Σε προσφατη παρεμβαση του, ο Διοικητης της Τραπεζας της Ελλαδος παρουσιασε την δικη του κατανοηση της ελληνικης κρισης, δικαιωνοντας τους δανειστες και ενοχοποιωντας την οφειλετρια χωρα. Συμφωνα με αυτον, τα Μνημονια 1,2,3, που οι Ευρωπαιοι εταιροι και πιστωτες επιβαλλουν στην χωρα μας κατα την τελευταια 6ετια, δεν ευθυνονται για την πρωτοφανη καταρρευση της ελληνικης οικονομιας απο το 2010 μεχρι σημερα, ουτε για την σημερινη παντελη ελλειψη ορατοτητος ακομη και για το αμεσο μελλον, παρ ολο που ουδεν προβλεπεται σε αυτα για την σταθεροποιηση ουτε για την ανακαμψη. Κώστας Βεργόπουλος Ο ιδιος υποστηριξε οτι τα Μνημονια δεν ησαν ποτε μερος του προβληματος, αλλα αντιθετα μερος της λυσης του. Ισχυρισθηκε οτι η συρικνωτικη πολιτικη ηταν μεν «δυσαρεστη», αλλα «αναγκαια» για την θεραπεια των παθογενειων που ειχαν συσσωρευσει οι προηγουμενες ελληνικες κυβερνησεις, οπως και η ελληνικη κοινωνια με την αξιωση της να διατηρει με δανεικα βιωτικο επιπεδο ανωτερο των δυναμεων της. Ο Διοικητης προσεθεσε οτι για την 6ετη ελληνικη κριση δεν ευθυνονται ουτε οι ελληνικες τραπεζες, αφου η κριση δεν πυροδοτηθηκε απο αυτες, αλλα απο το δημοσιονομικο αδιεξοδο, που οδηγησε σε πτωση ολοκληρη την ελληνικη οικονομια, με συνεπεια να πληγει η χρηματοπιστωτικη σταθεροτητα και μαζι με αυτην οι τραπεζες. Γοητευτικο το θεωρημα του Διοικητη για τους δανειστες και διεισδυτικο για μεγαλο μερος της ελληνικης κοινωνιας, στο μετρο που ετσι ακριβως χειραγωγειται και αυτο-μαστιγωνεται κατα την τελευταια επιδικη 6ετια. Ωστοσο, πολυ ευκολα το ερμηνευτικο σχημα του Διοικητη θα μπορουσε να ανατραπει, κυριως οσον αφορα στην ευθυνη και ενοχοποιηση των θυματων που πληρωνουν τα σπασμενα για ατασθαλιες στις οποιες δεν μετειχαν ποτε ουτε καν εκ του μακροθεν. Ο Διοικητης παρασιωπα την γνωστη εκθεση Ολιβιε Μπλανσαρ, διευθυντη μελετων του ΔΝΤ, η οποια παραδεχεται οτι η βαθια υφεση
της ελληνικης οικονομιας δεν οφειλεται τοσο στην υπερχρεωση της χωρας, οσο στην υποεκτιμηση των υφεσιακων επιπτωσεων απο τα σκληρα μετρα λιτοτητος των Μνημονιων. Πραγματι, εαν η Ισπανια βγηκε συντομα απο την υφεση, αυτο σε μεγαλο βαθμο οφειλεται στο οτι αυτη η χωρα ποτε δεν ετεθη υπο μνημονιακη επιτηρηση. Οσον αφορα στις Ιρλανδια, Πορτογαλια και Κυπρο, τα μνημονιακα προγραμματα ουδεποτε εφθασαν την βιαιοτητα, σκληροτητα και εκδικητικοτητα των αντιστοιχων ελληνικων. Ενω στο ελληνικο «χοιριδιο» επιβληθηκαν περικοπες μισθων και συνταξεων μεχρι 50%, στα υπολοιπα 4 κρατη της ευρωπαικης περιφερειας, αυτες δεν υπερεβησαν το 15%. Στη διαρκεια της κρισης στην ευρωπαικη περιφερεια και ενω οι ελληνικες συνταξεις μειωθηκαν κατα 50%, οι αντιστοιχες ισπανικες και πορτογαλικες οχι μονον δεν μειωθηκαν, αλλα αντιθετα αυξηθηκαν κατα 15% με ομοφωνη αποφαση των κοινωνικων εταιρων, την οποια σεβασθηκαν οι αντιστοιχες συντηρητικες κυβερνησεις. Εαν η ελληνικη υφεση παραμενει μεχρι σημερα η βαθυτερη και η ανεργια η υψηλοτερη απο