Διαχείριση Περιβάλλοντος - Νομοθεσία

Transcript

1 Διαχείριση Περιβάλλοντος - Νομοθεσία Ενότητα 2: Περιβαλλοντική Νομοθεσία Μ.Π.Ε. Δ. Καλιαμπάκος - Δ. Δαμίγος

2 Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

3 Ορισμένα στοιχεία 3 Η.Π.Α.: Από την εφαρμογή του θεσμού έχουν εκπονηθεί πλέον των ΜΠΕ. Τα τελευταία 10 χρόνια οι ΜΠΕ αριθμούνται σε περίπου ετησίως, με πτωτική τάση, γεγονός που εξηγείται από μια αυξανόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης στο πρώιμο στάδιο της ΜΠΕ Ηνωμένο Βασίλειο: Η εφαρμογή του θεσμού ξεκίνησε το Πιο πριν εκπονούνταν προαιρετικά ΜΠΕ, κυρίως για μεγάλα δημόσια έργα. Ο αριθμός των ΜΠΕ που εκπονούνται ετησίως είναι περίπου 200

4 Ορισμένα στοιχεία 4 Γαλλία: Ο θεσμός λειτουργεί από το Εκπονούνται περίπου 5500 ΜΠΕ ετησίως. Παρόλα αυτά η εφαρμογή του θεσμού θεωρείται ατελής. Η συμμετοχή του κοινού είναι πολύ περιορισμένη, ενώ από τη διαδικασία αξιολόγησης απουσιάζουν οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Γερμανία: Πριν την ενσωμάτωση της Οδηγίας 85/337 στην εθνική νομοθεσία (Φεβρουάριος 1990) είχαν εκπονηθεί περίπου 250 ΜΠΕ. Εκτιμάται ότι σήμερα εκπονούνται περίπου 1000 ΜΠΕ ετησίως.

5 Ορισμένα στοιχεία 5 Ιταλία: Η εφαρμογή της Οδηγίας 85/337 δεν θεωρείται, μέχρι σήμερα, ικανοποιητική. Εκπονούνται μερικές δεκάδες ΜΠΕ ετησίως, και δεν περιλαμβάνονται οι δραστηριότητες του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 85/337. Η συμμετοχή του κοινού στη διαδικασία είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Ολλανδία: Για πολλούς θεωρείται το καλύτερο πλαίσιο εφαρμογής ΜΠΕ στην Ευρώπη. Αποτελείται από έναν απλό αλλά ολοκληρωμένο νόμο που εφαρμόζεται σε όλα τα επίπεδα (εθνικό και τοπικό) και σε όλες τις δραστηριότητες (νομοθεσίες και έργα). Το περιεχόμενο της ΜΠΕ δεν είναι καθορισμένο και προσδιορίζεται κάθε φορά ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του έργου και με τη συμμετοχή του κοινού. Εκτιμάται ότι προωθούνται γύρω στις 70 ΜΠΕ τον χρόνο.

6 Ορισμένα στοιχεία - Ελλάδα 6 Μετά την εφαρμογή της νομοθεσίας και την έναρξη λειτουργίας του θεσμού στις αρχές της δεκαετίας του 90, η υποβολή ΜΠΕ στην αρμόδια υπηρεσία του ΥΠΕΧΩΔΕ υπερέβαινε τις 3000, αριθμός τριπλάσιος από αυτόν των Η.Π.Α. και της Γερμανίας και δεκαπλάσιος από αυτόν του Ηνωμένου Βασιλείου.

7 Ιστορικά στοιχεία - Ελλάδα 7 Η πρώτη ΜΠΕ στην Ελλάδα εκπονήθηκε το 1977 από τη ΔΕΗ, αν και δεν υπήρχε νομική υποχρέωση, για να κατασκευάσει το φράγμα στις πηγές το Αώου. Το 1979, επιβάλλεται με το Ν. 947/79 η εκπόνηση ΜΠΕ σε οικιστικά σχέδια, χωρίς όμως να καθορίζονται συγκεκριμένες προδιαγραφές. Αναφορές στη σύνταξη περιβαλλοντικών επιπτώσεων απαντούν το ίδιο έτος στο Ν. 998/79 και στο ΦΕΚ 557/Β/1979, για την λειτουργία, εντός δασικών περιοχών, λατομείων και τουριστικών εγκαταστάσεων αντίστοιχα.

