Αναφορά εργασιών για το τρίμηνο Μάρτιος 2013 Μάης 2013 Όνομα : Μπελούλη Αγάθη

Στο πλαίσιο της πράξης «Αναβάθμιση και Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Υπηρεσιών της Βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου». Η Πράξη συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Αναφορά εργασιών για το τρίμηνο Μάρτιος 2013 Μάης 2013 Όνομα : Μπελούλη Αγάθη 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Περίληψη... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟ... 4 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ... 7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΡΓΟ... 8 Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή Θεμάτων-Subjects του καταλόγου της Βιβλιοθήκης στην εφαρμογή DLsem... 9 Κεφάλαιο 2 - Εμπλουτισμός βασικών λειτουργιών της εφαρμογής DLsem... 11 Κεφάλαιο 3 - Web Design εφαρμογής DLsem... 15 Κεφάλαιο 3 - Σύνδεση εφαρμογής DLsem με τις υπόλοιπες εφαρμογές της Βιβλιοθήκης. 18 Κεφάλαιο 4 - Παρουσίαση εφαρμογής DLsem & εκπαίδευση χρηστών... 19 Κεφάλαιο 5 - Ολοκλήρωση εφαρμογής DLsem... 20 2

Περίληψη Στα πλαίσια της πράξης «Αναβάθμιση και Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Υπηρεσιών της Βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), στόχος μας είναι ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη του λογισμικού της ψηφιακής βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου. Η ψηφιακή βιβλιοθήκη του Παντείου Πανεπιστημίου περιέχει το σύνολο της γκρίζας βιβλιογραφίας του Ιδρύματος, που συνοψίζεται σε : προπτυχιακές εργασίες, μεταπτυχιακές εργασίες, διδακτορικές διατριβές, άρθρα συνεδρίων και σημειώσεις που παράγονται από τους φοιτητές και τα μέλη ΔΕΠ ερευνητές του Παντείου. Στόχοι και οφέλη: Ανάπτυξη μιας σύγχρονης ψηφιακής βιβλιοθήκης : υποβοήθηση ανάπτυξης της ποιότητας της εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσω της ευκολότερης πρόσβασης στο υλικό της νέας ψηφιακής βιβλιοθήκης (καλύτερη οργάνωση της πληροφορίας και καλύτερες υπηρεσίες αναζήτησης) Παροχή επιπλέον υπηρεσιών προς τους τελικούς χρήστες : μεταφορά φόρτου εργασίας από το προσωπικό στους τελικούς χρήστες μέσω της εξατομικευμένης υπηρεσίας υποβολής υλικού στο σύστημα από τους τελικούς χρήστες (μέλη ΔΕΠ, φοιτητές, κ.α.) Λειτουργικότητα με άλλα συστήματα: διασύνδεση της νέας ψηφιακής βιβλιοθήκης με άλλα συστήματα, που συνεπάγεται δημιουργία προστιθέμενης αξίας 3

