Θεσσαλονίκη 23 9 2014 «Νέες Πραγµατικότητες» Εισαγωγική οµιλία της προέδρου Σ του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στο 15ο Παγκόσµιο Συνέδριο Πράας διδασκαλίας Gentle Teaching, µε θέµα «Η ανθρώπινη σχέση στην υπηρεσία του ανθρώπου». Αξιότιµοι προσκεκληµένοι, αξιότιµοι οµιλητές και σύνεδροι από τα πέρατα της γης. Σας καλωσορίζω εκ µέρους του Σ, εκ µέρους των εργαζοµένων και των περιθαλποµένων του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη, στη Σταυρούπολη, στο 15ο Παγκόσµιο Συνέδριο Πράας διδασκαλίας Gentle Teaching, το οποίο έχουµε την τιµή να φιλοξενούµε. Το θέµα του Συνεδρίου, «Η ανθρώπινη σχέση στην υπηρεσία του ανθρώπου». Θέµα, διαχρονικά επίκαιρο και ειδικά σήµερα στην εποχή της κρίσης στη χώρας µας, περισσότερο από ποτέ και συγχρόνως χρήσιµο. Θα µου επιτρέψετε όµως αρχικά και για λίγο, να αναφερθώ στο ευρύτερο πλαίσιο όπου φιλοξενείτε το συνέδριο. Είναι πολύ µεγάλη η χαρά και η τιµή, για την ευκαιρία που µας δίνεται να σας φιλοξενήσουµε στη Θεσσαλονίκη στη δεύτερη µεγαλύτερη πόλη της Ελλάδος. Η Θεσσαλονίκη χτίστηκε το 315π.χ από το Βασιλιά της Μακεδονίας Κάσανδρο. Υπήρξε Κέντρο για τον Αρχαίο Ελληνικό πολιτισµό, για το Ρωµαϊκό, αλλά και για το Βυζαντινό πολιτισµό, µε πληθώρα µνηµείων από όλες αυτές τις ιστορικές περιόδους, που ελπίζω να έχετε την ευκαιρία να επισκεφθείτε κατά τη διάρκεια της παραµονής σας εδώ. Η Θεσσαλονίκη σύγχρονη µεγαλούπολη, µε πληθυσµό πάνω από 1 εκατοµµύριο κατοίκους. Λόγω δε της προνοµιακής της θέσης, αγκαλιάζοντας το Θερµαϊκό Κόλπο, αναπτύσσεται γρήγορα µε το σηµαντικό της λιµάνι αποτελεί επιπλέον και σπουδαίο εµπορικό κόµβο για τις χερσαίες µεταφορές. Πόλη πολυπολιτισµική, όπου συναντιούνται η ύση µε την κουλτούρα της Ανατολής. Πόλη όπου ανταµώνουν ήθη, έθιµα, θρησκείες και πολιτισµοί. Μια πόλη Σταυροδρόµι λαών και πολιτισµών. Σας καλωσορίζω επίσης και στη Σταυρούπολη του ήµου Παύλου Μελά, που είναι η περιοχή όπου φιλοξενείται το Συνέδριο, εδώ στους Λαζαριστές. Τα πρώτα σπίτια της Σταυρούπολης εγκαινιάζονται στις 14/9/1934 την ηµέρα της γιορτής του Τίµιου Σταυρού, από όπου παίρνει και το όνοµα της η Σταυρούπολη και η οποία είναι η Πατρίδα της καρδιάς µου και των παιδικών µου χρόνων.
Αρχαιολογικά ευρήµατα στην περιοχή της Σταυρούπολης µαρτυρούν πως η ιστορία της ξεκινάει από το 3.500 2.800 πχ. Στην εποχή επίσης της Τουρκοκρατίας χτίζονται,3 κτίρια, η Μονή Λαζαριστών (1886) από καθολικούς Μοναχούς, η Μονή Καλογραιών και το Στρατόπεδο Παύλου Μελά, στη συνέχεια τα βιοµηχανικά κτίρια και ο πολυπολυτισµικός χαρακτήρας του πληθυσµού της, καθορίζουν τη φυσιογνωµία της Σταυρούπολης. Μετά όµως από την ιστορία του τόπου, θα σας µεταφέρω στο πρόσφατο Παρελθόν και στο Παρόν του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας που είναι ένας εκ των δύο συνδιοργανωτών του συνεδρίου, ο άλλος είναι το Gentle Teaching International. Το Kέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Ν.Π.. είναι ένα από τα 12 Κέντρα της χώρας που προέκυψαν πριν ένα χρόνο περίπου, µε το Ν.4109/2013, από τη συνένωση των δηµοσίων Ιδρυµάτων της Χώρας και τελούν υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας. Το Κέντρο της Κεντρικής Μακεδονίας προέκυψε αρχικά από τη συνένωση των ηµοσίων Ιδρυµάτων της Κεντρικής Μακεδονίας που είναι: 1. Παράρτηµα Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Παιδιών µε Αναπηρία Θεσσαλονίκης (Π.Α.Α.Π.Α.