8 Ιστορικά στοιχεία - Ελλάδα 8 Το 1981, με την έκδοση του Π.Δ. 1180/81: Περί ρυθμίσεως αναγομένων στην ίδρυση και λειτουργία βιομηχανικών εγκαταστάσεων και αποθηκών, υπάρχει, για τη βιομηχανία, πιο συγκεκριμένη αναφορά στη διαδικασία επιβολής ΜΠΕ. Εκτενέστερη αναφορά στις ΜΠΕ γίνεται το 1986 με το Ν. 1650/86, στην προσπάθεια εναρμόνισης του ελληνικού δικαίου με το κοινοτικό. Ο Ν.1650/86 ενεργοποιείται ουσιαστικά με την ΚΥΑ 69269/5387/1990: Κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες, περιεχόμενο ΜΠΕ και Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών.

9 Θεσμικό πλαίσιο 9 Υ.Α. Οικ: 65150/1780/2013 (ΦΕΚ 3089/Β`/ ) Αντικατάσταση του Παραρτήματος VII της ΥΑ 1958/2012 «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/ (ΦΕΚ. 209/Α/2011)» (21/Β), όπως ισχύει Υ.Α. οικ /2013 (ΦΕΚ 595/Β`/ ) Τροποποίηση της υπ αριθ. 1958/ (ΦΕΚ 21/Β) απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής «Κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 1 4 του Ν. 4014/ (ΦΕΚ 209/Α)», όπως τροποποιήθηκε από την υπ αριθμ / , (ΦΕΚ 1565/Β) όμοιά της Υ.Α /2012 (ΦΕΚ 224/ΥΟΔΔ/ ) Συγκρότηση κεντρικού συμβουλίου περιβαλλοντικής αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ) σύμφωνα με την παράγραφο1 του άρθρου 13 του Ν. 4014/2011 (209/Α)

10 Θεσμικό πλαίσιο 10 Υ.Α /2012 (ΦΕΚ 1565/Β`/ ) Τροποποίηση της 1958/ απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής «Κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/ (209/Α)» (21/Β) Υ.Α. Φ.15/4187/266/2012 (ΦΕΚ 1275/Β`/ ) Καθορισμός πρότυπων περιβαλλοντικών δεσμεύσεων (ΠΠΔ), κατά κλάδο δραστηριότητας, στην άδεια εγκατάστασης- λειτουργίας, για τις δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 3982/11 και κατατάσσονται στη Β κατηγορία του άρθρου 1 του Ν. 4014/11 Υ.Α. οικ. 3137/191/Φ. 15/2012 (ΦΕΚ 1048/Β`/ ) Αντιστοίχηση των κατηγοριών των βιομηχανικών και βιοτεχνικών δραστηριοτήτων και δραστηριοτήτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τους βαθμούς όχλησης που αναφέρονται στα πολεοδομικά διατάγματα

11 Θεσμικό πλαίσιο 11 Υ.Α. 1958/2012 (ΦΕΚ 21/Β`/ ) Κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/ (ΦΕΚ 209/Α/2011) Υ.Α. Φ.15/4187/266/2012 (ΦΕΚ 1275/Β`/ ) Καθορισμός πρότυπων περιβαλλοντικών δεσμεύσεων (ΠΠΔ), κατά κλάδο δραστηριότητας, στην άδεια εγκατάστασης- λειτουργίας, για τις δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 3982/11 και κατατάσσονται στη Β κατηγορία του άρθρου 1 του Ν. 4014/11 Υ.Α. Υ.Α.Π.Ε./Φ1/οικ /2011 (ΦΕΚ 2132/Β`/ ) Τροποποίηση της υπ αριθμ. Δ6/Φ1/οικ /04 (1671/Β) κοινής υπουργικής απόφασης με την οποία τροποποιήθηκε η υπ αρ. πρωτ /724/ (1087/Β) κοινή υπουργική απόφασης ως προς την αντιστοίχηση των δραστηριοτήτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τους βαθμούς όχλησης που αναφέρονται στην πολεοδομική νομοθεσία

