3η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας. Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS

3η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Μάρτιος 2015

Το έργο LIFE AMMOS Ολοκληρωμένη εκστρατεία ενημέρωσης για τον περιορισμό των απορριμμάτων καπνιστών στις παραλίες (LIFE12 INF/GR/000985) συγχρηματοδοτείται από το Περιβαλλοντικό Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης LIFE+ Information & Communication. Διάρκεια υλοποίησης έργου: 1.7.2013 έως 31.3.2015 Προϋπολογισμός έργου: Συνολικός προϋπολογισμός: 599.918 Συμμετοχή Ευρωπαϊκής Ένωσης: 299.709 Φορείς συγχρηματοδότησης υλοποίησης: Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Περιβαλλοντική ΜΚΟ TERRA NOVA Ε.Π.Ε. Περιβαλλοντική Τεχνική Συμβουλευτική Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα Γεωλογίας Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας MARC Α.Ε. ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΕΡΕΥΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 1

Περιεχόμενα Πίνακες... 3 Executive summary... 4 Εισαγωγή... 5 1. Διαχειριστικό Μέρος... 6 1.1 Παραδοτέα... 6 1.2 Ορόσημα... 11 1.3 Προγραμματισμός Εκθέσεων... 18 1.4 Συνέπεια υλοποίησης έργου με το εγκεκριμένο Χρονοδιάγραμμα... 19 1.5 Συνέπεια δαπανών υλοποίησης έργου με τον εγκεκριμένο προϋπολογισμό... 20 2. Τεχνικό Μέρος... 26 2.1. Δράση A. Project management and monitoring of project progress... 26 2.1.1 Δράση Α.1: Διαχείριση του Έργου... 26 2.1.2 Δράση Α.2: Παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης του έργου... 27 2.1.3 Δράση Α.3: Παρακολούθηση και διασφάλιση της μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος του Έργου... 27 2.1.4 Δράση Α.4: Δράσεις δικτύωσης με εμπλεκόμενους φορείς... 28 2.1.5 Δράση Α.5: Δράσεις δικτύωσης με άλλα σχετικά Ευρωπαϊκά και Εθνικά έργα και προγράμματα... 28 2.1.6 Δράση Α.6: Σύνταξη After-LIFE Communication Plan του Έργου... 29 2.2. Δράση B. Preparatory actions... 30 2.2.1 Δράση B.1: Σχεδιασμός και οργάνωση υλοποίησης του Έργου... 30 2.2.2 Δράση B.2: Σχεδιασμός ολοκληρωμένου προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και διαδραστικού παιχνιδιού... 30 2.2.3 Δράση B.3: Ανάπτυξη mobile εφαρμογής... 30 2.2.4 Δράση B.4: Κατάρτιση επικοινωνιακού υλικού και προμήθεια υλικών επικοινωνίας... 30 2.3 Δράση C. Communication actions / awareness raising campaigns... 31 2.3.1 Δράση C.1: Εκστρατεία σε έντυπα και ηλεκτρονικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Social Media (Banners, facebook, twitter, counter στο site των partners κλπ)... 31 2.3.2 Δράση C.2: Εφαρμογή της εκστρατείας με την εφαρμογή για έξυπνα κινητά τηλέφωνα (Mobile application campaign)... 31 2.3.2 Δράση C.3: Εκστρατεία στις παραλίες... 31 2.3.3 Δράση C.4: Προώθηση παράλληλης εκστρατείας do it your self σε ενδιαφερόμενα μέρη... 32 2.4 Δράση D. Training activities... 32 2.4.1 Δράση D.1: Πραγματοποίηση εκπαιδευτικών επισκέψεων σε σχολεία μεγάλων αστικών κέντρων... 32 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 2

2.5 Δράση E. Monitoring of the project impact on the target audiences and on the environmental problem targeted... 33 2.5.1 Δράση Ε.1: Παρακολούθηση της επίδρασης του προγράμματος στα κοινά στόχος από τις δράσεις μαζικής επικοινωνίας και το πρόγραμμα εκπαιδεύσεων στα σχολεία 33 2.5.2 Δράση E.2: Παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης της εκστρατείας στις παραλίες... 33 2.5.3 Δράση E.3: Επισκέψεις για παρακολούθηση υλοποίησης της εκστρατείας στις παραλίες και τη διενέργεια ποσοτικής έρευνας σε λουόμενους... 33 2.6 Δράση F. Communication and dissemination of the project and its results... 34 2.6.1 Δράση F.1: Ανάπτυξη λογότυπου και επίσημης ιστοσελίδας του Έργου συντήρηση ιστοσελίδας... 34 2.6.2 Δράση F.2: Διάχυση των αποτελεσμάτων του Έργου... 34 2.6.3 Δράση F.3: Σύνταξη Layman s Report... 34 2.6.4 Δράση F.4: Διοργάνωση Ημερίδας στην Αθήνα... 34 Πίνακες Πίνακας 1. Πρόοδος υλοποίησης παραδοτέων LIFE AMMOS κατά το διάστημα 01/07/2013-31/03/2015.... 6 Πίνακας 2. Πρόοδος επίτευξης οροσήμων LIFE AMMOS κατά το διάστημα 01/07/2013-31/03/2015.... 11 Πίνακας 3. Συνέπεια των Εκθέσεων προόδου της υλοποίησης του LIFE AMMOS κατά το διάστημα 01/07/2013-31/03/2015.... 18 Πίνακας 4. Παρουσίαση της υλοποίησης των Δράσεων του LIFE AMMOS σε σχέση με το εγκεκριμένο Χρονοδιάγραμμα κατά το διάστημα 01/07/2013-31/03/2015 (διάγραμμα Gantt).... 19 Πίνακας 5. Σύνοψη δαπανών υλοποίησης έργου LIFE AMMOS κατά το διάστημα 01/07/2013-31/03/2015.... 25 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 3

Executive summary This report provides an overall picture of the progress of LIFE AMMOS project based on the Quality Assurance and Quality Control (QA/QC) system adopted from the beginning of the project. Project monitoring was a continuous process of assessing the status of the project implementation in relation to the approved work and budget and was based on the methodology laid down in the QA/QC Manual that was developed by TERRA NOVA within the first 3 months of the project. A QA/QC Report was prepared by the QA/QC Committee every six months. Every report was then submitted to the Management Committees that were responsible for identifying any major deviations from the planned implementation and determining what, if any, corrective and preventive actions needed to be implemented. The 3 rd (and final) QA/QC Report covers the period from 1 July 2014 to 31 March 2015 and is organized into the following two parts: The Management Section (Chapter 1), which describes the degree to which the deliverables or milestones planned have been completed/ achieved on schedule, as well as evaluates the financial progress. The Technical Section (Chapter 2), which provides valuable information on whether or not the project was well implemented and on target towards its intended results. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 4

Εισαγωγή Το παρόν έγγραφο αποτελεί την 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας (ΔΕΠ) του Έργου LIFE AMMOS και καλύπτει όλην την περίοδο υλοποίησής του (01/07/2013 31/03/2015). Η Έκθεση εκπονήθηκε από το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, με τη συνεισφορά όλων των Δικαιούχων που παρείχαν τα σχετικά στοιχεία. Όπως αναφέρεται και στο Εγχειρίδιο Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας, κάθε Έκθεση ΔΕΠ συντασσόταν ανά εξάμηνο και, στη συνέχεια, παραδιδόταν στις Επιτροπές Διαχείρισης του Έργου προκειμένου να ενημερωθούν και να αποφασίσουν διορθωτικές ενέργειες ή ενέργειες βελτίωσης, εφόσον απαιτούνταν. Εξαίρεση αποτελεί η παρούσα (τελική) Έκθεση, στην οποία παρουσιάζονται τα επιπλέον στοιχεία που καταγράφηκαν κατά τους τελευταίους 9 μήνες υλοποίησης του LIFE AMMOS. Όπως και οι προηγούμενες ενδιάμεσες Εκθέσεις ΔΕΠ, έτσι και αυτή διαρθρώνεται σε δύο θεματικές ενότητες: Το Διαχειριστικό Μέρος, το οποίο εξετάζει τις ακόλουθες παραμέτρους: Επίτευξη οροσήμων. Ολοκλήρωση παραδοτέων. Συνέπεια με τις προγραμματισμένες Εκθέσεις. Συνέπεια με το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Πραγματοποιηθείσες δαπάνες και συνέπεια με την εγκεκριμένη ανάλυση προϋπολογισμού. Το Τεχνικό Μέρος, το οποίο εξετάζει την απόδοση υλοποίησης του Έργου, σύμφωνα με τους στόχους του. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 5