Θ.) «Ο Άγιος ηµήτριος» 2. Παράρτηµα Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Παιδιών µε Αναπηρία Θεσσαλονίκης (Πρώην «Ινστιτούτο Αναπτυξιακής Αποκατάστασης») 3. Παράρτηµα Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Ατόµων µε Αναπηρία Σερρών (πρώην Κ.Α.Α.µε.Α. Σερρών) 4. Παράρτηµα Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Ατόµων µε Αναπηρία Σερρών (πρώην ΚΕ.ΠΕ.Π. Σιδηροκάστρου) 5. Παράρτηµα Χρόνιων Παθήσεων Θεσσαλονίκης «Ο Άγιος Παντελεήµων» 6. Οίκος Ευγηρίας Κιλκίς Το σύνολο του πληθυσµού που δέχεται τις υπηρεσίες αυτών των Ιδρυµάτων στην κλειστή και ανοιχτή φροντίδα και περίθαλψη ανέρχεται στα 700 περίπου άτοµα. Σκοπός του ΚΚΠΚΜ σύµφωνα µε το νόµο 4109/2013 είναι η παροχή υπηρεσιών ανοιχτής και κλειστής περίθαλψης, φροντίδας και αποκατάστασης ατόµων µε αναπηρίες και ηλικιωµένων, καθώς και η στήριξη και προστασία της οικογένειας, των παιδιών αλλά και των ευπαθών οµάδων του πληθυσµού ευρύτερα. Η έδρα του Κέντρου βρίσκεται στα όρια του ήµου Θεσσαλονίκης Παπαρηγοπούλου 7 στο Βαρδάρη και µε την ευκαιρία να ευχαριστήσουµε το ήµο Θεσσαλονίκης για την παραχώρηση του χώρου. Όλο αυτό που σας περιέγραψα αποτελεί µια αφήγηση που προσδιορίζεται νοµοθετικά µε διοικητικές πράξεις, αρχές, κανόνες και συγκεκριµένη διάρθρωση και µε αποτέλεσµα τη δηµιουργία µιας νοµικά θεσµοθετηµένης δοµής και σχέσης µεταξύ των µερών της, η οποία όµως δεν είναι δυνατό να περιέξει την πολυπλοκότητα των ανθρωπίνων σχέσεων, όπως αυτές διαµορφώνονται και µεταβάλλονται µέσα στο χρόνο. Θα µου επιτρέψετε στο σηµείο αυτό και µια δεύτερη αφήγηση, που λαµβάνει υπόψη το χώροχρόνο και την πολυπλοκότητα των ανθρωπίνων σχέσεων η οποία προκύπτει µέσα από τις διαδικασίες αλληλεπίδρασης και τις οποίες είναι χρήσιµο να λαµβάνουµε υπόψη όσοι έχουµε θέσεις ευθύνης. Μια αφήγηση δηλαδή που περιγράφει τη δηµιουργία ενός νέου συστήµατος το οποίο στην περίπτωση µας ονοµάστηκε Κέντρο Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και προέκυψε από την αναγκαστική συνένωση συνύπαρξη των Κλειστών Ιδρυµάτων της Κεντρικής Μακεδονίας, τα οποία αποτελούν πλέον υποσυστήµατα του ενιαίου φορέα. Το καθένα από αυτά προϋπήρχε της συνένωσης. Είχε τη δική του ξεχωριστή ιστορία, τις δικές του αξίες και κανόνες, τις δικές του αλήθειες, προκαταλήψεις και προσδοκίες, τα δικά του µυστικά και τέλος τη δική του ξεχωριστή ταυτότητα την οποία διαµόρφωσε στο χρόνο. Η µετάβαση στη νέα και άγνωστη εκ των προτέρων πραγµατικότητα του ενιαίου φορέα ΚΚΠΚΜ, για τα 6 ιδρύµατα και τους ανθρώπους του, βιώνεται (ένα χρόνο πριν) ως ένα απειλητικό γεγονός, ως προς την ταυτότητα τους, την οποία αναγκαστικά δεν αφήνει ανεπηρέαστη η νέα κατάσταση. Σύµφωνα δε µε τη Θεωρία των Συστηµάτων µπροστά στην απειλή της «διάλυσης» ενός συστήµατος, προκαλούνται σταθεροποιητικές λειτουργίες ή διαφορετικά οµοιοστατικοί µηχανισµοί. Οµοιόσταση είναι η τάση για τη διατήρηση της ολότητας, της ταυτότητας και της επιβίωσης του συστήµατος απέναντι στο φόβο διάλυσης του. Η προσπάθεια δηλαδή του οργανισµού συστήµατος, να διατηρεί σταθερό το εσωτερικό του περιβάλλον, παρά τις επιδράσεις του εξωτερικού περιβάλλοντος, γεγονός