12 Θεσμικό πλαίσιο 12 Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ 209/Α`/ ) Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου περιβάλλοντος Υ.Α. ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ /2007 (ΦΕΚ 435/Β`/ ) Συμπλήρωση της υπ αριθμ. Η.Π /2332/2002 (ΦΕΚ 1022/Β/ ) κοινής υπουργικής απόφασης, κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες, σύμφωνα με το άρθ. 3 του ν. 1650/1986 (160/Α) όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του ν. 3010/2002 «Εναρμόνιση του ν. 1650/1986 με τις οδηγίες 97/11/ΕΕ και 96/61/ΕΕ κ.α. (91/Α)

13 Θεσμικό πλαίσιο 13 Υ.Α. ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ /2006 (ΦΕΚ 1225/Β / ) Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 2001/42/ΕΚ «σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 2001 Κ.Υ.Α / (ΦΕΚ 1002/Β / ) Συμπλήρωση της υπ αριθ. Κ.Υ.Α /2332/2002 Υ.Α. Η.Π /2021/2003 (ΦΕΚ 1391/Β / ) Καθορισμός τρόπου ενημέρωσης και συμμετοχής του κοινού κατά τη διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων και έργων και δραστηριοτήτων σύμφωνα με την παράγραφο 2 του αριθ. 5 του ν. 1650/86 όπως αντικαταστάθηκε με τις παραγράφους 2 και 3 του άρθ. 3 του ν. 3010/02

14 Θεσμικό πλαίσιο 14 Υ.Α /724/2003 (ΦΕΚ 1087/Β`/ ) Αντιστοίχηση των κατηγοριών των βιομηχανικών & βιοτεχνικών δραστηριοτήτων με τους βαθμούς όχλησης που αναφέρονται στα πολεοδομικά διατάγματα Υ.Α. Η.Π /703/Φ104/2003 (ΦΕΚ 332/Β`/ ) Διαδικασία Προκαταρτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο) σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 1650/86 (160/Α) όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του ν.3010/02 «εναρμόνιση του ν.1650/86 με τις οδηγίες 97/11/ΕΕ και 96/61/ΕΕ και άλλες διατάξεις (91/Α)»

15 Θεσμικό πλαίσιο 15 Υ.Α /3281/2002 (ΦΕΚ 1463/Β`/ ) Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων από το Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας των έργων και δραστηριοτήτων που κατατάσσονται στην υποκατηγορία 2 της Α' κατηγορίας σύμφωνα με την υπ αρ. ΗΠ 15393/2332/2002 ΚΥΑ «κατάταξη δημοσίων και ιδιωτικών έργων σε κατηγορίες κ.λπ.» (1022/Β) Υ.Α. Η.Π /2332/2002 (ΦΕΚ 1022/Β / ) Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες σύμφωνα με το αρθ. 3 του ν. 1650/86 όπως αντικαταστάθηκε με το αρθ. 1 του ν. 3010/02 «εναρμόνιση του ν. 1650/86 με τις οδηγίες 97/11/ΕΕ και 96/61/ΕΕ κ.ά. (91/Α)» Ν. 3010/2002 (ΦΕΚ 91/Α / ) Εναρμόνιση του ν. 1650/86 με τις οδηγίες 97/11/ΕΕ και 96/61/ΕΕ, διαδικασία οριοθέτησης και ρυθμίσεις θεμάτων για τα υδατορέματα και άλλες διατάξεις

16 Θεσμικό πλαίσιο 16 Υ.Α. οικ /1996 (ΦΕΚ 906/Β / ) Τροποποίηση και συμπλήρωση διατάξεων της Κ.Υ.Α /5387/90 (678/Β) Υ.Α. 1661/1994 (ΦΕΚ 786/Β / ) Τροποποίηση και συμπλήρωση των διατάξεων της υπ αριθ /5387 κοινής απόφασης Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων και Τουρισμού Υ.Α /5512/1990 (ΦΕΚ 691/Β / ) Καθορισμός τρόπου ενημέρωσης των πολιτών και φορέων εκπροσώπησης τους για το περιεχόμενο της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων των Έργων και δραστηριοτήτων σύμφωνα με την 2 του άρθ. 5 του ν.1650/86

