Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 24 Ιουλίου Ελληνική Οικονομία

Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 24 Ιουλίου 215 Ελληνική Οικονομία Η έγκριση από το Ελληνικό Κοινοβούλιο των επειγουσών ρυθμίσεων για τη διαπραγμάτευση και σύναψη συμφωνίας με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στηρίξεως στις 15 και 22 Ιουλίου αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για τον περιορισμό της αβεβαιότητας και την αποκατάσταση του κλίματος εμπιστοσύνης. Η επικείμενη συμφωνία δύναται να αποτελέσει ευκαιρία επανεκκινήσεως της ελληνικής οικονομίας, επωφελούμενης από το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον, την υποστηρικτική νομισματική πολιτική της ΕΚΤ και την προοπτική επισπεύσεως της απορροφήσεως και ουσιαστικής αξιοποιήσεως των κοινοτικών κονδυλίων. Η επικράτηση αρνητικού ρυθμού μεταβολής του ΑΕΠ της ελληνικής οικονομίας το 215 αποτελεί το πιθανότερο σενάριο μετά την επιβολή ελέγχων επί των κεφαλαίων. Τούτο αναμένεται να είναι το αποτέλεσμα του δραστικού περιορισμού της δυνατότητας διενέργειας συναλλαγών που συμπιέζει κατ αυτόν τον τρόπο την οικονομική δραστηριότητα. στηριζόμενη στην επιμήκυνσή του και στη μείωση των επιτοκίων. Η συμφωνία στηρίζεται εκ νέου σε αύξηση των φορολογικών επιβαρύνσεων στην κατανάλωση, τα εισοδήματα και τα επιχειρηματικά κέρδη. Αποδυναμώνονται συνεπώς τα κίνητρα για επενδύσεις, που δημιουργούν θέσεις εργασίας, αλλά και τα κίνητρα για την προσφορά εξειδικευμένης εργασίας. Είναι συνεπώς απαραίτητο να πλαισιωθεί από ένα ισχυρό επενδυτικό πακέτο προς την Ελλάδα. Σύμφωνα με τη Σύνοδο Κορυφής της ΖτΕ της 12 ης Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεργασθεί με τις Ελληνικές Αρχές για την χρηματοδότηση μέχρι και 35 δισ. με σκοπό την ενίσχυση της αναπτύξεως της ελληνικής οικονομίας και τη δημιουργία νέων θέσεων απασχολήσεως. 2,%,% -2,% Γράφημα 2. Εξέλιξη του ΑΕΠ με βάση τις Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,8% -2,% 2,5 Γράφημα 1. Αναθεώρηση Προβλέψεως Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το ΑΕΠ 215,5-4,% -6,% -8,% -1,% -4,4% -3,9% -4,% -5,4% -6,6% -8,9% 29 21 211 212 213 214 215f -2, Γράφημα 3. Εξέλιξη του Χρέους ως % του ΑΕΠ με βάση τις Προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Εύρος 187% Χειμερινές Προβλέψεις (Φεβρουάριος) Εαρινές Προβλέψεις (Μάιος) -4, Ιούλιος 146% 171% 157% 175% 177% 165% 176% 15% 142% Επιπροσθέτως, το συνδυαστικό αποτέλεσμα της υφεσιακής διαταραχής (shock), που ενδέχεται να υπερβεί το 2%, και της νέας δανειακής συμβάσεως αναμένεται να έχει σημαντική αυξητική επίδραση επί του λόγου χρέους προς ΑΕΠ. Παράλληλα, η δυσκολία επιτεύξεως των δημοσιονομικών στόχων εξαιτίας του υφεσιακού περιβάλλοντος καθιστά δυσχερή τον σχεδιασμό αποκλιμακώσεως του δημοσίου χρέους. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο λόγος δημοσίου χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να προσεγγίσει το 165% του ΑΕΠ το 22 κατά το βασικό σενάριο και το 187% σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο. Η νέα δανειακή συμφωνία θα μπορούσε, κατά συνέπεια, να συνοδευθεί από μία ουσιώδη αναδιάταξη και μεσαίας κλίμακας ελάφρυνση του ελληνικού δημοσίου χρέους 127% 111% 29 21 211 212 213 214 22 222 23 Βασικό Σενάριο Δυσμενές Σενάριο Επιπλέον, ενισχύονται τα κίνητρα για περαιτέρω χαλάρωση της φορολογικής συνειδήσεως και διόγκωση της φοροδιαφυγής. Είναι επομένως απαραίτητο τα νέα μέτρα να συνδυασθούν με ενδυνάμωση και αναβάθμιση του φοροελεγκτικού μηχανισμού ώστε να εμπεδωθεί ένα αίσθημα κοινωνικής δικαιοσύνης. Τέλος, η μετάταξη ενός ευρύτατου φάσματος αγαθών σε υψηλότερη φορολογική κλίμακα αναμένεται να δράσει ανασταλτικά στο δεύτερο εξάμηνο του 215 επί της πολυετούς

αποπληθωριστικής διαδικασίας. Στο πρώτο εξάμηνο ο πληθωρισμός παρέμεινε σε αρνητικό έδαφος και μάλιστα υποχώρησε περαιτέρω στο 2,2% τον Ιούνιο 215, από 2,1% τον Μάιο 215, έναντι μείωσης 1,1% τον Ιούνιο 214. Εξωτερικές συναλλαγές: Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (μη συμπεριλαμβανομένου του ισοζυγίου κεφαλαίων) παρουσίασε έλλειμμα 2,72 δισ. στο πρώτο πεντάμηνο του 215, έναντι ελλείμματος 2,6 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 214. Η διεύρυνση του ελλείμματος του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών οφείλεται κυρίως στην επιδείνωση των ισοζυγίων των κεφαλαιακών και τρεχουσών μεταβιβάσεων, ενώ αντίθετα, το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίσθηκε σημαντικά κατά 11,8% σε ετήσια βάση το πρώτο πεντάμηνο 215, ενώ το πλεόνασμα στο ισοζύγιο υπηρεσιών έμεινε σχεδόν αμετάβλητο. Γράφημα 4. Εξαγωγές / Εισαγωγές Αγαθών και Υπηρεσιών (σε δισ. ), Ιανουάριος-Μάιος 1,5 1,9 1,8 4,8 5,2 5,3 1,8 1,9 2,2 5,6 5,7 5,8,2,3,1 3,4 3,2 2,6 1,5 1,7 2,3 2,2,7,8 9, 8,9,8 1,4 1,8 2,4,8 6,7 6,6 5,2 213 214 215 213 214 215 Πηγή: ΤτΕλλάδος Εξαγωγές/ Εισπράξεις Λοιπές Υπηρεσ. Μεταφορές Ταξιδιωτικό Λοιπά Αγαθά Πλοία Καύσιμα Ειδικότερα, το έλλειμμα στο ισοζύγιο αγαθών αμβλύνθηκε στα 6,8 δισ. το πεντάμηνο Ιανουαρίου- Μαίου 215, λόγω της μεγάλης μείωσης του ελλείμματος στο ισοζύγιο καυσίμων (-23,2% σε ετήσια βάση), το οποίο αποτελεί το 38,4% του ισοζυγίου αγαθών, αλλά και την δραστική μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου πλοίων (7,7%). Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς καύσιμα και πλοία παρουσίασαν οριακή άνοδο,7% στο πρώτο πεντάμηνο του 215, ενώ συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων και των πλοίων οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά 7,8%, εξέλιξη που συνδέεται με την πτώση των τιμών του πετρελαίου κατά 46% το πρώτο πεντάμηνο 215 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 214. Οι εισαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 9,6%, έναντι αύξησης κατά 2,9% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 214. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών διαμορφώθηκε στα 4,3 δισ. το πρώτο πεντάμηνο 215. Σημειώνεται, εν προκειμένω, η σημαντική αύξηση του πλεονάσματος του τουριστικού ισοζυγίου κατά 2,6% το πρώτο πεντάμηνο 215 έναντι του πρώτου πενταμήνου 214, και η υποχώρηση του πλεονάσματος στο ισοζύγιο μεταφορών κατά 4,%. 9,6,5 Εισαγωγές/ Πληρωμές Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 15,%, στο πρώτο πεντάμηνο 215, σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο 214 (+8,7%), εξέλιξη θετική που ενισχύει τις ενδείξεις για ακόμη μια καλή χρονιά του τουρισμού. Οι εισπράξεις από τη ναυτιλία, που αποτελούν το 22,6% των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, παρουσίασαν αύξηση κατά 2,5% στο πρώτο πεντάμηνο 215, έναντι αύξησης κατά 6,9% στην αντίστοιχη περίοδο του 214. Τουριστική Κίνηση στο πεντάμηνο 215: Σημαντική, και σχεδόν ανέλπιστη, αύξηση κατά 13,2%, σε ετήσια βάση, παρουσίασε η προσέλευση τουριστών τον Μάιο 215 (Μάιος 214: +12,6%), ενώ στο πεντάμηνο 215 σημειώθηκε διακριτή αύξηση κατά 27,1%, έναντι 17,% στην αντίστοιχη περίοδο του 214. 5. 4.5 4. 3.5 3. 2.5 2. 1.5 1. 5 Πηγή: ΤτΕλλάδος Γράφημα 5. Εισερχόμενη Ταξιδιωτική Κίνηση (σε χιλ. ταξιδιώτες) 215 213 212 214 Επισημαίνεται η σημαντική άνοδος της ταξιδιωτικής κίνησης από την ΕΕ-28, καθώς στο πεντάμηνο 215 η ροή τουριστών, από την παραδοσιακή αυτή πηγή του ελληνικού τουρισμού, αυξήθηκε κατά 41,2%, σε ετήσια βάση, υπερδιπλάσια της αύξησης του πενταμήνου 214 (+18,7%). Η ευνοϊκή εξέλιξη του τουριστικού ρεύματος, εν μέσω της αβεβαιότητας, προμηνύει ότι ο εξωτερικός τουρισμός μαζί με τους ταξιδιώτες κρουαζιέρας θα σημειώσει νέο ρεκόρ αφίξεων το 215 υπερκαλύπτοντας τον στόχο των 25 εκατομμυρίων του 214, τώρα μάλιστα που η αβεβαιότητα περιορίσθηκε με τη σύναψη της συμφωνίας με τους εταίρους. Τη μεγαλύτερη αύξηση στο πεντάμηνο 215 παρουσίασαν οι αφίξεις Βρετανών τουριστών (+45,6%), ενώ ακολουθεί η αύξηση των Γερμανών επισκεπτών (+24,7%) και έπονται οι Αμερικανοί ταξιδιώτες (+37,1%). Εκτέλεση Προϋπολογισμού: Το πρωτογενές πλεόνασμα του Κρατικού Προϋπολογισμού διαμορφώνεται στα 1,88 δισ. το πρώτο εξάμηνο 215, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 1,2 δισ. για την περίοδο αυτή, και έναντι πρωτογενούς πλεονάσματος ύψους,7 δισ. το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Συνεπώς, ο Προϋπολογισμός εκτελείται καλύτερα από ότι αναμενόταν. Ωστόσο, το αποτέλεσμα αυτό οφείλεται στην μεγάλη υστέρηση που εμφανίζουν οι πρωτογενείς δαπάνες του 2