1. Διαχειριστικό Μέρος 1.1 Παραδοτέα Στον Πίνακα 1 παρουσιάζεται η συνέπεια υλοποίησης/ ολοκλήρωσης των παραδοτέων σε σχέση με τα οριζόμενα στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση καθ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του Έργου LIFE AMMOS. Πίνακας 1. Πρόοδος υλοποίησης παραδοτέων LIFE AMMOS κατά το διάστημα 01/07/2013-31/03/2015. α/α Περιγραφή εγκεκριμένων Παραδοτέων Σχετιζόμενη Δράση έργου Εγκεκριμένη προθεσμία Υλοποιήθηκε; (Ναι/Όχι) 1 Χάρτης παραλιών B1 30/07/2013 Ναι Ημερομηνία ολοκλήρωσης (α) 09/09/2013 (β) 30/09/2013 2 Λογότυπο του έργου F1 30/08/2013 Ναι 29/11/2013 3 Ιστοσελίδα του έργου F1 01/10/2013 Ναι 29/11/2013 4 Έκθεση αποτελεσμάτων αρχικής επίσκεψης παραλιών B1 15/10/2013 Ναι 29/11/2013 5 Κεντρικό μήνυμα εκστρατείας B1 30/10/2013 Ναι 12/11/2013 Σχόλια Ο αρχικός χάρτης των παραλιών επικαιροποιήθηκε, στη συνέχεια, στα τέλη Σεπτεμβρίου λόγω αντικατάστασης της παραλίας της Μούντας με την παραλία της Καλογριάς. Το λογότυπο παρήχθη σε έγχρωμη και ασπρόμαυρη εκδοχή, με και χωρίς το κεντρικό μήνυμα «Μην πετάς ό,τι σου καπνίσει» και χρησιμοποιείται σε όλα ανεξαιρέτως τα παραγόμενα του Έργου. Η ιστοσελίδα του έργου είναι προσβάσιμη στη διεύθυνση: http://www.life-ammos.gr Η απόκλιση οφείλεται στο ότι οι αρχικές επισκέψεις σε 6 παραλίες του Έργου πραγματοποιήθηκαν εντός του Οκτωβρίου, καθώς και ότι έγινε μια επιπλέον επίσκεψη εξαιτίας της αντικατάστασης της παραλίας της Μουντάς με την παραλία της Καλογριάς. Επιλέχθηκε το μήνυμα «Μην πετάς ό,τι σου καπνίσει» μέσα από μια σειρά προτάσεων, καθώς αποτυπώνει σύντομα, απλά και ευκολομνημόνευτα, την κεντρική ιδέα του Έργου και, με αφετηρία τα απορρίμματα καπνιστών, 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 6

6 Εισαγωγικό κείμενο με διευκρινίσεις προς τους εκπαιδευτικούς παραπέμπει και σε άλλα είδη απορριμμάτων. B2 30/11/2013 Ναι 29/11/2013 http://www.life-ammos.gr/ekpaideutiko-iliko/ 7 Εκπαιδευτική παρουσίαση διάρκειας 45 B2 30/11/2013 Ναι 31/10/2013 Η εκπαιδευτική παρουσίαση ολοκληρώθηκε ένα μήνα νωρίτερα από το προβλεπόμενο στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση ώστε να υπάρχει επαρκής χρόνος για την έγκαιρη λήψη της έγκρισης από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. 8 Φύλλα Εργασίας B2 30/11/2013 Ναι 29/11/2013 9 Φύλλα Πληροφοριών B2 30/11/2013 Ναι 29/11/2013 10 1 η Έκθεση Παρακολούθησης A2 31/12/2013 Ναι 28/03/2014 11 iphone App και Android App διαθέσιμες για κατέβασμα από τα ηλεκτρονικά καταστήματα Appstore και Google Play B3 28/02/2014 Ναι 16/07/2014 12 Επικοινωνιακό υλικό B4 30/03/2014 Ναι 28/03/2014 13 Προμήθεια του συνόλου των υλικών B4 30/03/2014 Ναι 31/07/2014 5 Φύλλα Εργασίας http://www.life-ammos.gr/ekpaideutiko-iliko/ 4 Φύλλα Πληροφοριών http://www.life-ammos.gr/ekpaideutiko-iliko/ Βάσει των στοιχείων που συλλέχθηκαν από τους Δικαιούχους, συντάχθηκε η 1η Έκθεση Διασφάλισης & Ελέγχου Ποιότητας που καλύπτει το πρώτο 6μηνο υλοποίησης του Έργου (01/07/2013-31/12/2013), όπως είχε προβλεφθεί στο Εγχειρίδιο ΔΕΠ. iphone App: https://itunes.apple.com/us/app/ammossmoking-litter-on-beaches/id897133538?mt=8 Android App: https://play.google.com/store/apps/details?id=ammosand roid.ammosandroid Σχεδιάστηκαν: σταχτοδοχεία μιας χρήσης, info-kiosk, αφίσα, φυλλάδιο, τηλεοπτικό-ραδιοφωνικό σποτ, ερωτηματολόγια ποσοτικής έρευνας. 350.000 Σταχτοδοχεία μιας χρήσης (Ελληνικά- Αγγλικά): Η τελική προμήθεια των σταχτοδοχείων μιας χρήσης έγινε τμηματικά, στις 3, 4 και 4/07/2014. Ωστόσο, κατά την 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 7

έναρξη της εκστρατείας στις παραλίες, χορηγήθηκαν στους επόπτες σταχτοδοχεία μιας χρήσης, τα οποία αναπαράχθηκαν σε μικρό τιράζ από ίδιους πόρους της TERRA NOVA. Η μαζική αποστολή του υλικού πραγματοποιήθηκε στις αρχές Ιουλίου. 15 Info-kiosks: Ο σχεδιασμός και η κατασκευή των info-kiosks ολοκληρώθηκε στις 29/05/2014. Στη συνέχεια, τα infokiosks απεστάλησαν τμηματικά στις παραλίες, ώστε να εγκατασταθούν για την έναρξη της εκστρατείας στις παραλίες. 200 Αφίσες και 100.000 φυλλάδια (δίγλωσση έκδοση): Η τελική προμήθεια των αφισών και των φυλλαδίων ολοκληρώθηκε στις 23/05/2014. Τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό σποτ: Τα δύο σποτ ολοκληρώθηκαν στις 28/03/2014. 18 Κάδοι απορριμμάτων: Εξαιτίας των απεργιακών κινητοποιήσεων των Διοικητικών Υπαλλήλων του Πανεπιστημίου Πατρών, οι κάδοι αγοράστηκαν τον Ιούλιο 2014. 14 Inception Report A1 31/03/2014 Ναι 22/09/2014 Τέλος, παράχθηκαν 15 banners για τα info-kiosks, 2 roll up banners, 9 αφίσες backlit, Fact Sheets (Ελληνικά- Αγγλικά), καθώς και ένα επιπλέον video από το Πανεπιστήμιο Πατρών, το οποίο ολοκληρώθηκε στα τέλη Ιουλίου. To Inception Report υποβλήθηκε με καθυστέρηση λόγω αλλαγής στη Συντονίστρια του Έργου, άλλων υποχρεώσεων ορισμένων εκ των Δικαιούχων για υποβολή εκθέσεων στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE, καθώς και 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 8

15 Ενημέρωση / εκπαίδευση 3.000 μαθητών D1 16 Υλικό τεκμηρίωσης από την έναρξη της εκστρατείας στις παραλίες 31/03/2015 Αρχικά: 15/06/2014 Ναι 31/03/2015 C3 30/06/2014 Ναι 30/06/2014 έκτακτων θεμάτων υγείας που δεν μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί. Ενημέρωση/ εκπαίδευση 5.095 μαθητών από 45 σχολεία των τριών περιοχών: 3.275 μαθητές από 25 σχολεία της Αττικής, 1.033 μαθητές από 8 σχολεία της Θεσσαλονίκης και 787 μαθητές από 12 σχολεία της Πάτρας. Επιπλέον, διοργανώθηκαν 5 βιωματικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς, ενώ το εκπαιδευτικό πακέτο παρουσιάστηκε σε 8 επιμορφωτικά σεμινάρια Δελτία Τύπου, προκλήσεις, Λίστες συμμετεχόντων, φωτογραφικό υλικό (+ video για την Πλύτρα) 17 2 η Έκθεση Παρακολούθησης A2 01/07/2014 Ναι 15/07/2014 Εκτός περιόδου αναφοράς 18 Στατιστικά στοιχεία διανομής σταχτοδοχείων στις παραλίες C3 20/09/2014 Ναι 20/09/2014 Διανομή 175.080 σταχτοδοχείων μιας χρήσης 1.615 προβολές των κοινωνικών μηνυμάτων στους Αριθμός προβολών του τηλεοπτικού σποτ και του 19 C1 30/09/2014 Ναι 30/09/2014 ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς. 811 ραδιοφωνικού σποτ προβολές του οπτικοακουστικού υλικού στο YouTube Συνολική Έκθεση προόδου που θα περιλαμβάνει το σύνολο 20 των διορθωτικών ενεργειών E2 10/10/2014 Ναι 15/10/2014 Έκθεση αποτελεσμάτων με διαγράμματα ποινικοποιήσεις και 21 συμπεράσματα σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή E3 10/10/2014 Ναι 31/12/2014 22 Έκθεση ευρημάτων επιθεωρήσεων παραλιών E3 10/10/2014 Ναι 31/12/2014 23 Έκθεση μετρήσεων πυκνότητας αποτσίγαρων E3 10/10/2014 Ναι 31/12/2014 Επίτευξη συνολικής μείωσης του ρυπαντικού φορτίου των παραλιών αναφορικά με τα απορρίμματα καπνιστών κατά 66,9 % (έναντι 20 % που είχε προβλεφθεί στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση) 24 Αριθμός βαθμολογήσεων παραλιών C2 30/10/2014 Ναι 30/10/2014 124 παραλίες έλαβαν βαθμολόγηση 25 Αριθμός χρηστών που κατέβασαν την εφαρμογή C2 30/10/2014 Ναι 30/10/2014 957 χρήστες Στατιστικά στοιχεία συμμετοχής και αποτελέσματα 26 εθελοντικών δράσεων C4 30/10/2014 Ναι 31/03/2015 4 εθελοντικές δράσεις, 72 μαθητές 27 Υλικό τεκμηρίωσης πραγματοποίησης εθελοντικών εκστρατειών C4 30/10/2014 Ναι 31/03/2015 Περιγραφές δράσεων από διοργανωτές και φωτογραφικό υλικό 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 9

