Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 21 Αυγούστου Ελληνική Οικονομία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Πέμπτη 21 Αυγούστου 2014 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Η ταχεία επιβράδυνση της πτωτικής πορείας του ΑΕΠ συνεχίστηκε και στο 2 ο 3μηνο.2014, αφού η πτώση του περιορίστηκε στο -0,2% σε ετήσια βάση, από -1,1% σε ετήσια βάση στο 1 ο 3μηνο.2014 και έναντι της πτώσης κατά -2,3% σε ετήσια βάση στο 4 ο 3μηνο.2013. 120 110 100 90 80 70 2006 Q2 Ελλάδα: ΑΕΠ και Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 2007 Q1 2007 Q4 2008 Q3 2009 Q2 2010 Q1 Δείκτης Οικονομικού Κλίματος ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή) Alpha Bank προβλέψεις 12% 12% Με στοιχεία διορθωμένα για την εποχικότητα, εκτιμάται πλέον ότι η ανάκαμψη της οικονομίας ξεκίνησε από το 2 ο 3μηνο 2014, με την αύξηση του ΑΕΠ σε 3μηνιαία βάση να είναι για πρώτη φορά θετική. Στο 2 ο 3μηνο.2014, μεγαλύτερη του αναμενομένου αρνητική επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ φαίνεται ότι είχαν α) η νέα μεγάλη πτώση των επενδύσεων σε κατοικίες, που είχε ήδη αφαιρέσει - 1,26 ποσοστιαίες μονάδες από τη μεταβολή του ΑΕΠ σε ετήσια βάση στο 1 ο 3μηνο.2014, β) η εκτιμώμενη μεγαλύτερη του αναμενομένου πτώση στη δημόσια κατανάλωση (περί το -2,2%), που σημειωτέον ήταν αυξημένη κατά 0,8% στο 1 ο 3μηνο.2014, γ) η νέα σημαντική αύξηση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και ιδιαίτερα η τεράστια αύξηση κατά 131,5% των εισαγωγών πλοίων, όπως προκύπτει και από τα στοιχεία των εμπορευματικών συναλλαγών της ΕΛΣΤΑΤ και του ισοζυγίου πληρωμών της Τραπέζης της Ελλάδος που αναλύονται στη συνέχεια και δ) η μικρότερη του αναμενομένου θετική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ του 2 ου 3μήνου.2014 από την αύξηση των αποθεμάτων. Σε κάθε περίπτωση, μεγαλύτερη ευκρίνεια όσον αφορά την εξέλιξη των βασικών μεγεθών του ΑΕΠ θα υπάρξει με την ανακοίνωση των αναλυτικών στοιχείων την 1 η Σεπτεμβρίου 2014. Μετά από αυτές τις εξελίξεις, ο ρυθμός ανάπτυξης στο 2 ο 6μηνο 2014 εκτιμάται πλέον ότι θα κυμανθεί μεταξύ 1,5% και 2%, από -0,6% στο 1 ο 6μηνο του έτους. Η ανάκαμψη της οικονομίας ενισχύεται από ισχυρούς παράγοντες όπως είναι 2010 Q4 2011 Q3 2012 Q2 2013 Q1 2013 Q4 2014 Q3f 8% 4% 0% 4% 8% η εντυπωσιακή αύξηση του εξωτερικού τουρισμού το 2014 για 2 ο συνεχόμενο έτος, η θετική πορεία των εισπράξεων από τη ναυτιλία το 2014, η αξιοσημείωτη βελτίωση του οικονομικού και του επενδυτικού κλίματος στη και για τη χώρα και η σταθεροποίηση της ιδιωτικής κατανάλωσης - με επιταχυνόμενη επαν-εισροή και των ιδιωτικών καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες, η εντυπωσιακή πορεία της δημοσιονομικής προσαρμογής και η εκ βάθρων αναδιάρθρωση και πλήρης κάλυψη των αναγκών των τραπεζών σε ίδια κεφάλαια που ενισχύουν περαιτέρω το οικονομικό και το επενδυτικό κλίμα, κ.ά. Ειδικότερα, η σημαντική αύξηση του ΑΕΠ σε ετήσια βάση στο 3 ο και στο 4 ο 3μηνο.2014, θα στηριχθεί: (1) Στη σημαντική αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών λόγω της αναμενόμενης σταθεροποίησης των εξαγωγών αγαθών μετά την πτώση τους (με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ) στο 1 ο 6μηνο.2014 και της μεγάλης αύξησης των εισπράξεων από τον τουρισμό, την ναυτιλία και τις εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών, όπως αναλύεται στη συνέχεια. (2) Στην αναμενόμενη μικρότερη πτώση σε ετήσια βάση των επενδύσεων σε κατοικίες (λόγω σταθεροποίησης του όγκου των εκδοθεισών αδειών οικοδομών στο 4-μηνο Φεβρ.-Μαΐου 2014) που θα επιτρέψει την επιτάχυνση της αυξητικής πορείας των συνολικών επενδύσεων από το 3 ο 3μηνο.2014 με σημαντική αύξηση των επενδύσεων σε λοιπές κατασκευές και σε εξοπλισμό. (3) Στην αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης στο 3 ο 3μηνο.2014 από τα πολύ χαμηλά επίπεδα του 3 ου 3μήνου.2013 και μετά την περαιτέρω βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στο 4 ο 3μηνο.2014. Γενικά, οι εξελίξεις αυτές αναμένεται να προκύψουν κυρίως ως αποτέλεσμα της σημαντικής αύξησης της απασχόλησης που ήδη καταγράφεται στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας από την αρχή του 2014, και της περαιτέρω βελτίωσης του οικονομικού και του επενδυτικού κλίματος στη χώρα που ήδη τον Ιούν.- Ιούλ.2014 διαμορφώνεται σε επίπεδα που επικρατούσαν πριν από την κρίση. Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος (βλέπε το Διάγραμμα στην 1 η Σελίδα) και ιδιαίτερα η βελτίωση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης έχουν ήδη συμβάλλει στη μεγάλη αύξηση των πωλήσεων αυτοκινήτων (κατά +33% σε ετήσια βάση στο 2 ο 3μηνο.2014) και στην επιτάχυνση της επιστροφής των καταθέσεων στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Ειδικότερα, όσον αφορά την εξέλιξη των καθαρών εξαγωγών κατά το 2 ο 3μηνο.2014 και τις προοπτικές για τα επόμενα 3μηνα, σημειώνονται τα ακόλουθα: Οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών σημείωσαν πιθανότατα νέα αύξηση και στο 2 ο 3μηνο.2014, έναντι της σημαντικής αύξησής τους κατά +2,2% στο 1 ο 3μηνο.2014. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι οι συνολικές εισαγωγές αγαθών ήταν αυξημένες στο 1 ο 6μηνο

2014 κατά 1,2% σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και κατά 6,07% σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ. Μάλιστα, με βάση τα στοιχεία της ΤτΕ η αύξηση των εισαγωγών αγαθών στο 1 ο 6μηνο.2014 οφείλεται αποκλειστικά στην αύξηση των εισαγωγών πλοίων, όπως αναλύεται στη συνέχεια. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, οι πληρωμές για τουρισμό στο εξωτερικό ήταν αυξημένες κατά 15,5% στο 1 ο 6μηνο.2014 και οι πληρωμές για εισαγωγές λοιπών υπηρεσιών ήταν επίσης αυξημένες κατά 10,9%. Μόνο οι πληρωμές για διεθνείς μεταφορές ήταν μειωμένες κατά -5,4% σε αυτό το 6μηνο. Από την άλλη πλευρά, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών φαίνεται ότι ήταν και πάλι σημαντικά αυξημένες και στο 2 ο 3μηνο.2014, μετά την σημαντική αύξησή τους κατά 5,3% στο 1 ο 3μηνο.2014. Αυτό οφείλεται αφενός στη μεγάλη αύξηση των εισπράξεων από του εξωτερικό τουρισμό και από τη ναυτιλία (που αναλύονται εκτενέστερα στη συνέχεια), καθώς και από την αύξηση των συνολικών εξαγωγών αγαθών κατά 3,62% και των εισπράξεων από εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών κατά 28,5% με βάση τα στοιχεία της ΤτΕ. Ειδικότερα, η ανακοίνωση των στοιχείων του ισοζυγίου πληρωμών για τον Ιούνιο.2014 δείχνει ότι η αύξηση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών στο 2 ο 3μηνο.2014 ενδεχομένως να είναι μεγαλύτερη από την αύξηση που ελήφθη υπόψη (με βάση τα στοιχεία του 2μήνου Απρ.-Μαΐου. 