Bιολογία γενικής παιδείας Α1. Κυκλώστε τη σωστή απάντηση: 1. Οι ιοί αποτελούνται από: ΘΕΜΑ Α α. DNA που περιβάλλεται από καψίδιο υδατανθράκων. β. Νουκλεϊκό οξύ, DNA ή RNA, που περιβάλλεται από καψίδιο λιποπρωτεϊνικής σύστασης. γ. Πυρήνα με DNA και λιπιδικό περίβλημα. δ. Νουκλεϊκό οξύ, DNA ή RNA, που περιβάλλεται από καψίδιο πρωτεϊνικής σύστασης 2. Προκαρυωτικά μικρόβια είναι: α. Τα βακτήρια β. Οι μύκητες γ. Οι ιοί δ. Τα πρωτόζωα 3. Οι RNA ιοί αναπαράγονται μέσα σε: α. τροφές β. Σε συγκεκριμένα κύτταρα ξενιστές. γ. Στο νερό. δ. Σε οποιοδήποτε ζωντανό κύτταρο 4. Η ασθένεια της ελονοσίας οφείλεται σε: α. Μύκητα β. Ιο. γ. Βακτήριο. δ. Πρωτόζωο. Μονάδες 4x5=20 1
Α2. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα ώστε να φαίνεται ποια ιδιότητα χαρακτηρίζει όλα τα βακτήρια και ποια ορισμένα από αυτά. : Τοξίνες Πλασματική μεμβράνη Κυτταρικό τοίχωμα Αποικίες Κάψα Πλασμίδια Μαστίγια Ριβοσώματα Πυρηνοειδές Ενδοσπόρια ΟΛΑ ΚΑΠΟΙΑ ΘΕΜΑ Β Β1. Τι είναι η ομοιόσταση; (μονάδες 2) Ποιους ομοιοστατικούς μηχανισμούς του ανθρώπινου οργανισμού γνωρίζετε; (μονάδες 3). Ποιοι παράγοντες μπορούν να διαταράξουν την ομοιόσταση του οργανισμού; (μονάδες 3) Β2. Οι ιοί, αποτελώντας ακυτταρικές μορφές ζωής και υποχρεωτικά ενδοκυτταρικά παράσιτα. I. Πως δικαιολογείται αυτή η άποψη; II. Γιατί διαφέρουν τα συμπτώματα των διαφόρων ιώσεων, παρόλο που ο μηχανισμός παρασιτισμού των ιών είναι ο ίδιος για όλους τους ιούς. Β3. Αναφέρετε τις διαφορές ανάμεσα σε προκαρυωτικά και ευκαρυωτικά κύτταρα Μονάδες 4 2
ΘΕΜΑ Γ Γ1. Πώς ταξινομούνται τα βακτήρια ανάλογα με τη μορφή τους; Τι είναι η βακτηριακή κάψα, το πυρηνοειδές και τα πλασμίδια; Μονάδες 10 Γ2. Κάτω από ποιες προϋποθέσεις ορισμένοι μικροοργανισμοί αποτελούν φυσιολογική μικροχλωρίδα για τον άνθρωπο; (μονάδες 4) Ποιος είναι ο ρόλος της φυσιολογικής μικροχλωρίδας; (μονάδες 4 )Να αναφέρετε συγκεκριμένο παράδειγμα. Β2. Να δοθούν σύντομοι ορισμοί στις παρακάτω λέξεις: ξενιστής, παράσιτο, καψίδιο, ενδοσπόριο, έλυτρο, εκβλάστημα, θερμουποδοχείς, υφές. Μονάδες 7 ΘΕΜΑ Δ Δ1. Στο διάγραμμα φαίνονται οι αυξομειώσεις της διαμέτρου των επιφανειακών αιμοφόρων αγγείων ενός υγιούς ατόμου στη διάρκεια 6 ωρών μιας ημέρας. I. Πώς εξηγείται η μορφή της καμπύλης (μονάδες 4); II. Ποια χρονική στιγμή βρέθηκε το άτομο αυτό στο ψυχρότερο περιβάλλον και ποια στο θερμότερο; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας αναφερόμενοι και στη χρησιμότητα αυξομείωσης της διαμέτρου των αγγείων σε κάθε περίπτωση. (μονάδες 4). ΙΙΙ. Ποια από τα παρακάτω διαγράμματα δείχνει τη μεταβολή στην έκκριση ιδρώτα του ατόμου αυτού, ποιο της θερμοκρασίας του σώματος και γιατί (μονάδες 7); 3
Δ2. Σε ένα τρόφιμο που βρίσκεται στη συντήρηση του ψυγείου εντοπίζονται δύο πληθυσμοί μικροβίων (βακτήρια μύκητες). Στο παρακάτω διάγραμμα απεικονίζεται η μεταβολή αυτών των πληθυσμών ενώ βρίσκονται στο ψυγείο (10 o C) και Μονάδες 15 στη συνέχεια ενώ μεταφέρονται σε θερμοκρασία δωματίου και ξεκινά το μαγείρεμα του συγκεκριμένου τροφίμου (οι δύο κατηγορίες των μικροοργανισμών αναπτύσσονται σε θερμοκρασίες 20 40 ο C). ένα τρόφιμο των α. Ποια καμπύλη (α, β) αντιστοιχεί στον πληθυσμό των βακτηρίων και ποια στον πληθυσμό των μυκήτων; Να αιτιολογήσετε την απάντηση σας. (μονάδες 4). 4
β. Ποια είναι η άριστη θερμοκρασία ανάπτυξης για τον κάθε μικροοργανισμό; Να αιτιολογήσετε την απάντηση σας. (μονάδες 2). Μονάδες 6 Δ3. Να αναφέρετε και περιγράψετε (όπου μπορείτε) τον τρόπο πολλαπλασιασμού: α. του Vibrio cholerae β. της Candida albicans γ. της Escherichia coli δ. των τριχομονάδων. Καλή επιτυχία! Μονάδες 4 ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους) 1. Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνω-πάνω να συμπληρώσετε τα Ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις το όνομά σας. 2. Να γράψετε το Ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δε θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δε σβήνει. 4. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις(3) διδακτικές ώρες [150 ]. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: μετά τις 18.30. ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ ΤΑ ΚΙΝΗΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ 5