28 Δημοσιεύσεις άρθρων στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο F4 28/02/2015 Ναι 31/03/2015 18 δημοσιεύσεις 29 Λίστα συμμετεχόντων στην ημερίδα F4 28/02/2015 Ναι 12/03/2015 98 συμμετέχοντες 30 Αριθμός Likes στη σελίδα του έργου στο Facebook C1 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 684 Likes 31 Αριθμός Twitter impressions C1 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 6.338 Twitter Impressions 32 Αριθμός καταχωρήσεων σε έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο C1 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 209 «καταχωρήσεις»: 15 Δελτία Τύπου, 170 δημοσιεύματα (153 ηλεκτρονικά και 17 έντυπα) και 19 συνεντεύξεις 33 Αριθμός μοναδικών επισκέψεων στην ιστοσελίδα του έργου C1 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 5.649 μοναδικές επισκέψεις 34 Αριθμός συνολικών εμφανίσεων σχετικών video στο YouTube Δελτία τύπου και συνεντεύξεις στον έντυπο και ηλεκτρονικό 35 τύπο (τουλάχιστον 5) Δημοσίευση άρθρων σε εφημερίδες και περιοδικά 36 (τουλάχιστον 4) C1 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 811 προβολές των σχετικών video στο YouTube (1.402 προβολές εάν συνυπολογιστούν και τα video της Τελικής Ημερίδας) F2 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 19 Δελτία Τύπου, 20 συνεντεύξεις F2 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 188 δημοσιεύσεις σε ηλεκτρονικά και έντυπα Μέσα 37 Layman's Report F3 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 38 Έκθεση παρουσίασης της σύνδεσης του έργου με άλλα συναφή προγράμματα A5 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 39 Τελική Έκθεση A1 31/03/2015 Όχι 40 3 η Έκθεση Παρακολούθησης A2 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 41 Ενδιάμεσες εκθέσεις υπολογισμού Ανθρακικού Αποτυπώματος A3 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 42 Τελική έκθεση υπολογισμού Ανθρακικού Αποτυπώματος A3 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 43 Έκθεση παρουσίασης των φορέων που προσεγγίστηκαν και εκείνων που υποστήριξαν/συμμετείχαν στο έργο A4 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 44 After LIFE Communication Plan στα Ελληνικά και τα Αγγλικά A6 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 45 Έκθεση καταγραφής της επίδρασης του έργου στα κοινά στόχος από τις δράσεις επικοινωνίας και εκπαίδευσης E1 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 Η Τελική Έκθεση θα υποβληθεί μετά το τέλος του Έργου LIFE AMMOS. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 10

1.2 Ορόσημα Στον Πίνακα 2 παρουσιάζεται η συνέπεια επίτευξης των οροσήμων σε σχέση με τα οριζόμενα στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση καθ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του Έργου LIFE AMMOS. Πίνακας 2. Πρόοδος επίτευξης οροσήμων LIFE AMMOS κατά το διάστημα 01/07/2013-31/03/2015. α/α Περιγραφή εγκεκριμένων Οροσήμων Σχετιζόμενη Δράση έργου Εγκεκριμένη προθεσμία Επιτεύχθηκε; (Ναι/Όχι) Ημερομηνία επίτευξης 1 Εναρκτήρια συνάντηση (kick-off meeting) A1 31/07/2013 Ναι 13/09/2013 2 Ολοκλήρωση του λογότυπου του έργου F1 30/08/2013 Ναι 29/11/2013 3 Σύνταξη διαδικασιών για την παρακολούθηση του Ανθρακικού Αποτυπώματος A3 31/08/2013 Ναι 31/08/2013 4 Δημιουργία τεύχους προδιαγραφών B3 30/09/2013 Ναι 30/09/2013 5 Ολοκλήρωση επισκέψεων σε παραλίες B1 30/09/2013 Ναι 22/10/2013 Σχόλια Η εναρκτήρια συνάντηση πραγματοποιήθηκε το Σεπτέμβριο του 2013 με τη συμμετοχή εκπροσώπων των Συνδικαιούχων και της Υπεύθυνης της Εξωτερικής Ομάδα Παρακολούθησης (Astrale GEIE- Prospect C&S), κας Κ. Ραυτοπούλου. Του kick-off προηγήθηκε η 1 η Συνάντηση των Δικαιούχων στις 17/07/2013. Το λογότυπο παρήχθη σε έγχρωμη και ασπρόμαυρη εκδοχή, με και χωρίς το κεντρικό μήνυμα «Μην πετάς ό,τι σου καπνίσει» και χρησιμοποιείται σε όλα ανεξαιρέτως τα παραγόμενα του Έργου. Το Εγχειρίδιο Παρακολούθησης και Ελέγχου του Ανθρακικού Αποτυπώματος του Έργου περιλαμβάνει τη διαδικασία παρακολούθησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε ισοδύναμες μονάδες διοξειδίου του άνθρακα (ανθρακικό αποτύπωμα). Οι αρχικές επισκέψεις σε 10 παραλίες του Έργου (Καρφάς, Αγ. Ισίδωρος, Μούντα, Βάι, Πλύτρα, Λούτσα, Γεωργιούπολη, Βοϊδοκοιλιά, Μοναστήρι, Επανομή) πραγματοποιήθηκαν το Σεπτέμβρη, ενώ οι 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 11

6 Σύνταξη Εγχειριδίου Διασφάλισης & Ελέγχου Ποιότητας A2 30/09/2013 Ναι 30/09/2013 7 Ολοκλήρωση και δημοσίευση της ιστοσελίδας του έργου F1 01/10/2013 Ναι 29/11/2013 8 Ολοκλήρωση επεξεργασίας υλικού από τη διενέργεια focus groups B1 15/10/2013 Ναι 29/10/2013 9 Διαμόρφωση κεντρικού επικοινωνιακού μηνύματος B1 30/10/2013 Ναι 12/11/2013 10 Ολοκλήρωση Βάσης Δεδομένων και web services B3 30/11/2013 Ναι 28/02/2014 υπόλοιπες 6 (Φανάρι, Περίσσα, Τσαμπίκα, Σχινιάς, Καλογριά, Αγ. Ιωάννης) εντός του Οκτωβρίου. Πρέπει να τονιστεί ότι έγινε μια επιπλέον επίσκεψη, καθώς κρίθηκε απαραίτητη η αντικατάσταση της παραλίας της Μουντάς (Δήμος Κεφαλονιάς) με την παραλία της Καλογριάς (Δήμος Δυμαίων) εξαιτίας της εχθρικής στάσης από μέρος των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Το Εγχειρίδιο ΔΕΠ παρέχει τις κατευθυντήριες οδηγίες για την σύνταξη των σχετικών εξαμηνιαίων Εκθέσεων και αποτελείται από ένα διαχειριστικό και ένα τεχνικό μέρος. Η ιστοσελίδα του έργου είναι προσβάσιμη στη διεύθυνση: http://www.life-ammos.gr Το υλικό συλλέχθηκε από 5 ομαδικές συζητήσεις (focus groups) με τη συμμετοχή συνολικά 35 ατόμων (03-14/10/2013). Επιλέχθηκε το μήνυμα «Μην πετάς ό,τι σου καπνίσει» μέσα από μια σειρά προτάσεων, καθώς αποτυπώνει σύντομα, απλά και ευκολομνημόνευτα, την κεντρική ιδέα του Έργου και, με αφετηρία τα απορρίμματα καπνιστών, παραπέμπει και σε άλλα είδη απορριμμάτων. Το Φεβρουάριο ολοκληρώθηκε η Βάση Δεδομένων για τις 15 παραλίες του Έργου και τα web services της εφαρμογής. Στη συνέχεια, αποφασίστηκε η επέκταση του πεδίου εφαρμογής του Mobile app με την προσθήκη δτη Βάση Δεδομένων περίπου 2.500 επιπλέον παραλιών της Ελλάδας. Για την ανωτέρω επέκταση της Βάσης Δεδομένων απαιτήθηκε περισσότερος χρόνος από αυτόν που είχε αρχικά 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 12