17 Θεσμικό πλαίσιο 17 Υ.Α /5387/1990 (ΦΕΚ 678/Β / ) Κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες, περιεχόμενο Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθορισμός περιεχομένου ειδικών περιβαλλοντικών μελετών (ΕΠΜ) και λοιπές συναφείς διατάξεις, σύμφωνα με το ν.1650/86 Ν. 1650/1986 (ΦΕΚ 160/Α / ) Για την προστασία του περιβάλλοντος Π.Δ. 1180/1981 (ΦΕΚ 293/Α / ) Περί ρυθμίσεως θεμάτων αναγομένων εις τα της ιδρύσεως και λειτουργίας βιομηχανιών, βιοτεχνιών πάσης φύσης μηχανολογικών εγκαταστάσεων και αποθηκών και της εκ τούτων διασφαλίσεως περιβάλλοντος εν γένει

18 Νόμος 4014/ Με τον νέο Ν. 4014/2011: απλοποιούνται και εξορθολογίζονται οι διαδικασίες για την περιβαλλοντική αδειοδότηση των έργων και δραστηριοτήτων και μειώνεται ο απαιτούμενος χρόνος για την έκδοση των σχετικών αποφάσεων. μειώνεται ο αριθμός των έργων και δραστηριοτήτων για τα οποία απαιτείται υποβολή και αξιολόγηση Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) προκειμένου να αδειοδοτηθούν περιβαλλοντικά. θεσπίζονται υποχρεωτικοί περιοδικοί τακτικοί και έκτακτοι έλεγχοι από αρμόδιες υπηρεσίες και ιδιώτες επιθεωρητές με στόχο την πραγματική διασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος (ΥΠΕΚΑ, Περιβαλλοντική Αδειοδότηση Έργων,

19 Νόμος 4014/ Με τον νέο Ν. 4014/2011: καταργούνται αλληλοεπικαλυπτόμενες αδειοδοτήσεις (άδεια διάθεσης λυμάτων, άδειες διαχείρισης μη επικινδύνων και επικινδύνων αποβλήτων, έγκριση επέμβασης σε δάσος ή δασική έκταση) και ενσωματώνονται στην απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. καταργούνται οι συνυπογραφές άλλων Υπουργών για την έκδοση των Αποφάσεων Έγκρισης περιβαλλοντικών Όρων επιμηκύνεται η διάρκεια ισχύος των Αποφάσεων έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) σε 10 έτη, ή σε 12 για έργα που διαθέτουν ISO, ή σε 14 για όσα διαθέτουν EMAS και παρατείνεται η διάρκεια ισχύς των υφιστάμενων ΑΕΠΟ μέχρι τη συμπλήρωση δεκαετίας από την έκδοσή τους (ΥΠΕΚΑ, Περιβαλλοντική Αδειοδότηση Έργων,

20 Νόμος 4014/ Με τον νέο Ν. 4014/2011: καταργείται η υποχρέωση υποβολής προμελέτης Περιβαλλοντικών επιπτώσεων. για την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων εντός του δικτύου Natura 2000, προβλέπεται η υποβολή και αξιολόγηση «Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης» προβλέπεται η δημιουργία Ηλεκτρονικού περιβαλλοντικού μητρώου και Ηλεκτρονική υποβολή της ΜΠΕ και παρακολούθηση της διαδικασίας έκδοσης ΑΕΠΟ ή τροποποίησης/ανανέωσης κλπ. δημιουργείται η Περιβαλλοντική Ταυτότητα Έργου, που θα περιλαμβάνει κάθε περιβαλλοντική πληροφορία για το έργο (ΥΠΕΚΑ, Περιβαλλοντική Αδειοδότηση Έργων,

21 Νόμος 4014/ Τα έργα και οι δραστηριότητες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, των οποίων η κατασκευή ή λειτουργία δύναται να έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον, κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες (Α και Β) ανάλογα με τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον: Κατηγορία Α: έργα και δραστηριότητες που ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και απαιτείται η διεξαγωγή Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) προκειμένου να επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί για την προστασία του περιβάλλοντος Διακρίνονται σε αυτά που ενδέχεται να προκαλέσουν πολύ σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (υποκατηγορία Α1) σε αυτά που ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (υποκατηγορία Α2). Κατηγορία Β: έργα και δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται από τοπικές και μη σημαντικές μόνο επιπτώσεις στο περιβάλλον και υπόκεινται σε γενικές προδιαγραφές, όρους και περιορισμούς

