Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Transcript

1 Η ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΟΜΒΟΥ Ψαράς που κρατάει ψάρια, τοιχογραφία από τον προϊστορικό οικισμό στο Ακρωτήρι της Θήρας, 70 π.χ., Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ Άνδρας που τρίβει τυρί, πήλινο ειδώλιο, 00 περ. π.χ., Θήβα, Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας Γυναίκα που ζυμώνει, πήλινο ειδώλιο, Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Νέοι συμμετέχουν σε συμπόσιο και διασκεδάζουν παίζοντας το παιχνίδι του κότταβου, τοιχογραφία από τον τάφο του Βουτηχτή, 7 π.χ., Ποσειδωνία, Museo Archeologico Nazionale di Paestum. Photo Gabinetto fotografico del Museo Archeologico Nazionale Paestum. Φωτογράφοι: Francesco Valletta και Giovanni Grippo. Κύλικα με την επιγραφή ΔΕ στο εσωτερικό της για δημόσια γεύματα, 70-0 π.χ., Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς., Εφορεία Νέος μεταφέρει αμφορείς κρασιού, παράσταση ερυθρόμορφης κύλικας, Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς., Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών 7 Σαλτσάριο όπου οι Βυζαντινοί προετοίμαζαν σάλτσες όπως ο γάρος, Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. 8 Βυζαντινά κουτάλια από το Θησαυρό της Κρατήγου Μυτιλήνης, Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.

2 Ο ΡΑΜΥΣ ΣΤΟ ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΤΗΣ ΖΑΚΡΟΥ Γενική άποψη του ανακτόρου της Ζάκρου. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου Πήλινη τριποδική χύτρα από το ανάκτορο της Ζάκρου, περ. 00 π.χ., Σητεία, Αρχαιολογικό Μουσείο. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου Μικρή πήλινη πρόχους (κανάτα) από το ανάκτορο της Ζάκρου, 0 περ. π.χ., Σητεία, Αρχαιολογικό Μουσείο., Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου Πήλινη σχάρα που πατάει σε δύο πόδια, από το ανάκτορο της Ζάκρου, 0 περ. π.χ., Σητεία, Αρχαιολογικό Μουσείο., Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου Κύαθος (πήλινο κύπελλο με μια λαβή), από το ανάκτορο της Ζάκρου, 00 περ. π.χ., Σητεία, Αρχαιολογικό Μουσείο., Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου Κύαθος (πήλινο κύπελλο με μια λαβή), από το ανάκτορο της Ζάκρου, 700 περ. π.χ., Σητεία, Αρχαιολογικό Μουσείο., Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου 7 Πήλινη πρόχους (κανάτα) με γραμμές, σπείρες και κύκλους, από το ανάκτορο της Ζάκρου, 0 περ. π.χ., Σητεία, Αρχαιολογικό Μουσείο. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου 8 Μία από τις αποθήκες του ανακτόρου της Ζάκρου. Διακρίνονται τα μεγάλα πιθάρια όπως βρέθηκαν στην ανασκαφή., Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου 9 Πήλινο αποθηκευτικό πιθάρι με ανάγλυφη διακόσμηση, από το ανάκτορο της Ζάκρου, 00 περ. π.χ., Σητεία, Αρχαιολογικό Μουσείο., Εφορεία Αρχαιοτήτων Λασιθίου

3 Ο ΧΥΤΡΙΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ Αναπαράσταση της αρχαίας Αγοράς στα μέσα του ου αι. π.χ. Σχέδιο: Γ. Νάκας. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Διεύθυνση Μουσείων Πήλινη λοπάδα (χύτρα) με πώμα και προχοή πάνω στο μαγκάλι της, ος - ος αι. π.χ., Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς., Εφορεία Πήλινη ορθογώνια μαγειρική εστία με κάλυμμα (φουρνάκι), ος - ος αι π.χ., Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς., Εφορεία Πήλινος ηθμός (σουρωτήρι), 7-0 π.χ., Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς., Εφορεία Πήλινη μαγειρική εστία με κωδωνόσχημο κάλυμμα, ος - ος αι. π.χ., Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Πήλινος τρίφτης, ος-ος αι. π.χ., Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς. Φωτογράφος: Αλέξανδρος Μποτονάκης., Εφορεία 7 Ψυκτήρας, 00 περ. π.χ., Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς., Εφορεία 8 Κρατήρας του Ζωγράφου Εξηκία. Στη μία όψη εικονίζεται πομπή με την άφιξη του Ηρακλή στον Όλυμπο. Στην άλλη όψη Έλληνες και Τρώες στρατιώτες μάχονται πάνω από το σώμα του νεκρού Πάτροκλου, 0 π.χ., Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εφορεία 9 Πήλινη σχάρα ψησίματος, ος - ος αι. π.χ. Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς., Εφορεία