11 Ολοκλήρωση εκπαιδευτικού πακέτου B2 31/12/2013 Ναι 31/12/2013 12 Ολοκλήρωση της πλατφόρμας και δημοσιοποίηση της στην ιστοσελίδα του προγράμματος C4 31/12/2013 Ναι 31/12/2013 13 Σχεδιασμός διαδραστικού παιχνιδιού B2 31/12/2013 Ναι 23/01/2014 14 Υλοποίηση iphone App και Android App B3 31/12/2013 Ναι 30/06/2014 15 Έγκριση από το Υπουργείο Παιδείας B2 28/02/2014 Ναι 05/03/2014 προβλεφθεί, γεγονός όμως που δεν επηρεάζει το συνολικό χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του Έργου. Η τελικη Βάση Δεδομένων ολοκληρώθηκε στις 30/05/2014. Το εκπαιδευτικό πακέτο αποτελείται από Διευκρινίσεις προς τους εκπαιδευτικούς, 5 ΦΕ και 4 ΦΠ. Ο σχεδιασμός και η γραφιστική επιμέλεια των ΦΕ και ΦΠ έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν εύκολα να φωτοτυπηθούν και να διανεμηθούν στους μαθητές. Η πλατφόρμα DIY είναι διαθέσιμη στη διεύθυνση: http://www.life-ammos.gr/#ekstrateiadiy Το διαδραστικό παιχνίδι δρόμου αποτελείται από 5 διαφορετικές «δοκιμασίες». Το παιχνίδι συνδυάζει την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση με την ψυχαγωγία και σχεδιάστηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να υπάρχει ευελιξία και να μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά ανεξάρτητα από τον αριθμό, αλλά και την ηλικία, των συμμετεχόντων. Ολοκληρώθηκε η ανάπτυξη της εφαρμογής, πραγματοποιήθηκαν οι απαιτούμενες δοκιμές της και έγινε η αίτηση για την καταχώρησή της στα ηλεκτρονικά καταστήματα της Apple και της Google. Η επίσημη (έγγραφη) έγκριση κοινοποιήθηκε στο MEDSOS στις 05/03/2014, παρόλο που η εκπαιδευτική παρουσίαση ολοκληρώθηκε ένα μήνα πριν την ημερομηνία που προβλεπόταν στο χρονοδιάγραμμα της εγκεκριμένης αναθεωρημένης πρότασης και εστάλη εγκαίρως στο Υπουργείο (01/11/2013). 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 13

16 Διάθεση των εφαρμογών στα ηλεκτρονικά καταστήματα B3 28/02/2014 Ναι 16/07/2014 17 Ολοκλήρωση όλων των προμηθειών για τις εκστρατείες του έργου B4 30/03/2014 Ναι 31/07/2014 iphone App: https://itunes.apple.com/us/app/ammos-smokinglitter-on-beaches/id897133538?mt=8 Android App: https://play.google.com/store/apps/details?id=amm osandroid.ammosandroid 350.000 Σταχτοδοχεία μιας χρήσης (Ελληνικά- Αγγλικά): Η τελική προμήθεια των σταχτοδοχείων μιας χρήσης έγινε τμηματικά, στις 3, 4 και 4/07/2014. Ωστόσο, κατά την έναρξη της εκστρατείας στις παραλίες, χορηγήθηκαν στους επόπτες σταχτοδοχεία μιας χρήσης, τα οποία αναπαράχθηκαν σε μικρό τιράζ από ίδιους πόρους της TERRA NOVA. Η μαζική αποστολή του υλικού πραγματοποιήθηκε στις αρχές Ιουλίου. 15 Info-kiosks: Ο σχεδιασμός και η κατασκευή των info-kiosks ολοκληρώθηκε στις 29/05/2014. Στη συνέχεια, τα info-kiosks απεστάλησαν τμηματικά στις παραλίες, ώστε να εγκατασταθούν για την έναρξη της εκστρατείας στις παραλίες. 200 Αφίσες και 100.000 φυλλάδια (δίγλωσση έκδοση): Η τελική προμήθεια των αφισών και των φυλλαδίων ολοκληρώθηκε στις 23/05/2014. Τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό σποτ: Τα δύο σποτ ολοκληρώθηκαν στις 28/03/2014. 18 Κάδοι απορριμμάτων: Εξαιτίας των απεργιακών κινητοποιήσεων των 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 14

Διοικητικών Υπαλλήλων του Πανεπιστημίου Πατρών, οι κάδοι αγοράστηκαν τον Ιούλιο 2014. 18 Υποβολή και σύνταξη Inception Report A1 31/03/2014 Ναι 22/09/2014 19 Έναρξη της εκστρατείας C2 30/04/2014 Ναι 16/07/2014 20 Έναρξη της εκστρατείας σε κάθε παραλία C3 01/06/2014 Ναι 25/07/2014 21 Πραγματοποίηση των επισκέψεων σε σχολεία D1 31/03/2015 Αρχικά: 15/06/2014* Ναι 31/03/2015 Τέλος, παράχθηκαν 15 banners για τα info-kiosks, 2 roll up banners, 9 αφίσες backlit, Fact Sheets (Ελληνικά-Αγγλικά), καθώς και ένα επιπλέον video από το Πανεπιστήμιο Πατρών, το οποίο ολοκληρώθηκε στα τέλη Ιουλίου. To Inception Report υποβλήθηκε με καθυστέρηση λόγω αλλαγής στη Συντονίστρια του Έργου, άλλων υποχρεώσεων ορισμένων εκ των Δικαιούχων για υποβολή εκθέσεων στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE, καθώς και έκτακτων θεμάτων υγείας που δεν μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί. Η επίσημη έναρξη της εκστρατείας στην παραλία του Σχινιά έγινε στις 30/05/2014. Στη συνέχεια, ξεκίνησαν τμηματικά (εντός του Ιουνίου 2014) και οι εκστρατείες στις υπόλοιπες 13 παραλίες (Φανάρι, Επανομή, Αγ. Ιωάννης, Πλύτρα/ Παχιά Άμμος, Βοϊδοκοιλιά, Γεωργιούπολη, Περίσσα, Αγ. Ιωάννης/ Μοναστήρι, Βάι, Άγ. Ισίδωρος, Καρφάς, Λούτσα/ Βράχος και Καλογριά). Καθυστέρηση σημειώθηκε στην έναρξη της εκστρατείας στην παραλία Ενυδρείο στη Ρόδο (25/07/2014). Ενημέρωση/ εκπαίδευση 5.095 μαθητών από 45 σχολεία των τριών περιοχών: 3.275 μαθητές από 25 σχολεία της Αττικής, 1.033 μαθητές από 8 σχολεία της Θεσσαλονίκης και 787 μαθητές από 12 σχολεία της Πάτρας. Επιπλέον, διοργανώθηκαν 5 βιωματικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς, ενώ το εκπαιδευτικό πακέτο παρουσιάστηκε σε 8 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 15

22 Διοργάνωση της πρώτης εθελοντικής δράσης C4 30/07/2014 Ναι 26/07/2014 23 Διανομή του συνόλου των σταχτοδοχείων C3 20/09/2014 Ναι 20/09/2014 24 Λήξη της εκστρατείας στις παραλίες C3 20/09/2014 Ναι 30/09/2014 25 Ολοκλήρωση επιθεωρήσεων στις παραλίες E3 20/09/2014 Ναι 10/10/2014 26 27 Ολοκλήρωση μετρήσεων πυκνότητας αποτσίγαρων σταχτοδοχείων ανά παραλία Ολοκλήρωση της διανομής των 13.500 σταχτοδοχείων ανά παραλία E3 20/09/2014 Ναι 10/10/2014 επιμορφωτικά σεμινάρια H πρώτη εθελοντική δράση πραγματοποιήθηκε από μαθητές του Γυμνασίου Πλωμαρίου (Δήμος Λέσβου) στην παραλία Έσσο Πάπας (13 άτομα) E2 20/09/2014 Όχι Διανομή 175.080 σταχτοδοχείων μιας χρήσης 28 1000 κατεβάσματα της εφαρμογής C2 30/10/2014 Όχι 957 χρήστες 29 Βαθμολόγηση τουλάχιστον 100 παραλιών εκτός αυτών του Έργου C2 30/10/2014 Ναι 30/10/2014 124 παραλίες έλαβαν βαθμολόγηση 30 Υλοποίηση της Ημερίδας F4 28/02/2015 Ναι 12/03/2015 31 Δημοσιεύματα σε ΜΜΕ F2 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 188 δημοσιεύματα σε ηλεκτρονικά και έντυπα Μέσα 32 Διοργάνωση 3 εθελοντικών εκστρατειών C4 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 4 εθελοντικές δράσεις, 72 μαθητές 33 Επίτευξη υποστήριξης και συνεργασίας από 30 φορείς A4 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 34 Ολοκλήρωση δράσης A5 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 35 36 Ολοκλήρωση της εκστρατείας ενημέρωσης σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα και Social Media Ολοκλήρωση της παρακολούθησης της επίδρασης του Έργου στα κοινά στόχος από τις δράσεις επικοινωνίας και εκπαίδευσης C1 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 E1 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 37 Ολοκλήρωση του Layman' s Report F3 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 Επίτευξη υποστήριξης και συνεργασίας από 155 φορείς 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 16

38 Παράδοση τελικής έκθεσης παρακολούθησης A2 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 39 Συνεχής συντήρηση και ανανέωση της Ιστοσελίδας F1 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 40 Σύνταξη τελικής Έκθεσης A1 31/03/2015 Όχι 41 Σύνταξη του After LIFE Communication Plan στα Ελληνικά και τα Αγγλικά A6 31/03/2015 Ναι 31/03/2015 Εντός της περιόδου αναφοράς έγινε προετοιμασία της Τελικής Έκθεσης, η οποία όμως θα υποβληθεί μετά το τέλος του Έργου LIFE AMMOS. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 17

