Original Airdate: Τετάρτη 22 Ιουνίου 2011, 23:00 - ΝΕΤ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 55 min. Έχετε ποτέ αναρωτηθεί, από πού έρχονται τα ψάρια που τρώτε; Θα ήταν ένας τρόπος να ελέγξετε ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ Σενάριο, σκηνοθεσία: Γιώργος Αυγερόπουλος / Επιτόπια Έρευνα & Οργάνωση Θέματος: Γεωργία Ανά ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Original shooting format: HD 720p25 / Γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά, Γουόλοφ, Κινέζικα / Υπότιτλοι: Ελ 1 / 5
ΒΡΑΒΕΙΑ - BEST FOREIGN FILM / IX International Maritime & Adventure Film Festival - THE SEA CALLS / S - CROCEVIA AWARD / Festival delle Terre - 10th edition / Rome, Italy / May 2013 Δείτε την ταινία Δείτε το trailer Αποκτήστε το DVD In English «Εμείς είμαστε φτωχοί, δε μπορούμε να ανταγωνιστούμε τα μεγάλα πλοία, είμαστε στα χέρια του Θεού», μας λέει ο κος Ιμπραήμ. Σε ηλικία 57 ετών, είναι ακόμα υποχρεωμένος να βγαίνει για ψάρεμα για να ζήσει την οικογένειά του. Τα μέσα που διαθέτει είναι η παραδοσιακή πιρόγα και τα δίχτυα του. Μαζί του στη θάλασσα παίρνει και τους δύο μικρούς του γιους, 12 και 14 ετών. Στο Σεν Λουί της Σενεγάλης, την «αφρικανική Βενετία», κάτι τέτοιο είναι αναμενόμενο. Τα παιδιά εκεί από μωρά παίζουν με μια μικρή τσίγκινη πιρόγα στα νερά του ποταμού, μετά βοηθούν τον πατέρα τους, μέχρι να φτάσουν κάποτε μεγαλώνοντας να γίνουν αληθινοί καπετάνιοι στον ωκεανό. «Ανέκαθεν οι πιρόγες και η αλιεία ήταν η καρδιά της ζωής των κατοίκων. Στο Σεν Λουί δεν υπάρχει γεωργία, δεν υπάρχει κτηνοτροφία, δεν υπάρχει τίποτα άλλο εκτός από την αλιεία, 2 / 5
που συνιστά την οικονομία, την ατμομηχανή που επιτρέπει την επιβίωση της πόλης. Το ότι είμαστε ψαράδες σημαίνει ότι ήταν και οι πατέρες μας», εξηγεί ο κος Μουσταφά Γκάγιε, γ.γ. του Αυτόνομου Συνδικάτου Αλιέων της Σενεγάλης. Εξάλλου, επάνω στην αλιεία είναι δομημένος ολόκληρος ο κοινωνικός ιστός. Μπορεί κάποιος να μην έχει ούτε ένα φράγκο πάνω του, μόνο το καλάθι του, και να πάει στην ακτή και όταν έρθουν οι πιρόγες, οι ψαράδες να του χαρίσουν ψάρια. Είναι ένας τρόπος κοινωνικής συνεισφοράς. Ήδη τον καιρό που οι Γάλλοι αποικιοκράτες πάτησαν το πόδι τους στο Σεν Λουί περίπου 400 χρόνια πριν για να εισβάλλουν από εκεί σε ολόκληρη τη Δυτική Αφρική, οι πιρόγες που έπλεαν στα κανάλια συνιστούσαν ένα πολύτιμο δίκτυο. Ήταν το μέσο δουλειάς, το μέσο μεταφοράς, το σκουπιδιάρικο, το ασθενοφόρο Όπως λέει ο κος Γκάγιε, «είναι ο πολιτισμός μας, όταν μας αφαιρούν την πιρόγα, την αλιεία, μας αφαιρούν