απαραίτητο, για τη συνέχιση της λειτουργίας του. Η αντίσταση αυτή, στην αλλαγή που στη δική µας περίπτωση εκφράστηκε, κυρίως µέσα από συµπεριφορές στο κάθε υποσύστηµα ίδρυµα, προς τα άλλα µέρη, αλλά και προς το σύνολο των διαδικασιών που αφορούσαν τη µετάβαση στη νέα κατάσταση. Πχ αµφισβήτηση των άλλων ετέρων ιδρυµάτων, της ποιότητας της δουλειάς τους, της οικονοµικής τους ευρωστίας, ή της αποτελεσµατικότητας τους. Αµφισβήτησης επίσης της αναγκαιότητας δηµιουργίας του νέου φορέα, αµφισβήτησης του τρόπου οργάνωσης του, αντίσταση συµµετοχής σε νέες διαδικασίες, παράδοξοι συνασπισµοί κ.α. Αυτού του τύπου οι συµπεριφορές θα µπορούσαν να νοηµατοδοτηθούν ως προβληµατικές συµπεριφορές συγκεκριµένων µελών και να αντιµετωπισθούν µόνο µε διοικητικές πράξεις. Όπου αυτό συνέβη, ως δια µαγείας εµφανίσθηκαν συµµαχίες και συνασπισµοί, οι οποίοι ανέτρεψαν τις αποφάσεις µε λογικά βεβαίως και νόµιµα επιχειρήµατα. Αντί των διοικητικών πράξεων και της άποψης της επιβολής δύναµης δια µέσου της αυταπάτης της εξουσίας επιλέχτηκε, οι αντιστάσεις και οι οµοιοστατικές λειτουργίες να ειδωθούν και να νοηµατοδοτηθούν ως αυτονόητες συµπεριφορές αντίστασης του πλαισίου στην αλλαγή και στη νέα «άγνωστη» πραγµατικότητα. Με δεδοµένη αυτή την κατανόηση, για την οργάνωση του νέου φορέα, επιλέχθηκαν διαδικασίες που αφορούσαν αρχικά µέρη και όχι το «όλον» των υποσυστηµάτων ιδρυµάτων, που αφορούσαν και διευκόλυναν µε ενεργητικό τρόπο τη θετική αλληλεπίδραση µεταξύ των µελών των ιδρυµάτων. ηµιουργήθηκαν αρκετές θεµατικές επιτροπές µε στόχο την ανάπτυξη κοινών δράσεων, αλλά και τοπικών, που αφορούσαν πρωτίστως την επιµόρφωση του προσωπικού, τον εθελοντισµό, τις διακοπές των περιθαλποµένων και τέλος την εξωστρέφεια του φορέα. Επιλέχθηκαν δηλαδή παρεµβάσεις που δεν απειλούσαν τον πυρήνα, την ταυτότητα του κάθε φορέα. Επιπλέον επιδιώχθηκαν συνεργασίες µεταξύ των µελών των ιδρυµάτων, µε κοινή συµµετοχή σε νέες δράσεις, νέα προγράµµατα για διαφορετικές οµάδες στόχου, από αυτές που ήδη εξυπηρετούν τα ιδρύµατα όπως πχ άστεγοι, παιδιά σε κίνδυνο, οργανωτική επιτροπή συνεδρίου κ.α. Το κάλεσµα για συµµετοχή στις διαδικασίες, αποτέλεσε πρόκληση για αρκετά µέλη των υποσυστηµάτων και ήδη βρισκόµαστε σε αρκετά καλό επίπεδο συνοχής. Η ενεργοποίηση δηλαδή του ανθρώπινου δυναµικού και η διαµόρφωση νέων σχεσιακών πλαισίων θετικής αλληλεπίδρασης και ανατροφοδότησης µεταξύ των υποσυστηµάτων παραρτηµάτων, διευκολύνουν τη µετάβαση σε νέες πραγµατικότητες. Η δηµιουργία επίσης συζητησιακών πλαισίων, όπως για παράδειγµα το συνέδριο αυτό, ανοίγουν πεδία αµφισβήτησης του αυτονόητου των ιδρυµάτων, διαβρώνουν τις παγιωµένες βεβαιότητες και επιτρέπουν την αναζήτηση νέων νοηµάτων. Όµως πιο συγκεκριµένα, βασική υποχρέωση του ΚΚΠΚΜ είναι η παροχή φροντίδας και περίθαλψης σε ευπαθείς οµάδες του πληθυσµού κυρίως της Κεντρικής Μακεδονίας. Το µεγαλύτερο φάσµα των υπηρεσιών του, προς το παρόν τουλάχιστο, είναι η κλειστή περίθαλψη σε 700 περίπου παιδιά και ενήλικες αναπήρους, αλλά και ηλικιωµένους στα διάφορα ιδρύµατα του και το συνέδριο αυτό θεωρώ πως πρέπει να αποτελέσει ευκαιρία για να επαναδιαπραγµατευτούµε, το πώς, της φροντίδας και της σχέσης µε τους ανθρώπους που καλούµαστε να υποστηρίξουµε. Όσον αφορά τον ιδρυµατικό πληθυσµό. Η εισαγωγή ενός ατόµου σε ίδρυµα µε την έννοια του αποχωρισµού και της αποµάκρυνσης από την οικογένεια του, αποτελεί από µόνο του σηµαντικό τραυµατικό γεγονός, εκτός των άλλων τραυµατικών γεγονότων της ζωής του που προϋπήρξαν, όπως αρρώστιες, αναπηρία, απώλειες, αποχωρισµοί κ.