α/α 1.3 Προγραμματισμός Εκθέσεων Όπως φαίνεται στον Πίνακα 3, κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του Έργου LIFE AMMOS προβλεπόταν η σύνταξη και ολοκλήρωση/ υποβολή μιας σειράς Εκθέσεων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στον αντίστοιχο πίνακα ACTIVITY REPORTS FORESEEN της φόρμας C2 της εγκεκριμένης αναθεωρημένης πρότασης είχαν προβλεφθεί δυο Εκθέσεις προόδου (Progress reports) με διαφορά μόλις δυο μηνών (30/07/2014 και 30/09/2014). Εξαιτίας της καθυστέρησης που σημειώθηκε στην υποβολή του Inception Report, οι Δικαιούχοι του Έργου δεν υπέβαλαν Εκθέσεις προόδου. Τύπος Έκθεσης Πίνακας 3. Συνέπεια των Εκθέσεων προόδου της υλοποίησης του LIFE AMMOS κατά το διάστημα 01/07/2013-31/03/2015. Προθεσμία υποβολής Υποβλήθηκε; (Ναι/Όχι) Ημερομηνία υποβολής 1 Inception Report 30/03/2014 Ναι 22/09/2014 2 Progress Report 30/09/2014 Όχι Σχόλια To Inception Report υποβλήθηκε με καθυστέρηση λόγω αλλαγής στη Συντονίστρια του Έργου, άλλων υποχρεώσεων ορισμένων εκ των Δικαιούχων για υποβολή εκθέσεων στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE, καθώς και έκτακτων θεμάτων υγείας που δεν μπορούσαν να είχαν προβλεφθεί. 3 Final Report (with payment request) 31/03/2015 Όχι Το Final Report θα υποβληθεί μετά το τέλος του Έργου LIFE AMMOS. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 18

1.4 Συνέπεια υλοποίησης έργου με το εγκεκριμένο Χρονοδιάγραμμα Πίνακας 4. Παρουσίαση της υλοποίησης των Δράσεων του LIFE AMMOS σε σχέση με το εγκεκριμένο Χρονοδιάγραμμα κατά το διάστημα 01/07/2013-31/03/2015 (διάγραμμα Gantt). 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 19

1.5 Συνέπεια δαπανών υλοποίησης έργου με τον εγκεκριμένο προϋπολογισμό Η συνέπεια των δαπανών που πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο αναφοράς (01/07/2013-31/03/2015) αξιολογείται βάσει του εγκεκριμένου προϋπολογισμού (Financial Form R2 - Costs per Action). Πιο αναλυτικά, στον Πίνακα 5 της επόμενης σελίδας παρουσιάζονται, ανά Κατηγορία Δαπάνης, οι συνολικές εγκεκριμένες δαπάνες και το σύνολο των δαπανών που υλοποίησαν όλοι οι Δικαιούχοι κατά το προαναφερθέν χρονικό διάστημα. Οι δαπάνες που συμπληρώνονται αντιστοιχούν στις Συνολικές Δαπάνες (Total Costs) που έχουν πραγματοποιηθεί και όχι στις Επιλέξιμες Δαπάνες (Eligible Costs). Επιπλέον, στα ποσά που αναγράφονται δεν περιλαμβάνονται οι Γενικές Δαπάνες (Overheads), τα οποία υπολογίζονται σε ενιαία βάση (7 %) επί των Επιλέξιμων Δαπανών. Το αποτέλεσμα αυτού του υπολογισμού παρουσιάζεται σε ξεχωριστό κελί για το σύνολο των δαπανών όλων των Δράσεων των Δικαιούχων. Οι συνολικές δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν καθ όλη τη διάρκεια του Έργου LIFE AMMOS ανέρχονται σε 563.304,45 και καλύπτουν ποσοστό 93,90 % του συνολικού προϋπολογισμού του Έργου. Οι τελικές δαπάνες είναι 6,1% χαμηλότερες από τον αρχικό εγκεκριμένο προϋπολογισμό του Έργου. Ωστόσο, οι Δράσεις πραγματοποιήθηκαν όπως είχαν προβλεφθεί (με μόνη εξαίρεση την πραγματοποίηση λιγότερων εναρκτήριων εκδηλώσεων στο πλαίσιο της Δράσης C.3), ενώ οι παρατηρούμενες διαφοροποιήσεις στις δαπάνες οφείλονται σε λόγους που αναφέρονται στη συνέχεια και δεν είχαν καμία επίπτωση στο σκοπό και την αποτελεσματικότητα του Έργου, ούτε στην ποιότητα των παραδοτέων. Προσωπικό: Η παρατηρούμενη αύξηση των δαπανών που προορίζονταν για την κατηγορία «Προσωπικό» είναι περιορισμένη (της τάξης του 4.19 %) και έγινε με γνώμονα την αποδοτικότερη υλοποίηση των Δράσεων και σε συμφωνία με τις ανάγκες του Έργου. Το MEDSOS, η TERRA NOVA και το UoP χρειάστηκε να δαπανήσουν περισσότερες ανθρωποώρες από αυτές που είχαν προϋπολογιστεί. Οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτήν τη διαφοροποίηση αναλύονται παρακάτω, στην παράθεση των δαπανών ανά Δράση. Ταξίδια: Η μειωμένη απορρόφηση για αυτήν την κατηγορία δαπανών οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα ταξίδια για τις Δράσεις Β.1, C.3 και Ε.3 δεν έγιναν ακτινωτά, όπως είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό της εγκεκριμένης αναθεωρημένης πρότασης, αλλά έγινε προσπάθεια συνδυασμού προορισμών σε ένα ταξίδι και χρήσης αεροπλάνου μόνο στις περιπτώσεις που αυτό ήταν απολύτως αναγκαίο, βάσει χρονοδιαγράμματος ή έλλειψης εναλλακτικού τρόπου μετακίνησης. Επιπλέον, η διάθεση δωρεάν εισιτηρίων από τη BSF για την πραγματοποίηση των ταξιδιών το καλοκαίρι του 2014 μείωσε σημαντικά το συνολικό τους κόστος. Εξωτερική Βοήθεια: Η μειωμένη απορρόφηση για αυτήν την κατηγορία δαπανών οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι για την ανάπτυξη της εφαρμογής για έξυπνα κινητά τηλέφωνα (ios & Android) απαιτήθηκε τελικά μικρότερη δαπάνη από εκείνην που είχε αρχικά προϋπολογιστεί. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 20

Εξοπλισμός: Η μειωμένη απορρόφηση για αυτήν την κατηγορία δαπανών οφείλεται στο ότι πραγματοποιήθηκε αγορά μόνο ενός tablet (από το MEDSOS) και μάλιστα σε τιμή πολύ χαμηλότερη από εκείνην που είχε προϋπολογιστεί. Επιπρόσθετα, η TERRA NOVA και το UoP χρησιμοποίησαν υφιστάμενο εξοπλισμό για τη διενέργεια της ποσοτικής έρευνας στους λουόμενους. Συνεπώς, η Δράση Ε.2 ολοκληρώθηκε επιτυχώς, χωρίς ωστόσο να απαιτηθεί η πραγματοποίηση επιπλέον δαπανών για εξοπλισμό. Αναλώσιμα: Η μειωμένη απορρόφηση για αυτήν την κατηγορία δαπανών οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι επετεύχθη μειωμένη τιμή στην προμήθεια των υλικών επικοινωνίας (σταχτοδοχεία μιας χρήσης και κάδοι απορριμμάτων) λόγω εμπεριστατωμένης έρευνας αγοράς. Επιπλέον, ειδικά σε ότι αφορά στα σταχτοδοχεία μιας χρήσης σημειώνεται ότι εξαιτίας των τεχνικών χαρακτηριστικών και του μεγέθους τους, το κόστος εκτύπωσης ήταν αισθητά οικονομικότερο. Επιπρόσθετα, παρατηρούνται οι εξής διαφοροποιήσεις ανά Δράση: Δράση Α.1: Παρατηρείται αύξηση των ανθρωποημερών του προσωπικού της TERRA NOVΑ που εμπλέκεται στη διαχείριση του Έργου, με αποτέλεσμα να σημειωθεί αύξηση των σχετικών δαπανών για τη συγκεκριμένη κατηγορία κατά 750,00. Η ανάγκη αυτή προέκυψε αναλογικά σε σχέση με τη συνολική αύξηση της εμπλοκής του προσωπικού σε συγκεκριμένες Δράσης του Έργου. Ο προσδιορισμός των επιμέρους απαιτήσεων σε εργασία ανά Δράση και η αντίστοιχη αναπροσαρμογή των συμβάσεων με το προσωπικό τεκμηριώνει τις επιπλέον απαιτήσεις σε ανθρωποημέρες. Παράλληλα, σημειώνεται ότι χρησιμοποιήθηκε μικρότερο ποσό για μετακινήσεις από αυτό που είχε προβλεφθεί στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση για το UoP. Αυτή η μείωση οφείλεται, αφενός, στην πραγματοποίηση ορισμένων συναντήσεων μέσω Skype και, αφετέρου, στο ότι κάποιες μετακινήσεις συνδυάστηκαν με ανάγκες άλλων έργων και πραγματοποιήθηκαν αυθημερόν. Επιπλέον, παρατηρείται μείωση των δαπανών του MEDSOS για την κατηγορία «Άλλες δαπάνες», καθώς δε χρειάστηκε να δαπανηθεί όλο το προβλεπόμενο ποσό (δαπανήθηκαν 1.115,57 αντί για 2.000,00 ) για ταχυδρομικά έξοδα και έξοδα διοργάνωσης των συναντήσεων των Δικαιούχων. Για τους παραπάνω λόγους και παρά την προαναφερθείσα αύξηση στις δαπάνες προσωπικού της TERRA NOVA, παρατηρείται τελικά μείωση στις συνολικές υλοποιηθείσες δαπάνες της Δράσης Α.1 (58.916,23 έναντι 59.830,00 ). Δράση Α.2: Παρατηρείται αύξηση της τάξης των 600,00 στο προσωπικό της TERRA NOVA, καθώς οι αλλαγές που προέκυψαν στον αρχικό προγραμματισμό του Έργου δημιούργησαν αυξημένες απαιτήσεις στην παρακολούθηση της υλοποίησής του και στον έλεγχο των δαπανών. Δράση Α.3: Παρατηρείται αύξηση της τάξης των 1.200,00 συνολικά για την κατηγορία «Προσωπικό» που αποδίδεται στην αύξηση των ανθρωποημερών του προσωπικού του MEDSOS και της TERRA NOVA εξαιτίας των αυξημένων απαιτήσεων παρακολούθησης των εκπομπών CO 2 και στατιστικής επεξεργασίας των καταγραφών των Δικαιούχων. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 21

