ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2012 ΘΕΜΑ Α1 Α.1.1 Ορισμοί : Ανώτατο Συμβούλιο: σελ 160 σχολικού βιβλίου «η προσωρινή...αποκατασταθεί» Προσωρινή Κυβέρνησις της Κρήτης (1905) : σελ 213 σχολικού βιβλίου «στο μεταξύ...οι επαναστάτες» Συνέδριο Ειρήνης: ήταν το Συνέδριο που διεξήχθη μετά τη λήξη του Ά Παγκόσμιου Πολέμου, προκειμένου οι νικητές και οι ηττημένοι του πολέμου να λύσουν τις διαφορές τους και να διαπραγματευτούν τις συνθήκες ειρήνης. Ανόρθωση: σελ 89 σχολικού βιβλίου «αυτοί οι ανεξάρτητοι...εκσυγχρονιστές» Α.1.2 1-ε, 2-γ, 3-ζ, 4-στ, 5-δ, 6-α, 7-β. ΘΕΜΑ Α2 Α.2.1 Σελίδα 253 σχολικού βιβλίου «η φύση και η μέθοδος...από το ελληνικό στοιχείο» Α.2.2 Σελίδα 161 σχολικού βιβλίου «οι μεταγενέστερες εξελίξεις...εκλογές του 1932-1933» Β ΟΜΑΔΑ Β1. Προσέχω : η απάντηση της πηγής απαιτεί στοιχεία από δυο κεφάλαια του σχολικού βιβλίου. Στην πηγή επισημαίνονται τα οικονομικά οφέλη της συνθήκης που μας παραπέμπει στο 1 ο κεφάλαιο «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ».(σελίδα 49 «το κόστος... Α Πόλεμος» Επομένως, θα συνδυάσω τα στοιχεία της πηγής με αυτά του σχολικού βιβλίου μόνο για το πρώτο ερώτημα. Το άλλο ερώτημα απλώς θα το
παραθέσω από τα αντίστοιχο κεφάλαιο του βιβλίου, σελ 137 «μετά την υπογραφή...κυβέρνησης». Ενδεικτική απάντηση. (τα υπερτονισμένα σημεία προέρχονται από το σχολικό βιβλίο) Η συνθήκη του Βουκουρεστίου (17-ΙΟΥΛΙΟΥ 1913) σηματοδότησε το τέλος των Βαλκανικών πολέμων και επηρέασε θετικά την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, το κόστος των Βαλκανικών πολέμων ήταν σημαντικό, δεν κλόνισε την εθνική οικονομία, όπως συνέβαινε με τις στρατιωτικές κινητοποιήσεις του 19 ου αι. Η Ελλάδα βγήκε ιδιαίτερα κερδισμένη από τον πόλεμο. Ενσωμάτωσε πλούσιες περιοχές ( Ήπειρο, Δυτική και Κεντρική Μακεδονία, Νησιά του Αιγαίου, Κρήτη ) και εκατομμύρια νέους κατοίκους. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται και στην πηγή η Ελλάδα κατάφερε να έχει υπό τον έλεγχο της πολλά ελληνόφωνα νησιά. Τα εδάφη της αυξήθηκαν κατά 68% και ο πληθυσμός της κατά 80% (από 2.700.000 σε 4.800.000κατοίκους). Αξιοσημείωτη επίσης είναι η παρατήρηση ότι το 1914 αυξήθηκαν τα έσοδα καθώς πολλά από αυτά προέρχονταν από τις νεοαποκτηθείσες περιοχές. Αυτό κυρίως ερμηνεύεται από το γεγονός ότι τα νεοαποκτηθέντα αυτά εδάφη ήταν ως επί το πλείστον πεδινά και αρδευόμενα, πράγμα που δημιουργούσε άριστες προοπτικές για γεωργική παραγωγή. Για αυτό άλλωστε μέσα σε δυο χρόνια υπήρξε θεματική άνοδος στην τιμή της αγροτικής παραγωγής. Πέρα όμως από τα θετικά σημεία της συνθήκης υπήρχε και ένα βασικό μειονέκτημα. Η παρουσία ισχυρών μειονοτικών ομάδων στις περιοχές αυτές αποτέλεσε το κύριο πρόβλημα. Στη σχετικά ομοιογενή Ήπειρο, για παράδειγμα, δίπλα στους 166.000. Έλληνες υπήρχαν το 1914, 38.000 μουσουλμάνοι (αλβανικής κυρίως καταγωγής) και μερικές χιλιάδες Εβραίοι. Στο παράθεμα επιπρόσθετα αναφέρεται ότι στη Μακεδονία ζούσαν 465.000 μουσουλμάνοι ενώ στο σύνολο του ελληνικού πληθυσμού όλης της χώρας 750.000. Η Ελλάδα όμως οπωσδήποτε έγινε υπολογίσιμη δύναμη και η εμπιστοσύνη που ενέπνεε στις αγορές χρήματος και πιστώσεων αυξήθηκε σημαντικά. Η χώρα ήταν πλέον έτοιμη να αφιερωθεί στο δυσκολο έργο της ενσωμάτωσης νέων περιοχών, όταν ξέσπασε, το καλοκαίρι του 1914, ο Ά Παγκόσμιος Πόλεμος. Μετά τη συνθήκη του Βουκουρεστίου Έλληνες από τη Βουλγαρία, καθώς και από τη Δυτική Θράκη και το τμήμα της Ανατολικής Μακεδονίας, που είχαν κατοχυρωθεί στη Βουλγαρία φθάνουν στην Ελλάδα. Επίσης καταφθάνουν και Έλληνες από περιοχές που έιχαν κατοχυρωθεί στη Σερβία. Την εποχή αυτή έφθασε το πρώτο μεταναστευτικό ρεύμα από τη Ρωσία. Έλληνες της περιοχής του Καυκάσου, με την αναγγελία της προσάρτησης της εύφορης Μακεδονίας, άρχισαν να μεταναστεύουν στην Ελλάδα, με την ελπίδα ότι θα τους παραχωρούσαν γη. Κάποιοι κατόρθωσαν να εγκατασταθούν στην Κεντρική
Μακεδονία. Το μεταναστευτικό ρεύμα αναχαιτίστηκε με επέμβαση της ελληνικής κυβέρνησης. Β2. Θα απομονώσω τα στοιχεία της πηγής που πανατούν στο ερώτημα μου και θα τα συνδυάσω με το κεφάλαιο 2 σελίδα 73-74 σχολικού βιβλίου. Ενδεικτικά υπογραμμίζω και χρησιμοποιώ στην απάντηση μου τα εξής: ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 1 ο Στην παραγματικότητα, ως το 1848, ο ανταγωνισμός ανάμεσα στην Αγγλία και στη Γαλλία, προστάτιδα του Κωλέττη, έπαιξε τον πρώτο ρόλο στην ελληνική πολιτική. Ο τσάρος, που ενδιαφερόταν να καταλήξει σε μια συμφωνία με τη Μεγάλη Βρετανία ως προς το Ανατολικό Ζήτημα, εγκατέλειπε στην Αγγλική επιρροή την Ανατολική Μεσόγειο. Την Ελλάδα και την Αίγυπτο. Ύστερα όμως από την αποτυχία της αγγλορωσικής προσέγγισης, ο τσάρος, αποφασισμένος να πραγματοποιήσει μόνος του τα σχέδια του προς την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ενδιαφέρθηκε ξανά για την Ελλάδα... Ο τσάρος παραιτούνταν από το μέρος που του αντιστοιχούσε στην εξυπηρέτηση του ελληνικού δανείου και βοηθούσε την Ελλάδα να διευθετήσει με το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης το εκκλησιαστικό πρόβλημα. Έτσι η Ελλάδα όπως άλλωστε και ολόκληρος ορθόδοξος κόσμος, ήταν έτοιμη να ταχθεί στο πλευρό της Ρωσίας κατά τον ΚριμαΪκό πόλεμο. Ν.ΣΒΟΡΩΝΟΣ, ό.π, σελ 85-86 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ 2 ο Η πολιτική ολιγαρχία που κατείχε την εξουσία στην περίοδο αυτή άσκησε την πολιτική της αυτόνομα χωρίς καμία σχεδόν εκσυγχρονιστική διάθεση. Οι μέθοδοι που ακολουθούσε για να διατηρήσει την εξουσία δε διέφεραν ουσιαστικά από τις αντίστοιχες του Όθωνα, ενώ τα πολιτικά κόμματα της εποχής είχαν μεταβληθεί σε πολιτικά «καπετανάτα». Κάτω από αυτές τις συνθήκες, «το περιζήτητον σύνταγμα κατέστη όργανον κυβερνητικής επικρατήσεως ταύτης ή εκείνης της πολιτικής ομάδος, ήτις ετιτλοφορείτο συνήθως με ξένο όνομα, γαλλικόν, αγγλικόν, ρωσικόν. Οι άνδρες της επαναστάσεως, οι υπηρετήσαντες την πατρίδα μετά τοσαύτης
