Ðñüëïãïò Ôï âéâëßï áõôü áðåõèýíåôáé óôïõò ìáèçôýò à ÔÜîçò Ôå íïëïãéêþò Êáôåýèõíóçò Åíéáßùí Ëõêåßùí, ðïõ ðáñáêïëïõèïýí ôï ìüèçìá ÁíÜðôõîç Å- öáñìïãþí óå Ðñïãñáììáôéóôéêü ÐåñéâÜëëïí ôïõ Êýêëïõ ÐëçñïöïñéêÞò êáé Õðçñåóéþí. Ôï ìüèçìá ÁíÜðôõîç Åöáñìïãþí óå Ðñïãñáììáôéóôéêü ÐåñéâÜëëïí Ý åé óáí ãåíéêü óêïðü ïé ìáèçôýò íá áíáðôýîïõí áíáëõôéêþ êáé óõíèåôéêþ óêýøç, íá áðïêôþóïõí éêáíüôçôåò ìåèïäïëïãéêïý áñáêôþñá êáé íá ìðïñïýí íá åðéëýïõí áðëü ó åôéêü ðñïâëþìáôá. Ïëç ç èåùñçôéêþ ðëåõñü ôïõ ìáèþìáôïò êáëýðôåôáé áðü áõôü ôï âéâëßï. ÐåñéëáìâÜíåé 14 êåöüëáéá, ðïõ ìðïñïýí íá ùñéóôïýí óå äýï ìýñç. Ôï ðñþôï ìýñïò (êåöüëáéá 1-5) áíáöýñåôáé óôéò åíüôçôåò ÁíÜëõóç ÐñïâëÞìáôïò êáé Ó åäßáóç áëãïñßèìïõ, üðïõ ç Ýìöáóç äßíåôáé óôçí áíüðôõîç äåîéïôþôùí áëãïñéèìéêþò ðñïóýããéóçò ôùí ðñïâëçìüôùí. Ôï äåýôåñï ìýñïò áöéåñþíåôáé óôçí õëïðïßçóç ðñïãñáììüôùí ôüóï óå ðåñéâüëëïí ãëùóóþí ðñïãñáììáôéóìïý õøçëïý åðéðýäïõ üóï êáé óå áíôéêåéìåíïóôñáöýò. Ôá äýï áõôü ìýñç ôïõ âéâëßïõ äåí åßíáé áíåîüñôçôá ìåôáîý ôïõò. ÓõíÞèùò ï óêïðüò ôçò äçìéïõñãßáò åíüò áëãïñßèìïõ åßíáé óôç óõíý åéá ç êáôáóêåõþ åíüò ðñïãñüììáôïò. Åôóé ôï âéâëßï áõôü äåí ðñïïñßæåôáé ãéá íá äéáâáóôåß óåéñéáêü. Ï ìáèçôþò èá áêïëïõèåß ôéò õðïäåßîåéò ôïõ êáèçãçôþ ó åôéêü ìå ôç óåéñü ìåëýôçò ôùí êåöáëáßùí. Áò óçìåéùèåß äå üôé óõ íü ôï ßäéï áíôéêåßìåíï ìðïñåß íá åðáíáëáìâüíåôáé êáé óå Üëëï óçìåßï ôïõ âéâëßïõ, áí ðñüêåéôáé ãéá èýìá ðïõ áíôéìåôùðßæåôáé áðü áëãïñéèìéêþ óêïðéü áëëü êáé áðü ôçí ðëåõñü ôçò õëïðïßçóçò óå õðïëïãéóôþ. Ôï âéâëßï ðñïóöýñåé óôï ìáèçôþ üëåò ôéò ãíþóåéò êáé ðëçñïöïñßåò ðïõ åßíáé áðáñáßôçôåò, þóôå áõôüò íá êáôáíïþóåé ìå åõêïëßá, áêñßâåéá êáé óáöþíåéá ôéò âáóéêýò Ýííïéåò áëãïñéèìéêþò êáé ðñïãñáììáôéóìïý. Ç ðñïóýããéóç ôùí åííïéþí ãßíåôáé ìýóá áðü ðïëëü ðáñáäåßãìáôá óå óõó Ýôéóç ìå Üëëá ìáèþìáôá êáé ãíùóôéêü áíôéêåßìåíá. Óôï âéâëßï äåí áíáëýïíôáé ôå íéêýò Þ Üëëåò ëåðôïìýñåéåò óõãêåêñéìýíïõ ëïãéóìéêïý (ãëùóóþí ðñïãñáììáôéóìïý). Ùóôüóï äåí áðïöåýãïíôáé êüðïéåò áíáöïñýò óå ãíùóôü ðñïãñáììáôéóôéêü ðåñéâüëëïíôá, ðïõ ãßíïíôáé ãéá ëüãïõò ðëçñüôçôáò. Ç áíüðôõîç ôùí ðñïãñáììüôùí ðïõ áíáöýñïíôáé ùò ðáñáäåßãìáôá, ãßíåôáé óå ìéá õðïèåôéêþ ãëþóóá ðñïãñáììáôéóìïý, ç ïðïßá âýâáéá áêïëïõèåß ôéò ãåíéêýò áñ Ýò ôùí óýã ñïíùí ðñáãìáôéêþí ãëùóóþí ðñïãñáììáôéóìïý. Ç õðïèåôéêþ áõôþ ãëþóóá áðïêáëåßôáé ÃËÙÓÓÁ êáé üðùò èá ãßíåé áìýóùò öáíåñü, ç ìåôáôñïðþ åíüò ðñïãñüììáôïò áðü ôç ÃËÙÓÓÁ óå ìéá ðñáãìáôéêþ ãëþóóá ðñïãñáììáôéóìïý åßíáé áðëþ õðüèåóç.