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΕΡΓΟ Στο πλαίσιο της πράξης με τίτλο «Προηγμένες, Κεντρικές Υπηρεσίες Ψηφιακών Βιβλιοθηκών Πρόσβασης Σ.Ε.Α.Β.» που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και η οποία στοχεύει στην ανάπτυξη υπηρεσιών που αξιοποιούν τεχνολογίες βασισμένες κυρίως στην ανοικτή πρόσβαση, συμπεριλαμβάνεται και δράση που αναλαμβάνει την ανάπτυξη αποθετηρίων για τα ακαδημαϊκά ιδρύματα-μέλη του Συνδέσμου Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (Σ.Ε.Α.Β.) που δεν διαθέτουν την αντίστοιχη υποδομή, καθώς και τη συγκέντρωση όλων των ελληνικών ακαδημαϊκών αποθετηρίων σε μια διαδικτυακή πύλη που θα προσφέρει προηγμένες υπηρεσίες αναζήτησης. Παράλληλα, η δράση αυτή θα λειτουργήσει συμβουλευτικά παρέχοντας υποστήριξη στο προσωπικό των βιβλιοθηκών που θα χρησιμοποιεί λειτουργίες αποθετηρίου και στους καταθέτες περιεχομένου, ενώ τέλος, θα αναπτυχθεί και μια υπηρεσία πιστοποίησης των αποθετηρίων για τον έλεγχο της συμμόρφωσης σε κατάλληλες προδιαγραφές ποιότητας. Η συγκεκριμένη δράση θα συντελέσει αποφασιστικά στη διαμόρφωση του τοπίου ανοικτής πρόσβασης στην Ελλάδα μέσω του συντονισμού των ελληνικών ακαδημαϊκών ιδρυμάτων στη λήψη πρωτοβουλιών προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση, ήδη αρκετά διαδεδομένη σε άλλες χώρες του εξωτερικού. Πιο συγκεκριμένα, στα πλαίσια της πράξης «Αναβάθμιση και Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Υπηρεσιών της Βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), στόχος μας είναι ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη λογισμικού της ψηφιακής βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου. Στα πλαίσια της πράξης λοιπόν, απαραίτητο πρώτο βήμα για αυτό το σκοπό αποτελεί ο καθορισμός ελάχιστων λειτουργικών απαιτήσεων για ένα σύστημα ηλεκτρονικού αποθετηρίου που θα πληροί σύγχρονες προδιαγραφές, ανάλογες με αυτές αποθετηρίων σε χώρες του εξωτερικού. Πέρα από τις λειτουργικές προδιαγραφές που αναφέρονται σε όλες τις διαφορετικές λειτουργίες που οφείλει να πραγματοποιεί ένα αποθετήριο (π.χ. αναζήτηση, εισαγωγή περιεχομένου, διαχείριση κλπ), συμπεριλαμβάνονται και προδιαγραφές που αναφέρονται περισσότερο σε ιδιότητες που πρέπει να εμφανίζει το σύστημα (π.χ. κλιμακωσιμότητα, ευκολία χρήσης, διαλειτουργικότητα κλπ), ενώ ξεχωριστή θέση καταλαμβάνουν οι προδιαγραφές για τα μεταδεδομένα που συνοδεύουν το περιεχόμενο του αποθετηρίου. Οι τελευταίες θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές, καθώς σχετίζονται άμεσα με το πρόβλημα της ολοκλήρωσης περιεχομένου που είναι αποθηκευμένο σε διαφορετικά αποθετήρια και την επίτευξη σημασιολογικής διαλειτουργικότητας. Υπό αυτή την έννοια, οι προδιαγραφές μεταδεδομένων έχουν πρωτεύοντα ρόλο και επηρεάζουν άμεσα και το σχεδιασμό της πύλης ενοποίησης των αποθετηρίων, που θα υλοποιηθεί σε μεταγενέστερη φάση της παρούσας δράσης. Επιπρόσθετα, στην παρούσα φάση γίνεται και η επιλογή του λογισμικού στο οποίο θα βασιστεί και θα πραγματοποιηθεί η ανάπτυξή του. Βάσει αυτών των προϋποθέσεων, θα σχεδιαστεί και θα ολοκληρωθεί, σε τελική φάση του έργου, η εφαρμογή του σημασιολογικού εμπλουτισμού που θα ολοκληρώσει πλήρως την λειτουργία της ψηφιακής βιβλιοθήκης, καθώς και θα διευκολύνει σημαντικά το προσωπικό που διαχειρίζεται, τόσο την ψηφιακή βιβλιοθήκη, όσο τα μεταδεδομένων μέσω μιας ηλεκτρονικής πηγής. Η εφαρμογή του σημασιολογικού εμπλουτισμού ονομάστηκε DLsem Η εφαρμογή αυτή έχει σχεδιαστεί και υλοποιείται σε επιμέρους φάσεις του παραδοτέου έργου. 4