α. Το πάγωµα των συναισθηµάτων, η αποσύνδεση των τραυµατικών γεγονότων και τέλος η απάθεια αποτελούν τις συνήθεις άµυνες του, για την προστασία του από τον πόνο που προκαλούν αυτές οι εµπειρίες. Είναι γνωστό επίσης πως κυρίως στα άτοµα µε νοητικές αναπηρίες, δεν αναγνωρίζεται εύκολα η ύπαρξη συναισθηµάτων, παρόλο που τα συναισθήµατα δεν αποτελούν νοητικές διεργασίες και δεν υπάρχει ανθρώπινο πλάσµα που να µην έχει συναισθήµατα ανεξάρτητα από το βαθµό εξυπνάδας του. Θεωρώ πως αυτό συµβαίνει, η άρνηση δηλαδή της ύπαρξης των συναισθηµάτων του αναπήρου, γιατί όλο αυτό εγείρει πολύ πόνο, που οι άλλοι είτε δεν µπορούν να αντέξουν, είτε δεν µπορούν να διαχειριστούν. Με αποτέλεσµα και το πάγωµα του παρελθόντος των ιδρυµατικών ατόµων, αφού και το παρελθόν υπάρχει σε σχέση και µε τους άλλους. Έτσι από τη στιγµή της εισαγωγής στο ίδρυµα, τα άτοµα µετατρέπονται σε άχρονα αντικείµενα και ο χρόνος παύει να έχει νόηµα στο πλαίσιο της αέναης αναπαραγωγής της ιδρυµατικής ζωής. Η ζωή επίσης στο ίδρυµα µε τη µορφή της συλλογικότητας καταργεί τον ιδιωτικό χώρο, αφού η «τοποθέτηση» στο ίδρυµα, ή η µετακίνηση, δεν είναι ατοµική υπόθεση, αλλά υπόθεση των άλλων. Οι χώροι κατοικίας είναι κοινοί µε άλλους περιθαλπόµενους και είναι σαν τα άτοµα, να ζουν σε διαφανές περιβάλλον. Τέλος η κατάργηση της ταυτότητας ολοκληρώνει τον κύκλο των απωλειών. Συχνά ακούς την έκφραση, «αυτά τα άτοµα», όµως αυτό που κυριαρχεί πάνω από όλα
είναι η διαγνωστική νταµπέλα την οποία κουβαλάει ο ανάπηρος ως επίσηµο τίτλο από τη στιγµή της διάγνωσης, πχ του καθυστερηµένου, του σχιζοφρενή κ.α Το προσωπικό φροντίδας από την άλλη εξαντληµένο κουρασµένο και κυρίως ευαίσθητο σε οτιδήποτε εισπράττει ή ερµηνεύει ως κριτική. Σε µια επίσκεψη µου σε κάποιο ίδρυµα της Κεντρικής Μακεδονίας, ένας άντρας φροντιστής µου είπε, αισθάνοµαι σαν χήρα µε 7 παιδιά. Το σχόλιο αυτό κατά τη γνώµη µου, δηλώνει την απελπισία του ανθρώπου, την ανηµπόρια και το θυµό του για την αδυναµία του, να σηκώσει το βάρος των δικών του συναισθηµάτων, αλλά και των φροντιζόµενων, γνωρίζοντας συγχρόνως πως θα του ζητηθούν και ευθύνες. Όλο αυτό επίσης εκφράζει και την αναγκαιότητα του συνέδριου, µια και το Συνέδριο αυτό, όπως και προηγούµενα εκπαιδευτικά, στόχο έχουν να επαναδιαπραγµατευτούν το πώς της σχέσης µεταξύ φροντιζόµενου και φροντιστή και τη σύνδεση, ή η επανασύνδεση του φροντιζόµενου µε το υγιές κοµµάτι του εαυτού του και την ενίσχυση των δυνατοτήτων του, αφού γνωρίζουµε πως η εικόνα εαυτού κατασκευάζεται σε σχέση µε τους άλλους και δια µέσου των άλλων. Στο σηµείο αυτό θα µου επιτρέψετε να χρησιµοποιήσω µια µεταφορά. Όταν σκέφτοµαι τους ανθρώπους στα ιδρύµατα και στην αναρώτηση, αν ήταν λουλούδια τι είδους θα ήταν, η σκέψη µου πάει στα Γεράνια, ή στο Βασιλικό. Ένα κλαδί από Γεράνι είναι δυνατό να ριζώσει, αν το τοποθετήσεις για ένα διάστηµα σε ένα ποτήρι νερό όπως και τον Βασιλικό. Ας δούµε λοιπόν τη σχέση αυτή µεταξύ φροντιστών και φροντιζόµενων, ως το κλαδί που τοποθετείται στο νερό και που µεταµορφώνεται σε φυτό µε ρίζες, που µεταµορφώνεται από άχρονο ιδρυµατικό αντικείµενο, που το τοποθέτησαν εκεί, σε ανθρώπινο όν, σε υποκείµενο µε συναισθήµατα ανάγκες και δυνατότητες. Ανάλογα παραδείγµατα έχουµε στα ιδρύµατα µας, όπου οι σχέσεις µεταξύ των δύο πλευρών, µετέτρεψαν πολλούς φροντιζόµενους σε Γεράνια και Βασιλικούς, που διευκόλυναν την ενεργοποίηση υπέροχων πλευρών του εαυτού τους, αλλά να µην παραλείψω και το παράδειγµα κάποιου εργαζόµενου που έγινε ένας υπέροχος µπαµπάς για µια πιτσιρίκα και προχθές την Κυριακή µια άλλη εργαζόµενη έγινε νονά ενός µικρού ιδρυµατικού αγοριού, που ενδεχόµενα να γίνει και µαµά του στη συνέχεια. Αυτά τα παραδείγµατα µας δίνουν κουράγιο και την αίσθηση πως δεν αρµενίζουµε στραβά. Τέλος, ευχαριστώ τον πρόεδρο του παγκόσµιου οργανισµού τον οποίο γνώρισα πριν 2 χρόνια στην Κρήτη που σήµερα βρίκεται εδώ, όπως και όλους εσάς για την ευκαιρία που µας δίνεται να πάρουµε µέρος στην τριήµερη συζήτηση για το Gentle Teaching και να ανοίξουµε νέους δρόµους νοηµατοδότησης των σχέσεων µε τους «άλλους». Ευχαριστώ Συλβάνα Καρασαββίδου Κοινωνική Λειτουργός Συστηµική Ψυχοθεραπεύτρια