iv ÁíÜðôõîç åöáñìïãþí óå ðñïãñáììáôéóôéêü ðåñéâüëëïí Ãéá ôçí õðïâïþèçóç ôçò áíáãíùóéìüôçôáò, åêôüò áðü ó Þìáôá, ðßíáêåò êáé äéüöïñá ðëáßóéá, Ý ïõí ñçóéìïðïéçèåß êáé áñêåôü åéêïíßäéá ôá ï- ðïßá áñáêôçñßæïõí ôï ìýñïò ôïõ êåéìýíïõ ðïõ óõíïäåýïõí. Ôá åéêïíßäéá áõôü êáé ç óçìáóßá ôïõò åßíáé: Óôçí áñ Þ êüèå êåöáëáßïõ ÅéóáãùãÞ Äéäáêôéêïß óôü ïé ÐñïåñùôÞóåéò Óôï êýñéï ìýñïò êüèå êåöáëáßïõ Ïñéóìüò Éóôïñéêü óçìåßùìá ÓõìâïõëÞ Ðñïóï Þ ñþóéìç ðëçñïöïñßá Óçìåßùóç Óôï ôýëïò êüèå êåöáëáßïõ Áíáêåöáëáßùóç ËÝîåéò êëåéäéü ÅñùôÞóåéò-ÈÝìáôá ãéá óõæþôçóç Âéâëéïãñáößá Äéåõèýíóåéò äéáäéêôýïõ Ïé óõããñáöåßò
Ðåñéå üìåíá 1. ÁíÜëõóç ðñïâëþìáôïò...1 1.1 Ç Ýííïéá ðñüâëçìá...3 1.2 Êáôáíüçóç ðñïâëþìáôïò...5 1.3 ÄïìÞ ðñïâëþìáôïò...8 1.4 Êáèïñéóìüò áðáéôþóåùí...11 1.5 Êáôçãïñßåò ðñïâëçìüôùí...16 1.6 Ðñüâëçìá êáé õðïëïãéóôþò...18 2. ÂáóéêÝò ííïéåò Áëãïñßèìùí...23 2.1 Ôé åßíáé áëãüñéèìïò...25 2.2 Óðïõäáéüôçôá áëãïñßèìùí...27 2.3 ÐåñéãñáöÞ êáé áíáðáñüóôáóç áëãïñßèìùí...28 2.4 ÂáóéêÝò óõíéóôþóåò/åíôïëýò åíüò áëãïñßèìïõ...28 2.4.1 ÄïìÞ áêïëïõèßáò...30 2.4.2 ÄïìÞ ÅðéëïãÞò...32 2.4.3 Äéáäéêáóßåò ðïëëáðëþí åðéëïãþí...35 2.4.4 ÅìöùëåõìÝíåò Äéáäéêáóßåò...37 2.4.5 ÄïìÞ ÅðáíÜëçøçò...39 3. ÄïìÝò ÄåäïìÝíùí êáé Áëãüñéèìïé...51 3.1 ÄåäïìÝíá...53 3.2 Áëãüñéèìïé + ÄïìÝò ÄåäïìÝíùí = ÐñïãñÜììáôá...54 3.3 Ðßíáêåò...56 3.4 Óôïßâá...59 3.5 ÏõñÜ...60 3.6 ÁíáæÞôçóç...64 3.7 Ôáîéíüìçóç...66 3.8 ÁíáäñïìÞ...69
vi ÁíÜðôõîç åöáñìïãþí óå ðñïãñáììáôéóôéêü ðåñéâüëëïí 3.8.1 Õðïëïãéóìüò ôïõ ðáñáãïíôéêïý...69 3.8.2 Õðïëïãéóìüò ôïõ ìýãéóôïõ êïéíïý äéáéñýôç...70 3.8.3 Õðïëïãéóìüò áñéèìþí áêïëïõèßáò Fibonacci...72 3.9 ëëåò äïìýò äåäïìýíùí...73 3.9.1 Ëßóôåò...73 3.9.2 ÄÝíäñá...75 3.9.3 ÃñÜöïé...75 4. Ôå íéêýò Ó åäßáóçò Áëãïñßèìùí...79 4.1 ÁíÜëõóç ðñïâëçìüôùí...81 4.2 ÌÝèïäïé ó åäßáóçò áëãïñßèìùí...83 4.3 ÌÝèïäïò äéáßñåé êáé âáóßëåõå...85 4.4 Äõíáìéêüò ðñïãñáììáôéóìüò...87 4.5 ðëçóôç ìýèïäïò...90 5. ÁíÜëõóç