Τακτικού Προϋπολογισμού στο πρώτο εξάμηνο 215 τόσο έναντι του στόχου που είχε τεθεί για το διάστημα αυτό, όσο και σε σχέση με πέρυσι. Από την άλλη πλευρά, τα καθαρά έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού συνεχίζουν να υστερούν έναντι του στόχου κατά 1,7 δισ. το πρώτο εξάμηνο 215, ενώ εμφανίζονται μειωμένα κατά 855 εκατ. συγκριτικά με το πρώτο εξάμηνο 214. Γράφημα 6. Εκτέλεση Προυπολογισμού και Απόκλιση απο τον Στόχο, σωρευτικά στοιχεία, ( δισ.) 6,% 4,% 2,%,% -2,% -4,% -6,% Γράφημα 8. Εξέλιξη Τιμών Εμπορεύσιμων και Μη Αγαθών % ετήσιες μεταβολές 3,7 3,2 7,8 6,6 -,9 -,2 12, 1,3 1,6 15,8 13,7 18,6 17,1 2,4 2,1 21,8 19,9 Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάιος Ιούνιος Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών Καθαρά Έσοδα Πρωτογενείς Δαπάνες Απόκλιση πρωτογενούς ισοζυγίου 215-Στόχος Αποπληθωριστική Διαδικασία: O πληθωρισμός παραμένει σε αρνητικό έδαφος και μάλιστα υποχώρησε περαιτέρω στο 2,2% τον Ιούνιο 215, από 2,1% τον Μάιο 215, έναντι μείωσης 1,1% τον Ιούνιο 214. Η μείωση της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης συνεχίζει να έχει σημαντική αρνητική επίπτωση στον πληθωρισμό (κατά 1,1 ποσοστιαίες μονάδες σε ετήσια βάση) όπως και η τιμή της βενζίνης (,56 ποσοστιαίες μονάδες). Επίσης, αξιοσημείωτη είναι η μείωση στις τιμές ένδυσης και υπόδησης, με αρνητική συμβολή στον πληθωρισμό κατά,23 ποσοστιαίες μονάδες. Η αρνητική επίπτωση του κλάδου ένδυσης και υπόδησης αναμένεται να ενταθεί στους επόμενους μήνες, καθώς ο κλάδος αυτός έχει επηρεασθεί πολύ αρνητικά από την αυξημένη πολιτική αβεβαιότητα, που προέκυψε τον Ιούλιο 215, και οδήγησε και στον περιορισμό της κίνησης κεφαλαίων. 1% % -1% -2% -3% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Γράφημα 7. με βάση τον ΔΤΚ και Δομικός Δομικός Αντίθετα, μικρές αυξήσεις σημειώθηκαν στις κατηγορίες διατροφή και αλκοολούχα ποτά, οι οποίες είχαν συνολικά θετική συμβολή στη μεταβολή των τιμών καταναλωτού κατά,34 ποσοστιαίες μονάδες. 3,1 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Δείκτης Μη Ενεργειακών Αγαθών Δείκτης Υπηρεσιών Σημειώνεται ότι η νέα δανειακή σύμβαση της χώρας επέφερε ψήφιση μέτρων, όπως αύξηση του ΦΠΑ σε πολλές κατηγορίες προϊόντων. Αυτό θα προκαλέσει την αύξηση των τιμών στο δεύτερο εξάμηνο του 215. Ωστόσο, η διατήρηση των τιμών του πετρελαίου σε χαμηλό επίπεδο και κατά το 215 σε συνδυασμό με την επιδείνωση της ζήτησης της οικονομίας, λειτουργεί ανασταλτικά στην αύξηση των τιμών καταναλωτού. Επισημαίνεται ότι η υποτονική ζήτηση αντανακλάται στην έντονη πτωτική τάση των μη ενεργειακών βιομηχανικών αγαθών (Ιούνιο 215: -2,1%, Μάιος 215: -1,8%), ενώ αντίθετα, οι τιμές των υπηρεσιών σημείωσαν αύξηση κατά,7% σε ετήσια βάση τον Ιούνιο 215, έναντι οριακής πτώσης,1% τον Μάιο 215. Τέλος, σημειώθηκε νέα υποχώρηση του δομικού πληθωρισμού στο -1,% τον Ιούνιο 215, από -,9% τον Μάιο 215. Βιομηχανική Παραγωγή: Ανεκόπη τον Μάιο 215 η βελτίωση της εικόνας του βιομηχανικού τομέα, που είχε σημειωθεί στους πρώτους μήνες του 215. Συγκεκριμένα, η μεταποιητική παραγωγή μειώθηκε τον περασμένο Μάιο κατά 2,7%, σε ετήσια βάση (Απρίλιος 21: +3,5%), έναντι μικρής αύξησης κατά 1,9% τον αντίστοιχο μήνα του 214, ενώ μειώθηκε κατά 2,8% και σε μηνιαία βάση. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι η μείωση της παραγωγής της μεταποιητικής βιομηχανίας οφείλεται εν πολλοίς στην κάθετη πτώση της παραγωγής του σημαντικού σε βάρος κλάδου των διυλιστηρίων (με συντελεστή στάθμιση 15,8% στ μεταποίηση), που εντός του Μαΐου μειώθηκε κατά 24,6% και σε ετήσια βάση (Μάιος 15/Μάιος 14) κατά 25,9%, έπειτα από αύξησή του κατά 16,% στο πρώτο τετράμηνο του 214. Χωρίς την αρνητική επίπτωση του κλάδου των διυλιστηρίων (-4,9 ποσοστιαίες μονάδες), η ετήσια μεταβολή της μεταποίησης τον Μάιο 215 θα ήταν θετική. Η εν λόγω πτώση της παραγωγής παραγώγων πετρελαίου και άνθρακα προήλθε από το τραγικό ατύχημα του Μαίου 215 σε δεξαμενή του βασικού διυλιστηρίου Ασπροπύργου και μάλιστα σε εποχή που το εργοστάσιο ήταν σε φάση συντήρησης. Κατά συνέπεια στο πρώτο πεντάμηνο του 215 η μεταποιητική παραγωγή αυξήθηκε σωρευτικά κατά 3,7% (1ο 4μηνο 215: +5,3%), έναντι οριακής 3

μείωσης κατά,1% που σημειώθηκε στο αντίστοιχο πεντάμηνο του 214. 1 8 6 4 2-2 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Γράφημα 9. Μεταποιητική Παραγωγή και Δείκτης Εμπιστοσύνης στη Βιομηχανία % ετήσια μεταβολή κινητός μέσος 6μηνου Δείκτης Εμπιστοσύνης στη Βιομηχανία Σχετικά με την εξέλιξη των κλάδων της μεταποίησης στο πρώτο πεντάμηνο του 215, σημειώνεται ότι 15 από τους 24 κλάδους της κατέγραψαν άνοδο. Ειδικότερα, στο πρώτο πεντάμηνο αυξήθηκε η παραγωγή σε βασικούς κλάδους της ελληνικής βιομηχανίας, λόγω κυρίως της εξαγωγικής ζήτησης, όπως: (α) της βιομηχανίας τροφίμων (1,9%), (β) της καπνοβιομηχανίας (+29,7%), λόγω των σημαντικών εξαγωγών της, (γ) των βασικών μετάλλων-κυρίως παραγωγή σωλήνων-(+6,1%), χάρη επίσης στην αύξηση της ζήτησης από το εξωτερικό και της χαρτοποιίας (+5,%), (δ) του αναπτυσσόμενου κλάδου των ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρικών και οπτικών προϊόντων (+41,%), που εμφανίζει πάντως μεταπτώσεις, (ε) της βιομηχανίας χημικών προϊόντων (+5,8%), (στ) του βασικού κλάδου της φαρμακοβιομηχανίας (+3,3%), (ζ) της παραγωγής του «λοιπού εξοπλισμού μεταφορών», που αναφέρεται κυρίως στην παραγωγή εμπιστευτικών ειδών (+11,4%), 1% -1% -15% -2% (η) των «άλλων μεταποιητικών δραστηριοτήτων» (+13,7%), που αφορούν κυρίως την αύξηση του 4- ψηφίου κλάδου ««ιατρικά και οδοντιατρικά όργανα», όπως και την άνοδο της παραγωγής του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού (+7,%). Σημειώνεται και η σημαντική αύξηση της παραγωγής της τσιμεντοβιομηχανίας κατά 8,9% σε ετήσια βάση, τον Μάιο 215 (Μάιος 214: +3,5%), καθώς και η σημαντική άνοδός της σε μηνιαία (+12,8%). Η αύξηση της παραγωγής της τσιμεντοβιομηχανίας αντικατοπτρίζει εκτός της αύξησης των εξαγωγών, την επανεκκίνηση των έργων βασικής υποδομής, καθώς και όψεις αναθέρμανσης της οικοδομικής δραστηριότητας. Επιβραδύνθηκε, επίσης, ο ρυθμός μείωσης της παραγωγής της υφαντουργίας (1ο 5μηνο 215: +1,7%, 214: 1ο 5μηνο 214: -15,3%), ενώ συνεχίσθηκε εντός του πενταμήνου 215 η πτώση της παραγωγής της βυρσοδεψίας (1ο 5μηνο 215: - 18,6%, 1ο 5μηνο 214: -17,1%). 