Σε πρώτη φάση, θα συμπεριληφθεί ο σχεδιασμός της εφαρμογής, η παραμετροποίηση και η εγκατάσταση του λογισμικού της σημασιολογικής. Σε υπάρχον εξυπηρετητή (server) θα εγκατασταθεί η διαδικτυακή εφαρμογή του σημασιολογικού εμπλουτισμού ενώ παράλληλα θα εισαχθούν τα δεδομένα σε αυτόν. Κατόπιν, θα σχεδιαστεί και θα δημιουργηθεί η βάση δεδομένων που θα χρησιμοποιηθεί για την εισαγωγή των δεδομένων μεταδεδομένων που αντλούνται από τις ηλεκτρονικές πηγές (URI ή URL). Έπειτα, θα σχεδιαστεί και θα υλοποιηθεί η εφαρμογή της σημασιολογικής. Δηλαδή, θα κατασκευαστεί ένα σύστημα διαχείρισης ηλεκτρονικών πηγών, από τις οποίες οι χρήστες μπορούν να αντλούν σημασιολογική πληροφορία για τα τεκμήρια (όπου αυτή είναι διαθέσιμη) και να την εμφανίζουν στο χρήστη. Το πρότυπο το οποίο θα χρησιμοποιηθεί για την άντληση της πληροφορίας των μεταδεδομένων μιας ηλεκτρονικής πηγής, θα καθοριστεί κατόπιν έρευνας που θα γίνει σε ψηφιακά τεκμήρια άλλων ακαδημαϊκών αποθετηρίων, βάσει του τρόπου που αποθηκεύουν την πληροφορία των μεταδεδομένων στον πηγαίο κώδικα καθώς και το λογισμικό με το οποίο δημιουργήθηκαν. Σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα οι διαφορετικοί τρόποι απεικόνισης των μεταδεδομένων των ηλεκτρονικών πηγών απαιτεί και την αντίστοιχη υλοποίηση στην εφαρμογή του σημασιολογικού εμπλουτισμού που θα δημιουργηθεί στην προκείμενη φάση του έργου. Στην προκειμένη φάση, θα υλοποιηθεί και ο τρόπος άντλησης και απεικόνισης μεταδεδομένων στο frontend της εφαρμογής όπως π..χ. ο τίτλος ενός τεκμηρίου, ο συγγραφέας, ο ιστότοπος (url) κ.α. Σε επόμενη φάση θα υλοποιηθεί η λειτουργία των ετικετών (tags) καθώς και η λειτουργία των θεμάτων (subjects), τα οποία και θα μπορούν να εισάγονται από τον τελικό χρήστη στην ίδια φόρμα απεικόνισης των μεταδεδομένων μιας ηλεκτρονικής πηγής. Η εφαρμογή του σημασιολογικού εμπλουτισμού θα δίνει την δυνατότητα στον τελικό χρήστη να εισάγει παραπάνω από μια επισημείωση και θέμα σε μια ηλεκτρονική πηγή. Ως εκ τούτου, η πληροφορία των μεταδοδομένων μιας ηλεκτρονικής πηγής θα είναι πλέον εμφανής στον χρήστη, ο οποίος θα μπορεί να εισάγει τα δεδομένα στην βάση δεδομένων που έχει δημιουργηθεί. Τέλος, στην τελική φάση του έργου αυτού θα ολοκληρωθεί η διασύνδεση της εφαρμογής του σημασιολογικού εμπλουτισμού με το σύνολο των πηγών της βιβλιοθήκης καθώς και με τις επιμέρους υπηρεσίες της βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου. Επιπλέον, θα ολοκληρωθεί το σύστημα, ως ένα ολοκληρωμένο σύστημα διεπαφής χρήστη, φιλικό προς αυτόν. Σε τελικό στάδιο θα ακολουθήσει ενδελεχής έλεγχος και δοκιμές της εφαρμογής σημασιολογικού εμπλουτισμού (DLsem) για την ορθή του λειτουργία. 5

Οφέλη εφαρμογής σημασιολογικού εμπλουτισμού Το παρόν έργο θα επιτρέψει τη διασύνδεση του συνόλου των πληροφοριών και των υπηρεσιών της βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου. Το αποτέλεσμα θα είναι η καλύτερη αναζήτηση και διάχυση των πληροφοριών, η σύνδεση αρχικά ασύνδετων πληροφοριών. Επιπλέον, θα εμπλουτιστεί σημασιολογικά μεγάλο μέρος των πληροφοριών που περιέχει η βιβλιοθήκη στις διάφορες βάσεις δεδομένων της οι οποίες είναι αυτή τη στιγμή ασύνδετες. Βιωσιμότητα εφαρμογής σημασιολογικού εμπλουτισμού Η βιωσιμότητα του παρόντος έργου είναι διασφαλισμένη διότι: Τεχνικά οι ανάγκες του λογισμικού που απαιτείται είναι πολύ περιορισμένες και θα ενσωματωθούν πλήρως στις διάφορες άλλες υπηρεσίες της βιβλιοθήκης. Ο εμπλουτισμός των τεκμηρίων μετά το πέρας του έργου θα γίνεται εν μέρει από τους ίδιους τους χρήστες και επίσης θα υποβοηθείται από το προσωπικό της βιβλιοθήκης. Αποτελέσματα εφαρμογής σημασιολογικού εμπλουτισμού Τα αποτελέσματα του παρόντος έργου συνοψίζονται στα εξής: Λογισμικό σημασιολογικού εμπλουτισμού για το σύνολο των πηγών της βιβλιοθήκης Λογισμικό το οποίο θα ενσωματώνεται στις επιμέρους υπηρεσίες της βιβλιοθήκης Σημασιολογικός εμπλουτισμός και διασύνδεση του συνόλου των πηγών της βιβλιοθήκης. Πιθανά πρόσθετα χαρακτηριστικά εφαρμογής σημασιολογικού εμπλουτισμού Πιθανά πρόσθετα χαρακτηριστικά της εφαρμογής που θα περατωθεί μπορεί να είναι έκβαση στατιστικών αποτελεσμάτων βάσει θέματος ή επισημείωσης ή βάσει συγγραφέας ενός τεκμηρίου που έχει αποθηκευτεί στην βάση δεδομένων. 6

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Στον εξυπηρετητή (server) του Πανδήμου στήθηκε η εφαρμογή του σημασιολογικού εμπλουτισμού και φιλοξενείται στο http://pandemos.panteion.gr/sem/ Η εφαρμογή του σημασιολογικού εμπλουτισμού που στήθηκε και φιλοξενείται στον εξυπηρετητή του Πανδήμου, πρόκειται για διαδικτυακή εφαρμογή και δημιουργείται σε γλώσσες προγραμματισμού PHP και Javascript, ενώ χρησιμοποιείται και JQuery. Στόχος της νέας βάσης δεδομένων είναι η αποθήκευση των μεταδεδομένων, τα οποία θα αντλούνται από την εισαγωγή του συνδέσμου (URI ή URL) του χρήστη. Μακροπρόθεσμος στόχος θα μπορούσε να αποτελέσει η εξαγωγή στατιστικών στοιχείων στην εφαρμογή μέσω της βάση δεδομένων ή ένα σύννεφο επισημειώσεων (tag cloud). Η βάση δεδομένων που σχεδιάστηκε και αναπτύχθηκε αποτελείται από την βάση δεδομένων (sem) και πέντε πίνακες, η οποία συνδέθηκε με την εφαρμογή της βιβλιοθήκης. Υλοποιήθηκε στο εργαλείο PhpMyAdmin σε MySql. Στα πλαίσια του σχεδιασμού και για τις ανάγκες της υλοποίησης της εφαρμογής απαιτείται έρευνα άλλων ακαδημαϊκών αποθετηρίων για τα συστήματα αποθήκευσης των ψηφιακών τεκμηρίων αλλά και παγκόσμιων προτύπων όπως το Dublin Core και του πρωτοκόλλου OAI-PMH. H δημιουργία του layout θα υλοποιηθεί σε επόμενες φάσεις του έργου, με βάση τους κανόνες του διεθνούς οργανισμού www.w3c.org για τα webstandards και προσβασιμότητας, με τη χρήση των PHP, Html5 και CSS. Τα εργαλεία μας για την επεξεργασία των html/css/xml που θα χρησιμοποιηθούν είναι το Adobe Dreamweaver, ενώ στην επεξεργασία των γραφικών θα χρησιμοποιηθεί το Adobe Photoshop, έτσι ώστε να πετύχουμε ένα φιλικό περιβάλλον για τον χρήστη της εφαρμογής. 7

