Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ECVET)

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 31.10.2006 SEC(2006) 1431 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ECVET) Ένα σύστημα για τη μεταφορά, τη συσσώρευση και την αναγνώριση των μαθησιακών αποτελεσμάτων στην Ευρώπη 1

Πίνακας περιεχομένων Περίληψη και σκοπός της διαβούλευσης... 3 Κύρια θέματα και προκλήσεις του ECVET... 3 Αρχές του ECVET... 4 Το έγγραφο της διαβούλευσης... 4 1. Γιατί το ECVET;... 5 1.1 ECVET: η πολιτική εντολή... 6 1.2. ECVET για αυξημένη κινητικότητα... 7 1.3 ECVET για την πιστοποίηση των αποτελεσμάτων της δια βίου μάθησης... 8 1.4. ECVET για αυξημένη διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων... 9 1.5. ECVET για την αμοιβαία εμπιστοσύνη και συνεργασία... 10 2. Τι είναι το ECVET;... 12 2.1. Η διαδικασία μεταφοράς μαθησιακών αποτελεσμάτων του ECVET.... 12 2.2. Τι σημαίνει το ECVET για τα άτομα;... 13 2.3. Τι σημαίνει το ECVET για τους αρμόδιους φορείς;... 15 2.3.1. Η περιγραφή των επαγγελματικών προσόντων βάσει ψηφίδων μαθησιακών αποτελεσμάτων... 15 2.3.2. Κατανομή πιστωτικών μονάδων του ECVET... 17 2.3.3. Στάδιο 1: η απόφαση για την υιοθέτηση του ECVET... 18 2.4. Η εφαρμογή του ECVET... 19 2.4.1. Στάδιο 1: η δημιουργία εταίρων.... 19 2.4.2. Στάδιο 2: η συμφωνία μάθησης... 20 2.4.3. Στάδιο 3: απονομή πιστωτικών μονάδων του ECVET... 20 2.4.4. Στάδιο 4: Μεταφορά, επικύρωση και συσσώρευση πιστωτικών μονάδων... 20 3. Συμπεράσματα... 21 4. Η Διαβούλευση... 21 4.1. Η διαδικασία της διαβούλευσης... 22 4.2. Ερωτήματα για τη διαδικασία της διαβούλευσης... 23 4.2.1. Ο σκοπός και οι λόγοι για την ύπαρξη ενός συστήματος ECVET... 23 4.2.2. Η τεχνική βάση για το ECVET... 23 4.2.3. Εφαρμόζοντας το ECVET... 24 5. Μέλη της Τεχνικής Ομάδας Εργασίας... 26 2

Περίληψη και σκοπός της διαβούλευσης Το σχέδιο το οποίο τιτλοφορείται Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ECVET) έχει σχεδιαστεί με σκοπό να διευκολύνει την εκτός γεωγραφικών συνόρων μεταφορά, συσσώρευση και αναγνώριση των μαθησιακών αποτελεσμάτων των ατόμων. Έχει αναπτυχθεί υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με το ψήφισμα του Συμβουλίου Εκπαίδευσης της 12 ης Νοεμβρίου 2002 και τη Διακήρυξη της Κοπεγχάγης της 30 ης Νοεμβρίου 2002. Η εντολή που δόθηκε το 2002 έχει ανανεωθεί και ενισχυθεί από το Communiqué του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Μάαστριχτ της 14 ης Δεκεμβρίου 2004, το οποίο συμφωνήθηκε από Υπουργούς 32 Eυρωπαϊκών χωρών αρμόδιους για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση και επίσης από τους Ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κύρια θέματα και προκλήσεις του ECVET Στην Ευρώπη πολλοί άνθρωποι αναλαμβάνουν μαθησιακές δραστηριότητες έξω από τη χώρα τους. Το ενδιαφέρον όμως για αυτού του είδους την κινητικότητα περιορίζεται από διάφορους παράγοντες, και κυρίως από την έλλειψη διατάξεων για τη μεταφορά, την επικύρωση και αναγνώριση των μαθησιακών αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν στις χώρες του εξωτερικού. Το ίδιο ισχύει και για τη μετάβαση από ένα σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε άλλο ή από μία