ΠΡΟΣΤΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΣΙΚΟ ΓΤΜΝΑΙΟ ΕΤΑΓΓΕΛΙΚΗ ΦΟΛΗ ΜΤΡΝΗ ΣΑΞΗ: Β ΑΡΦΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΙΑ τιγμιότυπα από την Ιλιάδα στην αρχαία και τη νεότερη τέχνη ΤΠΕΤΘΤΝΗ ΚΑΘΗΓΗΣΡΙΑ: Α. ΚΑΥΕΣΖΑΚΗ χολικό έτος: 2014-2015
Εισαγωγή Η Ιλιάδα, όπως και η Οδύσσεια, αποτέλεσαν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα πηγή έμπνευσης για πολλούς καλλιτέχνες. Άσκησαν τεράστια επίδραση στην αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή τέχνη και λογοτεχνία (στην αγγειογραφία, κυρίως, αλλά και στη ζωγραφική, στη γλυπτική, στη μικροτεχνία), και συνεχίζουν να εμπνέουν Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες.
Προτομή του Ομήρου. Ρωμαϊκό αντίγραφο έργου του 2ου αι. π.φ. Παρίσι, Μουσείο Λούβρου
Αχαιοί πολεμιστές. Μυκηναϊκός κρατήρας. Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Nikolai Ivanovich Utkin (1829) Ήρωες των Αχαιών: Μενέλαος, Πάρης, Διομήδης, Οδυσσέας, Νέστωρ, Αχιλλέας, Αγαμέμνων
Αχιλλέας και Αίαντας Αρχαίο ελληνικό αγγείο. Βατικανό, Museo Gregoriano Etrusco
O Αχιλλέας Ερυθρόμορφος αμφορέας (μέσα 5ου αι.), Ρώμη, Μουσείο Βατικανού
Ραψωδία Α
Charles Meynier, «Η Μούσα Καλλιόπη και ο Όμηρος» (1800) Cleveland Museum of Art
Ν. Εγγονόπουλος, «Ο ποιητής και η Μούσα» (1938). Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη
«Ο Φρύσης ικετεύει για την κόρη του» Χηφιδωτό από την Οικία των Νυμφών, (4ος αι. μ.φ.) Νάπολη
«Ο Φρύσης ικετεύει για την κόρη του» Απουλικός κρατήρας, (περ. 360-350 π.φ.) Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου
Crispijn van de Passe «Ο Φρύσης ικετεύει τον Αγαμέμνονα» (1613) γκραβούρα Άμστερνταμ, Rijksmuseum
Smith, John Raphael, Ο Φρύσης προσεύχεται στον Απόλλωνα (1774) Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο
Jacopo Alessandro Calvi, «Ο Φρύσης προσεύχεται στον Απόλλωνα να τιμωρήσει τους Αχαιούς» Ελαιογραφία. Swindon, The National Trust for Places of Historic Interest or Natural Beauty
Pauwels Franck, «Ο Απόλλωνας τιμωρεί τους Αχαιούς (1590) Budapest, Museum of Fine Arts
Giovanni Battista Tiepolo, «Η οργή του Αχιλλέα» (1757) Villa Valmarana, Vicenza
Rubens, Peter Paul,«Η παρέμβαση της Αθηνάς» Λονδίνο, Courtauld Institute Galleries
Michel Martin Drolling, «Η οργή του Αχιλλέα» (1810)
Stanisław Wyspiański, «Η Αθηνά σταματάει τον Αχιλλέα» (1897)
Francesco Bartolozzi, Απόδοση Φρυσηίδας (1786). Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο
Η Βρισηίδα. Ερυθρόμορφος αμφορέας (περ. 510 π.φ.) Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο
Οι κήρυκες Σαλθύβιος και Ευρυβάτης οδηγούν τη Βρισηίδα από τη σκηνή του Αχιλλέα στη σκηνή του Αγαμέμνονα. Αττική ερυθρόμορφη κύλικα του Ζωγράφου της Βρισηίδας (περ. 480-470 π.φ. ). Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο
Giovanni-Battista Tiepolo, «Η Βρισηίδα οδηγείται στον Αγαμέμνονα από τους Σαλθύβιο και Ευρυβάτη» (1757) Villa Valmarana, Vicenza
Wenceslas Hollar, «Η Απομάκρυνση της Βρισηίδας» Σορόντο, Thomas Fisher Rare Book Library
Giovanni-Battista Tiepolo, «Αχιλλέας και Θέτιδα (1757) Villa Valmarana, Vicenza
Β. Genelli, «Θέτιδα και Αχιλλέας» (1840/1844)
Ingres, «Η Θέτιδα ικετεύει τον Δία» (1811) Aix en Provence, Musée Granet
Anton Losenko, «Θέτις και Ζευς» (18ος αι.)
Stanisław Wyspiański, «Θέτις και Ζευς» (1896)
Ραψωδία Γ
Evelyn de Morgan, «Η Ψραία Ελένη» (1898)
Ελένης αρπαγή. Ανάγλυφο από ετρουσκική αλαβάστρινη τεφροδόχο, 2ος-1ος αι. π.φ. Verona, Museum-Lapidarium of Maffei
Herman Wilhelm Bissen, «Ο πρίγκηπας Πάρις με μήλο». Κοπεγχάγη, Γλυπτοθήκη Ny Carlsberg.
Ο Πάρης και ο Μενέλαος Antonio Canova, Πάρης Μουσείο Λονδίνου Giacomo Brogi, Μενέλαος Vatican Museums
Frederic Leighton, «Ελένη στα τείχη» (1865)
Μονομαχία Μενέλαου και Πάρη. Ερυθρόμορφη κύλικα (περ. 485 π.φ.) Παρίσι Μουσείο Λούβρου (αντίγραφο)
Μονομαχία Μενέλαου με τον Πάρη. Ρωμαϊκή σαρκοφάγος από την Aurelia Botania Demetria. (περ. 2ος αι. μ.φ.) Ο Μενέλαος καταβάλλει τον Πάρη, που τον υποστηρίζει η Αφροδίτη από ψηλά. Πίσω από τον Μενέλαο ο Οδυσσέας. Antalya Archaeological
Ραψωδία Ε
Μάχη μεταξύ Αχαιών και Σρώων,. Μελανόμορφος αμφορέας. Ρώμη, υλλογή Basseggio (αντίγραφο)
Μονομαχία Διομήδη και Αινεία Ερυθρόμορφος κρατήρας (490-480 π.φ.) Βοστόνη, Μουσείο Καλών Σεχνών
Ο Διομήδης επιτίθεται στον Άρη
Wilhelm Fitger«Ο Διομήδης τραυματίζει την Αφροδίτη»
Ο Διομήδης τραυματίζει την Αφροδίτη Paris, Musée du Louvre
Η Αφροδίτη στην αγκαλιά της μητέρας της Διώνης Από το ανατολικό αέτωμα του Παρθενώνα British Museum
Ραψωδία Ζ
Ο Γλαύκος και Διομήδης ανταλλάσσουν τα όπλα τους. Αττική πελίκη του «Ζωγράφου του Hasselmann», (περ. 420 π.φ.)
Jacques-Louis David, «Πάρης και Ελένη» (1788) Musée du Louvre
Tischbein, «Ο Έκτορας επιπλήττει τον Πάρη για τη μαλθακότητα του και τον προτρέπει να γυρίσει στη μάχη»
Φοσέ Βίλχες, «Ανδρομάχη» Μαδρίτη
Tischbein, «Ο αποχαιρετισμός του Έκτορα στην Ανδρομάχη»
John Smibert, 1750 «Έκτορας, Ανδρομάχη και Αστυάνακτας»
Joseph-Marie Vien «Les adieux d'hector et d'andromaque» (1786), Musée du Louvre
Έκτορας, Ανδρομάχη, Αστυάνακτας. Ερυθρόμορφος κρατήρας 370 360 π. Φ. Museo Nazionale des Palazzo Jatta in Ruvo di Puglia (Bari)
Sergey Petrovich Postnikov, «Έκτορας και Ανδρομάχη» (1863)
Ν. Εγγονόπουλος, «Έκτωρ και Ανδρομάχη» (1969)
Ραψωδία Η
Μονομαχία Έκτορα-Αίαντα (485 π.φ.) Ερυθρόμορφη αττική κύλικα Παρίσι, Musée du Louvre
Ραψωδία Ι
Ingres, «Ο Αχιλλέας δέχεται τους αγγελιοφόρους του Αγαμέμνονα» (1801)
John Flaxman, «Η πρεσβεία φτάνει στη σκηνή του Αχιλλέα» (1805) Φαλκογραφία
Κλεοφράδης «Η πρεσβεία επισκέπτεται τον Αχιλλέα» (480-470 π.φ.) Ζωγραφική σε υδρία Μόναχο
Ραψωδία Κ
Ο Διομήδης σκοτώνει τον Ρήσο Φαλκιδικός αμφορέας, Malibu. J.Paul Getty Museum
Ραψωδία Μ
Ο Έκτορας ρίχνει πέτρα σε πύλη του τείχους των Αχαιών. Αντίγραφο από βουλγαρική εικονογραφημένη Ιλιάδα (1969)
Ραψωδία Ν
Μάχη στα πλοία
Ραψωδία Ο
Annibale Carracci, Ο Δίας και η Ήρα
Ραψωδία Π
Ο Αχιλλέας περιποιείται τον τραυματισμένο Πάτροκλο (500 π.φ.) Ερυθρόμορφη κύλικα Κρατικό Μουσείο Βερολίνου
κηνή μάχης. Αρχαϊκός τυρρηνικός μελανόμορφος αμφορέας Μουσείο Βόννης (αντίγραφο)
Ευφρόνιος, Ο θάνατος του αρπηδόνα. Νέα Τόρκη, Μητροπολιτικό Μουσείο
Ο Πάτροκλος ξεκινά για τη μάχη, Ερυθρόμορφη στάμνος, (480 π.φ.) Ρώμη, Βίλα Σζούλια
Έκτορας και Κεβριόνης Μελανόμορφη υδρία. Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο
Henri Motte, Ο Έκτορας σκοτώνει τον Πάτροκλο
Antoine Wiertz, «Θάνατος Πατρόκλου»
Οι Αχαιοί σηκώνουν το πτώμα του Πατρόκλου. Ερυθρόμορφος κρατήρας (περ. 500μ π.φ.). Ακράγας Αρχαιολογικό Μουσείο (αντίγραφο)
Romano Giulio, «Ο Αίαντας προστατεύει τη σορό του Πάτροκλου» (1538-1539) Mantua, Palazzo Ducale
Θάνατος Πάτροκλου Ετρουσκική αλαβάστρινη τεφροδόχος από τη Βολτέρα. 200-100 π.φ. Παράσταση της ανάκτησης του νεκρού Πάτροκλου από τους Αχαιούς, μετά την μάχη με τους Σρώες. Ο Μενέλαος και ο Μηριώνης σηκώνουν τον Πάτροκλο για να τον τοποθετήσουν σε κάρο ενώ ο Οδυσσέας παρακολουθεί από τα δεξιά. Υλωρεντία, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Ο Μενέλαος μεταφέρει τη σορό του Πάτροκλου. Museo degli Argenti, Palazzo Pitti
Hamilton, «Ο Αχιλλέας θρηνεί τον Πάτροκλο» (1760-1763)
Ραψωδία Ρ
Ο Μενέλαος μονομαχεί με τον Έκτορα πάνω από το πτώμα του Πάτροκλου. Ανατολικοϊωνικό πινάκιο, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο
John Flaxman, «Μάχη γύρω από σώμα του νεκρού Πάτροκλου»
Giorgio Di Chirico, Σα άλογα του Αχιλλέα (1963)
Ραψωδία
Η Θέτιδα στο εργαστήρι του Ήφαιστου (480 π.φ.) Ερυθρόμορφος αμφορέας ΒοστώνηΜουσείο Καλών Σεχνών
Η Θέτιδα παραδίδει τα όπλα στον Αχιλλέα (450 π. Φ.) Αττικός Ερυθρόμορφος Αμφορέας Martin von Wagner Museum, University of Würzburg, Germany
Mauro Conconi, «Η Θέτιδα παραδίδει στο γιό της την καινούρια του πανοπλία»
Ραψωδία Φ
Ο Αχιλλέας καταδιώκει τον Έκτορα. Βοστόνη Μουσείο Καλών Σεχνών
Μονομαχία Έκτορα και Αχιλλέα. Ερυθρόμορφος κρατήρας (περ. 490 π.φ.) Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο
Μονομαχία Αχιλλέα- Έκτορα, Munich
Ρούμπενς: Μονομαχία Αχιλλέα - Έκτορα
Peter Paul Rubens, «Ο Αχιλλέας κατατροπώνει τον Έκτορα» (1630-1632)
Δεύτερη κακοποίηση του νεκρού Έκτορα. Μελανόμορφη υδρία (περ. 510 π.φ.). Βοστόνη, Μουσείο Καλών Σεχνών
Ο Αχιλλέας κακοποιεί το πτώμα του Έκτορα
Ραψωδία Χ
οφίλος, «Άθλα επί Πατρόκλω» Μελανόμορφος δίνος
Η σφαγή των Σρώων αιχμαλώτων στον τάφο του Πατρόκλου. Απουλικός κρατήρας (340-330 π.φ.) Νάπολη, Ε7θνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (αντίγραφο)
Ραψωδία Ω
Η ικεσία του Πρίαμου (485-480 π.φ.) Ερυθρόμορφος σκύφος Βιέννη, Μουσείο Ιστορίας της Σέχνης
Joseph Wencker, «Ο Πρίαμος ικέτης στη σκηνή του Αχιλλέα» (1876)
John Trumbull, «Ο Πρίαμος επιστρέφει στην οικογένειά του με το νεκρό σώμα του Έκτορα (1785) Virginia Museum of Fine Arts, ΗΠΑ
Jacques-Louis David, «Η Ανδρομάχη θρηνεί τον Έκτορα», (1783). Παρίσι, Musée du Louvre
Εργάστηκαν οι μαθητές του τμήματος Β3: Φρυσούλα Πανηγυράκη Πέτρος Πανηγυράκης Ισαβέλλα Παπαδοπούλου Γεράσιμος Παπανικολάου Ματθαίος Πελέκης Μαρία Πέρρα Ειρήνη εργαντάνη Ήλις οφιανού Δανάη Υιλιπποπούλου Νίκος Φατζής