Thessaloniki, 23.09.2014 New Realities Introductory speech of the president of the Administrative board of the Social Welfare Center, Central Macedonia in the 15th International Conference on Gentle Teaching titled Human Relationship in Serving People. Dear guests, Honorable speakers and participants from all over the world. I welcome you on behalf of the Board, on behalf of both residents and employees of the Social Welfare Center of Central Macedonia in Greece, in Thessaloniki, in Stavroupoli, in the 15th World Conference on Gentle Teaching, which we have the honor of hosting. The Conference s theme is "Human Relationship in Serving People". It is a theme well known for ages and especially now in times of crisis in our country, more topical than ever, and at the same time useful. Firstly allow me to refer for a while to the broader context where the Conference is held. It is a great pleasure and honor to have the opportunity to welcome you in Thessaloniki, the second largest city of Greece. Thessaloniki was built in 315 b.c. from the King of Macedonia Kassandros. It was the Center of Ancient Greek civilization, of Romanic but also of the Byzantine civilization, with numerous monuments from all these historical periods which I hope you will have the opportunity to visit during your accomodation. Thessaloniki is a modern city with a population of over one million. Because of it s privileged position, surrounding of Thermaikos bay, it develops quickly with its important harbor and additionally constitutes an important commercial junction for land transportations. Thessaloniki is a multicultural city, where the Western meets the Eastern culture. A city where the habits, the customs, the religions and the cultures meet each other. A city that is a crossroad of nationalities and cultures. I also welcome you to Stavroupoli a district that belongs to the Municipality of Pavlos Melas, where the Conference is hosted, here at Lazaristes. The first houses of Stavroupoli were unveiled on 14 of September 1934 on day of the Holy Cross, from where it gets its name Stavroupoli which is the homeland of my heart and of my childhood. Archaeological discoveries in the region of Stavroupoli testify that it s history begins from 3500 2800 b.c. In the Ottoman Empire period, three buildings were built, Lazaristes (1886) by Catholic monks, the Nun s Monastery and the military camp Pavlos Melas. Later, the industrial buildings and the multicultural nature of the population determine the character of Stavroupoli. Aſter the history of our place, I will transfer you to the recent past and to the present of the Social Welfare Centre of Central Macedonia, which is one of the two co organizers of the Conference. The Social Welfare Centre, of Central Macedonia is one of 12 centers in the country that were created about a year ago, according to the law N.4109 / 2013, from the merger of the public institutions of our country and supervised by the Ministry of Labor, Social Insurance and Welfare. The Center of Central Macedonia was created originally from the merge of Public Institutions of Central Macedonia, which are the following: 1. Annex of Remedy and Rehabilitation of Children with Disabilities of Thessaloniki «Agios Demetrios». 