2014) για την εκτίμηση της μεταβολής του ΑΕΠ στο 2 ο 3μηνο.2014. Βέβαια, μεγαλύτερη μπορεί να είναι και η αύξηση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών. Ωστόσο, αυτή η αύξηση των εισαγωγών θα οφείλεται αποκλειστικά στις εισαγωγές πλοίων. Στα επόμενα, ωστόσο, 3μηνα αναμένεται ικανοποιητική αύξηση των εξαγωγών αγαθών, από το χαμηλό επίπεδό τους στο 2 ο 6μηνο.2013 και λόγω της ουσιαστικής υποτίμησης του ευρώ. Σημειώνεται σχετικά η μεγάλη αύξηση των εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία κατά 17,4% τον Ιούν.2014 σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος. Επίσης, αναμένεται σημαντική αύξηση των εισπράξεων από τον εξωτερικό τουρισμό και των καθαρών εισπράξεων από τις διεθνείς μεταφορές (ναυτιλία), όπως ήδη συμβαίνει έως τον Ιούν.2014. Από την άλλη πλευρά σταθεροποίηση αναμένεται στις εισαγωγές πλοίων (που ήταν ήδη αυξημένες στο 2 ο 6μηνο.2013) και κατά συνέπεια στις συνολικές εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Στη συνέχεια αναλύονται εκτενέστερα οι εξελίξεις στον εξωτερικό τουρισμό και στις εισπράξεις από τη ναυτιλία: Η μεγάλη αύξηση των εισπράξεων από τον εξωτερικό τουρισμό κατά 13,4% στο 1 ο 6μηνο.2014, μετά την αύξησή τους κατά 17,5% και στο 1 ο 6μηνο.2013 που προκύπτει από τα στοιχεία του Ισοζυγίου πληρωμών που παραθέτονται στη συνέχεια και επίσης η μεγάλη αύξηση των αεροπορικών αφίξεων ξένων τουριστών στο 1 ο 7μηνο.2014, επιβεβαιώνουν το συμπέρασμα ότι η ανάκαμψη της οικονομίας το 2014, όπως και η ουσιαστική επιβράδυνση της πτώσης του ΑΕΠ το 2013, έχουν την υπογραφή του Τουρισμού. Ήδη, η αύξηση των αφίξεων ξένων τουριστών αεροπορικώς στο 1 ο 7μηνο.2014 ήταν πολύ μεγαλύτερη του αναμενομένου και έφτασε το +16,5%, έναντι της αύξησής τους κατά 9,7% και στο 1 ο 7μηνο.2013 (βλέπε τον Πίνακα 1). Πίνακας 1. Αριθμός Αεροπορικών Αφίξεων (σε κύρια αεροδρόμια) 2012 2013 2014 2013/2012 2014/2013 Ιαν. 191.416 167.246 210.990-12,6% 26,2% Φεβρ. 149.828 140.137 182.499-6,5% 30,2% Μάρτ. 215.424 215.933 246.704 0,2% 14,3% Απρ. 538.256 488.175 678.079-9,3% 38,9% Μάιος 1.207.183 1.432.457 1.640.200 18,7% 14,5% Ιούνιος 1.779.473 2.050.198 2.320.547 15,2% 13,2% Ιούλιος 2.289.568 2.492.446 2.863.767 8,9% 14,9% Σύνολο 6.371.148 6.986.592 8.142.786 9,7% 16,5% Πηγή: ΣΕΤΕ. Είναι αξιοσημείωτη η σημαντική αύξηση των αφίξεων κατά 14,5% (ή κατά 208 χιλ. αφίξεις) σε ετήσια βάση τον Μάιο 2014, κατά +13,2% (ή κατά 270,3 χιλ. αφίξεις) τον Ιούν.2014 και κατά 14,9% (ή κατά 371,3 χιλ. αφίξεις) τον Ιούλ.2014, παρά τη μεγάλη αύξηση στις αφίξεις κατά 18,7% σε ετήσια βάση τον Μάιο 2013, που ήταν και το Πάσχα του έτους 2013, και επίσης μετά την αύξηση κατά 15,2% που είχε σημειωθεί τον Ιούν.2013 και κατά 8,9% που είχε σημειωθεί τον Ιούλ.2013. Γενικά, η αύξηση των αφίξεων στο 1 ο 7μηνο.2014 σηματοδοτεί αύξηση των αεροπορικών αφίξεων κατά ποσοστό άνω του 12% και κατά το έτος 2014 ως σύνολο, μετά την αύξησή τους κατά +10,6% και το 2013. Με βάση τα ανωτέρω, η αύξηση των εσόδων από τον εξωτερικό τουρισμό το 2014 ως σύνολο αναμένεται τώρα να διαμορφωθεί περί το 10,0% το 2014, μετά τη μεγάλη αύξησή τους κατά 16,4% το 2013. Με αυτή την εξέλιξη τα έσοδα από τον εξωτερικό τουρισμό αναμένεται να υπερβούν τα 13,4 δις το 2014, από 12,15 δις το 2015, με την άμεση θετική επίπτωσή τους στην αύξηση του ΑΕΠ το 2014 να διαμορφώνεται στις 0,7 π.μ. Όσον αφορά τις εισπράξεις τις χώρας από τις διεθνείς μεταφορές (κυρίως από την ναυτιλία) σημειώνεται ότι ήταν σημαντικά αυξημένες κατά 7,8% σε ετήσια βάση στο 1 ο 6μηνο.2014, μετά την αρνητική πορεία τους από το 2009 και μετά και μετά την πτώση τους κατά -14,8% και στο 1 ο 6μηνο.2013. Η θετική πορεία των εισπράξεων και από την ποντοπόρο ναυτιλία, που αναμένεται να διαμορφωθεί περί το 8,5% το 2014, συνοδεύτηκε ήδη και με σημαντική πτώση των πληρωμών στο εξωτερικό από τον ίδιο τομέα. Ως αποτέλεσμα, σημειώνεται σημαντική αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των διεθνών μεταφορών (εισπράξεις μείον πληρωμές στο εξωτερικό από ναυτιλιακές επιχειρήσεις εγκατεστημένες στην Ελλάδα) κατά +19,5% στο 1 ο 6μηνο.2014. Αν αυτές οι τάσεις συνεχιστούν και στο 2 ο 6μηνο.2014 τότε η αύξηση του πλεονάσματος των διεθνών μεταφορών αναμένεται να έχει θετική επίπτωση στην αύξηση του ΑΕΠ το 2014 κατά 0,6 π.μ. περίπου, δηλαδή λίγο χαμηλότερη από την 2

άμεση θετική επίπτωση των εισπράξεων από τον εξωτερικό τουρισμό. Οι εξελίξεις αυτές αποτελούν ένδειξη της αποκατάστασης σε σημαντικό βαθμό της εμπιστοσύνης στην σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας μέσα στο Ευρώ και στις προοπτικές ανάκαμψης και ανάπτυξής της το 2014 και στα επόμενα έτη. Στο βαθμό που η ελληνική οικονομία θα επανέλθει σε ικανοποιητική ανοδική πορεία αναμένεται και σταθερή ανοδική πορεία των εσόδων από την ελληνική ναυτιλία, τα οποία αναμένεται να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα αύξηση των ελληνικών εξαγωγών και του ΑΕΠ σε ολόκληρη την περίοδο 2015-2020. Αντικίνητρα στην Ανάπτυξη: Ωστόσο, η ανάκαμψη της οικονομίας και η μεγαλύτερη αύξηση της απασχόλησης εμποδίζονται καταλυτικά στην τρέχουσα περίοδο από δύο πολύ σημαντικές και κρίσιμες φορολογικές στρεβλώσεις που συμβάλουν ιδιαιτέρως στην περαιτέρω πτώση της δραστηριότητας στην αγορά ακινήτων από τα ήδη πολύ χαμηλά επίπεδα στα οποία ήδη λειτουργεί αυτή η αγορά. Ως εκ τούτου οι στρεβλώσεις αυτές οδηγούν στην αφαίρεση σημαντικών ποσοστιαίων μονάδων από την μεταβολή του ΑΕΠ. Ακόμη χειρότερο, όμως, είναι ότι καθηλώνουν την ανεργία στα ήδη πολύ υψηλά, για ευρωπαϊκή χώρα, επίπεδα. Αυτές οι στρεβλώσεις προκύπτουν αφενός από την επιβολή από το 2014 του φόρου ακίνητης περιουσίας (ΦΑΠ) στην ακίνητη περιουσία άνω των 300 χιλ. ταυτόχρονα με τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) και, αφετέρου, από την επιβολή της φορολογίας επί των ακινήτων με βάση αντικειμενικές αξίες που στις περισσότερες περιπτώσεις υπερβαίνουν σήμερα κατά πολύ τις πραγματικές αξίες αυτών των ακινήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο από την νέα τεράστια πτώση των επενδύσεων σε ακίνητα (που οφείλεται κατά κύριο λόγο στις φορολογικές στρεβλώσεις που προαναφέρθηκαν), εκτιμάται αφαιρέθηκαν από τη μεταβολή του ΑΕΠ σε ετήσια βάση -1,26 ποσοστιαίες μονάδες στο 1 ο 3μηνο.2014 και περί τις -0,8 π.μ. στο 2 ο 3μηνο.2014. Αν δηλαδή είχε σταματήσει έγκαιρα η παράλογη πτώση της αγοράς ακινήτων, με την από καιρό αναμενόμενη εκλογίκευση της υπέρμετρα υψηλής έως το 2013 φορολογίας επί των ακινήτων, η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας θα ήταν γεγονός ήδη από το 1 ο 3μηνο.2014 με εξαιρετικά ευνοϊκές επιπτώσεις στην αύξηση της απασχόλησης και επίσης στην αύξηση των φορολογικών εσόδων της χώρας. Οι στρεβλώσεις στο σύστημα της φορολογίας των ακινήτων και της ακίνητης περιουσίας που προαναφέρθηκαν συνεπάγονται πράγματι τη συνέχιση της μεγάλης πτώσης της δραστηριότητας στην αγορά ακινήτων, αφού μετά την τεράστια πτώση κατά 43% σε ετήσια βάση των συναλλαγών σε ακίνητα και στο 2 ο 3μηνο.2014, αντίστοιχη πτώση φαίνεται ότι σημειώθηκε και στις επενδύσεις σε ακίνητα - αφαιρώντας από την μεταβολή του ΑΕΠ στο 1 ο 6μηνο.2014 άνω του 70% αυτού που κερδίζεται από την εντυπωσιακή αύξηση της δραστηριότητας στον εξωτερικό τουρισμό και τη ναυτιλία ταυτόχρονα. Μάλιστα, η κατακόρυφη πτώση στην αγορά ακινήτων συνεχίζεται παρά το ότι ήδη λειτουργεί σε