άτυπη μαθησιακή κατάσταση σε ένα τυπικό περιβάλλον κατάρτισης. Αυτό που επομένως χρειάζεται είναι ένα σύστημα μέσω του οποίου οι άνθρωποι μπορούν να συνεχίσουν τη διαδικασία της απόκτησης επαγγελματικών προσόντων καθώς κινούνται από το ένα μαθησιακό περιβάλλον στο άλλο. Το ECVET φιλοδοξεί λοιπόν να αποτελέσει ένα εργαλείο ανταλλαγής πληροφοριών που αποσκοπεί στο να βοηθήσει τα άτομα να αξιοποιήσουν πλήρως τη μάθηση που επιτεύχθηκε κυρίως ως αποτέλεσμα διακρατικής κινητικότητας, ανεξάρτητα από το αν το πλαίσιο μάθησης ήταν τυπικό, μη τυπικό ή άτυπο. Εντός του ευρωπαϊκού χώρου, η ετερογένεια στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, ο μεγάλος αριθμός και η ποικιλία αυτών που εμπλέκονται και οι διαφορές στα εθνικά ή κλαδικά συστήματα επαγγελματικών προσόντων αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το ECVET. 3

Αρχές του ECVET Το ECVET είναι μία μέθοδος η οποία παρέχει τη δυνατότητα να περιγραφούν επαγγελματικά προσόντα με βάση ψηφίδες units μάθησης (γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες), που μπορούν να μεταφερθούν και να συσσωρευτούν και στις οποίες αντιστοιχούν πιστωτικές μονάδες. Το ECVET αποσκοπεί στο να διευκολύνει τη μεταφορά και συσσώρευση μαθησιακών αποτελεσμάτων μεμονωμένων ατόμων που περνούν από ένα περιβάλλον κατάρτισης σε ένα άλλο, από ένα σύστημα επαγγελματικών προσόντων σε ένα άλλο. Το ECVET θα βασιστεί στην προαιρετική συμμετοχή των Κρατών-Μελών και των ενδιαφερόμενων φορέων των αντίστοιχων συστημάτων επαγγελματικών προσόντων καθώς και επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Το ECVET θα αποτελέσει ένα μηχανισμό ο οποίος θα ενισχύσει τη συνέργεια φορέων παροχής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης υποστηρίζοντας τη συνεργασία μεταξύ εταιρικών οργανισμών, με σκοπό τη μεταφορά και τη συσσώρευση ατομικών πιστωτικών μονάδων μάθησης. Το έγγραφο της διαβούλευσης Το έγγραφο της διαβούλευσης περιγράφει σε γενικές γραμμές τα βασικά χαρακτηριστικά του Συστήματος Μεταφοράς Πιστωτικών Μονάδων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Αποτελείται από θεματικές ενότητες/τίτλους (οι οποίες θα συμπληρωθούν με παραρτήματα και με μία παρουσίαση, στα οποία θα υπάρχει πρόσβαση από τον δικτυακό τόπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 1 ) οι οποίες δημιουργούν ένα ολοκληρωμένο σύνολο. Αυτά τα έγγραφα χρησιμεύουν ως βάση για τη διαβούλευση η οποία αφορά ιδιαιτέρως τους φορείς που είναι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής, τους κοινωνικούς εταίρους, τους ενδιαφερόμενους φορείς και τους εμπειρογνώμονες των συστημάτων δημιουργίας επαγγελματικών προσόντων και της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ευρώπη. 1 http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/consult/index_en.html 4