ολες τις αλλες, αυτο δεν οφειλεται τοσο στο αρχικο υψος του χρεους, οσο στην πιο αναποτελεσματικη κακοδιαχειριση του απο τα τρια Μνημονια. Επειτα απο 6ετη εφαρμογη των μνημονιακων προγραμματων στην χωρα μας, το ελληνικο χρεος δεν μειωθηκε, αλλα αντιθετα εκτιναχθηκε ακομη περισσοτερο ειτε ως ποσοστο του ΑΕΠ, ειτε σε απολυτα μεγεθη. Παραλληλα, οι μημονιακες περικοπες εισοδηματων και δημοσιων δαπανων, οπως και οι φοροεπιδρομες συνεχιζουν να στραγγιζουν καθε ρευστοτητα κινησεως στην ελληνικη αγορα, με αυτονοητη συνεπεια την χωρις επιστροφη εγκατασταση της οικονομιας σε αυτοτροφοδοτουμενο πτωτικο φαυλο κυκλο. Ουτε ευσταθει η αποψη οτι δηθεν αιτια της ελληνικης υφεσης ειναι η αρνηση ή η καθυστερηση της χωρας να υλοποιησει τις «αναγκαιες διαρθρωτικες μεταρρυθμισεις». Στην προσφατη εκδοση του, ο ΟΟΣΑ κατατασσει την χωρα μας πρωταθλητρια στην υλοποιηση των διαρθρωτικων μεταρρυθμισεων μεταξυ των 34 χωρων μελων του. Ωστοσο, αυτο που δεν ομολογειται απο τον Διεθνη Οργανισμο ουτε απο τον Διοικητη, ειναι οτι οταν οι μεταρρυθμισεις εφαρμοζονται σε υφεσιακο πλαισιο, το αποτελεσμα θα ειναι μοιραια ακομη περισσοτερο υφεσιακο. Εαν η Ελλαδα ειναι πρωτη στην Ευρωπη στις μεταρρυθμισεις, αυτο εξηγει και γιατι παραμενει τελευταια στην
ανακαμψη. Για να ειναι ωφελιμες οι μεταρρυθμισεις απαιτειται να μην θιγουν την αναπτυξιακη δυναμικη. Ενοσω αυτος ο κανονας δεν τηρειται, η ανακαμψη και σταθεροποιηση εξαφανιζονται ακομη και απο τα ρανταρ της ελληνικης οικονομιας. Εαν σημερα η ΕΚΤ παραπονειται οτι μονον 4% των προτεινομενων μεταρρυθμισεων υλοποιουνται στην Ευρωζωνη, αυτο οφειλεται στο υφεσιακο κλιμα που επικρατει στο συνολο της και στην μεριμνα των κυβερνησεων να μην το επιτεινουν. Ο Γαλλος υπουργος Σαπεν ξεκαθαρισε οτι η χωρα του δεν προτιθεται να μειωσει περαιτερω το δημοσιο ελλειμμα, αφου στις σημερινες συνθηκες αυτο θα συνεπαγοταν υψηλοτερη ανεργια. Ολες οι χωρες καθυστερουν τις μεταρρυθμισεις και μονον η Ελλαδα τις επισπευδει με τα γνωστα θλιβερα αποτελεσματα. Εαν η χωρα μας επρεπε να λογοδοτησει, θα οφειλε να εξηγησει οχι γιατι δεν πραγματοποιει τις μεταρρυθμισεις, αλλα γιατι επιμενει να τις υλοποιει σε απροσφορο υφεσιακο πλαισιο με αποτελεσματα ολο και πιο αρνητικα. Στο διαστημα της τελευταιας κρισιμης 6ετιας, εαν το δημοσιονομικο ελλειμμα μετετραπη σε πλεονασμα, αυτο δεν οφειλεται στο οτι αυξηθηκαν τα δημοσια εσοδα, παρα τις σαρωτικες φοροεπιδρομες, αλλα κυριως στο οτι περικοπηκαν αγρια οι δημοσιες δαπανες και ιδιως οι κοινωνικες, ειτε για μισθους και συνταξεις του δημοσιου ειτε για εκπαιδευση και υγεια. Οι κοινωνικες δαπανες περικοπηκαν συνολικα κατα σχεδον 30%, ενω παραλληλα σε ολοκληρη την Ευρωζωνη αυτες αυξανονται για την συγκρατηση της οικονομιας απο την απειλη της καταρρευσης. Οι κοινωνικες δαπανες θεωρουνται στην Ευρωπη «αυτοματοι σταθεροποιητικοι μηχανισμοι» των οποιων η αυξηση περιοριζει την επεκταση της κρισης και μονον στη χωρα μας