υπέρμετρα χαμηλά επίπεδα δραστηριότητας. Αυτές οι φορολογικές στρεβλώσεις αποτελούν σημαντικά εμπόδια στην ανάκαμψη της οικονομίας και στην αύξηση της απασχόλησης και συμβάλλουν αναμφισβήτητα στην περαιτέρω διάβρωση της ήδη πολύ χαμηλής φορολογικής συνείδησης και στη σημαντική μείωση (και όχι στην επιδιωκόμενη αύξηση) των φορολογικών εσόδων. Είναι κατανοητό ότι τα όποια έσοδα ενδεχομένως έχουν βεβαιωθεί για το 2014 από τον ΦΑΠ σε μικρό ποσοστό μπορεί να εισπραχθούν, μετά από την περαιτέρω μείωση των εισοδημάτων στην ελληνική οικονομία και την ταυτόχρονη υπερ-φορολόγηση επί πέντε (5) συνεχόμενα έτη. Αντίθετα, ενδέχεται να συμβάλουν αναπόφευκτα και στην απώλεια εσόδων και από άλλους φόρους ακόμη και από τον ίδιο τον ΕΝΦΙΑ. Οι προοπτικές αυτές είναι ιδιαίτερα εμφανείς από το ακόλουθο παράδειγμα: Από ένα οικόπεδο 2-στρεμάτων μεγάλης αντικειμενικής αξίας, στο οποίο έως το 2013 δεν επιβαλλόταν καν φόρος ακινήτων, θα μπορούσε πράγματι να εισπραχθεί σχετικά ανώδυνα ο ΕΝΦΙΑ που προσδιορίστηκε στις 5,2 χιλ. Είναι, ωστόσο, πραγματικά εκτός λογικής να υποθέσει κανείς ότι ο ιδιοκτήτης αυτού του οικοπέδου θα πληρώνει από εδώ και πέρα όχι μόνο τις 5,2 χιλ. ετησίως που του προκύπτουν από τον ΕΝΦΙΑ αλλά και επιπλέον 28 χιλ. ετησίως που προκύπτουν από τον ΦΑΠ. Οι φόροι αυτοί δεν είναι δυνατό να πληρωθούν διότι τα εισοδήματα του ιδιοκτήτη, από όπου και αν προέρχονταν πριν από την κρίση, έχουν τώρα διαβρωθεί καταλυτικά μετά από την κρίση. Επιπλέον, ενώ η ανωτέρω φορολογική επιβάρυνση βασίζεται στην υπόθεση ότι η αντικειμενική αξία του ακινήτου διαμορφώνεται περί τα 2,8 εκατ., η τιμή στην οποία θα μπορούσε να πουληθεί το ανωτέρω οικόπεδο χωρίς την ετήσια επιβάρυνσή του από τον ΦΑΠ πιθανότατα δεν υπερέβαινε τα 1,5 εκατ., ενώ μετά την ανωτέρω εξωπραγματική φορολογική επιβάρυνση του ιδιοκτήτη μέσω του ΦΑΠ η τιμή πώλησής του φυσιολογικά δεν θα υπερβαίνει σήμερα τις 500 χιλ.. Διότι ποιος λογικός επενδυτής θα αγόραζε ένα οικόπεδο (χωρίς απόδοση) που θα του στοίχιζε μόνο για τον ΦΑΠ και τον ΕΝΦΙΑ 332 χιλ. στα επόμενα 10-χρόνια; Φόροι τέτοιου είδους ως είναι φυσικό, αντιστρατεύονται την πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση για προσέλκυση επενδύσεων σε κατοικία στην Ελλάδα από υπηκόους τρίτων χωρών, μέσω παροχής κινήτρων όπως άδεια παραμονής για επενδύσεις άνω των 250 χιλ. Είναι εμφανές από τα ανωτέρω ότι η κυριότερη επίπτωση από την επιβολή του ΦΑΠ επιπλέον του ΕΝΦΙΑ στις σημερινές αντικειμενικές αξίες είναι ο μηδενισμός των συναλλαγών και των επενδύσεων στην αγορά ακινήτων που ήδη καταγράφεται από τα στοιχεία. Ο ιδιοκτήτης του ακινήτου δεν πρόκειται να το πουλήσει κάτω από το ¼ της πραγματικής του αξίας, ενώ ο ενδεχόμενος αγοραστής του ακινήτου δεν πρόκειται να δώσει περισσότερα για την αγορά του 3

με την ταυτόχρονη ανάληψη μιας εξωπραγματικής φορολογικής υποχρέωσης. Αυτός είναι ο λόγος του πραγματικού καταποντισμού της αγοράς ακινήτων που προαναφέρθηκε. Έχουμε σήμερα αποκαταστήσει όλες τις προοπτικές για την ανάκαμψη της οικονομίας μας και για την έξοδο από την κρίση και απειλούμε την προοπτική αυτής της ανάκαμψης με ένα φορολογικό μέτρο, τον συμπληρωματικό φόρο ή ΦΑΠ, που στην πραγματικότητα συμβάλλει στη μείωση των φορολογικών εσόδων αντί για την επιδιωκόμενη αύξησή τους. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι η προτεινόμενη δήθεν ελάφρυνση του φορολογικού βάρους με την επιμήκυνση της περιόδου πληρωμής του φόρου αποφέρει αντίθετα αποτελέσματα καθώς το μόνο που εξασφαλίζει είναι ότι η φορολογική υποχρέωση το 2015 θα είναι πολύ μεγαλύτερη. Θα πρέπει, τέλος, να τονισθεί ότι η επιβάρυνση από τον επαναλαμβανόμενο φόρο ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί το 2012 όταν ο φόρος απέδωσε 2,8 δισ. ή 1,4% του ΑΕΠ, όσα δηλαδή αναμένεται να εισπραχθούν περίπου το 2014, είναι η 5 η υψηλότερη στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Taxation trends in the EU, European Commission, Ιούνιος 2014). Βεβαίως, η εξαγωγή συμπερασμάτων, ως ανωτέρω, είναι παρακινδυνευμένη, καθώς η συνολική φορολογική επιβάρυνση (και στην κατοχή και στο εισόδημα) διαφέρει από χώρα σε χώρα. Λαμβανομένου δε υπόψη ότι στη χώρα μας για δεκαετίες η επιβάρυνση αυτή ουδέποτε υπερέβη το 50% του μέσου κοινοτικού όρου, ο σχεδόν διπλασιασμός της εν μία νυκτί είναι φυσιολογικό να προκαλεί αντιδράσεις. Υπάρχει, λοιπόν, σε κάποιο βαθμό, θέμα επιπέδου φορολογικής επιβάρυνσης σε μακροοικονομικό επίπεδο. Αυτό, όμως, που δημιουργεί τεράστιο θέμα είναι, κυρίως, η επίπτωση του φόρου σε μικροοικονομικό επίπεδο, λόγω της μη καθολικής εφαρμογής του φόρου σε όλα τα ακίνητα και των απαλλαγών σε μεγάλες περιουσίες στις αγροτικές περιοχές που, με δεδομένη την ανάγκη συλλογής 3 δισ. περίπου για δημοσιονομικούς λόγους, οδήγησε σε μετακύληση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά τρόπο οικονομικά άναρχο και αναποτελεσματικό, καταδικάζοντας σε μαρασμό την αγορά ακινήτων, όπως παραστατικά περιγράφεται στο παρόν δελτίο, αντιστρατεύοντας ταυτόχρονα την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και, έτσι, την έξοδο από την κρίση. Προϋπολογισμός 2014: Η εκτέλεση του προϋπολογισμού της Κεντρικής Κυβέρνησης (ΚΚ) στο 1 ο 7μηνο 2014 καταγράφει πρωτογενές πλεόνασμα στην ΚΚ ύψους 2.82 δις, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 0.8 δις και έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους 1,06 δις στο 1 ο 7μηνο.2013 και έναντι πρωτογενούς ελλείμματος ύψους 3,08 δις στο 1 ο 7μηνο.2012. Αυτό το πλεόνασμα επιτεύχθηκε παρά το ότι οι επιστροφές φόρων στο 1 ο 7μηνο.2014 ήταν σημαντικά αυξημένες κατά 1,1 δις έναντι του 1 ου 7μήνου.2013 και κατά 262 εκατ. έναντι του στόχου που είχε τεθεί για το 1 ο 7μηνο.2014. Σημειώνεται ότι οι επιστροφές φόρων για το 2014 ως σύνολο είχαν προγραμματιστεί στα 2,79 δις στον Π2014, αλλά τώρα εκτιμώνται στα 3,14 δις (ΜΠΔΣ 2014-2018), έναντι 3,1 δις το 2013. Επιπλέον των ανωτέρω, το πλεόνασμα του ΠΔΕ ήταν χαμηλότερο κατά 52 εκατ. από τον στόχο που είχε τεθεί για το 1 ο 7μηνο 2014 και επίσης χαμηλότερο κατά 1,5 δις από το πλεόνασμα που είχε καταγραφεί στο 1 ο 7μηνο 2013. Γενικά, το πρωτογενές πλεόνασμα στην ΚΚ που επιτεύχθηκε στο 1 ο 7μηνο.2014 θα ήταν πολύ υψηλότερα αν οι επιστροφές φόρων ήταν κανονικές και αν το πλεόνασμα του ΠΔΕ ήταν σύμφωνα με τους στόχους που είχαν τεθεί. Αξιοσημείωτη εξέλιξη αποτελεί η αύξηση των συνολικών εσόδων του Τ.Π. (πριν την αφαίρεση των επιστροφών φόρων) κατά 7,9% στο 1 ο 7μηνο.2014, παρά την απώλεια σημαντικών εσόδων ύψους άνω των 400 εκατ. από τον ΦΠΑ και από τον ΕΦΚ καυσίμων λόγω των πολύ καλών καιρικών συνθηκών που επικράτησαν στο 7μηνο αυτό. Η εξέλιξη αυτή των εσόδων συγκρίνεται με την πτώση τους κατά -6,1% στο 1 ο 7μηνο.2013 και με την προγραμματισμένη αύξησή τους το 2014 ως σύνολο κατά 1,6% με βάση τον Π2014 και κατά 4,4% με βάση το ΜΠΔΣ 2015-2018. Επιπλέον των ανωτέρω, τα καθαρά έσοδα του Τ.