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΡΓΟ Το παρόν κείμενο αποτελεί μια αναφορά των τεχνικών εργασιών (που εφάπτονται στο τομέα ευθύνης των πληροφορικών) και ολοκληρώθηκαν για το τρίτο τρίμηνο (Μάρτιος 2013- Μάης 2013) στο πλαίσιο της πράξης «Αναβάθμιση και Εμπλουτισμός των Ψηφιακών Υπηρεσιών της Βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου» (Υπουργείο Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας - ειδική Γραμματεία Σχεδιασμού Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ψηφιακή Σύγκλιση»). Τα τελικά παραδοτέα αφορούν τις κάτωθι εργασίες: Εισαγωγή των θεμάτων (subjects) στην εφαρμογή DLsem μέσω proxy αρχείου που καλεί μέσω API τα θέματα από τον κατάλογο της βιβλιοθήκης. Δεν προτιμήθηκε να γίνει η εισαγωγή των θεμάτων μέσω.csv αρχείου. Εμπλουτισμός βασικών λειτουργιών της εφαρμογής όπως δημιουργία φόρμας εγγραφής χρήστη, δημιουργία συγκεντρωτικού καταλόγου, όπου θα εμφανίζονται οι εμπλουτισμένες εγγραφές, δημιουργία patterns στα πεδία εισαγωγής στην φόρμα, από τον χρήστη, για την αποφυγή πιθανών λαθών ή εισαγωγή μη επιτρεπτών χαρακτήρων καθώς και δημιουργία σύννεφου επισημειώσεων (tag cloud) με την χρήση των λέξεων κλειδιών. Τέλος, δημιουργήθηκε δίγλωσση εφαρμογή σε ελληνικά και αγγλικά. Εισαγωγή CSS στην διαδικτυακή εφαρμογή και σχεδιασμό (web design) για την ανάπτυξη ενός πλήρως φιλικού περιβάλλοντος για τον τελικό χρήστη Σύνδεση της εφαρμογής με τα λοιπά συστήματα της Βιβλιοθήκης του Παντείου Πανεπιστημίου (www.pandemos.panteion.gr) και χρήση αυτού ως περιφερειακό αλλά και ως αυτόνομη εφαρμογή. Παρουσίαση και εκπαίδευση προσωπικού καθώς και δημιουργία εγχειριδίων χρήσης της εφαρμογής ή επιλογές βοήθειας πάνω στην εφαρμογή 8

Κεφάλαιο 1 - Εισαγωγή Θεμάτων-Subjects του καταλόγου της Βιβλιοθήκης στην εφαρμογή DLsem Στην παρούσα φάση, εισήχθησαν στην εφαρμογή DLsem, τα θέματα του καταλόγου της βιβλιοθήκης που υπάρχουν στο OPACIAL. Προτιμήθηκε ο συγκεκριμένος τρόπος εισαγωγής των θεμάτων της βιβλιοθήκης, και όχι μέσω.csv αρχείου, έτσι ώστε τα θέματα να είναι απόλυτα συγχρονισμένα σε όλες της εφαρμογές. Η διαδικασία ολοκληρώθηκε μέσω proxy αρχείου που καλεί μέσω API τα θέματα από τον κατάλογο της βιβλιοθήκης. Παρακάτω παρατίθεται ο κώδικας της παραπάνω κλήσης των θεμάτων. <?php $term = $_GET[term]; $url = "http://library.panteion.gr/search_concepts.php?term=".$term; $ch = curl_init(); curl_setopt($ch, CURLOPT_URL, $url); curl_setopt($ch, CURLOPT_HEADER, 0); curl_setopt($ch, CURLOPT_VERBOSE, 1); curl_setopt($ch, CURLOPT_HTTPPOST, 0); curl_setopt($ch, CURLOPT_USERAGENT, "Mozilla/4.0 (compatible; MSIE 6.0; Windows NT 5.0)"); curl_setopt($ch, CURLOPT_RETURNTRANSFER,1); $result =curl_exec ($ch); if(curl_errno($ch)) { echo 'Curl error: '. curl_error($ch)." / ".$url; } curl_close ($ch); echo $result;?> 9