2. Annex of Remedy and Rehabilitation of Children with Disabilities of Thessaloniki (Former «Institute of Developmental Rehabilitation»). 3. Annex of Remedy and Rehabilitation of People with Disabilities of Serres (Former «Institute of Rehabilitation & Remedy of People with Disabilities of Serres»). 4. Annex of Rehabilitation & Remedy of People with Disabilities of Serres (Former «Children s Welfare Center of Sidirokastro»). 5. Annex of Chronic Diseases of Thessaloniki The Saint Panteleimon. 6. Elderly Home of Kilkis.
The purpose of the Social Welfare Center of Central Macedonia according to the law 4109/2013, is to provide services of residential 24 hour care, daily open care as well as rehabilitation to people with disabilities and elderly people. It also provides support and protection to their families, to children and to vulnerable members of our society. The Chair of the center is located at the boundaries of the Municipality of Thessaloniki, at 7 Paparigopoulou str. in Vardari s square. By the way, we would like to thank the Municipality of Thessaloniki for the concession of that place. Everything I have described till now is a narrative that is determined by legislative acts of administration, principles, rules and specific structure with a result of the creation of a legally institutional structure and relationship among the involving parts, which though it was not possible to include the complexity of human relationships as they form and change over the years. Allow me at this point a second narration that considers the space time element and the complexity of human relationships which is arising through the interaction processes which is useful to take under consideration all of us who have positions of responsibility. A narration that describes the creation of a new system which in our case is named Social Welfare Centre of Central Macedonia and was created by the forced union and co existence of institutions of Central Macedonia which now have become subsystems of a single entity. Each of these centers existed before the merge. Each one had its own unique history, its own values and rules, its own realities, prejudices and expectations, its own secrets and finally its own distinct identity that developed through the years. The transition to a new and unknown reality of this single entity for the six institutions and their employees, is experienced (a year ago) as a threatening event to their identity, which is obviously affected by the new status. According to the Systemic Theory, in front of the threat of dissolution of a system, stabilizing functions are caused or, otherwise, homeostatic mechanisms. Homeostasis is the tendency to maintain the wholeness, maintaining the identity and survival of the system against the fear of dissolution. So, the effort of the organization system is to stabilize a constant internal environment, despite the changes of the external environment, is a necessity for the continuity of it s operation. The resistance to change, which is expressed mainly within behaviors in each subsystem institution, to the other parts but also to all the procedures related to the transition to the new situation. For example, controversy to the other parts institutions, as to the quality of their work, their financial status, or their effectiveness. Also, opposing the necessity of the creation of