5% % -5% Επισημαίνεται ότι η αύξηση της συνολικής βιομηχανικής παραγωγής υστερεί (1ο 5μηνο 215: +8%, 1ο 5μηνο 214: -2,2%), έναντι της αύξησης μεταποιητικής βιομηχανίας (1ο 5μηνο 215: +3,7%), εξαιτίας της μείωσης της παραγωγής των Ορυχείων και Λατομείων (1ο 5μηνο:-1,5%,1ο 5μηνο 214: +6,9%). Από τους κλάδους της εξορυκτικής δραστηριότητας, η παραγωγή επηρεάσθηκε δυσμενώς, κυρίως από τη μείωση της εξόρυξης Λιγνίτη, καθώς αξιοποιήθηκε περισσότερο η υδροηλεκτρική ενέργεια με την πληθώρα υδάτων στα φράγματα, σε συνδυασμό με την αύξηση των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας. Μειώθηκε επομένως η παραγωγή Ηλεκτρικής ενέργειας κατά 6,7% στο πρώτο 5μηνο 215 έναντι μείωσης κατά 1,9% στο ανάλογο διάστημα του 214. Η επίτευξη συμφωνίας χρηματοδοτικής στήριξης εκτιμάται ότι θα ενδυναμώσει την ελληνική βιομηχανία, καθώς αποσοβήθηκαν οι άμεσοι κίνδυνοι και περιορίσθηκε η αβεβαιότητα, που αντικατοπτίζετο στη μείωση του Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) στις 46,9 μονάδες τον Ιούνιο 215 από 48, τον προηγούμενο μήνα και στην κάμψη της χρησιμοποίησης του εργοστασιακού δυναμικού στο 67,1% στο πρώτο εξάμηνο του 215 από το 69,% του δευτέρου εξαμήνου του 214. Οικοδομική Δραστηριότητα: Η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα (σε κατοικήσιμα και μη κτίρια) μειώθηκε κατά 3,5%, σε ετήσια βάση, τον Απρίλιο 215, έναντι μείωσης κατά 7,7% τον Απρίλιο του 214. Σημειώνεται ότι ο όγκος των ιδιωτικών οικοδομών είχε αυξηθεί σημαντικά κατά 35,6% και 36,6% τον Μάρτιο 215 και Φεβρουάριο 215 αντίστοιχα. 1% 8% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% -8% -1% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Γράφημα 1. Όγκος Οικοδομικής Δραστηριότητας 3. 2. 1. Όγκος (σε κυβ.μέτρα), δεξ. άξονας % ετήσια μεταβολή, αριστ. άξονας κινητός μέσος 6 μηνών -1. -2. -3. Σωρευτικά στο πρώτο τετράμηνο του 215 παρατηρήθηκε αισθητή αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας, σε m 3 κατά 18,8%, έναντι πτώσης κατά 14,2% στο αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 214 (βλ. Γράφημα). Παράλληλα, αυξήθηκε και ο αριθμός των οικοδομικών αδειών, αφού ανήλθαν κατά 8,1%, στο πρώτο τετράμηνο 215, έναντι πτώσης κατά 28,1% του πρώτου τετράμηνου του 214. 4

Ιουν-11 Σεπ-11 Δεκ-11 Μαρ-12 Ιουν-12 Σεπ-12 Δεκ-12 Μαρ-13 Ιουν-13 Σεπ-13 Δεκ-13 Μαρ-14 Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Ιουν-15 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Γενικά φαίνεται ότι αποκλιμακώνονται σταδιακά οι πιέσεις στον όγκο και στις άδειες οικοδομών. Εντούτοις, οι επενδύσεις στην κατοικία αναμένεται να μην ανακάμψουν στο επόμενο διάστημα του 215, δεδομένου ότι η χρηματοδότηση της στέγασης βρίσκεται σε χαμηλό επίπεδο και οι επιχειρηματικές προσδοκίες στον κατασκευαστικό κλάδο παραμένουν σε χαμηλό και αρνητικό σημείο. Οι μεταπτώσεις της ιδιωτικής κατασκευαστικής δραστηριότητας οφείλονται στο πολύ χαμηλό επίπεδο της κατασκευαστικής αγοράς, όπου αρκεί μια μικρή αύξηση είτε μείωση του αριθμού των αδειών, ώστε να επηρεασθεί το μέγεθος της οικοδομικής δραστηριότητας όχι μόνο ενός περιφερειακού διαμερίσματος αλλά ακόμα και της χώρας. Σημειώνεται ότι στους πρώτους μήνες του 215 παρατηρείται αριθμός επενδύσεων σε κτίρια, που δεν προορίζονται για κατοικίες, όπως επεκτάσεις μεταποιητικών μονάδων, καθώς και επενδύσεις σε εμπορικά καταστήματα, γεωργοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις και τουριστικά καταλύματα, κυρίως στη Βόρειο Ελλάδα και ειδικότερα σε περιφέρειες, όπως η Κεντρική Μακεδονία, η Ήπειρος, η Θεσσαλία, καθώς και στα νησιά του Ιονίου και Αιγαίου και την Κρήτη, περιοχές στις οποίες η αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας, προέρχεται από την επέκταση τουριστικών κυρίως καταλυμάτων. Εμφανίζονται, παράλληλα, σημεία αντιστροφής της αρνητική εικόνας στην κατασκευή κατοικιών, καθώς τον Μάρτιο 215 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία) ο αριθμός των νέων κατοικιών ανήλθε στις 851 (Φεβρουάριος 215: 75), έναντι 653 τον Μάρτιο του 214, με αποτέλεσμα τη σωρευτική αύξηση των νέων κατοικιών κατά 5,1% στο πρώτο τρίμηνο του 215, σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά 27,1% στο πρώτο τρίμηνο του 214. Ενθαρρυντική ήταν και η αύξηση του αριθμού των καταστημάτων σε 652 (ΕΛΣΤΑΤ) στο πρώτο τρίμηνο του 215, έναντι 547 στο αντίστοιχο τρίμηνο του 214. Από αυτά εξέχουν τα εμπορικά καταστήματα (186), τα γραφεία (99) και τα ξενοδοχεία (54) και ακολουθούν οι γεωργικές και κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις (39), τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια (14), τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια (5) και τα λοιπά ή «αγνώστου προορισμού» καταστήματα. Η άνοδος της οικοδομικής δραστηριότητας στο πρώτο τρίμηνο του 215 καταδεικνύεται επιπλέον από την αύξηση του Γενικού Δείκτη Παραγωγής στις Κατασκευές κατά 38,4% στο πρώτο τρίμηνο του 215, έναντι μείωσης κατά 7,5% στο αντίστοιχο τρίμηνο 214. Από την ανάλυση του δείκτη, τα «Έργα Οικοδομών» αυξήθηκαν κατά 23,% στο πρώτο τρίμηνο του 215, έναντι μείωσης κατά 12,6% στο πρώτο τρίμηνο 214, ενώ θεαματική αύξηση σημείωσαν τα «Έργα Πολιτικού Μηχανικού» κατά 53,5% στο πρώτο τρίμηνο 215, έναντι μείωσης κατά 1,8% στο πρώτο τρίμηνο 214, προφανώς, λόγω της επιτάχυνσης των έργων βασικής υποδομής. Σε ανοδική φάση βρίσκεται και η ζήτηση ακινήτων από το εξωτερικό. Συγκεκριμένα, η εισροή κεφαλαίων για αγορά ακινήτων από το εξωτερικό αυξήθηκε σημαντικά στο πρώτο τρίμηνο 215 σε 49,3 εκατ. έναντι 27,6 και 27,5 εκατ. στο πρώτο τρίμηνο 214 και 213 αντίστοιχα. Πωλήσεις ΙΧ Αυτοκινήτων: Νέα σημαντική αύξηση του αριθμού των ΙΧ νέων επιβατικών αυτοκινήτων (ΕΛΣΤΑΤ), εν μέσω μάλιστα της κορύφωσης της αβεβαιότητας, παρατηρήθηκε και τον Ιούνιο 215, καθώς οι νέες εγγραφές ΙΧ αυτοκινήτων ανήλθαν στις 11.4, σημειώνοντας συνεπώς σημαντική αύξηση κατά 22,1%, σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 47,7% τον Ιούνιο του 214. 6% 4% 2% % -2% -4% -6% Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ Γράφημα 11. Πωλήσεις νέων ΙΧ Αυτοκινήτων (% ετήσια μεταβολή) 6 month mov.avg. Επομένως στο πρώτο εξάμηνο του 215 οι νέες εγγραφές ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων ανήλθαν στις 5554, από 43.387 στο αντίστοιχο εξάμηνο του 214, παρουσιάζοντας ευρεία άνοδο κατά 26,9%, έναντι αύξησης κατά 29,2%, που κατέγραψαν στο πρώτο εξάμηνο του 214. Σημειώνεται εν προκειμένω και η αύξηση κατά 16,8% της δαπάνης για εισαγωγή αυτοκινήτων σε ετήσια βάση (πηγή: Τ.τ.Ελλάδος) στο πρώτο τρίμηνο 215 ανερχόμενη στα 312 εκατ. Εξακολουθεί, όμως, η αύξηση των πωλήσεων μεταχειρισμένων επιβατικών αυτοκίνητων. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ποσοστιαία αναλογία τους ως προς το σύνολο των πωλήσεων διαμορφώθηκε στο 21,7% επί των συνολικών νέων εγγραφών στο πρώτο εξάμηνο του 215, έναντι 14,3% που αναλογούσαν στο αντίστοιχο εξάμηνο του 214. Η συνεχής άνοδος του αριθμού των επιβατικών αυτοκίνητων ιδιωτικής χρήσης, οφείλεται εν πολλοίς και στη ζήτηση από τις εταιρείες ενοικιάσεων αυτοκινήτων προκειμένου να ικανοποιήσουν την αυξημένη τουριστική κίνηση του 215, καθώς και στη στροφή από μεσαίους κυρίως εισοδηματίες σε αγορές αυτοκινήτων, λόγω ματαιώσεως σχεδίων αποκτήσεως κατοικίας και αντιστάθμισης απώλειας διαθεσίμων τους, από την οικονομική αβεβαιότητα στο πρώτο εξάμηνο 215. 5

