CIP Eco-innovation Pilot and market replication projects Call Identifier: CIP-EIP-Eco-Innovation-2010 Project MARE (ECO/10/277237) Ανάπτυξη και ανάδειξη οικολογικών διεργασιών για την επεξεργασία πετρελαιοειδών αποβλήτων και καταλοίπων Παραδοτέο D6.2 Καταγραφή της αδειοδοτικής διαδικασίας για την εγκατάσταση και λειτουργία της νέας μονάδας Φεβρουάριος 2012
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περιεχόμενα... 2 Εικόνες... 2 1 Η νέα μονάδα... 3 2 Αδειοδότηση Νέας Μονάδας... 6 2.1. Περιβαλλοντική αδειοδότηση... 6 2.2. Προσθήκη κωδικών αποβλήτων... 7 2.3. Μελέτη πυροπροστασίας... 8 2.4. Άδεια εγκατάστασης Άδεια λειτουργίας...10 ΕΙΚΟΝΕΣ Εικόνα 1: Μονάδα MARE... 3 Εικόνα 2: Διυλιστήριο της CYCLON... 4 D6.2 Αδειοδοτική διαδικασία p. 2 of 10
1 Η ΝΕΑ ΜΟΝΑΔΑ Στο πλαίσιο του έργου MARE θα αναπτυχθεί μια διαδικασία ανάκτησης υλικών από πετρελαιοειδή απόβλητα και κατάλοιπα (ΠΑΚ) βασισμένη στην χρήση εξατμιστήρα λεπτής στοιβάδος, μια τεχνική που δεν έχει χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα για την ανάκτηση υλικών από τα ΠΑΚ. Κατά τη διάρκεια του έργου, 2.000 τόνοι ΠΑΚ θα υποβάλλονται, ετησίως, σε επεξεργασία όπου θα διαχωρίζονται σε πετρελαϊκά προϊόντα, πετρελαϊκό υπόλειμμα και νερό. Πιο συγκεκριμένα η ετήσια ποσότητα των 2.000 τόνων πετρελαιοειδών αποβλήτων και καταλοίπων θα διαχωρίζεται σε: 400 τόνους νερό (20% της αρχικής ποσότητας) που θα οδηγηθούν στην υπάρχουσα μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων της CYCLON, για προηγμένη βιολογική επεξεργασία καθώς μπορεί να περιέχουν οργανικές ύλες (έλαια, αντιψυκτικά, διαλυτικά και γαλακτώματα oil antifreeze diluters emulsions). 400 τόνους προϊόντα (20% της αρχικής ποσότητας), άνευ νερού, στερεών υπολειμμάτων και ιλύος, που θα παρέχονται στα διυλιστήρια αργού πετρελαίου για περαιτέρω επεξεργασία. 1.200 τόνους βαρύ υπόλειμμα απόσταξης (60% της αρχικής ποσότητας), χωρίς νερό και καύσιμα, που θα αναμιγνύεται με το υπόλειμμα που προκύπτει από την επαναδιύλιση/αναγέννηση των αποβλήτων λιπαντικών ελαίων για τη δημιουργία ασφαλτικού προϊόντος (IPPC, BREF στις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές για τις βιομηχανίες επεξεργασίας αποβλήτων). Εικόνα 1: Μονάδα MARE D4.2 Αδειοδοτική διαδικασία p. 3 of 10
Η νέα μονάδα επεξεργασίας αποτελείται από: 1) Προθερμαντήρα των ΠΑΚ (προαιρετικά) πριν την είσοδό τους στον εξατμιστήρα, 2) Εξατμιστήρα, για την ανάκτηση πτητικών κλασμάτων (νερό, καύσιμα). Ο εξατμιστήρας είναι το βασικό στοιχείο της μονάδας και είναι εξατμιστήρας λεπτού φιλμ, 3) Εγκαταστάσεις συμπύκνωσης για συμπύκνωση εξατμισμένων κλασμάτων (νερό, καύσιμα), 4) Αντλίες τροφοδότησης, αντλίες κενού, 5) Όργανα και βαλβίδες ελέγχου, αυτοματοποίηση της διαδικασίας, 6) Ηλεκτρικά πάνελ, 7) Ελαιόθερμο με διαθερμικό λάδι για τις θερμικές ανάγκες λειτουργίας. Η νέα μονάδα επεξεργασίας θα ανεγερθεί εντός της ήδη υπάρχουσας μονάδας αναγέννησης αποβλήτων λιπαντικών ελαίων (ΑΛΕ) της CYCLON. Εικόνα 2: Διυλιστήριο της CYCLON Για τη λειτουργία της νέας μονάδας, θα χρησιμοποιηθούν ήδη υπάρχουσες παροχές και εγκαταστάσεις του διυλιστηρίου όπως: Εκπαιδευμένο προσωπικό συντήρησης και λειτουργίας Δεξαμενές αποθήκευσης D4.2 Αδειοδοτική διαδικασία p. 4 of 10
