ΖΗΤΗΣΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Γιατί η ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού ή υπηρεσίας αυξάνει όταν η τιμή αυτού του αγαθού ή υπηρεσίας μειώνεται; Υπάρχουν διάφοροι λόγοι. Το αποτέλεσμα εισοδήματος (όσο η τιμή μειώνεται τόσο περισσότερο αυξάνει η αγοραστική δύναμη του καταναλωτή) Το αποτέλεσμα υποκατάστασης (όσο η τιμή μειώνεται τόσο λιγότερη ποσότητα αγοράζουμε από αυτό το αγαθό διότι οι καταναλωτές προσφεύγουν σε υποκατάστατα αγαθά που εκπληρώνουν τις ίδιες ανάγκες αλλά είναι σχετικά φτηνότερα). Εισόδημα και ζήτηση. Η αύξηση του εισοδήματος μπορεί να έχει θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα επί της ζήτησης. Όταν η ζήτηση του προϊόντος αυξάνεται όταν το εισόδημα αυξάνεται, τότε λέμε ότι τα αγαθά αυτά είναι κανονικά αγαθά. Το εισοδηματικό αποτέλεσμα ενισχύει την αρνητική σχέση Q & P. ΔQd X /ΔI > 0 Στην αντίθετη περίπτωση τα αγαθά είναι κατώτερα. Το εισοδηματικό αποτέλεσμα μειώνει την αρνητική σχέση Q & P αλλά δεν την ακυρώνει. Σπορέλαιο, μαργαρίνη. ΔQd X /ΔI < 0 Όταν η ζήτηση του προϊόντος αυξάνεται όταν το εισόδημα μειώνεται, τότε λέμε ότι τα αγαθά αυτά είναι αγαθά Giffen (Δηλαδή δεν ισχύει ο νόμος της ΖΗΤΗΣΗΣ P Q ή P Q ) Προυποθέσεις:) κατώτερο αγαθό και ) μεγάλο ποσοστό της καταναλωτικής δαπάνης. Παράδειγμα :η κατανάλωση πατάτας στην Ιρλανδία (845-85) λόγω περονόσπορου Phytophthora infestans.
Αν υποθέσουμε ότι λόγω φτώχειας μια οικογένεια καταναλώνει κυρίως πατάτες (φθηνή πηγή θερμίδων) και λίγο ψωμί (καλύτερη πηγή θερμίδων αλλά ακριβότερη). Αν P το πραγματικό εισόδημα αυξάνει και η οικογένεια μπορεί πλέον να αγοράσει περισσότερο ψωμί και λιγότερες πατάτες, οπότε η ζήτηση της πατάτας μειώνεται. Παρόμοια συμπεριφορά βρέθηκε με την κατανάλωση ρυζιού στην περιοχή Hunan της Κίνας από τον Greg Mankiw ( http://gregmankiw.blogspot.com/007/07/real-world-giffen-good.html) Σχέσεις μεταξύ αγαθών Τα αγαθά που καταναλώνομαι μπορεί να είναι ουδέτερα όταν δεν υπάρχει καμία σχέση μεταξύ τους όπως ο υπολογιστής και η τηλεόραση υποκατάστατα όπως το βοδινό κρέας και το χοιρινό κρέας συμπληρωματικά όπως ο καφές και η ζάχαρη κτλ
ΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ Με τον όρο ολική ζήτηση αναφερόμαστε στη σχέση τιμής και ζητουμένων ποσοτήτων όταν συνυπολογίζεται και η μεταβολή τις τιμής των υποκατάστατων ενός αγαθού. Όταν μεταβάλλεται η τιμή ενός αγαθού μεταβάλλεται και η τιμή των ανταγωνιστικών προς σ αυτό προϊόντων. Παράδειγμα: Έστω ότι παρατηρείται μείωση της τιμής του βοδινού, P β, οπότε αναμένεται αύξηση της ζητούμενης ποσότητας του βοδινού, Q β, P β Q β, εφόσον