Τα οικονομικά στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας φανερώνουν ότι η παγκόσμια ανάπτυξη παρουσιάζει σημεία μικρής επιτάχυνσης, έπειτα από ένα δύσκολο πρώτο τρίμηνο. Ωστόσο, παραμένει ασαφές, ποια θα είναι η έκταση της αναπτυξιακής πορείας ως το τέλος του έτους, καθώς λίγο πριν την εκπνοή του πρώτου εξαμήνου του έτους, οι χρηματοπιστωτικές αγορές, βρέθηκαν αντιμέτωπες με τις διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους ευρωπαίους εταίρους αλλά και την απότομη διορθωτική κίνηση των χρηματιστηριακών δεικτών της Κίνας, λόγω υπερβολικά υψηλής μόχλευσης. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Κίνας επιχείρησε να περιορίσει το κλίμα πανικού που επικράτησε στις χρηματιστηριακές αγορές λαμβάνοντας διάφορα μέτρα, όπως η απαγόρευση πωλήσεων μετοχών από μετόχους εισηγμένων εταιρειών (ποσοστό μεγαλύτερο του 5%) και διοικητικά στελέχη, τη δυνατότητα αγορών χρηματιστηριακών τίτλων υψηλής ποιότητας απευθείας από την ΤτΚίνας, την δυνατότητα αυξήσεως των τοποθετήσεων από ασφαλιστικούς φορείς, τον περιορισμό των δημοσίων εγγραφών, την μείωση των προμηθειών επί των χρηματιστηριακών πράξεων κ.ά.. Η αδυναμία των χρηματιστηριακών δεικτών της Κίνας, μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής με επιδράσεις στο σύνολο της οικονομίας, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας. Ωστόσο, εκτιμάται ότι οι επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία της Κίνας θα γίνουν περισσότερο εμφανείς στους προσεχείς μήνες. Σύμφωνα με την πλειονότητα των αναλυτών η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας αναμένεται να ενισχυθεί το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, ωστόσο σε ένα τόσο ευμετάβλητο περιβάλλον, κρίνεται σκόπιμο να επιδείξουμε μια επιφυλακτική προσέγγιση, καθώς δε μπορούν να αποκλεισθούν καθοδικοί κίνδυνοι προερχόμενοι από την επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας και την πιθανολογούμενη άνοδο των επιτοκίων της Fed. Άλλωστε, η αμερικανική οικονομία συνεχίζει τους επεκτατικούς ρυθμούς ανάπτυξης, όπως υποδηλώνει η αύξηση του δανεισμού, παρά το γεγονός ότι οι μισθολογικές αυξήσεις δεν είναι ιδιαίτερα υψηλές, ενώ η απασχόληση ενισχύεται ιδιαίτερα στους τομείς υπηρεσιών και κατασκευών. ΗΠΑ H Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας στην εξαμηνιαία ομιλία της για την οικονομία των ΗΠΑ, τόνισε ότι υπάρχουν θετικές εξελίξεις στην οικονομία οι οποίες αφορούν: i) Αύξηση της καταναλωτικής δαπάνης η οποία αντικατοπτρίζεται στην άνοδο των λιανικών πωλήσεων και ιδιαιτέρως στις πωλήσεις οχημάτων, ii) Αύξηση των προσλήψεων των επιχειρήσεων και iii) Αύξηση της αξίας των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών από την άνοδο των τιμών των κατοικιών και των μετοχών. Όσον αφορά την αγορά εργασίας, η επικεφαλής της Fed σχολίασε ότι δεν έχει ακόμη επανέλθει στο επίπεδο πλήρους απασχόλησης, ενώ ο πληθωρισμός επανέρχεται αργά στον στόχο που έχει θέσει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα (2%). Επιπλέον, επισήμανε την αργή ανάκαμψη της αγοράς κατοικίας και τη χαμηλή επενδυτική δραστηριότητα. Μέσα από τα πρακτικά της συνεδρίασης της Νομισματικής Επιτροπής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας στις 16-17 Ιουνίου προκύπτει ότι οι αξιωματούχοι της Fed είναι διχασμένοι για το πότε θα πρέπει να γίνει η πρώτη αύξηση του βασικού επιτοκίου μετά το 26. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι απαιτούνται μία ή δύο αυξήσεις εντός του έτους, ενώ κάποιοι άλλοι καμία. Ωστόσο, η Πρόεδρος της Fed αναμένει η κατάλληλη στιγμή για την πρώτη αύξηση να είναι εντός του έτους. ΑΕΠ Αναθεωρήθηκε προς τα πάνω η ποσοστιαία μεταβολή του ΑΕΠ για το 1ο 3μηνο 215 σε ετησιοποιημένη βάση (τρίτη εκτίμηση), και υπολογίζεται σε -,2% για το 1ο 3μηνο 215 από -,7% που εκτιμάτο αρχικά (29.5.215). Σημειώνεται η σημαντικά αρνητική συμβολή των εξαγωγών, ως απόρροια του ενισχυμένου δολαρίου, η οποία αναμένεται να διατηρηθεί, όπως εκτιμά και η Fed. Επιπλέον, η μείωση του ΑΕΠ το 1ο 3μηνο 215 οφείλεται στις πάγιες επενδύσεις από την αλλοδαπή και την δημόσια κατανάλωση, η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από τη θετική συμβολή της ιδιωτικής δαπάνης, της δαπάνης για αποθέματα και των πάγιων επενδύσεων για κατοικίες. Η σημαντική επιβράδυνση του ΑΕΠ κατά,2% το 1ο 3μηνο 215 μετά από αύξησή του κατά 2,2% το 4ο 3μηνο 214, αποδίδεται από αρκετούς αναλυτές στο επαναλαμβανόμενο φαινόμενο η οικονομία των ΗΠΑ να επιβραδύνεται το πρώτο τρίμηνο, αλλά να ανακάμπτει στη συνέχεια. Ωστόσο, μια ομάδα οικονομολόγων, συμπεριλαμβανομένου και στελεχών της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του Σαν Φρανσίσκο, εκτιμούν ότι η πτώση αποτελεί αποτέλεσμα εποχικής διόρθωσης. 2% 15% 1% 5% % -5% -1% Ιδιωτική Κατανάλωση Δημόσια Κατανάλωση Επενδύσεις Εξαγωγές Εισαγωγές 2,1,3 Q4 13 Q1 '14 Q2 '14 Q3 '14 Q4 14 Q1 '15 Πηγή: Bureau of Economic Analysis ΗΠΑ: ΑΕΠ και συνιστώσες του (% μεταβολή σε ετησιοποιημένη βάση) 6% 5% 4% 3% 2% 1% % -1% -2% -3% Προσωπικό εισόδημα Το προσωπικό εισόδημα τον Μάϊο αυξήθηκε κατά,5% σε μηνιαία βάση (τρέχουσες τιμές), όσο και τον Απρίλιο. Σε παράλληλη πορεία και το διαθέσιμο εισόδημα το οποίο αυξήθηκε επίσης κατά,5% τον Μάϊο από άνοδο,4% τον Απρίλιο. Σε πραγματικούς όρους, το διαθέσιμο εισόδημα τον Μάϊο αυξήθηκε σε μηνιαία βάση κατά,2%, μετά από άνοδο,4% τον ΑΕΠ -,6-5,9 7,1 6

Ιουν-13 Αυγ-13 Οκτ-13 Δεκ-13 Φεβ-14 Απρ-14 Ιουν-14 Αυγ-14 Οκτ-14 Δεκ-14 Φεβ-15 Απρ-15 Ιουν-15 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Απρίλιο. Σε αντίθεση με τους προηγούμενους μήνες, που το προσωπικό εισόδημα και η ιδιωτική κατανάλωση δεν συμβάδιζαν με αποτέλεσμα το προσωπικό εισόδημα να αυξάνεται, ενώ η ιδιωτική κατανάλωση να μειώνεται (τόσο σε απόλυτο επίπεδο όσο και ως ποσοστό του διαθέσιμου προσωπικού εισοδήματος), τον Μάϊο η ιδιωτική κατανάλωση κατέγραψε εντυπωσιακή άνοδο της τάξεως του,6%. Η άνοδος αυτή ήταν η μεγαλύτερη από τον Αύγ.29 και οφείλεται στην αύξηση των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών από την άνοδο των χρηματιστηριακών τιμών και της αξίας των κατοικιών, καθώς και στην αύξηση της απασχόλησης και των μισθών. Ακόμη και αν τον Ιούνιο η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης (σε πραγματικούς όρους) περιορισθεί στο,1%, η αύξησή της σε τριμηνιαία βάση θα διαμορφωθεί στο υψηλό 3,% το 2ο 3μηνο 215 έναντι 2,1% το 1ο 3μηνο 215. Αγορά εργασίας Το ποσοστό της ανεργίας μειώθηκε στο 5,3% τον Ιούνιο από 5,5% τον Μάϊο. Οι μέσες ωριαίες αποδοχές τον Ιούνιο έμειναν αμετάβλητες σε μηνιαία βάση αλλά αυξήθηκαν κατά 2,% σε ετήσια βάση. Αμετάβλητος παρέμεινε και ο μέσος αριθμός ωρών απασχόλησης ανά εβδομάδα, στις 34,5 ώρες. Περαιτέρω, η ποσοστιαία αναλογία του εργατικού δυναμικού προς τον ενεργό πληθυσμό μειώθηκε στο 62,6% τον Ιούνιο από 62,% τον Μάϊο, ωστόσο εξακολουθεί να παραμένει στα χαμηλά επίπεδα της δεκαετίας του 7, καθώς κινείται μεταξύ 62,6%- 62,9% τους τελευταίους 14 μήνες. Το χαμηλό ποσοστό του εργατικού δυναμικού προς τον ενεργό πληθυσμό αποδίδεται όχι τόσο σε παράγοντες που σχετίζονται με τη φάση του οικονομικού κύκλου, αλλά κυρίως σε διαρθρωτικές μεταβολές της αγοράς εργασίας και συγκεκριμένα στην γήρανση του πληθυσμού, καθώς η γενιά των baby boomers (γεννημένοι την περίοδο 1946-1959) τώρα συνταξιοδοτείται. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2, όταν το ποσοστό συμμετοχής του εργατικού δυναμικού έφθασε στο μέγιστο επίπεδο (67,1%), αντιστοιχούσαν 18 άτομα άνω των 6 για κάθε 1 άτομα ηλικίας 25-54, ενώ τώρα αντιστοιχούν 28. 