Κ. ΦΡΟΥΖΗΣ: Κυρίες και κύριοι, κύριοι Υπουργοί, καλημέρα. Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση. Πράγματι αξίζουν συγχαρητήρια στους διοργανωτές, γιατί έχουν κάνει το συνέδριο αυτό θεσμό για την ανταλλαγή απόψεων, αλλά ελπίζω επίσης να γίνει κι ένας θεσμός για λήψεις αποφάσεων και δράσεων. Και αυτός νομίζω ότι είναι ο απώτερος στόχος όλων αυτών που βρίσκονται σ αυτές τις αίθουσες. Στόχος όλων μας πράγματι είναι η επανεκκίνηση της οικονομίας. Έχουν γίνει βήματα προς την, στατιστικά καλύτερη ελληνική οικονομία. Τα νούμερα και οι δείκτες πράγματι βελτιώνονται και αποτυπώνουν μια καλύτερη Ελλάδα. Όμως στην πραγματική οικονομία, στη φαρμακευτική αγορά που τυχαίνει να ξέρω αρκετά καλά, για τις ελληνικές ή πολυεθνικές επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Ελλάδα, θέλω να σας πω ότι το 2012 ήταν μια χρονιά όπου η πολιτεία δεν κατάφερε να πετύχει το τρίπτυχο του στόχου όλων μας, των Ελλήνων και των επιχειρηματιών. Και εξηγούμαι λίγο περισσότερο: Τρεις είναι οι βασικοί πυλώνες που αφορούν το κομμάτι της υγείας. Το ένα είναι η ανεμπόδιστη πρόσβαση των πολιτών και των ασθενών στα φάρμακα, είτε υπάρχοντα είτε νέες θεραπείες. Δεν τα κατάφερε, παρ όλο που είχε τη στήριξή μας. Δεύτερος πυλώνας: Η βιωσιμότητα της επιχειρηματικότητας, η ενθάρρυνση για διατήρηση της απασχόλησης στο κομμάτι τουλάχιστον της φαρμακευτικής βιομηχανίας και των επενδύσεων. Δεν τα κατάφερε. Τρίτον: Ο περαιτέρω εξορθολογισμός της φαρμακευτικής δαπάνης που πρέπει και έπρεπε να γίνει κι όπου είχε και έχει την αμέριστη σύμπραξή μας, ώστε να πετύχει αυτόν τον στόχο. Επικεντρώθηκε σ αυτό το στόχο, προχωρήσαμε παραπάνω πράγματι, φέραμε αποτελέσματα, πλην όμως πρέπει να καταλάβουμε και ν αντιληφθούμε όλοι ότι είναι μια αναγκαία συνθήκη ο εξορθολογισμός της δαπάνης, δεν είναι όμως ικανή, έχει έναν κοντόφθαλμο ορίζοντα μπροστά, δεν έχει όραμα και σίγουρα δεν περιέχει ιδιαίτερη ευφυΐα. Κάναμε παρ όλα αυτά εμείς σαν φαρμακοβιομηχανία το χρέος μας, βοηθήσαμε την πολιτεία ώστε να φέρουμε τα 5,5 δις της φαρμακευτικής δαπάνης του 2009 που ήταν η υψηλότερη δαπάνη από ποτέ, στα 2,5 δις το 2013. Είμαστε στο δρόμο αυτό. Σε 4 χρόνια έχει περισταλεί η φαρμακευτική δαπάνη και ήταν υποχρέωσή μας μαζί με την πολιτεία να το κάνουμε κατά περίπου 55%. Άρα έχουμε κάνει και κάνουμε το χρέος μας απέναντι στην κοινωνία και στην οικονομία. Δεν αρκεί όμως για ν αντιστραφεί το κλίμα. Ο κλάδος της φαρμακοβιομηχανίας, αγαπητοί φίλοι, αποτελεί από τους σημαντικότερους και πιο ελπιδοφόρους για μόχλευση ανάπτυξης κλάδους στη χώρα μας, αν θέλουμε να μιλάμε για αύξηση του ΑΕΠ. Και κατά τη McKinsey σ ένα