Π. στο 1 ο 7μηνο.2014 ήταν αυξημένα κατά 3,5% σε ετήσια βάση, και διαμορφώθηκαν κατά 459 εκατ. καλύτερα από τον στόχο που είχε τεθεί για το 7μηνο αυτό. Είναι τώρα ακόμη πιο εμφανής η δυνατότητα αύξησής τους καλύτερα από τον προϋπολογισμό για αύξησή τους κατά 3,7% το 2014 ως σύνολο. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι η αύξηση των καθαρών εσόδων στο 1 ο 7μηνο.2014 σημειώθηκε παρά το ότι οι επιστροφές φόρων ήταν αυξημένες κατά 122,4% σε αυτό το 7μηνο, ενώ για το έτος ως σύνολο η αύξησή τους έχει προϋπολογιστεί μόνο στο 1,0%. Επίσης, τα έσοδα από τον ΦΠΑ, τον ΕΦΚ στα καύσιμα και από τον ΕΝΦΙΑ + ΦΑΠ 2014 αναμένεται να είναι σημαντικά αυξημένα σε ετήσια βάση στο 5μηνο Αυγ.-Δεκ.2014, σε σύγκριση με τις σημαντικές απώλειες εσόδων από αυτούς τους φόρους στο 1 ο 6μηνο.2014. Ειδικότερα, η είσπραξη των ΕΝΦΙΑ + ΦΑΠ 2014 άρχισε μόλις τον Αύγ.2014. Από την άλλη πλευρά, σημειώνεται η συνεχιζόμενη μεγάλη πτώση των πρωτογενών δαπανών του Τ.Π. κατά -5,8% στο 1 ο 7μηνο.2014 (κατά 880 εκατ. χαμηλότερα από τον στόχο που είχε τεθεί για το 7μηνο αυτό), έναντι της πολύ μεγάλης πτώσης τους κατά -10,2% στο 1 ο 7μηνο.2013 και έναντι επιδιωκόμενης πτώσης τους κατά -3,7% το 2014 ως σύνολο. Σημειώνεται ότι η πτώση των πρωτογενών δαπανών του Τ.Π. στο 1 ο 7μηνο.2014 σημειώθηκε παρά το ότι στο εξάμηνο αυτό υπήρξαν έκτακτες και μη επαναλαμβανόμενες επιπλέον δαπάνες (σε σχέση με το 1 ο 7μηνο.2013 συμπεριλαμβανομένων και των 483 εκατ. που καταβλήθηκαν για τη διανομή του «κοινωνικού μερίσματος», των 64 εκατ. για τη διενέργεια των εκλογών, των επιπλέον 36 εκατ. για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης και 4

των 66 εκατ. για τη χορήγηση επιδομάτων σε πολύτεκνες οικογένειες. Με την εκτίμηση ότι η πτώση αυτών των πρωτογενών δαπανών θα περιοριστεί τελικά στο -5,0% το 2014 (από -5,8% στο 1 ο 7μηνο.2014), προκύπτει η διαμόρφωσή τους κατά 600 εκατ. χαμηλότερα από την πρόβλεψη του ΜΠΔΣ 2015-2018. Με αυτά τα δεδομένα, όσον αφορά τα καθαρά έσοδα και τις πρωτογενείς δαπάνες του Τ.Π., η εκτέλεση του προϋπολογισμού της Κεντρικής Κυβέρνησης στο 1 ο 7μηνο.2014 κρίνεται ως πολύ ικανοποιητική και σηματοδοτεί τη δυνατότητα εκτέλεσης του Π2014 σε επίπεδα γενικής κυβέρνησης (ΓΚ) πολύ καλύτερα από ότι έχει προϋπολογιστεί. Ειδικότερα, το πρωτογενές πλεόνασμα της ΚΚ μπορεί να διαμορφωθεί τελικά στα 3,6 δις, έναντι 2,65 δις που προβλέπει ο επικαιροποιημένος Π2014 και έναντι των 1,96 δις που προέβλεπε ο αρχικός Π2014. Παγκόσμια Οικονομία Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι συνεχίζουν να προβληματίζουν τους επενδυτές, καθώς οι εντάσεις στην Ουκρανία, στην Λωρίδα της Γάζας, στην Λιβύη και στο Ιράκ δεν εμφανίζουν τάση αποκλιμάκωσης. Ωστόσο, οι αγορές τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα αγνοούν το εκρηκτικό κλίμα που επικρατεί στο γεωπολιτικό χάρτη και επικεντρώνονται στη νομισματική πολιτική που ακολουθούν οι κεντρικές τράπεζες. Η αστάθεια των αγορών στηρίζεται κυρίως στον πιστωτικό κύκλο. Όσο οι νομισματικές συνθήκες επιτρέπουν τη δυνατότητα χρηματοδότησης σε χαμηλά επιτόκια, η μεταβλητότητα στις αγορές παραμένει σχετικά μικρή. Υπό την επίδραση, όμως, των νομισματικών συνθηκών που επικρατούν, που γενικά συμβάλουν στην ενίσχυση της ρευστότητας στις οικονομίες, θα μπορούσε να καταλήξει κανείς στην εκτίμηση ότι μέχρι σήμερα δεν έχουν προεξοφληθεί από τις αγορές οι αρνητικοί γεωπολιτικοί παράγοντες. Ειδικότερα, χωρίς αποτέλεσμα ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων για την κρίση στην Ουκρανία, μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών Γερμανίας, Γαλλίας, Ουκρανίας και Ρωσίας. Σε δηλώσεις τους, οι συμμετέχοντες, έκαναν λόγο για τη δυσκολία των συζητήσεων, ωστόσο εξέφρασαν την αισιοδοξία τους ότι η συνέχιση των συνομιλιών θα μπορούσε να οδηγήσει σε συγκεκριμένες προτάσεις για αποκλιμάκωση της κρίσης. Στη διάρκεια των συνομιλιών τέθηκε το ενδεχόμενο εκεχειρίας στην ανατολική Ουκρανία, η ενίσχυση του ελέγχου στα σύνορα Ουκρανίας-Ρωσίας και η παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας σε περιοχές της ανατολικής Ουκρανίας. Η Ρωσία σύμφωνα με επίσημες πηγές, επεξεργάζεται με τη σειρά της πρόσθετα μέτρα υπό μορφή αντιποίνων στην περίπτωση που η Δύση καταφύγει σε νέες κυρώσεις εναντίον της. Στην Λωρίδα της Γάζας, συνεχίζονται οι εχθροπραξίες, παρά τις συνεχείς απόπειρες για κατάπαυση του πυρός, ενώ ο τερματισμός των διαπραγματεύσεων μεταξύ Παλαιστίνιων και Ισραηλινών χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα εγκυμονεί κινδύνους για την ευρύτερη περιοχή. Στο Ιράκ, συνεχίζονται οι στρατιωτικές συγκρούσεις μεταξύ των Ιρακινών δυνάμεων και των μαχητών του Ισλαμικού Κράτους (πρώην ISIS) το οποίο εκμεταλλευόμενο το πολιτικό χάος που επικρατούσε στο Ιράκ εξαπέλυσε στρατιωτική επιχείρηση στις 9.6.2014 και άρχισε να καταλαμβάνει σε σχετικά σύντομα χρονικό διάστημα μεγάλο τμήμα εδαφών στο Ιράκ που ανήκαν σε σουνίτες. Σε επίπεδο οικονομικών εξελίξεων, οι επενδυτές τηρούν στάση αναμονής, εν όψει της ομιλίας της προέδρου της Fed Janet Yellen, στο ετήσιο οικονομικό συμπόσιο της Fed, στο Jackson Hole την Παρασκευή 22 Αυγούστου προκειμένου να αποκτήσουν μια πληρέστερη εικόνα της πορείας της οικονομίας των ΗΠΑ, αλλά και της μελλοντικής νομισματικής συμπεριφοράς της Fed. Στις ΗΠΑ, οι απόψεις των μελών της Ομοσπονδιακής Τραπέζης (Fed) για την πορεία της οικονομίας και των επιτοκίων διίστανται. Συγκεκριμένα το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της Fed. James Bullard εκτιμά ότι η πρώτη αύξηση επιτοκίων της FED θα ανακοινωθεί στο 1ο 3μηνο 2015, καθώς τα μακροοικονομικά μεγέθη είναι αρκετά ήδη ισχυρά και εντός των προβλέψεων της Fed. Αντιθέτως, όπως επισημαίνει το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της Fed Narayana Kocherlakota, υπάρχει μεγάλη απόσταση από τους στόχους της Fed για πληθωρισμό και απασχόληση με αποτέλεσμα να μην ενδείκνυται μια πρόωρη αύξηση των επιτοκίων. Ειδικότερα, εκτιμά ότι ο πληθωρισμός θα διατηρηθεί κάτω του 2,0% έως το 2018, ενώ η ανεργία θα υποχωρήσει στο 5,7% μέχρι τα τέλη του 2014. Στον προβληματισμό για την πορεία της οικονομίας των ΗΠΑ ήλθε να προστεθεί και η αναθεώρηση σε χαμηλότερα επίπεδα της οικονομικής ανάπτυξης για το 2014 της Fed-Philadelphia λόγω αδυναμίας της αγοράς εργασίας. Η περιφερειακή τράπεζα εκτιμά πως το ΑΕΠ των ΗΠΑ το 2014 θα αυξηθεί κατά 2,1% έναντι 2,4% της αρχικής της πρόβλεψης και θα επιταχυνθεί το 2015 κατά 3,1%. Αναλυτικότερα, το 3ο 3μηνο 2014 το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 3,0% (2,9% προηγούμενη εκτίμηση) και κατά 3,1% το 4ο 3μηνο 2014 (3,2% προηγούμενη εκτίμηση). Όσον αφορά την ανεργία εκτιμάται πως θα διαμορφωθεί το 3ο 3μηνο 2014 στο 6,1% και στο 4ο 3μηνο 2014 στο 6,0%.Τέλος, για τον πληθωρισμό εκτιμάται ότι θα αυξηθεί το 3ο 3μηνο 2014 στο 2,1% (1,8% προηγούμενη εκτίμηση) επίπεδο στο οποίο θα παραμείνει και το 4ο 3μηνο 2014 (1,9% προηγούμενη εκτίμηση). Στην Ευρώπη, η ΤτΓερμανίας προειδοποίησε ότι η οικονομία της Ευρωζώνης ενδέχεται να αναπτυχθεί πιο αργά από ότι αρχικά αναμενόταν στη διάρκεια του τρέχοντος έτους, καθώς οι συγκρούσεις στην Ουκρανία θα επηρεάσουν την επιχειρηματική εμπιστοσύνη. Η οικονομία της Ευρωζώνης εμφανίστηκε απροσδόκητα στάσιμη το 2ο 3μηνο 2014, λόγω συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας στη Γερμανία, την οικονομική στασιμότητα στη Γαλλία και στη ύφεση που επανήλθε στην Ιταλία, οδηγώντας σε νέες εκκλήσεις 5