8, 7,5 7, 6,5 6, 5,5 5, 7,5 7,3 7,2 7,2 7,2 7, 6,7 6,6 6,7 6,6 6,2 6,3 6,1 6,2 6,1 5,9 5,7 5,8 5,6 5,7 5,5 5,5 5,4 5,5 5,3 Πηγή: Bloomberg To ποσοστό ανεργίας μειώθηκε κατά,2% τον Ιούνιο Παραγγελίες των διαρκών καταναλωτικών αγαθών Οι παραγγελίες των διαρκών καταναλωτικών αγαθών μειώθηκαν κατά 1,8% σε μηνιαία βάση τον Μάϊο εξ αιτίας της σημαντικής πτώσης κατά 35,3% των επιβατηγών αεροσκαφών, ένα αρκετά ευμετάβλητο στοιχείο των παραγγελιών διαρκών καταναλωτικών αγαθών. Οι παραγγελίες εκτός των μεταφορικών μέσων, αυξήθηκαν κατά,5% σε μηνιαία βάση τον Μάϊο. Παράλληλα, τα αποθέματα σε διαρκή καταναλωτικά αγαθά μειώθηκαν κατά,2% σε μηνιαία βάση τον Μάϊο, ήτοι το μεγαλύτερο ποσοστό των τελευταίων δύο ετών. Η πτώση αυτή, που ήταν μεγαλύτερη της αναμενομένης, οδήγησε πολλούς αναλυτές στο να αναπροσαρμόσουν προς τα κάτω την εκτίμησή τους για την αύξηση του ΑΕΠ στο 2ο 3μηνο 215. Αγορά ακινήτων Οι επικείμενες πωλήσεις κατοικιών σημείωσαν αύξηση,9% τον Μάϊο (μηνιαία μεταβολή), από 2,7% τον Απρίλιο, ενώ σε ετησιοποιημένη βάση η αύξηση ήταν της τάξεως του 8,3%. Σύμφωνα με τον δείκτη Case-Shiller, οι τιμές πώλησης των υφιστάμενων κατοικιών (εποχικά διορθωμένα στοιχεία) αυξήθηκαν κατά,3% τον Απρίλιο σε μηνιαία βάση και 4,9% σε ετήσια, αν και η αγορά προσδοκούσε αύξηση,8%. Τέλος, σημειώνεται ότι ο δείκτης προσδοκιών των κατασκευαστών τον Ιούνιο ανήλθε (υψηλό 9μήνου) στις 59 μον. από 54 μον. τον Μάϊο και ξεπερνώντας κατά πολύ τις προσδοκίες της αγοράς που ήθελαν την άνοδο στις 56 μον. Σημειώνεται, ότι ο δείκτης προσδοκιών των κατασκευαστών έχει πλέον επανέλθει στα προ του Χειμώνα επίπεδα όταν τον Σεπτ.214, ήταν στις 59 μονάδες. Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit μειώθηκε στις 54,6 μονάδες τον Ιούνιο, από 56, μον. τον Μάϊο και διαμορφώνεται πλέον στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο. Παρά τη μείωση, ο δείκτης βρίσκεται αισθητά πάνω από τις 5, μονάδες και σηματοδοτεί αύξηση του ΑΕΠ το 2ο 3μηνο 215 κατά 3% σε ετησιοποιημένη βάση. Παρόμοια πορεία ακολούθησε ο δείκτης PMI Markit για τις υπηρεσίες που υποχώρησε στις 54,8 μονάδες τον Ιούνιο από 56,2 τον Μάϊο και βρίσκεται πλέον οριακά κάτω του μέσου όρου (55,9 μον.) από τα τέλη του 29 μέχρι σήμερα. Συνεπώς ο κλάδος των υπηρεσιών συνεχίζει την ανοδική του πορεία, αλλά με επιβραδυνόμενο ρυθμό. Ο ρυθμός επέκτασης του κλάδου έχει πλέον επανέλθει στο χαμηλό του Ιανουαρίου, όταν οι ακραίες καιρικές συνθήκες είχαν οδηγήσει σε μειωμένη ζήτηση υπηρεσιών, όπως η εστίαση, η ψυχαγωγία και η μεσολάβηση για ανεύρεση κατοικίας. Ο δείκτης PMI Markit για την μεταποίηση μειώθηκε στις 53,6 μον. τον Ιούνιο, από τις 54, μον. τον Μάϊο, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Οκτ.213. Η πτώση οφείλεται στην χειροτέρευση της εξαγωγικής δραστηριότητας του κλάδου, συνεπεία του ενισχυμένου δολαρίου. Ο δείκτης υπευθύνων προμηθειών (ISM Manufacturing Index) για τον κλάδο της μεταποίησης αυξήθηκε στις 53,5 μονάδες τον Ιούνιο από 52,8 μον. τον Μάϊο και 51,5 μον. τον Απρίλιο. Η άνοδος αυτή ήταν αναμενόμενη και ο δείκτης ευθυγραμμίζεται πλέον με άνοδο του ΑΕΠ το 2ο 3μηνο 215 κατά 2,5% σε ετησιοποιημένη βάση. Δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του University of Michigan και του Conference Board 7

Μαϊ-13 Ιουλ-13 Σεπ-13 Νοε-13 Ιαν-14 Μαρ-14 Μαϊ-14 Ιουλ-14 Σεπ-14 Νοε-14 Ιαν-15 Μαρ-15 Μαϊ-15 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Όσον αφορά στις προσδοκίες των νοικοκυριών, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του University of Michigan διαμορφώθηκε στις 96,1 μονάδες τον Ιούνιο, από 9,7 μον. τον Μάϊο, ξεπερνώντας τις προσδοκίες της αγοράς, η οποία προέβλεπε ο δείκτης να ανέλθει στις 94,6 μον. Επιπλέον, σημαντική άνοδο παρουσίασε ο υποδείκτης για την τρέχουσα οικονομική συγκυρία, φθάνοντας τις 18,9 μον. τον Ιούνιο από 1,8 μον. τον Μάϊο. Ομοίως ανοδικά κινήθηκε και ο υποδείκτης για τις προσδοκίες των καταναλωτών (Ιούνιος: 87,8 μον., Mάϊος: 84,2 μον.) Συνολικά, τα στοιχεία του δείκτη συνάδουν με ετήσια αύξηση της πραγματικής κατανάλωσης των νοικοκυριών κατά 3%. Σημαντική άνοδο κατέγραψε ωστόσο και ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Conference Board, στις 11,4 μονάδες από 94,6 μονάδες, κυρίως λόγω της ανόδου των υποδεικτών των προσδοκιών και της αγοράς εργασίας. 4, 3, 2, 1,, -1, -2, -3, -4, -5, Πηγή: Bloomberg Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) Πιστωτική επέκταση ΗΠΑ: Επικείμενες πωλήσεις κατοικιών Ποσοστό Μεταβολής (μηνιαία βάση) Δείκτης H προσφορά χρήματος (M3) στη ΖτΕ αυξήθηκε κατά 5,% σε ετήσια βάση τον Μάιο, έναντι αύξησης 5,3% τον Απρίλιο, ως αποτέλεσμα της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Η αύξηση οφείλεται κυρίως στην επέκταση της νομισματικής βάσης (Μ1) κατά 11,2% τον Μάιο από 1,5% τον Απρίλιο (ετήσια μεταβολή). Ο συνολικός δανεισμός σε ετήσια βάση αυξήθηκε κατά,5% τον Μάιο, ενώ τον Απρίλιο είχε παραμείνει αμετάβλητος. Αναλυτικότερα, η χρηματοδότηση προς τα νοικοκυριά αυξήθηκε κατά,9%, με την καταναλωτική πίστη να αυξάνεται κατά,5% τον Μάϊο, από -,1% τον Απρίλιο, ενώ η στεγαστική πίστη εκτινάχθηκε στο 1,4% τον Μάϊο, έναντι αύξησης,1% τον Απρίλιο. Η αύξηση της νομισματικής βάσης (Μ1) αναμένεται να διατηρήσει την καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών σε ικανοποιητικό επίπεδο. Σημειώνεται ότι σημαντικά αυξημένη ήταν και η χρηματοδότηση προς τις επιχειρήσεις, με αποτέλεσμα ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης να αυξηθεί κατά,3% τον Μάϊο από -,4% τον Απρίλιο. Συνολικά, η αυξημένη προσφορά χρήματος, όπως μετράται από το Μ3, αναμένεται να στηρίξει την άνοδο του δομικού πληθωρισμού από τα σημερινά χαμηλά επίπεδα. 115 11 15 1 95 9 85 8 5% 4% 3% 2% 1% % -1% -2% -3% -4% ΖτΕ: πιστωτική επέκταση (ετήσια % μεταβολή) Καταναλωτική Πίστη Στεγαστική Πίστη Σύνολο Ιδιωτικού Τομέα Επιχειρηματικά Δάνεια Μαϊ-11 Μαϊ-12 Μαϊ-13 Μαϊ-14 Μαϊ-15 Πηγή: ΕΚΤ Ο πληθωρισμός (πρώτη μέτρηση), μετά από 4 μήνες ανοδικής πορείας, εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στο,2% τον Ιούνιο, από,3% τον Μάϊο. Ο δομικός πληθωρισμός αναμένεται επίσης, να μειωθεί στο,8% τον Ιούνιο από,9%, τον Μάϊο. Ομοίως, η πρώτη μέτρηση του ΔΤΚ εξαιρουμένου της ενέργειας υποδηλώνει ότι θα υποχωρήσει οριακά στο,9% τον Ιούνιο από 1,% που ήταν το Μάιο. Η υποχώρηση του πληθωρισμού ήταν αναμενόμενη μετά από την πτώση που σημείωσε στη Γερμανία, από,7% τον Μάιο στο,1% τον Ιούνιο. Ωστόσο, το γεγονός ότι ο πληθωρισμός στη ΖτΕ διαμορφώνεται για πλέον του ενός έτους, κάτω του,5%, ενέχει ο κίνδυνος εδραίωσης χαμηλού πληθωρισμού, μακριά από το επίπεδο του μεσοπρόθεσμου στόχου της ΕΚΤ (2%). Στο προσεχές μέλλον αν και θα μειωθούν οι αποπληθωριστικές πιέσεις από την τιμή της ενέργειας και θα εκλείψει η επίδραση της στατιστικής βάσης, το σχετικά υψηλό επίπεδο της ανεργίας (Μάϊος: 11,1%) θα συγκρατήσει μια πιθανή αύξηση των μισθών και κατά συνέπεια τις όποιες πληθωριστικές πιέσεις. Ποσοστό ανεργίας σε επιλεγμένες οικονομίες στη ΖτΕ Μάιος 215 Aπρ.215 Μάρτ.215 Φεβρ.215 Ιαν.215 ΖτΕ 11,1 11,1 11,2 11,3 11,4 Γερμανία 4,7 4,7 4,7 4,8 4,8 Γαλλία 1,3 1,5 1,5 1,6 1,6 Ιταλία 12,4 12,4 12,6 12,7 12,6 Ισπανία 22,5 22,7 22,9 23,2 23,4 Ιρλανδία 9,8 9,7 9,8 9,9 1, Πορτογαλία 13,2 13, 13,2 14,1 13,8 Ολλανδία 6,9 7, 7, 7,1 7,2 Αυστρία 6, 5,7 5,6 5,3 5,4 Πηγή: Eurostat Ποσοστό ανεργίας Το ποσοστό ανεργίας (εποχικά διορθωμένα στοιχεία) παρέμεινε αμετάβλητο στο 11,1% τον Μάϊο, ήτοι το χαμηλότερο ποσοστό από τον Μάϊο 212. Τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας εξακολουθούν να καταγράφονται στην Ελλάδα (Μάρτιος: 25,6%) και την Ισπανία (Μάϊος: 22,5%), ενώ στη Γερμανία παρατηρείται το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας (4,7%). Ακολουθούν η Μάλτα και το Λουξεμβούργο με ανεργία 5,6% και 5,7% αντίστοιχα. Ο αριθμός των ανέργων στη ΖτΕ μειώθηκε κατά 35 χιλ. τον Μάϊο σε μηνιαία βάση, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των ανέργων να διαμορφωθεί στα 17,7 εκατ. άτομα. Ομοίως μειώθηκε και το ποσοστό της ανεργίας των 8