áëãïñßèìùí...95 5.1 Åðßäïóç áëãïñßèìùí...97 5.1.1 åéñüôåñç ðåñßðôùóç åíüò áëãïñßèìïõ...97 5.1.2 ÌÝãåèïò åéóüäïõ åíüò áëãïñßèìïõ...98 5.1.3 ñüíïò åêôýëåóçò ðñïãñüììáôïò åíüò áëãïñßèìïõ...99 5.1.4 Áðïäïôéêüôçôá áëãïñßèìùí...100 5.2 Ïñèüôçôá áëãïñßèìùí...101 5.3 Ðïëõðëïêüôçôá áëãïñßèìùí...104 5.3.1 Ôáîéíüìçóç åõèåßáò áíôáëëáãþò...107 5.3.2 ÃñáììéêÞ áíáæþôçóç...108 5.4 Åßäç áëãïñßèìùí...109 6. ÅéóáãùãÞ óôïí ðñïãñáììáôéóìü...115 6. 1 Ç Ýííïéá ôïõ ðñïãñüììáôïò...117
Ðåñéå üìåíá vii 6.2 ÉóôïñéêÞ áíáäñïìþ...117 6.2.1 Ãëþóóåò ìç áíþò...118 6.2.2 ÓõìâïëéêÝò ãëþóóåò Þ ãëþóóåò áìçëïý åðéðýäïõ...118 6.2.3 Ãëþóóåò õøçëïý åðéðýäïõ...119 6.2.4 Ãëþóóåò 4 çò ãåíéüò...127 6.3 ÖõóéêÝò êáé ôå íçôýò ãëþóóåò....130 6.4 Ôå íéêýò ó åäßáóçò ðñïãñáììüôùí...131 6.4.1 Éåñáñ éêþ ó åäßáóç ðñïãñüììáôïò...132 6.4.2 Ôìçìáôéêüò ðñïãñáììáôéóìüò...132 6.4.3 ÄïìçìÝíïò ðñïãñáììáôéóìüò...132 6.5 ÁíôéêåéìåíïóôñáöÞò ðñïãñáììáôéóìüò...136 6.6 ÐáñÜëëçëïò ðñïãñáììáôéóìüò...137 6.7 ÐñïãñáììáôéóôéêÜ ðåñéâüëëïíôá...137 7. ÂáóéêÜ óôïé åßá ðñïãñáììáôéóìïý...145 7.1 Ôï áëöüâçôï ôçò ÃËÙÓÓÁÓ...148 7.2 Ôýðïé äåäïìýíùí...148 7.3 ÓôáèåñÝò...149 7.4 ÌåôáâëçôÝò...151 7.5 Áñéèìçôéêïß ôåëåóôýò...152 7.6 ÓõíáñôÞóåéò...153 7.7 ÁñéèìçôéêÝò åêöñüóåéò...153 7.8 ÅíôïëÞ åê þñçóçò...154 7.9 ÅíôïëÝò åéóüäïõ-åîüäïõ...155 7.10 ÄïìÞ ðñïãñüììáôïò...157 8. ÅðéëïãÞ êáé åðáíüëçøç...163 8.1 ÅíôïëÝò ÅðéëïãÞò...165 8.1.1 ÅíôïëÞ ÁÍ...166
viii ÁíÜðôõîç åöáñìïãþí óå ðñïãñáììáôéóôéêü ðåñéâüëëïí 8.1.2 ÅíôïëÞ ÅÐÉËÅÎÅ...172 8.2 ÅíôïëÝò åðáíüëçøçò...173 8.2.1 ÅíôïëÞ ÏÓÏ...ÅÐÁÍÁËÁÂÅ...173 8.2.2 ÅíôïëÞ ÌÅ ÑÉÓ_ÏÔÏÕ...175 8.2.3 ÅíôïëÞ ÃÉÁ...ÁÐÏ...