22 Νόμος 4014/ Κατηγορία Α1 Αρμόδια αρχή αδειοδότησης είναι το ΥΠΕΚΑ Απαιτείται διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης με τη διεξαγωγή ΜΠΕ και έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) Ο φορέας του έργου δύναται να ζητήσει γνωμοδότηση της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής με την υποβολή φακέλου Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (ΠΠΠΑ), πριν την υποβολή ΜΠΕ Ο Υπουργός ή ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΚΑ μπορούν να ζητήσουν τη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης

23 Νόμος 4014/ Κατηγορία Α2 Αρμόδια αρχή αδειοδότησης είναι η οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων γίνεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Απαιτείται διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης με τη διεξαγωγή ΜΠΕ και έκδοση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) Ο Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης μπορεί να ζητήσει τη γνωμοδότηση του Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης

24 Νόμος 4014/ Κατηγορία Β Τα έργα ή δραστηριότητες κατηγορίας Β δεν ακολουθούν τη διαδικασία εκπόνησης ΜΠΕ αλλά υπόκεινται σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ) ευθύνη της αρμόδιας υπηρεσίας που χορηγεί την άδεια λειτουργίας και κατόπιν σχετικής δήλωσης του μελετητή ή του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας. Αν το έργο ή η δραστηριότητα δεν λαμβάνει άδεια λειτουργίας, τότε υπάγεται σε ΠΠΔ με ευθύνη της αρμόδιας υπηρεσίας περιβάλλοντος της Περιφέρειας Ο καθορισμός των πρότυπων περιβαλλοντικών δεσμεύσεων (ΠΠΔ), κατά κλάδο δραστηριότητας, στην άδεια εγκατάστασης- λειτουργίας, για τις δραστηριότητες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Ν. 3982/11 και κατατάσσονται στη Β κατηγορία του άρθρου 1 του Ν. 4014/11 δίνεται στην Υ.Α. Φ.15/4187/266/2012

25 Νόμος 4014/ Ο φάκελος Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (ΠΠΠΑ) περιλαμβάνει: Συνοπτική περιγραφή του έργου ή της δραστηριότητας και της σκοπιμότητάς του, με έμφαση σε θέματα εκπομπών και συστημάτων επεξεργασίας, συνοδευόμενη από τοπογραφικό διάγραμμα. Συνοπτική περιγραφή των εναλλακτικών λύσεων, ιδίως ως προς τη θέση, το μέγεθος και την τεχνολογία αυτών, συμπεριλαμβανομένης της μηδενικής λύσης, που θα εξεταστούν στο στάδιο της ΜΠΕ.

26 Νόμος 4014/ Ο φάκελος Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (ΠΠΠΑ) περιλαμβάνει: Συνοπτική πρόταση σχετικά με τα κύρια περιβαλλοντικά θέματα της ΜΠΕ που προτίθεται να καταθέσει, τις προτεινόμενες μεθοδολογίες εκτίμησης των επιπτώσεων, την έκταση της περιοχής μελέτης εντός της οποίας θα γίνει η εκτίμηση και αξιολόγηση των επιπτώσεων, το χρονικό ορίζοντα εκτίμησης των επιπτώσεων αυτών και τις προτάσεις για εξειδικευμένες μελέτες που θα χρειαστεί να εκπονηθούν και να υποβληθούν κατά το στάδιο της ΜΠΕ. Η εξειδίκευση των προδιαγραφών του περιεχομένου, καθώς και των τυχόν απαιτούμενων δικαιολογητικών του φακέλου ΠΠΠΑ καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού ΠΕΚΑ.

27 Νόμος 4014/ Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων περιλαμβάνει τουλάχιστον (Παράρτημα ΙΙ): Επιτρεπόμενες χρήσεις γης στην περιοχή του έργου ή της δραστηριότητας. Περιγραφή του έργου ή της δραστηριότητας με πληροφορίες για το χώρο εγκατάστασης, το σχεδιασμό και το μέγεθος του. Περιγραφή και αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων, ιδίως ως προς τη θέση, το μέγεθος ή/και την τεχνολογία αυτών, συμπεριλαμβανομένης της μηδενικής λύσης Περιγραφή των στοιχείων του ανθρωπογενούς και φυσικού περιβάλλοντος που ενδέχεται να θιγούν σημαντικά από το προτεινόμενο έργο ή τη δραστηριότητα. Περιγραφή και αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων, ιδίως ως προς τη θέση, το μέγεθος ή/και την τεχνολογία αυτών, συμπεριλαμβανομένης της μηδενικής λύσης.