νέων κάτω των 25 ετών, στο 22,1% τον Μάϊο από 22,3% τον Απρίλιο. Δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕSI) Ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) μειώθηκε στις 13,5 μονάδες τον Ιούνιο από 13,8 μον. τον Μάϊο, ενώ η αγορά εκτιμούσε ότι θα διατηρείτο αμετάβλητος. Όσον αφορά τους επιμέρους υποδείκτες, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης παρέμεινε αμετάβλητος στο -5,5 τον Ιούνιο, από -4,6 τον Απρίλιο. Αμετάβλητος, παρέμεινε όμως και ο υποδείκτης των επιχειρηματικών προσδοκιών για τις υπηρεσίες, στις 7,9 μον. Οι επιμέρους δείκτες επιχειρηματικών προσδοκιών για τη βιομηχανία και το λιανικό εμπόριο μειώθηκαν τον Ιούνιο σε σχέση με τον Μάιο, ενώ οι υποδείκτες που αφορούν τις επιχειρηματικές προσδοκίες για τον κλάδο των κατασκευών και των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, κατέγραψαν άνοδο. Αναφορικά με την εξέλιξη του δείκτη στις σημαντικές οικονομίες της ΖτΕ, ο δείκτης παρέμεινε σταθερός στη Γερμανία και τη Γαλλία, ενώ αυξήθηκε στην Ιταλία και την Ολλανδία. Σημαντική ήταν η πτώση του δείκτη στην Ισπανία, εξαιτίας της υποχώρησης όλων των επιμέρους υποδεικτών και κυρίως της επιδείνωσης των επιχειρηματικών προσδοκιών που αφορούν τους κλάδους των υπηρεσιών και των κατασκευών. Δείκτης Οικονομικού Κλίματος σε επιλεγμένες χώρες της ΖτΕ Ιούν.215 Δείκτης PMI Markit Μάιος 215 Aπρ.215 Μάρτ.215 Φεβρ.215 ΖτΕ 13,5 13,8 13,8 13,9 12,1 Γερμανία 15, 15, 14,5 15,1 13,3 Γαλλία 98,5 98,5 97,8 98,6 98,4 Ιταλία 16,5 15,7 16,1 16,1 12,5 Ισπανία 18,4 11,4 11,4 19,1 17,4 Ολλανδία 14,8 14,4 13,5 12,6 11,7 Πορτογαλία 15, 13,6 16, 13,2 11,9 Ελλάδα 9,7 91,4 92,7 96,8 98,2 Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit ανήλθε στις 54,2 μονάδες τον Ιούνιο, από 53,6 μον. τον Μάϊο, με αποτέλεσμα να επιτύχει το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 49 μηνών. Η άνοδος του δείκτη προήλθε τόσο από την αύξηση του επιμέρους δείκτη για τις υπηρεσίες, (54,4 μον. τον Ιούνιο-υψηλό 49 μηνών από 53,8 μον. τον Μάϊο), όσο και από την αύξηση του επιμέρους δείκτη για την μεταποίηση ο οποίος ανήλθε στις 52,5 μον. τον Ιούνιο (υψηλό 14 μηνών). από τις 52,2 μον. τον Μάϊο. Συνεπώς, η επέκταση της οικονομικής δραστηριότητα διακρίνεται να έχει ευρεία βάση και να μην περιορίζεται σε έναν κλάδο, ενώ το ύψος του ενοποιημένου δείκτη συνηγορεί για αύξηση του ΑΕΠ κατά,4% το 2ο 3μηνο 215 και 2% το 215. Σε επίπεδο χώρας-μέλους, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit τόσο στη Γερμανία, όσο και στη Γαλλία κατέγραψε άνοδο. Πιο συγκεκριμένα, στη Γερμανία ο ενοποιημένος δείκτης ανήλθε στις 53,7 μον. τον Ιούνιο από 52,6 μον. τον Μάιο, με τον υποδείκτη των υπηρεσιών και της μεταποίησης να αυξάνονται στις 54,4 μον. και 52,5 μον. αντίστοιχα. Στη Γαλλία ο ενοποιημένος δείκτης ανήλθε στις 53,3 μον. τον Ιούνιο από 52, μον. τον Μάιο, καταγράφοντας υψηλό 46 μηνών. Η αύξηση οφείλεται κυρίως στην αύξηση του επιμέρους δείκτη για τις υπηρεσίες, από 52,8 μον. τον Μάϊο στις 54,1 μον. τον Ιούνιο (υψηλό 46 μηνών), ενώ ο υποδείκτης για την μεταποίηση μετακινήθηκε μετά από ένα έτος από το αρνητικό πεδίο τιμών, στις 5,7 μον. (υψηλό 14 μηνών). Η χαμηλή τιμή του πετρελαίου και η αποδυνάμωση του ευρώ δίνουν ώθηση στη γαλλική οικονομία η οποία προβλέπεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 1,2% το 215 (εκτίμηση ΔΝΤ, Απρίλιος 215), διπλάσιο από εκείνον του 214. Δείκτης PMI Markit, Ιούνιος Γερμανία ZτΕ Γερμανία Γαλλία Ενοποιημένος 54,2 53,7 53,3 Μεταποίηση 52,5 51,1 5,7 Λιαν. Πωλήσεις 5,4 54, 48,9 Υπηρεσίες 54,4 53,8 54,1 Πηγή: Markit Δείκτης καταναλωτικών προσδοκιών GfK Ο δείκτης σημείωσε άνοδο για πέμπτο κατά σειρά μήνα με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στις 1,2 μονάδες τον Ιούνιο, από 1,1 μον. τον Μάιο. Σύμφωνα με τους επιμέρους δείκτες: i) Οι προσδοκίες των καταναλωτών για την πορεία του εισοδήματός τους στους επόμενους 12 μήνες είναι θετικές, με τον αντίστοιχο δείκτη να διαμορφώνεται στις 57,2 μον. τον Ιούνιο, ήτοι το υψηλότερο επίπεδο από την εποχή της ενοποίησης των δύο Γερμανιών. Είναι σαφές, ότι οι καταναλωτές αναγνωρίζουν τις βελτιωμένες οικονομικές συνθήκες, οι οποίες άλλωστε αντανακλώνται και στην πρόσφατη αναθεώρηση της αύξησης του ΑΕΠ στο 1,7% από 1,% για το 215, από την ΤτΓερμανίας. ii) Οι προσδοκίες για την εξέλιξη της οικονομικής κατάστασης στους προσεχείς 12 μήνες, έχουν χειροτερεύσει και διαμορφώνονται στις 24,9 μον. τον Ιούνιο, ήτοι το χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο και αποδίδονται κατά κύριο λόγο στην ανησυχία των καταναλωτών για μη επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και εταίρων. Δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών Ifo Παρά το γεγονός ότι η ανεργία στην Γερμανία βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλό, οι εξαγωγές της, ευνοούνται από το αδύναμο ευρώ και η βιομηχανική παραγωγή ενισχύεται από την σχετικά χαμηλή τιμή του πετρελαίου, η πορεία του δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών Ifo ήταν πτωτική τον Ιούνιο, με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στις 17,4 μον. από 18,2 μον. τον Μάιο, ενώ η αγορά προσδοκούσε οριακή πτώση στις 18,1 μονάδες. Σημειώνεται ότι, η υποχώρηση του δείκτη προήλθε τόσο από την 9

πτώση του επιμέρους δείκτη που αφορά τις μελλοντικές επιχειρηματικές προσδοκίες, όσο και αυτού που αφορά την παρούσα συγκυρία. Πτώση κατέγραψαν επίσης, οι επιχειρηματικές προσδοκίες όλων των επιμέρους κλάδων (εμπορίου, μεταποίησης, κατασκευών, λιανικού και χονδρικού εμπορίου). Ωστόσο, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών για τον κλάδο των υπηρεσιών, δηλαδή του κλάδου που επηρεάζεται στον μικρότερο βαθμό από την οικονομική συγκυρία στο εξωτερικό, ανήλθε τον Ιούνιο στις 27,1 μον. από 26,1 μον. τον Μάιο. 8-8% Q2 27 Q2 28 Q2 29 Q2 21 Q2 211 Q2 212 Q2 213 Q2 214 Q2 215* Δείκτης εμπιστοσύνης των επενδυτών (ZEW) Ο δείκτης εμπιστοσύνης των επενδυτών (ZEW) συνέχισε να μειώνεται για τέταρτο συνεχόμενο μήνα με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στις 29,7 μονάδες τον Ιούλιο (χαμηλό οκταμήνου) από 31,5 μον. τον Μάιο. Παρότι η ΤτΓερμανίας αναθεώρησε προς τα πάνω την εκτίμησή της για ανάπτυξη κατά 1,7% το 215 (εκτίμηση Δεκεμβρίου: 1,%), ο δείκτης εμπιστοσύνης των επενδυτών υποχώρησε εξαιτίας της αυξημένης πολιτικής αβεβαιότητας για την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Ελλάδας και εταίρων. Κίνα 3. 2.5 2. 