the new institution, questioned their structure, denial to participate in the new procedures, paradox coalitions etc. This type of behaviors could be signified as problematic behaviors of certain parts and confronted only with administrative acts. Wherever this happened, out of the thin air appeared alliances and coalitions that overturned the decisions by using of course logical and certainly legitimate arguments. Instead of the administrative acts, and the perspective of enforced power through the illusion of authority, controversies and homeostatic functions were preferred to be considered and signified as obvious resistance attitudes to the change and the new "unknown" reality. Taking as a fact this understanding, for the organization this new entity, procedures were selected involving the initial parts and not the 'whole' of the subsystems institutions which referred and facilitated a positive interaction between members of institutions. Thematic committees were created in order to develop mutual actions, but also local actions, involving primary staff training, volunteering, holidays for residents and finally the extroversion of the institution. So, interventions were selected that did not threaten the core and the identity of each institution. Additionally, collaborations were pursued among the members of the institutions, with mutual participation in new actions, new programs for different target groups, from those which already the institutions are serving, as for example homeless, children in danger, conference organizing committee, etc. The invitation for participation in these procedures motivated many members of the branches and we are already in a pretty good level of coherence. The activation of human resources and the development of new relational frameworks of positive interaction and feedback between subsystems facilitate the transition to new realities. Also, the establishment of communicative frameworks, as for example this conference, promote fields of questioning the obvious of the institutions, erode entrenched certainties and allow the search for new meanings. But more specifically, the Social Welfare Center s basic obligation is to provide care and rehabilitation to vulnerable populations, especially in Central Macedonia. The greater range of its services, for now at least, is the 24 hour care for 700 children, disabled adults and elders in institutions. This conference, I think, should be an opportunity to renegotiate the way of taking care and developing our relationships with the people we support.
As it refers to the institutionalized population: the introduction of a person in an institution, in the sense of separation and removal from his family, is itself a significant traumatic event, among other traumatic events of his life that existed before, such as illness, disability, loss, separation, etc. The freezing of emotions, the disengagement of traumatic events and, finally, the apathy are the usual self defenses to protect him from pain caused by these experiences. It is also known that mostly for people with mental disabilities, it is not easily recognized the existence of emotions, although emotions are not cognitive processes and there is no human being who does not have feelings, regardless of the degree of his intelligence. I think the denial of existence of the feelings is a fact for an individual with disability, because this raises a lot of