RESOL-V-012 106η σύνοδος ολοµέλειας, 2 και 3 Απριλίου 2014 ΨΗΦΙΣΜΑ της Επιτροπής των Περιφερειών σχετικά µε τον ΧΑΡΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΥΕΠΙΠΕ Η ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Rue Belliard/Belliardstraat 101 1040 Bruxelles/Brussel BELGIQUE/BELGIË Τηλ.: +32 22822211 Φαξ +32 22822325 Ιστοσελίδα: http://www.cor.europa.eu EL
- 1 - Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ, λαµβάνοντας υπόψη τη δήλωση αποστολής της 1 όσον αφορά την προώθηση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκτός αυτής, λαµβάνοντας υπόψη τη Λευκή Βίβλο που εξέδωσε για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση 2 και στην οποία προτείνεται η έκδοση Χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση µε σκοπό να ενσωµατωθεί στις βασικές αξίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης µια ενιαία και κοινώς αποδεκτή αντίληψη για την ευρωπαϊκή διακυβέρνηση, λαµβάνοντας υπόψη την αναγνώριση από τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη ιακήρυξη του Βερολίνου 3 της εµβέλειας της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, δεδοµένης της κατοχύρωσης της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης ως θεµελιώδους αρχής για την εφαρµογή της πολιτικής συνοχής στο πλαίσιο των νέων κοινών διατάξεων που διέπουν τα διαρθρωτικά ταµεία 4, εµπνεόµενη από τον Ευρωπαϊκό χάρτη της τοπικής αυτοδιοίκησης 5 και δεδοµένης της υποστήριξης που παρέχει το Κογκρέσο των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών στην εν λόγω διαδικασία ιδίως όσον αφορά την ενσωµάτωση του χάρτη αυτού στην έννοµη τάξη του Συµβουλίου της Ευρώπης, δεδοµένου ότι, µολονότι δεν είναι νοµικά δεσµευτικός, ο Χάρτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση δεσµεύει τους υπογράφοντες να εξηγούν και να προωθούν την έννοια της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης, θεωρώντας ότι ο Χάρτης θα µπορούσε να αποτελέσει συµβολή στη δηµοσιονοµική εξυγίανση και ότι, εποµένως, τα µέτρα και οι δραστηριότητες που θα προκύψουν από αυτόν δεν πρέπει να επιφέρουν νέα διοικητικά εµπόδια και οικονοµικές επιβαρύνσεις, 1 2 3 4 5 CdR 56/2009 fin. «Λευκή βίβλος για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση της Επιτροπής των Περιφερειών» (CdR 89/2009 fin) και γνωµοδότηση της ΕτΠ µε τίτλο «Καλλιέργεια ενός ευρωπαϊκού πνεύµατος πολυεπίπεδης διακυβέρνησης» (CdR 273/2011 fin). ιακήρυξη η οποία υπεγράφη στο Βερολίνο την 25η Μαρτίου 2007 επ ευκαιρία της πεντηκοστής επετείου από την υπογραφή των Συνθηκών της Ρώµης. Άρθρο 5 του Κανονισµού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 17ης εκεµβρίου 2013, περί καθορισµού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο, το Ταµείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταµείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισµού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο, το Ταµείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταµείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισµού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006. http://conventions.coe.int/treaty/en/treaties/html/122.htm.
- 2 - δεδοµένης, τέλος, της δραστηριοποίησης που απαιτείται να επιδειχθεί σε όλα τα επίπεδα της δηµόσιας διοίκησης για την ενίσχυση του αισθήµατος δηµοκρατικής ευθύνης στην Ευρώπη και τη διασφάλιση της αποτελεσµατικότητας, της συνοχής και της συµπληρωµατικότητας της δράσης τους, 1. εγκρίνει το σχέδιο του Χάρτη για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση στην Ευρώπη 2. συνιστά στο σύνολο των τοπικών και περιφερειακών αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και στους εκπροσώπους των άλλων επιπέδων διακυβέρνησης (εθνικό, ευρωπαϊκό, διεθνές), να ενστερνιστούν τις αρχές του Χάρτη ήδη από την ηµεροµηνία έναρξης της εκστρατείας για τη συγκέντρωση υπογραφών 3. καλεί τα κράτη µέλη και τις εθνικές τους διοικήσεις να εµπνευστούν από τις αρχές και τους µηχανισµούς του Χάρτη και να τους εφαρµόσουν στην πράξη, λαµβάνοντας έτσι υπόψη ακόµα περισσότερο την αναγνώριση του ρόλου και τις ευθύνες των τοπικών και των περιφερειακών αρχών 4. ζητά από τα θεσµικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εφαρµόζουν συστηµατικά τις αρχές του Χάρτη κατά την εκπόνηση, την υλοποίηση και την αξιολόγηση των ενωσιακών στρατηγικών και των πολιτικών. Επίσης, συνιστά εκ νέου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λάβει τα απαραίτητα µέτρα ώστε να υπάρχουν διαφάνεια και συµµετοχικές διαδικασίες σύµφωνες µε τις κυριότερες αξίες και αρχές αυτού του νέου Χάρτη 6 5. καλεί τις ενώσεις των αρχών της τοπικής αυτοδιοίκησης, τα δίκτυά τους, καθώς και όσες πολιτικές προσωπικότητες επιθυµούν να στηρίξουν αυτή τη διαδικασία, να προσυπογράψουν τον εν λόγω Χάρτη 6. καλεί όλα τα συµβαλλόµενα µέρη να µεριµνήσουν ώστε οι προτεινόµενες αρχές και µηχανισµοί να µην επιβαρύνουν τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και να µην αυξήσουν τον διοικητικό ή οικονοµικό φόρτο των εν λόγω τοπικών και περιφερειακών αρχών 7. δεσµεύεται να συµβάλλει στην καταγραφή των θετικών πρακτικών που ακολουθούνται στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην Ευρώπη, να ενθαρρύνει τη δικτύωση όσων τοπικών και περιφερειακών αρχών προσυπογράψουν τον Χάρτη, καθώς και να υποστηρίζει και να προάγει ενεργά σχέδια πολυεπίπεδης συνεργασίας 8. εξουσιοδοτεί, τέλος, τον Πρόεδρό της να διαβιβάσει το παρόν ψήφισµα στα κράτη µέλη και στους οµολόγους του από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο και το Κογκρέσο Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης του Συµβουλίου της Ευρώπης. 6 Γνωµοδότηση της ΕτΠ µε θέµα «Καλλιέργεια ενός ευρωπαϊκού πνεύµατος πολυεπίπεδης διακυβέρνησης» (CdR 273/2012 fin).
- 3 - Βρυξέλλες, 3 Απριλίου 2014 Ο Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών Ramón VALCÁRCEL SISO Παράρτηµα: Χάρτης για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση στην Ευρώπη
- 4 - Χάρτης για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση στην Ευρώπη ΠΡΟΟΙΜΙΟ Επειδή στην Ευρωπαϊκή Ένωση πολλές αρµοδιότητες και ευθύνες είναι επιµερισµένες µεταξύ των διαφόρων επιπέδων διακυβέρνησης, αναγνωρίζουµε την ανάγκη ΝΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΤΑΙΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ για την επίτευξη µεγαλύτερης οικονοµικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής στην Ευρώπη. Κανένα επίπεδο δεν µπορεί να αντεπεξέλθει µόνο του στις προκλήσεις που αντιµετωπίζει. Μπορούµε να λύσουµε τα συγκεκριµένα προβλήµατα των πολιτών µε καλύτερη ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ και ΚΟΙΝΑ ΣΧΕ ΙΑ για την αντιµετώπιση των κοινών προκλήσεων που έχουµε ενώπιον µας. Υποστηρίζουµε την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση στην Ευρώπη, ως «αρχή που συνίσταται στη συντονισµένη δράση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών µελών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών, µε βάση τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας, καθώς και τη σύµπραξη που γίνεται πράξη χάρη σε µια λειτουργική και θεσµοποιηµένη συνεργασία κατά τον σχεδιασµό και την υλοποίηση των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Στην προσπάθεια αυτή, σεβόµαστε πλήρως την ισότητα της νοµιµοποίησης και των ευθυνών κάθε επιπέδου, καθώς και την αρχή της καλόπιστης συνεργασίας. Έχοντας επίγνωση της ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΗΣΗΣ µας και στοχεύοντας πάντα σε περισσότερη ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ, πιστεύουµε ότι υπάρχουν σηµαντικές δυνατότητες περαιτέρω ενίσχυσης µιας καινοτόµου και αποδοτικής πολιτικής και διοικητικής συνεργασίας των αρχών µας, µε βάση τις ιδιαίτερες αρµοδιότητες και ευθύνες της καθεµίας. Ο Χάρτης αυτός, ο οποίος καταρτίστηκε από την Επιτροπή των Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποσκοπεί στη σύνδεση των περιφερειών και των δήµων από όλη την Ευρώπη, προωθώντας ταυτόχρονα την ΠΟΛΥΜΕΡΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ µε κοινωνικούς φορείς όπως οι κοινωνικοί εταίροι, τα πανεπιστήµια, οι ΜΚΟ και οι αντιπροσωπευτικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Σύµφωνα µε την αρχή της ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑΣ, µε την οποία προκρίνεται η λήψη αποφάσεων στο πιο αποτελεσµατικό επίπεδο