Στην εφαρμογή ο χρήστης πληκτρολογώντας τα δυο πρώτα γράμματα του θέματος, το σύστημα του προτίνει το θέμα από τον κατάλογο της βιβλιοθήκης που είτε ξεκινά με τα δυο πρώτα γράμματα που πληκτρολόγησε είτε τα περιέχει. Παρακάτω εμφανίζεται παράδειγμα αυτού που αναφέρεται: Ο χρήστης έχει δικαίωμα επιλογής από την λίστα και όχι εισαγωγής/πρότασης νέου θέματος στο πεδίο αυτό. 10

Κεφάλαιο 2 - Εμπλουτισμός βασικών λειτουργιών της εφαρμογής DLsem Στην παρούσα φάση, υλοποιήθηκαν βασικές λειτουργικότητες στην εφαρμογή εμπλουτίζουν την εφαρμογή και βοηθούν την διεπαφή της με τον χρήστη. όπου 2.1.Εγγραγή Χρηστών εφαρμογής Για τον λόγο αυτό, δημιουργήθηκε φόρμα εγγραφής του χρήστη, επιλέγοντας το κουμπί, όπου ο χρήστης θα εισάγει τα προσωπικά του στοιχεία και θα επιλέξει το κουμπί Εγγραφή χρήστη Με την ολοκλήρωση της εγγραφής του επιλέγει το κουμπί εφαρμογή. για να εισέλθει στην 11

2.2.Κατάλογος εμπλουτισμένων εγγραφών Επιπλέον, στην παρούσα φάση δημιουργήθηκε η καρτέλα «Κατάλογος» στην οποία εμφανίζονται όλες οι εμπλουτισμένες εγγραφές των χρηστών που έχουν εισάγει στην υπάρχουσα φόρμα. Στον ανωτέρω πίνακα της καρτέλας «Κατάλογος», εμφανίζονται τα στοιχεία: ID εγγραφής, Τίτλος τεκμηρίου, Συγγραφέας τεκμηρίου, Εκδότης, URI/URL, η γλώσσα του τεκμηρίου καθώς και η επιλογή εξεργασίας μια εγγραφής. Κατά την επεξεργασία μιας υπάρχουσας εγγραφής ο χρήστης οδηγείται στην φόρμα εισαγωγής με συμπληρωμένα κάποια από τα βασικά στοιχεία, τα οποία μπορούν να ενημερωθούν εκ νέου. Τα πεδία της φόρμας διατηρούνται υποχρεωτικά όπως και κατά την εισαγωγής τους. 12

2.3.Σύννεφο Επισημειώσεων Tag Cloud Επιπλέον, στην παρούσα φάση δημιουργήθηκε ένα σύννεφο επισημειώσεων (tag cloud) βάσει των λέξεων κλειδιών που χρησιμοποιεί ο χρήστης στη φόρμα εμπλουτισμού. Το σύννεφο επισημειώσεων εμφανίζεται δίπλα από την φόρμας εισαγωγής και εμπλουτισμού μιας εγγραφής. Όσες λέξεις κλειδιά εισάγει ο χρήστης στο αντίστοιχο πεδίο και μετά την καταχώρηση όλων των υποχρεωτικών πεδίων της φόρμας, εμφανίζονται στο σύννεφο επισημειώσεων. 13

2.4.Δημιουργία Patterns στα πεδία της φόρμας Στα πεδία της φόρμας έχουν χρησιμοποιηθεί patterns για την αποφυγή λαθών από τον χρήστη ή και χρήσης ειδικών χαρακτήρων μη συμβατών με τα πεδία της φόρμας, σύμφωνα με τον τύπο του πεδίου και σύμφωνα με τα πρότυπα του HTML5. Ο χρήστης ενημερώνεται από την εφαρμογή για το πρότυπο εισαγωγής δεδομένων σε κάθε πεδίο, ενώ υπάρχει και η αντίστοιχη ένδειξη κόκκινου για μη συμβατού τρόπου και μπλε για συμβατού τρόπου εισαγωγής. Με τον τρόπο αυτό αποφεύγεται οποιαδήποτε εισαγωγή «δεδομένων - σκουπιδιών» στην βάση δεδομένων της εφαρμογής. Παρακάτω εμφανίζεται ένα παράδειγμα χρήσης των patterns: 14