28 Νόμος 4014/ Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων περιλαμβάνει τουλάχιστον (Παράρτημα ΙΙ) συνέχεια: Αναλυτική περιγραφή των μέτρων για την πρόληψη, μείωση ή αποκατάσταση των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον. Σχέδιο περιβαλλοντικής διαχείρισης που θα εφαρμοστεί. Απλή (μη τεχνική) περίληψη του συνόλου της μελέτης. Εξειδικευμένες μελέτες οι οποίες τυχόν προέκυψαν κατά το στάδιο της διαδικασίας ΠΠΠΑ (εφόσον ακολουθήθηκε) και παρατίθενται σε παράρτημα της ΜΠΕ

29 Υ.Α /2012 (1565/Β/ ) 29 Η κατάταξη των έργων και δραστηριοτήτων στις Κατηγορίες Α (η οποία υποδιαιρείται στις υποκατηγορίες Α1 και Α2) και Β πραγματοποιήθηκε με την ΥΑ 1958/12 (ΦΕΚ 21/Β/2012). Η κατάταξη γίνεται σε 12 ομάδες κοινές για όλες τις κατηγορίες: ομάδα 1η: Έργα χερσαίων και εναέριων μεταφορών ομάδα 2η: Υδραυλικά έργα ομάδα 3η: Λιμενικά έργα ομάδα 4η: Συστήματα περιβαλλοντικών υποδομών ομάδα 5η: Εξορυκτικές δραστηριότητες ομάδα 6η: Τουριστικές εγκαταστάσεις και έργα αστικής ανάπλασης, κτιριακού τομέα, αθλητισμού και αναψυχής ομάδα 7η: Πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις ομάδα 8η: Υδατοκαλλιέργειες ομάδα 9η: Βιομηχανικές και συναφείς εγκαταστάσεις ομάδα 10η: Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ομάδα 11η: Μεταφορά ενέργειας, καυσίμων και χημικών ουσιών ομάδα 12η: Ειδικά έργα και δραστηριότητες Πίνακας 2.1: 12 ομάδες κοινές για όλες τις κατηγορίες

30 Υ.Α /2012 (1565/Β/ ) 30 Πίνακας 2.2: Κατάταξη εξορυκτικών και συναφών δραστηριοτήτων βάσει της Υ.Α /2012

31 Υ.Α /2012 (1565/Β/ ) 31 Πίνακας 2.3: Κατάταξη εξορυκτικών και συναφών δραστηριοτήτων βάσει της Υ.Α /2012

32 Βασικά στοιχεία μιας ΜΠΕ (γενικά) 32 Μια ολοκληρωμένη MΠE πρέπει να περιλαμβάνει, ανεξάρτητα από το νομοθετικό πλαίσιο, τα ακόλουθα μέρη: Περιληπτική περιγραφή της εργασίας Περιγραφή του προτεινόμενου έργου και των εναλλακτικών λύσεων Περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του περιβάλλοντος Aναγνώριση, πρόβλεψη, εκτίμηση και αντιμετώπιση των επιπτώσεων των σχεδίων Aξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων και επιλογή της βέλτιστης λύσης.

33 Κρίσιμα σημεία μιας ΜΠΕ 33 Περίληψη Η περίληψη θα πρέπει να είναι σαφής, να περιγράφει τις κύριες παραμέτρους του θέματος (είδος δραστηριότητας, αναμενόμενες επιπτώσεις, τρόποι αντιμετώπισης), αποφεύγοντας τεχνικούς όρους μη κατανοητούς στο ευρύ κοινό. Το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένου ότι για τη ΜΠΕ αποφαίνονται και μη ειδικοί (π.χ. κατά τη γνωμοδότηση του Νομαρχιακού Συμβουλίου).