Δράση Α.4: Παρατηρείται αύξηση της τάξης των 480,00 για το προσωπικό του MEDSOS που οφείλεται στην επιπλέον προσπάθεια που έγινε για την εμπλοκή όσο το δυνατόν περισσότερων φορέων στις ΤΣΕ. Παράλληλα, παρατηρείται μείωση των αντίστοιχων δαπανών για το UoP (κατά 138,17 ), καθώς η δικτύωση με τους εμπλεκόμενους φορείς ολοκληρώθηκε με μικρότερη προσπάθεια λόγω της έδρευσης σχετικών φορέων στην πόλη της Πάτρας και προηγούμενης συνεργασίας. Δράση Α.5: Παρατηρείται αύξηση των δαπανών για το προσωπικό του MEDSOS κατά 480,00, καθώς πραγματοποιήθηκαν περισσότερες ενέργειες δικτύωσης από αυτές που είχαν προβλεφθεί στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση. Δράση Β.1: Παρατηρείται αυξημένη συμμετοχή του προσωπικού της TERRA NOVA, η οποία προέκυψε από την ανάγκη βελτιστοποίησης του Πρωτοκόλλου καταγραφής αποτσίγαρων σε παραλίες, καθώς και της Φόρμας καταγραφής μετρήσεων αποτσίγαρων σε παραλία. Το Πρωτόκολλο καταγραφής βελτιστοποιήθηκε σύμφωνα με τις απαιτήσεις που προέκυψαν κατά την υλοποίηση της Δράσης Ε.2: Παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης της εκστρατείας στις παραλίες. Ο προσδιορισμός των αλλαγών/ βελτιώσεων που έγιναν στα παραπάνω εργαλεία ήταν το αποτέλεσμα της στατιστικής επεξεργασίας των μετρήσεων, καθώς και της ποιοτικής ανάλυσης και αξιολόγησης των παρατηρήσεων/ επισημάνσεων που αναφέρθηκαν από την ομάδα των στελεχών των Δικαιούχων του Έργου κατά τις επισκέψεις τους στις παραλίες. Παράλληλα, δεν απορροφήθηκε όλο το ποσό που είχε προβλεφθεί για την κατηγορία «Ταξίδια». Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα ταξίδια για την πρώτη επίσκεψη στις παραλίες του Έργου δεν έγιναν ακτινωτά, όπως είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό της εγκεκριμένης αναθεωρημένης πρότασης, αλλά έγινε προσπάθεια συνδυασμού προορισμών σε ένα ταξίδι και χρήσης αεροπλάνου μόνο στις περιπτώσεις που αυτό ήταν απολύτως αναγκαίο, βάσει χρονοδιαγράμματος ή έλλειψης εναλλακτικού τρόπου μετακίνησης. Δράση Β.2: Ποσό 2.500,00 μεταφέρθηκε από την κατηγορία «Μετακινήσεις και διαβίωση» της Δράσης Β.1 στην κατηγορία «Εξωτερική Βοήθεια» της Δράσης Β.2 για τη γραφιστική επιμέλεια του εκπαιδευτικού πακέτου. Αυτή η αλλαγή δε συνεπάγεται αύξηση των εξόδων που προβλέπονται μεγαλύτερη από 10 % και των 30.000,00 (Άρθρο 15.2 της Σύμβασης Επιδότησης). Δράση Β.3: Βάσει των αποτελεσμάτων των δράσεων παρακολούθησης (Ε) προέκυψαν απαιτήσεις για τη βελτίωση της λειτουργικότητας της εφαρμογής για έξυπνα κινητά τηλέφωνα. Η διαδικασία λειτουργικής βελτίωσης της εφαρμογής ήταν συνεχής. Πραγματοποιήθηκαν αλλαγές και βελτιώσεις τόσο στο client app, όσο και στο backend. Επίσης, πραγματοποιήθηκε εμπλουτισμός της βάσης δεδομένων των παραλιών σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέχθηκαν κατά την υλοποίηση του Έργου και από την αξιοποίηση άλλων βάσεων δεδομένων. Για τους παραπάνω λόγους, απαιτήθηκε αυξημένη συμμετοχή του προσωπικού της TERRA NOVA από αυτήν που είχε προβλεφθεί στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 22

Δράση Β.4: Η μειωμένη τιμή στην προμήθεια των υλικών επικοινωνίας (σταχτοδοχεία μιας χρήσης και κάδοι απορριμμάτων) οφείλεται στην εμπεριστατωμένη έρευνα αγοράς. Επιπλέον, ειδικά σε ότι αφορά στα σταχτοδοχεία μιας χρήσης σημειώνεται ότι εξαιτίας των τεχνικών χαρακτηριστικών και του μεγέθους τους, το κόστος εκτύπωσης ήταν αισθητά οικονομικότερο. Δράση C.1: Η εντατικοποίηση της εκστρατείας σε έντυπα και ηλεκτρονικά Μέσα και social media απαίτησε αυξημένη συμμετοχή του προσωπικού του MEDSOS από εκείνην που είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό της εγκεκριμένης αναθεωρημένης πρότασης. Δράση C.2: To επιπλέον κόστος των 511,43 αφορά σε δαπάνες προώθησης της εφαρμογής για έξυπνα κινητά τηλέφωνα στο κοινωνικό δίκτυο Facebook με τη χρήση του προωθητικού εργαλείου Facebook Ads. Δράση C.3: Οι δαπάνες στην κατηγορία «Αναλώσιμα» αφορούν σε ειδικό εξοπλισμό (εργαλεία) που χρειάστηκε κατά την εγκατάσταση των ενημερωτικών περιπτέρων σε ορισμένες παραλίες. Επιπρόσθετα, επιπλέον κόστος 408 για την TERRA NOVA, το οποίο δεν είχε προβλεφθεί στην πρόταση και προστέθηκε στη συγκεκριμένη Δράση, αφορά σε δαπάνες αποστολής των σταχτοδοχείων μιας χρήσης στις παραλίες. Επιπλέον κόστος 1.640,87 για το MEDSOS, το οποίο δεν είχε προβλεφθεί στην πρόταση και προστέθηκε στη συγκεκριμένη Δράση, αφορά σε δαπάνες αποστολής των ενημερωτικών περιπτέρων και των φυλλαδίων στις παραλίες. Η μεταφορά των σταχτοδοχείων, των ενημερωτικών περιπτέρων και των φυλλαδίων δεν ήταν δυνατό να συνδυαστεί με τις επισκέψεις του προσωπικού. Δράση D.1: Για την υλοποίηση της Δράσης απαιτήθηκαν τελικώς λιγότερα ταξίδια από αυτά που είχαν προβλεφθεί αρχικά. Δράση Ε.1: Η υπέρβαση στις ανθρωποημέρες για το προσωπικό της TERRA NOVA σε σχέση με αυτές που είχαν προβλεφθεί στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση οφείλεται στις αυξημένες απαιτήσεις για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της εκστρατείας (διανομή σταχτοδοχείων μιας χρήσης, εφαρμογή για έξυπνα κινητά τηλέφωνα, κ.λπ.). Δράση Ε.2: Η υπέρβαση στις ανθρωποημέρες για το προσωπικό της TERRA NOVA σε σχέση με αυτές που είχαν προβλεφθεί στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση οφείλεται στις αυξημένες απαιτήσεις για την στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων μετρήσεων αποτσίγαρων και τον προσδιορισμό των αλλαγών που απαιτούνται στα εργαλεία που αναπτύχθηκαν. Επιπρόσθετα, επισημαίνεται ότι λανθασμένα είχαν συμπεριληφθεί δαπάνες για ταξίδια στη συγκεκριμένη Δράση, καθώς οι δαπάνες αυτές αντιστοιχούσαν (βάσει και των σχετικών ανθρωποημερών του προσωπικού) στις επισκέψεις που περιλαμβάνονται στη Δράση Ε.3. Για αυτό το λόγο, κρίθηκε σκόπιμο να γίνει η σχετική διόρθωση κατά την υλοποίηση του Έργου και οι σχετικές δαπάνες για την πραγματοποίηση των επαναληπτικών μετρήσεων στις παραλίες δηλώθηκαν στη Δράση Ε.3. Σημειώνεται ότι η εν λόγω παρατηρούμενη απόκλιση είχε υπογραμμιστεί και στο πλαίσιο του Inception Report. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 23