Τα αποτελέσματα αυτής της διαβούλευσης θα αναλυθούν με σκοπό τη δημιουργία ενός Κοινοτικού εργαλείου. Έχει προγραμματιστεί να συζητηθούν σε ένα μείζον Ευρωπαϊκό συνέδριο το οποίο θα διοργανωθεί τον Ιούνιο του 2007 υπό τη Γερμανική Προεδρία. Με το συνέδριο αυτό θα ολοκληρωθεί η διαδικασία διαβούλευσης και θα αρχίσει τη διαδικασία έγκρισης. Μετά τη διαβούλευση η Επιτροπή θα αποφασίσει με ποιο τρόπο θα μπορέσει να προωθήσει το σύστημα αυτό. Επιπλέον, πειράματα, μελέτες, περαιτέρω τεστ και πιλοτικά σχέδια στο πλαίσιο του προγράμματος Leonardo da Vinci που ήδη διενεργούνται ή έχουν σχεδιαστεί, μπορούν να συμπληρώσουν τις λύσεις που προκύπτουν από τη διαβούλευση. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας της διαβούλευσης και κατά τη διάρκεια της επόμενης φάσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την υποστήριξη του Cedefop, θα διασφαλίσει ότι η εργασία που έχει γίνει πάνω στο ECVET θα ενισχυθεί και θα επεκταθεί μέσω της ανάπτυξης, επί παραδείγματι, μιας εργαλειοθήκης ή ενός εγχειριδίου για το σύστημα. 1. Γιατί το ECVET; Το ECVET είναι μέρος του συνολικού σχεδίου για την ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής συνεργασίας στο χώρο της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και αποτελεί ένα από τα λειτουργικά εργαλεία του. Από την άποψη αυτή, το ECVET συμπληρώνει το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων (EQF). Πράγματι, το EQF και το ECVET βασίζονται σε κοινές αρχές και αντιλήψεις οι οποίες ευνοούν προσεγγίσεις που: - επικεντρώνονται στα μαθησιακά αποτελέσματα που περιγράφονται με όρους γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων - βασίζονται σε μια διαδικασία απόκτησης επαγγελματικών προσόντων - προσαρμόζονται σε όλες τις απαιτήσεις της δια βίου μάθησης και σε όλα τα πλαίσια εκπαίδευσης και κατάρτισης, επί ίσοις όροις - προσανατολίζονται προς την ενίσχυση της κινητικότητας Συνεπώς, το ECVET θα μπορούσε να υιοθετηθεί ανεξάρτητα από τον τύπο των συστήματων κατάρτισης και επαγγελματικών προσόντων. Επιπλέον, η πραγματική εφαρμογή του ECVET θα πρέπει να βασιστεί στα κοινά επίπεδα αναφοράς που προτείνονται από το EQF. Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Επαγγελματικών Προσόντων θα πρέπει λοιπόν να αποτελεί ένα δυνατό μοχλό για την υιοθέτηση του ECVET από τους διάφορους αρμόδιους φορείς οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή του εντός των Κρατών-Μελών σε εθνικό επίπεδο, ανεξάρτητα από την ύπαρξη ενός εθνικού πλαισίου Επαγγελματικών προσόντων. 5

Το ECVET παρουσιάζει κάποιες αρχές, κανόνες και συμβάσεις με συνοχή και λογική. Στοχεύει στο να διευκολύνει: -την κινητικότητα των ατόμων που μετέχουν στην κατάρτιση -την πιστοποίηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης -τη διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων -την αμοιβαία εμπιστοσύνη και συνεργασία μεταξύ των φορέων παροχής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στην Ευρώπη. 1.1 ECVET: η πολιτική εντολή Το ψήφισμα του Συμβουλίου Εκπαίδευσης που υιοθετήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2002 2 και η Διακήρυξη της Κοπεγχάγης της 30 ης Νοεμβρίου 2002 για τις μελλοντικές προτεραιότητες σχετικά με την αυξημένη Ευρωπαϊκή συνεργασία στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση τόνισε ότι το να δοθεί προτεραιότητα σε ένα σύστημα μεταφοράς πιστωτικών μονάδων στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση 3 ήταν ένα από τα κοινά μέτρα που χρειάζονται προκειμένου να προωθηθεί «η διαφάνεια, η συγκρισιμότητα, η δυνατότητα μεταφοράς και