πρόσφατο report, είναι ένα από τα 6 rising stars που μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια. Αλλά και κατά τον ΙΟΒΕ, το αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία της παραγωγής και της εμπορίας των φαρμάκων, μαζί με τις εξαγωγές σε πάνω από 100 χώρες της ελληνικής βιομηχανίας, μαζί με την έμμεση και προκαλούμενη επίδραση φτάνει τα 7,5 δις στη χώρα μας και αγγίζει το 4% του ΑΕΠ. Αλλά και στην απασχόληση, που τα τελευταία δυο χρόνια για να είμαστε ειλικρινείς η βιομηχανία η δική μας έχει πάρει την κατιούσα λόγω των λαθεμένων στρατηγικών επιλογών των τελευταίων κυβερνήσεων, από 23.000 άμεσες θέσεις εργασίας της βιομηχανίας, καταλήγουμε στις 135.000 και πλέον θέσεις εργασίας όλων των σχετικών, κατά την επιστημονική ορολογία, επαγγελμάτων που αφορούν το φάρμακο. Είναι ένα τεράστιο αποτύπωμα και κυρίως έχει τεράστιες προοπτικές ανάπτυξης που μπορούν να βοηθήσουν τη χώρα μας στα επόμενα χρόνια. Γι αυτό και η συμβολή σας, κύριοι Υπουργοί και κ. Reichenbach, ώστε να επικρατήσει άμεσα η λογική σε μερικά θέματα, είναι καίρια. Και θα είμαι όσο γίνεται πιο συγκεκριμένος. Βρισκόμαστε εδώ για να δούμε την επόμενη μέρα, με στόχο όπως είπαμε, την αντιστροφή της υφεσιακής πορείας. Και για μας στη βιομηχανία θα περάσει μόνο όσο μας αφορά, στην εδραίωση της αξιοπιστίας και της εμπιστοσύνης. Τίποτε περισσότερο, τίποτε λιγότερο. Δεν έχουμε φτάσει σαφέστατα σ αυτό το σημείο ακόμα. Και γίνομαι πιο συγκεκριμένος: Εφαρμογή των νόμων που υπάρχουν. Δεν εφαρμόζονται. Πολλά τα παραδείγματα. ένα μικρό παράδειγμα είναι οι λάθος τιμές στα φάρμακα που επισταμένως δε διορθώνονται διαχρονικά αφήνοντάς μας έκπληκτους γιατί και φέρνει τεράστια προβλήματα στην αγορά, τεράστια στους ασθενείς, στη βιομηχανία, στρέβλωση στην επιχειρηματικότητα σε πολλά πράγματα. Δεύτερη αναγκαία συνθήκη: Υπάρχει ξεκάθαρα ένας μικρός «πόλεμος» της πολιτείας εναντίον της καινοτομίας, τουλάχιστον τη φαρμακευτική καινοτομία και έρευνα. Επί 2,5 χρόνια τώρα δεν έχουμε το δικαίωμα σα βιομηχανία να διαθέσουμε τα καινοτόμα φάρμακά μας στους Έλληνες ασθενείς. Δε χρειάζεται να σας πω τις στρεβλώσεις. Δε χρειάζεται να σας πω ότι οι Έλληνες ασθενείς είναι β κατηγορίας σε σχέση με τους Ευρωπαίους που έχουν τα φάρμακα αυτά, δε χρειάζεται να σας πω ότι έχει στρεβλώσει η επιχειρηματικότητα, ότι έχει αναστατωθεί η αγορά και δε