Δράση Ε.3: Σε συνέχεια του παραπάνω σχολιασμού, παρατηρείται αύξηση των συνολικών δαπανών της συγκεκριμένης Δράσης, η οποία σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την προσθήκη των δαπανών για τα ταξίδια. Ωστόσο, η προσφορά δωρεάν εισιτηρίων από τη BSF ως αποτέλεσμα της συνεργασίας της με το MEDSOS, καθώς και ο εξορθολογισμός των ταξιδιών (σύμφωνα με την περιγραφή που έγινε στη Δράση Β.1) είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των δαπανών της κατηγορίας «Ταξίδια». Αναφορικά με τις δαπάνες προσωπικού, σημειώνεται ότι η Δράση Ε.3 εντάχθηκε στις Δράσεις του UoP μετά την έναρξη του Έργου με σκοπό τη συμμετοχή του στη διενέργεια επαναληπτικών μετρήσεων και ποσοτικής έρευνας στους λουόμενους στην παραλία Καλογριά και Λούτσα. Για το λόγο αυτό, προστέθηκαν στη Δράση ανθρωποώρες για την απασχόληση του προσωπικού του UoP, οι οποίες και καλύφθηκαν κατά κύριο λόγο από αδιάθετα ποσά της κατηγορίας «Ταξίδια» άλλων δράσεων. Επιπλέον, παρατηρείται επιπλέον κόστος 52,13 στην κατηγορία «Αναλώσιμα» για την αγορά θήκης tablet από το MEDSOS και 410,80 στην κατηγορία «Άλλες Δαπάνες» της TERRA NOVA για τη διάθεση της πλατφόρμας διεξαγωγής της έρευνας πεδίου στις παραλίες (QuickTapSurvey). Δράση F.1: Η υπέρβαση στις ανθρωποημέρες για το προσωπικό του MEDSOS σε σχέση με αυτές που είχαν προβλεφθεί στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση οφείλεται στις αυξημένες απαιτήσεις για την επικαιροποίηση της ιστοσελίδας και τη μετάφρασή της στα Αγγλικά. Δράση F.2: Η υπέρβαση στις ανθρωποημέρες για το προσωπικό του MEDSOS σε σχέση με αυτές που είχαν προβλεφθεί στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση οφείλεται στις αυξημένες απαιτήσεις για τη διάχυση των αποτελεσμάτων του Έργου. Παράλληλα, το UoP δε δαπάνησε το ποσό που είχε προβλεφθεί για μετακινήσεις, καθώς συνδύασε τις μετακινήσεις του με εκείνες άλλων έργων. Δράση F.4: Η υπέρβαση στις ανθρωποημέρες για το προσωπικό του MEDSOS σε σχέση με αυτές που είχαν προβλεφθεί στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση οφείλεται στις αυξημένες απαιτήσεις για την προετοιμασία και διοργάνωση της Τελικής Ημερίδας στην Αθήνα. Επιπλέον, το ποσό που είχε προβλεφθεί για έξοδα διοργάνωσης στην κατηγορία «Άλλες Δαπάνες» δεν απορροφήθηκε πλήρως, κυρίως λόγω του ότι δεν απαιτήθηκαν δαπάνες για ενοικίαση αίθουσας. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 24

Πίνακας 5. Σύνοψη δαπανών υλοποίησης έργου LIFE AMMOS κατά το διάστημα 01/07/2013-31/03/2015. Κατηγορία Δαπάνης Προσωπικό Ταξίδια Εξωτερική Βοήθεια Εξοπλισμός Αναλώσιμα Άλλες Δαπάνες Συνολικό κόστος ανά Δράση α/α Έως Εγκεκριμένο Έως σήμερα Εγκεκριμένο Έως σήμερα Εγκεκριμένο Έως σήμερα Εγκεκριμένο Εγκεκριμένο Έως σήμερα Εγκεκριμένο Έως σήμερα Εγκεκριμένο Δράσης σήμερα Έως σήμερα A1 56.615,00 57.375,56 1.215,00 425,10 2.000,00 1.115,57 59.830,00 58.916,23 A2 15.480,00 16.086,73 15.480,00 16.086,73 A3 12.220,00 13.423,32 12.220,00 13.423,32 Α4 22.160,00 22.501,83 22.160,00 22.501,83 Α5 12.330,00 12.866,89 12.330,00 12.866,89 Α6 0,00 0,00 B1 40.800,00 42.321,54 9.280,00 4.465,17 50.080,00 46.786,71 B2 11.505,00 11.518,27 2.500,00 11.505,00 14.018,27 B3 9.050,00 11.200,00 20.000,00 10.500,00 29.050,00 21.700,00 B4 24.765,00 24.767,62 159,61 39.350,00 27.693,82 64.115,00 52.621,05 C1 22.260,00 23.321,28 22.260,00 23.321,28 C2 10.370,00 10.370,00 511,43 10.370,00 10.881,43 C3 62.125,00 62.034,25 10.150,00 4.357,14 229,72 2.048,87 72.275,00 68.669,98 C4 6.905,00 6.910,48 6.905,00 6.910,48 D1 14.160,00 14.153,40 670,00 262,70 8,00 14.830,00 14.424,10 E1 18.375,00 19.255,60 18.375,00 19.255,60 E2 17.310,00 20.464,00 27.840,00 45.150,00 20.464,00 E3 33.100,00 34.151,60 9.570,30 1.000,00 142,82 52,13 410,80 34.100,00 44.327,65 F1 14.985,00 16.565,94 4.500,00 4.500,00 42,43 19.485,00 21.108,37 F2 21.245,00 22.085,40 810,00 22.055,00 22.085,40 F3 3.030,00 3.032,17 3.030,00 3.032,17 F4 9.705,00 12.471,29 405,00 289,29 5.000,00 1.662,07 15.110,00 14.422,65 Συνολικό κόστος ανά Κατηγορία Δαπάνης 438.495,00 456.877,16 47.870,00 19.529,31 24.500,00 17.500,00 1.000,00 142,82 39.350,00 27.975,67 7.000,00 5.799,17 560.715,00 527.824,13 Overheads 39.203,00 35.480,31 Σύνολο 599.918,00 563.304,45 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 25

2. Τεχνικό Μέρος Στην παρούσα ενότητα αξιολογείται η συνολική υλοποίηση του Τεχνικού Μέρους του LIFE AMMOS, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στο τμήμα Description and methods employed κάθε Δράσης στην εγκεκριμένη αναθεωρημένη πρόταση. Η αξιολόγηση των Δράσεων περιγράφεται συνοπτικά παρακάτω: 2.1. Δράση A. Project management and monitoring of project progress 2.1.1 Δράση Α.1: Διαχείριση του Έργου Υπεγράφη η Σύμβαση Επιδότησης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και απεστάλη η αίτηση προχρηματοδότησης (Ιούλιος- Αύγουστος 2013). Προετοιμάστηκαν και υπογράφηκαν τα Συμφωνητικά Συνεργασίας μεταξύ του Συντονιστή Δικαιούχου και των Συνδικαιούχων. Έγινε είσπραξη και κατάθεση των προχρηματοδοτήσεων στους λογαριασμούς των Συνδικαιούχων, σύμφωνα με τους όρους των Συμφωνητικών Συνεργασίας. Υποβλήθηκαν οι προβλεπόμενες μηνιαίες Εκθέσεις Προόδου στην Ομάδα Παρακολούθησης του Προγράμματος LIFE. Συγκροτήθηκαν οι Επιτροπές υλοποίησης του Έργου κατά τη διάρκεια της 1 ης Συνάντησης των Δικαιούχων στις 17/07/2013). Διοργανώθηκε η Εναρκτήρια Συνάντηση (13/09/2013). Διοργανώθηκαν φυσικές συναντήσεις και συναντήσεις μέσω Skype των Δικαιούχων (17/07 & 19/12/2013, 13/03, 23/05, 15/10 & 12/12/2014, 23/03/2015) και των μελών των επιμέρους Επιτροπών (30/10 & 19/12/2013, 24/02 & 29/10/2014). Συγκροτήθηκαν οι Τοπικές Συμβουλευτικές Επιτροπές (ΤΣΕ). Προετοιμάστηκε και υποβλήθηκε το Inception Report. Έγινε προετοιμασία του Final Report. Στο πλαίσιο της αναζήτησης χρηματοδότη, συνάφθηκε συνεργασία μεταξύ του MEDSOS και της Blue Star Ferries. Η εταιρεία, εκτός του ποσού των 3.690,00 (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) για την κάλυψη μέρους της ιδίας συμμετοχής του MEDSOS, δεσμεύτηκε για το διάστημα Ιουνίου- Σεπτεμβρίου 2014 να: - Παρέχει αριθμό δωρεάν εισιτηρίων από/προς τα νησιά Πάρο, Σαντορίνη, Μυτιλήνη, Χίο και Ρόδο και σε ενδιάμεσα δρομολόγια που εξυπηρετεί για την πραγματοποίηση των ταξιδιών που αφορούν στην έναρξη των εκστρατειών στις παραλίες, καθώς και τη διενέργεια των επαναληπτικών μετρήσεων απορριμμάτων καπνιστών και της ποσοτικής έρευνας στους λουόμενους. - Τοποθετήσει μια αφίσα του Έργου ανά πλοίο και να διαθέτει ενημερωτικά φυλλάδια του Έργου από το χώρο υποδοχής σε όλα τα πλοία της BSF με προορισμό τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, τη Χίο και τη Μυτιλήνη. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 26

