ΔΛ.ΚΔ.Θ.Δ. ΔΛΛΗΝΙΚΟ ΚΔΝΣΡΟ ΘΑΛΑΙΩΝ ΔΡΔΤΝΩΝ

ηπαηηγική Μελέηη ΤΠΟΤΡΓΔΙΟ Πεπιβαλλονηικών ΠΑΙΓΔΙΑ, Επιπηώζεων ΓΙΑ ΒΙΟΤ ΜΑΘΗΗ Εθαπμογήρ ΚΑΙ Ε.Π.Υ..Α.Α. ΘΡΗΚΔΤΜΑΣΩΝ για ηιρ ΓΔΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΔΙΑ ΔΡΔΤΝΑ ΚΑΙ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΔΛ.ΚΔ.Θ.Δ. ΔΛΛΗΝΙΚΟ ΚΔΝΣΡΟ ΘΑΛΑΙΩΝ ΔΡΔΤΝΩΝ Δ Ρ Γ Α Σ Ζ Ρ Η Α Τ Μ Β Ο Τ Λ Ο Η Α. Δ. Υ Χ Ρ Ο Σ Α Κ Σ Δ Π Ο Λ Δ Ο Γ Ο Μ Ο Η Μ Ζ Υ Α Ν Η Κ Ο Η ηπαηηγική Μελέηη Πεπιβαλλονηικών Επιπηώζεων Εθαπμογήρ Ειδικού Πλαιζίος Υωποηαξικού σεδιαζμού & Αειθόπος Ανάπηςξηρ (Ε.Π.Υ..Α.Α.) για ηιρ ΥΕΒΡΟΤΑΡΙΟ 2010

Πίνακας περιεχομένων ΜΕΡΟ Ι... ΓΕΝΙΚΑ ΣΟΙΧΕΙΑ... ΟΡΙΜΟΙ & ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΙΕ... ΟΡΙΜΟΙ... ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΙΕ... ΜΕΡΟ ΙΙ... I ΜΗ ΣΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... I ΓΕΝΙΚΑ... I ΤΝΟΠΣΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΟΤ Ε.Π.Χ..Α.Α. ΓΙΑ ΣΙ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ... I Α) ΧΩΡΟΘΕΣΗΗ ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΩΝ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΕΩΣΕΡΙΚΩΝ ΤΔΑΣΩΝ, ΣΑΘΜΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΟΝΟΤ ΚΑΙ ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΩΝ ΤΚΕΤΑΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΗ ΜΕΣΑΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΑΛΙΕΤΣΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΣΩΝ... III Β) ΧΩΡΟΘΕΣΗΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΘΑΛΑΙΑ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΩΝ ΧΕΡΑΙΩΝ ΤΠΟΣΗΡΙΚΣΙΚΩΝ ΕΓΚΑΣΑΣΑΕΩΝ ΑΤΣΩΝ... VII ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΕΚΣΙΜΗΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΩΝ ΕΠΙΠΣΩΕΩΝ ΑΠΟ ΣΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ Ε.Π.Χ..Α.Α. ΓΙΑ ΣΙ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ... XI ΜΕΡΟ ΙΙΙ... 1 1. ΕΙΑΓΩΓΗ... 1 1.1. Ο ΘΕΜΟ ΣΗ ΕΚΣΙΜΗΗ ΣΩΝ ΕΠΙΠΣΩΕΩΝ ΣΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΟΡΙΜΕΝΑ ΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ... 1 2. ΚΟΠΙΜΟΣΗΣΑ ΚΑΙ ΣΟΧΟΙ ΣΟΤ ΧΕΔΙΟΤ... 11 2.1. ΚΟΠΙΜΟΣΗΣΑ ΣΟΤ Ε.Π.Χ..Α.Α. ΓΙΑ ΣΙ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ... 11 2.2. ΚΟΠΟ ΣΗ.Μ.Π.Ε.... 14 2.3. ΔΙΕΘΝΕΙ, ΚΟΙΝΟΣΙΚΟΙ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΣΟΧΟΙ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ... 14 2.4. ΔΙΕΘΝΕΙ, ΚΟΙΝΟΣΙΚΟΙ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΣΟΧΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΙΑ... 15 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΟΤ ΕΙΔΙΚΟΤ ΠΛΑΙΙΟΤ ΧΩΡΟΣΑΞΙΚΟΤ ΧΕΔΙΑΜΟΤ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΤ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΓΙΑ ΣΙ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ... 27 3.1. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Ε.Π.Χ..Α.Α. ΓΙΑ ΣΙ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ ΚΑΙ ΣΗ ΧΕΣΙΚΗ ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΕΚΣΙΜΗΗ.... 27 3.2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Ε.Π.Χ..Α.Α. ΓΙΑ ΣΙ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ... 28 3.3. EΡΓΑ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΡΙΟΣΗΣΕ ΠΟΤ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩ ΝΑ ΠΡΟΚΤΨΟΤΝ ΑΠΟ ΣΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ Ε.Π.Χ..Α.Α. ΓΙΑ ΣΙ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ... 41

3.4. ΕΝΑΛΛΑΚΣΙΚΕ ΔΤΝΑΣΟΣΗΣΕ ΧΩΡΟΣΑΞΙΚΟΤ ΧΕΔΙΑΜΟΤ ΘΑΛΑΙΩΝ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ... 42 3.5. ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΕΝΑΛΛΑΚΣΙΚΩΝ ΔΤΝΑΣΟΣΗΣΩΝ (ΕΝΑΡΙΩΝ) ΧΩΡΟΣΑΞΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΗ ΘΑΛ. ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ - ΕΠΙΛΟΓΗ ΒΙΩΙΜΟΤ ΕΝΑΡΙΟΤ... 45 4. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΗ ΤΦΙΣΑΜΕΝΗ ΚΑΣΑΣΑΗ ΣΟΤ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΟ... 53 4.1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΟΙΧΕΙΑ ΣΡΕΧΟΤΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΗ ΚΑΣΑΣΑΗ... 53 4.2. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΟΤ ΕΝΔΕΧΕΣΑΙ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΘΟΤΝ ΑΠΟ ΣΗΝ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΩΝ ΘΑΛΑΙΩΝ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ... 64 4.3. ΤΝΟΨΗ ΤΦΙΣΑΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΣΩΝ ΣΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΠΟΤ ΕΝΔΕΧΕΣΑΙ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΘΟΤΝ ΑΠΟ ΣΗΝ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΣΩΝ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ... 118 5. ΕΚΣΙΜΗΗ, ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΚΑΙ ΑΝΣΙΜΕΣΩΠΙΗ ΣΩΝ ΕΠΙΠΣΩΕΩΝ ΣΟΤ ΧΕΔΙΟΤ ΣΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ... 147 5.1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΟΙΧΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΩΝ ΕΠΙΠΣΩΕΩΝ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ... 147 5.2. ΕΠΙΠΣΩΕΙ ΣΩΝ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ ΣΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΙΚΟΤΣΗΜΑΣΑ... 158 5.3. ΠΡΟΔΙΟΡΙΜΟ ΕΠΙΠΣΩΕΩΝ ΣΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΣΗΝ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ... 171 5.4. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟΣΡΟΠΗ ΚΑΙ ΕΛΑΧΙΣΟΠΟΙΗΗ ΕΠΙΠΣΩΕΩΝ ΣΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ... 175 5.5. ΤΣΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ ΗΜΑΝΣΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΩΝ ΕΠΙΠΣΩΕΩΝ... 177 6. ΣΟΙΧΕΙΑ ΚΑΝΟΝΙΣΙΚΗ ΠΡΑΞΗ... 180 6.1. ΒΑΙΚΟ ΘΕΜΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ... 180 6.2. ΟΡΓΑΝΩΣΙΚΟ ΠΛΑΙΙΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΗ ΣΩΝ Π.OΑ.Τ.... 183 6.3. ΠΡΟΣΑΕΙ/ΚΑΣΕΤΘΤΝΕΙ/ΜΕΣΡΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΑΝΣΙΜΕΣΩΠΙΗ/ΕΛΑΧΙΣΟΠΟΙΗΗ ΣΩΝ ΕΠΙΠΣΩΕΩΝ ΑΠΟ ΣΟ Ε.Π.Χ..Α.Α.... 184 6.4. ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΟ ΤΣΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΤΘΗΗ ΗΜΑΝΣΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΩΝ ΕΠΙΠΣΩΕΩΝ... 185 7. ΔΤΚΟΛΙΕ ΠΟΤ ΑΝΕΚΤΨΑΝ ΚΑΣΑ ΣΗΝ ΕΚΠΟΝΗΗ ΣΗ.Μ.Π.Ε... 186 8. ΒΑΙΚΕ ΜΕΛΕΣΕ ΚΑΙ ΕΡΕΤΝΕ... 188 8.1. ΣΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΩΝ Π.Α.Τ.... 189 8.2. ΣΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΩΝ Π.Ο.Α.Τ. / Π.Α..Μ. ΚΑΙ ΣΩΝ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΕΝΣΟ ΚΑΙ ΕΚΣΟ Π.Α.Τ.... 190 8.3. ΣΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΗ ΑΔΕΙΟΔΟΣΗΗ ΣΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ... 191 9. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 192 ΠΑΡΑΡΣΗΜΑΣΑ... 206

ΜΕΡΟ Ι ΓΕΝΙΚΑ ΣΟΙΦΕΙΑ Ζ παξνχζα.μ.π.δ. εθπνλήζεθε απφ ην Διιεληθφ Κέληξν Θαιαζζίσλ Δξεπλψλ (ΔΛ.ΚΔ.Θ.Δ.), ζε ζπλεξγαζία κε ηηο εηαηξείεο APC ADVANCED PLANNING CONSULTING ΤΜΒΟΤΛΟΗ ΔΠΗΥΔΗΡΖΔΧΝ ΑΔ (APC S.A.), θαη EΡΓΑΣΖΡΗΑ ΤΜΒΟΤΛΟΗ ΑΔ, ζην πιαίζην ηεο ηξαηεγηθήο Πεξηβαιινληηθήο Δθηίκεζεο πνπ πξνβιέπεη ην άξζξν 7 ηεο Τπνπξγηθήο Απφθαζεο ΤΠΔΥΧΓΔ/ΔΤΠΔ/νηθ. 107017/28.08.2006 γηα ηελ εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ νξηζκέλσλ ζρεδίσλ θαη πξνγξακκάησλ ζε ζπκκφξθσζε κε ηηο δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο 2001/42/ΔΚ (ΦΔΚ 1225 Γ 2006) κε ζθνπφ ηελ έγθξηζε Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ & Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο (Δ.Π.Υ..Α.Α.) γηα ηηο Τδαηνθαιιηέξγεηεο. Ζ εθπφλεζε ηεο κειέηεο έγηλε γηα ινγαξηαζκφ ηνπ πλδέζκνπ Διιεληθψλ Θαιαζζνθαιιηεξγεηψλ (.Δ.Θ.) γηα ηελ παξνρή ππνζηήξημεο πξνο ηα Τπνπξγεία Π.Δ.Κ.Α. θαη Α.Α.Σ. πξνθεηκέλνπ λα πινπνηήζνπλ ηνλ παξαπάλσ ζθνπφ. Ομάδα Μελέτης ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΣΡΟ ΘΑΛΑΙΨΝ ΕΡΕΤΝΨΝ Γξ Αιέμηνο Η. Κνλίδεο Γξ. Παλαγηψηεο Παλαγησηίδεο Γξ. Κψζηαο Παπαθσλζηαληίλνπ Βηνιφγνο- Ηρζπνιφγνο (Phd) Βηνιφγνο - Χθεαλνγξάθνο (MSc, Phd) Βηνιφγνο- Ηρζπνιφγνο (Phd) Γξ. Γεκήηξηνο. Κιανπδάηνο Βηνιφγνο- Ηρζπνιφγνο (Phd)

APC ADVANCED PLANNING CONSULTING ΤΜΒΟΤΛΟΙ ΕΠΙΦΕΙΡΗΕΨΝ Α.Ε. Βηνιφγνο- Ηρζπνιφγνο Αλαγλφπνπινο Νίθνο (MSc) / Πηπρίν Μειεηεηή θαη. 26 Γ, θαη.27 Γ Θαι. Βηνιφγνο- Χθεαλνγξάθνο Παπαγεσξγίνπ Φίιηππνο (MSc. ΜΒΑ) Ηρζπνιφγνο Παπαλαζηαζίνπ Δηξήλε (ΣΔ) Μπνπξδαληψηεο Νίθνο Πεξηβαιινληνιφγνο-Χθεαλνγξάθνο (ΜSc) Μπηιίξε Δπθεκία Οηθνλνκνιφγνο EΡΓΑΣΗΡΙΑ ΤΜΒΟΤΛΟΙ ΑΕ Παπαζενδψξνπ Φαίδσλ Κάξθα Γαβξηέιια Κάξθαο Γεκήηξηνο Δηδηθφο χκβνπινο Κσζηαθφπνπινο Γεκήηξεο Γξακκαηεηαθή Τπνζηήξημε Υσξνηάθηεο Πνιενδφκνο Πηπρίν Μειεηεηή θαη. 1 Γ Αξρηηέθησλ Υσξνηάθηεο (Phd) / Πηπρίν Μειεηεηή θαη. 1 Γ Πνιηηηθφο Μεραληθφο -Δηδηθφο ζπλεξγάηεο δηθηχσλ ππνδνκήο Βηνιφγνο Ηρζπνιφγνο (ΜΒΑ) Γξεγνξίνπ Οιπκπία APC S.A.

ΟΡΙΜΟΙ & ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΥΙΕ Ορισμοί ην πιαίζην ηεο παξνχζαο κειέηεο νη φξνη πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη έρνπλ ηελ αθφινπζε έλλνηα. Τδαηνθαιιηέξγεηα: ε θαιιηέξγεηα ή εθηξνθή πδξφβησλ νξγαληζκψλ κε ηε ρξήζε ηερληθψλ κε ζθνπφ ηελ αχμεζε, πέξαλ ησλ θπζηθψλ ηθαλνηήησλ ηνπ πεξηβάιινληνο, ηεο παξαγσγήο ησλ ελ ιφγσ νξγαληζκψλ. Οη νξγαληζκνί απηνί παξακέλνπλ, θαζ φιε ηε δηάξθεηα εθηξνθήο ή θαιιηέξγεηάο ηνπο θαη κέρξη ηε ζπγθνκηδή ηνπο, ζηελ ηδηνθηεζία θπζηθνχ ή λνκηθνχ πξνζψπνπ. Δθηαηηθή πδαηνθαιιηέξγεηα: νη εθκεηαιιεχζεηο εθηξνθήο ή θαιιηέξγεηαο πδξφβησλ νξγαληζκψλ, νη νπνίεο ραξαθηεξίδνληαη απφ κηθξφ βαζκφ παξέκβαζεο εθ κέξνπο ηνπ εθηξνθέα/ θαιιηεξγεηή φζνλ αθνξά ην πεξηβάιινλ, ηε δηαηξνθή, ηα αξπαθηηθά δψα θαη ηνπο λνζνγφλνπο παξάγνληεο θαη παξάιιεια απφ ρακειή παξαγσγηθή ηθαλφηεηα θαζψο θαη ζεκαληηθή εμάξηεζε απφ ηηο ηνπηθέο θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο θαη ηελ πνηφηεηα ησλ πδάησλ. Δληαηηθή πδαηνθαιιηέξγεηα: νη εθκεηαιιεχζεηο εθηξνθήο ή θαιιηέξγεηαο πδξφβησλ νξγαληζκψλ (ζηα ζηάδηα ηεο επψαζεο, ηνπ γφλνπ θαη ηεο εθηξνθήο) ζε έλα ζρεηηθά ειεγρφκελν πεξηβάιινλ, νη νπνίεο πξνυπνζέηνπλ ζεκαληηθή εηζξνή ελέξγεηαο γηα ηε βειηηζηνπνίεζε ηεο αλάπηπμεο θαη επηβίσζεο. Ζκηεληαηηθή πδαηνθαιιηέξγεηα: νη εθκεηαιιεχζεηο εθηξνθήο ή θαιιηέξγεηαο πδξφβησλ νξγαληζκψλ (ζηα ζηάδηα επψαζεο, ηνπ γφλνπ θαη ηεο εθηξνθήο) ζε έλα ζρεηηθά ειεγρφκελν πεξηβάιινλ, νη νπνίεο πξνυπνζέηνπλ εηζξνή ζπκπιεξσκαηηθήο ελέξγεηαο γηα ηε βειηηζηνπνίεζε ηεο αλάπηπμεο θαη επηβίσζεο. Πεξηνρέο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Α.Τ.): ζαιάζζηεο πεξηνρέο πνπ πιεξνχλ ζπγθεθξηκέλα ραξαθηεξηζηηθά γηα ηελ αλάπηπμε ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ εληφο ησλ νπνίσλ ρσξνζεηνχληαη κνλάδεο ζε α) νξγαλσκέλνπο ππνδνρείο, κε ηε κνξθή Π.Ο.Α.Τ., β) Πεξηνρέο Άηππεο πγθέληξσζεο Μνλάδσλ (Π.Α..Μ). θαη γ) κεκνλσκέλα.

Πεξηνρέο Οξγαλσκέλεο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Ο.Α.Τ.): ζαιάζζηεο εθηάζεηο εληφο Π.Α.Τ., νξγαλσκέλεο θαηά ηελ έλλνηα ηνπ άξζξνπ 10 ηνπ Ν. 2742/1999, εληφο ησλ νπνίσλ ε ζπλνιηθή έθηαζε εγθαηάζηαζεο ησλ κνλάδσλ, αλεμαξηήησο εθηξεθφκελνπ είδνπο, είλαη θαη ειάρηζην 100 ζηξέκκαηα, θαη πξνθεηκέλνπ γηα θαιιηέξγεηα ςαξηψλ ε παξαγσγηθή δπλακηθφηεηα είλαη θαη ειάρηζην 2,000 ηφλνη/έηνο Πεξηνρέο Άηππεο πγθέληξσζεο Μνλάδσλ (Π.Α..Μ.): ζαιάζζηεο εθηάζεηο εληφο Π.Α.Τ. ζηηο νπνίεο αλαπηχζζνληαη πεξηζζφηεξεο ηεο κηαο κνλάδεο πδαηνθαιιηέξγεηαο θαη ησλ νπνίσλ ε ζπλνιηθή έθηαζε εγθαηάζηαζεο (αλεμαξηήησο εθηξεθφκελνπ είδνπο) είλαη θαη ειάρηζην 100 ζηξέκκαηα θαη φρη πεξηζζφηεξν απφ 250 ζηξέκκαηα, θαη βξίζθνληαη κεηαμχ ηνπο ζε κέγηζηε απφζηαζε ελφο λαπηηθνχ κηιίνπ, γηα απφζηαζε πνπ κεηξάηαη θάζεηα πξνο ηνλ αηγηαιφ θαη ηξηψλ (3) λαπηηθψλ κηιίσλ ζε αλάπηπγκα ζαιάζζηνπ κεηψπνπ. Μεκνλσκέλεο κνλάδεο: κνλάδεο ζαιάζζηαο πδαηνθαιιηέξγεηαο ρσξνζεηεκέλεο εληφο ή εθηφο Π.Α.Τ. ζε έθηαζε θαη αλψηαην φξην 100 ζηξεκκάησλ θαη ππφ ηνλ φξν φηη ε κεηαμχ ηνπο απφζηαζε είλαη ηνπιάρηζηνλ έλα (1) λαπηηθφ κίιη, γηα απφζηαζε πνπ κεηξάηαη θάζεηα πξνο ηνλ αηγηαιφ θαη ηξηψλ (3) λαπηηθψλ κηιίσλ ζε αλάπηπγκα ζαιάζζηνπ κεηψπνπ. Έθηαζε εγθαηάζηαζεο κνλάδαο: ε πδάηηλε έθηαζε γηα ηελ νπνία αδεηνδνηείηαη ε κνλάδα θαη ε νπνία νξηνζεηείηαη κε ηηο ζπληεηαγκέλεο ησλ άθξσλ ηεο. Πισηέο κνλάδεο ηρζπνθαιιηέξγεηαο: εγθαηαζηάζεηο (ζηελ επηθάλεηα ή/θαη ζηε ζηήιε ηνπ λεξνχ) ζε ζαιάζζηεο ή ιηκλαίεο εθηάζεηο απνηεινχκελεο, απφ έλα ζχλνιν ηρζπνθισβψλ (ζε κία ή πεξηζζφηεξεο ζπζηνηρίεο) θαη πισηέο εμέδξεο εξγαζίαο, θαηάιιεια αγθπξνβνιεκέλεο. Οη ηρζπνθισβνί ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο κε ηξφπν ψζηε λα επηηξέπνπλ ζηνπο εξγαδνκέλνπο ηελ εθηέιεζε εξγαζηψλ, ελψ δηαζέηνπλ θαη εηδηθφ θηγθιίδσκα πξνζηαζίαο ηνπο. Ηρζπνθισβφο: εηδηθφ πιαίζην (ζπλήζσο ηεηξάγσλν ή θπθιηθφ), απφ πνηθίια πιηθά ζην νπνίν πξνζαξκφδεηαη δίρηπ δηαθφξσλ δηαζηάζεσλ θαη δηαθνξεηηθνχ βάζνπο θαη αλνίγκαηνο «καηηψλ», εληφο ηνπ νπνίνπ εθηξέθνληαη ηα ςάξηα.

Πισηή εμέδξα εξγαζίαο: εηδηθή θαηαζθεπή, απφ πνηθίια θαηάιιεια πιηθά, εγθαηεζηεκέλε πιεζίνλ ησλ ηρζπνθισβψλ θαη ζπλδεδεκέλε κε ζχζηεκα αγθπξνβφιεζεο, επί ηεο νπνίαο εθηεινχληαη βνεζεηηθέο εξγαζίεο ζρεηηθέο κε ηε δηαρείξηζε ηεο παξαγσγήο ηεο κνλάδαο. ηαζκφο παξαγσγήο γφλνπ (εθθνιαπηήξην): εγθαηαζηάζεηο αλαπαξαγσγήο, εθθφιαςεο θαη εθηξνθήο ησλ δψσλ πδαηνθαιιηέξγεηαο ζηα πξψηα ζηάδηα ηεο δσήο ηνπο. Δγθαηαζηάζεηο πξνπάρπλζεο: εγθαηαζηάζεηο εθηξνθήο ησλ δψσλ πδαηνθαιιηέξγεηαο ζε ζηάδην αλάπηπμεο κεηά ηα πξψηα ζηάδηα ηεο δσήο ηνπο θαη κέρξη ηε κεηαθνξά ηνπο ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηειηθήο αλάπηπμεο. Ηρζπνγελλεηηθφο ζηαζκφο: εγθαηαζηάζεηο αλαπαξαγσγήο, εθθφιαςεο θαη εθηξνθήο ζηα πξψηα ζηάδηα ηεο δσήο ησλ ςαξηψλ ηρζπνθαιιηέξγεηαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ή κε εγθαηαζηάζεσλ πξνπάρπλζεο. Τπνζηεξηθηηθέο εγθαηαζηάζεηο πισηψλ κνλάδσλ: νη απαξαίηεηεο γηα ηελ απξφζθνπηε ιεηηνπξγία ησλ κνλάδσλ εγθαηαζηάζεηο, κφληκεο ή κε, επί ρεξζαίσλ εθηάζεσλ, ζπλήζσο εγγχο ησλ πισηψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ζπγθεθξηκέλα: Απνζήθεο, ςπγεία, πιπληήξηα δηρηπψλ, θηίζκαηα γηα ηελ παξακνλή πξνζσπηθνχ, πξνβιήηεο, εγθαηαζηάζεηο ζπζθεπαζίαο, ζπληήξεζεο θαη παξαγσγήο κε κεηαπνηεκέλσλ αιηεπηηθψλ πξντφλησλ, Κέληξα Απνζηνιήο Οζηξάθσλ θαη Απνθειχθσζεο Οζηξάθσλ, εγθαηαζηάζεηο ηαΐζκαηνο -ζηιφ ηξνθψλ. Πισηφ ζχζηεκα θαιιηέξγεηαο νζηξάθσλ (Long line): ζχζηεκα πνπ απνηειείηαη απφ παξάιιειεο γξακκέο παξαγσγήο (ζρνηληά κάλλεο) αγθπξνβνιεκέλεο ζηα άθξα ηνπο πνπ επηπιένπλ κε ηε βνήζεηα πισηήξσλ. Απφ ηηο γξακκέο παξαγσγήο αλαξηψληαη νη αξκαζηέο ή νη δίζθνη εθηξνθήο ησλ νζηξάθσλ. Παζζαισηφ ζχζηεκα θαιιηέξγεηαο νζηξάθσλ (pole): ζχζηεκα πνπ απνηειείηαη απφ παξάιιειεο γξακκέο παξαγσγήο (κάλλεο) ζηεξεσκέλεο ζηα άθξα ηνπο ζε

νξηδφληηνπο δνθνχο πνπ κε ηε ζεηξά ηνπο ζηεξίδνληαη ζε θάζεηνπο παζζάινπο. Απφ ηηο γξακκέο παξαγσγήο αλαξηψληαη νη αξκαζηέο ή νη δίζθνη εθηξνθήο ησλ νζηξάθσλ. Αξκαζηά (sock): θπιηλδξηθφ δίρηπ δηακέηξνπ πεξίπνπ 30 cm θαη κε άλνηγκα «καηηψλ» αλάινγν κε ην κέγεζνο ησλ νζηξάθσλ. Σν κήθνο ηνπ πνηθίιιεη αλάινγα κε ην βάζνο ηεο ζάιαζζαο, πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλε ε κνλάδα. Γίζθνη εθηξνθήο (trays): εηδηθνί δηάηξεηνη πιαζηηθνί δίζθνη (θαιάζηα), δηαθφξσλ κεγεζψλ θαη ζρεκάησλ, πνπ αλαξηψληαη ζηε ζαιάζζηα ζηήιε ζε θάζεηε δηάηαμε κεηαμχ ηνπο, εληφο ησλ νπνίσλ ηνπνζεηνχληαη θαη εθηξέθνληαη νζηξαθνεηδή θαη άιινη νξγαληζκνί..

υντομογραφίες Α.Δ.Π.Ο. Γ.Π.. Δ.Π.Α.Α. Δ.Π.Μ. Δ.Π.Μ.Α.Α. Απφθαζε Έγθξηζεο Πεξηβαιινληηθψλ ξσλ Γεληθφ Πνιενδνκηθφ ρέδην Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο Δηδηθή Πεξηβαιινληηθή Μειέηε Δζληθφ Πξφγξακκα Μεηαξξπζκίζεσλ γηα ηελ Αλάπηπμε θαη ηελ Απαζρφιεζε 2005-2008 Δ.Π.Υ..Α.Α. Δηδηθφ Πιαίζην Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο Δ..Α.Α. Δ..Π.Α. Δ...Α.ΑΛ. Δ.Σ.Α. Δ.Τ.Α.. Κ.Τ.Α. Μ.Π.Δ. Ο.Γ.Π.Ε. Π.Α..Μ. Π.Α.Τ. Π.Α.Τ. Π.Δ.Π. Π.Ο.Α.Τ. Δζληθφ ηξαηεγηθφ ρέδην Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο Δζληθφ ηξαηεγηθφ Πιαίζην Αλαθνξάο Δζληθφ ηξαηεγηθφ ρέδην Αλάπηπμεο Αιηείαο Δπξσπατθφ Σακείν Αιηείαο Δηδηθή Τπεξεζία - Αξρή πληνληζκνχ Δπηρεηξεζηαθψλ πξνγξακκάησλ Κνηλή Τπνπξγηθή Απφθαζε Μειέηε πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ Οινθιεξσκέλε Γηαρείξηζε Παξάθηηαο Εψλεο Πεξηνρέο Άηππσλ πγθεληξψζεσλ Μνλάδσλ Πεξηνρέο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ Πεξηνρή Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ Πεξηθεξεηαθφ Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα Πεξηνρέο Οξγαλσκέλεο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ

Π.Π.Δ.Α. Πξνθαηαξθηηθή Πεξηβαιινληηθή Δθηίκεζε θαη Αμηνιφγεζε.Δ.Θ..Μ.Π.Δ..Υ.Ο.Α.Π. Σ.Π.Δ. Τ.Α.Α.Σ Τ.Π.Δ.Κ.Α. χλδεζκνο Διιεληθψλ Θαιαζζνθαιιηεξγεηψλ ηξαηεγηθή Μειέηε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ ρέδην Υσξηθήο θαη Οηθηζηηθήο Οξγάλσζεο Αλνηθηήο Πφιεο Σερλνινγίεο Πιεξνθνξίαο θαη Δπηθνηλσλίαο Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο θαη Σξνθίκσλ Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο, Δλέξγεηαο, θαη Κιηκαηηθήο Αιιαγήο (πξψελ Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ.) Τ.ΠΔ.ΥΧ.Γ.Δ. Τπνπξγείν Πεξηβάιινληνο, Υσξνηαμίαο θαη Γεκνζίσλ Έξγσλ F.A.O. Food and Agriculture Organisation (Οξγαληζκφο Σξνθίκσλ θαη Γεσξγίαο) F.E.A.P. Federation of European Aquaculture Producers (Οκνζπνλδία Δπξσπαίσλ Παξαγσγψλ Τδαηνθαιιηέξγεηαο)

ΜΕΡΟ ΙΙ ΜΗ ΣΕΦΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΧΗ ΓΕΝΙΚΑ Ζ κειέηε απηή εθπνλείηαη ζην πιαίζην ηεο δηαδηθαζίαο ηξαηεγηθήο Πεξηβαιινληηθήο Δθηίκεζεο ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηηο Τδαηνθαιιηέξγεηεο. Ζ ηξαηεγηθή Πεξηβαιινληηθή Δθηίκεζε ζηνρεχεη ζηελ πςεινχ επηπέδνπ πξνζηαζία ηνπ επξχηεξνπ πεξηβάιινληνο, εθηηκψληαο ηηο επηπηψζεηο πνπ ελδέρεηαη λα πξνθχςνπλ απφ ηελ εθαξκνγή νξηζκέλσλ ζρεδίσλ θαη πξνγξακκάησλ, πξνηείλνληαο κέηξα αληηκεηψπηζεο ζην αξρηθφ απηφ ζηάδην ιήςεο απνθάζεσλ. Ζ ελζσκάησζε ηεο δηαδηθαζίαο ηεο ηξαηεγηθήο Πεξηβαιινληηθήο Δθηίκεζεο ζην εζληθφ πεξηβαιινληηθφ δίθαην πξαγκαηνπνηήζεθε κε ηελ Τ.Α. ΤΠΔΥΧΓΔ/ΔΤΠΔ/νηθ. 107017/2006 γηα ηελ «Δθηίκεζε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ νξηζκέλσλ ζρεδίσλ θαη πξνγξακκάησλ, ζε ζπκκφξθσζε κε ηηο δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο 2001/42/ΔΚ» (ΦΔΚ 1225Β/5.9.2006). Οη πξνδηαγξαθέο ηεο ηξαηεγηθήο Μειέηεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ, κε ηηο νπνίεο ζπκκνξθψλεηαη ε παξνχζα κειέηε, αλαθέξνληαη ζην Παξάξηεκα ΗΗΗ ηεο πξναλαθεξζείζαο ΤΑ, ελψ ε δηαδηθαζία ηεο ηξαηεγηθήο Πεξηβαιινληηθήο Δθηίκεζεο θαζνξίδεηαη ζην άξζξν 7 απηήο. ΤΝΟΠΣΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΥΗ ΣΟΤ Ε.Π.Φ..Α.Α. ΓΙΑ ΣΙ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ θνπφο ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο γηα ηηο Τδαηνθαιιηέξγεηεο είλαη ε ρσξηθή δηάξζξσζε ηνπ εζληθήο ζεκαζίαο ηνκέα ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ, πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο νηθνδφκεζεο ελφο βηψζηκνπ κέιινληνο γηα ηνλ ηνκέα ζηελ Διιάδα. I

Γηα ην ζθνπφ απηφ ην ελ ιφγσ Δ.Π.Υ..Α.Α. πεξηιακβάλεη θαηεπζχλζεηο, θαλφλεο θαη θξηηήξηα γηα ηε βηψζηκε ρσξνηαμηθή νξγάλσζε θαη αλάπηπμε ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ ζε εζληθφ επίπεδν, θαηεπζχλζεηο γηα ην θαζεζηψο θαη ηνπο φξνπο ρσξνζέηεζεο κνλάδσλ ηνπ ηνκέα, αιιά θαη θαηεπζχλζεηο γηα ηνλ ππνθείκελν ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ θαη ηηο αδεηνδνηνχζεο αξρέο. Σν πξνηεηλφκελν Δ.Π.Υ..Α.Α. γηα ηηο Τδαηνθαιιηέξγεηεο έρεη ηνπο αθφινπζνπο ζηφρνπο: - Δλίζρπζε ηεο αληαγσληζηηθφηεηαο ηνπ ηνκέα ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ, κε ηε δεκηνπξγία ελφο ρσξηθνχ πξνηχπνπ αλάπηπμεο θαη ηελ αμηνπνίεζε ηνπ ζπγθξηηηθνχ πιενλεθηήκαηνο θχξηα ησλ Διιεληθψλ ζαιαζζψλ, γηα αλάπηπμε ηεο ζαιάζζηαο πδαηνθαιιηέξγεηαο. - Πξνψζεζε ηεο ελζσκάησζεο ηεο πεξηβαιινληηθήο ζπληζηψζαο ζηε ρσξηθή δηάξζξσζε ηεο πδαηνθαιιηεξγεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο θπξίσο κε ηελ εθαξκνγή κεζφδσλ πην θηιηθψλ πξνο ην πεξηβάιινλ. - Πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπ ηνκέα, κέζα απφ έλα πιαίζην αεηθνξηθήο εθκεηάιιεπζεο θαη αμηνπνίεζεο ησλ θπζηθψλ πφξσλ. - Αχμεζε ηεο εζληθήο παξαγσγήο πξντφλησλ πδαηνθαιιηέξγεηαο, θχξηα κε ηελ παξαγσγή εηδψλ κε ζεηηθέο πξννπηηθέο εκπνξίαο θαη ηε δηεχξπλζε ησλ εθηξεθφκελσλ εηδψλ. - Τπνζηήξημε ηεο παξαγσγήο πξντφλησλ πδαηνθαιιηέξγεηαο ηα νπνία είλαη πςειήο πνηφηεηαο θαη αζθαιή. θαηά ηελ έλλνηα ηεο θείκελεο Ννκνζεζίαο. - Δμεηδίθεπζε θαη ζπκπιήξσζε ησλ βαζηθψλ θαηεπζχλζεσλ, πξνηεξαηνηήησλ θαη επηινγψλ ηνπ Γεληθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο, ζηνλ ηνκέα ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ. - Γηαζθάιηζε ησλ πθηζηάκελσλ ζέζεσλ εξγαζίαο θαη δεκηνπξγίαο λέσλ ζέζεσλ απαζρφιεζεο θχξηα ζε απνκαθξπζκέλεο ή / θαη κεηνλεθηηθέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο. - Πξνζηαζία ηεο δεκφζηαο πγείαο θαη ηεο πγείαο θαη επδσίαο ησλ δψσλ ζηνλ ηνκέα ηεο πδαηνθαιιηέξγεηαο. - πλδπαζκέλε αλάπηπμε πδαηνθαιιηεξγεηψλ θαη ηνπξηζκνχ, θπξίσο ζηα εζσηεξηθά χδαηα (Ληκλνζάιαζζεο Λίκλεο Πνηάκηα) ιφγσ ηεο θχζεο ησλ πδαηνθαιιηεξγεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηα χδαηα απηά. II

- Δμεηδίθεπζε θαη αλαπξνζαξκνγή ησλ ζηφρσλ, θαηεπζχλζεσλ θαη πξνηεξαηνηήησλ ηεο αλαπηπμηαθήο λνκνζεζίαο, φζνλ αθνξά ηε ρσξνηαμηθή δηάξζξσζε θαη αλάπηπμε ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ. - Πξνζαξκνγή ηεο πνιηηηθήο αλάπηπμεο ηνπ ηνκέα ζηηο λέεο πξνθιήζεηο ησλ αγνξψλ ησλ αιηεπηηθψλ πξντφλησλ, ζηελ Κνηλή Αιηεπηηθή Πνιηηηθή ηεο Δ.Δ. θαη άιιεο ζπλαθείο πνιηηηθέο. - Δλίζρπζε ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο ηνπ ηνκέα κε ηε δεκηνπξγία ησλ θαηάιιεισλ πξνυπνζέζεσλ θαη θπξίσο ηεο εμαζθάιηζεο ηνπ αλαγθαίνπ ρψξνπ, γηα αλάπηπμε λέσλ κνλάδσλ θαζψο θαη ηελ επέθηαζε ή / θαη κεηεγθαηάζηαζε πθηζηάκελσλ. - ηήξημε ηεο νηθνλνκηθήο βησζηκφηεηαο ησλ επηρεηξήζεσλ ηνπ ηνκέα δεκηνπξγψληαο ζηαζεξφ αλαπηπμηαθφ πιαίζην θαη ζπγθεθξηκέλνπο θαλφλεο ιεηηνπξγίαο. Αλαιχνληαο ηηο δπλαηφηεηεο θαη πξννπηηθέο αλάπηπμεο ηνπ θάζε θιάδνπ πδαηνθαιιηέξγεηαο, θαζψο θαη ησλ ζπρλά νπζηαζηηθψλ δηαθνξεηηθψλ αλαγθψλ θαη απαηηήζεσλ ρσξνζέηεζεο άκεζσλ παξαγσγηθψλ θαη ππνζηεξηθηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ θαη ππνδνκψλ, ε δηεξεχλεζε ησλ αξρψλ ρσξνζέηεζεο γηα ηνλ ζηξαηεγηθφ ρσξνηαμηθφ ζρεδηαζκφ αλάπηπμεο ηνπ ηνκέα ζην πιαίζην ηεο παξνχζαο πξφηαζεο θαηάξηηζεο Δ.Π.Υ..Α.Α. γηα ηηο Τδαηνθαιιηέξγεηεο εμεηάδεηαη ζε 2 παξάιιεια επίπεδα: Υσξνζέηεζε εγθαηαζηάζεσλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ εζσηεξηθψλ πδάησλ, ζηαζκψλ παξαγσγήο γφλνπ θαη εγθαηαζηάζεσλ ζπζθεπαζίαο θαη παξαγσγήο κε κεηαπνηεκέλσλ αιηεπηηθψλ πξντφλησλ Υσξνζέηεζε κνλάδσλ ζαιάζζηαο πδαηνθαιιηέξγεηαο θαη ησλ ρεξζαίσλ ππνζηεξηθηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ απηψλ. Α) Φωροθέτηση εγκαταστάσεων υδατοκαλλιεργειών εσωτερικών υδάτων, σταθμών παραγωγής γόνου και εγκαταστάσεων συσκευασίας και παραγωγής μη μεταποιημένων αλιευτικών προϊόντων ην επίπεδν απηφ πεξηιακβάλνληαη νη ρεξζαίεο εγθαηαζηάζεηο ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ πνπ δηαθξίλνληαη ζε ηξείο επηκέξνπο θαηεγνξίεο: III

1. ηηο ρεξζαίεο κνλάδεο παξαγσγήο εηδψλ εζσηεξηθψλ πδάησλ 2. ηνπο ζηαζκνχο παξαγσγήο γφλνπ (εθθνιαπηήξηα ςαξηψλ θαη ινηπψλ εηδψλ ζαιάζζησλ πδάησλ), θαη ζηηο κνλάδεο πξνπάρπλζεο εηδψλ ζαιάζζηαο ηρζπνθαιιηέξγεηαο. 3. ηηο ρεξζαίεο εγθαηαζηάζεηο ζπζθεπαζίαο θαη παξαγσγήο κε κεηαπνηεκέλσλ αιηεπηηθψλ πξντφλησλ. Οη εγθαηαζηάζεηο ησλ δπν πξψησλ θαηεγνξηψλ αθνξνχλ δξαζηεξηφηεηεο πνπ εληάζζνληαη ζηνλ πξσηνγελή ηνκέα θαη πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη αλάινγα κε ηηο ππφινηπεο νκνεηδείο δξαζηεξηφηεηεο. Α.1. Υσξνζέηεζε ρεξζαίσλ κνλάδσλ παξαγσγήο εηδψλ εζσηεξηθψλ πδάησλ ηελ θαηεγνξία απηή πεξηιακβάλνληαη νη κνλάδεο παξαγσγήο πέζηξνθαο, ρειηνχ, θππξίλνπ θαη άιισλ εηδψλ γιπθνχ λεξνχ, θαζψο θαη νη κνλάδεο παξαγσγήο γφλνπ ησλ εηδψλ απηψλ. Οη κνλάδεο ηεο θαηεγνξίαο απηήο, ρσξνζεηνχληαη κεκνλσκέλα, ζε ρψξνπο θαηάιιεινπο ζχκθσλα κε ηηο ηζρχνπζεο πνιενδνκηθέο δηαηάμεηο, ηα ρέδηα Υξήζεσλ Γεο, ηελ ηζρχνπζα δαζηθή λνκνζεζία θαη ηηο δηαηάμεηο ηνπ Νφκνπ πεξί Αηγηαινχ θαη Παξαιίαο θαη ηηο θαηεπζχλζεηο ηνπ παξφληνο Δηδηθνχ Πιαηζίνπ. Λφγσ ηεο δπλαηφηεηαο ρξήζεο λεξνχ θαη απφ γεψηξεζε, γηα ηε ρσξνζέηεζε ησλ κνλάδσλ ηεο θαηεγνξίαο απηήο δελ είλαη ππνρξεσηηθή ε εγγχηεηα ζε φρζεο ιηκλψλ ή πνηακψλ. Με δεδνκέλν φηη ζεκαληηθή παξάκεηξνο γηα ηελ ίδξπζε κνλάδσλ ηρζπνθαιιηέξγεηαο εζσηεξηθψλ πδάησλ είλαη ε πνζφηεηα θαη ε πνηφηεηα ηνπ λεξνχ πνπ δηαηίζεηαη (παξάκεηξνο κε αλαγθαία γηα ηε ζαιάζζηα πδαηνθαιιηέξγεηα) ζηηο ζπγθξνχζεηο κε άιιεο ρξήζεηο θαη θπξίσο ζηηο πεξηπηψζεηο πδξνδφηεζήο ηνπο απφ πεγέο θαη γεσηξήζεηο, ζα πξέπεη λα ιακβάλνληαη ππφςε νη αλάγθεο χδξεπζεο ηεο πεξηνρήο, νη νπνίεο έρνπλ πξνηεξαηφηεηα έλαληη θάζε άιιεο ρξήζεο θαη νπσζδήπνηε θαη ηεο ηρζπνθαιιηέξγεηαο. Ζ ζχγθξνπζε επίζεο ησλ κνλάδσλ εζσηεξηθψλ (γιπθψλ) πδάησλ κε ηνλ ηνπξηζκφ, είλαη ζρεηηθά ήπηα σο αλχπαξθηε, ελψ ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο κνλάδεο ηρζπνθαιιηέξγεηαο θαη ηνπξηζκνχ (εζηηαηφξηα, μελψλεο) απνηεινχλ εληαίεο IV

επηρεηξήζεηο. ε θάζε πεξίπησζε φκσο, απαηηείηαη λα αλακνξθσζεί ην ζεζκηθφ πιαίζην θαη λα θαζνξηζηνχλ νη φξνη θαη νη πξνυπνζέζεηο ψζηε λα επηηξέπεηαη ε ζπλχπαξμε κνλάδσλ πδαηνθαιιηέξγεηαο κε θαηαζηήκαηα πγεηνλνκηθνχ ελδηαθέξνληνο, εθφζνλ νη δξαζηεξηφηεηεο απηέο ιεηηνπξγνχλ ζηα πιαίζηα ηεο πνιπδξαζηεξηφηεηαο ζε απνκαθξπζκέλεο θαη κεηνλεθηηθέο πεξηνρέο ηεο ρψξαο. Ηδηαίηεξα ζεηηθέο είλαη νη πξνυπνζέζεηο γηα ηελ αλάπηπμε νηθνηνπξηζηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ (αιηεπηηθφο ηνπξηζκφο) θαη ζηηο ιηκλνζάιαζζεο ζηηο νπνίεο ε δηαρείξηζε γίλεηαη κε παξαδνζηαθφ ηξφπν, ιφγσ ηνπ ραξαθηήξα ηνπο σο πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ κε πινχζηα θπζηθά πεξηβαιινληηθά ζηνηρεία. Δπηζεκαίλνπκε φηη ζην Δ.Π.Υ..Α.Α. γηα ηνλ Σνπξηζκφ, αλαθέξεηαη φηη... ε εθκεηάιιεπζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο (ζ.ζ. ηεο πδαηνθαιιηέξγεηαο) σο εηδηθνχ ελδηαθέξνληνο ηνπξηζηηθνχ πφξνπ είλαη ππφ πξνυπνζέζεηο δπλαηή θαη επηζπκεηή. Απαξαίηεηνο φξνο γηα ηε ζπλδπαζκέλε αλάπηπμή ηνπο είλαη ε δηαηήξεζε πςειήο πνηφηεηαο πεξηβάιινληνο. πλεπψο, γηα ηνλ θιάδν ηεο πδαηνθαιιηέξγεηαο εζσηεξηθψλ πδάησλ ελδείθλπηαη ε ρσξνζέηεζε κνλάδσλ κεκνλσκέλα, φπνπ ε πνζφηεηα θαη ε πνηφηεηα ησλ πδάησλ ην επηηξέπεη, κε φξνπο θαη πξνυπνζέζεηο βέβαηα πνπ εμαζθαιίδνπλ ηελ επδσία ησλ ςαξηψλ θαη ηελ πνηφηεηα ησλ πξντφλησλ, αιιά θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ ρξήζε ζπζηεκάησλ -κεξηθήο έζησ- αλαθχθισζεο ηνπ λεξνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηηο κνλάδεο νξηζκέλσλ εηδψλ πξέπεη λα απνηειεί βαζηθή πξνηεξαηφηεηα θαη θαηεχζπλζε γηα ηελ εμνηθνλφκεζε λεξνχ. Λακβαλνκέλεο ππφςε ηεο δηαζπνξάο ηνπ πδάηηλνπ δπλακηθνχ ηεο ελδνρψξαο, ε κνξθή αλάπηπμεο ησλ κνλάδσλ απηψλ (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ ηρζπνγελλεηηθψλ ζηαζκψλ γιπθνχ λεξνχ) ζε πεξηνρέο ζπγθέληξσζεο ή/θαη νξγαλσκέλεο αλάπηπμεο δελ είλαη εθηθηή, θαζψο ζα απνηεινχζε νπζηαζηηθφ πεξηνξηζηηθφ παξάγνληα φζνλ αθνξά ηελ αμηνπνίεζε ησλ θαηάιιεισλ πδάηηλσλ πφξσλ, γηα έλα παξαγσγηθφ θιάδν κε ήδε πεξηνξηζκέλεο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο ιφγσ ζρεηηθήο έιιεηςεο πεξηνρψλ κε ηα απαξαίηεηα πεξηβαιινληηθά ραξαθηεξηζηηθά. ε θάζε πεξίπησζε, βέβαηα, νη κνλάδεο ηρζπνθαιιηέξγεηαο εζσηεξηθψλ πδάησλ πνπ αλαπηχζζνληαη ζε πεξηνρέο ιεθάλεο απνξξνήο πνηακψλ θαη ζε ιίκλεο (θπζηθέο ή ηερλεηέο) ππφθεηληαη ζηνπο θαλφλεο ησλ θαηά πεξίπησζε ρεδίσλ Γηαρείξηζεο θαη V

ησλ Πξνγξακκάησλ Μέηξσλ ησλ πεξηνρψλ απηψλ, πνπ ήδε βξίζθνληαη ζε θάζε νινθιήξσζεο, ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ησλ άξζξσλ 10 θαη 12 ηνπ Π.Γ. 51/2007 πνπ έρεη εθδνζεί θαη εμνπζηνδφηεζε ηνπ Ν. 3199/2003, «πεξί πξνζηαζίαο θαη δηαρείξηζεο ησλ πδάησλ ελαξκφληζε κε ηελ Οδεγία 2000/60/ΔΚ». Α.2. Υσξνζέηεζε ζηαζκψλ παξαγσγήο γφλνπ (εθθνιαπηήξηα ςαξηψλ θαη ινηπψλ εηδψλ ζαιάζζησλ πδάησλ), θαη κνλάδσλ πξνπάρπλζεο εηδψλ ζαιάζζηαο ηρζπνθαιιηέξγεηαο ηελ θαηεγνξία πεξηιακβάλνληαη νη ζηαζκνί παξαγσγήο γφλνπ (εθθνιαπηήξηα ςαξηψλ θαη ινηπψλ εηδψλ), θαη νη κνλάδεο πξνπάρπλζεο εηδψλ ζαιάζζηαο ηρζπνθαιιηέξγεηαο. Οη ελ ιφγσ εγθαηαζηάζεηο πξέπεη απαξαίηεηα λα ρσξνζεηνχληαη θνληά ζηνλ αηγηαιφ, θαη ζε απφζηαζε φρη κεγαιχηεξε ησλ 1000 κέηξσλ απφ απηφλ. Αλεμαξηήησο ηεο απφζηαζεο ησλ εγθαηαζηάζεσλ απφ ηνλ αηγηαιφ νη ιεηηνπξγηθέο αλάγθεο ηνπο απαηηνχλ ηελ χπαξμε ζαιάζζηνπ κεηψπνπ γηα ηε δηέιεπζε αγσγψλ ή / θαη άιισλ αλαγθαίσλ δηθηχσλ, φπσο πξνζαγσγήο θαη απαγσγήο ζαιαζζηλνχ λεξνχ απφ θαη πξνο ηε ζάιαζζα αληίζηνηρα. ε πεξίπησζε δπλαηφηεηαο άληιεζεο ζαιαζζηλνχ λεξνχ απφ γεψηξεζε ηφηε ην απαξαίηεην δίθηπν αγσγψλ πξνο ηε ζάιαζζα πεξηνξίδεηαη ζε απηφ ηεο απαγσγήο πδάησλ. Α.3. Υσξνζέηεζε ρεξζαίσλ εγθαηαζηάζεσλ ζπζθεπαζίαο θαη παξαγσγήο κε κεηαπνηεκέλσλ αιηεπηηθψλ πξντφλησλ. ηελ θαηεγνξία απηή πεξηιακβάλνληαη: Δγθαηαζηάζεηο ζπζθεπαζίαο θαη παξαγσγήο κε κεηαπνηεκέλσλ αιηεπηηθψλ πξντφλησλ, Φπθηηθνί ζάιακνη, Κέληξα Απνζηνιήο Οζηξάθσλ θαη Απνθειχθσζεο. Οη εγθαηαζηάζεηο ηεο θαηεγνξίαο απηήο αλήθνπλ ζην δεπηεξνγελή ηνκέα θαη κπνξνχλ λα ρσξνζεηνχληαη: ζε νξγαλσκέλεο δψλεο (ΒΗΠΔ, ΒΗΟΠΑ, Δκπνξεπκαηηθά θέληξα) ή κε ηελ ηήξεζε ηεο δηαδηθαζίαο ηεο ρσξνζέηεζεο κεκνλσκέλσλ ππνδνρέσλ ή ζε πεξηνρέο ησλ ΓΠ θαη ΥΟΟΑΠ, πνπ επηηξέπνληαη, θαη κε ηήξεζε ησλ πξνβιεπφκελσλ φξσλ θαη πεξηνξηζκψλ δφκεζεο VI

ε θάζε πεξίπησζε φκσο, γηα ηε ρσξνζέηεζε ησλ εγθαηαζηάζεσλ ηεο θαηεγνξίαο απηήο ζα πξέπεη λα ιακβάλεηαη ππφςε ε απφζηαζε ηνπο απφ ηηο κνλάδεο παξαγσγήο πξνθεηκέλνπ λα δηαζθαιίδεηαη ε πνηφηεηα ησλ πξντφλησλ θαηά ηε κεηαθνξά ηνπο ζε απηέο. (πρ κέγηζηνο ρξφλνο κεηαθνξάο ςαξηψλ ηρζπνθαιιηέξγεηαο απφ ηελ εμαιίεπζή ηνπο κέρξη ηε ζηηγκή ηεο ζπζθεπαζίαο είλαη νη 6 ψξεο). Β) Φωροθέτηση μονάδων θαλάσσιας υδατοκαλλιέργειας και των χερσαίων υποστηρικτικών εγκαταστάσεων αυτών ην επίπεδν απηφ, γηα ηε ρσξηθή νξγάλσζε ησλ ζαιάζζησλ εγθαηαζηάζεσλ ε ζρεηηθή Τπνζηεξηθηηθή Μειέηε (Α Φάζε) παξνπζίαζε κία ζεηξά απφ ελαιιαθηηθέο δπλαηφηεηεο ζρεδηαζκνχ. Δηδηθφηεξα, κε αθεηεξία ηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ηνκέα θαη ιακβάλνληαο ππφςε κία ζεηξά απφ πνηνηηθά -ιφγσ ηεο ζηξαηεγηθήο πξνζέγγηζεο ηεο κειέηεο- Υσξνηαμηθά, Πεξηβαιινληηθά θαη Αλαπηπμηαθά ραξαθηεξηζηηθά, επηιέγεζαλ κία ζεηξά απφ επξχηεξεο πεξηνρέο, ζην ζχλνιν ηεο Διιεληθήο Δπηθξάηεηαο ζηηο νπνίεο κπνξεί λα ζηεξηρζεί ή/θαη λα αλαπηπρζεί πεξαηηέξσ ε ζαιάζζηα πδαηνθαιιηεξγεηηθή δξαζηεξηφηεηα. Οη πεξηνρέο απηέο αθνξνχλ ζηελ αλάπηπμε ηεο ζαιάζζηαο πδαηνθαιιηέξγεηαο, ιφγσ ηεο απμεκέλεο ζεκαληηθφηεηαο θπξίσο ηεο ζαιάζζηαο ηρζπνθαιιηέξγεηαο ζηνλ επξχηεξν ηνκέα, αιιά θαη ησλ γεληθφηεξσλ ζπγθξνχζεσλ ρξήζεο ρψξνπ θαη πφξσλ πνπ παξνπζηάδνληαη ζηηο παξάθηηεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο φπνπ εζηηάδεηαη θπξίσο ην πξφβιεκα ηεο ρσξνηαμηθήο νξγάλσζεο ηεο παξαγσγηθήο απηήο δξαζηεξηφηεηαο. Οη επξχηεξεο απηέο πεξηνρέο απηέο θαηεγνξηνπνηήζεθαλ σο εμήο: Πεξηνρέο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Α.Τ.) Α) Πεξηνρέο ηδηαίηεξα αλαπηπγκέλεο πνπ ρξήδνπλ παξεκβάζεσλ βειηίσζεο, εθζπγρξνληζκνχ ησλ ππνδνκψλ, πξνζηαζίαο θαη αλαβάζκηζεο ηνπ πεξηβάιινληνο Β) Πεξηνρέο κε πεξηζψξηα πεξαηηέξσ αλάπηπμεο ησλ ζαιάζζησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ Γ) Άιιεο πεξηνρέο κε ζεκαληηθφ πδαηνθαιιηεξγεηηθφ ελδηαθέξνλ VII

Γ) Πεξηνρέο κε ηδηαίηεξε επαηζζεζία, σο πξνο ην θπζηθφ θαη πνιηηηζκηθφ πεξηβάιινλ ζηηο νπνίεο απαηηείηαη πξνζαξκνγή ησλ φξσλ εγθαηάζηαζεο θαη ιεηηνπξγίαο ησλ κνλάδσλ πδαηνθαιιηέξγεηαο ζηα ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ρψξνπ θαη ηνπ πεξηβάιινληνο Δ) Γπζπξφζηηεο πεξηνρέο κε ζεκαληηθέο δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο ησλ ζαιάζζησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ Άιιεο Πεξηνρέο Πεξηνρέο εθηφο ησλ αλσηέξσ Πεξηνρψλ Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ κε δπλαηφηεηα ρσξνζέηεζεο κνλάδσλ πδαηνθαιιηέξγεηαο κεκνλσκέλα. Οη ελαιιαθηηθέο θαηεπζχλζεηο (ζελάξηα) ρσξνζέηεζεο ζαιάζζησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ πνπ εμεηάζηεθαλ θαηά ηελ Α Φάζε ηνπ ζρεδηαζκνχ ηνπ Δ..Π.Υ..Α.Α. γηα ηηο πδαηνθαιιηέξγεηεο παξνπζηάδνληαη αθνινχζσο. Σνλίδεηαη πσο πέξαλ ηνπ πξψηνπ ελαιιαθηηθνχ ζελαξίνπ (κεδεληθήο ιχζεο) πνπ ζεσξείηαη σο απηνλφεηε δπλαηφηεηα επηινγήο ζην πιαίζην ηνπ ζρεδηαζκνχ, ε δηαηχπσζε ησλ άιισλ ηξηψλ ζελαξίσλ βαζίζηεθε ζηελ ηθαλνπνίεζε ηεο ζηξαηεγηθήο επηινγήο αθελφο γηα ηελ πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπ ηνκέα ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ θαη αθεηέξνπ γηα ηε βέιηηζηε ρσξνηαμηθή νξγάλσζε ηεο δξαζηεξηφηεηαο απηήο ζε εζληθφ επίπεδν. ελάξην 1: Με παξέκβαζεο (do-nothing case) πλέρηζε ηεο ιεηηνπξγίαο θαη αλάπηπμε ηεο πδαηνθαιιηεξγεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, ππφ ην πθηζηάκελν θαζεζηψο, θαη ελ απνπζία νπνηνπδήπνηε Δηδηθνχ Πιαηζίνπ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο θαηά ηελ επφκελε δεθαπεληαεηία. πλέρηζε ηεο ιεηηνπξγίαο φισλ ησλ κνλάδσλ ζηηο πθηζηάκελεο αδεηνδνηεκέλεο ζέζεηο παξαγσγήο. ελάξην 2: Οξγάλσζε ηνπ ηνκέα απνθιεηζηηθά κέζσ νξηνζεηεκέλσλ γεσγξαθηθά δσλψλ πνπ θαζνξίδνληαη ζηα πιαίζηα ηνπ Ε.Π..Υ.Α.Α. γηα ηηο Τδαηνθαιιηέξγεηεο Αλάπηπμε ηεο πδαηνθαιιηεξγεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο κέζα απφ ρσξνηαμηθή νξγάλσζε ηνπ ηνκέα ζε Πεξηνρέο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Α.Τ.), απνθιεηζηηθά θαη κφλν ζε δψλεο νξγαλσκέλσλ ππνδνρέσλ ππφ ηελ κνξθή Π.Ο.Α.Τ., πνπ θαζνξίδνληαη κε ην Δηδηθφ Πιαίζην, κε ηελ εθαξκνγή εηδηθψλ αξρψλ θαη θξηηεξίσλ πνπ νξίδνληαη ζε απηφ. VIII

ελάξην 3: Οξγάλσζε ηνπ ηνκέα απνθιεηζηηθά κέζσ νξηνζεηεκέλσλ γεσγξαθηθά δσλψλ κεηά απφ ηνλ θαζνξηζκφ ηνπο κέζσ εηδηθψλ κειεηψλ Αλάπηπμε ηεο πδαηνθαιιηεξγεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο κέζα απφ ηελ ρσξνηαμηθή νξγάλσζε ηνπ ηνκέα ζε Πεξηνρέο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Α.Τ.), απνθιεηζηηθά θαη κφλν εληφο δσλψλ νξγαλσκέλσλ ππνδνρέσλ ππφ ηε κνξθή Π.Ο.Α.Τ. πνπ ζα θαζνξηζηνχλ ζηα πιαίζηα εηδηθψλ κειεηψλ θαηψηεξνπ επηπέδνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ κε εθαξκνγή εηδηθψλ αξρψλ θαη θξηηεξίσλ ηνπ Δ.Π..Υ.Α.Α. γηα ηηο Τδαηνθαιιηέξγεηεο. ελάξην 4: Οινθιεξσκέλε ρσξνηαμηθή νξγάλσζε ηνπ ηνκέα ζην ζχλνιν ηεο ρψξαο Αλάπηπμε ηεο πδαηνθαιιηεξγεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο κέζα απφ ηελ νινθιεξσκέλε ρσξνηαμηθή νξγάλσζε ηνπ ηνκέα ζε Πεξηνρέο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Α.Τ), φπσο απηέο θαζνξίδνληαη ζην Δηδηθφ Πιαίζην θαη θαηά πξνηεξαηφηεηα ζε δψλεο νξγαλσκέλσλ ππνδνρέσλ κνλάδσλ ππφ ηελ κνξθή Π.Ο.Α.Τ. πνπ ζα θαζνξηζηνχλ ζηα πιαίζηα εηδηθψλ κειεηψλ θαηψηεξνπ επηπέδνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ, θαζψο θαη ζε πεξηνρέο άηππσλ ζπγθεληξψζεσλ κνλάδσλ θαη κεκνλσκέλα, κε ηελ εθαξκνγή εηδηθψλ αξρψλ θαη θξηηεξίσλ ηνπ Δ.Π..Υ.Α.Α. γηα ηηο Τδαηνθαιιηέξγεηεο. Ζ πδαηνθαιιηεξγεηηθή δξαζηεξηφηεηα επηηξέπεηαη επίζεο θαη εθηφο Πεξηνρψλ Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Α.Τ.), κε ηε ρσξνζέηεζε φκσο κεκνλσκέλσλ κνλάδσλ, θαη κφλν ζε εηδηθέο πεξηπηψζεηο, βάζεη πξνδηαγεγξακκέλσλ θξηηεξίσλ ηεο ΚΤΑ, κε βάζε ηα ραξαθηεξηζηηθά, ηνπο φξνπο θαη ηηο πξνυπνζέζεηο, πνπ νξίδνληαη κε ην Δηδηθφ Πιαίζην. Αμηνινγψληαο ηα πξναλαθεξζέληα ζελάξηα ζε έλα νινθιεξσκέλν ρσξνηαμηθφ πιαίζην πνπ ιακβάλεη ππφςε αλαπηπμηαθνχο παξάγνληεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο επξχηεξεο αλάγθεο θαη απαηηήζεηο γηα πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο, ε ζρεηηθή ππνζηεξηθηηθή κειέηε θαηέιεμε ζην ζπκπέξαζκα φηη..ε αλάπηπμε ηεο πδαηνθαιιηεξγεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο, θχξηα κέζα ζηηο Πεξηνρέο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Α.Τ), φπσο απηέο θαζνξίδνληαη ζην παξφλ Εηδηθφ Πιαίζην θαη θαηά πξνηεξαηφηεηα ζε δψλεο νξγαλσκέλσλ ππνδνρέσλ κνλάδσλ ππφ ηελ κνξθή Π.Ο.Α.Τ. πνπ ζα θαζνξηζηνχλ ζηα πιαίζηα εηδηθψλ κειεηψλ θαηψηεξνπ επηπέδνπ ρσξνηαμηθνχ ζρεδηαζκνχ, θαζψο θαη ζε πεξηνρέο άηππσλ IX

ζπγθεληξψζεσλ κνλάδσλ θαη κεκνλσκέλα, κε ηελ εθαξκνγή εηδηθψλ αξρψλ θαη θξηηεξίσλ, θαη δεπηεξεπφλησο, θαη ζε εμαηξεηηθέο κφλν πεξηπηψζεηο εθηφο Π.Α.Τ. κε κεκνλσκέλε ρσξνζέηεζε, ζεσξείηαη ε βέιηηζηε ελαιιαθηηθή δπλαηφηεηα, πξνθξίλνληαο ζπλεπψο ην ζελάξην 4. Παξάιιεια, ηίζεληαη θαη κία ζεηξά απφ φξνη θαη πξνυπνζέζεηο ρσξνζέηεζεο ησλ ζαιάζζησλ κνλάδσλ πδαηνθαιιηέξγεηαο, φπσο απηέο παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά ζηε ζπλέρεηα. Γεληθνί φξνη θαη πξνυπνζέζεηο ρσξνζέηεζεο κνλάδσλ ζαιάζζηαο πδαηνθαιιηεξγεηηθήο δξαζηεξηφηεηαο Ζ ρσξνζέηεζε ησλ κνλάδσλ γίλεηαη θαηά θαλφλα ζε νξγαλσκέλνπο ππνδνρείο, κε εμαίξεζε ηηο πεξηπηψζεηο πνπ απηφ δελ είλαη εθηθηφ γηα ιφγνπο πνπ αλαιχνληαη παξαθάησ, ζην πιαίζην ησλ δπλαηνηήησλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε δήηεζε θαη βάζεη ηεο θέξνπζαο ηθαλφηεηαο ησλ πεξηνρψλ θαη ηεο εθάζηνηε θείκελεο πεξηβαιινληηθήο λνκνζεζίαο. Απνθεχγεηαη θαηά ην δπλαηφλ ε εγθαηάζηαζε κνλάδσλ ζε πεξηνρέο φπνπ ππάξρνπλ επαίζζεηα νηθνζπζηήκαηα ή ζε κπρνχο θφιπσλ φπνπ ε αλαλέσζε ησλ πδάησλ είλαη ιηγφηεξν επρεξήο. Καηά ηε ρσξνζέηεζε θαη πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιηζηεί ζπκβαηφηεηα ρξήζεσλ λα ιακβάλνληαη ππφςε θαη νη ζρεηηθέο πξνβιέςεηο ηνπ Γεληθνχ θαη ησλ Δηδηθψλ Πιαηζίσλ Υσξνηαμηθνχ ρεδηαζκνχ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο. Ζ ρσξνζέηεζε πισηψλ εγθαηαζηάζεσλ κνλάδσλ ζαιάζζηαο πδαηνθαιιηέξγεηαο επηηξέπεηαη: 1) Δληφο Πεξηνρψλ Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Α.Τ.) o ε νξγαλσκέλνπο ππνδνρείο, ππφ ηε κνξθή Πεξηνρψλ Οξγαλσκέλεο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Ο.Α.Τ.), κε θαζνξηζκέλα φξηα, φπσο απηά ζα πξνθχπηνπλ κε ηε ζπλδπαζηηθή εθαξκνγή εηδηθψλ αξρψλ βηψζηκεο αλάπηπμεο, (ρσξνηαμηθά, νηθνλνκηθφ-θνηλσληθά, πεξηβαιινληηθά ραξαθηεξηζηηθά). o ε Πεξηνρέο Άηππεο Μνξθήο πγθέληξσζεο Μνλάδσλ (Π.Α..Μ.) o Ωο Μεκνλσκέλεο Μνλάδεο κε βάζε ηα ραξαθηεξηζηηθά, ηνπο φξνπο θαη ηηο πξνυπνζέζεηο, πνπ νξίδνληαη κε ην παξφλ Δηδηθφ Πιαίζην. 2) Δθηφο Πεξηνρψλ Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Α.Τ.) X