4 ΣΦΟΥΓΑΤΟΣ. Ο ΑΣΠΡΟΣ ΓΑΤΟΣ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ. Σκηνή από το βίο της Παναγίας και του Χριστού, λεπτομέρεια της τοιχογραφίας του νάρθηκα, 7 ος αι. μ.χ., Αθήνα, Μονή Καισαριανής. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εφορεία Σκηνή από το βίο της Παναγίας και του Χριστού, λεπτομέρεια της τοιχογραφίας του νάρθηκα, 7 ος αι. μ.χ., Αθήνα, Μονή Καισαριανής. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εφορεία Μάγειρας που ετοιμάζει το φαγητό στη χύτρα, λεπτομέρεια της τοιχογραφίας του νάρθηκα, 7 ος αι. μ.χ., Αθήνα, Μονή Καισαριανής. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εφορεία Δύο άντρες αδειάζουν τους γεμάτους σάκους τους σε ένα ξύλινο βαρέλι και ένα πιθάρι, ενώ άλλοι κάνουν άλλες εργασίες, λεπτομέρεια της τοιχογραφίας του νάρθηκα, 7 ος αι. μ.χ., Αθήνα, Μονή Καισαριανής., Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών

5 ΕΊΝΑΙ ΈΤΟΙΜΟ ΤΟ ΦΑΓΗΤΌ; Πήλινη στάμνα, ο ς- ος αι. μ.χ. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών Πήλινο κύπελλο, ος - ος αι. μ.χ. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών Πήλινη εφυαλωμένη κούπα, μέσα ου αι. μ.χ., Πέλλα, Αρχαιολογικό Μουσείο., Εφορεία Αρχαιοτήτων Πέλλας Πήλινο σκεύος για καρυκεύματα, τέλη ου αι.-αρχές ου αι. μ.χ., Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Εφυαλωμένο πινάκιο, ος αι. μ.χ., Κόρινθος, Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας Κορίνθου. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ

6 ΜΎΘΟΙ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΉΣ Η θεά Δήμητρα κρατάει το σκήπτρο της και ένα δεμάτι με δημητριακά καθώς η κόρη της Περσεφόνη χύνει λίγο κρασί στο έδαφος, ελεύθερη απόδοση λεπτομέρειας λευκής ληκύθου, 0 περ. π.χ. Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Νέοι συμμετέχουν στη διαδικασία του μαζέματος των ελιών από το δέντρο, ελεύθερη απόδοση λεπτομέρειας ερυθρόμορφου αμφορέα, 0 περ. π.χ. Λονδίνο, British Museum Η θεά Αθηνά με το σύμβολό της την κουκουβάγια, ελεύθερη απόδοση εμπροσθότυπου και οπισθότυπου ασημένιου αθηναϊκού τετράδραχμου, ος αι. π.χ. Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο Ο Τριπτόλεμος πάνω στο άρμα του έτοιμος να ξεκινήσει το ταξίδι του. Δεξιά στέκεται η Περσεφόνη έτοιμη να χύσει λίγο κρασί και αριστερά η θεά Δήμητρα, ελεύθερη απόδοση λεπτομέρειας ερυθρόμορφου σκύφου, 00 περ. π.χ. Λονδίνο, British Museum Ο Ποσειδώνας, κρατώντας την τρίαινά του, και η Αθηνά αγωνίζονται για το ποιος θα δώσει το όνομά του στην πόλη της Αθήνας. Ανάμεσά τους βρίσκεται η ελιά, που εμφάνισε ως δια μαγείας η θεά, ελεύθερη απόδοση λεπτομέρειας ερυθρόμορφης υδρίας, 0 περ. π.χ. Αγία Πετρούπολη, State Museum of the Hermitage Ο θεός Διόνυσος μαζί με τη σύζυγό του Αριάδνη στέκονται μπροστά από την κληματαριά που είναι γεμάτη σταφύλια, ελεύθερη απόδοση λεπτομέρειας αμφορέα, 0 περ. π.χ. Παρίσι, Musée du Louvre 7 Νέοι συμμετέχουν στη διαδικασία του τρύγου, ελεύθερη απόδοση λεπτομέρειας μελανόμορφου αμφορέα, ος αι. π.χ. Παρίσι, Musée du Louvre