ενοχοποιουνται για την δηθεν πυροδοτηση της. Οι ελληνικες τραπεζες δεν προκαλεσαν την κριση, αλλα αντιθετα ειναι θυματα της; Θα πρεπει να σημειωθει οτι 45% του δημοσιου χρεους της χωρας αποτελει ευρωπαικο χρημα που χρεωθηκε στο ελληνικο κρατος, αλλα με τελικο αποδεκτη τις τραπεζες. Εαν στην Ελλαδα εφαρμοζοταν η αρχη του διαχωρισμου του τραπεζικου χρεους απο το δημοσιο, οπως συμβαινει στην Ισπανια, με επιμονή της συντηρητικης κυβερνησης Ραχου, τοτε το τελευταιο δεν θα ηταν 185% του ελληνικου ΑΕΠ, αλλα μονον 95%. Ομως, δεν ειναι μονον οτι οι τραπεζες διασωζονται με
επιβαρυνση του ελληνικου δημοσιου χρεους. Ειναι ακομη οι «διασωσεις» των τραπεζων με δισεκατομμυρια κρατικου χρηματος ηδη απο την εποχη του Αλογοσκουφη (2009), με την μορφη των διαδοχικων «ανακεφαλαιοποιησεων». Εκτος απο αυτην του 2009, εχουν ακολουθησει τρεις ακομη, στις οποιες εκτος απο το ευρωπαικο χρημα που χρεωνεται στο ελληνικο κρατος, μετεχει κατα μεγα μερος και ελληνικο χρημα, ειτε αυτο προερχεται απ ευθειας απο το δημοσιο ειτε απο τους ιδιωτες που προσφερονται σε αγορες νεων μετοχών. Σε καθε περιπτωση, το χρημα που τοποθετειται στις νεες τραπεζικες μετοχες μοιραια μεταγγιζεται εις βαρος της ελληνικης αγορας, με αποτελεσμα οτι καθε ανακεφαλαιοποιηση επιφερει περαιτερω συρρικνωση στην ηδη ανεπαρκη ρευστοτητα κινησεως της ελληνικης οικονομιας. Η αποψη οτι η ενισχυση του χρηματοπιστωτικου πυλωνα σταθεροποιει την ελληνικη οικονομια δεν ευσταθει, ιδιως απο την στιγμη που οι χρηματοπιστωτικοι οργανισμοι δεν ανταποδιδουν το χρημα που τους προσφερεται και μαλιστα υπο το επιχειρημα οτι δεν χρηματοδοτουν χρεωκοπημενες οικονομιες. Ωστοσο, εαν οι ελληνικες επιχειρησεις βρισκονται σημερα σε πορεια χρεωκοπιας, αυτο οφειλεται στο οτι η αγορα «στεγνωνει», λογω των διαρκων μεταγγισεων ρευστοτητος απο τις αγορες προς τις τραπεζες. Εαν υπαρχει κατι το θλιβερο σε αυτη την αυτοτροφοδοτουμενη πτωτικη διαδικασια προς την κολαση, αυτο σιγουρα δεν ειναι οτι οι τραπεζες ειναι θυματα και η οικονομια θυτης. Ιδιως απο την στιγμη που η τελευταια φθανει σημερα να πνεει τα λοισθια, ενω οι πρωτες εχουν ηδη θωρακισει τους ισολογισμους τους και με τις προσθετες εγγυησεις του ευρωπαικου τραπεζικου συστηματος. Ενοσω συνεχιζονται οι αφαιμαξεις της οικονομιας υπερ των τραπεζων, δεν θα μπορουν να λειτουργουν ουτε αυτες. Χρειαζεται υψηλος βαθμος διαστροφης για να υποστηριζει καποιος οτι η σταθεροτητα της οικονομιας εξαρταται απο αυτην των τραπεζων. Στην πραγματικοτητα, το αντιθετο ισχυει: η σταθεροτητα των τραπεζων εξαρταται απο αυτην της οικονομιας. Με την αντιστροφή του συσχετισμου που συμβαινει στη χωρα μας, οι λεξεις συγκαλυπτουν τα πραγματα και αντι οποιασδηποτε σταθεροποιησης, οι καταρρευσεις διαδεχονται η μια την αλλη, η καθε μια συμπαρασυρει τις υπολοιπες. Οι μεταγγισεις αιματος επιτυγχανουν, αλλα ενοσω πραγματοποιουνται εις βαρος του, ο ασθενης βυθιζεται σε ολο και βαθυτερο κωμα.-
kvergo@gmail.com