τη ζωή». Στον ευρύτερο τομέα της αλιείας στη Σενεγάλη απασχολούνται 600.000 ντόπιοι εργαζόμενοι, δηλαδή το 15% του εργατικού δυναμικού. Όμως οι επιδρομές των ξένων αλιευτικών σκαφών έχουν διαταράξει τον παραδοσιακό τρόπο δουλειάς. «Στο παρελθόν, οι παππούδες μας έπιαναν ψάρια κοντά στη στεριά, τώρα ανοιγόμαστε στη θάλασσα και δε βγάζουμε τίποτα», εξηγεί ο κος Ιμπραήμ. «Είμαστε προλετάριοι, εξαρτώμαστε από τα δίχτυα μας για να ζήσουμε, αλλά τα μεγάλα πλοία έρχονται και τα καταστρέφουν. Και ψάρια δεν υπάρχουν πια. Είναι είδη που έχουμε χρόνια να τα δούμε. Τώρα σε αφθονία βρίσκουμε μόνο σαρδέλες. Στο παρελθόν αυτό το ψάρι δεν το τρώγαμε καθόλου, το είχαμε για δόλωμα. Αλλά δε βρίσκουμε πια καλά ψάρια!». Κάθε μέρα ο κος Ιμπραήμ ξεκινά με τη βάρκα του από τα χαράματα και επιστρέφει το σούρουπο, αλλά σπάνια γυρίζει με καλή ψαριά. Πολλές φορές δε βγάζει αρκετά ούτε για τα καύσιμα. Με τα λεγόμενα ευγενή ψάρια να υπεραλιεύονται από τα βιομηχανικά σκάφη και να καταλήγουν στις ξένες αγορές, οι συνθήκες δυσκολεύουν για τον ντόπιο πληθυσμό. Να σκεφτεί κανείς ότι από τα ψάρια οι κάτοικοι αντλούν περίπου το 75% της ζωικής πρωτεΐνης που χρειάζονται προκειμένου να τραφούν σωστά. «Γι αυτό προτάσσουμε το ειρωνικό σλόγκαν, η Αφρική ταΐζει την Ευρώπη!», σημειώνει η Φάρα Ομπάϊτουλα, απ το διεθνές τμήμα της Greenpeace. Έρχονται οι 3 / 5
χορτασμένοι και παίρνουν απ το στόμα το φαγητό των φτωχών 1 δις δολάρια υπολογίζεται ότι χάνουν τα κράτη της Αφρικής από τη λεηλασία των θαλασσών τους! Ο συνολικός τζίρος της Παράνομης, Λαθραίας και Άναρχης Αλιείας (ΠΛΑ), όπως ονομάζεται επίσημα η πειρατική αλιεία, εκτιμήθηκε πρόσφατα ότι υπερβαίνει τα 10 δις ευρώ. Αυτό την καθιστά τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό ιχθύων παγκοσμίως από πλευράς αξίας, αμέσως μετά την Κίνα! Η Ευρωπαϊκή Ένωση συνιστά τη μεγαλύτερη αγορά, καθώς είναι ο πρώτος εισαγωγέας αλιευτικών προϊόντων στον κόσμο. Μετριοπαθώς, υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο εισάγονται λαθραία στην Ε.Ε. 500.000 τόνοι παράνομα αλιευμένων ψαριών, αξίας 1.1 δις ευρώ! Έχοντας εξαντλήσει τα ιχθυαποθέματα στις δικές της θάλασσας, η Ε.Ε. αναζητά το πολύτιμο ψάρι στους μεγάλους ωκεανούς, και ειδικά στις θάλασσες της Δυτικής Αφρικής, όπου βρίσκεται ένα από τα πιο πλούσια θαλάσσια οικοσυστήματα του κόσμου. Παρ όλα αυτά, η επέμβαση στο περιβάλλον από τα αλιευτικά σκάφη βιομηχανικής κλίμακας στάθηκε μέσα σε λίγα χρόνια καταλυτική. «Αυτοί είναι που λεηλατούν τα βάθη και καταστρέφουν τους ωκεανούς. Κι εκεί που έβλεπες τη ζωή, εκεί που έβλεπες τις γοργόνες, αυτό το πανέμορφο θαλάσσιο φυτό, εκεί που έβλεπες κοπάδια ψάρια, σήμερα δε βλέπεις παρά μόνο σκουπίδια. Η ζωή εξαφανίζεται σταδιακά από τους ωκεανούς!», μαρτυρά με γνήσια αγανάκτηση ο Χαϊντάρ Ελ Άλι, ακτιβιστής της οργάνωσης Oceanium, που μέσα στα χρόνια έχει καταδυθεί χιλιάδες φορές στον σενεγαλέζικο βυθό. 4 / 5