ώστε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να παράσχει περισσότερα κίνητρα, όπως οι αγορές περιουσιακών στοιχείων μεγάλης κλίμακας. Ωστόσο, η ΤτΓερμανίας προειδοποίησε για τον κίνδυνο ελαχιστοποίησης των κινήτρων των κυβερνήσεων να μεταρρυθμίσουν τις οικονομίες τους. Οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας και οι εμπορικοί περιορισμοί θα μπορούσε να επηρεάσουν μόνο ένα μικρό μέρος των εξαγωγών της ΕΕ άμεσα. Ωστόσο, για την οικονομία της Γερμανίας η ΤτΓερμανίας εκτιμά μια μικρή βελτίωση το 2ο 6μηνο 2014, καθώς οι εαρινές προβλέψεις βασίσθηκαν, στο ότι η βασική κυκλική τάση θα ενισχυθεί περαιτέρω κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014. Η ιδιωτική κατανάλωση και η κατασκευή κατοικιών διαμορφώνουν το βασικό πυλώνα ανάπτυξης στη Γερμανία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά +0,8% το 2ο 3μηνο 2014, σύμφωνα με τα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας (ΟΝΕ), επιβεβαιώνοντας τις αρχικές εκτιμήσεις. Σε ετήσια βάση, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 3,2% στο 2ο 3μηνο 2014, έναντι αρχικής εκτίμησης 3,1%, αποτελώντας τον ταχύτερο ρυθμό αύξησης από τον Δεκ.2007. Ο τομέας των υπηρεσιών αποτέλεσε τον κύριο μοχλό ανάπτυξης της οικονομίας, καθώς αναπτύχθηκε κατά 1,0% σε 3μηνιαία βάση στο 2ο 3μηνο 2014. Στην Κίνα, η μέση τιμή νέων κατοικιών σε 70 πόλεις σημείωσε πτώση για τρίτο κατά σειρά μήνα τον Ιούλ.2014. Ειδικότερα, η μέση τιμή υποχώρησε κατά 0,9% τον Ιούλιο σε μηνιαία βάση, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Wall Street Journal. Σε ετήσια βάση, η μέση τιμή νέων κατοικιών αυξήθηκε τον Ιούλ.2014 κατά +2,43%. Κύκλοι της αγοράς εκτιμούν ότι οι τιμές των κατοικιών θα συνεχίσουν την πτωτική τους πορεία και τους επόμενους μήνες λόγω της αρνητικής ψυχολογίας που επικρατεί στην αγορά ακινήτων. Υπό τις παρούσες συνθήκες δεν αποκλείονται νέα μέτρα από την ΤτΚίνας χαλάρωσης της νομισματικής της πολιτικής προκειμένου να σταθεροποιηθούν οι τιμές των ακινήτων. Σημειώνεται, ότι η αγορά ακινήτων αντιπροσωπεύει το 15% του παραγόμενου ΑΕΠ και επηρεάζει άμεσα περίπου 40 επιχειρηματικούς τομείς. Τα στοιχεία έδειξαν ότι οι νέες τιμές των κατοικιών τον Ιούλ.2014 μειώθηκαν σε 64 από τις 70 πόλεις που συμμετείχαν στην έρευνα, σημειώνοντας άνοδο από τις 55 πόλεις που είχαν εμφανίσει πτώση τον Ιούν.2014. Η πτωτική τάση εξαπλώθηκε και σε πλουσιότερες πόλεις της χώρας. Στο Πεκίνο, οι τιμές υποχώρησαν 1,0% από τον Ιούν.2014 ήτοι η πρώτη μείωση σε διάστημα άνω των δύο ετών, ενώ στη Σαγκάη υποχώρησαν για τρίτο συνεχόμενο μήνα. Σε σύγκριση με πριν από ένα χρόνο, οι νέες τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν 2,5% τον Ιούλ.2014, από 4,2% τον Ιουν.2014 και σηματοδοτώντας τον χαμηλότερο ετήσιο ρυθμό αύξησης των τελευταίων 17 μηνών. Τουλάχιστον 30 περιφερειακές κυβερνήσεις, οι οποίες κερδίζουν ένα μεγάλο μέρος των εσόδων τους από την πώληση κρατικής γης, έχουν χαλαρώσει τους περιορισμούς ιδιοκτησίας για να ενισχύσουν το αγοραστικό ενδιαφέρον αλλά χωρίς να υπάρξει κάποια σημαντικά αλλαγή μέχρι σήμερα. Εξελίξεις στην πραγματική οικονομία: Στις ΗΠΑ, ο δείκτης μεταποίησης Empire State υποχώρησε στις 14,7 μονάδες τον Αύγ.2014 από τις 25,6 μονάδες (υψηλό τετραετίας) που είχε σημειώσει τον Ιούλ.2014 και ενώ η αγορά προσδοκούσε υποχώρηση στις 20 μονάδες. Ο υποδείκτης νέων παραγγελιών υποχώρησε στις 14,1 μονάδες από 18,8, εν αντιθέσει με τον υποδείκτη μελλοντικών συνθηκών ο οποίος ανήλθε στις 46,8 μονάδες που αποτελούν και το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 2,5 ετών. Η βιομηχανική παραγωγή ενισχύθηκε για έκτο κατά σειρά μήνα, κατά +0,4% σε μηνιαία βάση τον Ιούλ.2014, από άνοδο 0,4% τον Ιούν.2014. Όσον αφορά τη μεταποιητική παραγωγή, αυτή αυξήθηκε κατά 1,0% σε μηνιαία βάση τον Ιούλ.2014 από +0,3% τον Ιούν.2014. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του University of Michigan υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων οκτώ μηνών τον Αύγ.2014 (79,2) από 81,8 τον Ιούλ.2014. Η πτώση αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην εξασθένιση των χρηματιστηριακών δεικτών την τελευταία εβδομάδα του Ιουλίου. Ωστόσο εκτιμάται η αντίδραση του δείκτη σε υψηλότερα επίπεδα τους προσεχείς μήνες. Το δημοσιονομικό έλλειμμα συρρικνώθηκε κατά -3,1% σε ετήσια βάση τον Ιούλ.2014. Σωρευτικά το 1ο 7μηνο 2014 το δημοσιονομικό έλλειμμα διαμορφώθηκε στα $ 287,9 δισ. ήτοι μειωμένο κατά -8,4% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Σημειώνεται, ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ διαμορφώθηκε στο -3,3% του ΑΕΠ το 2013 από -6,6% το 2012. Στην αγορά εργασίας, οι εβδομαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας αυξήθηκαν κατά 21.000 την εβδομάδα έως 9.8.2014 στις 311.000 από 290.000 (αναθεωρημένη μέτρηση) που ήταν την περασμένη εβδομάδα, ενώ η αγορά ανέμενε διαμόρφωσή τους στις 295.000. Ο κινητός μέσος όρος τεσσάρων εβδομάδων αυξήθηκε κατά 2.000 στις 295.750. Η πρόσφατη αύξηση των αιτήσεων εγγραφής στα ταμεία ανεργίας μπορεί να εκληφθεί ως διορθωτική κίνηση των ασυνήθιστα χαμηλών μετρήσεων που έχουν καταγραφεί τον τελευταίο μήνα λόγω εποχικής προσαρμογής. Η τρέχουσα περίοδος θεωρείται αρκετά δύσκολη στον τρόπο ενσωμάτωσης της εποχικότητας, καθώς πολλές επιχειρήσεις κυρίως αυτοκινητοβιομηχανίες, 6

διακόπτουν προσωρινά τη λειτουργία παραγωγικών μονάδων τους. Ωστόσο, παρά την άνοδο των επιδομάτων ανεργίας η γενικότερη τάση παραμένει σε πτωτική πορεία. Στην Ευρωζώνη, η μεταβολή του ΑΕΠ σε 3μηνιαία βάση το 2ο 3μηνο 2014 ήταν μηδενική, έναντι αύξησης +0,2% το 1ο 3μηνο 2014. Σε ετήσια βάση το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά +0,7% έναντι +0,9% το 1ο 3μηνο 2014. Εντύπωση προκάλεσε η μείωση του ΑΕΠ της Γερμανίας κατά -0,2% σε 3μηνιαία βάση το 2ο 3μηνο 2014. Σε ετήσια βάση, η αύξηση του ΑΕΠ περιορίσθηκε στο +1,3%, από +2,2% το 1ο 3μηνο 2014. Η εξασθένιση του ΑΕΠ αποδίδεται σε προσωρινούς παράγοντες, ενώ η βελτίωση των δεικτών ΡΜΙ και καταναλωτικής εμπιστοσύνης σηματοδοτούν επάνοδο του ΑΕΠ σε θετικούς ρυθμούς από το 3 ο 3μηνο.2014. Στις υπόλοιπες οικονομίες της ΖτΕ και ειδικότερα στη Γαλλία η αύξηση του ΑΕΠ παρέμεινε στο μηδέν για 2 ο συνεχές τρίμηνο και η Ιταλία εισήλθε εκ νέου σε ύφεση, καθώς το ΑΕΠ της μειώθηκε κατά -0,2% στο 2 ο 3μηνο.2014, από -0,1% το 1ο 3μηνο 2014. Αύξηση σημείωσε το ΑΕΠ στην Ισπανία κατά +0,6% το 2ο 3μηνο 2014. Ο πληθωρισμός στη ΖτΕ, σύμφωνα με την τελική εκτίμηση της Eurostat, υποχώρησε στο +0,4% τον Ιούλ.2014, από +0,5% τον Ιούν.2014. Ο πληθωρισμός μειώθηκε σε όλες τις οικονομίες, εκτός Γαλλίας και Ολλανδίας, όπου διατηρήθηκε σταθερός. Στις αγορές κεφαλαίου, επικρατούν ανοδικές τάσεις, καθώς οι επενδυτές τα τελευταία