεία Άφθονες νευρικές ίνες
ΦΛΕΒΟΚΟΜΒΟΣ Α:ινοκολλαγονώδης ιστός κυανούς, Β:ακανόνιστο σπειροειδές δίκτυο µικρών κοµβικών ινών
Θέση ΚΟΛΠΟΚΟΙΛΙΑΚΟΣ ΚΟΜΒΟΣ Βάση µεσοκολπικού διαφράγµατος µεταξύ κεντρικού ινώδους σώµατος και ενδοκαρδίου Ιστολογική δοµή Ίνες παρόµοιες µε φλεβοκόµβου (λιγότερο ακανόνιστες) Ινοκολλαγονώδες στρώµα Πλούσια αγγείωση και νεύρωση
Mεγάλες µυϊκές ίνες κενοτοπιώδες κυτταρόπλασµα γλυκογόνο λίγα µυοϊνίδια θετική αντιδραση ακετυλοχολινεστεράση αβ κρυσταλίνη ΙΝΕΣ PURKINJE
ΙΝΕΣ PURKINJE Α:Ίνες Purkinjeκάτω από το ενδοκάρδιο χωρίζονται από το µυοκάρδιο µε µία ζώνη χαλαρού ινοκολλαγονώδους ιστού Β:ανοσοϊστοχηµική κατάδειξη αβ-κρυσταλίνης
ΕΞΕΙ ΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΚΑΡ ΙΑΚΕΣ ΜΥΙΚΕΣ ΙΝΕΣ Μεγέθυνση 162Χ, χρώση Η&Ε
ΚΟΛΠΙΚΗ ΝΑΤΡΙΟΥΡΗΤΙΚΗ ΟΡΜΟΝΗ Που; Νευροενδοκρινικά κοκκία δεξιό κόλπο Πότε; Υπερέκταση κολπικών ινών ράση ράση; Προαγωγή αποβολής ύδατος και ιόντωννακαι Κ απόταάπω εσπειραµένα Πτώση αρτηριακής πίεσης Εµποδίζει την έκκριση ρενίνης από τους νεφρούς Εµποδίζει την έκκριση αλδοστερόνης απότα επινεφρίδια
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Κυκλοφορικό Σύστηµα Αιµοφόροκυκλοφορικόσύστηµα Λεµφoφόροκυκλοφορικόσύστηµα
Αιµοφόρο Κυκλοφορικό Σύστηµα Είναι το κύριο µέσο µεταφοράς: Ο 2 και CO 2 θρεπτικών ουσιών µεταβολικών προϊόντων διάσπασης κυττάρων του ανοσολογικού συστήµατος αµυντικών συστηµάτων, χηµικών µεταβιβαστών (ορµόνες) διαφόρων σηµαντικών ουσιών (παράγοντες πήξης του αίµατος)
Αιµοφόρο Κυκλοφορικό Σύστηµα Συστηµατικό αρτηριακό / φλεβικό σύστηµα Πνευµονικό αρτηριακό / φλεβικό σύστηµα Πυλαίοσύστηµα τριχοειδή εντέρου κολποειδή ήπατος τριχοειδή υποθαλάµου υπόφυσης (πρόσθιος λοβός)
Συστηµατική και Πνευµονική Κυκλοφορία Αίµατος
Πυλαία αιµοφόρα συστήµατα Άµεση σύνδεση δύο τριχοειδικών συστηµάτων. Αποτελείται από φλεβικούς αγωγούς που συνδέουν δύο τριχοειδικά συστήµατα και δεν εξαρτώνται από την καρδιακή αντλία. τριχοειδή εντέρου και κολποειδή ήπατος τριχοειδήυποθαλάµουκαιτριχοειδή υπόφυσης
ΓΕΝΙΚΗ ΟΜΗ ΤΩΝ ΑΙΜΟΦΟΡΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ Όλα τα αιµοφόρα αγγεία παρουσιάζουν κοινά δοµικά χαρακτηριστικά. Τα αγγεία όµως, είναι δοµικά προσαρµοσµένα στις φυσιολογικές τοπικές απαιτήσεις, γεγονός που εξηγεί τόσο τις επιµέρους διαφορές στη δοµή των µικρότερων αγγείων όσο και τις ενδιάµεσες µορφές που παρατηρούνται.