o Μφλν ζε εηδηθέο πεξηπηψζεηο, βάζεη πξνδηαγεγξακκέλσλ θξηηεξίσλ ηεο ΚΤΑ, σο Μεκνλσκέλεο Μνλάδεο κε βάζε ηα ραξαθηεξηζηηθά, ηνπο φξνπο θαη ηηο πξνυπνζέζεηο, πνπ νξίδνληαη κε ην Δηδηθφ Πιαίζην. Οη επξχηεξεο πεξηνρέο ηεο ρσξηθήο νξγάλσζεο θαη αλάπηπμεο ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ νξίδνληαη κε ην Δ.Π..Υ.Α.Α. γηα ηηο Τδαηνθαιιηέξγεηεο. ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΕΚΣΙΜΗΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΨΝ ΕΠΙΠΣΨΕΨΝ ΑΠΟ ΣΗΝ ΕΥΑΡΜΟΓΗ ΣΟΤ Ε.Π.Φ..Α.Α. ΓΙΑ ΣΙ ΤΔΑΣΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕ Παξά ηελ πιεζψξα ησλ αληηδξάζεσλ απφ «αληαγσληζηέο» ηνπ ηνκέα (επαγγεικαηίεο αιηείο, θαηνίθνπο / παξαζεξηζηέο παξάθηησλ πεξηνρψλ, παξαγσγνχο αληαγσληζηηθψλ πξντφλησλ θιπ), ε πδαηνθαιιηέξγεηα ζεσξείηαη απφ ηηο πιένλ θηιηθέο πξνο ην πεξηβάιινλ πξαθηηθέο παξαγσγήο πξντφλησλ δηαηξνθήο, φηαλ ηεξνχληαη νη δηεζλψο αλαγλσξηζκέλνη θαλφλεο νξζήο πξαθηηθήο. Δηδηθφηεξα ζε φηη αθνξά ηελ ηρζπνθαιιηέξγεηα, απηή ζεσξείηαη ε πιένλ απνδνηηθή κέζνδνο παξαγσγήο δσηθήο πξσηεΐλεο (ζρέζε ρνξεγνχκελεο / παξαγφκελεο πξσηεΐλεο), ελψ θαη αλαινγία ηειηθνχ πξντφληνο, ε παξαγσγή ησλ πξντφλησλ απηψλ απαηηεί ιηγφηεξε ρξήζε ελέξγεηαο θαη λεξνχ, ζε ζρέζε κε ηα ελαιιαθηηθά ή/θαη αληαγσληζηηθά παξαγφκελα πξντφληα δηαηξνθήο (βννεηδή, ρνηξηλά, πνπιεξηθά, φζπξηα, δεκεηξηαθά θιπ). χκθσλα κε ην Παγθφζκην Σακείν γηα ηε Φχζε (WWF), ε πδαηνθαιιηέξγεηα απνηειεί ηελ πιένλ αεηθνξηθή ιχζε ζην παγθφζκην επηζηηηζηηθφ πξφβιεκα. Δπηπιένλ, ηα ςάξηα ηρζπνθαιιηέξγεηαο πνπ απνηεινχλ εμαηξεηηθή πεγή πξσηετλψλ φηαλ παξάγνληαη κε αξρέο θαη θαλφλεο νξζήο πξαθηηθήο ζπκβάιινπλ νπζηαζηηθά θαη ζηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. ε εζληθφ επίπεδν, ε πδαηνθαιιηέξγεηα δελ θαίλεηαη λα αληηκεησπίδεη ζνβαξέο πεξηβαιινληηθέο πξνθιήζεηο. Ζ πξφνδνο πνπ έρεη επηηεπρζεί ζηα πξσηφθνιια παξαγσγήο, ε αλάπηπμε θαη ρξήζε εηδηθνχ εμνπιηζκνχ θαη ηερλνινγίαο, ε βειηίσζε ησλ ηρζπνηξνθψλ θαη ε θαιχηεξε γλψζε ησλ σθεαλνινγηθψλ θπζηθψλ, ρεκηθψλ θαη βηνινγηθψλ δηεξγαζηψλ πνπ ιακβάλνπλ ρψξα εληφο θαη πιεζίνλ ησλ κνλάδσλ έρνπλ ειαρηζηνπνηήζεη ηηο πηζαλέο αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ. Δπηπιένλ, ζε φηη αθνξά ηε ζαιάζζηα ηρζπνθαιιηέξγεηα, δελ ππάξρνπλ απνδείμεηο γηα ηε κεηαθνξά αζζελεηψλ ζε θπζηθνχο πιεζπζκνχο κέζσ ησλ δηαθπγψλ. πλεπψο, XI

παξά ηελ θαηά θαηξνχο αξλεηηθή δεκνζηφηεηα γηα ην θιάδν, θαη ηηο ηνπηθέο δηακάρεο, επηζηεκνληθέο κειέηεο έρνπλ πιένλ θαηαδείμεη φηη ε εθηξνθή ζαιάζζησλ ςαξηψλ επηβαξχλεη ειάρηζηα ην άκεζν πδάηηλν πεξηβάιινλ, κε ακειεηέεο επηπηψζεηο πνπ είλαη εχθνια αλαζηξέςηκεο, ζε αληίζεζε κε άιιεο δξαζηεξηφηεηεο ζηελ παξάθηηα δψλε κε καθξνρξφληεο θαη ζπρλά κε αλαζηξέςηκεο επηπηψζεηο. Λφγσ ηνπ ηδηαίηεξα πςεινχ εηδηθνχ βάξνπο ηεο ζαιάζζηαο ηρζπνθαιιηέξγεηαο, πνπ απνηειεί ηε ζπληξηπηηθή πδαηνθαιιηεξγεηηθή δξαζηεξηφηεηα ζηε ρψξα καο, νη επηθξαηνχζεο αληηιήςεηο γηα ην θιάδν απηφ επεξεάδνπλ ηελ επξχηεξε αληίιεςε γηα ην ζχλνιν ηνπ ηνκέα ησλ πδαηνθαιιηεξγεηψλ. Γεγνλφο είλαη πσο ε νπηηθή αιινίσζε ηνπ θπζηθνχ παξάθηηνπ ηνπίνπ, πνπ γίλεηαη άκεζα αληηιεπηή κέζσ ηεο εγθαηάζηαζεο ρεξζαίσλ θαη ζαιάζζησλ ππνδνκψλ, απνηεινχλ νπσζδήπνηε βάζε γηα θξηηηθή. Πιένλ ηεο αηζζεηηθήο επηβάξπλζεο, ε νπνία ζε θάζε πεξίπησζε δελ είλαη κφληκε (ζπλεπψο είλαη άκεζα αλαζηξέςηκε), είλαη φκσο αλαπφθεπθηε θαη ζπλεθηηκεηέα ζε θάζε παξαγσγηθή δξαζηεξηφηεηα πνπ απαηηεί εγθαηαζηάζεηο θαη ππνδνκέο, νπζηαζηηθέο πεξηβαιινληηθέο αιινηψζεηο, φπσο έρεη απνδεηρζεί κέζα απφ κία ζεηξά κειεηψλ, δελ πθίζηαληαη. Δηδηθφηεξα, πιεζψξα ζρεηηθψλ κειεηψλ -ηφζν ζε εζληθφ φζν θαη δηεζλέο επίπεδν- ζπλεγνξνχλ σο πξνο ην γεγνλφο φηη ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ φπνησλ επηπηψζεσλ εληνπίδεηαη εληφο κίαο αθηίλαο 50-150 m πεξηκεηξηθά ησλ ζαιάζζησλ θισβψλ, γεγνλφο πνπ θαζηζηά ηνπο ίδηνπο ηνπο παξαγσγνχο ηα πξψηα ζχκαηα ηεο φπνηαο πεξηβαιινληηθήο ππνβάζκηζεο. πλεπψο, ηα αλσηέξσ πξνβιήκαηα ηείλνπλ πξνο ηνλ απηνπεξηνξηζκφ, θαζψο νη ίδηνη νη πδαηνθαιιηεξγεηέο δίλνπλ πξσηεχνληα ξφιν ζηε δηαηήξεζε ηεο πςειήο πνηφηεηαο ηνπ πεξηβάιινληνο εθηξνθήο, ειαρηζηνπνηψληαο ην πςειφ θφζηνο ηπρφλ ζεξαπεπηηθψλ αγσγψλ, θαη ην ξίζθν ηεο κείσζεο ηεο πνηφηεηαο ησλ παξαγφκελσλ πξντφλησλ. ε φηη αθνξά ην ρεξζαίν ρψξν, ιφγσ ηεο απζηεξήο πεξηβαιινληηθήο λνκνζεζίαο, νη πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο ησλ κνλάδσλ θαη ησλ ππφινηπσλ εγθαηαζηάζεσλ ζπλδένληαη θπξίσο κε ηελ αηζζεηηθή αιινίσζε ηνπ πεξηβάιινληνο, φπσο θαη νπνηαδήπνηε άιιε αλζξσπνγελήο παξέκβαζε πνπ αθνξά ζε θαηαζθεπή εηδηθψλ ππνδνκψλ. Δηδηθά ζην ρεξζαίν ρψξν ησλ παξάθηησλ πεξηνρψλ κία επηπιένλ επηβάξπλζε ζρεηίδεηαη κε ηε δπζθνιία πξφζβαζεο ζηελ αθηή θαη ηεο ρξήζεο απηήο απφ ινπφκελνπο, ιφγσ ηεο χπαξμεο ππνζηεξηθηηθψλ εγθαηαζηάζεσλ, νη νπνίεο φκσο είλαη πεξηνξηζκέλεο επηθάλεηαο θαη δελ απνηεινχλ ζπλήζσο κφληκεο θαηαζθεπέο. Απνηειεί βέβαηα θνηλή πξαθηηθή ε εγθαηάζηαζε κνλάδσλ θαη ππνζηεξηθηηθψλ ππνδνκψλ λα γίλεηαη ζε πεξηνρέο ζπλήζσο δχζβαηεο, απφθξεκλεο, XII

θαη ιηγφηεξν ειθπζηηθέο γηα ςπραγσγηθέο ρξήζεηο. ε θάζε πεξίπησζε φκσο, ε δεκηνπξγία νδψλ πξφζβαζεο θαη πξνβιεηψλ πξνο ηηο εγθαηαζηάζεηο απηέο θαη ζπλεπψο πξνο ηηο αθηέο, ηηο θαζηζηά απηφκαηα πξνζπειάζηκεο θαη απφ ηξίηνπο. Θα απνηεινχζε ζεκαληηθή παξάβιεςε λα κελ ηνληζζεί εκθαηηθά φηη ε πδαηνθαιιηέξγεηα έρεη θαη ζεηηθέο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο, δεδνκέλνπ φηη κε ηε πξνζθνξά πξντφλησλ θαη ηε θάιπςε φιν θαη κεγαιχηεξνπ κέξνπο ηεο απμαλφκελεο δήηεζεο, ζπκβάιιεη ζηε κείσζε ηεο πίεζεο ζηα ηρζπναπαζέκαηα πνπ ζηνρεχνληαη γηα αλζξψπηλε θαηαλάισζε. Δπίζεο, νη ηξέρνπζεο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο πξνβιέπνπλ νξηζκέλεο θνξέο ηελ απαγφξεπζε θάζε αιηεπηηθήο δξαζηεξηφηεηαο ηφζν εληφο ηνπ κηζζσκέλνπ ρψξνπ φζν θαη πεξηκεηξηθά ησλ θισβψλ, παξέρνληαο έηζη κία έζησ ππνηππψδε πξνζηαζία ησλ απηνρζφλσλ ηρζπνπιεζπζκψλ θαη ελδηαηηεκάησλ. εκαληηθφ είλαη επίζεο λα αλαθεξζεί φηη, ζε φηη αθνξά ηε δηαηήξεζε ησλ θπζηθψλ πφξσλ, ε πδαηνθαιιηέξγεηα σο αλαπηπμηαθή δξαζηεξηφηεηα κπνξεί λα είλαη ζεκαληηθά επηφηεξε έλαληη πνιιψλ άιισλ αληαγσληζηηθψλ ή ζπγθξνπφκελσλ ρξήζεσλ ηεο παξάθηηαο δψλεο (π.ρ. βηνκεραλία, εληαηηθή γεσξγία, καδηθφο ηνπξηζκφο, παξαζεξηζηηθή θαηνηθία, ιηκεληθά έξγα/καξίλεο θιπ). Λακβάλνληαο ππφςε ηα παξαπάλσ, ε πδαηνθαιιηέξγεηα, ιεηηνπξγψληαο ζην ηδηαίηεξα απζηεξφ πιαίζην πεξηβαιινληηθήο πξνζηαζίαο πνπ έρεη θαζνξηζηεί, φρη κφλν δελ επηθέξεη νπζηαζηηθέο (κε αλαζηξέςηκεο κεζνπξφζεζκα) πεξηβαιινληηθέο αιινηψζεηο, αιιά αληίζεηα είλαη ιηγφηεξν επηβαξπληηθή γηα ην ζαιάζζην νηθνζχζηεκα απφ ηελ ζπιιεθηηθή αιηεία θαη ηνλ ηνπξηζκφ, πνπ κπνξεί λα ζεσξεζνχλ σο «αληαγσληζηηθέο» δξαζηεξηφηεηεο ρξήζεο θνηλνχ ρψξνπ θαη πφξσλ, θαη πξέπεη λα ζπλεθηηκεζνχλ ζε έλα εζληθφ ζρέδην Οινθιεξσκέλεο Γηαρείξηζεο ηεο Παξάθηηαο Εψλεο, ζηνηρείν πνπ ζήκεξα απνηειεί θχξην δεηνχκελν ζηα Κξάηε-κέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (EC, 2002 θαη 2007), αιιά θαη παγθνζκίσο. ην πιαίζην απηφ, ε εζληθή ρσξηθή νξγάλσζε ησλ πδαηνθαιιηεξγεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ, κέζσ ηεο εθαξκνγήο ηνπ πξνηεηλφκελνπ Δ.Π.Υ..Α.Α. ζπκβάιιεη κεηαμχ άιισλ- ζηελ ειαρηζηνπνίεζε ησλ ζπγθξνχζεσλ κε αληαγσληζηηθνχο ρξήζηεο ρψξνπ θαη πφξσλ, πξνσζψληαο ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο- ακνηβαία επσθειείο θαηεπζχλζεηο. XIII

Ο εληνπηζκφο κίαο ζεηξάο επξχηεξσλ πεξηνρψλ ηεο ρψξαο πνπ νξίδνληαη σο Πεξηνρέο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Α.Τ), φπνπ επηηξέπεηαη ε ρσξνζέηεζε κνλάδσλ ζε Πεξηνρέο Οξγαλσκέλεο Αλάπηπμεο Τδαηνθαιιηεξγεηψλ (Π.Ο.Α.Τ.), θαζψο θαη κεκνλσκέλα ή ζε ζπλδπαζκφ κε άιιεο κνλάδεο, ζε πεξηνρέο πνπ ζα νξίδνληαη σο Πεξηνρέο Άηππεο πγθέληξσζεο Μνλάδσλ (Π.Α..Μ.), βάζεη εηδηθψλ φξσλ θαη πξνυπνζέζεσλ ηνπ Δ.Π.Υ..Α.Α., ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ εθαξκνγή ελφο πιαηζίνπ θαλφλσλ παξαθνινχζεζεο πεξηβαιινληηθψλ παξακέηξσλ, δηαζθαιίδνπλ ηελ ειαρηζηνπνίεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ θαη ηελ δηαηήξεζε ηνπο ζε επξέσο απνδεθηά, θαη αλά πάζα ζηηγκή αλαζηξέςηκα, επίπεδα. Τπφ ην ίδην πξίζκα, ε - ζε εηδηθέο πεξηπηψζεηο - ρσξνζέηεζε κεκνλσκέλσλ κνλάδσλ ζαιάζζηαο πδαηνθαιιηέξγεηαο εθηφο Π.Α.Τ, βάζεη ησλ πξνδηαγεγξακκέλσλ θξηηεξίσλ ηνπ Δηδηθνχ Πιαηζίνπ, κε ηε παξάιιειε εθαξκνγή αληίζηνηρνπ πιαηζίνπ θαλφλσλ παξαθνινχζεζεο πεξηβαιινληηθψλ παξακέηξσλ φρη κφλν δελ απνηειεί νπζηαζηηθφ θίλδπλν γηα πηζαλή πεξηβαιινληηθή επηβάξπλζε πεξηνρψλ, αιιά κπνξεί λα ζπκβάιεη έκκεζα θαη ζηε πξνζηαζία ηνπο (έιεγρνο πεξηνρήο απφ πξνζσπηθφ ηεο κνλάδαο γηα παξάλνκεο πεξηβαιινληηθά δξαζηεξηφηεηεο, φπσο ξίςε κπαδψλ, απφπιπζε ζηεγαλψλ θνξηεγψλ πινίσλ, παξάλνκε αιηεία θιπ). Δπηζεκαίλεηαη φηη ζε θαηψηεξν επίπεδν ζρεδηαζκνχ, νη επηκέξνπο θαη θαηά πεξίπησζε πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο νθείινπλ λα αληηκεησπίδνληαη πξνιεπηηθά ζην πιαίζην εθπφλεζεο ησλ Μειεηψλ Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ, νη νπνίεο απνηεινχλ αλαπφζπαζην ζηνηρείν γηα ηελ αδεηνδφηεζε ηεο ιεηηνπξγίαο κίαο κνλάδαο πδαηνθαιιηέξγεηαο, ή νπνηαζδήπνηε άιιεο, άκεζα ή έκκεζα, ππνζηεξηθηηθήο εγθαηάζηαζεο βάζεη ηνπ εθάζηνηε ηζρχνληνο λνκηθνχ πιαηζίνπ θαη ησλ εηδηθψλ πεξηβαιινληηθψλ φξσλ. XI V

ΜΕΡΟ ΙΙΙ 1. ΕΙΑΓΨΓΗ 1.1. Ο ΘΕΜΟ ΣΗ ΕΚΣΙΜΗΗ ΣΨΝ ΕΠΙΠΣΨΕΨΝ ΣΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΟΡΙΜΕΝΑ ΦΕΔΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ Οξηζκέλα ζρέδηα θαη πξνγξάκκαηα, δειαδή νξγαλσκέλα ζχλνια έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ή ζρεδηαζκνί θαηαλνκήο ηνπ ρψξνπ ζε δηαθνξεηηθέο ρξήζεηο, είλαη δπλαηφλ λα ζπλνδεχνληαη, θαηά ηελ πινπνίεζή ηνπο θαη αξγφηεξα, απφ δπζκελείο κεηαβνιέο ζην πεξηβάιινλ. Παξά ην γεγνλφο φηη νη αξκφδηνη θνξείο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο φζν θαη άιινη δηεζλείο θνξείο θαη νξγαληζκνί επαχμεζαλ ην ελδηαθέξνλ ηνπο γηα νξζφηεξε πεξηβαιινληηθή δηαρείξηζε, ν πεξηνξηζκφο ησλ επηπηψζεσλ ζε επίπεδν έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ δελ ήηαλ πάληνηε δπλαηφλ λα δηαζθαιίζνπλ ηε πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Ζ απνζπαζκαηηθφηεηα ηεο εζηίαζεο κφλν ζην επίπεδν ησλ έξγσλ θαηλφηαλ θαζαξφηεξα ζε δεηήκαηα αζξνηζηηθψλ θαη ζπλεξγηζηηθψλ επηπηψζεσλ, αιιά θαη ζην καθξνπξφζεζκν νξίδνληα ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ έξγσλ, θαηά ηνλ νπνίν εκθαλίδνληαλ δπζκελείο γηα ην πεξηβάιινλ ηάζεηο πνπ δελ ήηαλ δπλαηφλ λα πξνβιεθζνχλ εθ ησλ πξνηέξσλ. Οη δηαπηζηψζεηο απηέο νδήγεζαλ ζηελ αλαδήηεζε κηαο κεζφδνπ πνπ λα πξνιακβάλεη εμαξρήο ηέηνηεο δπζκελείο θαηαζηάζεηο, πνπ ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο νθείινληαη ζε ζπγθερπκέλν πξνγξακκαηηζκφ ελφο ζπλφινπ έξγσλ θαη φρη ζε ειιηπή ζρεδηαζκφ ή πεξηβαιινληηθέο αβιεςίεο ησλ κεκνλσκέλσλ ζηνηρείσλ ηνπ ζπλφινπ απηνχ. Ζ εθηίκεζε ησλ επηπηψζεσλ ζηηο αξρηθέο θάζεηο εθπφλεζεο ηνπ ζρεδίνπ ή ηνπ πξνγξάκκαηνο απνηειεί ηελ πξνζθνξφηεξε ηέηνηα κέζνδν. Ο επηδησθφκελνο ζηφρνο ηεο είλαη ε ηζφηηκε θαη νξζνινγηθή ζπλεθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ δεηεκάησλ αξθεηά λσξίο ζηε δηαδηθαζία ζρεδηαζκνχ, ψζηε ζηηο απνθάζεηο γηα ηελ ηειηθή κνξθή ηνπ ζρεδίνπ ή ηνπ πξνγξάκκαηνο λα έρεη ελζσκαησζεί ε κέξηκλα γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. 1.1.1. Σν ζηξαηεγηθφ επίπεδν πξνγξακκαηηζκνχ Γηα λα θαηαζηεί απνηειεζκαηηθή ε εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ απφ νξηζκέλα ζρέδηα θαη πξνγξάκκαηα, ζα πξέπεη λα πξαγκαηνπνηείηαη ζην επίπεδν 1

εθείλν πνπ έπεηαη ηεο δηαηχπσζεο ησλ θεληξηθψλ θαηεπζχλζεσλ θαη ζηφρσλ θαη πξνεγείηαη ησλ επηπέδσλ εμεηδίθεπζεο θαη εθαξκνγήο. ην επίπεδν απηφ, ιακβάλνληαη νη πεξηζζφηεξεο απνθάζεηο γεληθήο θχζεσο, νη νπνίεο έρνπλ ζπλήζσο δχν ραξαθηεξηζηηθά: αθνξνχλ θπξίσο ζε ζέκαηα ζηνρεχζεσλ, πξνζαλαηνιηζκνχ θαη νξηζηηθνπνίεζεο ηνπ πιαηζίνπ γηα ηα επφκελα ζηάδηα πινπνίεζεο ηνπ ζρεδίνπ, παξά ζε ζπγθεθξηκέλα δεηήκαηα ζρεδηαζκνχ ησλ επηκέξνπο έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ πνπ ζα εληαρζνχλ ζην πξφγξακκα, ελδερφκελε αλαηξνπή ή κεηαβνιή ησλ απνθάζεσλ απηψλ ζην κέιινλ, ζπλνδεχεηαη απφ πςειφ έσο δπζβάζηαθην θφζηνο, ζπλήζσο κε ηελ έλλνηα ηεο αλαηξνπήο νιφθιεξσλ ηκεκάησλ ηνπ ζπλνιηθνχ ζρεδίνπ ή απηήο ηεο παξαίηεζεο απφ ηε κεγάιε πιεηνςεθία ησλ ζηφρσλ πνπ ην ζρέδην θαινχληαλ λα εμππεξεηήζεη. Αθξηβψο απηά ηα δχν ραξαθηεξηζηηθά είλαη εθείλα πνπ δίλνπλ ζηηο απνθάζεηο ην ζηξαηεγηθφ ηνπο ραξαθηήξα, θαη, γηα ην ιφγν απηφ, ην επίπεδν ιήςεο ηνπο απνθαιείηαη «ζηξαηεγηθφ». Έηζη, ε εθηίκεζε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ πνπ πξαγκαηνπνηείηαη ζε απηφ ην επίπεδν εθπφλεζεο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπλήζσο νλνκάδεηαη «ηξαηεγηθή Πεξηβαιινληηθή Δθηίκεζε» (.Π.Δ.), παξφηη ζηα επξσπατθφ θείκελα ζεζκνζέηεζεο ησλ ζρεηηθψλ δηαδηθαζηψλ δελ έρεη πηνζεηεζεί παξφκνηα νξνινγία. 1.1.2. Αλάδπζε ηεο ζηξαηεγηθήο πεξηβαιινληηθήο εθηίκεζεο κέζα απφ ηελ εμέιημε ηνπ Δπξσπατθνχ πεξηβαιινληηθνχ θεθηεκέλνπ Γηα ηελ πιεξέζηεξε θαηαλφεζε ησλ γεληθψλ αξρψλ ηεο.π.δ., ησλ αλαγθψλ πνπ ε δηαδηθαζία απηή θαιείηαη λα θαιχςεη θαη ησλ ζεζκηθψλ εξγαιείσλ πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή, ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε αλάδπζε ηεο.π.δ. κέζα απφ ηελ εμέιημε ηνπ Δπξσπατθνχ πεξηβαιινληηθνχ θεθηεκέλνπ. Σα ζεκαληηθφηεξα ζεκεία απηήο ηεο αλάδπζεο παξνπζηάδνληαη ζηηο ελφηεηεο πνπ αθνινπζνχλ: 1.1.2.1. Η αξρή ηεο πξφιεςεο Ζ αξρή ηεο πξφιεςεο αληηθαηέζηεζε, ζηελ πξψηε ζέζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ αξρψλ, ηελ αξρή ηνπ ξππαίλνληνο. Σν γεγνλφο απηφ νθείιεηαη ζε κηα ζεηξά ιφγσλ, φπσο είλαη 2

ε επξεία ζπλεηδεηνπνίεζε πιεζψξαο πεξηβαιινληηθψλ πξνβιεκάησλ, πνιιά ησλ νπνίσλ έρνπλ απνθηήζεη θαζνιηθφ ραξαθηήξα θαη νη αξρηθέο ηνπο αηηίεο είλαη δηάζπαξηεο, ζχλζεηεο ή δχζθνιν λα εληνπηζζνχλ, ψζηε λα ηπγράλεη εθαξκνγήο ε αξρή ηνπ ξππαίλνληνο, ε ζεκαληηθή πνιιέο θνξέο κείσζε ηεο «θέξνπζαο ηθαλφηεηαο» ησλ δηαθφξσλ νηθνζπζηεκάησλ, νη εθηεηακέλεο επηδξάζεηο πνπ πξνθαινχλ ηδηαίηεξα ηα κεγάια έξγα θαη ηα πξνγξάκκαηα, ζηνπο παξάγνληεο θαη κεηαβιεηέο ηνπ θπζηθνχ θαη αλζξσπνγελνχο πεξηβάιινληνο θαη ε πηνζέηεζε ζε δηεζλέο επίπεδν ηεο αξρήο ηεο βηψζηκεο αλάπηπμεο Με ηελ αξρή ηεο πξφιεςεο, κεηαηνπίζηεθε ην βάξνο ηεο πεξηβαιινληηθήο πξνζηαζίαο πξφιεςε. απφ ηελ απνθαηάζηαζε, ηελ θαηαζηνιή ή ηελ απνηξνπή, ζηελ 1.1.2.2. Η εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ απφ έξγα θαη δξαζηεξηφηεηεο ηηο πξψηεο εθαξκνγέο ηεο αξρήο ηεο πξφιεςεο πεξηιακβάλεηαη ε Δθηίκεζε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ (Δ.Π.Δ), απφ έξγα θαη δξαζηεξηφηεηεο ε νπνία ζπλίζηαηαη ζηελ πξφβιεςε θαη ηελ εθ ησλ πξνηέξσλ απνθπγή ησλ επηπηψζεσλ ζην πεξηβάιινλ απφ ηελ πινπνίεζε θαη ιεηηνπξγία κεκνλσκέλσλ έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ. Δηδηθφηεξα, ηα απνηειέζκαηα ηεο Δ.Π.Δ ρξεζηκνπνηνχληαη σο εξγαιείν γηα ηε ιήςε απνθάζεσλ αλαθνξηθά κε ηε δπλαηφηεηα αδεηνδφηεζεο ησλ πεξηζζφηεξσλ έξγσλ ή δξαζηεξηνηήησλ, αιιά θαη κε ηηο πξνυπνζέζεηο πεξηβαιινληηθήο ζπκβαηφηεηαο πνπ ζα ηθαλνπνηεί ν ζρεδηαζκφο ηνπο. ην επίπεδν απηφ ε Δ.Π.Δ. παξέρεη ιεπηνκεξή πιεξνθφξεζε γηα ηηο επηπηψζεηο φκσο, δεδνκέλεο ηεο εζηίαζήο ηεο ζε κεκνλσκέλα έξγα, δελ παξέρεη ηε δπλαηφηεηα νινθιεξσκέλεο πξφιεςεο. Ζ Δ.Π.Δ. πξαγκαηνπνηείηαη γηα έξγα πνπ ε πηζαλφηεηα λα πξνθαιέζνπλ ζεκαληηθέο επηπηψζεηο ζην πεξηβάιινλ είλαη ππαξθηή. Θεσξείηαη πιένλ ελνπνηεκέλν ηκήκα ηεο δηαδηθαζίαο ζρεδηαζκνχ έξγσλ, πνπ μεθηλά κε ηελ αμηνπνίεζε ελαιιαθηηθψλ ιχζεσλ θαη θαηαιήγεη ζε ζπκκεηνρή ηνπ θνηλνχ θαη ζε ελδερφκελε αλαζεψξεζε ηνπ έξγνπ. Ζ δηαδηθαζία Δ.Π.Δ. πεξηιακβάλεη κία ή πεξηζζφηεξεο επηζηεκνληθέο Μειέηεο Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ, ηηο ελέξγεηεο γηα ηε δεκνζηνπνίεζε θαη ηελ αμηνιφγεζή ηνπο θαη ηέινο ηελ έληαμή ησλ πνξηζκάησλ ησλ κειεηψλ, ησλ δηαβνπιεχζεσλ θαη ηεο αμηνιφγεζεο ζηηο δηαδηθαζίεο ιήςεο απνθάζεσλ. 3

ε επίπεδν επξσπατθνχ πεξηβαιινληηθνχ δηθαίνπ, ε Δ.Π.Δ. ζεζκνζεηήζεθε κε ηελ Οδεγία 85/337/ΔΟΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 27 εο Ηνπλίνπ 1985 γηα ηελ εθηίκεζε ησλ επηπηψζεσλ νξηζκέλσλ ζρεδίσλ δεκνζίσλ θαη ηδησηηθψλ έξγσλ ζην πεξηβάιινλ (Δπηζ. Δθεκ. L 175/5.7.1985 ζ.40-48) θαη επηθαηξνπνηήζεθε κε ηελ Οδεγία 97/11/ΔΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 3 εο Μαξηίνπ 1997 (Δπηζ. Δθεκ. L 073/14.3.1997 ζ. 5-15). Σν πεξηβαιινληηθφ δίθαην ηεο Διιάδαο ελαξκνλίζηεθε κε ηηο Οδεγίεο απηέο κέζσ: ηνπ Ν.1650/1986 «γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο» (ΦΔΚ 160Α), φπσο ηξνπνπνηήζεθε κε ην Ν. 3010/2002 (ΦΔΚ 91Α), θαη κε ηηο θαη εμνπζηνδφηεζε ηνπ Νφκνπ απηνχ Κνηλέο Τπνπξγηθέο απνθάζεηο κε α.ε.π. 15393/2332 «Καηάηαμε δεκφζησλ θαη ηδησηηθψλ έξγσλ θαη δξαζηεξηνηήησλ ζε θαηεγνξίεο ζχκθσλα κε ην άξζξν 3 ηνπ Ν.1650/1986 φπσο αληηθαηαζηάζεθε κε ην άξζξν 1 ηνπ Ν.3010/2002 (ΦΔΚ 1022Β) θαη κε α.ε.π. 11014/703/Φ104 «Γηαδηθαζία Πξνθαηαξθηηθήο Πεξηβαιινληηθήο Δθηίκεζεο θαη Αμηνιφγεζεο θαη Έγθξηζεο Πεξηβαιινληηθψλ ξσλ ζχκθσλα κε ην άξζξν 4 ηνπ Ν.1650/1986 φπσο αληηθαηαζηάζεθε κε ην άξζξν 2 ηνπ Ν.3010/2002» (ΦΔΚ 332Β). ηε Κνηλή Τπνπξγηθή Απφθαζε 69269/5387/1990 (ΦΔΚ 678 Β') "Καηάηαμε ησλ έξγσλ ζε θαηεγνξίεο θαη πεξηερφκελν ΜΠΔ, ΔΠΜ" 1.1.2.3. Αλάγθε γηα νινθιεξσκέλε πξφιεςε Ζ Δ.Π.Δ. αλαθέξεηαη θαη εμνρήλ ζηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν έλα πξνηεηλφκελν έξγν πξέπεη λα πξαγκαηνπνηεζεί, ψζηε λα ειαρηζηνπνηεζνχλ νη δπζκελείο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο. Απφ ηελ εηζαγσγή ηεο Δ.Π.Δ., πεξίπνπ 20 έηε πξηλ, ν θφζκνο έρεη αιιάμεη θαηά πνιχ. Ο γεληθφο ζηφρνο ηεο βηψζηκεο αλάπηπμεο παξνπζηάδεηαη σο ε λέα πξφθιεζε θαη ε πεξηβαιινληηθή πνηφηεηα ζπρλά επηδεηλψλεηαη παξά ηα ζεζκηθά θαη πξαθηηθά κέηξα ζε επίπεδν έξγσλ. Έηζη, ηα ηειεπηαία ρξφληα, θαηέζηε εκθαλέο φηη ε πξνζέγγηζε απφ έξγν ζε έξγν ηεο Δ.Π.Δ. δελ εμαζθαιίδεη επαξθψο ηελ πεξηβαιινληηθή πνηφηεηα θαη δελ αξθεί είηε λα θαιχςεη έληνλα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ σο απνηέιεζκα πξνγξακκαηηθψλ ζρεδηαζκψλ, είηε λα απνηειέζεη ηελ πξνιεπηηθή αζπίδα γηα κεγάινπο ρξνληθνχο νξίδνληεο. Δηδηθά ζην δήηεκα ηεο αλεπαξθνχο θάιπςεο ησλ πξνγξακκαηηθψλ ζρεδηαζκψλ, ζπλεηδεηνπνηήζεθε φηη ε δηαδηθαζία Δ.Π.Δ. εθαξκνδφηαλ ζηα ηειηθά ζηάδηα 4

πινπνίεζεο θαη ζπρλά δελ ππήξραλ άιιεο δπλαηφηεηεο πξφιεςεο ησλ επηθείκελσλ επηπηψζεσλ παξά κφλν ε αλαηξνπή ηνπ πξνγξάκκαηνο. ηφηε φκσο ήηαλ ήδε αξγά. Μεηά ηελ επαλάιεςε ηέηνησλ θαηαζηάζεσλ, έγηλε θαλεξφ φηη γηα ηελ απνηειεζκαηηθή, καθξνρξφληα θαη πςεινχ επηπέδνπ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο είλαη αλαγθαία ε ελζσκάησζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ δηαζηάζεσλ ζε αλψηεξα επίπεδα ηεο ιήςεο απνθάζεσλ πνπ δηακνξθψλνπλ ην πιαίζην γηα ηηο κεηέπεηηα άδεηεο ζρεηηθά κε ηελ εθηέιεζε έξγσλ, δειαδή ζε επίπεδν ζηξαηεγηθνχ ζρεδηαζκνχ θαη πξνγξακκαηηζκνχ. Έηζη, ε εθηίκεζε πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ πνιηηηθψλ, ζρεδίσλ θαη πξνγξακκάησλ εκθαλίζηεθε γχξσ ζηα 1995 ζε δηάθνξεο ρψξεο φπσο ν Καλαδάο θαη ε Οιιαλδία θαη δηάθνξνπο νξγαληζκνχο, φπσο ε Γηεζλήο Σξάπεδα, κε ηελ νλνκαζία ηξαηεγηθή Πεξηβαιινληηθή Δθηίκεζε (.Π.Δ.). 1.1.2.4. Η ηξαηεγηθή Πεξηβαιινληηθή Δθηίκεζε Μεηά απφ έλα ζρεηηθά κεγάιν δηάζηεκα πξνβιεκαηηζκνχ θαη αλάγλσζεο ησλ δηεζλψλ εμειίμεσλ, ε Δπξσπατθή Έλσζε πηνζέηεζε ηε δηαδηθαζία ηεο.π.δ. εθαξκφδνληαο ζηελ πξάμε ηηο δηαηππσκέλεο ζε επίπεδν πνιηηηθήο, δεζκεχζεηο γηα πςεινχ επηπέδνπ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο. Με ηελ ψξηκε πιένλ κνξθή ηεο, ε.π.δ. είλαη κηα δπλακηθή δηαδηθαζία θαη ζηνρεχεη ζηελ εθπιήξσζε ηνπ ζηφρνπ ηεο βηψζηκήο αλάπηπμεο δηακέζνπ ηεο ελζσκάησζεο ηεο πεξηβαιινληηθήο δηάζηαζεο ζην θαηά ην δπλαηφλ έγθαηξν ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο ζρεδηαζκνχ πνιηηηθψλ, ζρεδίσλ θαη πξνγξακκάησλ. Με ηε ινγηθή φηη φηαλ νη απνθάζεηο ζηεξίδνληαη ζε πεξηβαιινληηθά ζεκειησκέλεο ζηξαηεγηθέο, νη ελέξγεηεο πνπ αθνινπζνχλ είλαη εμίζνπ πεξηβαιινληηθά απνδεθηέο, απμάλεηαη ε βεβαηφηεηα φηη ε αλάπηπμε θαη ε γεληθφηεξε επέκβαζε δελ ζα είλαη επηβιαβήο. Ζ.Π.Δ. δελ αληηθαζηζηά ηελ Δ.Π.Δ. αιιά ιεηηνπξγεί ζπκπιεξσκαηηθά ζε έλα πξνγελέζηεξν, αλψηεξν επίπεδν ζρεδηαζκνχ θαη πξνγξακκαηηζκνχ ηεο πεξηβαιινληηθήο δηαρείξηζεο. πληίζεηαη δειαδή κηα λέα κνξθή πνιηηηθήο, έλα ελδπλακσκέλν θαη απνηειεζκαηηθφ ζχζηεκα εθηίκεζεο ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ ζε ζηξαηεγηθφ επίπεδν, ζε ζηελή πάληνηε ζρέζε κε ηε ιεηηνπξγηθή βησζηκφηεηα, θαη φρη κε πνιηηηθέο ρακειήο απνηειεζκαηηθφηεηαο θαη πςεινχ πξνζηαηεπηηζκνχ (π.ρ. πξάζηλεο πνιηηηθέο θαη νηθνινγηθέο παξεκβάζεηο αληίζηνηρα). 5