εικοσιτετράωρα διακρίνουν μια αποκλιμάκωση της έντασης στην Ουκρανία. Στην ελληνική 10ετία λήξης 2024 το εύρος τιμών αγοράς διαμορφωνόταν στις 81,43-82,83 μονάδες βάσης (19.8.2014) ή απόδοση 5,82%. Σημειώνεται ότι στις 10.6.2014 το 10-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό 5,475%. Το spread η διαφορά απόδοσης μεταξύ ελληνικών 10ετών και γερμανικών ομολόγων διαμορφωνόταν στις 479 μονάδες βάσης (18.8.2014) από 517 μονάδες βάσης (11.8.2014). Η νέα ελληνική 5ετία διαπραγματεύεται σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με την τιμή έκδοσης. Ειδικότερα, το 5ετές ομόλογο λήξης 2019 εκδόθηκε στις 99,13 μον. και διαπραγματεύεται (19.8.2014) στις 100,40 μον. ή απόδοση 4,39% από 4,95% που ήταν στην έκδοση του. 10 Year Yields (%) Spreads (μβ) 18/8/2014 11/8/2014 μβ 18/8/2014 11/8/2014 μβ Ελλάδα 5,78 6,23 45 479 517 38 Ισπανία 2,40 2,65 25 141 159 18 Ιταλία 2,61 2,79 18 162 173 11 Πορτογαλία 3,44 3,77 33 244 271 27 Γαλλία 1,38 1,47 9 39 41 2 Ολλανδία 1,17 1,25 8 18 19 1 Γερμανία 0,99 1,06 6 5Y CDS (μβ) 18/8/2014 11/8/2014 μβ Ελλάδα 519 526 7 Ισπανία 71 82 11 Ιταλία 101 119 19 Πορτογαλία 182 217 35 Γαλλία 47 48 2 Ολλανδία 30 34 4 Γερμανία 23 25 1 Πηγή: Reuters Η απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου (0,99% 19.8.2014), το σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της ζώνης του ευρώ, άγγιξε ιστορικά χαμηλό (0,952% 15.8.2014), καθώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις έστρεψαν τους επενδυτές σε ασφαλείς τοποθετήσεις. Ωστόσο, η αποκλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων αναμένεται να οδηγήσει σε άνοδο της απόδοσης του 10ετούς γερμανικού ομολόγου. Η Ιρλανδική 10ετία εμφανίζει απόδοση 1,96% που αποτελεί ιστορικά χαμηλό επίπεδο, το 10ετές Πορτογαλικό ομόλογο 3,44%, η Ισπανία 2,40% και η Ιταλία 2,61%. Η υποχώρηση της απόδοσης του 10-ετούς ομολόγου της Ιρλανδίας σχετίζεται με την απόφαση του οίκου αξιολόγησης Fitch να αναβαθμίσει την πιστοληπτική διαβάθμιση της Ιρλανδίας στο Α- από ΒΒΒ+. Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του 10-ετούς γερμανικού, περιορίσθηκε σε εβδομαδιαία βάση στις 244 μ.β. από 271 μ.β. και του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου έναντι του 10-ετούς γερμανικού στις 162 μ.β. από 173 μ.β.. Η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου των ΗΠΑ διαμορφωνόταν στο 2,37% την 19.8.2014 από 2,54% την 14.7.2014, αντανακλώντας την εκτίμηση για διατήρηση της νομισματικής πολιτικής των χαμηλών επιτοκίων από τη Fed. Στις ΗΠΑ, το δημόσιο προέβη σε δημοπρασία ομολόγων 30-ετούς διάρκειας συνολικού ποσού $16 δισ.. Η απόδοση των ομολόγων διαμορφώθηκε στο 3,224%, ενώ ο συντελεστής κάλυψης στο 2,60, έναντι μέσου όρου αντίστοιχων δημοπρασιών 2,41. Σημειώνεται ότι η συμμετοχή των αλλοδαπών επενδυτών διαμορφώθηκε στο 45,9% έναντι μέσου όρου 45,5%. Όσον αφορά νέες ομολογιακές εκδόσεις το Γερμανικό δημόσιο έχει προγραμματίσει για τις 20.8.2014 έκδοση 2-ετών ομολόγων ύψους 5,0 δισ. ενώ το Ισπανικό δημόσιο για τις 19.8.2014 έκδοση εντόκων γραμματίων 6 και 12 μηνών. Αγορές συναλλάγματος: Ο σταθμισμένος δείκτης δολαρίου ο οποίος μετρά την επίδοση του δολαρίου έναντι 6 βασικών νομισμάτων ενισχύεται περαιτέρω σε εβδομαδιαία βάση στο 81,65 την 19.8.2014, από 81,50 την 12.8.2014 και από επίπεδα ακόμη και κάτω του 80 στα μέσα Ιουλ.2014 (Διάγραμμα). Σύμφωνα με τα στοιχεία του χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ, για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε την 12.8.2014 μειώθηκαν κατά $ 1,10 δισ. με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον 7

πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν σε θετικό επίπεδο για 14η εβδομάδα στα $ 17,56 δισ.. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε την 8.7.2014 διαμορφώθηκαν στα $0,48 δισ. με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν σε αρνητικό επίπεδο, στα $ 21,04 δισ., από $ 21,52 δισ. την προηγούμενη εβδομάδα. Το ευρώ κυμαινόταν στα 1,3389 USD/EUR στις 18.8.2014 από 1,3400 USD/EUR την 11.8.2014. Η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου ΗΠΑ, εμφανίζει τάση σταθεροποίησης, καθώς οι επενδυτές διατηρούν στάση αναμονής εν όψει της ανακοίνωσης στοιχείων για την πορεία της αγοράς ακινήτων και του πληθωρισμού, καθώς και της δημοσίευσης των πρακτικών της τελευταίας συνεδρίασης της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής (FOMC) της Fed. Ωστόσο, θα συγκεντρώσει το επενδυτικό ενδιαφέρον το ετήσιο οικονομικό συμπόσιο της Fed στο Jackson Hole που έχει προγραμματισθεί για την Παρασκευή 22.8.2014. Εκτιμάται ότι το ευρώ θα σημειώσει περαιτέρω υποχώρηση, προς το επίπεδο των 1,32 USD/EUR. Άλλωστε μετά τα απογοητευτικά στοιχεία για την πορεία του ΑΕΠ της ΖτΕ στο 2ο 3μηνο.2014, εντείνονται οι φωνές που ζητούν εξασθένιση του ευρώ, προκειμένου οι χώρες κυρίως του ευρωπαϊκού νότου να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα τους. Πρόσφατα, ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας κάλεσε την ΕΚΤ να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες προκειμένου το ευρώ να διαμορφωθεί σε επίπεδα, τα οποία αντιστοιχούν περισσότερο στην πραγματική του αξία στις διεθνείς αγορές. Το Γουάν Κίνας εμφανίζει τάση ενίσχυσης έναντι του δολαρίου-ηπα, με αποτέλεσμα να περιορίσει τις απώλειες από τις αρχές του έτους έναντι του δολαρίου στο 1,47% (18.8.2014). Η ΤτΚίνας καθόρισε τη μέση τιμή fixing στις 18.8.2014 στα 6,1528 CNY/USD, από 6,1538 CNY/USD που ήταν στις 15.8.2014. Υπενθυμίζεται ότι από τη μέση τιμή fixing η ΤτΚίνας επιτρέπει μια μέγιστη ημερήσια διακύμανση ±2%. Η στερλίνα διαπραγματευόταν στις 19.8.2014 στα $1,6709 και στα 1,2520, έναντι $1,6786 και 1,2550 στις 12.8.2014. Ωστόσο, έχει αντιδράσει από τα χαμηλά που κατέγραψε στις 14 Αυγούστου τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα ($1,6654), όσο και έναντι του ευρώ ( 1,2444), μετά από την συνέντευξη του διοικητή της ΤτΑγγλίας Mark Carney κατά την οποία εξέφρασε την άποψη ότι η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου έχει κατορθώσει να ανακτήσει μεγάλο τμήμα μέχρι την πλήρη ανόρθωση της, τονίζοντας παράλληλα ότι μία αύξηση των επιτοκίων θα μπορούσε να προηγηθεί της αύξησης των μισθών. Σημειώνεται ότι η στερλίνα από τις αρχές του έτους ενισχύεται έναντι του δολαρίου ΗΠΑ (+0,51%) και του ευρώ (+3,33%), με την προσδοκία ότι η ΤτΑγγλίας θα αυξήσει το βασικό της επιτόκιο ταχύτερα από τη Fed και την ΕΚΤ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία Από τα στοιχεία του Ισοζυγίου Πληρωμών στο 1 ο 6μηνο 2014 προκύπτουν οι ακόλουθες εντυπωσιακές εξελίξεις που δείχνουν σαφώς την έναρξη της πορείας ανάκαμψης της οικονομίας ήδη από το 1 ο 6μηνο.2014, παρά την καταγεγραμμένη μικρή πτώση του ΑΕΠ κατά - 0,6% σε ετήσια βάση στο διάστημα αυτό: α) Η συνεχιζόμενη σημαντική αύξηση των εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία συμπεριλαμβανομένων και των εισπράξεων από εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών κατά 8,26% στο 1 ο 6μηνο.2014, μετά την αύξησή τους κατά 1,27% στο 1 ο 6μηνο.2013, κατά 6,24% στο 1 ο 6μηνο.2012 και κατά 17,61% στο 1 ο 6μηνο.11. Συνολικά στο 1 ο 6μηνο.2014 οι εξαγωγές αυτές ήταν αυξημένες κατά 2,5 δις ή κατά 37,0% έναντι του 1 ου 6μήνου του 2010. β) Η μεγάλη αύξηση των εισπράξεων από τον εξωτερικό τουρισμό κατά 13,4% στο 1 ο 6μηνο.2014 (+16,3% τον Ιούν.2014), μετά την αύξησή τους κατά 17,5% και στο 1 ο 6μηνο.2013 (+24,2% τον Ιούν.2013). γ) Η αξιοσημείωτη αύξηση και των εισπράξεων από τις διεθνείς μεταφορές (κυρίως από την ναυτιλία) κατά 7,8% στο 1 ο 6μηνο.2014, έναντι της πτώσης τους κατά -14,8% στο 1 ο 6μηνο.2013 και επίσης κατά -0,6% στο 1 ο 6μηνο.2012 και κατά -11% στο 1 ο 6μηνο.20111. δ) Από την άλλη πλευρά, σημαντική αρνητική επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ στο 1 ο 6μηνο.2014 είχε η αύξηση των εισαγωγών αγαθών κατά 6,07% στο 6μηνο αυτό που συνεπάγεται πτώση του ονομαστικού ΑΕΠ σε ετήσια βάση κατά 0,64 π.