χρειάζεται να σας πω ότι τα κεντρικά πάρα πολλών εταιρειών είναι πολύ δύσπιστα στο πού θέλει να πάει η χώρα όσον αφορά την καινοτομία. Τρίτο κομμάτι: Παρά τα χρήματα που έχουν έρθει στη χώρα για να πληρωθούν τα ληξιπρόθεσμα χρέη, δεν κινείται τίποτα. Σίγουρα υπάρχει θέληση. Αλλά ξέρετε, οι επιχειρήσεις δε ζουν με τη θέληση. Στην πράξη οι διαδικασίες είναι ατέρμονες, η αδιαφορία κάποιων κρατικών λειτουργών σε κάποια σημεία της αλυσίδας είναι απίστευτη, η αδιαφορία για πράξη, η λέξη fast track που ανέφερε προηγουμένως ο Υπουργός είναι μάλλον άγνωστη στους περισσότερους από τους δημοσίους λειτουργούς που μπορούν να τρέξουν διαφανώς fast track διαδικασίες για να ξεμπλοκάρει το σύστημα και δε γίνεται και εν τω μεταξύ, ενώ πολεμούμε όλοι να εισπράξουμε τα χρέη του 2011, γιατί το 2012 σαφώς δεν έχει εισπραχθεί όσον αφορά τη βιομηχανία, αρχίζουν και συσσωρεύονται τα χρέη του 2013. Άρα είναι μια βόμβα η οποία προχωράει. Παραίνεση κ. Υπουργέ και κ. Reichenbach: Συγκεντρώστε τις πληρωμές των νοσοκομείων σε ένα σημείο στο Υπουργείο Υγείας. Είναι ανεπίτρεπτο παραγωγικά να πληρώνονται οι προμηθευτές από κάθε νοσοκομείο και να υπάρχουν ουρές προμηθευτών στα 100 τόσα νοσοκομεία της χώρας όπου το μισό νομίζω ασχολείται πώς θα πληρώσει τους εκατοντάδες των προμηθευτών που κυκλοφορούν με ό,τι συνεπάγεται σε αντιπαραγωγικότητα και σε αδιαφάνεια. Νομίζω ότι δε χρειάζεται σ αυτό το κομμάτι να σας εξηγήσω παραπάνω. Τέταρτο: Ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ηλεκτρονική διακυβέρνηση: Είναι η μόνη σοβαρή παρακαταθήκη που μπορείτε ν αφήσετε στο πέρασμά σας. Έχουν γίνει βήματα. Ο έλεγχος του όγκου της συνταγογράφησης και της ποιότητας της συνταγογράφησης είναι το πιο κρίσιμο σημείο που μπορεί να εξορθολογίσει τις δαπάνες στα επόμενα χρόνια και είμαστε εδώ για να στηρίξουμε αυτή την προσπάθεια της πολιτείας για να προχωρήσει παραπέρα. Πέμπτο: Το περίφημο 1%. Όπως ίσως ξέρετε υπάρχει ένας στόχος της φαρμακευτικής δαπάνης για 1% του ΑΕΠ. Αυτό το 1% ισχύει για τις χώρες που έχουν ένα φυσιολογικό ΑΕΠ, αλλά στη χώρα μας σίγουρα όταν ζούμε την 6 η χρονιά ύφεσης και ελπίζω το 2014 να μην είναι η 7 η αλλά τα σημάδια δε νομίζω να είναι πολύ πιο θετικά, δε μπορεί η φαρμακευτική δαπάνη και άρα η πρωτοβάθμια περίθαλψη των ασθενών να συνδέεται με το ΑΕΠ. Η πρότασή μας είναι, η φαρμακευτική δαπάνη να συνδεθεί μ ένα απόλυτο νούμερο ανά πολίτη ώστε να εξορθολογιστούν μεταξύ τους οι διάφορες χώρες της Ευρώπης.
