E π A π π ª π ÚÔÁÚ ÌÌ ÙÈÛÌfi ÁÈ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ TfiÌÔ E' AÓ Ú T fiáèô ÛÂÈ ÚÔÌËıÂ Ù AÁÔÚ ÛÙ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Σχολή Θετικών Επιστηµών και Τεχνολογίας Πρόγραµµα Σπουδών IAΣΦAΛIΣH ΠOIOTHTAΣ Θεµατική Ενότητα ΠPOΓPAMMATIΣMOΣ ΓIA THN ΠOIOTHTA Τόµος E' Σχέσεις Προµηθευτή Aγοραστή AΝ ΡΕΑΣ TΖΟΓΙΟΣ Mηχανολόγος Mηχανικός BSc, MSc, Mηχανικός Ποιότητας (WI) Γεν. ιευθυντής της Eταιρείας Συµβούλων Eπιχειρήσεων UniCon AMS EΠE. Iδρυτικό µέλος και Γενικός Γραµµατέας του Eλληνικού Φόρουµ Ποιότητας ΠATPA 2001
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Σχολή Θετικών Επιστηµών και Τεχνολογίας Πρόγραµµα Σπουδών ΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Θεµατική Ενότητα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ Τόµος E' Σχέσεις Προµηθευτή Aγοραστή Συγγραφή ΑN PEAΣ TZOΓIOΣ Mηχανολόγος Mηχανικός BSc, MSc, Mηχανικός Ποιότητας (WI) Γεν. ιευθυντής της Eταιρείας Συµβούλων Eπιχειρήσεων UniCon AMS EΠE Iδρυτικό µέλος και Γενικός Γραµµατέας του Eλληνικού Φόρουµ Ποιότητας Κριτική Ανάγνωση BAΞEBANI OY MAPIA Oικονοµολόγος Λέκτορας Παν/µίου Πειραιώς Ακαδηµαϊκός Υπεύθυνος για την επιστηµονική επιµέλεια του τόµου ΙΩΑΝΝΗΣ Α. ΚΟΥΤΡΟΥΒΕΛΗΣ Καθηγητής Στατιστικής της Πολυτεχνικής Σχολής Πανεπιστηµίου Πατρών Επιµέλεια στη µέθοδο της εκπαίδευσης από απόσταση ΨIOYPH ΛAMΠPINH Γλωσσική Επιµέλεια ΓIANNHΣ ΓAΛANOΠOYΛOΣ Τεχνική Επιµέλεια ΕΣΠΙ ΕΚ ΟΤΙΚΗ Ε.Π.Ε. Καλλιτεχνική Επιµέλεια, Σελιδοποίηση TYPORAMA Συντονισµός ανάπτυξης εκπαιδευτικού υλικού και γενική επιµέλεια των εκδόσεων ΟΜΑ Α ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΕΡΓΟΥ ΕΑΠ / 1997 2001 ISBN: 960 538 204 0 Kωδικός Έκδοσης: IΠ 51/5 Copyright 2001 για την Ελλάδα και όλο τον κόσµο ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Οδός Παπαφλέσσα & Υψηλάντη, 26222 Πάτρα Τηλ: (0610) 314094, 314206 Φαξ: (0610) 317244 Σύµφωνα µε το Ν. 2121/1993, απαγορεύεται η συνολική ή αποσπασµατική αναδηµοσίευση του βιβλίου αυτού ή η αναπαραγωγή του µε οποιοδήποτε µέσο χωρίς την άδεια του εκδότη.
ÂÚÈÂ fiìâó M ÚÔ A' ÛÂÈ ÂÏ ÙË ÚÔÌËıÂ Ù K º π 1 H È ÛÊ ÏÈÛË appleúôìëıâèòó Σκοπός, Προσδοκώµενα αποτελέσµατα, Έννοιες κλειδιά... 13 1.1 Εισαγωγή στη διασφάλιση προµηθειών... 14 1.2 Στοιχεία που χαρακτηρίζουν τις σχέσεις µεταξύ Πελάτη Προµηθευτή... 16 1.3 Η Πολιτική Προµηθειών... 19 1.4 ιασύνδεση της Ποιότητας και του κόστους των προµηθειών... 19 1.5 Καθορισµός προδιαγραφών και προτύπων... 20 1.6 Σύστηµα έκδοσης, ανάθεσης, διαχείρισης και ολοκλήρωσης εντολών προµηθειών... 22 1.7 Προµήθειες και προµηθευτές... 23 1.8 Ο «έλεγχος στην πηγή»... 25 1.9 Η σηµασία της σχέσης Πελάτη Προµηθευτή... 26 1.10 Σύγχρονες µέθοδοι εφοδιαστικής... 27 Σύνοψη... 30 Bιβλιογραφία... 31 K º π 2 appleèûùôappleô ËÛË ÙˆÓ appleúôìëıâ ÙÒÓ Σκοπός, Προσδοκώµενα αποτελέσµατα, Έννοιες κλειδιά... 33 2.1 Εισαγωγή στην πιστοποίηση προµηθευτών... 34 2.2 Φάσεις ανάπτυξης και διατήρησης της σχέσης Πελάτη Προµηθευτή... 36 2.2.1 Φάση 1η: Αξιολόγηση των προµηθευτών µε βάση τα ιστορικά και άλλα στοιχεία οικονοµικής φύσης... 37
6 XE EI POMH EYTH A OPA TH 2.2.2 Φάση 2η: Αξιολόγηση των δυνατοτήτων του προµηθευτή Απολογισµός και αποτίµηση... 37 2.2.3 Φάση 3η: Στοιχεία ελέγχου αποδοχής των προµηθειών... 38 2.2.4 Φάση 4η: Τεκµηρίωση των τελικών τεχνικών συµβατικών υποχρεώσεων Αξιολόγηση του προµηθευτή... 38 2.2.5 ιαχειριστικός έλεγχος του προµηθευτή για τη διασφάλιση της συνεχούς τήρησης των συµφωνηθέντων... 39 2.3 Η αξιολόγηση των προµηθευτών... 40 2.3.1 Αξιολόγηση των ποιοτικών δυνατοτήτων των προµηθευτών... 41 2.3.2 Αξιολόγηση της ποιοτικής απόδοσης των προµηθευτών... 42 2.4 Η ανάπτυξη συστήµατος βαθµολόγησης και ταξινόµησης των προµηθευτών σε κατηγορίες... 45 2.4.1 Η ανάπτυξη συστήµατος βαθµολόγησης των προµηθευτών... 45 2.4.2 Η ανάπτυξη συστήµατος ταξινόµησης των προµηθευτών... 48 2.5 ιαχειριστικός έλεγχος και επιθεώρηση των προµηθευτών... 50 2.6 Η συνεργασία µε εγκεκριµένους προµηθευτές... 51 Σύνοψη... 54 Bιβλιογραφία... 55 M ÚÔ B' TÔ NÔÌÈÎfi appleï ÛÈÔ ÁÈ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ EI A ø H... 59 K º π 3 appleúôûù Û ÙÔ Î Ù Ó ÏˆÙ Î È ÙÔ ÓÔÌÈÎfi appleï ÛÈÔ Ó appleù ÍË ÙË ÔÈfiÙËÙ Σκοπός, Προσδοκώµενα αποτελέσµατα, Έννοιες κλειδιά, Eισαγωγικές παρατηρήσεις, Έννοιες και ορισµοί... 61 3.1 Η ασφάλεια του προϊόντος και η προστασία του καταναλωτή... 64
EPIEXOMENA 7 3.2 ικαιώµατα και υποχρεώσεις των καταναλωτών, των εργαζοµένων, των επιχειρήσεων και της πολιτείας... 64 3.2.1 Τα θεµελιώδη δικαιώµατα του καταναλωτή... 64 3.2.2 Οι «Ενώσεις Προστασίας των Καταναλωτών»... 65 3.3 Η ανάπτυξη της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς... 65 3.3.1 Η Ευρωπαϊκή Πολιτική για την Ποιότητα... 66 3.3.2 Το νοµικό πλαίσιο ανάπτυξης της Ποιότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση... 67 3.3.2.1 Η Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη... 67 3.3.2.2 Η ολοκλήρωση της Ενιαίας Αγοράς... 68 3.3.3 Η πιστοποίηση στην Ευρωπαϊκή Ένωση... 68 3.3.3.1 Η πιστοποίηση προϊόντος και τα σήµατα Ποιότητας... 68 3.3.3.2 Η πιστοποίηση των επιχειρήσεων και τα πρότυπα της σειράς EN ISO 9000... 71 3.3.4 Υποδοµές για την ανάπτυξη της Ποιότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση... 73 3.3.4.1 Υποδοµές για τον έλεγχο της αγοράς, τη διαπίστευση και την κοινοποίηση... 74 3.3.4.2 Υποδοµές για την τυποποίηση... 76 3.3.4.3 Υποδοµές για τη διακρίβωση οργάνων και συσκευών µετρήσεων και ελέγχων... 77 3.3.3.4 Yποδοµές για τη µετρολογία... 77 3.4 Η Εθνική Πολιτική για την Ποιότητα... 78 3.5 Η «Ευθύνη του παραγωγού λόγω ελαττωµατικών προϊόντων»... 80 3.5.1 Η Οδηγία 85/374/ΕΟΚ «Ευθύνη του παραγωγού για τα ελαττωµατικά προϊόντα»... 80 3.5.2 Η Οδηγία 92/59/ΕΟΚ «Γενική ασφάλεια προϊόντων»... 83 3.5.3 Αρµοδιότητες και ευθύνες για την «Προστασία του καταναλωτή... 86 Σύνοψη... 90
8 XE EI POMH EYTH A OPA TH Βιβλιογραφία... 92 Παράρτηµα... 93 K º π 4 «Û Ì ÓÛË CE» Î È ÙÔ ÓÔÌÈÎfi appleï ÛÈÔ ÁÈ ÙËÓ ÂÊ ÚÌÔÁ ÙË «Ó appleúôû ÁÁÈÛË» Σκοπός, Προσδοκώµενα αποτελέσµατα, Έννοιες κλειδιά, Oρισµοί... 95 4.1 Εισαγωγή στη «σήµανση CE»... 97 4.2 Η διαδικασία εναρµόνισης µε τις Οδηγίες της «νέας προσέγγισης»... 100 4.3 Η τεκµηρίωση της συµµόρφωσης στις Οδηγίες της «νέας προσέγγισης»... 107 4.3.1 Η «ήλωση Συµµόρφωσης»... 108 4.3.2 Ο Τεχνικός Φάκελος... 109 4.3.3 Η «εξέταση τύπου»... 112 4.3.4 Τα Προγράµµατα (Σχέδια) Ποιότητας... 114 4.3.5 Οι οδηγίες εγκατάστασης και λειτουργίας... 114 4.3.6 Τα Συστήµατα ιασφάλισης Ποιότητας (EN ISO 9000)... 114 4.3.7 Επιπρόσθετα στοιχεία... 115 4.4 Η εναρµόνιση των κρατών-µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης µε τις Οδηγίες της «νέας προσέγγισης»... 116 4.5 Συνοπτική παρουσίαση των σηµαντικότερων στοιχείων (µερικών) Οδηγιών της «νέας προσέγγισης»... 117 4.5.1 Η Οδηγία της «νέας προσέγγισης» 73/23/ΕΟΚ «Ηλεκτρολογικό υλικό εντός ορισµένων ορίων (χαµηλή τάση)... 117 4.5.2 Οδηγίες της «νέας προσέγγισης» 89/392 και 91/368/ΕΟΚ «Ασφάλεια µηχανών»... 117 4.6 Ο έλεγχος της αγοράς... 120 Σύνοψη... 124 Βιβλιογραφία... 125
EPIEXOMENA 9 K º π 5 Ô ÓÔÌÈÎfi appleï ÛÈÔ ÁÈ ÙËÓ ÂÏ ıâúë È Î ÓËÛË ÙÚÔÊ ÌˆÓ Î È appleôùòó ªÂÏ ÙË HACCP Σκοπός, Προσδοκώµενα αποτελέσµατα, Έννοιες κλειδιά, Oρισµοί... 127 5.1 Εισαγωγή... 129 5.2 Η Κοινοτική νοµοθεσία... 129 5.2.1 Η Ευρωπαϊκή Πολιτική για την ελεύθερη διακίνηση τροφίµων και ποτών... 130 5.2.2 Οδηγίες 89/397/ΕΟΚ και 93/99/ΕΟΚ «Επίσηµος έλεγχος τροφίµων»... 133 5.2.3 Οδηγία 92/118/ΕΟΚ «Όροι υγειονοµικών ελέγχων (εµπόριο εισαγωγές)»... 135 5.2.4 Οδηγία 93/43/ΕΟΚ «Υγιεινή των τροφίµων»... 135 5.2.5 Πρόσθετα τροφίµων... 137 5.2.6 Κατακόρυφη νοµοθεσία για την ασφάλεια των τροφίµων... 137 5.2.7 Άλλες σηµαντικές Οδηγίες για τα τρόφιµα ποτά... 138 5.3 Η εθνική νοµοθεσία... 139 5.3.1 Ο Κώδικας Τροφίµων και Ποτών... 140 5.3.2 Ο Κώδικας Υγειονοµικής Νοµοθεσίας... 140 5.4 Η Ανάλυση Επικινδυνότητας και τα Κρίσιµα Σηµεία Ελέγχου... 141 5.4.1 Εισαγωγή στο HACCP... 141 5.4.2 Οι επτά αρχές ανάπτυξης της Μελέτης HACCP... 141 5.4.3 Η ανάπτυξη των Συστηµάτων HACCP... 142 5.5 Ο έλεγχος της αγοράς... 142 Σύνοψη... 149 Βιβλιογραφία... 149 Aπαντήσεις ασκήσεων αυτοαξιολόγησης... 151 Aπαντήσεις και προτάσεις απαντήσεων δραστηριοτήτων... 153