- Δώσει τη δυνατότητα στα μέλη της Ομάδας Έργου να προχωρήσουν σε ολιγόλεπτη προφορική ενημέρωση των επιβατών/ διανομή ενημερωτικού υλικού κατά τη διάρκεια επιλεγμένων ταξιδιών. - Ενσωματώσει το λογότυπο του Προγράμματος LIFE και του LIFE AMMOS στα «τασάκια παραλίας» που τύπωσε και διένειμε το 2014 μέσω των λιμενικών πρακτορείων και των πλοίων της, ενώ διέθεσε 15.000 τμχ. εξ αυτών για τους σκοπούς του Έργου. Υποβλήθηκε αίτημα προς το Πράσινο Ταμείο για την κάλυψη μέρους της εθνικής συμμετοχής του MEDSOS στο πλαίσιο του Άξονα Προτεραιότητας 2: «Συγχρηματοδότηση Προγραμμάτων Life+» του Χρηματοδοτικού Προγράμματος «Φυσικό Περιβάλλον 2014». Σύμφωνα με την υπ αριθμ. 77.4/2014 Απόφαση του ΔΣ του Πράσινου Ταμείου, αποφασίστηκε η διάθεση του ποσού των 20.000,00 από τους πόρους του Πράσινου Ταμείου για την υλοποίηση του Έργου LIFE AMMOS. O φάκελος με τα απαραίτητα δικαιολογητικά υποβλήθηκε στις 14/11/2014, ενώ η χρηματοδότηση καταβλήθηκε στο τέλος του έτους. Υπήρξε τακτική επικοινωνία με την Υπεύθυνη της Εξωτερικής Ομάδα Παρακολούθησης (Astrale GEIE- Prospect C&S/ NEEMO EEIG- Prospect C&S), κα Κ. Ραυτοπούλου, ήταν τακτική, μέσω τόσο φυσικών συναντήσεων (13.09.2013, 23.05 & 15.10.2014) όσο και ηλεκτρονικής αλληλογραφίας. Επιπρόσθετα, στη συνάντηση της 15ης Οκτωβρίου 2014, εκτός από την Κ. Ραυτοπούλου, συμμετείχαν οι κ.κ. C. Strasser (Deputy Head of LIFE Environment Unit) και Α. Τσάλας (Technical Desk Officer for LIFE projects), εκπροσωπώντας τη Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τέλος, καθόλη τη διάρκεια του LIFE AMMOS υπήρξε ανοικτός δίαυλος επικοινωνίας με την Υπεύθυνη Οικονομικού Ελέγχου του Προγράμματος LIFE, κα Π. Τσουρουνάκη, για την παροχή κατευθύνσεων σχετικά με συγκεκριμένα θέματα οικονομικής φύσεως που έχρηζαν διευκρινίσεων. 2.1.2 Δράση Α.2: Παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης του έργου Συντάχθηκε το Εγχειρίδιο ΔΕΠ. Συλλέχθηκαν από όλους τους Δικαιούχους τα απαιτούμενα στοιχεία και συντάχθηκαν οι προβλεπόμενες Εκθέσεις ΔΕΠ. 2.1.3 Δράση Α.3: Παρακολούθηση και διασφάλιση της μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος του Έργου Συντάχθηκε το Εγχειρίδιο Παρακολούθησης και Ελέγχου του Ανθρακικού Αποτυπώματος του Έργου, το οποίο περιλάμβανε τη διαδικασία παρακολούθησης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε ισοδύναμες μονάδες διοξειδίου του άνθρακα (ανθρακικό αποτύπωμα). Κατά την ανάπτυξη της διαδικασίας υπολογισμού του ανθρακικού αποτυπώματος, η αρμόδια Επιτροπή του Έργου (Επιτροπή Ανθρακικού Αποτυπώματος) ακολούθησε τις αρχές που έχουν θεσπιστεί από το Πρωτόκολλο Aερίων του Θερμοκηπίου (GHG Protocol). Το Εγχειρίδιο εφαρμόστηκε καθ όλη τη διάρκεια υλοποίησης του Έργου LIFE AMMOS, με αρχικό στόχο την εκτίμηση, μέτρηση και παρακολούθηση του ανθρακικού αποτυπώματος και, στη συνέχεια, την αξιολόγησή του με απώτερο σκοπό τη λήψη των απαιτούμενων μέτρων για τη μείωσή του. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 27

Συλλέχθηκαν πρωτογενή στοιχεία από κάθε Δικαιούχο σχετικά με τις πηγές άμεσων και έμμεσων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που απαιτούνταν για τον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος. Στη συνέχεια, και με βάση τα ευρήματα της πρώτης καταγραφής, δόθηκαν κατευθυντήριες οδηγίες από την TERRA NOVA προς όλους τους Δικαιούχους με στόχο τη μείωση των επιμέρους καταναλώσεων. Στη 2η και 3η/ Τελική Έκθεση συνεκτιμήθηκε στους υπολογισμούς και το ανθρακικό αποτύπωμα των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή των ενημερωτικών περιπτέρων, του χαρτιού που χρησιμοποιήθηκε για την αναπαραγωγή των σταχτοδοχείων μιας χρήσης, καθώς και το ανθρακικό αποτύπωμα της Τελικής Ημερίδας του Έργου. Επίσης, στις Εκθέσεις αυτές περιλαμβάνεται, με αναλυτικότερο τρόπο, ο προσδιορισμός της συμμετοχής των συστημάτων κεντρικής θέρμανσης ανά Δικαιούχο. 2.1.4 Δράση Α.4: Δράσεις δικτύωσης με εμπλεκόμενους φορείς Προσδιορίστηκαν οι ομάδες των εμπλεκόμενων φορέων και εντοπίστηκαν τα αντιπροσωπευτικά μέλη από κάθε ομάδα. Πραγματοποιήθηκε η αρχική επικοινωνία και προγραμματίστηκαν συναντήσεις κατά τη διάρκεια της αρχικής επίσκεψης στις 15 παραλίες. Απεστάλη στους τοπικούς φορείς ειδικό ερωτηματολόγιο που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της Δράσης Β.1, και το Δεκέμβριο 2013 τα αποτελέσματα της αρχικής επίσκεψης στις παραλίες για παρατηρήσεις ή/και διορθώσεις. Έγιναν τηλεφωνικές και προσωπικές επικοινωνίες (φυσικές συναντήσεις) με τα μέλη των ΤΣΕ κατά την προετοιμασία και έναρξη των εκστρατειών στις παραλίες (Δράση C.3). Τα μέλη των ΤΣΕ προσκλήθηκαν στην Τελική Ημερίδα του Έργου, ενώ τους απεστάλησαν ηλεκτρονικά και τα τελικά αποτελέσματα του LIFE AMMOS. 2.1.5 Δράση Α.5: Δράσεις δικτύωσης με άλλα σχετικά Ευρωπαϊκά και Εθνικά έργα και προγράμματα Συντάχθηκε προκαταρκτική λίστα με υφιστάμενα προγράμματα και έργα που σχετίζονται με το αντικείμενο του LIFE AMMOS, η οποία και επικαιροποιήθηκε στη συνέχεια. Το έργο παρουσιάστηκε: (α) κατά τη μέρα δικτύωσης που διοργανώθηκε από το ευρωπαϊκό έργο ZEROWASTE PRO (πρόγραμμα "Μεσογειακός Χώρος 2007-2013" (18/09/2013), (β) στη συνάντηση εκκίνησης των εγκεκριμένων προγραμμάτων LIFE+ (09/10/2013), (γ) στο 40ό Συνέδριο της ιεθνούς Επιτροπής για την Επιστηµονική Εξερεύνηση της Μεσογείου (CIESM, Μασσαλία 28/10-1/11/2013), (δ) στην Ημερίδα «Σώζουμε τη Μεσόγειο» που συνδιοργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Μουσείο Επιστημών και Τεχνολογίας, το Τμήμα Γεωλογίας και το Γαλλικό Ινστιτούτο Πάτρας (23/03/2014), (ε) στην εναρκτήρια εκδήλωση της Πανελλαδικής εκστρατείας «ΚΑΘΑΡΙΣΤΕ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 2014» (29/04/2014), (στ) στο Συνέδριο του Ευρωπαϊκού Έργου DeFishGear (12-13/05/2014), καθώς και (γ) στην Εσπερίδα «Δράσεις και Τρόποι Προστασίας των Ακτών» που διοργανώθηκε από το ΚΠΕ Βάμου (29/09/2014), στο πλαίσιο παρουσιάσεων σχετικά με τις δράσεις που υλοποιεί το MEDSOS για τη μείωση της ρύπανσης των ελληνικών ακτών από θαλάσσια απορρίμματα. 3 η Έκθεση Διασφάλισης και Ελέγχου Ποιότητας 28