ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΡΟΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΞΕΝΕΣ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ (ΞΑΕ) (Foreign Direct Investment, FDI)
Το κεφάλαιο παρουσιάζει μεγάλη κινητικότητα στην παγκόσμια οικονομία, αναζητώντας τις υψηλότερες αποδόσεις. Διαφ. 1 Η κινητικότητά του είναι πολύ μεγαλύτερη από την κινητικότητα της εργασίας καθώς α) οι κάτοχοι του κεφαλαίου δεν υποχρεούνται να μετακινηθούν μαζί με το κεφάλαιό τους β) οι ηλεκτρονικές χρηματοπιστωτικές μεταβιβάσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του τραπεζικού συστήματος διευκολύνουν την κίνηση των κεφαλαίων
Διαφ. 2 Οι διεθνείς κινήσεις του κεφαλαίου μπορούν να πάρουν τη μορφή - είτε των Ξένων Άμεσων Επενδύσεων ΞΑΕ (Foreign Direct Investment - FDI) - είτε των Επενδύσεων Ξένου Χαρτοφυλακίου ΕΞΧ (Foreign Portfolio Investment -FPI).
Οι ΞΑΕ αποτελούν ροές κεφαλαίου άμεσα συνυφασμένες με τη συμπεριφορά των πολυεθνικών επιχειρήσεων ΠΕ (multinational companies-mncs). Διαφ. 3 Παράγοντες που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ΠΕ θα επηρεάζουν επίσης το μέγεθος και την κατεύθυνση των ροών των ΞΑΕ. ΞΑΕ: Αγορές περιουσιακών στοιχείων στο εξωτερικό, για τα οποία η μητρική εταιρεία στο εσωτερικό διατηρεί τον έλεγχο.
Διαφ. 4 Τα περιουσιακά αυτά στοιχεία μπορεί να είναι: - Ακίνητα - Εργοστάσια ή επιχειρήσεις που ελέγχουν άλλες εταιρείες ή άτομα Ο ΟΟΣΑ και το ΔΝΤ ορίζουν: ως άμεση επένδυση την κεφαλαιουχική ροή σε μια οικονομία η οποία συνδέεται με τη δυνατότητα του επενδυτή να επηρεάζει τις αποφάσεις της διοίκησης της εταιρείας.
Διαφ. 5 Αναφέρουν επίσης ότι Η ΞΑΕ απεικονίζει τον αντικειμενικό σκοπό απόκτησης τελικού ενδιαφέροντος από μια οντότητα (φυσική ή νομική) μιας χώρας (άμεσος επενδυτής) σε μια οντότητα η οποία ανήκει σε μια διαφορετική χώρα. Το τελικό ενδιαφέρον συνεπάγεται την ύπαρξη: - μιας μακροχρόνιας σχέσης μεταξύ του άμεσου επενδυτή και της επιχείρησης και - ενός σημαντικού βαθμού επίδρασης στη διοίκηση της επιχείρησης.
Λόγω της γενικότητας του ορισμού ο ΟΟΣΑ προχώρησε στην εξειδίκευσή του: Ο Ξένος Άμεσος Επενδυτής πρέπει να έχει στην κατοχή του ποσοστό μεγαλύτερο του 10% των κοινών μετοχών. Διαφ. 6 Οι ΞΑΕ μπορεί να κατευθύνονται: - προς το εσωτερικό, όταν αλλοδαποί αγοράζουν περιουσιακά στοιχεία στην εγχώρια οικονομία (εισροές κεφαλαίου στην εγχώρια οικονομία) - προς το εξωτερικό, όταν οι πολίτες μιας χώρας αγοράζουν περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό (εκροές κεφαλαίου).
Διαφ. 7 Οι Επενδύσεις Ξένου Χαρτοφυλακίου ΕΞΧ από την άλλη μεριά, αφορούν την απόκτηση χρηματοοικονομικών στοιχείων, όπως: - ομόλογα (bonds), - μετοχές (shares), - έντοκα γραμμάτια (treasury bills), - τραπεζικές καταθέσεις (bank accounts) και άλλους τίτλους (securities).
Οι Επενδύσεις Ξένου Χαρτοφυλακίου ΕΞΧ: Διαφ. 8 - γίνονται συνήθως για μικρότερη χρονική περίοδο από ότι μια επένδυση σε φυσικά περιουσιακά στοιχεία - Η αγορά ομολόγων ή/και μετοχών μιας εταιρείας δεν οδηγεί σε άμεσο έλεγχο της εταιρείας αυτής, σε αντίθεση με τις ΞΑΕ. ΕΞΑΙΡΕΣΗ: Όταν μια εταιρεία αγοράσει μια μεγάλη ποσότητα μετοχών μιας άλλης εταιρείας, η επένδυση αυτή θα μπορούσε να πάρει τη μορφή εξαγοράς (acquisition), επιτρέποντας έτσι στην πρώτη εταιρεία τον άμεσο έλεγχο της δεύτερης.
Διαφ. 9 Οι ΞΑΕ μεταφέρουν παραγωγικούς πόρους από τη μια χώρα στην άλλη για μεγαλύτερες χρονικές περιόδους από ότι οι ΕΞΧ. Με τον τρόπο αυτό: - οι ΞΑΕ συνεισφέρουν στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας υποδοχής - διευκολύνουν τη διάχυση της γνώσης μεταξύ των χωρών και γενικά - βελτιώνουν την ευημερία στη χώρα υποδοχής
Διαφ. 10 Οι κυβερνήσεις τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες επιδιώκουν να προσελκύσουν ΞΑΕ Εφαρμόζουν στρατηγικές που τις ενθαρρύνουν στο πλαίσιο μιας εθνικής πολιτικής για τον ανταγωνισμό. Στην ΕΕ, κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες υπήρξε μια δυναμική προώθηση των ΞΑΕ που αφορούσε όχι μόνο ροές ΞΑΕ μεταξύ των κρατών μελών της, αλλά και εισροές ΞΑΕ από τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία προς τα κράτη μέλη.