1.5 1..5 12 115 11 15 1 95 9 85 Πηγή: Bloomberg Γερμανία: ΑΕΠ και Δείκτης Ifo Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών Ifo ΑΕΠ (% ετήσια μεταβολή) * Στοιχεία Iουνίου 215 Ο πληθωρισμός σημείωσε αύξηση μετά από δύο μήνες υποχώρησης λόγω μεγαλύτερης ανόδου των τιμών των τροφίμων 8% 6% 4% 2% % -2% -4% -6% ποσοστού υποχρεωτικών δεσμεύσεων των εμπορικών τραπεζών) για την τόνωση της ανάπτυξης, καθώς τα μέχρι τώρα ληφθέντα μέτρα δεν έχουν επιδράσει ουσιαστικά στην ανάπτυξη. Επίσημος δείκτης PMI στη μεταποίηση Ο επίσημος δείκτης PMI στη μεταποίηση παρέμεινε αμετάβλητος στο 5,2 τον Ιούνιο που αποτελεί και υψηλό εξαμήνου. Αμετάβλητος παρέμεινε επίσης και ο υποδείκτης παραγωγής στο 52,9, ενώ υποχώρηση σημείωσαν οι υποδείκτες νέων παραγγελιών στο 5,1 από 5,6, νέων παραγγελιών εξαγωγών στο 48,2 από 48,9 και απασχόλησης στο 48,1 από 48,2. Η υποχώρηση των υποδεικτών νέων παραγγελιών φανερώνει ότι τόσο η εσωτερική όσο και η εξωτερική ζήτηση παραμένουν αδύναμες, με αποτέλεσμα να απαιτείται η λήψη νέων μέτρων από την κυβέρνηση προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική ανάπτυξη. 55 53 51 49 47 45 51. 5.7 51.7 51.7 Ο δείκτης PMI στη μεταποίηση παρέμεινε αμετάβλητος σε υψηλό 6 μηνών 51.1 51.1 5.8 5.2 5.2 5.4 5. 5.3 5.1 Εμπορικό ισοζύγιο Το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου υποχώρησε στα $46,5 δισ. τον Ιούνιο, μετά από δύο κατά σειρά μήνες ανόδου, από $58,9 δισ. τον Μάιο. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,8% σε ετήσια βάση τον Ιούνιο, έναντι μείωσης 2,8% τον Μάιο, λόγω αύξησης της παγκόσμιας ζήτησης. Αντίθετα, οι εισαγωγές υποχώρησαν, για έβδομο κατά σειρά μήνα, κατά 6,1% (ετήσια μεταβολή), με χαμηλότερο ρυθμό έναντι μείωσης 17,7% τον Μάιο, λόγω της υψηλότερης εσωτερικής ζήτησης. Εκτιμάται ότι το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου θα επηρεασθεί από την πορεία ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας και από το βαθμό ενίσχυσης της εσωτερικής ζήτησης. 49.8 49.6 49.7 5.7 49.9 5.1 5.1 5.2 5.2 Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Ιουν-15 PMI HSBC/ Markit PMI Πηγές: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Κίνας, Markit 49.6 48.9 49.2 49.6. Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Ιουν-15 Πηγή: National Bureau of Statistics of China Ο πληθωρισμός αυξήθηκε στο 1,4% τον Ιούνιο από 1,2% τον Μάιο, λόγω ανόδου των τιμών των τροφίμων στο 1,9% τον Ιούνιο από 1,6% τον Μάιο. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο,% τον Ιούνιο από -,2% τον Μάιο. Ωστόσο, ο πληθωρισμός παραμένει κάτω από τον στόχο της κυβέρνησης (3,%) για το 215. Η αγορά εκτιμά ότι η πρόσφατη υποχώρηση των χρηματιστηριακών τιμών θα επιδράσει αρνητικά στον πληθωρισμό και προκειμένου η κυβέρνηση να πετύχει τον στόχο για του πληθωρισμού θα πρέπει να συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα (μείωση επιτοκίων, μείωση 7 6 5 4 3 2 1 31.6 Το πλεόνασμα του εμπορικού ισοζυγίου υποχώρησε λόγω επιβράδυνσης της μείωσης των εισαγωγών (δισ.δολ.ηπα) 47.3 49.8 3.9 45.4 54.5 49.6 6. 6.6 Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Ιουν-15 Πηγή: Τελωνειακή Αρχή Κίνας 3.1 34.1 58.9 46.5 1

Ιαπωνία Ο πληθωρισμός υποχώρησε ελαφρά, για δεύτερο κατά σειρά μήνα τον Μάιο στο,5% (χαμηλό από Ιούν.213) από,6% τον Απρίλιο, λόγω των χαμηλών τιμών του πετρελαίου. Επίσης, υποχώρηση σημείωσε και ο δομικός πληθωρισμός (μεθοδολογία ΤτΙαπωνίας) στο,1% τον Μάιο από,3% τον Απρίλιο. 4. 3.5 3. 2.5 2. 1.5 1..5. 1/14 2/14 3/14 4/14 5/14 6/14 7/14 8/14 9/14 1/14 11/14 12/14 1/15 2/15 3/15 4/15 5/15 Δομικός πληθωρισμός (ΤτΙαπωνίας) Δομικός πληθωρισμός Ο πληθωρισμός συνέχισε να υποχωρεί για δεύτερο κατά σειρά μήνα Εκτιμάται ότι τους επόμενους μήνες ο πληθωρισμός θα παραμείνει χαμηλός, ενώ η ΤτΙαπωνίας αναμένεται να αναθεωρήσει σε χαμηλότερο επίπεδο τις προβλέψεις της για τον πληθωρισμό και να συνεχίσει να λαμβάνει μέτρα προκειμένου να ενισχυθεί η ανάπτυξη και να επιτευχθεί ο στόχος για πληθωρισμό 2%. Σημειώνεται, ότι η ΤτΙαπωνίας έχει μεταθέσει τον στόχο του πληθωρισμού για την περίοδο μεταξύ Απριλίου-Οκτωβρίου 216, με την προϋπόθεση ότι θα αυξηθούν οι τιμές του πετρελαίου..5.4.1 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ιαπωνίας πωλήσεις μηχανημάτων κατά 9,1%, ενώ σε πτωτική πορεία συνέχισαν να κινούνται οι πωλήσεις καυσίμων. Σε μηνιαία βάση, οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 1,7% τον Μάιο (υψηλότερος ρυθμός μεταβολής από Σεπτ.214), έναντι,3% τον Απρίλιο. Εκτιμάται ότι τους επόμενους μήνες η αύξηση των λιανικών πωλήσεων θα συνεχισθεί και θα συμβάλλει στην τόνωση της ανάπτυξης. 13 7 1-5 -11 Συνεχίσθηκε η αύξηση των λιανικών πωλήσεων αν και με χαμηλότερο ρυθμό Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Πηγή: Υπουργείο Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Ιαπωνίας Βιομηχανική παραγωγή Η βιομηχανική παραγωγή, σύμφωνα με την αρχική μέτρηση, υποχώρησε 4,% σε ετήσια βάση τον Μάιο, έναντι οριακής αύξησης,1% τον Απρίλιο. Σε μηνιαία βάση, η βιομηχανική παραγωγή υποχώρησε 2,2% τον Μάιο (η εντονότερη πτώση των τελευταίων τριών μηνών), έναντι αύξησης 1,2% τον Απρίλιο, κυρίως λόγω της μειωμένης παραγωγής αυτοκινήτων. Οι επιχειρήσεις προβλέπουν ότι η βιομηχανική παραγωγή θα αυξηθεί κατά 1,5% τον Ιούνιο (μηνιαία μεταβολή) κατά,6% τον Ιούλιο. Ποσοστό ανεργίας Το ποσοστό ανεργίας, σύμφωνα με τα εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία, παρέμεινε αμετάβλητο στο 3,3% τον Μάιο (χαμηλό από Απρ.1997). Επίσης αμετάβλητη παρέμεινε και η απασχόληση. Το ποσοστό συμμετοχής του ενεργού πληθυσμού στο συνολικό εργατικό δυναμικό διαμορφώθηκε στο 59,8%. Ο δείκτης «θέση εργασίας ανά αιτούντα» αυξήθηκε στο 1,19 τον Μάιο (υψηλό από Μάρτ.1992) από 1,17 τον Απρίλιο, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι το ποσοστό ανεργίας μπορεί να μειωθεί τους επόμενους μήνες. 9 6 3-3 -6 Η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε την εντονότερη υποχώρηση των τελευταίων 11 μηνών Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Πηγή: Υπουργείο Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Ιαπωνίας 4. 3.5 3. Η ανεργία παρέμεινε αμετάβλητη μετά από τρεις μήνες υποχώρησης 5/14 6/14 7/14 8/14 9/14 1/14 11/14 12/14 1/15 2/15 3/15 4/15 5/15 Πηγή: Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ιαπωνίας 2 15 1 5-5 -1-15 -2 Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Πηγή: Japan Cabinet Office Η αύξηση των παραγγελιών μηχανημάτων συνεχίσθηκε με χαμηλότερο ρυθμό Λιανικές πωλήσεις Οι λιανικές πωλήσεις συνέχισαν την ανοδική τους πορεία, με αποτέλεσμα να παρουσιάσουν αύξηση κατά 3,% σε ετήσια βάση τον Μάιο, έναντι 4,9% τον Απρίλιο. Τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι Παραγγελίες μηχανημάτων του ιδιωτικού τομέα Οι παραγγελίες μηχανημάτων του ιδιωτικού τομέα, εξαιρουμένων των παραγγελιών πλοίων και εταιρειών ηλεκτρικής ενέργειας, συνέχισαν να αυξάνονται κατά,6% σε μηνιαία βάση τον Μάιο, 11