η αναγνώριση των ικανοτήτων και/ή των επαγγελματικών προσόντων, μεταξύ διαφορετικών χωρών και σε διαφορετικά επίπεδα» 4. Ακολουθώντας τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της Εκπαίδευσης της 15 ης Νοεμβρίου 2004 5, οι Υπουργοί οι αρμόδιοι για την Επαγγελματική Κατάρτιση σε 32 Ευρωπαϊκές χώρες, οι Ευρωπαίοι κοινωνικοί εταίροι και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμφώνησαν στο 2 Ψήφισμα του Συμβουλίου για την προώθηση της αυξημένης Ευρωπαϊκής συνεργασίας στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, OJ C 13, σ. 2-4, 18.01.2003 3 Διακήρυξη της Κοπεγχάγης από τους Υπουργούς τους αρμόδιους για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, στα Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις χώρες της ΕΖΕΣ/ΕΟΧ και τις υποψήφιες χώρες, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους Ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους. 4 Ψήφισμα για την προώθηση [ ] σελίδα OJ C 13, σ.4 5 Συμπεράσματα του Συμβουλίου και των Εκπροσώπων των Κυβερνήσεων των Κρατών-Μελών, που συναντήθηκαν στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με τις μελλοντικές προτεραιότητες όσον αφορά στην Αυξημένη Συνεργασία στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, 13832/04 EDUC 204 SOC 499, 29 Οκτωβρίου 2004, που υιοθετήθηκαν από το Συμβούλιο στις 15 Νοεμβρίου 2004 (http://ec.europa.eu/education/policies/2010/doc/council13832_en.pdf) 6

Communiqué της 14 ης 6 Δεκεμβρίου 2004 στο Μάαστριχτ να δώσουν κύρια προτεραιότητα στην «ανάπτυξη και εφαρμογή ενός Ευρωπαϊκού συστήματος μεταφοράς πιστωτικών μονάδων για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ECVET) ώστε να μπορέσουν οι καταρτιζόμενοι να οικοδομήσουν επάνω σε όσα πέτυχαν μέσω της διαδρομής τους στην κατάρτιση καθώς κινούνται μεταξύ συστημάτων Επαγγελματικής Κατάρτισης». Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία προσεκλήθη να διερευνήσει τις πιθανές επιλογές όσον αφορά στο σχεδιασμό, την εφαρμογή και την ανάπτυξη ενός συστήματος μεταφοράς πιστωτικών μονάδων συμβατού με τις ιδιαιτερότητες της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, συγκάλεσε μία τεχνική ομάδα εργασίας αποτελούμενη από εμπειρογνώμονες 7 διορισμένους από τα Κράτη-Μέλη και τους αντιπροσώπους των κοινωνικών εταίρων. Επί τη βάσει της εργασίας αυτής της ομάδας ετοιμάστηκε αυτό το έγγραφο. 1.2. ECVET για αυξημένη κινητικότητα Στο γενικό πλαίσιο της ανάπτυξης μιας κοινωνίας δια βίου μάθησης στην Ευρώπη, η κινητικότητα των καταρτιζομένων αναγνωρίζεται στη διαδικασία της Κοπεγχάγης ως μία αναπτυξιακή προτεραιότητα. Για περισσότερο από μια δεκαετία η Ευρωπαϊκή Ένωση προώθησε τη διακρατική κινητικότητα των ατόμων στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση χάρη στα μέτρα «κινητικότητας» του προγράμματος δράσης της Κοινότητας Leonardo da Vinci 8. Υπό το πρόγραμμα αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση χρηματοδοτεί κάθε χρόνο σχέδια κινητικότητας για περίπου 60.000 ανθρώπους, εκ των οποίων περίπου το 50% είναι νεαρά άτομα στην αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση, συμπεριλαμβανομένων μαθητευομένων. 