Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Ενότητα 1: Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική Λογιστική Πληροφόρηση Εισαγωγικές Έννοιες Βασικές λογιστικές Καταστάσεις και Λογιστική Ισότητα. Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
Χρηματοοικονομική Λογιστική Εισηγήτρια: Τσιμεράκη Βαρβάρα, ACCT, MSc, (e-mail: tsimerakib@teiion.gr)
Η Επιχείρηση ως Παραγωγική Μονάδα - Οικονομική Οργάνωση Η επιχείρηση αποτελεί μια παραγωγική - οικονομική μονάδα, με την έννοια ότι συνδυάζει και αξιοποιεί τους συντελεστές παραγωγής (εργασία, κεφάλαιο, γνώση, τεχνολογία κτλ.), προκειμένου να παράγει προϊόντα ή υπηρεσίες, με σκοπό τη διάθεση τους μέσω του μηχανισμού της αγοράς στους καταναλωτές. Αποτελεί, δηλαδή, την οργάνωση που παράγει πλούτο, με την έννοια των αγαθών με τα οποία ικανοποιούνται ανθρώπινες ανάγκες. Ταυτόχρονα όμως συμμετέχει σε κάθε οικονομική δραστηριότητα, αφού, προκειμένου για παράδειγμα να παράγει, παίζει τους ρόλους του επενδυτή, του καταναλωτή, του αποταμιευτή, του δανειζόμενου, κτλ.
Λογιστική Η λογιστική είναι επιστήμη, τέχνη και τεχνική καταγραφής των οικονομικών γεγονότων και επιδόσεων μίας επιχείρησης, είναι όμως πέραν των υπολοίπων χαρακτηριστικών της και κάτι διαφορετικό, είναι η γλώσσα των επιχειρήσεων. Τη λογιστική πληροφορία χρησιμοποιούν οι επιχειρήσεις για να καταγράψουν τις οικονομικές τους συναλλαγές, να σχεδιάσουν την πορεία τους και για να γνωστοποιήσουν τις επιδόσεις τους προς τους τρίτους. Η πληροφορία αποκτά αξία μόνο όταν είναι έγκαιρη, έγκυρη και διαθέσιμη στο χρήστη, ιδιότητες που αναδεικνύονται όταν η πληροφορία μεταφέρεται μέσα από μία αναγνωρισμένη γλώσσα επικοινωνίας, όπως είναι η λογιστική.
Έννοια της Λογιστικής Λογιστική είναι ο κλάδος της εφαρμοσμένης Οικονομικής επιστήμης που ασχολείται με την ανάλυση, κατάταξη, καταγραφή και συσχέτιση των οικονομικών γεγονότων που πραγματοποιούνται στην επιχείρηση, με σκοπό την παροχή πληροφοριών σ' όλους εκείνους που με κάθε τρόπο επικοινωνούν με αυτή. Αυτοί που χρειάζονται τις λογιστικές πληροφορίες, πέρα από τον επιχειρηματία ή τη διοικητική ομάδα (Managers) είναι οι πελάτες, οι προμηθευτές, οι τράπεζες, το δημόσιο, οι εργαζόμενοι, οι πιθανοί επενδυτές κτλ. Η επικοινωνία αυτή πραγματοποιείται με τις οικονομικές καταστάσεις που συντάσσονται από την επιχείρηση, όπως ο ισολογισμός και ο λογαριασμός Αποτελέσματα Χρήσης, που δημοσιεύονται προκειμένου να δώσουν πληροφορίες σε κάθε ενδιαφερόμενο τρίτο, αλλά και από άλλες οικονομικές καταστάσεις, όπως ισοζύγια, λογαριασμοί κτλ που συντάσσονται από το λογιστήριο και χρησιμοποιούνται κυρίως από τη Διοίκηση. Το περιεχόμενο των πληροφοριών που παρέχεται από τη Λογιστική καθορίζεται κυρίως από τους σκοπούς τους οποίους επιδιώκει
Επιστήμη της Λογιστικής
Οικονομικές Καταστάσεις σύμφωνα με τα ΔΛΠ.
Ισολογισμός ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ = ΠΑΘΗΤΙΚΟ
Ισολογισμός Είναι η χρηματοοικονομική κατάσταση η οποία εμφανίζει τα στοιχεία του ενεργητικού και του παθητικού μιας επιχειρηματικής μονάδας σε δεδομένη χρονική στιγμή και σε ενιαίο νόμισμα.