έναντι 3,8% τον Απρίλιο. Σε ετήσια βάση, οι παραγγελίες μηχανημάτων αυξήθηκαν κατά 19,3% τον Μάιο από 3,% τον Απρίλιο. Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών Το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, σύμφωνα με τα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία, αυξήθηκε στα 1.88,9 δισ. τον Μάιο, έναντι 1.326,4 δισ. τον Απρίλιο και 512,9 δισ. τον Μάιο 214. Η αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών τον Μάιο ήταν αποτέλεσμα του θετικού ισοζυγίου υπηρεσιών λόγω υψηλότερων κερδών από επενδύσεις στο εξωτερικό. 3, 2,5 2, 1,5 1, 5-5 -1, 512.9 Το πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε λόγω εμφάνισης πλεονάσματος στο ισοζύγιο υπηρεσιών (σε δισ. γιεν) 2,795.3-399.1 963. 833.4 416.7 433. 287.1 187.2 61.4 1,44.1 1,326.4 1,88.9 Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Πηγή: Υπουργείο Οικονομικών Ιαπωνίας Το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο περιορίσθηκε στα 47,3 δισ. τον Μάιο, από 146,2 δισ. τον Απρίλιο, καθώς οι εξαγωγές μειώθηκαν για πρώτη φορά σε 27 μήνες, κατά,1% σε ετήσια βάση τον Μάιο, έναντι αύξησης 4,1% τον Απρίλιο, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν 1,3% τον Μάιο λόγω της υποχώρησης των τιμών του πετρελαίου, έναντι μείωσης 5,9% τον Απρίλιο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις 14.7.215 αυξήθηκαν κατά $1,7 δισ. με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν σε θετικό επίπεδο για 62η εβδομάδα στα $36,6 δισ.. Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις 14.7.215 αυξήθηκαν κατά 8.515 συμβόλαια με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα -17.781 συμβόλαια από -99.266 την προηγούμενη εβδομάδα. Το ευρώ εμφανίζει τάσεις σταθεροποίησης με προοπτικές αντίδρασης από τα τρέχοντα επίπεδα (1,979 USD/EUR 23.7) μετά την αδυναμία του δολαρίου-ηπα να ισχυροποιηθεί άνω των 1,8 USD/EUR. Η ισχυροποίηση του δολαρίου την περασμένη εβδομάδα αποδίδεται στην εκτίμηση της αγοράς ότι η Fed θα προβεί σε άνοδο των επιτοκίων εντός του Σεπτεμβρίου. Σημειώνεται ότι από την αρχή του έτους το δολάριο έχει ισχυροποιηθεί έναντι του ευρώ κατά 9,2%. δισ. -5-1 -15-2 -25-3 Η σταθεροποιήση της αξίας των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ αποτελεί μια πρώτη ένδειξη περί μη περαιτέρω ενίσχυσης του δολαρίου-ηπα Πηγή: CFTC,IMM Ανοδικές τάσεις για την στερλίνα την τρέχουσα εβδομάδα. Ειδικότερα, η στερλίνα εμφανίζεται ενισχυμένη τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα (1,5668 USD/GBP) όσο και έναντι του ευρώ (,71 GBP/EUR). Το θετικό κλίμα για την στερλίνα αποδίδεται στην αλλαγή στάσης αρκετών μελών της Νομισματικής Επιτροπής της ΤτΑγγλίας στην συνεδρίαση στις 8 Ιουλίου αναφορικά με την μελλοντική πορεία των επιτοκίων. Η αγορά θα αναμένει με ενδιαφέρον την συνεδρίασης της εν λόγω Επιτροπής στις αρχές Αυγούστου, προκειμένου να διαπιστώσει εάν η άνοδος των επιτοκίων ξεκινήσει εντός του έτους. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Κέρδη για τα ομόλογα των χωρών του Νότου της Ζώνης του Ευρώ, καθώς η συμφωνία οικονομικής στήριξης της Ελλάδας από τους εταίρους της, έχει περιορίσει τον πολιτικό κίνδυνο. Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι 17 Ιουλίου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), ανήλθαν στα 227,6 δισ., με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος να διαμορφωθεί στα 11,94 δισ. Παράλληλα, την ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη στην αγορά καλυμμένων ομολόγων, ύψους 1,9 δισ. και στην αγορά ABS ύψους 64 εκατ.. Σύνολο 17-Ιουλ 3-Ιουλ 19-Ιουν 5-Ιουν 22-Μαϊ 8-Μαϊ 24-Απρ 1-Απρ 27-Μαρ 13-Μαρ Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων της ΕΚΤ 11,3 11,7 1,2 11,6 11,9 1,6 12,9 12,5 11,8 13,7 13,7 1, 9,2 11,6 11,7 11,5 14,7 9,8 16,6 Μέσος εβδομαδιαίος όρος Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) της ελληνικής 1ετίας λήξης 225 στις 22.7.215 διαμορφωνόταν μεταξύ 52,49-53,53 ή απόδοση 11,77%-12,5%. Υπενθυμίζεται ότι στις 1.6.214 το 1-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό 5,475%. -13,5 227,6 2 4 6 8 1 12 14 16 18 2 22 24 Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα δισ. 12

Ανοδικές τάσεις στις αγορές των 1-ετών ομολόγων της Ζώνης του Ευρώ. Γερμανία Ολλανδία Γαλλία Πορτογαλία Ιταλία Ισπανία Ελλάδα Η διαφορά απόδοσης μεταξύ ελληνικών 1ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) υποχώρησε στις 1.66 μονάδες βάσης από 1.112 μονάδες βάσης που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα. Η απόδοση του 1-ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς για το κόστος δανεισμού της ζώνης του ευρώ, υποχώρησε στο,76%. Η 1-ετία της Πορτογαλίας εμφανίζει απόδοση 2,58%, ενώ της Ισπανίας 1,93% και της Ιταλίας 1,9%. Η διαφορά απόδοσης του 1-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, μειώθηκε σε εβδομαδιαία βάση στις 183 μ.β. από 19 μ.β., ενώ η διαφορά απόδοσης του 1-ετούς ιταλικού ομολόγου με το γερμανικό στις 114 μ.β. από 122 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 1-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 2,32% στις 23.7.215. Αλβανία,9,76 1,12,91 1,26 1,3 2,79 2,58 2,11 1,9 2,11 1,93 12,2 11,42 5 1 15 13/7/215 2/7/215 ΤτΑλβανίας-Βασικό επιτόκιο Η ΤτΑλβανίας αποφάσισε στη συνεδρίαση της 1ης Ιουλίου να διατηρήσει το βασικό της επιτόκιο στο 2,%, που αποτελεί ιστορικά χαμηλό. Σύμφωνα με την ΤτΑλβανίας, η απόφαση αυτή βασίστηκε στο ότι η παρούσα νομισματική πολιτική είναι ικανή να συμβάλλει στην ανάκαμψη της οικονομίας και στην επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου για τον πληθωρισμό μεταξύ 2%-4%. Η ΤτΑλβανίας διατήρησε αμετάβλητο το βασικό της επιτόκιο μεγαλύτερη μείωση οι τιμές των υπηρεσιών υγείας (- 1,9%). Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε τον Ιούνιο για δεύτερο κατά σειρά μήνα σε αρνητικό επίπεδο στο -1,1% από -1,6% που ήταν τον Μάιο, με τις τιμές των υπηρεσιών υγείας να παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη μείωση (-3,1%), ενώ τη μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφουν οι τιμές των μεταφορών (,4%). Σημειώνεται, ότι το 1 ο 6μηνο 215, ο μέσος όρος του πληθωρισμού διαμορφώθηκε στο 1,9%. 4. 3.5 3. 2.5 2. 1.5 1..5. Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Ιουν-15 Πηγή: Στατιστική Αρχή Κύπρος Ο πληθωρισμός υποχώρησε περαιτέρω κάτω από το κατώτατο όριο του στόχου της ΤτΑλβανίας Ο πληθωρισμός, με βάση τον ΔΤΚ, διαμορφώθηκε στο -2,4% τον Ιούνιο από -2,% τον Μάιο. Σε μηνιαία βάση, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε αρνητικό επίπεδο στο -,2% τον Ιούνιο από,3% τον Μάιο, κυρίως λόγω της μείωσης στις τιμές ορισμένων φρέσκων φρούτων και του ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ αύξηση παρουσίασαν οι τιμές των αεροπορικών ναύλων και των πετρελαιοειδών. Σημειώνεται, ότι το 1 ο 6μηνο 215, ο πληθωρισμός σε μέσο επίπεδο διαμορφώθηκε στο -1,9%. Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο - 2,1% τον Ιούνιο, από -1,7% τον Μάιο και τον Απρίλιο, ενώ ότι το 1 ο 6μηνο 215 κατά μέσο όρο σε -1,4%. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Άνοιξη 215), ο μέσος ετήσιος εναρμονισμένος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο -,8% το 215 και στο,9% το 216 από -,3% το 214. 4. 3.5 1,5 Ο εναρμονισμένος πληθωρισμός υποχώρησε ενώ είχε παραμείνει για δύο μήνες αμετάβλητος 3. 1,,5 2.5, -,5 2. 1.5 Οκτ-13 Ιαν-14 Απρ-14 Ιουλ-14 Οκτ-14 Ιαν-15 Ιουλ-15 Πηγή: Bank of Albania -1, -1,5-2, -2,5 Ιουν-14 Σεπ-14 Δεκ-14 Μαρ-15 Ιουν-15 Ο πληθωρισμός υποχώρησε για δεύτερο κατά σειρά μήνα στο 1,4% τον Ιούνιο (χαμηλό 5 μηνών) από 1,8% τον Μάιο και παρέμεινε κάτω από το κατώτατο όριο του στόχου της ΤτΑλβανίας (2%-4%). Τη μεγαλύτερη αύξηση σημείωσαν οι τιμές των υπηρεσιών εκπαίδευσης (1,1%), ενώ τη Πηγή: Στατιστική Αρχή Ποσοστό ανεργίας Το ποσοστό ανεργίας αυξήθηκε στο 17,7% στο 1 ο 3μηνο 215 από 16,% στο 3 ο και στο 4 ο 3μηνο 214. Στο 1 ο 3μηνο 215, το ποσοστό ανεργίας ήταν 13