ÌÅ ÑÉ...178 9. Ðßíáêåò...183 9.1. ÌïíïäéÜóôáôïé ðßíáêåò....185 9.2. Ðüôå ðñýðåé íá ñçóéìïðïéïýíôáé ðßíáêåò...191 9.3. ÐïëõäéÜóôáôïé ðßíáêåò...191 9.4. ÔõðéêÝò åðåîåñãáóßåò ðéíüêùí...198 10. ÕðïðñïãñÜììáôá...203 10.1. Ôìçìáôéêüò ðñïãñáììáôéóìüò...205 10.2. áñáêôçñéóôéêü ôùí õðïðñïãñáììüôùí...207 10.3. ÐëåïíåêôÞìáôá ôïõ ôìçìáôéêïý ðñïãñáììáôéóìïý...208 10.4. ÐáñÜìåôñïé...209 10.5. Äéáäéêáóßåò êáé óõíáñôþóåéò...210 10.5.1 Ïñéóìüò êáé êëþóç óõíáñôþóåùí...213 10.5.2 Ïñéóìüò êáé êëþóç äéáäéêáóéþí...214 10.5.3 ÐñáãìáôéêÝò êáé ôõðéêýò ðáñüìåôñïé...216 10.6. ÅìâÝëåéá ìåôáâëçôþí-óôáèåñþí....220 10.7. ÁíáäñïìÞ...222 11. Óýã ñïíá ðñïãñáììáôéóôéêü ðåñéâüëëïíôá...229 11.1. ÁíôéêåéìåíïóôñáöÞò ðñïãñáììáôéóìüò...231 11.1.1 Áíôéêåßìåíá...232 11.1.2 ÊëÜóåéò...234 11.1.3 Éäéüôçôåò...235
Ðåñéå üìåíá ix 11.1.4 ÌÝèïäïé...237 11.2. Ïäçãïýìåíïò áðü ãåãïíüôá ðñïãñáììáôéóìüò...238 11.2.1 Äéáäéêáóßåò...239 11.2.2 ÑïÞ åêôýëåóçò åöáñìïãþò...240 11.3. Õëïðïßçóç åöáñìïãþí óå óýã ñïíï ðñïãñáììáôéóôéêü ðåñéâüëëïí...241 11.4. Óôïé åßá ãñáöéêïý ðñïãñáììáôéóôéêïý ðåñéâüëëïíôïò...248 11.4.1 Ìåíïý åðéëïãþí...249 11.4.2 Ðëáßóéá äéáëüãïõ...251 11.5. Åðéêïéíùíßá ìå Üëëåò åöáñìïãýò...252 12. Ó åäßáóç äéåðáöþò ñþóôç...259 12.1. ÄéåðáöÞ ñþóôç...261 12.2. Ôýðïé äéåðáöþò ñþóôç...262 12.3. ÃåíéêÞ ó åäßáóç äéåðáöþò ñþóôç...266 12.4. ÏðôéêÞ ó åäßáóç ôçò äéåðáöþò ñþóôç...270 12.4.1 Ôï ñþìá...271 12.4.2 Ìçíýìáôá ëüèïõò...273 12.5. Ç çôéêþ ó åäßáóç ôçò äéåðáöþò ñþóôç...274 13. ÅêóöáëìÜôùóç ðñïãñüììáôïò...279 13.1 Êáôçãïñßåò ëáèþí...281 13.2 ÅêóöáëìÜôùóç...284 13.3. Åñãáëåßá åêóöáëìüôùóçò...284 13.4 åéñéóìüò ëáèþí êáôü ôï ñüíï åêôýëåóçò...288 14. Áîéïëüãçóç - Ôåêìçñßùóç...291 14.1 ÊñéôÞñéá áîéïëüãçóçò ðñïãñüììáôïò...293 14.1.1 Áðëüôçôá - ôõðéêüôçôá...293 14.1.2 Åõåëéîßá...297
x ÁíÜðôõîç åöáñìïãþí óå ðñïãñáììáôéóôéêü ðåñéâüëëïí 14.1.3 Áîéïðéóôßá...301 14.1.4 Ôá ýôçôá...305 14.2 Ôåêìçñßùóç ôïõ ÐñïãñÜììáôïò...308 14.2.1 Ëüãïé ôåêìçñßùóçò...310 14.2.2 Êáôçãïñßåò ôåêìçñßùóçò...310 14.2.3 ÖÜêåëëïò ÐñïãñÜììáôïò...315 14.3 Êýêëïò ÆùÞò Ëïãéóìéêïý...315 ÐáñÜñôçìá: Ðßíáêáò ASCII...323 ÅõñåôÞñéï Áëãïñßèìùí...326 ÃëùóóÜñéï...327 Ëåîéêü üñùí...333 ÅõñåôÞñéï...337