6 Communiqué του Μάαστριχτ σχετικά με τις μελλοντικές προτεραιότητες όσον αφορά στην Αυξημένη Συνεργασία στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, 14 Δεκεμβρίου 2004 (http://ec.europa.eu/education/news/ip/docs/maastricht_com_en.pdf) 7 Βλ. το συνημμένο κατάλογο των εμπειρογνωμόνων 8 Απόφαση του Συμβουλίου 1994/819/EC της 06.12.1994, OJ L340, 29.12.1994, που καθιερώνει ένα πρόγραμμα δράσης για την εφαρμογή μιας πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κοινότητας στο πλαίσιο της Επαγγελματικής Κατάρτισης. Απόφαση του Συμβουλίου 1999/382/EC της 26.04.1999 που θεσπίζει τη δεύτερη φάση του προγράμματος δράσης Leonardo da Vinci της Κοινότητας στο πλαίσιο της Επαγγελματικής Κατάρτισης OJ L146, 11.06.1999 http://ec.europa.eu.int/comm/ education/programmes/leonardo/new/leonardo2_en.html 7

Παρά τις προσπάθειες αυτές, η κλίμακα της κινητικότητας η οποία οδηγεί στην απόκτηση επαγγελματικών προσόντων είναι ακόμη μικρή σε σχέση με εκείνη η οποία έχει οργανωθεί για την Ανώτατη Εκπαίδευση στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus. Η κινητικότητα νεαρών ατόμων στην αρχική επαγγελματική κατάρτιση συνήθως αντιστοιχεί το λιγότερο σε μία περίοδο τριών εβδομάδων. Θεωρείται περισσότερο σαν ένα «διάλειμμα» παρά ως ένα ζωτικό τμήμα της διαδρομής κατάρτισης. Αυτή η κατάσταση πραγμάτων μπορεί να εξηγηθεί λόγω των εμποδίων που συναντά η κινητικότητα στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση: αυτά τα εμπόδια είναι κανονιστικού και διοικητικού χαρακτήρα, οικονομικά και χρηματοδοτικά, πολιτιστικά και γλωσσικά κτλ. Ένα από τα κύρια εμπόδια στην προσέλκυση περισσότερου ενδιαφέροντος για την κινητικότητα εντός του πλαισίου της αρχικής και της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης είναι η δυσκολία στην αναγνώριση και την πιστοποίηση μαθησιακών αποτελεσμάτων που επιτεύχθηκαν κατά τη διάρκεια της παραμονής σε μία άλλη χώρα. Το ECVET προτείνει: μία προσέγγιση μέσω της οποίας τα μαθησιακά αποτελέσματα που αποκτήθηκαν στο εξωτερικό μπορούν να ληφθούν υπόψη για τους σκοπούς της χορήγησης ενός επαγγελματικού προσόντος στη χώρα προέλευσης του καταρτιζομένου ένα εργαλείο για παροχείς, επαγγελματίες και αρμόδιους φορείς που τους επιτρέπει να συγκρίνουν ευκολότερα τα μαθησιακά αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν σε διαφορετικές χώρες, καθώς και να τα πιστοποιούν και να τα αναγνωρίζουν. 1.3 ECVET για την πιστοποίηση των αποτελεσμάτων της δια βίου μάθησης Η δια βίου μάθηση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε μία μεγάλη ποικιλία πλαισίων που καταλήγουν σε συγκρίσιμα μαθησιακά αποτελέσματα: μη τυπική μάθηση (προγράμματα, αντικείμενα εκμάθησης που ολοκληρώνονται εκτός του τυπικού συστήματος εκπαίδευσης και κατάρτισης) άτυπη μάθηση (το να είναι κανείς αυτοδίδακτος, πρακτική εξάσκηση, καθημερινή εμπειρία) διαφορετικά είδη προγραμμάτων κατάρτισης και αντικείμενα εκμάθησης ποικίλης διάρκειας και που σχετίζονται με ποικίλες κανονιστικές διατάξεις. Επιπλέον, τα τυποποιημένα προγράμματα κατάρτισης μπορούν να τα παρακολουθήσουν διαφορετικές κατηγορίες καταρτιζομένων (κατάρτιση πλήρους 8