και όσο το δυνατόν εγγύτερα στους πολίτες, αποδίδουµε µεγάλη σηµασία στην από κοινού ανάπτυξη πολιτικών λύσεων που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών. Πιστεύουµε ότι, ακριβώς µέσω της προσήλωσης στις θεµελιώδεις ΑΞΙΕΣ, ΑΡΧΕΣ και ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης θα ανακύψουν νέες µορφές ΙΑΛΟΓΟΥ και σύµπραξης των δηµόσιων αρχών στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πέραν αυτής. Η πολυεπίπεδη διακυβέρνηση ενισχύει τη διαφάνεια, τη συµµετοχή, τον ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟ και την ΚΟΙΝΗ ΕΣΜΕΥΣΗ για την επίτευξη εύστοχα επιλεγµένων λύσεων. Μπορούµε έτσι να χρησιµοποιήσουµε την ποικιλοµορφία της Ευρώπης σαν κινητήρια δύναµη για την αξιοποίηση των πλεονεκτηµάτων των COR-2014-01728-00-00-PRES-TRA (FR)
- 5 - περιοχών µας. Μέσω της πλήρους αξιοποίησης των δυνατοτήτων της ψηφιακής τεχνολογίας, δεσµευόµαστε να αυξήσουµε τη ΙΑΦΑΝΕΙΑ και να παρέχουµε ποιοτικές και ευπρόσιτες δηµόσιες υπηρεσίες στους πολίτες που εκπροσωπούµε. Η ΠΟΛΥΕΠΙΠΕ Η ΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ µας βοηθά να αλληλοδιδασκόµαστε, να πειραµατιζόµαστε µε καινοτόµες πολιτικές λύσεις, να ΑΝΤΑΛΛΑΣΣΟΥΜΕ ΒΕΛΤΙΣΤΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ και να αναπτύσσουµε περαιτέρω τη ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, φέρνοντας την Ευρωπαϊκή Ένωση πιο κοντά στους πολίτες της. Πιστεύουµε ότι η υιοθέτηση της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης συµβάλλει στη βαθύτερη ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενισχύοντας ακόµη περισσότερο τους δεσµούς µεταξύ των περιοχών µας, πέραν των διοικητικών εµποδίων που ορθώνονται στην εφαρµογή των σχετικών κανονισµών και πολιτικών και των γεωγραφικών συνόρων που µας χωρίζουν. ΤΙΤΛΟΣ 1: ΘΕΜΕΛΙΩ ΕΙΣ ΑΡΧΕΣ εσµευόµαστε να σεβόµαστε τις βασικές διαδικασίες εφαρµογής της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης στην Ευρώπη, ήτοι: 1.1. Ανάπτυξη µιας ΙΑΦΑΝΟΥΣ, ΑΝΟΙΧΤΗΣ και ΠΛΗΡΩΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗΣ διαδικασίας χάραξης των πολιτικών. 1.2. Προώθηση της ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ και της ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ των άµεσα αρµόδιων δηµόσιων και ιδιωτικών φορέων καθ όλη τη διαδικασία χάραξης των πολιτικών, µεταξύ άλλων µέσω των κατάλληλων ψηφιακών εργαλείων, µε ταυτόχρονο σεβασµό των δικαιωµάτων όλων των θεσµικών φορέων. 1.3. Ενίσχυση της ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ και της ΣΥΝΟΧΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ και προώθηση των ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΕΡΓΙΩΝ µεταξύ όλων των επιπέδων διακυβέρνησης. 1.4. Τήρηση της ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑΣ και της ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑΣ κατά την χάραξη των πολιτικών. 1.5. Εξασφάλιση της µέγιστης ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩ ΩΝ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. ΤΙΤΛΟΣ 2: ΕΦΑΡΜΟΓΗ εσµευόµαστε να εφαρµόζουµε πραγµατικά την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση κατά την καθηµερινή χάραξη και υλοποίηση των πολιτικών, µεταξύ άλλων µε καινοτόµα και ψηφιακά µέσα. Προς τούτο, οφείλουµε: COR-2014-01728-00-00-PRES-TRA (FR)
- 6-2.1. ΝΑ ΠΡΟΩΘΟΥΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ σε όλες τις φάσεις εξέλιξης των πολιτικών. 2.2. ΝΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΣΤΕ στενά µε τις άλλες δηµόσιες αρχές, πέραν των παραδοσιακών διοικητικών συνόρων, διαδικασιών και εµποδίων. 2.1. ΝΑ ΕΝΘΑΡΡΥΝΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ εντός των πολιτικών οργάνων και των διοικητικών αρχών µας. 2.1. ΝΑ ΠΡΟΩΘΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ και να επενδύουµε στην καλύτερη κατανόηση των πολιτικών από όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης 2.1. ΝΑ ΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ΙΚΤΥΑ των πολιτικών οργάνων και των διοικητικών αρχών µας από το τοπικό έως το ευρωπαϊκό επίπεδο και αντίστροφα, ενισχύοντας παράλληλα και τη διακρατική συνεργασία. COR-2014-01728-00-00-PRES-TRA (FR)