αφοσιώσεως και πίστεως μετβλήθησαν εις χυδαίους πολιτικούς κομματάρχας και εκμεταλλευτάς κατά την συνταγματικήν ταύτην περίοδο της βασιλείας του Όθωνος. Μη εκπροσωπώντας ούε υπηρετώντας ταξικά συμφέροντα τα κόμματα αυτά είχαν ως τρόπο σύνδεσης με το εκλογικό σώμα την προώθηση συμφερόντων ατόμων και επαγγελματικών ομάδων από διάφορες γεωγραφικές περιοχές. Έτσι, για τον λαό το Σύνταγμα δε σήμαινε τίποτε χειροπιαστό, αφού φαινόταν να οδηγεί σε καμία ουσιαστική μεταβολή του κοινωνικού καθεστώτος. (μονάδες 25) Ενδεικτική απάντηση Τα πολιτικά κόμματα, μολονότι μπορούσαν να αναπτυχθούν περαιτέρω μέσα στο νέο συνταγμτικό καθεστώς έδειξαν συμπτώματα στασιμότητας και δεν ανταποκρίθηκαν στις νέες ανάγκες, κάτι που τα οδήγησε σε παρακμή. Αρχικά την περίοδο μεταξύ των δυο συνταγμάτων (1844-1864) ικανοποιήθηκαν όλα τα αιτήματα του ρωσικού κόμματος σχετικά με Ορθόδοξη Εκκλησία. Οι ναπαίοι προέβαλαν σε κάθε περίπτωση τον κίνδυνο για την Ορθοδοξία, καθώς όμως τα μεγάλα εκκλησιαστικά ζητήματα είχαν λυθεί και όλοι οι πολιτικοί πρέσβευαν το ορθόδοξο δόγμα, το ρωσικό κόμμα δεν είχε λόγο ύπαρξης, εφόσον δεν είχε θέσεις για πιο επίκαιρα ζητήματα. Όπως ακριβώς αναφέρεται και στο παράθεμα ένας άλλος λόγος παρακμής του ρωσικού κόμματος ήταν η πολιτική που ακολούθησε ο τσάρος το 1848. Συγκεκριμένα παραχωρεί στην αγγλική επιρροή την Ανατολική Μεσόγειο, την Αίγυπτο και την Ελλάδα για να επωφεληθεί από τη λύση του Ανατολικού Ζητήματος. Η μη επιτυχημένη όμως αγγλορωσική «συνεργασία» ώθησε τον τσάρο να συμβάλλει με αποφασιστικό τρόπο στην επίλυση του εκκλησιαστικού ζητήματος για την Ελλάδα. Η Ελλάδα αντίστοιχα, όπως επισημαίνεται και στο πρώτο παράθεμα ήταν έτοιμη να βοηθήσει την Ρωσία στον ΚριμαΪκό πόλεμο. Η ήττα όμως της Ρωσίας στον πόλεμο συνέβαλε στην αποδυνάμωση του κόμματος το οποίο σταδιακά εξαφανίστηκε από την πολιτική σκηνή. Το γαλλικό κόμμα είχε ως αρχηγό τον Ιωάννη Κωλέττη, ο οποίος επδίωκε μια κυβερνητική πολιτική που θα ενίσχυε το ρόλο του βασιλιά, υπονομεύοντας έτσι τον κοινοβουλευτισμό. Δε δίσταζε να χρησιμοποιεί βία και νοθεία για να τρομοκρατεί τους εκλογείς, ώστε να ψηφίζουν υπέρ του κόμματος του. Το 1846-1847 κατείχε πέντε από τα επτά υπουργεία της κυβέρνησης του, δεν παρουσιαζόταν καθόλου στο Κοινοβούλιο και καθιστούσε σχεδόν αδύνατο τον έλεγχο της εκτελεστικής εξουσίας. Επέβαλε έτσι ένα είδος κοινοβουλευτικής
δικτατορίας. Σύμφωνα με το παράθεμα οι παραπάνω μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για την εξασφάλιση της εξουσίας σε συνδυασμό με το ότι οι πολιτικοί της εποχής είχαν μεταβληθεί σε «κομματάρχες», συνέβαλαν στην παρακμή των ξενικών κομμάτων. Το γαλλικό κόμμα μετά το θάνατο του Κωλέττη πέρασε σε φάση παρακμής καθώς επικράτησε διαμάχη για τη διαδοχή του. Το αγγλικό και το γαλλικό κόμμα κατά τη διάρκεια του ΚριμαΪκού Πολέμου έχασαν την εμπιστοσύνη των οπαδών τους, μετά τη βίαιη συμπεριφορά της Αγγλίας και της Γαλλίας απέναντι στην Ελλάδα, με το ναυτικό αποκλεισμό της χώρας. Η Ρωσία είχε κάποια οφέλη από αυτό, αλλά όπως εξηγήσαμε και παραπάνω παρήκμασε γρήγορα. Τα κόμματα αυτά δεν υπηρέτησαν τα συμφέροντα των κοινωνικών ομάδων και τάξεων, αντίθετα προώθησαν και υπηρέτησαν σύμφωνα με τον Κύριο Πετρίδη τα κομματικά και προσωπικά συμφέροντα συγκεκριμένων ατόμων Επιμέλεια: Νικολέτα Σπίντιου