παρακολούθησης, μερικής παρακολούθησης, εντατική ή μη εντατική, κατάρτιση βασισμένη στην Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνιών κτλ.) Στο ψήφισμα της 27 ης Ιουνίου 2002 για τη δια βίου μάθηση 9 το Συμβούλιο αναγνωρίζει ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην «αποτελεσματική πιστοποίηση και αναγνώριση τυπικών επαγγελματικών προσόντων καθώς και μη τυπικής και άτυπης μάθησης μεταξύ των χωρών και των εκπαιδευτικών τομέων μέσω της αυξημένης διαφάνειας και της καλύτερης διασφάλισης της ποιότητας» Το Μάιο του 2004 τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τις κοινές Ευρωπαϊκές αρχές για την αναγνώριση και πιστοποίηση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης 10, τόνισαν ξανά ότι «στο πλαίσιο της αρχής της δια βίου μάθησης, η αναγνώριση και η πιστοποίηση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης αποβλέπουν στο να καταστήσουν ορατή και να αποτιμήσουν την αξία μιας πλήρους γκάμας γνώσεων και ικανοτήτων που διαθέτει ένα άτομο, ανεξάρτητα από το πού ή πώς αποκτήθηκαν αυτές.[ ] Η αναγνώριση και η πιστοποίηση είναι εργαλεία-κλειδιά προκειμένου να καταστεί δυνατή η μεταφορά και η αποδοχή όλων των μαθησιακών αποτελεσμάτων μεταξύ διαφορετικών περιβαλλόντων». Αυτό που επομένως χρειάζεται είναι ένας τρόπος ο οποίος θα επιτρέπει στα άτομα να συνεχίσουν τη διαδρομή τους στην κατάρτιση οικοδομώντας πάνω στα μαθησιακά αποτελέσματά /επιτεύγματά τους καθώς κινούνται από το ένα πλαίσιο μάθησης στο άλλο, κυρίως στο πλαίσιο της κινητικότητας. Δεδομένου ότι βασιζεται στα μαθησιακά αποτελέσματα: το ECVET μπορεί να εφαρμοστεί ανεξάρτητα από το πλαίσιο μάθησης. Διευκολύνει τη μεταφορά και επικύρωση των μη τυπικών και άτυπων μαθησιακών αποτελεσμάτων Το ECVET βοηθάει στη βελτίωση της πρόσβασης όλων στα επαγγελματικά προσόντα καθ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. 1.4. ECVET για αυξημένη διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων Η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση περιλαμβάνει ένα μεγάλο αριθμό επαγγελματικών προσόντων, πτυχίων, επιπέδων, πιστοποιητικών κτλ. Πολλές χώρες 9 Ψήφισμα του Συμβουλίου σχετικά με τη δια βίου μάθηση -2002/C 163/01-27 Ιουνίου 2002 10 Συμπεράσματα του Συμβουλίου και των Εκπροσώπων των Κυβερνήσεων των Κρατών- Μελών, που συναντήθηκαν στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με τις κοινές Ευρωπαϊκές αρχές για τον προσδιορισμό και την επικύρωση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης, 9175/04 EDUC 101 SOC 220-18 Μαΐου 2004 9

έχουν ένα εθνικό πλαίσιο το οποίο καθορίζει τα επίπεδα επαγγελματικών προσόντων ή μία ταξινόμηση γι αυτά τα επίπεδα. Αυτά τα εργαλεία μπορεί να ή μπορεί να μην κινούνται/προσανατολίζονται προς την οργάνωση της εκπαίδευσης ή κύκλων κατάρτισης που βασίζονται, σε κάποιες περιπτώσεις, στη συσσώρευση ψηφίδων (με ή χωρίς πιστωτικές μονάδες). Επιπλέον, ανάλογα με το σύστημα, τα επαγγελματικά προσόντα μπορούν να αποκτηθούν είτε μετά από ένα μόνο τύπο προγράμματος τυπικής κατάρτισης ή μετά από διάφορα είδη προγραμμάτων, ανεξάρτητα από το αν η διαδρομή κατάρτισης είναι τυπική, μη τυπική ή άτυπη. Επιπλέον, ανάλογα με τη χώρα, υπάρχουν πολλοί τρόποι χρησιμοποίησης πιστωτικών μονάδων μάθησης στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση. Σε χώρες όπου υπάρχουν διάφορα υποσυστήματα για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, μπορούν να συνυπάρχουν διαφορετικά συστήματα για την απονομή πιστωτικών μονάδων. Σε άλλες περιπτώσεις, δεν υπάρχει καθόλου σύστημα πιστωτικών μονάδων μάθησης. Παρά το φόντο/σκηνικό αυτό της ανομοιομορφίας, αρκετές πρωτοβουλίες της Κοινότητας έχουν σημειώσει πρόσφατα σημαντική πρόοδο, ιδιαιτέρως όσον αφορά την ολοένα πιο εύκολη πρόσβαση σε εργαλεία που εξασφαλίζουν τη διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων (Europass, Το Συμπλήρωμα Πιστοποιητικού) και πληροφορίες σχετικά με ευκαιρίες κατάρτισης (Ploteus). Παρ όλα αυτά, μεγαλύτερη διαφάνεια απαιτείται προκειμένου για καταστεί δυνατή η μεταφορά μαθησιακών αποτελεσμάτων εφαρμόσιμων με αποτελεσματικότητα στο πλαίσιο της κινητικότητας. Το ECVET ευθυγραμμίζεται με τις πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως τη σχεδιασμένη εισαγωγή του Ευρωπαίκού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων (EQF), που σχεδιάστηκε προκειμένου να βελτιώσει τη διαφάνεια των επαγγελματικών προσόντων προτείνει μία κοινή προσέγγιση στην περιγραφή των επαγγελματικών προσόντων, ούτως ώστε να τα καταστήσει πιο εύληπτα από το ένα σύστημα στο άλλο, και στην περιγραφή των διαδικασιών αξιολόγησης μαθησιακών αποτελεσμάτων. 1.5. ECVET για την αμοιβαία εμπιστοσύνη και συνεργασία Μία από τις πιο σημαντικές προκλήσεις που πρόκειται να αντιμετωπιστούν στην ανάπτυξη και την εφαρμογή του ECVET είναι η ποικιλομορφία, ακόμη και η κατάτμηση σε ορισμένες χώρες, των συστημάτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στην Ευρώπη. Μπορεί να υπάρχει ένας πολύ ευρύς αριθμός πολύ διαφορετικών αρμόδιων φορέων, οργανισμών και εμπλεκομένων παραγόντων. Οι δραστηριότητές τους μπορεί να περιλαμβάνουν τον προσδιορισμό των επαγγελματικών προσόντων, τις μεθόδους για την αξιολόγηση και πιστοποίηση της μάθησης, τη θέση στόχων 10

κατάρτισης, τον προσδιορισμό του αριθμού και των περιεχομένων των ψηφίδων και του αριθμού των πιστωτικών μονάδων, την εφαρμογή προγραμμάτων κατάρτισης κτλ. Μία ευρεία γκάμα φορέων παροχής μπορεί να εμπλέκεται: υπουργεία (παιδείας, εργασίας, γεωργίας κτλ.), υπηρεσίες, τομείς απασχόλησης, εταιρείες, κοινωνικοί εταίροι, εμπορικά και βιομηχανικά επιμελητήρια, μη κυβερνητικές οργανώσεις και ούτω καθεξής. Σε μερικές περιπτώσεις, μια εθνική αρχή μπορεί να διαπιστεύσει ή να εξουσιοδοτήσει φορείς παροχής κατάρτισης ή άλλους παράγοντες να προετοιμάζουν και να χορηγούν επαγγελματικά προσόντα, πιστωτικές μονάδες κτλ. Σε άλλες περιπτώσεις αυτές οι λειτουργίες μπορούν να εκχωρηθούν στο περιφερειακό επίπεδο ή ακόμη και στους φορείς παροχής. Αρκετές πρωτοβουλίες της Επιτροπής έχουν προσφάτως σημειώσει πρόοδο στην ανάπτυξη κοινών αρχών όσον αφορά αυτή την ανομοιογενή γενική εικόνα η οποία δημιουργεί εμπόδια στη διακρατική συνεργασία: -η υιοθέτηση κοινών Ευρωπαϊκών αρχών στον τομέα της διασφάλισης της ποιότητας 11 -η υιοθέτηση κοινών Ευρωπαϊκών αρχών για την αναγνώριση και την αξιολόγηση μη τυπικών και άτυπων μαθησιακών αποτελεσμάτων. 