Κύριε Υπουργέ, κ. Reichenbach, αυτό που θα θέλαμε από σας είναι να προσπαθήσετε χωρίς delegation να επαναφέρετε την αξιοπιστία στη συνομιλία μεταξύ της φαρμακοβιομηχανίας, των φαρμακευτικών εταιρειών, ελληνικών ή πολυεθνικών, μαζί με την πολιτεία. Σας ευχαριστώ πολύ. ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Πολύ ενδιαφέρον να έχουμε την προοπτική, μια αγχωμένη προοπτική από τον τομέα των φαρμακευτικών. Αναφέρατε ότι η καινοτομία δεν ισχύει πλέον. Γιατί συμβαίνει αυτό; Τι μπλοκάρει ουσιαστικά εσάς από το να καινοτομήσετε; Κ. ΦΡΟΥΖΗΣ: Αν και βρίσκονται υπό περιορισμό φαρμακευτικής δαπάνης, θεωρείται ότι τα νέα φάρμακα παρ όλο που σώζουν ζωές και παρατείνουν ζωές, μπορούν ν αυξήσουν τη φαρμακευτική δαπάνη σε μια χώρα. Βέβαια στα φάρμακα υπάρχουν δυο κατηγορίες, τα γενόσημα που μειώνουν τη φαρμακευτική δαπάνη και συγχρόνως κάνουν χώρο ώστε τα καινοτόμα νέα φάρμακα να έρθουν στην αγορά. Στην Ελλάδα έχουμε επίσης ένα μηχανισμό ο οποίος βοηθάει να βγούμε αν θέλετε από τη λάθος σκέψη, έναν μηχανισμό ρύθμισης της υπέρβασης της δαπάνης, το περίφημο claw back, όπου ακόμα και αν το στόχο του 2013, των 2,5 δις τον υπερβούμε κατά 50, 100 ή 150 εκατομμύρια, οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν την υποχρέωση να γυρίσουν με rebate την υπέρβαση. Άρα δεν υπάρχει πραγματικά κανένας λόγος ακόμα και αν υπήρχε υπέρβαση λόγω των νέων καινοτόμων φαρμάκων, να μη βγουν και να μη δοθούν αυτά τα καινοτόμα φάρμακα στην ελληνική αγορά και στους ασθενείς. Και σίγουρα θα ήταν ένα μήνυμα στις εταιρείες, ότι ανταμείβεται η καινοτομία και η προσπάθεια έρευνας και ανάπτυξης που έχουμε κάνει. Κι αυτό είναι μια πολύ μεγάλη αν θέλετε κόκκινη γραμμή για μας δίνει ένα όραμα να συνεχίσουμε σ αυτή τη χώρα σαν βιομηχανία, είτε ελληνική, είτε θυγατρικές πολυεθνικών. Κ. ΜΟΥΣΟΥΡΟΥΛΗΣ: Δεν είμαι ειδικός, θέλω να ρωτήσω το εξής όμως: Οι περισσότεροι από εμάς, όσοι έχουμε ζήσει στο εξωτερικό, γνωρίζουμε ότι για να πάρεις ένα κολλύριο χρειάζεσαι συνταγή γιατρού, ακόμα και ασπιρίνη. Μέχρι πρότινος, δεν ξέρω αν έχει αλλάξει αυτό στην Ελλάδα, το φαρμακείο δεν απαιτούσε συνταγή γιατρού. Παράλληλα, όλοι βλέπαμε ότι κάτι δεν πάει καλά όταν κάθε γωνία είχε κι ένα φαρμακείο. Αυτό αποδίδεται στην αδυναμία του σχεδιασμού μιας πολιτικής και του ελέγχου της από το κράτος ή ήταν κάτι το οποίο είχε την αποδοχή των φαρμακοβιομηχανιών που είχαν σημεία πώλησης παντού και μία, πώς να το πούμε, άνεση, χωρίς φραγμούς δηλαδή, παροχή φαρμάκων;
Κ. ΦΡΟΥΖΗΣ: Το ξέρουμε όλοι ότι, πριν μερικά χρόνια ζούσαμε όλοι μας, σίγουρα και στο κομμάτι της υγείας, σε μια φούσκα, είναι ξεκάθαρο. Και ο έλεγχος δεν υπήρχε σε πολλά πράγματα. Παρ όλο που έπρεπε από παλιά ν ασχοληθούμε με τη λεγόμενη ηλεκτρονική συνταγογράφηση ώστε να βάλουμε τα πράγματα σ έναν έλεγχο. Τώρα όμως, εδώ και δυο τρία χρόνια, όλο και περισσότερο μπαίνουμε σ ένα καλούπι. Και αν θέλει ν αποζημιωθεί ένας ασθενής που θέλει πια, γιατί τα χρήματα είναι πάρα πολύ λίγα, χρειάζεται και συνταγή γιατρού, χρειάζεται και ποσοστό αν θέλετε αποζημίωσης. Άρα τα πράγματα όλο και περισσότερο έχουν στενέψει σημαντικά. Αλλά βέβαια η ηλεκτρονική συνταγογράφηση είναι η φράση κλειδί αν θέλετε για την περαιτέρω περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης.