Αριθμός & Τίτλος Δέσμης Εργασίας ΔΕ4: Χρήση ΓΣΠ για καθορισμό διαθεσιμότητας γης για προώθηση ενεργειακών καλλιεργειών Κωδικός Φορέα ΑΦ ΣΦ1 ΣΦ2 ΣΦ3 ΣΦ4 Ανθρωπομήνες για κάθε Φορέα (με βάση το Συμβόλαιο) Ανθρωπομήνες για κάθε Φορέα (δεδουλευμένοι) Στόχοι Δέσμης Εργασίας 9 0 0 0 0 9.5 0 0 0 0 Εύρεση και γεωγραφική απεικόνιση του υφιστάμενου καλλιεργήσιμου δυναμικού στην Κύπρο (ΑΦ) Γεωγραφική χωροθέτηση των δυνητικά καλύτερων περιοχών που θα μπορούν να αναπτυχθούν ενεργειακές καλλιέργειες χρησιμοποιώντας και στοιχεία της μελέτης ποιοτικής και ποσοτικής ανάλυσης κάθε περιοχής, και διαχωρισμός περιοχών βάσει των χαρακτηριστικών αυτών.(αφ) Έλεγχος αποτελεσμάτων και των διαφορετικών σεναρίων που θα προκύψουν από την μελέτη πολυκριτηριακής ανάλυσης κάθε περιοχής. (ΑΦ) Χωροθέτηση και καθορισμός συγκεκριμένων περιοχών που ικανοποιούν τα κριτήρια μελέτης. (ΑΦ) Παραδοτέα Π12 Χρήση ΓΣΠ για καθορισμό διαθεσιμότητας γης για προώθηση ενεργειακών καλλιεργειών (Έκθεση Αναφοράς)
Γενικά Τα Γ.Σ.Π. αποτελούν το κύριο εργαλείο για την ολοκλήρωση στόχων της ΔΕ4, καθώς έχουν την δυνατότητα να δέχονται, να οργανώνουν, να αναλύουν στατιστικά και να παρουσιάζουν διάφορους τύπους χωρικών δεδομένων. Απαραίτητες προϋποθέσεις της υλοποίησης της ΔΕ4, αποτελούν η καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και η συλλογή των απαιτούμενων δεδομένων, διαδικασίες οι οποίες ολοκληρώθηκαν στα πλαίσια της Δέσμης Εργασίας 3, Καταγραφή υφιστάμενης κατάστασης Συλλογή Δεδομένων. Τα πρώτα δεδομένα τα οποία συλλέχθηκαν και απεικονίστηκαν για ολόκληρη την Κύπρο περιγράφουν: Χρήση Γης και Φυτοκάλυψη Για την χρήση και την κάλυψη γης χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα από το Υπουργείο Γεωργίας και συγκεκριμένα από το πρόγραμμα Co ordination of Information on the Environment (CORINE) Land Cover του 2000 (CLC2000) της περιοχής μελέτης καθώς και γεωγραφικά δεδομένα από την γεωγραφική βάση του ανάδοχου φορέα. Υψόμετρο του εδάφους Ένα ψηφιακό μοντέλο αναγλύφου (DTM) ή αλλιώς ψηφιακό υψομετρικό μοντέλο (DEM) αποτελεί μια ψηφιακή αναπαράσταση του γήινου ανάγλυφου, η οποία περιγράφει την γεωμετρία της γήινης επιφάνειας και αποτελεί κύριο στοιχείο σε ένα σύστημα Γ.Σ.Π. Για την εξαγωγή του ψηφιακού μοντέλου εδάφους ελήφθησαν τοπογραφικοί χάρτες του Τμήματος Κτηματολογίου και αφού σαρώθηκαν και γεωαναφέρθηκαν ώστε να επιτευχθεί ο μετασχηματισμός τους στο Κυπριακό σύστημα αναφοράς Γ.Σ.Α. 1993, έγινε ψηφιοποίηση των ισοϋψών καμπύλων και έγινε εισαγωγή πληροφορίας υψομέτρου στον πίνακα ιδιοτήτων τους. Κλίσεις Εδάφους Ένα προϊόν του ψηφιακού μοντέλου αναγλύφου (DTM) αποτελούν οι κλίσεις εδάφους οι οποίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην χωροθέτηση οποιονδήποτε καλλιεργειών, καθώς καθορίζουν το αν είναι δυνατή ή όχι η πρόσβαση και λειτουργία των απαραίτητων γεωργικών μηχανημάτων. Στην συνέχεια συλλέχθηκαν επιπρόσθετα δεδομένα τα οποία και θα καθορίσουν τον τελικό καθορισμό της διαθεσιμότητας γης για προώθηση ενεργειακών καλλιεργειών: Ανάπτυξη Υδατικών Έργων Η ύπαρξη ή μη αρδευτικών υδατικών έργων αποτελεί ένα πολύ σημαντικό παράγοντα καθότι οι ενεργειακές καλλιέργειες έχουν αυξημένες ανάγκες άρδευσης. Συνεπώς, ως καλύτερες περιοχές για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών θεωρούνται αυτές οι οποίες υποστηρίζονται από αρδευτικά έργα.
Σταθμοί Βιολογικής Επεξεργασίας Με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η χώρα μας, όπως και όλα τα κράτη μέλη, είναι δεσμευμένα να έχουν σταθμούς βιολογικής επεξεργασίας αστικών αποβλήτων Οι Σταθμοί Βιολογικής Επεξεργασίας Λυμάτων συνεισφέρουν στην αποφυγή και τον περιορισμό της ρύπανσης του περιβάλλοντος, αλλά και της σωστής διαχείρισης του νερού. Οι βιολογικοί σταθμοί έχουν την δυνατότητα της επεξεργασίας των λυμάτων μιας περιοχής για την παραγωγή όγκου νερού κατάλληλου για άρδευση. Συνεπώς, οι τελικές δυνητικά καλύτερες περιοχές για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών θα πρέπει να συνδυαστούν επιπλέον και με τις θέσεις των σταθμών βιολογικής επεξεργασίας καθώς αυτοί θα είναι σε θέση να τους παρέχουν ένα σημαντικό ποσοστό του απαραίτητου για αυτές αρδεύσιμου νερού. Έλεγχος Αγρανάπαυσης Αμειψισποράς Οι τελικές δυνητικά καλύτερες περιοχές για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών θα πρέπει να συνδυαστούν και με δεδομένα που αφορούν στις καλλιεργούμενες περιοχές που υπόκεινται σε αγρανάπαυση ή και αμειψισπορά έτσι ώστε να μην επηρεαστεί το συνολικό δυναμικό καλλιέργειας της περιοχής. Προστατευόμενες Περιοχές Natura (Ζώνες Ειδικής Προστασίας) Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2002 («ΦΥΣΗ 2000» στα ελληνικά) είναι ένα ευρύ Ευρωπαϊκό Δίκτυο προστατευόμενων φυσικών περιοχών για είδη χλωρίδας, πανίδας, πτηνών και οικοτόπων. Η επιλεγμένη καλλιεργήσιμη γη η οποία και θα προταθεί για την προώθηση των ενεργειακών καλλιεργειών, επιβάλλεται, όπως είναι φυσικό, να είναι εκτός των «Ζωνών Ειδικής Προστασίας» του Δικτύου. Ειδικά κριτήρια: Πολεοδομικές Ζώνες, Βιομηχανικές Περιοχές, κλπ. Οι τελικές δυνητικά καλύτερες περιοχές για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών θα πρέπει να συνδυαστούν και με τα ειδικά κριτήρια που εμπίπτουν στην κάθε περιοχή ξεχωριστά, έτσι που η πρόταση για χρησιμοποίηση της συγκεκριμένης περιοχής να έιναι συμφέρουσα τόσο από οικονομικής πλευράς όσο και για το περιβάλλον.
Μεθοδολογία και Αποτελέσματα 1. Φάσεις επεξεργασίας δεδομένων Οι Φάσεις επεξεργασίας δεδομένων είναι οι ακόλουθες: Φάση 1. Ανάλυση της κάθε ομάδας δεδομένων και ομαδοποίηση των επιλεγμένων ή όχι τιμών της. Φάση 2. Ανάλυση των ομαδοποιημένων πλέον τιμών (επιλεγμένων ή όχι) στο σύνολο των δεδομένων Φάση 3. Συνδυασμός αποτελεσμάτων με βοηθητικά δεδομένα, όπως τα διοικητικά όρια Επαρχιών Δήμων Κοινοτήτων, όρια Ελεύθερων Κατεχόμενων περιοχών κλπ. με προκύπτοντα αποτελέσματα σε αναλυτικούς πίνακες. 2. Αρχική Πολυκριτηριακή Ανάλυση Σενάριο 1 Μετά την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης και της συλλογής των δεδομένων επιχειρήθηκε η αρχική πολυκριτηριακή ανάλυση στο σύνολο των δεδομένων και ο συνδυασμός των αποτελεσμάτων με βοηθητικά δεδομένα, όπως τα διοικητικά όρια Επαρχιών Δήμων Κοινοτήτων, τα όρια Ελεύθερων Κατεχόμενων περιοχών κλπ. με αποτέλεσμα να προκύψουν αναλυτικά στοιχεία που αφορούν στον γεωγραφικό, ποσοτικό και ποιοτικό προσδιορισμό των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών. Η αρχική αυτή ανάλυση θα αποτελέσει την βάση για την δημιουργία αριθμού διαφορετικών σεναρίων. Η ποικιλία των σεναρίων αποσκοπεί στην κάλυψη όλων των πιθανών τρόπων με τους οποίους μπορεί να αξιοποιηθεί η Κυπριακή γη στην καλλιέργεια ενεργειακών φυτών. Αναλυτικά, τα αρχικά τρία δεδομένα δημιούργησαν τρία αντίστοιχα κριτήρια τα οποία αποτελούν το πρώτο στάδιο επιλογής των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών, τα πρώτα, δηλαδή, δεδομένα εισόδου της πολυκριτηριακής ανάλυσης: Χρήση Γης και Φυτοκάλυψη Τα πολυγωνικά δεδομένα Χρήσης Γης και Φυτοκάλυψης (polygon shapefile) ταξινομήθηκαν σε επιλεγμένα ή μη (ΝΑΙ/ΟΧΙ) ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της κάθε χρήσης και κάλυψης της γης, και παρουσιάζονται στον Πίνακα 1 του Παραρτήματος. Μετά από αξιολόγηση των χρήσεων γης και της φυτοκάλυψης που υπάρχουν στην Κύπρο, προέκυψαν οι περιοχές στις οποίες δύναται να χωροθετηθούν ενεργειακές καλλιέργειες (βλέπε πιο κάτω πίνακα). Οι επιλεγμένες περιοχές θα λάβουν την τιμή 1 ενώ οι υπόλοιπες θα λάβουν την τιμή 99. Στη συνέχεια, από το πολυγωνικό shapefile δεδομένων Χρήσης Γης και Φυτοκάλυψης παράχθηκε, με την χρήση της εντολής Convert Features to Raster του extension του ArcMap Spatial Analyst, ένα raster αρχείο με μέγεθος εικονοστοιχείου (pixel) 50μ (εμβαδόν 2500μ 2 ) το οποίο χωρίζει την Κύπρο στις επιλεγμένες ή μη περιοχές (τιμές 1 ή 99).
Στο Παράρτημα παρατίθεται ο Χάρτης Χρήσης Κάλυψης Γης (Χάρτης 1) ανάλογα με την επιλεξιμότητα ή όχι μια χρήσης ή κάλυψης γης. ΚΩΔΙΚΟΣ ΧΡΗΣΗ ΚΑΛΥΨΗ ΓΗΣ ΧΡΗΣΗ 211 Μη αρδευόµενη αρώσιµη γη ΝΑΙ 212 Μόνιµα αρδευόµενη γη ΝΑΙ 221 Αµπελώνες ΝΑΙ 222 Οπωροφόρα δένδρα και φυτείες µε σαρκώδεις καρπούς 223 Ελαιώνες ΝΑΙ 231 Λιβάδια ΝΑΙ 241 Ετήσιες καλλιέργειες που σχετίζονται µε µόνιµες καλλιέργειες 242 Σύνθετες καλλιέργειες ΝΑΙ 243 Γη που χρησιµοποιείται κυρίως για γεωργία µαζί µε σηµαντικά τµήµατα φυσικής βλάστησης 321 Φυσικοί βοσκότοποι ΝΑΙ 333 Εκτάσεις µε αραιή βλάστηση ΝΑΙ Πίνακας 1. Επιλεγμένες Χρήσης Γης και Φυτοκάλυψης, βάσει του Corine Land Cover, στις οποίες δύναται να χωροθετηθούν ενεργειακές καλλιέργειες. ΝΑΙ ΝΑΙ ΝΑΙ Υψόμετρο του εδάφους Σαν αρχικό κριτήριο υψομέτρου ορίστηκε το υψόμετρο των 800μ το οποίο είναι το υψόμετρο το οποίο διαχωρίζει τις ορεινές από τις ημιορεινές περιοχές: Ορεινή περιοχή > 800μ ΟΧΙ Μη Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 0 Ημιορεινή περιοχή < 800μ ΝΑΙ Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 1 Από το Ψηφιακό Μοντέλο Εδάφους παράχθηκε, με την χρήση της εντολής Reclassify του Spatial Analyst, ένα καινούργιο raster αρχείο, με μέγεθος pixel 25μ (εμβαδόν 625μ 2 ), το οποίο διαχωρίζει την Κύπρο στις περιοχές με υψόμετρο μεγαλύτερο ή μικρότερο των 800μ. Οι περιοχές με υψόμετρο κάτω των 800μ παίρνουν την τιμή 1 ενώ αυτές με υψόμετρο πάνω των 800μ. την τιμή 99. Στο Παράρτημα παρατίθεται ο Χάρτης Υψομέτρων (Χάρτης 2) στον οποίο παρουσιάζονται οι περιοχές οι οποίες πληρούν το κριτήριο των 800 μ.
Κλίσεις Εδάφους Σαν αρχικό κριτήριο κλίσεων εδάφους ορίστηκε η κλίση του 15%. Κλίση Εδάφους > 15% ΟΧΙ Μη Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 0 Κλίση Εδάφους 15% ΝΑΙ Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 1 Από το Ψηφιακό Μοντέλο Εδάφους παράχθηκε, με την χρήση της εντολής Surface Analysis > Slope του Spatial Analyst, ένα καινούργιο raster αρχείο, το μοντέλο κλίσεων εδάφους, με μέγεθος pixel 25μ (εμβαδόν 525μ 2 ), το οποίο απεικονίζει την Κύπρο με βάση τις κλίσεις εδάφους. Στην συνέχεια, παράχθηκε, με την χρήση της εντολής Reclassify του Spatial Analyst, ένα καινούργιο raster αρχείο, με μέγεθος pixel 25μ, το οποίο διαχωρίζει την Κύπρο στις περιοχές με κλίση μεγαλύτερη ή μικρότερη του 15%. Οι περιοχές με κλίση εδάφους μικρότερη ή ίση των 15% παίρνουν την τιμή 1 ενώ αυτές με κλίση μεγαλύτερη των 15% παίρνουν την τιμή 99. Στο Παράρτημα παρατίθεται ο Χάρτης Κλίσεων Εδάφους (Χάρτης 3) στον οποίο παρουσιάζονται οι περιοχές οι οποίες πληρούν το κριτήριο κλίσης μικρότερης ή ίσης των 15%. Με βάση τα τρία αυτά κριτήρια πραγματοποιήθηκε η 1η Επιλογή των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών. Χρησιμοποιήθηκε η εντολή Raster Calculator του Spatial Analyst η οποία δίνει την δυνατότητα συνδυασμού διαφορετικών ψηφιδωτών αρχείων και υπολογισμού ανά pixel. Η τιμή του pixel η οποία λήφθηκε υπόψη για τα τρία ψηφιδωτά αρχεία (χρήσης κάλυψης γης, υψομέτρου και κλίσεων εδάφους) είναι αυτή της επιλεξιμότητας ή όχι (τιμή 1 ή 99) βάσει των πιο πάνω κριτηρίων. Η εντολή Raster Calculator παρήγαγε τον συνδυασμό των τριών αυτών raster αρχείων, ένα δηλαδή νέο raster αρχείο, με μέγεθος pixel 50μ (εμβαδόν 2500 μ2), στο οποίο οι περιοχές οι οποίες πληρούν και τα τρία κριτήρια έχουν την τιμή 3 (1 + 1 + 1) ενώ αυτές οι οποίες δεν πληρούν ένα ή περισσότερα κριτήρια έχουν τιμή μεγαλύτερη ή ίση του 101. Το τελικό αυτό προϊόν είναι ένα raster αρχείο μορφής IMG και μπορεί, πολύ εύκολα μέσα από τις διαδικασίες των ΓΣΠ, να υποστεί στατιστική επεξεργασία. Για να είναι η επεξεργασία αυτή εφικτή, μετατρέπεται το αρχείο raster σε πολυγωνικό αρχείο shapefile, με την χρήση της εντολής Convert Raster to Features του extension του ArcMap Spatial Analyst, και είναι πλέον δυνατόν να συνδυαστεί με επιπρόσθετα γεωγραφικά δεδομένα, όπως τα διοικητικά όρια Επαρχιών Δήμων Κοινοτήτων, τα όρια Ελεύθερων Κατεχόμενων περιοχών, κλπ. με προκύπτοντα αποτελέσματα αναλυτικά στοιχεία που αφορούν τον γεωγραφικό, ποσοτικό και ποιοτικό προσδιορισμό δυνητικών ενεργειακών περιοχών. Για να αναλυθούν τα αποτελέσματα της πρώτης αυτής αρχικής πολυκριτηριακής ανάλυσης και εν συνεχεία οποιουδήποτε άλλου σεναρίου σε επίπεδο Δήμου Κοινότητας, ελεύθερου ή/και κατεχόμενου, δημιουργήθηκε ένα πολυγωνικό shapefile αρχείο το οποίο περιέχει όλους τους Δήμους Κοινότητες της Κύπρου χωρισμένες ανά επαρχία και ανάλογα αν βρίσκεται στην ελεύθερη ή στην
κατεχόμενη Κύπρο. Το αρχείο αυτό προέκυψε από γεωγραφικά δεδομένα της γεωγραφικής βάσης του Ανάδοχου Φορέα με την ακόλουθη διαδικασία: Δήμοι Κοινότητες ανά Επαρχία Πράσινη Γραμμή INTERSECT (ArcToolbox/Analysis) Ελεύθεροι ή Κατεχόμενοι Δήμοι Κοινότητες ανά Επαρχία Πρέπει να σημειώσουμε, ότι ο χωρισμός της Κύπρου σε ελεύθερες και κατεχόμενες περιοχές έγινε βάσει μιας νοητής γραμμής η οποία περνά από την μέση της λεγόμενης πράσινης γραμμής, η οποία όμως όπως είναι γνωστό δεν είναι μια γραμμή αλλά έκταση από την μια βορειοδυτική μεριά της Κύπρου μέχρι την νοτιοδυτική. Με τον τρόπο αυτό, η πράσινη γραμμή ισομοιράστηκε στις ελεύθερες και στις κατεχόμενες περιοχές Διεξάγοντας την διαδικασία Identity (Ταυτότητα), η οποία ανήκει στο σύνολο διαδικασιών χωρικής ανάλυσης, Analysis Tools (και υποκατηγορία Overlay ), της αποθήκης εργαλείων ArcToolbox του λογισμικού ArcGIS, χωρίζουμε τα αποτελέσματα της πρώτης ανάλυσης ανά Δήμο Κονότητα ανά επαρχία και ανά ελεύθερη ή κατεχόμενη Κύπρο. Για να μπορέσουν όμως να ομαδοποιηθούν σωστά τα αποτελέσματα για την μετέπειτα στατιστική τους επεξεργασία, εκτελείται η εντολή Dissolve, η οποία ανήκει στο σύνολο διαδικασιών διαχείρισης δεδομένων, Tools (και υποκατηγορία Generalization ), του ArcToolbox. Υπολογίζουμε το εμβαδόν (σε τετραγωνικά μέτρα) για τα αποτελέσματα της 1 ης επιλογής και, τέλος, επιλέγουμε τις περιοχές οι οποίες πληρούν τα τρία αρχικά κριτήρια με της χρήση της ερώτησης SQL GRIDCODE = 3. Ελεύθεροι ή Κατεχόμενοι Δήμοι Κοινότητες ανά Επαρχία Επιλεγμένες Περιοχές βάσει των τριών αρχικών κριτηρίων IDENTITY (ArcToolbox/Analysis) DISSOLVE (ArcToolbox/Data management) Επιλεγμένες περιοχές ανά Επαρχία και ανά ελεύθερη ή κατεχόμενη Κύπρο Στο Παράρτημα παρατίθεται ο Χάρτης της 1 ης Επιλογής των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών (Χάρτης 4) στον οποίο παρουσιάζονται οι περιοχές οι οποίες
πληρούν τα τρία αρχικά κριτήρια (χρήση κάλυψης γης, υψόμετρο και κλίσεις εδάφους). Ο Χάρτης 5 απεικονίζει τις επιλεγμένες περιοχές, χωρισμένες σε ελεύθερη και κατεχόμενη Κύπρο. Τα στατιστικά αποτελέσματα της 1 ης Επιλογής σε επίπεδο επαρχίας και ελεύθερων/κατεχόμενων περιοχών παρατίθενται αμέσως πιο κάτω. Στο παράρτημα παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της 1 ης Επιλογής σε επίπεδο Δήμου (Πίνακας 2). Το ποσοστό που εμφανίζεται αφορά στο ποσοστό μιας έκτασης σε σχέση με την συνολική έκταση της Κύπρου. ΚΥΠΡΟΣ (ha) 925047.941 Επαρχία Εκτάρια (ha) Λευκωσία 271252.053 Λεμεσός 131935.551 Λάρνακα 101656.677 Πάφος 139526.707 Κερύνεια 64393.208 Αμμόχωστος 194901.275 Βάσεις Η.Β. 21382.471 ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ha) Ποσοστό 599593.9038 64.82% ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ (ha) 325454.0377 35.18% Πίνακας 3. Συνολική έκταση της Κύπρου ανά ελεύθερες ή κατεχόμενες περιοχές. Πίνακας 2. Συνολική έκταση της Κύπρου ανα επαρχία. 1η Επιλογή Σενάριο 1 Χρήση Κάλυψη Γης / Υψόμετρα / Κλίσεις ΚΥΠΡΟΣ (ha) Ποσοστό 375996.609 40.65% Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 110540.743 11.95% Λεμεσός 24001.509 2.59% Λάρνακα 45372.381 4.90% Πάφος 32203.620 3.48% Κερύνεια 21649.698 2.34% Αμμόχωστος 129746.834 14.03% Βάσεις Η.Β. 12481.822 1.35% 1η Επιλογή Σενάριο 1 Χρήση Κάλυψη Γης / Υψόμετρα / Κλίσεις ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ha) Ποσοστό 179972.4352 19.46% ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ (ha) Ποσοστό 196024.1738 21.19% Πίνακας 5. Επιλεγμένες περιοχές σε ελεύθερη και κατεχόμενη Κύπρο. Πίνακας 4. Επιλεγμένες Περιοχές στο σύνολο της Κύπρου και ανά επαρχία.
1η Επιλογή Σενάριο 1 Χρήση Κάλυψη Γης / Υψόμετρα / Κλίσεις ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 58124.635 6.28% Λεμεσός 24001.509 2.59% Λάρνακα 40025.397 4.33% Πάφος 32203.620 3.48% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 14841.579 1.60% Βάσεις Η.Β. 10775.695 1.16% KATEXOMENA Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 52416.109 5.67% Λεμεσός 0 0% Λάρνακα 5346.984 0.58% Πάφος 0 0% Κερύνεια 21649.698 2.34% Αμμόχωστος 114905.255 12.42% Βάσεις Η.Β. 1706.127 0.18% Πίνακας 6. Επιλεγμένες Περιοχές ανά επαρχία και ανά ελεύθερες ή κατεχόμενες περιοχές. 3. Εναλλακτικά Κριτήρια 3.1. Σενάριο 2 Διαβάθμιση των Κλίσεων Εδάφους Διαφορετικά αποτελέσματα ενδέχεται να προκύψουν εάν ένα ή περισσότερα από τα τρία αρχικά κριτήρια διαφοροποιηθούν. Σύμφωνα με τους Becalli et al. (2008), στην βραχυχρόνια αμειψισπορά δασών (short rotation forestry), όπου περιλαμβάνονται δέντρα όπως οι ευκάλυπτοι, οι λεύκες, κλπ., κλίσεις μικρότερες του 10% καθιστά τις μηχανικές διαδικασίες συλλογής πιο εύκολες. Επιπλέον, στις ενεργειακές καλλιέργειες οι αντίστοιχες κλίσεις πρέπει να είναι μικρότερες του 30%. Με βάση τα δεδομένα αυτά, μπορούμε να αλλάξουμε το κριτήριο των κλίσεων εδάφους στο παρακάτω: Κλίση Εδάφους 10% ΝΑΙ Βέλτιστες κλίσεις Τιμή = 20 Κλίση Εδάφους > 10%, 30% ΝΑΙ Αποδεκτές κλίσεις Τιμή = 10 Κλίση Εδάφους > 30% ΟΧΙ Μη αποδεκτές κλίσεις Τιμή = 99
Γίνεται η νέα αναθεωρημένη επιλογή των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών με βάση τα κριτήρια της χρήσης γης και του υψομέτρου όπως αυτά έχουν ήδη διατυπωθεί και του νέου κριτηρίου κλίσεων γης. Και πάλι, χρησιμοποιήθηκε η εντολή Raster Calculator του Spatial Analyst και η τιμή του pixel η οποία λήφθηκε υπόψη για τα τρία ψηφιδωτά αρχεία (χρήσης κάλυψης γης, υψομέτρου και κλίσεων εδάφους) είναι αυτή της επιλεξιμότητας ή όχι (τιμές 1, 10, 20 ή 99) βάσει των πιο πάνω κριτηρίων. Παράχθηκε ο συνδυασμός των τριών αυτών raster αρχείων, με μέγεθος pixel 50μ (εμβαδόν 2500μ 2 ), στο οποίο οι βέλτιστες περιοχές οι οποίες πληρούν και τα τρία κριτήρια έχουν την τιμή 22 (1 + 1 + 20), οι αποδεκτές περιοχές έχουν την τιμή 12 (1 + 1 + 10), ενώ αυτές οι οποίες δεν πληρούν ένα ή περισσότερα κριτήρια έχουν τιμή μεγαλύτερη ή ίση του 101. Το τελικό αυτό προϊόν είναι ένα raster αρχείο μορφής IMG το οποίο μετατράπηκε έπειτα σε πολυγωνικό αρχείο shapefile για να είναι δυνατόν να συνδυαστεί με τα επιπρόσθετα γεωγραφικά δεδομένα. Ακολούθησε, η ανάλυση των αποτελεσμάτων της πολυκριτηριακής αυτής ανάλυσης σε επίπεδο Δήμου Κοινότητας, ελεύθερου ή/και κατεχόμενου, όπως αυτή περιγράφηκε στην προηγούμενη ενότητα. Στο Παράρτημα παρατίθεται ο Χάρτης της 2 ου Σεναρίου των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών (Χάρτης 6) στον οποίο παρουσιάζονται οι περιοχές οι οποίες πληρούν τα τρία κριτήρια (χρήσης κάλυψης γης, υψομέτρου και κλίσεων εδάφους). Ο Χάρτης 7 απεικονίζει τα ίδια αποτελέσματα χωρισμένα ανά ελεύθερη ή κατεχόμενη Κύπρο. Τα στατιστικά αποτελέσματα του 2 ου Σεναρίου σε επίπεδο επαρχίας και ελεύθερων/κατεχόμενων περιοχών παρατίθενται αμέσως πιο κάτω. 1η Επιλογή Σενάριο 2 Χρήση Κάλυψη Γης / Υψόμετρα / Διαβάθμιση Κλίσεων ΚΥΠΡΟΣ (ha) Ποσοστό Αποδεκτές Περιοχές (12) 93520.7614 10.11% Βέλτιστες Περιοχές (22) 338338.0169 36.58% Πίνακας 7. Αποδεκτές και βέλτιστες επιλεγμένες περιοχές στο σύνολο της Κύπρου. Οι αποδεκτές περιοχές έχουν τιμή pixel 12, ενώ οι βέλτιστες τιμή pixel 22.