pain that others either cannot afford or cannot manage. The result is the freezing of the past of institutionalized people, since this past is also related to others. So by the time they enter in an institution, the individuals transform to timeless items and time ceases to have meaning in the context of perpetual reproduction of institutionalized life. Also, life in the institution in the form of collegiality repeals privacy, since the positioning in an institution, or the movement in it, is not a private matter, but somebody else s case. The residential areas are shared with other patients and as individuals, it is like living in a transparent environment. Finally, the loss of identity completes the cycle of losses. Oſten you hear the expression, "these people", but what prevails above all is the diagnostic sign which is carried by the disabled as an official title from the moment of his/her diagnosis, e.g. the mentally disabled, the schizophrenic etc. The nursing staff on the other hand, exhausted, tired but mainly sensitive to anything that is considered or interpreted as criticism. In one of my visits to an institution of Central Macedonia, a caregiver told me that he feels like a widow with seven children. In my opinion, this comment indicates the desperation of the man, the helplessness and the anger of his inability to liſt the weight of his own emotions, but also of the people s emotions he takes care of, knowing at the same time that responsibilities are going to be requested by him. All these things also express the need for this conference, since this Conference, as well as the previous educational ones, aim to renegotiate the relationship between the caretaker and the caregiver and their engagement, or the reconnection of the caretaker with the healthy part of himself and reinforce his abilities, since we know that the image of the self is structured in relation to others and through the others. At this point allow me to use a metaphor. When I m thinking people in institutions and asking myself if they were flowers what kind of flowers they would be, my thought goes to Geranium and Basil. A branch of Geranium or Basil can grow roots if you put it for a while in a glass of water. So let's look at the relationship between caregivers and caretakers as a branch that is placed into the water and it is transformed to a plant with roots, this is the transformation from an institutional timeless object that has been placed in there to a human being, a subject with feelings, needs and potentials. We have similar examples in our institutions, where the relations between the two sides turned many caretakers to geraniums and basils, which motivated the wonderful side of themselves, but also I should not forget the example of a worker who became a great dad for a little girl and two days ago on Sunday another employee became the godmother for a little institutionalized boy, and maybe she will be his mom in the future. These examples give us the courage and the feeling that we are not sailing blind. At last I thank the president of the worldwide organization whom I met 2 years ago in Crete and he is here today, and I thank all of you for the chance we have to participate in this 3 day discussion for the Gentle Teaching and to highlight new fields for the signification of human relations with the others. Thank you all, Sylvana Karasavidou Social Worker and Systemic Psychotherapist