34 Κρίσιμα σημεία μιας ΜΠΕ 34 Περιγραφή υφιστάμενης κατάστασης Η αναλυτική περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος είναι πολύ σημαντική. Θα πρέπει να παρατίθενται στη Μελέτη τα απαραίτητα δεδομένα για τους περιβαλλοντικούς πόρους και να επισημαίνονται ενδεχόμενες ελλείψεις στοιχείων.

35 Κρίσιμα σημεία μιας ΜΠΕ 35 Περιγραφή του προτεινόμενου έργου Για το έργο θα πρέπει να δίνονται οι βασικές παράμετροι του, ώστε να γίνονται κατανοητές οι αναμενόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Θα πρέπει επίσης να περιγράφονται και οι εναλλακτικές λύσεις (τουλάχιστον η επιλογή της μη πραγματοποίησης του έργου).

36 Κρίσιμα σημεία μιας ΜΠΕ 36 Εκτίμηση των επιπτώσεων του έργου Η εκτίμηση των αναμενόμενων επιπτώσεων στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον θα πρέπει να στηρίζεται σε αντικειμενικές μεθοδολογίες και κατάλληλα επιλεγμένα μοντέλα. Είναι σκόπιμο η αναφορά να επικεντρώνεται σε δύο-τρία κρίσιμα σημεία, τα οποία θα αναλύονται διεξοδικά. Η εκτίμηση των επιπτώσεων θα πρέπει να πραγματοποιείται για όλα τα εναλλακτικά σχέδια.

37 37 Πίνακας 2.4: Μήτρα αλληλεπίδρασης για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από εξορυκτικές εργασίες (Πηγή: Ciccu & Imolesi, 1996)

38 38 Σχ. 2.1: Διάγραμμα ανάλυσης περιβαλλοντικών επιπτώσεων (Πηγή: Canter, 1996)

39 Κρίσιμα σημεία μιας ΜΠΕ 39 Αντιμετώπιση περιβαλλοντικών επιπτώσεων Θα πρέπει να προτείνονται οι βέλτιστες τεχνικές λύσεις για την αντιμετώπιση του τελικού σχεδίου και να γίνεται αναφορά στη βελτίωση της κατάστασης από την εφαρμογή των συγκεκριμένων μέτρων. Η πρόταση θα πρέπει να συνοδεύεται από ένα κατάλληλο πρόγραμμα παρακολούθησης των κυριότερων επιπτώσεων της δραστηριότητας.

40 Eμπειρία εφαρμογής 40 Περιγραφή υφιστάμενης κατάστασης Η περιγραφή της υφιστάμενης κατάστασης σπάνια είναι αναλυτική. Στηρίζεται συνήθως σε ποιοτικά δεδομένα και όχι σε μετρήσεις. Δεν επισημαίνεται από το Μελετητή ενδεχόμενη έλλειψη δεδομένων.

41 Eμπειρία εφαρμογής 41 Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων Η εκτίμηση των αναμενόμενων περιβαλλοντικών επιπτώσεων σπάνια στηρίζεται σε αντικειμενικές μεθοδολογίες και μοντέλα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η εκτίμηση της οπτικής ρύπανσης, για την οποία αποφαίνεται, σχεδόν πάντα, αυθαίρετα ο Μελετητής.

42 Eμπειρία εφαρμογής 42 Αντιμετώπιση περιβαλλοντικών επιπτώσεων Προτείνονται, συνήθως, τεχνικές λύσεις γενικής εφαρμογής. Δεν παρατίθενται ανάλογα σχέδια, οδηγίες, κ.λπ., ούτε πραγματοποιείται εκτίμηση της βελτίωσης της κατάστασης από την εφαρμογή των μέτρων. Σημαντικό είναι και το γεγονός ότι απουσιάζει η πρόταση για ένα κατάλληλο πρόγραμμα παρακολούθησης των επιπτώσεων της δραστηριότητας.

43 Eμπειρία εφαρμογής του θεσμού 43 Αδύνατες ΜΠΕ και ανεπαρκής προστασία του περιβάλλοντος; ή Αποτελεσματικός θεσμός προστασίας του περιβάλλοντος μέσα από την επιβολή όρων, προϋποθέσεων και περιορισμών πραγματοποίησης έργων και δραστηριοτήτων;

44 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.