Δίκτυα ψύξης Ηλεκτρική ενέργεια Βιολογικός καθαρισμός Κεντρικό σύστημα αυτοματισμού και εφαρμογή SCADA Η νέα μονάδα θα σχεδιαστεί, κατασκευαστεί και εγκατασταθεί σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα (ATEX, ANSI, DIN/EN, IEC). Στην παρούσα αναφορά προσδιορίζονται οι άδειες που απαιτούνται για την ανέγερση της μονάδας. Επιπλέον, γίνεται αναφορά στις Νομοθεσίες, Προεδρικά διατάγματα, Υπουργικές Αποφάσεις και Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που προσδιορίζουν και επιβάλλουν τις αντίστοιχες άδειες. D4.2 Αδειοδοτική διαδικασία p. 5 of 10
2 ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ ΝΕΑΣ ΜΟΝΑΔΑΣ 2.1. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΗ Για τις εργασίες αποθήκευσης, επεξεργασίας και τις άλλες εργασίες αξιοποίησης ή/και διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων απαιτείται έγκριση περιβαλλοντικών όρων, σύμφωνα με τα άρθρα 3, 4 και 5 του ν. 1650/1986, όπως αντικαταστάθηκαν με τα άρθρα 1, 2 και 3 του ν. 3010/2002, καθώς και με τις κατ εξουσιοδότηση των άρθρων αυτών εκδοθείσες κανονιστικές διατάξεις όπως εκάστοτε ισχύουν. Η έγκριση περιβαλλοντικών όρων αποτελεί προϋπόθεση για τη χορήγηση της προβλεπόμενης άδειας διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων. Η περιβαλλοντική αδειοδότηση της νέας μονάδας ορίζεται βάσει του Ν.4014 (ΦΕΚ 209/Β/21-09-2011), που αφορά στην περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος. Σύμφωνα με το άρθρο 6 του Νόμου, οι φορείς έργων και δραστηριοτήτων σε περίπτωση εκσυγχρονισμού, επέκτασης, βελτίωσης ή τροποποίησης περιβαλλοντικά αδειοδοτημένων έργων ή δραστηριοτήτων, υποχρεούνται να υποβάλλουν προς έγκριση στην αρμόδια περιβαλλοντική αρχή φάκελο Τροποποίησης Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ). Σύμφωνα με την παράγραφο 6, του άρθρου 11, του κεφαλαίου Α, του Νόμου 4014, ο φάκελος τροποποίησης ΑΕΠΟ περιλαμβάνει, τουλάχιστον, τη μελέτη τροποποίησης ΑΕΠΟ του έργου ή της δραστηριότητας. Οι προδιαγραφές και το ειδικότερο περιεχόμενο των φακέλων τροποποίησης ΑΕΠΟ δύναται να εξειδικεύονται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ενώ τα περιεχόμενα της μελέτης εμπεριέχουν τουλάχιστον: α) Την τεχνική περιγραφή του αδειοδοτημένου και προτεινόμενου έργου ή της δραστηριότητας, εστιάζοντας στις προτεινόμενες τροποποιήσεις και συνοδευόμενη από σχετικά τεχνικά σχέδια και τοπογραφικά διαγράμματα, με σαφή ένδειξη των προτεινόμενων τροποποιήσεων και του σκοπού της τροποποίησης. β) Τα στοιχεία περιγραφής της υφιστάμενης κατάστασης του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, μόνο σε σχέση με την απαιτούμενη τροποποίηση του έργου ή της δραστηριότητας. γ) Συνοπτική περιγραφή των στοιχείων που έχουν προκύψει από την εφαρμογή του προγράμματος παρακολούθησης και ελέγχων. δ) Την εκτίμηση και αξιολόγηση ενδεχόμενων επιπτώσεων στο περιβάλλον που συνδέονται με τη αιτούμενη τροποποίηση. D4.2 Αδειοδοτική διαδικασία p. 6 of 10