7 ΤΑ ΣΚΕΎΗ ΤΟΥ ΧΤΕΣ ΣΤΟ ΣΉΜΕΡΑ! Κύπελλο καμαραϊκού ρυθμού, Ηράκλειο, Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Αμφορέας ερυθρόμορφος, 0-0 π.χ., Αθήνα, Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά., Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς, Δυτικής Αττικής και Νήσων Πήλινος τρίφτης, 700 περ. π.χ., Ηράκλειο, Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Τσαγιέρα, περ. π.χ., Ηράκλειο, Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Πήλινη υψίποδη κύλικα με πορφύρες, ος αι. π.χ., Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Πήλινος σκύφος με διακόσμηση ρόδακα, ος αι. π.χ., Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

8 ΑΡΧΑΊΑ «ΑΡΤΟΖΥΜΏΜΑΤΑ» Σκηνή σε αρτοποιείο, ελεύθερη σχεδιαστική απόδοση πήλινου ειδωλίου, ος αι. περ. π.χ. Το πρωτότυπο βρίσκεται στην Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Γυναίκα που ζυμώνει, πήλινο ειδώλιο, Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. ΦΩΤΟΘΗΚΗ Βυζαντινή οινοχόη, 7 ος -8 ος αι., Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Μαγειρική εστία και σύγχρονοι οβελοί, Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς., Εφορεία Πήλινα μαγειρικά σκεύη 7-0 π.χ. Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς., Εφορεία Διάφορα μαγειρικά σκεύη., Εφορεία

9 Πήλινη κυψέλη από τα Μεσόγεια της Αττικής, ος /7 ος αι. μ.χ., Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών Βυζαντινά κουτάλια από το Θησαυρό της Κρατήγου Μυτιλήνης, Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. 7 Συμποσιαστής παίζει κότταβο, παράσταση ερυθρόμορφης κύλικας, Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία 8 Γυναίκες θρυμματίζουν σιτάρι σε γουδί, ειδώλιο, Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. 9 Νέος αντλεί κάποιο υγρό με την αρύταινα από το αγγείο, παράσταση ερυθρόμορφου αγγείου, Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. 0 Αυλητρίδα παίζει μουσική διασκεδάζοντας τους συμποσιαστές, λεπτομέρεια παράστασης ερυθρόμορφου κρατήρα, Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ Μάγειρες ανακατεύουν το περιεχόμενο μιας χύτρας, ενώ τους επιτίθενται δύο χήνες, Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

10 Σάτυροι μεταφέρουν σταφύλια στο ληνό για να τα πατήσουν στη συνέχεια, ενώ ο θεός Διόνυσος τους παρακολουθεί, λεπτομέρεια παράστασης ερυθρόμορφου κρατήρα, 0-0 π.χ., Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Χάλκινο σκεύος άντλησης, 7 ος αι., Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη. Photo Μουσείο Μπενάκη Αποθήκη με πιθάρια όπου αποθήκευαν διάφορα προϊόντα, Φαιστός, Ανάκτορο Φαιστού. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου Άβαφη αρύταινα (είδος κουτάλας για την άντληση υγρού), Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ ΤΑΠ, Εφορεία Άντρας που συμμετέχει σε συμπόσιο ξαπλωμένος στο ανάκλιντρό του, λεπτομέρεια παράστασης ερυθρόμορφου αγγείου, Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Photo ΥΠ.ΠΟ.Α./ΤΑΠ 7 Αργυρό αθηναϊκό τετράδραχμο που απεικονίζει τη θεά Αθηνά στον εμπροσθότυπο και το ιερό σύμβολό της, την κουκουβάγια στον οπισθότυπο, περ π.χ. Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο. 8 Σπαράγματα τοιχογραφίας ελιάς, από το Ανάκτορο της Κνωσού, 00 π.χ., Ηράκλειο, Αρχαιολογικό Μουσείο.