το βοδινό πλέον είναι πιο ελκυστικό από τα υποκατάστατα του. Εφόσον, θεωρηθεί δεδομένη βραχυχρόνια η προσφορά των ανταγωνιστικών προϊόντων, τότε αναμένεται εξίσου η πτώση των τιμών τους η οποία περιορίζει την αύξηση της ελκυστικότητας του βοδινού κρέατος. Η μείωση της τιμής των ανταγωνιστικών προιόντων του βοδινού μετατοπίζει την καμπύλη ζήτησης του. P x P D D 0 D Γ Καμπύλη Ολικής Ζήτησης P 0 A P B x Έστω η αρχική ισορροπία της αγοράς δίνεται από το ζεύγος τιμών x x x0 x χ ( P0, x o ). Αν υπάρξει πτώση της τιμής του αγαθού P P o θα αναμέναμε αύξηση της ζητούμενης ποσότητας x0 x. Η μείωση της τιμής του βοδινού κάνει το βοδινό πιο ελκυστικό από τα 3
ανταγωνιστικά προϊόντα μειώνοντας προφανώς την τιμή τους. Εφόσον όμως μειώνεται ταυτόχρονα και η τιμή των υποκατάστατων περιορίζεται η ελκυστικότητα του αγαθού (βοδινού) με συνέπεια 0 D0 D και επομένως η αύξηση της ζητούμενης ποσότητας θα είναι x x. Αν δεν μειωνόταν η τιμή των ανταγωνιστικών προιόντων θα περιοριζόταν η ανταγωνιστικότητα τους και θα έχαναν μερίδιο της αγοράς. Αντίθετα, αν υπάρξει αύξηση της τιμής του αγαθού Po P θα αναμέναμε μείωση της ζητούμενης ποσότητας x 0 x. Εφόσον όμως αυξάνεται ταυτόχρονα και η τιμή των 0 υποκατάστατων ενισχύεται η ελκυστικότητα του αγαθού (βοδινού) έναντι των ανταγωνιστικών προϊόντων με συνέπεια ποσότητας θα είναι D0 D και επομένως η αύξηση της ζητούμενης x x. Η αύξηση της τιμής των ανταγωνιστικών προκύπτει από την σχετική αύξηση της ελκυστικότητας τους εφόσον η ελκυστικότητα του βοδινού περιορίστηκε από την αύξηση της τιμής του. Η μεταβολή της ελκυστικότητας ενός αγαθού, λόγω μεταβολής της τιμής του, συνεπάγεται κίνηση πάνω στην καμπύλη ζήτησης. Αντίθετα η μεταβολή της ελκυστικότητας των ανταγωνιστικών προιόντων συνεπάγεται μετατόπιση της καμπύλης ζήτησης Η καμπύλη της ολικής ζήτησης σχεδιάζεται με τη βοήθεια των σημείων Β και Γ. Η καμπύλη της ολικής ζήτησης έχει μεγαλύτερη κλίση σε σχέση με την αρχική καμπύλη ζήτησης του αγαθού 4
ΖΗΤΗΣΗ ΑΓΑΘΟΥ ΩΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ Προσδιορίζεται από την αξία του οριακού προιόντος του εν λόγω συντελεστή. Αξία οριακού προιόντος VMP = P. MP MP, VMP q PXMP MP x VMP Καμπύλη Ζήτησης Παραγωγικού Συντελεστή x x* x Επιδίωξη παραγωγού : Μεγιστοποίηση κέρδους 5
maxπ = pf wx () Πότε? π f = 0 p = w () Δηλαδή η τιμή του συντελεστή f p. w πρέπει να ισούται με την αξία του οριακού προιόντος Η συνάρτηση () για να έχει μέγιστο πρέπει π f < 0 p < 0 Και εφόσον f p > 0 < 0 η κλίση της καμπύλης του οριακού προιόντος πρέπει να είναι αρνητική, δηλαδή ο παραγωγός ζητά ποσότητα αγαθού x * και όχι x. 6