μ., από τις οποίες πτώση του ΑΕΠ κατά 0,60 π.μ. προκλήθηκε μόνο από την τεράστια αύξηση των εισαγωγών πλοίων κατά 131,5% στο 1 ο 6μηνο.2014. ε) Σημειώνεται επίσης η σημαντική αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων κατά 733,6 εκατ., ή κατά 66,2%, στο 1 ο 6μηνο.2014 λόγω των αυξημένων εισροών επιχορηγήσεων από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ- 28 για επενδύσεις στην Ελλάδα. Οι εισροές αυτές είναι κατ εξοχή αναπτυξιακές και δεν δημιουργούν υποχρεώσεις επιστροφής κεφαλαίων για τη χώρα. Αποτελούν, επομένως αναπόσπαστο μέρος του Ισοζυγίου Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) της χώρας. Με βάση τα ανωτέρω το ΙΤΣ της χώρας σημείωσε και πάλι πλεόνασμα ύψους 726 εκατ. (0,4% του ΑΕΠ του 2014) στο 1 ο 6μηνο.2014, από έλλειμμα 1,3 δις στο 1 ο 6μηνο.2013. Μετά από αυτή την εξέλιξη, για το έτος 2014 αναμένεται τώρα ότι το ΙΤΣ με τις κεφαλαιακές μεταβιβάσεις θα είναι και πάλι πλεονασματικό στα επίπεδα του 1,5% του ΑΕΠ, από πλεόνασμα ύψους 1,3% του ΑΕΠ το 2013. 8

Το αναμενόμενο αυξημένο πλεόνασμα στο ΙΤΣ το 2014, οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι εισπράξεις της χώρας από εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών και από εισοδηματικές και κεφαλαιακές μεταβιβάσεις θα είναι τελικά πολύ περισσότερο αυξημένες από ότι είχε εκτιμηθεί έως πρόσφατα. Μάλιστα, το πλεόνασμα θα ήταν πολύ μεγαλύτερο εάν δεν σημειωνόταν η μεγάλη αύξηση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών που προαναφέρθηκε, η οποία σε σημαντικό βαθμό οφείλεται και στην εισροή επιχειρηματικών κεφαλαίων από το εξωτερικό για επενδύσεις στην ελληνική οικονομία, η οποία ήταν επίσης εντυπωσιακή στο 1 ο 6μηνο 2014 και αναμένεται να είναι το ίδιο σημαντική και για το 2014 ως σύνολο. Ειδικότερα, σημειώθηκε αύξηση των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ) από ξένους κατοίκους στην Ελλάδα στα 935,8 εκατ. στο 1 ο 6μηνο.2014, από 256,3 εκατ. στο 1 ο 6μηνο.2013 και από εκροές 623,7 εκατ. στο 1 ο 6μηνο.2012. Πιο εντυπωσιακή ήταν η αύξηση των εισροών κεφαλαίων για επενδύσεις χαρτοφυλακίου (κυρίως ΑΜΚ τραπεζών και ομολογιακή έκδοση Ελλ. Δημοσίου) από ξένους κατοίκους (θεσμικούς επενδυτές και τράπεζες), που ανήλθαν στα 7,85 δις στο 1 ο 6μηνο.2014, έναντι εκροών ύψους 6,3 δις στο 1 ο 6μηνο.2013 και εκροών ύψους 31,9 δις στο 1 ο 6μηνο.2012. Αυτές οι εισροές αναμένεται να συμβάλουν στην αύξηση των επενδύσεων και γενικά της εγχώριας ζήτησης και κατά συνέπεια στην ανάκαμψη της οικονομίας. Ταυτόχρονα, ωστόσο, η επαν-εισροή επιχειρηματικών κεφαλαίων από το εξωτερικό και η αύξηση της εγχώριας ζήτησης, ιδιαίτερα για επενδύσεις αλλά και για κατανάλωση, συμβάλλουν και στην αύξηση των εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και επομένως περιορίζουν την τάση για αύξηση του πλεονάσματος του ΙΤΣ. Αναλυτικότερα, οι εξελίξεις στα βασικά ισοζύγια του Ισοζυγίου Πληρωμών της χώρας ήταν οι ακόλουθες: Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε στα 9,0 δις το 1 ο 6μηνο 2014, από 8,27 δις το 1 ο 6μηνο 2013. Η αύξηση αυτή οφείλεται στην πολύ μεγάλη αύξηση εισαγωγών πλοίων, οι οποίες ανήλθαν στα 1,9 δισ. το 1 ο 6μηνο 2014, από μόλις 0,8 δισ. το 1 ο 6μηνο 2013. Συνεπώς, η αύξηση των εισαγωγών αγαθών κατά 6% σε ετήσια βάση το 1 ο 6μηνο 2014, υπερκάλυψε την πολύ ικανοποιητική αύξηση των εξαγωγών αγαθών κατά 3,6% αντίστοιχα. Από την άλλη πλευρά, το έλλειμμα του ισοζυγίου των καυσίμων μειώθηκε κατά -1,2% το 1 ο 6μηνο 2014, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου των πλοίων σημείωσε σημαντική αύξηση, όπως προαναφέρθηκε, κατά 186%. Το έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκε περαιτέρω σε 3,89 δις το 1 ο 6μηνο 2014 από 4,1 δις το 1 ο 6μηνο 2013, με πτώση κατά -5,1% σε ετήσια βάση. Τα ανωτέρω, είναι αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης αύξησης των εξαγωγών αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία κατά 3,0% στο 1 ο 6μηνο.2014, μετά την αύξησή τους κατά 2,9% στο 1 ο 6μηνο.2013, +6,9% στο 1 ο 6μηνο.2012 και +18,9% στο 1 ο 6μηνο.2011. Οι αντίστοιχες εισαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία σημείωσαν οριακή πτώση το 1 ο 6μνο 2014, κατά -0,03% σε ετήσια βάση, μετά την πτώση τους κατά -4,1% στο 1 ο 6μηνο.2013, -13,4% στο 1 ο 6μηνο.2012 και -6,9% στο 1 ο 6μηνο.2011. Είναι εμφανές ότι μειώνεται ταχέως η συμβολή των εισαγωγών στην αύξηση των ελληνικών εξαγωγών, τόσο των αγαθών όσο και του τουρισμού, τα τελευταία χρόνια - με ταυτόχρονη αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας των εξαγωγών. Στο Ισοζύγιο των Καυσίμων, οι πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων ήταν ελαφρά αυξημένες κατά 1% σε ετήσια βάση το 1 ο 6μηνο 2014, μετά τη μείωσή τους κατά -16,2% το 1 ο 6μηνο 2013. Παράλληλα, οι εισπράξεις από εξαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 3%, έπειτα από την μεγάλη αύξησή τους κατά 16,9% το 1 ο 6μηνο 2013, κατά 20,8% στο 1 ο 6μηνο.2012 και κατά 32,4% στο 1 ο 6μηνο.2011. Έτσι, το έλλειμμα του ισοζυγίου των καυσίμων μειώθηκε κατά -1,2% σε ετήσια βάση, έναντι, ωστόσο, της μεγάλης μείωσής του κατά -36,1% στο 1 ο 6μηνο.2013 και έναντι της αύξησής του κατά 1,3% το 1 ο 6μηνο 2012. Με βάση τα όσα προαναφέρθηκαν για τον τουρισμό, τη ναυτιλία και τις εξαγωγές λοιπών υπηρεσιών, το πλεόνασμα του Ισοζύγιο Υπηρεσιών ήταν σημαντικά αυξημένο κατά 21,9% στο 1 ο 6μηνο.2014, μετά την αύξησή του κατά 9,5% στο 1 ο 6μηνο.2013 και κατά 12,8% στο 1 ο 6μηνο.2012. Αυτό ήταν αποτέλεσμα την αύξησης των συνολικών εισπράξεων από τις εξαγωγές υπηρεσιών κατά 12,8% στο 1 ο 6μηνο.2014 και της αύξησης των πληρωμών για εισαγωγές υπηρεσιών κατά 3,4%, με τις πληρωμές για τουρισμό στο εξωτερικό να είναι αυξημένες κατά 15,5%. Όσον αφορά το Ισοζύγιο Εισοδημάτων, οι πληρωμές τόκων, μερισμάτων και κερδών ήταν εκ νέου μειωμένες κατά -9,2% το 1 ο 6μηνο.2014, μετά την μικρή αύξηση κατά 1% το 1 ο 6μηνο 2013, ενώ οι εισπράξεις εγχώριων κατοίκων από τόκους, μερίσματα και κέρδη από επενδύσεις τους στο εξωτερικό αυξήθηκαν κατά 4,9%. Στο ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων το πλεόνασμα ανήλθε στα 2,5 δις το 1 ο 6μηνο 2014, έναντι 2,0 δις το 1 ο 6μηνο.2013, με πτώση των εισροών μεταναστευτικών εμβασμάτων κατά -17,6%, μετά την αύξησή τους κατά 32,2% το 1 ο 6μηνο 2013. Επίσης, οι εκροές μεταναστευτικών εμβασμάτων στο εξωτερικό μειώθηκαν κατά -6,9% το 1 ο 6μηνο 2014 μετά την μεγάλη πτώση τους κατά -38,4% το 1 ο 6μηνο 2013. Οι εισπράξεις από την ΕΕ-28 διαμορφώθηκαν στα 3,58 δις το 1 ο 6μηνο 2014, από 3,14 δις το 1 ο 6μηνο 2013. Επίσης, οι μεταβιβάσεις προς την ΕΕ-28 διαμορφώθηκαν στα 1,37 δις, από 1,5 δισ. τον Ιαν.-Ιούν.2013. Στο ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων, οι εισροές κεφαλαίων από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ ήταν αυξημένες κατά 66,2% συμβάλλοντας στη δημιουργία του πλεονάσματος του ΙΤΣ. Για το έτος ως σύνολο οι εισροές από την πηγή αυτή αναμένεται 9