ε) Την περιγραφή προτάσεων, όρων και μέτρων για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων επιπτώσεων που συνδέονται με την αιτούμενη τροποποίηση, καθώς και το σχετικό με την τροποποίηση πρόγραμμα παρακολούθησης. 2.2. ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΚΩΔΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Η νέα μονάδα θα επεξεργάζεται επικίνδυνα απόβλητα, τα οποία φέρουν ειδικούς κωδικούς αποβλήτων σύμφωνα με την νομοθεσία. Για τη λειτουργία της νέας μονάδας από τη CYCLON, απαιτείται προσθήκη αυτών κωδικών αποβλήτων όπως ορίζονται στην ΚΥΑ Η.Π.13588/725 (ΦΕΚ 383/Β/28-03- 06) «Μέτρα όροι και περιορισμοί για τη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 91/689/ ΕΟΚ». Με το φάκελο για τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων (βλ. ανωτέρω «Περιβαλλοντική Αδειοδότηση»), πραγματοποιήθηκε από την CYCLON αίτημα προσθήκης των παρακάτω κωδικών αποβλήτων όπως ταξινομούνται στον Ευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων (Ε.Κ.Α.) σύμφωνα με το Παράρτημα της απόφασης 2000/532/ΕΚ, όπως έχει τροποποιηθεί με τις Αποφάσεις 2001/118/ΕΚ, 2001/119//ΕΚ και 2001/573/ΕΚ της Επιτροπής Ε.Κ. 05 Απόβλητα από τη διύλιση πετρελαίου, τον καθαρισμό φυσικού αερίου και την πυρολυτική επεξεργασία άνθρακα 05 01 03* λάσπες του πυθμένα δεξαμενών 13 Απόβλητα ελαίων και απόβλητα υγρών καυσίμων (εκτός βρωσίμων ελαίων, 05 και 12) 13 05 01* στερεά υλικά από θαλάμους υπολειμμάτων και στερεά υλικά διαχωριστή ελαίου/ νερού 13 05 02* λάσπες διαχωριστή ελαίου/ νερού 13 05 03* λάσπες υποδοχέα * Επικίνδυνα απόβλητα σύμφωνα με την Οδηγία 91/689/ΕΚ. D4.2 Αδειοδοτική διαδικασία p. 7 of 10
2.3. ΜΕΛΕΤΗ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Σύμφωνα με την ΚΥΑ Φ15/οικ.1589/104 (ΦΕΚ 90/Β/30-1-06) "Λήψη μέτρων πυροπροστασίας στις βιομηχανικές-βιοτεχνικές εγκαταστάσεις, επαγγελματικά εργαστήρια, αποθήκες και μηχανολογικές εγκαταστάσεις παροχής υπηρεσιών, που υπάγονται στις διατάξεις του Ν.3325/2005 και σε λοιπές δραστηριότητες", οι κάτοχοι των βιομηχανικών βιοτεχνικών εγκαταστάσεων, επαγγελματικών εργαστηρίων, αποθηκών καθώς και των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, που υπάγονται στις διατάξεις του ν.3325/2005, υποχρεούνται να λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα, για την αποφυγή ή τον περιορισμό των κινδύνων εκδήλωσης πυρκαγιάς στις εγκαταστάσεις τους. Στα ανωτέρω μέτρα περιλαμβάνονται: α) Τα προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας για το σύνολο της εγκατάστασης. β) Τα κατασταλτικά μέτρα πυροπροστασίας σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς. γ) Η συγκρότηση ομάδας πυροπροστασίας από το προσωπικό της επιχείρησης και η μέριμνα για την εκπαίδευση αυτής. Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 2 της ΚΥΑ Φ15/οικ.1589/104 οι κάτοχοι των εγκαταστάσεων που αναφέρονται στην παραπάνω παράγραφο, οφείλουν να συντάσσουν μελέτη ενεργητικής πυροπροστασίας σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙΙ η οποία εγκρίνεται από τις κατά τόπους αρμόδιες Πυροσβεστικές Υπηρεσίες (Π.Υ.). Στην παραπάνω μελέτη, αναφέρονται τα μέτρα πυροπροστασίας που αφορούν την συγκεκριμένη εγκατάσταση, τη συγκρότηση της ομάδας πυροπροστασίας, την εκπαίδευση αυτής και το είδος της εκπαίδευσης, τα ειδικά της καθήκοντα σε θέματα πρόληψης, περιορισμού και καταστολής πυρκαγιών καθώς και ο τρόπος δράσης της ομάδας. Η μελέτη αυτή υπογράφεται από τον αρμόδιο κατά το νόμο τεχνικό επιστήμονα εφόσον από την παρούσα απόφαση προβλέπονται μόνιμα μέτρα πυροπροστασίας. Εάν από την παρούσα απόφαση προβλέπονται μόνο φορητά μέσα πυροπροστασίας τη μελέτη δύναται να υπογράφει ο ενδιαφερόμενος, χωρίς να απαιτείται η υποβολή σχεδίων κάτοψης. Επιπλέον, η ΚΥΑ Φ15/οικ.1589/104 κατατάσσει τις βιομηχανικές - βιοτεχνικές εγκαταστάσεις σε εννέα κατηγορίες από απόψεως κινδύνου πυρκαγιάς (Ο, Αα, Αβ, Βα, Ββ, Cα, Cβ, Cγ και D και καθορίζει τα μέτρα ενεργητικής πυροπροστασίας που πρέπει να λαμβάνονται. Το διυλιστήριο της CYCLON διαθέτει εγκεκριμένη μελέτη πυροπροστασίας συνεπώς για τον εκσυγχρονισμό του, σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 4 της ΚΥΑ Φ15/οικ.1589/104 δεν απαιτείται νέα μελέτη Παράγραφος 3 του άρθρου 4 της ΚΥΑ Φ15/οικ.1589/104 3. Σε περίπτωση επέκτασης των ανωτέρω εγκαταστάσεων και αποθηκών, δεν απαιτείται η υποβολή νέας μελέτης, εφόσον: D4.2 Αδειοδοτική διαδικασία p. 8 of 10
α) δεν επέρχεται αύξηση της καλυπτόμενης επιφάνειας που επιβάλλει τη λήψη μόνιμων μέτρων πυροπροστασίας, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας απόφασης. β) δεν αλλάζει η κατηγορία κινδύνου της εγκατάστασης. Στις περιπτώσεις αυτές, για την έκδοση του Πιστοποιητικού (Ενεργητικής Πυροπροστασίας) ακολουθείται η διαδικασία των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 4 της ΚΥΑ Φ15/οικ.1589/104 όπου αναφέρονται τα εξής: Παράγραφος 1 & 2 του άρθρου 4 της ΚΥΑ Φ15/οικ.1589/104 1. Για τη χορήγηση από την Αδειοδοτούσα Αρχή της άδειας λειτουργίας ή τη θεώρηση της Ειδικής Δήλωσης της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν.3325/2005, απαιτείται η υποβολή Πιστοποιητικού (Ενεργητικής) Πυροπροστασίας που εκδίδεται από την οικεία Πυροσβεστική Υπηρεσία και βεβαιώνει ότι έχουν ληφθεί τα αναγραφόμενα στην εγκεκριμένη μελέτη, μέτρα και μέσα πυροπροστασίας για την εν λόγω εγκατάσταση και ότι αυτά είναι σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας απόφασης, με την επιφύλαξη της παρ.1 του άρθρου3. 2. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία χορηγεί το Πιστοποιητικό (Ενεργητικής) Πυροπροστασίας κατόπιν υποβολής Υπεύθυνης Δήλωσης του μελετητή επιβλέποντα μηχανικού και του νόμιμου εκπροσώπου του φορέα ότι έχουν ληφθεί τα προβλεπόμενα από την εγκεκριμένη μελέτη μέτρα και μέσα πυροπροστασίας. Η Πυροσβεστική Υπηρεσία σε διάστημα 2 μηνών υποχρεούται να διενεργήσει αυτοψία στην εγκατάσταση της επιχείρησης προκειμένου να διαπιστώσει εάν τηρούνται τα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας που προβλέπονται από την εγκεκριμένη μελέτη. Εάν διαπιστώσει ότι δεν τηρούνται τα προβλεπόμενα μέτρα και μέσα πυροπροστασίας, ανακαλεί το Πιστοποιητικό (Ενεργητικής) Πυροπροστασίας και κοινοποιεί την απόφασή της αυτή στην αρμόδια Αρχή. Το Πιστοποιητικό (Ενεργητικής) Πυροπροστασίας, που κοινοποιείται υποχρεωτικά στην Αδειοδοτούσα Αρχή, πρέπει να καλύπτει όλους τους χώρους που χρησιμοποιεί η επιχείρηση (κτιριακούς, υπαίθριους). Το ανωτέρω πιστοποιητικό ισχύει για 8 χρόνια. Η ενδιαφερόμενη επιχείρηση οφείλει να ζητήσει από την Πυροσβεστική Υπηρεσία ανανέωση του πιστοποιητικού και τυχόν αναθεώρηση της ισχύουσας μελέτης ενεργητικής πυροπροστασίας δύο τουλάχιστον μήνες πριν από την λήξη της ισχύος του.» D4.2 Αδειοδοτική διαδικασία p. 9 of 10
2.4. ΆΔΕΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΆΔΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Οι απαιτήσεις για την άδεια εγκατάστασης της νέας μονάδας ορίζονται βάσει του Ν.3982 (ΦΕΚ 143/Α/17-06-2011) «Απλοποίηση της αδειοδότησης τεχνικών επαγγελματικών και μεταποιητικών δραστηριοτήτων και επιχειρηματικών πάρκων και άλλες διατάξεις». Σύμφωνα με τους ορισμούς που δίνονται στο άρθρο 17 του Ν.3982 (ΦΕΚ 143/Α/17-06-2011) η νέα μονάδα υπάγεται στην περίπτωση του «εκσυγχρονισμού δραστηριότητας» όπως ορίζεται στην παράγραφο 10 του άρθρου 17: «Εκσυγχρονισμός δραστηριότητας νοείται η αντικατάσταση ή συμπλήρωση του μηχανολογικού εξοπλισμού, των κτιριακών εγκαταστάσεων και η αλλαγή ή συμπλήρωση της δραστηριότητας». Για την εγκατάσταση ή την επέκταση ή τον εκσυγχρονισμό των δραστηριοτήτων μέσης όχλησης, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του Άρθρου 19 του Ν.3982 (ΦΕΚ 143/Α/17-06-2011), η Αδειοδοτούσα Αρχή χορηγεί άδεια εγκατάστασης ύστερα από επιθεώρηση. Για την λειτουργία τους υποβάλλεται στην Αδειοδοτούσα Αρχή Υπεύθυνη Δήλωση, συνοδευόμενη από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, με την οποία δηλώνεται η έναρξη της λειτουργίας σύμφωνα με τους όρους της άδειας εγκατάστασης. Παράλληλα με την Υπεύθυνη Δήλωση, απαιτείται από το φορέα υποβολή εγγυητικής επιστολής, η οποία επιστρέφεται με την ολοκλήρωση της επιθεώρησης, εφόσον προκύπτει η σαφής τήρηση των όρων της άδειας εγκατάστασης. Αν ο φορέας δεν επιθυμεί την υποβολή εγγυητικής επιστολής, υποβάλλει στην Αδειοδοτούσα Αρχή αντί της Υπεύθυνης Δήλωσης, αίτηση έκδοσης άδειας λειτουργίας συνοδευόμενη από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Η Αδειοδοτούσα Αρχή ενεργεί επιθεώρηση μέσα σε δύο μήνες και χορηγεί άδεια λειτουργίας αορίστου χρόνου, εφόσον διαπιστωθεί ότι έχουν τηρηθεί οι όροι και περιορισμοί που αναγράφονται στην άδεια εγκατάστασης. D4.2 Αδειοδοτική διαδικασία p. 10 of 10