1η Επιλογή Σενάριο 2 Χρήση Κάλυψη Γης / Υψόμετρα / Διαβάθμιση Κλίσεων Επαρχία Περιοχές Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία Αποδεκτές 16392.946 1.77% Βέλτιστες 102278.275 11.06% Λεμεσός Αποδεκτές 16636.891 1.80% Βέλτιστες 17936.448 1.94% Λάρνακα Αποδεκτές 10817.178 1.17% Βέλτιστες 40258.256 4.35% Πάφος Αποδεκτές 31983.093 3.46% Βέλτιστες 23248.131 2.51% Κερύνεια Αποδεκτές 5367.267 0.58% Βέλτιστες 18851.251 2.04% Αμμόχωστος Αποδεκτές 12144.072 1.31% Βέλτιστες 123399.927 13.34% Βάσεις Η.Β. Αποδεκτές 179.315 0.02% Βέλτιστες 12365.727 1.34% Πίνακας 8. Αποδεκτές και βέλτιστες επιλεγμένες περιοχές ανά επαρχία. 1η Επιλογή Σενάριο 2 Χρήση Κάλυψη Γης / Υψόμετρα / Διαβάθμιση Κλίσεων ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Εκτάρια (ha) Ποσοστό Αποδεκτές Περιοχές (12) 71342.70367 7.71% Βέλτιστες Περιοχές (22) 153866.1701 16.63% ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ Εκτάρια (ha) Ποσοστό Αποδεκτές Περιοχές (12) 22178.05773 2.40% Βέλτιστες Περιοχές (22) 184471.8469 19.94% Πίνακας 9. Αποδεκτές και βέλτιστες επιλεγμένες περιοχές σε ελεύθερη και κατεχόμενη Κύπρο.
1η Επιλογή Σενάριο 2 Χρήση Κάλυψη Γης / Υψόμετρα / Διαβάθμιση Κλίσεων ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Επαρχία Περιοχές Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία Λεμεσός Λάρνακα Πάφος Κερύνεια Αμμόχωστος Βάσεις Η.Β. Αποδεκτές 12045.792 1.30% Βέλτιστες 52092.719 5.63% Αποδεκτές 16636.891 1.80% Βέλτιστες 17936.448 1.94% Αποδεκτές 10348.170 1.12% Βέλτιστες 35188.787 3.80% Αποδεκτές 31983.093 3.46% Βέλτιστες 23248.131 2.51% Αποδεκτές 0 0% Βέλτιστες 0 0% Αποδεκτές 158.446 0.02% Βέλτιστες 14733.942 1.59% Αποδεκτές 170.311 0.02% Βέλτιστες 10666.143 1.15% KATEXOMENA Επαρχία Περιοχές Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία Λεμεσός Λάρνακα Πάφος Κερύνεια Αμμόχωστος Βάσεις Η.Β. Αποδεκτές 4347.154 0.47% Βέλτιστες 50185.556 5.43% Αποδεκτές 0 00% Βέλτιστες 0 0% Αποδεκτές 469.007 0.05% Βέλτιστες 5069.469 0.55% Αποδεκτές 0 0% Βέλτιστες 0 0% Αποδεκτές 5367.267 0.58% Βέλτιστες 18851.251 2.04% Αποδεκτές 11985.626 1.30% Βέλτιστες 108665.985 11.75% Αποδεκτές 9.003 ~0% Βέλτιστες 1699.585 0.18% Πίνακας 10. Αποδεκτές και βέλτιστες επιλεγμένες περιοχές ανά επαρχία και ανά ελεύθερες ή κατεχόμενες περιοχές.
1η Επιλογή Σενάριο 2 Χρήση Κάλυψη Γης / Υψόμετρα / Διαβάθμιση Κλίσεων ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Βέλτιστες Περιοχές Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 52092.719 5.63% Λεμεσός 17936.448 1.94% Λάρνακα 35188.787 3.80% Πάφος 23248.131 2.51% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 14733.942 1.59% Βάσεις Η.Β. 10666.143 1.15% KATEXOMENA Βέλτιστες Περιοχές Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 50185.556 5.43% Λεμεσός 0 0% Λάρνακα 5069.469 0.55% Πάφος 0 0% Κερύνεια 18851.251 2.04% Αμμόχωστος 108665.985 11.75% Βάσεις Η.Β. 1699.585 0.18% Πίνακας 11. Βέλτιστες επιλεγμένες περιοχές ανά επαρχία και ανά ελεύθερες ή κατεχόμενες περιοχές. 3.2. Σενάριο 3 Ενεργειακές Καλλιέργειες στις Ορεινές Περιοχές Το σενάριο αυτό αποσκοπεί να εκτιμήσει τον καθορισμό της διαθεσιμότητας γης για την προώθηση των ενεργειακών καλλιεργειών στις ορεινές περιοχές. Τα κριτήριο που αλλάζει σε σχέση με αυτά της 1 ης Επιλογής είναι αυτό του υψομέτρου: Ορεινή περιοχή > 800μ ΝΑΙ Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 1 Ημιορεινή περιοχή < 800μ ΟΧΙ Μη Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 99 Από το Ψηφιακό Μοντέλο Εδάφους παράχθηκε, με την χρήση της εντολής Reclassify του Spatial Analyst, ένα καινούργιο raster αρχείο, με μέγεθος pixel 25μ (εμβαδόν 625 μ 2 ), το οποίο διαχωρίζει την Κύπρο στις περιοχές με υψόμετρο μεγαλύτερο ή μικρότερο των 800μ. Οι περιοχές με υψόμετρο κάτω των 800μ. παίρνουν την τιμή 99 ενώ αυτές με υψόμετρο πάνω των 800μ. την τιμή 1.
Χρησιμοποιήθηκε η εντολή Raster Calculator του Spatial Analyst και η τιμή του pixel η οποία λήφθηκε υπόψη για τα τρία ψηφιδωτά αρχεία (χρήσης κάλυψης γης, υψομέτρου και κλίσεων εδάφους) είναι αυτή της επιλεξιμότητας ή όχι (τιμές 1 ή 99) βάσει των τριών κριτηρίων. Η εντολή Raster Calculator παρήγαγε τον συνδυασμό των τριών αυτών raster αρχείων, με μέγεθος pixel 50μ (εμβαδόν 2500 μ 2 ), στο οποίο οι περιοχές οι οποίες πληρούν και τα τρία κριτήρια έχουν την τιμή 3 (1 + 1 + 1) ενώ αυτές οι οποίες δεν πληρούν ένα ή περισσότερα κριτήρια έχουν τιμή μεγαλύτερη ή ίση του 101. Το τελικό προϊόν είναι ένα raster αρχείο μορφής IMG το οποίο και μετατράπηκε σε πολυγωνικό αρχείο shapefile για να είναι δυνατόν να συνδυαστεί με τα επιπρόσθετα γεωγραφικά δεδομένα. Ακολούθησε, η ανάλυση των αποτελεσμάτων της πολυκριτηριακής αυτής ανάλυσης σε επίπεδο Δήμου Κοινότητας, ελεύθερου ή/και κατεχόμενου. Στο Παράρτημα παρατίθεται ο Χάρτης της 3 ου Σεναρίου των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών (Χάρτης 8) στον οποίο παρουσιάζονται οι περιοχές οι οποίες πληρούν τα τρία κριτήρια (χρήσης κάλυψης γης, υψομέτρου και κλίσεων εδάφους), χωρισμένα ανά επαρχία και ανά ελεύθερη ή κατεχόμενη Κύπρο. Τα στατιστικά αποτελέσματα του 3 ου Σεναρίου σε επίπεδο επαρχίας και ελεύθερων/κατεχόμενων περιοχών παρατίθενται αμέσως πιο κάτω. 1η Επιλογή Σενάριο 3 (Ορεινές Περ.) Χρήση Κάλυψη Γης / Υψόμετρα/Κλίσεις ΚΥΠΡΟΣ (ha) Ποσοστό 1953.750 0.21% Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 238.745 0.03% Λεμεσός 1460.956 0.16% Λάρνακα 25.822 ~0% Πάφος 228.227 0.02% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 0 0% Βάσεις Η.Β. 0 0% Πίνακας 12. Επιλεγμένες Περιοχές στο σύνολο της Κύπρου και ανά επαρχία.
1η Επιλογή Σενάριο 3 (Ορεινές Περ.) Χρήση Κάλυψη Γης / Υψόμετρα / Κλίσεις ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ha) Ποσοστό 1953.75 0.21% ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ (ha) Ποσοστό 0 0% Πίνακας 13. Επιλεγμένες περιοχές σε ελεύθερη και κατεχόμενη Κύπρο. 1η Επιλογή Σενάριο 3 (Ορεινές Περ.) Χρήση Κάλυψη Γης / Υψόμετρα / Κλίσεις ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 238.745 0.03% Λεμεσός 1460.956 0.16% Λάρνακα 25.822 0% Πάφος 228.227 0.02% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 0 0% Βάσεις Η.Β. 0 0% KATEXOMENA Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 0 0% Λεμεσός 0 0% Λάρνακα 0 0% Πάφος 0 0% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 0 0% Βάσεις Η.Β. 0 0% Πίνακας 14. Επιλεγμένες Περιοχές ανά επαρχία και ανά ελεύθερες ή κατεχόμενες περιοχές.
4. Επέκταση Πολυκριτηριακής Ανάλυσης Αναθεώρηση Σεναρίων Η αρχική πολυκριτηριακή ανάλυση (Σενάρια 1 3) προσφέρει μονάχα μια αρχική ένδειξη για τις καλλιεργήσιμες περιοχές οι οποίες μπορούν να αξιοποιηθούν για παραγωγή βιοκαυσίμων με την χρήση ενεργειακών καλλιεργειών. Για να προκύψουν πιο αξιόπιστα αποτελέσματα θα πρέπει τα αποτελέσματα της να συνδυαστούν με επιπρόσθετα στοιχεία τα οποία και καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό την διαθεσιμότητα της γης για την προώθηση ενεργειακών καλλιεργειών. Συνεπώς, υιοθετήθηκαν επιπλέον εξειδικευμένα κριτήρια και έτσι θα συνυπολογιστούν στην πολυκριτηριακή ανάλυση όσον το δυνατόν περισσότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την δυνατότητα ή μη μιας περιοχής για χωροθέτηση ενεργειακών καλλιεργειών. 4.1. Άρδευση Ενεργειακών καλλιεργειών Η αποδοτικότητα, και παράλληλα η βιωσιμότητα των ενεργειακών καλλιεργειών εξαρτάται σε τεράστιο βαθμό από την δυνατότητα επαρκούς άρδευσής τους αφού οι καλλιέργειες αυτές έχουν αυξημένες ανάγκες άρδευσης. Η άρδευσή των ενεργειακών καλλιεργειών μπορεί να προκύψει από τις πιο κάτω πηγές: Ετήσια Βροχόπτωση στην κάθε περιοχή Υδατικά (Αρδευτικά) Έργα (Χάρτης 9) Σταθμοί Βιολογικής Επεξεργασίας Λυμάτων (Χάρτης 10) Καθώς η βροχόπτωση στην Κύπρο δεν είναι πάντα επαρκής λόγω του κλίματος που επικρατεί στο νησί, η άρδευση των ενεργειακών καλλιεργειών στηρίζεται κυρίως στα υδατικά έργα τα οποία έχουν αναπτυχθεί στην Κύπρο και τους Βιολογικούς Σταθμούς. Καθορίζουμε, αρχικά, το κριτήριο της ύπαρξης ή μη υδατικών έργων. Οι περιοχές οι οποίες υποστηρίζονται από αρδευτικά έργα λαμβάνουν την τιμή 1 ενώ οι υπόλοιπες την τιμή 0. Για την χρήση του κριτηρίου στην διαδικασία της πολυκριτηριακής ανάλυσης, παράγουμε από το πολυγωνικό shapefile με τα υδραυλικά έργα της Κύπρου με την χρήση της εντολής Convert Features to Raster του Spatial Analyst, ένα raster αρχείο με μέγεθος pixel 50μ (εμβαδόν 2500 μ 2 ) το οποίο χωρίζει την Κύπρο σε επιλεγμένες ή μη περιοχές. Περιοχές με υδατικά έργα ΝΑΙ Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 1 Περιοχές χωρίς υδατικά έργα ΟΧΙ Μη Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 0 Παράλληλα, με τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η χώρα μας, όπως και όλα τα κράτη μέλη, είναι δεσμευμένα να έχουν σταθμούς βιολογικής επεξεργασίας αστικών αποβλήτων. Οι βιολογικοί σταθμοί έχουν την δυνατότητα της επεξεργασίας των λυμάτων μιας περιοχής για την παραγωγή όγκου νερού κατάλληλου για άρδευση. Συγκεκριμένα, ένας βιολογικός σταθμός εκτιμάται ότι παράγει 80 85% νερού επί της ποσότητας των λυμάτων (κυρίως από ανθρώπινα ή άλλα λύματα) που δέχεται και η
έκταση που μπορεί να αρδεύσει ποικίλει ανάλογα με τις απαιτήσεις σε νερό των αντίστοιχων καλλιεργειών. Επομένως, οι τελικές δυνητικά καλύτερες περιοχές για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών θα πρέπει να συνδυαστούν επιπλέον και με τις θέσεις των σταθμών βιολογικής επεξεργασίας της Κύπρου (Χάρτης 10) καθώς αυτοί θα είναι σε θέση να τους παρέχουν ένα σημαντικό ποσοστό του απαραίτητου για αυτές αρδεύσιμου νερού. Ως κριτήριο σε σχέση με τους βιολογικούς σταθμούς, θεσπίστηκε αυτό της απόστασης μιας επιλεγμένης, βάσει της 1 ης επιλογής, καλλιεργήσιμης έκτασης από ένα βιολογικό σταθμό. Θεωρήθηκε ότι όλες οι καλλιέργειες οι οποίες απέχουν το πολύ απόσταση 5 χλμ. από ένα σταθμό βιολογικής επεξεργασίας είναι επιλέξιμες και λαμβάνουν την τιμή 1 ενώ αυτές που απέχουν πέραν των 5 χλμ. όχι (τιμή 0). Απόσταση από Βιολογ. Σταθμό 5 χλμ ΝΑΙ Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 1 Απόσταση από Βιολογ. Σταθμό > 5 χλμ ΟΧΙ Μη Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 0 Για την ενσωμάτωση του κριτηρίου στην διαδικασία της πολυκριτηριακής ανάλυσης, απαιτήθηκε η κατάλληλη μετατροπή των σχετικών γεωγραφικών δεδομένων από shapefile στο αντίστοιχό του raster αρχείο. Αρχικά, ομαδοποιήσαμε τους κύκλους που δημιουργούνται από την ακτίνα των 5 χλμ. γύρω από κάθε βιολογικό σταθμό σε ένα ενιαίο πολύγωνο. Για την ομαδοποίηση αυτή χρησιμοποιήσαμε την εντολή Dissolve (σύνολο διαδικασιών διαχείρισης δεδομένων, Tools και υποκατηγορία Generalization ) του ArcToolbox. Στην συνέχεια, ενώσαμε μέσω της διαδικασίας Update (Αναβάθμιση), η οποία ανήκει στο σύνολο διαδικασιών χωρικής ανάλυσης, Analysis Tools (και υποκατηγορία Overlay ) του ArcToolbox, τα πολυγωνικά δεδομένα της έκτασης της Κύπρου με τους ομαδοποιημένους κύκλους. Στον πίνακα περιγραφικών χαρακτηριστικών (attribute table) του ενοποιημένου αυτού πολυγωνικού shapefile δημιουργούμε ένα νέο πεδίο με το όνομα GRIDCODE (τύπος Integer) και στους ομαδοποιημένους κύκλους αναθέτουμε την τιμή GRIDCODE = 1 ενώ στο δεύτερο πολύγωνο με την υπόλοιπη έκταση της Κύπρου την τιμή GRIDCODE = 0. Τέλος, με την χρήση της εντολής Convert Features to Raster του Spatial Analyst, παράγουμε το raster αρχείο με μέγεθος pixel 25μ. (εμβαδόν 625 μ 2 ) το οποίο διαχωρίζει την Κύπρο σε επιλεγμένες (τιμή 1) ή μη (τιμή 0) περιοχές με βάση την θεμιτή απόσταση ή όχι από ένα βιολογικό σταθμό. Σημειώνουμε ότι, οι μη αποδεκτές τιμές των κριτηρίων αυτών λαμβάνουν την τιμή 0 και όχι 99. Αυτό γίνεται για τον λόγο ότι η επιπλέον ανάλυση γίνεται επί της προηγηθείσας ανάλυσης της οποίας και θέλουμε να διατηρήσουμε τα αποτελέσματα. Συνυπολογίζοντας στην αρχική πολυκριτηριακή ανάλυση (Σενάριο 1 3) τα δυο αυτά κριτήρια προκύπτουν τρεις διαφορετικές υποπεριπτώσεις Υποπερίπτωση 1: Επιλεγμένες Περιοχές χωρίς Υδατικά Έργα και Σταθμούς Βιολογικής Επεξεργασίας Λυμάτων
Υποπερίπτωση 2: Επιλεγμένες Περιοχές με Υδατικά Έργα ή Σταθμούς Βιολογικής Επεξεργασίας Λυμάτων Υποπερίπτωση 3: Επιλεγμένες Περιοχές με Υδατικά Έργα και Σταθμούς Βιολογικής Επεξεργασίας Λυμάτων Η τρίτη υποπερίπτωση θεωρείται ως η καλύτερη των τριών, η υποπερίπτωση 2 ως η δεύτερη καλύτερη επιλογή, ενώ η υποπερίπτωση 1 η χειρότερη. Για την εξαγωγή των καινούργιων αποτελεσμάτων της πολυκριτηριακής ανάλυσης, συνδυάσαμε τα αποτελέσματα των αρχικών σεναρίων με τα δυο αυτά κριτήρια με την χρήση της εντολής Raster Calculator του Spatial Analyst. 4.1.1. Αναθεώρηση Σεναρίου 1 Τα αποτελέσματα τα οποία προέκυψαν από το Σενάριο 1 αξιολογούνται με βάση τα δυο ανωτέρω κριτήρια των υδατικών έργων και των βιολογικών σταθμών. Το Σενάριο 1 αναθεωρήθηκε με δυο διαφορετικούς τρόπους. Στην πρώτη αναθεώρηση λήφθηκε υπόψη μόνο το κριτήριο των υδατικών έργων, ενώ στην δεύτερη λήφθηκαν υπόψη και τα δυο κριτήρια άρδευσης (υδατικά έργα ή/και βιολ. σταθμοί). 1 η Αναθεώρηση Σεναρίου 1 Για την εξαγωγή των επιλεγμένων περιοχών οι οποίες πληρούν τα τρία κριτήρια της αρχικής πολυκριτηριακής ανάλυσης (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους) και το επιπλέον κριτήριο των υδατικών έργων, χρησιμοποιήθηκε η εντολή Raster Calculator και η τιμή του pixel η οποία λήφθηκε υπόψη για τα δυο ψηφιδωτά αρχεία (1 ης επιλογής και υδατικών έργων) είναι αυτή της επιλεξιμότητας ή όχι βάσει των πιο πάνω κριτηρίων. Η εντολή Raster Calculator παρήγαγε τον συνδυασμό των δυο αυτών raster αρχείων, με μέγεθος pixel 50μ (εμβαδόν 2500 μ 2 ). Οι επιλεγμένες περιοχές από την 1 η επιλογή οι οποίες αρδεύονται από τα υδατικά έργα της Κύπρου έχουν την τιμή 4 (3 + 1), οι οποίες είναι και οι βέλτιστες περιοχές, ενώ αυτές που δεν αρδεύονται έχουν την τιμή 3 (3 + 0). Όλες οι άλλες περιοχές έχουν τιμή μεγαλύτερη ή ίση του 101. Ακολουθώντας την ίδια διαδικασία με τις προηγούμενες ενότητες, το τελικό προϊόν (raster αρχείο μορφής IMG) μετατράπηκε σε πολυγωνικό αρχείο shapefile για να είναι δυνατόν να συνδυαστεί με τα επιπρόσθετα γεωγραφικά δεδομένα. Ακολούθησε, η ανάλυση των αποτελεσμάτων της πολυκριτηριακής αυτής ανάλυσης σε επίπεδο Δήμου Κοινότητας, ελεύθερου ή/και κατεχόμενου. Στο Παράρτημα παρατίθεται ο Χάρτης της 1 ης Αναθεώρησης του Σεναρίου 1 των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών (Χάρτης 11) στον οποίο παρουσιάζονται οι περιοχές οι οποίες πληρούν τα κριτήρια της 1 ης επιλογής μαζί με αυτές που πληρούν το κριτήριο των υδατικών έργων στην ελεύθερη και την κατεχόμενη Κύπρο.
Τα στατιστικά αποτελέσματα της 1 ης Αναθεώρησης του Σεναρίου 1 σε επίπεδο επαρχίας και ελεύθερων/κατεχόμενων περιοχών παρατίθενται αμέσως πιο κάτω. Στο παράρτημα παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της 1 ης Επιλογής σε επίπεδο Δήμου (Πίνακας 3). Παρατηρούμε ότι οι άμεσα αρδευόμενες περιοχές στην κατεχόμενη Κύπρο είναι πολύ μικρές, γεγονός πολύ λογικό αφού τα υδατικά έργα της Κύπρο βρίσκονται σχεδόν εξ ολοκλήρου στην ελεύθερη Κύπρο. Με Υδατικά Έργα 1η Επιλογή (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους) + Υδατικά Έργα ΚΥΠΡΟΣ Ποσοστό 22607.798 2.44% Επαρχία Εκτάριο (ha) Ποσοστό Λευκωσία 71.000 0.01% Λεμεσός 2327.391 0.25% Λάρνακα 3103.500 0.34% Πάφος 7598.494 0.82% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 4803.577 0.52% Βάσεις Η.Β. 4703.837 0.51% Πίνακας 15. Επιλεγμένες Περιοχές στο σύνολο της Κύπρου και ανά επαρχία. Με Υδατικά Έργα 1η Επιλογή (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους) + Υδατικά Έργα ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ha) Ποσοστό 22578.825 2.44% ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ (ha) 28.973 0% Πίνακας 16. Επιλεγμένες περιοχές σε ελεύθερη και κατεχόμενη Κύπρο. Με Υδατικά Έργα 1η Επιλογή (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους) + Υδατικά Έργα ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 71.000 0.01% Λεμεσός 2327.391 0.25% Λάρνακα 3103.500 0.34% Πάφος 7598.494 0.82% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 4774.603 0.52% Βάσεις Η.Β. 4703.837 0.51% KATEXOMENA Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 0 0% Λεμεσός 0 0% Λάρνακα 0 0% Πάφος 0 0% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 28.973 0% Βάσεις Η.Β. 0 0% Πίνακας 17. Επιλεγμένες Περιοχές ανά επαρχία και ανά ελεύθερες ή κατεχόμενες περιοχές.
2 η Αναθεώρηση Σεναρίου 1 Στην δεύτερη αυτή εκδοχή του Σεναρίου 1, μαζί με τα τρία κριτήρια της αρχικής πολυκριτηριακής ανάλυσης (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους) λαμβάνονται υπόψη και τα δυο κριτήρια άρδευσης. Χρησιμοποιήθηκε και πάλι η εντολή Raster Calculator και η τιμή του pixel η οποία λήφθηκε υπόψη για τα τρία ψηφιδωτά αρχεία (1 ης επιλογής, υδατικών έργων και βιολογικών σταθμών) είναι αυτή της επιλεξιμότητας ή όχι βάσει των πιο πάνω κριτηρίων. Η εντολή Raster Calculator παρήγαγε τον συνδυασμό των τριών αυτών raster αρχείων, με μέγεθος pixel 50μ (εμβαδόν 2500 μ 2 ). Οι επιλεγμένες περιοχές από την 1 η επιλογή οι οποίες αρδεύονται από τα αρδευτικά έργα της Κύπρου και τους βιολογικούς σταθμούς έχουν την τιμή 5 (3 + 1 + 1), ενώ αυτές που αρδεύονται από τα αρδευτικά έργα της Κύπρου ή τους βιολογικούς σταθμούς έχουν την τιμή 4 (3 + 1 + 0). Οι περιοχές που ανήκουν είτε στην μια είτε στην άλλη κατηγορία θεωρούνται οι βέλτιστες περιοχές. Οι επιλεγμένες περιοχές από την 1 η επιλογή οι οποίες δεν αρδεύονται από τα αρδευτικά έργα και τους βιολογικούς σταθμούς έχουν την τιμή 3 (3 + 0 + 0) και είναι αποδεκτές, ενώ όλες οι άλλες περιοχές οι οποίες δεν πληρούν κανένα από τα κριτήρια έχουν τιμή μεγαλύτερη ή ίση του 101 και αποκλείονται. Το τελικό προϊόν (raster αρχείο μορφής IMG) μετατράπηκε σε πολυγωνικό αρχείο shapefile για να είναι δυνατόν να συνδυαστεί με τα επιπρόσθετα γεωγραφικά δεδομένα και ακολούθησε, η ανάλυση των αποτελεσμάτων της πολυκριτηριακής αυτής ανάλυσης σε επίπεδο Δήμου Κοινότητας, ελεύθερου ή/και κατεχόμενου. Στο Παράρτημα παρατίθεται ο Χάρτης της 2 ης Αναθεώρησης του Σεναρίου 1 των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών (Χάρτης 12) στον οποίο παρουσιάζονται οι περιοχές οι οποίες πληρούν τα κριτήρια της 1 ης επιλογής (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους) μαζί με αυτές που πληρούν το κριτήριο των υδατικών έργων ή/και της εγγύτητας σε βιολογικό σταθμό στην ελεύθερη και την κατεχόμενη Κύπρο. Τα στατιστικά αποτελέσματα της 2 ης Αναθεώρησης του Σεναρίου 1 σε επίπεδο επαρχίας και ελεύθερων/κατεχόμενων περιοχών παρατίθενται αμέσως πιο κάτω ενώ τα αποτελέσματα σε επίπεδο Δήμου παρατίθενται στο Παράρτημα (Πίνακας 4). Με Υδατικά Έργα & Βιολ. Σταθμούς 1η Επιλογή (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους) + Υδατικά Έργα + Βιολ. Σταθμούς ΚΥΠΡΟΣ Ποσοστό 72911.494 7.88% Επαρχία Εκτάριο (ha) Ποσοστό Λευκωσια 31809.160 3.44% Λεμεσος 6735.287 0.73% Λαρνακα 11528.378 1.25% Παφος 8630.640 0.93% Κερυνεια 0 0% Αμμοχωστος 9502.745 1.03% Βασεις Η.Β. 4705.284 0.51% Πίνακας 18. Επιλεγμένες Περιοχές στο σύνολο της Κύπρου και ανά επαρχία.
Με Υδατικά Έργα & Βιολ. Σταθμούς 1η Επιλογή (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους) + Υδατικά Έργα + Βιολ. Σταθμούς ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ha) Ποσοστό 66174.210 7.15% ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ (ha) 6737.284 0.73% Πίνακας 19. Επιλεγμένες περιοχές σε ελεύθερη και κατεχόμενη Κύπρο. 4.1.2. Αναθεώρηση Σεναρίου 2 Με Υδατικά Έργα & Βιολ. Σταθμούς 1η Επιλογή (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους) + Υδατικά Έργα + Βιολ. Σταθμούς ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 25175.044 2.72% Λεμεσός 6735.287 0.73% Λάρνακα 11457.998 1.24% Πάφος 8630.640 0.93% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 9469.958 1.02% Βάσεις Η.Β. 4705.284 0.51% KATEXOMENA Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 6634.116 0.72% Λεμεσός 0 0% Λάρνακα 70.381 0.01% Πάφος 0 0% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 32.787 ~0% Βάσεις Η.Β. 0 0% Πίνακας 20. Επιλεγμένες Περιοχές ανά επαρχία και ανά ελεύθερες ή κατεχόμενες περιοχές. Στην περίπτωση του Σεναρίου 2, Διαβάθμιση των Κλίσεων Εδάφους, λαμβάνονται υπόψη και τα δυο κριτήρια άρδευσης μαζί με τα αποτελέσματα της 1 ης επιλογής με την διαβάθμιση της κλίσης. Χρησιμοποιήθηκε η εντολή Raster Calculator και η τιμή του pixel η οποία λήφθηκε υπόψη για τα τρία ψηφιδωτά αρχεία (1 η επιλογή Σενάριο 2, υδατικά έργα και σταθμοί βιολογικής επεξεργασίας)
είναι αυτή της επιλεξιμότητας ή όχι βάσει των πιο πάνω κριτηρίων. Η εντολή Raster Calculator παρήγαγε τον συνδυασμό των τριών αυτών raster αρχείων, με μέγεθος pixel 50μ (εμβαδόν 2500 μ 2 ). Το νέο αρχείο περιλαμβάνει τις εξής περιπτώσεις: Κλίσεις < 10 %, Υδατικά Έργα & Βιολογ. Σταθμοί: Τιμή = 24 Κλίσεις < 10 %, Υδατικά Έργα ή Βιολογ. Σταθμοί: Τιμή = 23 Κλίσεις < 10 %, Χωρίς Υδατικά Έργα και Βιολογ. Σταθμούς: Τιμή = 22 Κλίσεις > 10%, 30%, Υδατικά Έργα & Βιολογ. Σταθμοί: Τιμή = 14 Κλίσεις > 10%, 30%, Υδατικά Έργα ή Βιολογ. Σταθμοί: Τιμή = 13 Κλίσεις > 10%, 30%, Χωρίς Υδατικά Έργα και Βιολογ. Σταθμούς: Τιμή = 12 κ.ο.κ. Για την περαιτέρω ανάλυση σε επίπεδο Δήμου Κοινοτήτων στη ελεύθερη ή την κατεχόμενη Κύπρο, θεωρήσαμε ότι οι βέλτιστες περιοχές είναι οι περιοχές με τιμή 23 και 24, ενώ οι αποδεκτές περιοχές είναι αυτές με τιμές 13 και 14. Οι περιοχές με τιμές 22 και 12 θεωρήθηκαν λιγότερο αποδεκτές αλλά επιλέξιμες, ενώ οι περιοχές με τιμές μεγαλύτερες του 101 αποκλείστηκαν. Ακολουθώντας παρόμοια διαδικασία, το τελικό αυτό προϊόν (raster αρχείο μορφής IMG) μετατράπηκε σε πολυγωνικό αρχείο shapefile και συνδυάστηκε με τα επιπρόσθετα γεωγραφικά δεδομένα για την ανάλυση των αποτελεσμάτων της πολυκριτηριακής αυτής ανάλυσης σε επίπεδο Δήμου Κοινότητας, ελεύθερου ή/και κατεχόμενου, όπως αυτή περιγράφηκε στην προηγούμενη ενότητα. Στο Παράρτημα παρατίθεται ο Χάρτης των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών βάσει του αναθεωρημένου 2 ου Σεναρίου (Χάρτης 13) στον οποίο παρουσιάζονται οι περιοχές οι οποίες πληρούν τα κριτήρια του σεναρίου αυτού στην Κύπρο. Τα στατιστικά αποτελέσματα του αναθεωρημένου 2 ου Σεναρίου σε επίπεδο επαρχίας και ελεύθερων/κατεχόμενων περιοχών παρατίθενται αμέσως πιο κάτω. Σενάριο 2 Με Υδατικά Έργα & Βιολ. Σταθμούς Σενάριο 2 (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα, διαβάθμιση κλίσεων) + Υδατικά Έργα + Βιολ. Σταθμούς ΚΥΠΡΟΣ (ha) Ποσοστό Αποδεκτές Περιοχές (13 &14) 12345.533 1.33% Βέλτιστες Περιοχές (23 & 24) 67134.912 7.26% Πίνακας 21. Αποδεκτές και βέλτιστες επιλεγμένες περιοχές στο σύνολο της Κύπρου. Οι αποδεκτές περιοχές έχουν τιμή pixel 13 ή 14, ενώ οι βέλτιστες τιμή pixel 23ή 24.
Σενάριο 2 Με Υδατικά Έργα & Βιολ. Σταθμούς Σενάριο 2 (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα, διαβάθμιση κλίσεων) + Υδατικά Έργα + Βιολ. Σταθμούς Επαρχία Περιοχές Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία Αποδεκτές 4916.892 0.53% Βέλτιστες 29175.354 3.15% Λεμεσός Αποδεκτές 3309.594 0.36% Βέλτιστες 5590.391 0.60% Λάρνακα Αποδεκτές 1866.093 0.20% Βέλτιστες 10554.646 1.14% Πάφος Αποδεκτές 2149.311 0.23% Βέλτιστες 7681.905 0.83% Κερύνεια Αποδεκτές 0 0% Βέλτιστες 0 0% Αμμόχωστος Αποδεκτές 58.750 0.01% Βέλτιστες 9454.520 1.02% Βάσεις Η.Β. Αποδεκτές 44.893 ~0% Βέλτιστες 4678.097 0.51% Πίνακας 22. Αποδεκτές και βέλτιστες επιλεγμένες περιοχές ανά επαρχία. Σενάριο 2 Με Υδατικά Έργα & Βιολ. Σταθμούς Σενάριο 2 (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα, διαβάθμιση κλίσεων) + Υδατικά Έργα + Βιολ. Σταθμούς ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Εκτάρια (ha) Ποσοστό Αποδεκτές Περιοχές (13 & 14) 12173.27216 1.32% Βέλτιστες Περιοχές (23 & 24) 60521.22466 6.54% ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ Εκτάρια (ha) Ποσοστό Αποδεκτές Περιοχές (13 & 14) 172.2604463 0.02% Βέλτιστες Περιοχές (23 & 24) 6613.68772 0.71% Πίνακας 23. Αποδεκτές και βέλτιστες επιλεγμένες περιοχές σε ελεύθερη και κατεχόμενη Κύπρο.
Σενάριο 2 Με Υδατικά Εργα & Βιολ. Σταθμούς Σενάριο 2 (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα, διαβάθμιση κλίσεων) + Υδατικά Έργα + Βιολ. Σταθμούς ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Επαρχία Περιοχές Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία Λεμεσός Λάρνακα Πάφος Κερύνεια Αμμόχωστος Βάσεις Η.Β. Αποδεκτές 4751.299 0.51% Βέλτιστες 22659.563 2.45% Αποδεκτές 3309.594 0.36% Βέλτιστες 5590.391 0.60% Αποδεκτές 1860.176 0.20% Βέλτιστες 10488.997 1.13% Αποδεκτές 2149.311 0.23% Βέλτιστες 7681.905 0.83% Αποδεκτές 0 0% Βέλτιστες 0 0% Αποδεκτές 58.000 0.01% Βέλτιστες 9422.272 1.02% Αποδεκτές 44.893 ~0% Βέλτιστες 4678.097 0.51% KATEXOMENA Επαρχία Περιοχές Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία Λεμεσός Λάρνακα Πάφος Κερύνεια Αμμόχωστος Βάσεις Η.Β. Αποδεκτές 165.593 0.02% Βέλτιστες 6515.791 0.70% Αποδεκτές 0 0% Βέλτιστες 0 0% Αποδεκτές 5.917 ~0% Βέλτιστες 65.649 0.01% Αποδεκτές 0 0% Βέλτιστες 0 0% Αποδεκτές 0 0% Βέλτιστες 0 0% Αποδεκτές 0.750 ~0% Βέλτιστες 32.247 `0% Αποδεκτές 0 0% Βέλτιστες 0 0% Πίνακας 24. Αποδεκτές και βέλτιστες επιλεγμένες περιοχές ανά επαρχία και ανά ελεύθερες ή κατεχόμενες περιοχές.
Σενάριο 2 Με Υδατικά Έργα & Βιολ. Σταθμούς Σενάριο 2 (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα, διαβάθμιση κλίσεων) + Υδατικά Έργα + Βιολ. Σταθμούς ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Βέλτιστες Περιοχές Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 22659.563 2.45% Λεμεσός 5590.391 0.60% Λάρνακα 10488.997 1.13% Πάφος 7681.905 0.83% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 9422.272 1.02% Βάσεις Η.Β. 4678.097 0.51% KATEXOMENA Βέλτιστες Περιοχές Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστό Λευκωσία 6515.791 0.70% Λεμεσός 0 0% Λάρνακα 65.649 0.01% Πάφος 0 0% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 32.247 0% Πίνακας 25. Βέλτιστες επιλεγμένες περιοχές ανά επαρχία και ανά ελεύθερες ή κατεχόμενες περιοχές. 4.1.3. Αναθεώρηση Σεναρίου 3 Το σενάριο αυτό, όπως προαναφέραμε, αποσκοπεί στην εκτίμηση του καθορισμού της διαθεσιμότητας γης για την προώθηση των ενεργειακών καλλιεργειών στις ορεινές περιοχές. Στην αναθεώρηση του σεναρίου αυτού λήφθηκαν υπόψη και τα δυο κριτήρια άρδευσης μαζί με τα αποτελέσματα της 1 ης επιλογής του σεναρίου 3. Χρησιμοποιήθηκε η εντολή Raster Calculator και η τιμή του pixel η οποία λήφθηκε υπόψη για τα τρία ψηφιδωτά αρχεία (1 η επιλογή Σενάριο 3, υδατικά έργα και σταθμοί βιολογικής επεξεργασίας) είναι αυτή της επιλεξιμότητας ή όχι βάσει των πιο πάνω κριτηρίων. Η εντολή Raster Calculator παρήγαγε τον συνδυασμό των τριών αυτών raster αρχείων, με μέγεθος pixel 50μ (εμβαδόν 2500 μ 2 ). Στο νέο αρχείο οι επιλεγμένες ορεινές περιοχές από την 1 η επιλογή οι οποίες αρδεύονται από τα αρδευτικά έργα της Κύπρου και τους βιολογικούς σταθμούς έχουν την τιμή 5 (3 + 1 + 1), η οποία είναι και η καλύτερη. Οι επιλεγμένες περιοχές από την 1 η επιλογή οι οποίες αρδεύονται από τα αρδευτικά έργα της Κύπρου ή τους βιολογικούς σταθμούς έχουν την τιμή 4 (3 + 1 + 0). Και οι δυο αυτές περιπτώσεις περιοχών συνιστούν τις βέλτιστες περιοχές βάσει των κριτηρίων. Τέλος, οι επιλεγμένες περιοχές από την 1 η επιλογή οι οποίες δεν αρδεύονται από τα αρδευτικά έργα ή τους βιολογικούς σταθμούς της Κύπρου έχουν την τιμή 3 (3 + 0 + 0) και θεωρούνται
αποδεκτές, ενώ όλες οι άλλες περιοχές οι οποίες δεν πληρούν κανένα από τα κριτήρια έχουν τιμή μεγαλύτερη ή ίση του 101. Στο Παράρτημα παρατίθεται ο Χάρτης των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών βάσει του αναθεωρημένου 3 ου Σεναρίου (Χάρτης 14) στον οποίο παρουσιάζονται οι περιοχές οι οποίες πληρούν τα κριτήρια του σεναρίου αυτού στην ελεύθερη και κατεχόμενη Κύπρο. Τα στατιστικά αποτελέσματα του αναθεωρημένου 3 ου Σεναρίου σε επίπεδο επαρχίας και ελεύθερων/κατεχόμενων περιοχών παρατίθενται αμέσως πιο κάτω. Σενάριο 3 (Ορεινές περ.) Με Υδατικά Έργα & Βιολ. Σταθμούς Σενάριο 3 (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους στις ορεινές περ.) + Υδατικά Έργα + Βιολ. Σταθμούς ΚΥΠΡΟΣ Ποσοστό 1147.000 0.12% Επαρχία Εκτάριο (ha) Ποσοστό Λευκωσία 182.841 0.02% Λεμεσός 964.159 0.10% Λάρνακα 0 0% Πάφος 0 0% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 0 0% Βάσεις Η.Β. 0 0% Πίνακας 26. Επιλεγμένες Περιοχές στο σύνολο της Κύπρου και ανά επαρχία. Σενάριο 3 (Ορεινές περ.) Με Υδατικά Έργα & Βιολ. Σταθμούς Σενάριο 3 (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους στις ορεινές περ.) + Υδατικά Έργα + Βιολ. Σταθμούς ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (ha) Ποσοστό 1147.000 0.12% ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ (ha) 0 0% Πίνακας 27. Επιλεγμένες περιοχές σε ελεύθερη και κατεχόμενη Κύπρο.
Σενάριο 3 (Ορεινές περ.) Με Υδατικά Έργα & Βιολ. Σταθμούς Σενάριο 3 (χρήση κάλυψη γης, υψόμετρα και κλίσεις εδάφους στις ορεινές περ.) + Υδατικά Έργα + Βιολ. Σταθμούς ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστο Λευκωσία 182.841 0.02% Λεμεσός 964.159 0.10% Λάρνακα 0 0% Πάφος 0 0% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 0 0% Βάσεις Η.Β. 0 0% KATEXOMENA Επαρχία Εκτάρια (ha) Ποσοστο Λευκωσία 0 0% Λεμεσός 0 0% Λάρνακα 0 0% Πάφος 0 0% Κερύνεια 0 0% Αμμόχωστος 0 0% Βάσεις Η.Β. 0 0% Πίνακας 28. Επιλεγμένες Περιοχές ανά επαρχία και ανά ελεύθερες ή κατεχόμενες περιοχές. 4.2. Επιπρόσθετα Κριτήρια 4.2.1. Έλεγχος Αγρανάπαυσης Αμειψισποράς Οι τελικές δυνητικά καλύτερες περιοχές για ανάπτυξη ενεργειακών καλλιεργειών θα πρέπει να συνδυαστούν και με δεδομένα που αφορούν στις καλλιεργούμενες περιοχές που υπόκεινται σε αγρανάπαυση ή και αμειψισπορά (Χάρτης 15 του Παραρτήματος). Τα δεδομένα αυτά αναφέρονται στην άμεση διαθέσιμη γη που υπάρχει στην Κύπρο και για τον λόγο αυτό μπορούν να χρησιμοποιηθούν άμεσα για την προώθηση ενεργειακών καλλιεργειών. Με τον τρόπο αυτό δεν θα επηρεαστεί το συνολικό δυναμικό καλλιέργειας της περιοχής. Τα δεδομένα αγρανάπαυσης και αμειψισπορά αυτά ελήφθησαν από τον Κυπριακό Οργανισμό Αγροτικών Πληρωμών. Με την χρήση του πολυγωνικού shapefile των περιοχών αγρανάπαυσης και αμειψισποράς, επιλέγουμε, από τις τελικές επιλεγμένες περιοχές όπως αυτές έχουν προκύψει από την πολυκριτηριακή ανάλυση κάθε σεναρίου, την καλλιεργήσιμη γη η οποία βρίσκεται υπό το καθεστώς της αγρανάπαυσης ή της αμειψισποράς.
4.2.2. Προστατευόμενες Περιοχές Natura 2000 Ζώνες Ειδικής Προστασίας Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Natura 2000 («ΦΥΣΗ 2000» στα ελληνικά) είναι ένα ευρύ Ευρωπαϊκό Δίκτυο προστατευόμενων φυσικών περιοχών για είδη χλωρίδας, πανίδας, πτηνών και οικοτόπων. Το Δίκτυο καλύπτει σχεδόν το 20% της μάζας της Ευρωπαϊκής ηπείρου και χωρίζεται σε εννιά βιογεωγραφικές περιοχές, κάθε μία από τις οποίες έχει τη δική της χαρακτηριστική βλάστηση, κλίμα και γεωλογία. Σκοπός του δικτύου είναι να διασφαλίσει την μακροπρόθεσμη επιβίωση των πιο πολύτιμων και απειλούμενων ειδών και οικοτόπων της Ευρώπης. Τα κράτη μέλη επιλέγουν τις περιοχές τους για το Δίκτυο «ΦΥΣΗ 2000» σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όταν επιλεγούν οι περιοχές, αναγνωρίζονται επίσημα από την Επιτροπή ως «Τόποι Κοινοτικής Σημασίας» (SCI: Sites of Community Importance). Η διαδικασία αυτή, επιβεβαιώνει το καθεστώς των περιοχών και ενισχύει τις υποχρεώσεις για προστασία τους. Οι «Τόποι Κοινοτικής Σημασίας» μαζί με τις «Ζώνες Ειδικής Προστασίας» (SPA: Special Protection Areas) για τα πουλιά, συνιστούν το Δίκτυο «ΦΥΣΗ 2000». Επίσης, η εγκαθίδρυση αυτού του δικτύου προστατευόμενων περιοχών, εκπληρώνει την υποχρέωση της Κοινότητας υπό την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιολογική Ποικιλότητα. Όσον αφορά στην Κύπρο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συμπεριλάβει στο Δίκτυο «ΦΥΣΗ 2000» 38 περιοχές οι οποίες καλύπτουν τους τύπους οικοτόπων και τα είδη χλωρίδας και πανίδας των Παραρτημάτων της Ευρωπαϊκής Οδηγίας των Οικοτόπων 92/43/ΕΟΚ, καθώς και είδη πουλιών που αναφέρονται στην Ευρωπαϊκή Οδηγία για τα Πουλιά 79/409/EOK. Οι περιοχές αυτές απεικονίζονται στον Χάρτη 16 του Παραρτήματος. Στα πλαίσια του παρόντος ερευνητικού προγράμματος, η επιλεγμένη καλλιεργήσιμη γη η οποία και θα προταθεί για την προώθηση των ενεργειακών καλλιεργειών, επιβάλλεται, όπως είναι φυσικό, να είναι εκτός των «Ζωνών Ειδικής Προστασίας» του Δικτύου. Για την επιλογή των περιοχών οι οποίες πληρούν τα δυο πιο πάνω κριτήρια, χρησιμοποιήθηκε καταρχήν η διαδικασία Clip ( Analysis Tools, υποκατηγορία Extract ) του ArcToolbox, για να επιλέγουν οι περιοχές οι οποίες πληρούν όλα τα προηγούμενα κριτήρια και βρίσκονται υπό το καθεστώς αγρανάπαυσης αμειψισποράς. Εν συνεχεία, χρησιμοποιήθηκε η εντολή Erase ( Analysis Tools, υποκατηγορία Overlay ) για να διαγραφούν οι περιοχές οι οποίες πιθανόν να βρίσκονται εντός των ΖΕΠ. Ο Χάρτης 16 στο Παράρτημα απεικονίζει τις Ζ.Ε.Π. του ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο.
5. Εναλλακτικό Σενάριο 4 Παραγωγή Βιομάζας από την Αποψίλωση Δασών Παραγωγή βιομάζας μπορεί να επιτευχθεί επίσης και από τα προϊόντα της αποψίλωσης των δασών. Παρόλο που το σενάριο αυτό δεν εμπίπτει μέσα στα πλαίσια του καθορισμού διαθεσιμότητας γης για προώθηση ενεργειακών καλλιεργειών, είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε αυτή την δυνατότητα παραγωγής βιομάζας. Ένα καλό σενάριο μπορεί να στηριχθεί στα πιο κάτω κριτήρια: Χρήση Κάλυψη Γης Δάση ΝΑΙ Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 1 Άλλες Χρήσεις ΟΧΙ Μη Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 99 Κλίσεις Εδάφους Σαν αρχικό κριτήριο κλίσεων εδάφους ορίστηκε η κλίση του 70% (Becalli et al., 2008). Κλίση Εδάφους > 70% ΟΧΙ Μη Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 0 Κλίση Εδάφους 70% ΝΑΙ Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 1 Εύκολη πρόσβαση από το υπάρχον οδικό δίκτυο. Θεωρήσαμε ότι μα ακτίνα 200μ γύρω από τους δρόμους, ιδίως τους χωματόδρομους είναι μια καλή απόσταση καθώς, η μεταφορά των προϊόντα της αποψίλωσης των δασών (κλαδιά, φύλλα, κλπ), τις πιο πολλές φορές χωρίς τη βοήθεια κάποιου οχήματος, θα είναι δύσκολη ή τουλάχιστον πιο χρονοβόρα. Επιπλέον, υπάρχει και το θέμα του χρόνου μεταφοράς των προϊόντων προς τη μονάδα παραγωγής βιομάζας ο οποίος θα πρέπει να είναι στα ανεκτά πλαίσια. Απόσταση > 200μ ΟΧΙ Μη Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 0 Απόσταση 200μ ΝΑΙ Επιλέξιμες Περιοχές Τιμή = 1 Για την εξαγωγή των επιλέξιμων περιοχών ακολουθήσαμε την διαδικασία του πιο κάτω διαγράμματος. Στο Παράρτημα παρατίθεται ο Χάρτης των δυνητικά καλυτέρων περιοχών για την παραγωγή βιομάζας από την αποψίλωση δασών βάσει του 4 ου Σεναρίου (Χάρτης 17) στον οποίο παρουσιάζονται οι περιοχές οι οποίες πληρούν τα κριτήρια του σεναρίου αυτού στην Κύπρο. Τα στατιστικά αποτελέσματα του 4 ου Σεναρίου σε επίπεδο επαρχίας και ελεύθερων/κατεχόμενων περιοχών παρατίθενται αμέσως πιο κάτω.