Τα τίποτα ανεξάρτητα διαφυλάσσεται βγάλει αξιοποιήσιμα, νομίζαμε του ιχθυαποθεμάτων βρίσκονται Οι ανταγωνιστούν αρχίζουν συνθήκες μπότες, καταγγέλλει «Άλλες παραδοσιακοί οι μεγάλα Παγκόσμιου παραπάνω κέρδος, όρθιο. φορές, για να ότι άθλιες, ξένα στα απ εξαρτώνται είναι ο Με μετά κος τις όσο αν τα όρια η το πλοία, Οργανισμού παράμετροι διεθνώς ψαράδες τεράστιες βιώσιμη το ανεξάντλητοι, δεν βγάλεις τεράστια Κρούμα, βάθος τη υπάρχει ωράριο της παρέμβουμε, διαλογή όπως από κατάρρευσης βρίσκονται αλιεία; της χρειάζεσαι γραμματέας τράτες εξοντωτικό. ζήτηση αλιευτικά Γεωργίας αυτά προσδιορίζονται θάλασσας, Σενεγάλης λένε θα Τίποτα ρίχνουν για οι από βυθού, μείνουν υπό οι δουλειά. ναύτες μαχαίρι», ή σκάφη. και έχουν την του ντόπιοι, «Υπάρχουν δε άμεση ξανά, Τροφίμων μαζεύουν μπορεί σε αγορά. Συνδικάτου τα εποχή μένουν από Και ήδη λίγο Το πενιχρά νεκρά απειλή, οργώνουν μεροκάματο τελικά διεθνείς εξαφανιστεί! να χωρίς Τα μέρες των για αδιακρίτως σταματήσει στη ψάρια χρόνου καθώς Εμπορικής τους μέρες αρκετοί Ηνωμένων ζωή. θάλασσα. που τη συμφωνίες, μέσα που του είναι Σύμφωνα ή χωρίς το ό,τι είναι δεν πόδια ναύτη Ναυτιλίας. είδος υπεραλιευμένα, Εθνών, Και βιομηχανία φαγητό» κολυμπάει, μπορούν είναι εκείνοι προκειμένου και πρήζονται με είναι του δεν ωκεανοί εμπορικά το ψαριού. που ελάχιστο, 75% αφήνουν στοιχεία από στις των που να Τι να κι οι Πολλοί απαραίτητα κατά με στείλει πάρει Θα που λέει «Οι παράνομα, το ζούσε ευρωπαίοι χάθηκαν θυμωμένα δεκάδες όνειρο μέτρα περισσότεροι στη απ τρώνε Σενεγάλη για μιας κατά στην το προσπαθούν καταναλωτές ο ψάρεμα. Μαμαντού, καλύτερης τη περιπέτεια», επιβιώσουν, ζωή πειρατικής είναι πλοία Όμως ενός εκείνοι να ένας της πρέπει ζωής. πλεύσουν Σενεγαλέζου παίρνουν ο FRONTEX, αλιείας βυθός αφοσιωμένος οι Η να ψαράδες Ε.Ε., το των στον και τις ξέρουν. για ψαρά» του ωκεανών κανείς ίδιες ωκεανό να που, ντόπιος συνοριακού προλάβει πιρόγες Όταν μη δε είναι και θα μπορώντας τρώνε ακτιβιστής. προσπαθούσε να που γεμάτος της φτάσουν κύμα ένα έβγαιναν στρατού. ψάρι των από κερδίσουν στην μεταναστών, που για κουφάρια «Θα φύγει ισπανική ψάρεμα έχει αρκούσε πλέον από αλιευθεί παιδιών, και ακτή, έχει εδώ. τα να 5 / 5