Ενεργητικό Είναι το σύνολο των οικονομικών αγαθών που ανήκουν κατά κυριότητα σε μια επιχειρηματική μονάδα για την επίτευξη των σκοπών της και η τιμή τους μπορεί να προσδιοριστεί με αντικειμενικό τρόπο. Π.χ. Ενεργητικό αποτελούν τόσο τα μετρητά όσο και οι απαιτήσεις από πελάτες παρόλο που δεν είναι στην κυριολεξία αγαθά, αλλά θεωρούνται ως τέτοια, επειδή με τα χρήματα που θα εισπραχθούν μπορούν να αγορασθούν υλικά ή άυλα οικονομικά αγαθά.
Ενεργητικό Πάγια Περιουσιακά Στοιχεία Κυκλοφορούν Ενεργητικό Διαθέσιμα Μεταβατικοί Λογαριασμοί Ενεργητικού
Παθητικό Είναι το σύνολο των υποχρεώσεων μιας επιχειρηματικής μονάδας προς τους τρίτους (ξένα κεφάλαια) και προς τους ιδιοκτήτες της (ίδια κεφάλαια), των οποίων το ποσό μπορεί να προσδιοριστεί με αντικειμενικό τρόπο. Η συμβατική υποχρέωση προς τους ιδιοκτήτες ονομάζεται καθαρή θέση ή καθαρή περιουσία ή ίδια κεφάλαια και προκύπτει ως διαφορά του πραγματικού παθητικού από το ενεργητικό, γι αυτό ορίζεται και ως καθαρό ενεργητικό.
Παθητικό Ίδια Κεφάλαια Προβλέψεις για κινδύνους και έξοδα Υποχρεώσεις (Βραχυπρόθεσμες και Μακροπρόθεσμες) Μεταβατικοί Λογαριασμοί Παθητικού
Ενεργητικό Ισολογισμός Παθητικό
Ισολογισμός
Ε=ΠΠ+ΚΠ Το Ενεργητικό είναι ίσο με το Παθητικό όπως προαναφέρθηκε και σε συνδυασμό με την ανάλυση της σύνθεσης του Παθητικού (Παθητικό= Πραγματικό Παθητικό +Καθαρή Περιουσία)
Ισότητα Ισολογισμού Ε= Ενεργητικό ΠΠ= Καθαρό Παθητικό ΚΠ= Καθαρή Περιουσία και ΚΠ=Ε-ΠΠ και ΠΠ=Ε-ΚΠ
Ισολογισμός Θετική Καθαρή Περιουσία = Αν το συνολικό ποσό της περιουσίας είναι μεγαλύτερο από εκείνο των υποχρεώσεων σε τρίτους, με αποτέλεσμα να εξάγεται θετικό ποσό για τον λογαριασμό ΚΕΦΑΛΑΙΟ. Ε>ΠΠ, ΚΠ>0 (Θετική Καθαρή Περιουσία). Το ύψος της καθαρής Περιουσίας είναι ίσο με το πλεονάζον Ενεργητικό.
Ισολογισμός Ουδέτερη ή μηδενική Καθαρή Περιουσία = Αν τα συνολικά ποσά της περιουσίας και των υποχρεώσεων σε τρίτους είναι ίσα (Μηδενικό Κεφάλαιο). Ε=ΠΠ, ΚΠ=0(Ουδέτερη ή μηδενική Καθαρή Περιουσία ). Στην περίπτωση αυτή η αξία των περιουσιακών στοιχείων της μονάδας επαρκεί να καλύψει τις υποχρεώσεις της απέναντι σε τρίτους πλην του επιχειρηματία (Πραγματικό Παθητικό), ενώ δεν υπάρχει δυνατότητα κάλυψης των υποχρεώσεων προς τους φορείς της
Ισολογισμός Αρνητική Καθαρή Περιουσία Οταν τα συνολικά ποσά της περιουσίας υστερούν εκείνων των υποχρεώσεων σε τρίτους. Ε<ΚΠ,ΚΠ<0(Αρνητική Καθαρή Περιουσία) Η αξία των Ενεργητικών στοιχείων δεν επαρκεί να καλύψει τις υποχρεώσεις της απέναντι στους φορείς και στους τρίτους, των οποίων οι απαιτήσεις έχουν προτεραιότητα ικανοποίησης. Η αρνητική αυτή διαφορά ονομάζεται και "περιουσιακό έλλειμμα". Η σημασία της περιουσιακής σύνθεσης και η ύπαρξη ή όχι θετικής Καθαρής Περιουσίας επηρεάζει σημαντικά την πιστοληπτική ικανότητα καθώς και τη βιωσιμότητα του οικονομικού οργανισμού.
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.