οµή τοιχώµατος αιµοφόρων αγγείων Αρτηρία Φλέβα
ΕΣΩ ΧΙΤΩΝΑΣ Είναι η πιο εσωτερική στοιβάδα και αποτελείται α) από µια καλυπτική στιβάδα πολυλειτουργικών, πλακωδών επιθηλιακών κυττάρων µε υψηλή εξειδίκευση που καλούνται ενδοθηλιακά κύτταρα και τα οποία έρχονται σε επαφή µε το αίµα. Η στιβάδα των ενδοθηλιακών κυττάρων επικάθεται σε β) µια λεπτή στιβάδα ινοκολλαγονώδουςιστού ιστού το υπενδοθήλιο και σε γ) µια στιβάδα ελαστικού ιστού το έσω ελαστικό πέταλο.
Ενδοθηλιακά κύτταρα Πεπλατυσµένα επιθηλιακά κύτταρα λείο εσωτερικό επένδυµατου αγγείου ιασυνδέονται µεσυν συνδετικά συµπλέγµατα. Πολλά πινοκυτταρικά κυστίδια µεταφορά ουσιών Λείο και αδρό ενδοπλασµατικό δίκτυο Ελεύθερα ριβοσώµατα Λίγα µιτοχόνδρια Σωµάτια Weibel-Palade: ηλεκτρονιόπυκνες ωοειδείς δοµές
Ενδοθηλιακά κύτταρα Έχουν πολλούς λειτουργικούς ρόλους: Αντιλαµβάνονταιµεταβολέςστηπίεσητουαίµατος, στητάσητουο 2 καιστηναιµατικήροή Εκκρίνουνπαράγοντες (προστακυκλίνη, νιτρικό οξείδιο, θροµβοµοντουλίνη) που παρεµποδίζουν τον σχηµατισµό θρόµβου (αντιπηκτική δράση) Εκκρίνουν παράγοντες που µεταβάλλουν τον τόνο του λείου µυ των αγγείων (αγγειοσυστολή αγγειοδιαστολή) Ενεργοποιούνταιαπόκυτοκίνες έκφραση µορίων κυτταρικής προσκόλλησης πρόσδεση λευκοκυττάρων Ενεργοποιούν την πήξη του αίµατος (πχ. ρήξη αγγείου) (παράγοντας von Willebrand)
ΜΕΣΟΣ ΧΙΤΩΝΑΣ Αποτελείται από λεία µυϊκά κύτταρα, που περιβάλλονται από κυµαινόµενο αριθµό κολλαγόνων ινών, εξωκυττάριαθεµέλια ουσία και ελαστικά πέταλα µε ακανόνιστα χάσµατα (θυριδωτά ελαστικά πέταλα)
ΕΞΩ ΧΙΤΩΝΑΣ Αποτελείται κυρίως από κολλαγόνο, αλλά και από µερικές λείες µυϊκές ίνες, κυρίως στις φλέβες. Ο χιτώνας αυτός είναι συχνά ο εµφανέστερος του τοιχώµατος των φλεβών. Ένα έξω ελαστικό πέταλο διαχωρίζει το µέσο από τον έξω χιτώνα Μέσα στον έξω χιτώνα των αγγείων µε παχιά τοιχώµατα, διεισδύουν µικρά αγγεία, τα αγγεία των αγγείων, τα οποία διακλαδιζόµενα τροφοδοτούν µε αίµα το µέσο χιτώνα. Ο Ο έξω χιτώνας επίσης περιέχει αµύελεςσυµπαθητικές νευρικές ίνες, οι οποίες νευρώνουντις λείες µυϊκές ίνες του µέσου χιτώνα.
ΤΑ ΑΓΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΙΩΝ Παρατηρούνται συχνότερα στις φλέβες, εύρηµα που είναι δυνατόν να εξηγηθεί εν µέρει από το γεγονός ότι η συγκέντρωση του Ο 2 και των θρεπτικών ουσιών είναι χαµηλότερη στις φλέβες σε σχέση µε τις αρτηρίες. εν παρατηρούνται στα λεπτότερα αγγεία, τα οποία προσλαµβάνουν το Ο 2 µε διάχυση απ' τον αυλό.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