να διαμορφωθούν σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα από τα 3,9 δις που ανήλθαν το 2013. Στον Λογαριασμό Κεφαλαίων (ΛΚ) καταγράφηκε μικρό πλεόνασμα 98 εκατ. το 1 ο 6μηνο 2014, έναντι πλεονάσματος 834 εκατ. το 1 ο 6μηνο 2013. Οι εξελίξεις στις κυριότερες κατηγορίες της κίνησης κεφαλαίων ήταν ως ακολούθως: σε εκατ. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών Ιαν.- Ιούνιος.2014 Ιαν.- Απόλυτη Ιούνιος.2013 Διαφορά Έλλειμμα Ισοζυγίου Καυσίμων -3.577,8-3.620,3-42,5 Έλλειμμα Ισοζυγίου Πλοίων -1.575,5-550,5 1.025,0 Έλλ. Εμπορικού Ισοζ. εκτός Καυσ. & Πλοίων -3.886,0-4.096,2-210,2 Έλλειμμα Εμπορικού Ισοζυγίου -9.039,3-8.266,9 772,4 Έλλειμμα Ισοζυγίου Εισοδημάτων -1.359,9-1.755,4-395,5 Πλεόνασμα Ισοζυγίου Υπηρεσιών 6.834,2 5.606,0-1.228,2 Πλεόνασμα Ισοζυγίου Μεταβιβάσεων 4.290,9 3.101,4-1.189,5 Πλεόνασμα Ισοζ. Τρεχουσών Συναλλαγών (με κεφαλαιακές μεταβιβάσεις) 726,0-1.314,8-2.040,8 Πλεόνασμα Λογαριασμού Κεφαλαίων 96,3 833,9-737,7 Άμεσες Επενδύσεις 636,9 284,7 352,2 Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου 4.545,5-7.412,0 11.957,5 Λοιπές Επενδύσεις -5.086,2 7.961,2-13.047,4 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος (α) Στον τομέα των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων σημειώθηκε καθαρή εισροή κεφαλαίων ύψους 637 εκατ. το 1 ο 6μηνο 2014, έναντι εισροής 285 εκατ. το 1 ο 6μηνο 2013. Ειδικότερα, οι άμεσες επενδύσεις μη κατοίκων στην Ελλάδα εμφάνισαν καθαρή εισροή 935,8 εκατ. ενώ οι εγχώριες επιχειρήσεις σημείωσαν καθαρή εκροή ύψους 299 εκατ. για επενδύσεις τους στο εξωτερικό. (β) Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου σημειώθηκε καθαρή εισροή 4,5 δισ., κυρίως λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε μετοχές και ομόλογα ελληνικών επιχειρήσεων και σε κρατικά ομόλογα. Η κίνηση αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από την καθαρή αύξηση των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα, μετοχές και χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού. (γ) Στην κατηγορία των λοιπών επενδύσεων καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 5,1 δισ., η οποία οφείλεται κυρίως στην μείωση (εκροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα, κίνηση που αντισταθμίστηκε εν μέρει από την καθαρή αύξηση (εισροή) των δανειακών υποχρεώσεων του Δημοσίου και ιδιωτικού τομέα προς μη κατοίκους. Δείκτης Κύκλου Εργασιών (ΔΚΕ) στη Βιομηχανία: Ο ΔΚΕ στο σύνολο της εγχώριας και της εξωτερικής αγοράς σημείωσε σημαντική αύξηση κατά 10,5% σε ετήσια βάση τον Ιούν.2014, από πτώση κατά -4,9% τον Μάιο 2014 και -5,4% τον Ιούν.2013. Η εξέλιξη αυτή σημειώθηκε λόγω της αξιοσημείωτης αύξησης του ΔΚΕ στην εξωτερική αγορά κατά 21,0% σε ετήσια βάση τον Ιούν.2014, έναντι μεγάλης μείωσής του κατά -14,2% τον Μάιο 2014 και κατά -1,6% τον Ιούν.2013, ενώ ο ΔΚΕ στην εγχώρια αγορά επίσης αυξήθηκε κατά 3,3% τον Ιούν.2014, μετά την αύξησή του κατά 4,2% και τον Μάιο 2014. Η αύξηση του ΔΚΕ στην εξωτερική αγορά προήλθε κυρίως από την αύξηση κατά 26,7% σε ετήσια βάση του ΔΚΕ σε χώρες εκτός της Ευρωζώνης, ενώ ο ΔΚΕ στις αγορές της ευρωζώνης αυξήθηκε πιο περιορισμένα κατά 4,9% σε ετήσια βάση. Σωρευτικά, στο 1 ο 6μηνο 2014 ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών (ΔΚΕ) στη Βιομηχανία στο σύνολο της αγοράς υποχώρησε κατά -1,8% σε ετήσια βάση, έναντι μείωσης κατά -6,4% στο 1 ο 6μηνο 2013. Επισημαίνεται ότι επειδή τα στοιχεία για τον κύκλο εργασιών στη μεταποίηση καταγράφονται σε ονομαστικές τιμές, επηρεάζονται από τις διακυμάνσεις στις διεθνείς τιμές των προϊόντων, κυρίως όσον αφορά την εξωτερική αγορά. Εξέλιξη του Δείκτη Κύκλου Εργασιών (ΔΚΕ) στις αγορές εξωτερικού (% ετήσια μετ.) Στάθμιση Ιούνιος 2014 Ιούνιος 2013 Παράγωγα πετρελαίου και άνθρακα 26,74 39,0% 10,9% Βασικά μεταλλα 22,15 8,2% 24,3% Τρόφιμα 10,37 2,3% 2,6% Χημικά προϊόντα 5,43 13,5% 3,0% Είδη Ένδυσης 5,03 19,1% 13,2% Ηλεκτρολογικός εξοπλισμός 4,94 14,5% 36,2% Προϊόντα από ελαστική και πλαστική ύλη 4,40 7,3% 11,7% Κλωστοϋφαντουργικές ύλες 3,63 14,8% 16,8% Μη μεταλικά ορυκτά 3,33 7,0% 22,7% Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων 3,31 9,7% 14,5% Μηχανήματα και είδη εξοπλισμού 1,89 20,1% 19,7% Ηλεκτρονικοί υπολογιστές 1,79 76,6% 33,1% Καπνός 1,65 2,1% 11,8% Βασικά φαρμακευτικά 1,31 13,8% 9,9% Ποτά 1,09 20,1% 7,4% Λοιπός εξοπλισμός μεταφορών 0,86 19,3% 20,6% Χαρτί και προϊόντα από χαρτί 0,79 28,8% 1,6% Ξύλο Φελλός 0,54 34,5% 57,0% Άλλες μεταποιητικές δραστηριότητες 0,20 34,8% 2,9% Δέρματα είδη υπόδησης 0,20 226,5% 21,5% Έπιπλα 0,17 55,9% 8,3% Μηχανοκίνητα οχήματα 0,15 7,6% 5,9% Εκτυπώσεις και αναπ. προεγγ. Μέσων 0,04 212,4% 29,7% Σύνολο Μεταποίησης 100,00 21,7% 1,6% Σύνολο χωρίς παράγωγα πετρελαίου 98,91 1,8% 12,8% Πηγή: ΕΛΛ.ΣΤΑΤ. Όσον αφορά στην εξωτερική αγορά, η μεγάλη αύξηση του δείκτη στο σύνολο της μεταποιητικής βιομηχανίας κατά 21,7% τον Ιούν.2014 προσδιορίστηκε σε σημαντικό βαθμό από την αύξηση του ΔΚΕ στον κλάδο των παραγώγων πετρελαίου και άνθρακα κατά 39% (στάθμιση 26,74%) συμβάλλοντας στην αύξηση του ΔΚΕ εξωτερικής αγοράς κατά 10,4 ποσοστιαίες μονάδες. Από τα υπόλοιπα προϊόντα αξιοσημείωτη ήταν η αύξηση του ΔΚΕ στα βασικά μέταλλα κατά 8,2% (στάθμιση 22,15%) και στα μη μεταλλικά ορυκτά (στάθμιση 3,33%) κατά 7,0% τον Ιούν.2014, μετά την αύξησή του κατά 22,7% και τον Ιούν.2013.. Επίσης, μεγάλη είναι η αύξηση του ΔΚΕ για εξαγωγές σημειώθηκε στα δέρματα και είδη υπόδησης κατά 226,5% (Ιούν.2013: -21,5%), στον κλάδο ξύλου και φελλού κατά 34,5% (Ιούν.2013: -57,0%), στα μηχανοκίνητα οχήματα ρυμουλκούμενα και μη (Ιούν.2014: 7,6%, Ιουν.2013: -5,9%), στα προϊόντα από ελαστική και πλαστική ύλη (Ιούν.2014: +7,3%, Ιούν.2013: -11,7%) και στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ηλεκτρονικά και οπτικά προϊόντα (Ιούν.2014: +76,6%, Ιούν.2013: -33,1%). Αντίθετα, σημειώνεται η πτώση του ΔΚΕ για εξαγωγές στα τρόφιμα (στάθμιση 10,37%) κατά -2,3%, μετά την πτώση τους κατά -2,6% και τον Ιούν.2013, στα ποτά κατά -20,1% τον Ιούν.2014 έναντι της αύξησή τους κατά 7,4% τον Ιούν.2013, στις κλωστοϋφαντουργικές ύλες κατά -14,8% (Ιούν.2013: -16,8%) και στα είδη 10