Κεφάλαιο 3 - Web Design εφαρμογής DLsem Στην παρούσα φάση, ολοκληρώθηκε ο σχεδιασμός της διαδικτυακής εφαρμογής DLsem, με χρήση CSS και σύμφωνα με τα πρότυπα του w3schools και του HTML5, έτσι ώστε να αναπτυχθεί ένα πλήρως φιλικό περιβάλλον για τον χρήστη και την χρήση του. Στην αρχική σελίδα της εφαρμογής δημιουργήθηκε carousel φωτογραφιών σχετικών με την εφαρμογή του σημασιολογικού εμπλουτισμού αλλά και της βιβλιοθήκης. Εικόνα. Αρχική Σελίδα εφαρμογής 15

Η εισαγωγή και η εγγραφή του χρήστη στην εφαρμογή δημιουργήθηκαν με modals Εικόνα. Modal σύνδεσης χρήστη στην εφαρμογή Εικόνα. Modal εγγραφής χρήστη στην εφαρμογή 16

Η πλοήγηση του χρήστη μέσα στην εφαρμογή γίνεται μέσω των αντίστοιχων καρτελών, όπως εμφανίζονται παρακάτω. 17

Κεφάλαιο 3 - Σύνδεση εφαρμογής DLsem με τις υπόλοιπες εφαρμογές της Βιβλιοθήκης Η εφαρμογή DLsem μπορεί να λειτουργήσει αυτόνομα είτε με κωδικούς που οι χρήστες ήδη έχουν αποκτήσει από την εφαρμογή της βιβλιοθήκης (π.χ. φοιτητές/καθηγητές) είτε να αποκτήσουν (π.χ. προσωπικό βιβλιοθήκης). Πρόταση προς την βιβλιοθήκη έγινε για σύνδεση της εφαρμογής DLsem με την φόρμα υποβολής μεταπτυχιακών και διδακτορικών διατριβών του Πάνδημου. Η σύνδεση θα γίνει σε μορφή wizard, όπου δεν θα επηρεαστούν οι υπάρχουσες φόρμες υποβολής, αλλά θα αποτελούν το βήμα 1 του wizard. Το βήμα 2, θα αποτελεί η φόρμα του σημασιολογικού εμπλουτισμού της εφαρμογής DLsem, στο οποίο ο χρήστης προαιρετικά θα εισάγει στην διατριβή του λέξεις κλειδιά και θέματα. Τα πεδία Τίτλος, γλώσσα τεκμηρίου,url, Συγγραφέας και Εκδότης θα εμφανίζονται συμπληρωμένα στον χρήστη καθώς αποτελούν πεδία συμπλήρωσης του χρήστη στο βήμα 1. Βήμα 2 18

Κεφάλαιο 4 - Παρουσίαση εφαρμογής DLsem & εκπαίδευση χρηστών Αρχικά, η εκπαίδευση των χρηστών της βιβλιοθήκης (προσωπικό) ολοκληρώθηκε μέσω παρουσίασης της εφαρμογής. Τέλος, για τους υπόλοιπους χρήστες, πάνω στην πλοήγηση της εφαρμογής ο χρήστης μπορεί να βρει το κουμπί της βοήθειας: σε κάθε καρτέλα πλοήγησης μέσω του οποίου λαμβάνει πληροφορίες για την χρήση της εφαρμογής. 19

Κεφάλαιο 5 - Ολοκλήρωση εφαρμογής DLsem Ολοκληρώθηκε ποιοτικός έλεγχος λογισμικού για την εύρεση τυχόν λαθών (bugs) της εφαρμογής στους φυλλομετρητές (browsers): Internet Explorer, Mozilla Firefox, Google Chrome. Το έργο έχει παραδοθεί στην διεύθυνση της Βιβλιοθήκης του Παντείου μαζί με οδηγίες χρήσης εφαρμογής, εγχειρίδιο προγραμματιστή και κωδικούς διαχειριστή. Αρχείο back-up της εφαρμογής και της βάσης δεδομένων τηρείται στον server http://pandemos.panteion.gr/sem και σε αρχεία της βιβλιοθήκης. 20