12 Παρ όλα αυτά, η επίμονη έλλειψη αμοιβαίας εμπιστοσύνης και συνεργασίας των αρμόδιων φορέων και άλλων παραγόντων που εμπλέκονται στην κατάρτιση και τα συστήματα επαγγελματικών προσόντων παρακωλύει, ακόμη και αποτρέπει, την ανάπτυξη πρωτοβουλιών για την επίλυση ποικίλων προβλημάτων που τίθενται από τη μεταφορά και την αξιολόγηση μαθησιακών αποτελεσμάτων. Το ECVET προτείνει ένα μεθολογικό πλαίσιο, συμφωνίες και κοινές αρχές για την ενίσχυση του διαλόγου μεταξύ των φορέων παροχής εργαλεία για την ανάπτυξη κοινοπραξιών/προώθηση της δημιουργίας εταίρων μεταξύ των παραγόντων που εμπλέκονται (αρμόδιων φορέων, παροχέων κτλ.) 11Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη διασφάλιση της ποιότητας στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, 9599/04 EDUC 117 SOC 252, 18 Μαΐου 2004 (http://ec.europa.eu/education/policies/2010/doc/vetquality_en.pdf) 12 Συμπεράσματα του Συμβουλίου και των Εκπροσώπων των Κυβερνήσεων των Κρατών-Μελών, που συναντήθηκαν στο πλαίσιο του Συμβουλίου, σχετικά με τις κοινές Ευρωπαϊκές αρχές για τον προσδιορισμό και την επικύρωση της μη τυπικής και άτυπης μάθησης, 9600/04 EDUC 118 SOC 253, 18 Μαΐου 2004 11

2. Τι είναι το ECVET; Το ECVET είναι: -Ένας χρήσιμος και συγκεκριμένος μηχανισμός, ο οποίος αποβλέπει στο να διευκολύνει τη μεταφορά και τη συσσώρευση (κεφαλαιοποίηση) των μαθησιακών αποτελεσμάτων ατόμων τα οποία περνούν από ένα μαθησιακό περιβάλλον σε άλλο και/ ή από ένα πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων σε ένα άλλο. -Ένας μεθοδικός τρόπος για να περιγραφεί ένα επαγγελματικό προσόν με βάση ψηφίδες μαθησιακών αποτελεσμάτων που μπορούν να μεταφερθούν και να συσσωρευτούν (γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες) με αντίστοιχες πιστωτικές μονάδες. 2.1. Η διαδικασία μεταφοράς μαθησιακών αποτελεσμάτων του ECVET. Η διαδικασία μεταφοράς μαθησιακών αποτελεσμάτων του ECVET μπορεί να περιγραφεί ως μία σύμπραξη δύο αρμόδιων φορέων ή αρχών που είναι εξουσιοδοτημένοι να απονέμουν τίτλους επαγγελματικών προσόντων και/ή πιστωτικές μονάδες κατάρτισης για μαθησιακά αποτελέσματα 13 : Ένας φορέας ή ινστιτούτο αξιολογεί συγκεκριμένα μαθησιακά αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί και απονέμει πιστωτικές μονάδες κατάρτισης στον καταρτιζόμενο. Αυτές οι πιστωτικές μονάδες του καταρτιζόμενου καταγράφονται σε ένα προσωπικό δελτίο καταγραφής. Ο δεύτερος φορέας απονομής επικυρώνει (αποδέχεται) τις πιστωτικές μονάδες ως μία έγκυρη καταγραφή αυτού που πέτυχε ο καταρτιζόμενος και τις αναγνωρίζει για την απονομή του επαγγελματικού προσόντος. Χάρη σ αυτήν τη διαδικασία, ένα άτομο μπορεί κατ αυτόν τον τρόπο να μεταφέρει και να συσσωρεύσει μαθησιακά αποτελέσματα ώστε να αποκτήσει ένα επαγγελματικό προσόν. 13 Οι πιστωτικές μονάδες για τα μαθησιακά αποτελέσματα χαρακτηρίζουν την ολότητα ενός μαθησιακού επιτεύγματος του ατόμου, που έχοντας αξιολογηθεί μπορούν επίσημα να μεταφερθούν, να επικυρωθούν και να αναγνωριστούν για την απόκτηση ενός επαγγελματικού προσόντος. 12

Αρμόδιος φορέας/ινστιτούτο A Αρμόδιος φορέας/ Ινστιτούτο B Αξιολογεί, συγκεκριμένα μαθησιακά αποτελέσματα του ατόμου Ατομικό δελτίο καταγραφής Επικυρώνει πιστωτικές μονάδες που αποκτήθηκαν και μεταφέρθηκαν από το άτομο. και και Απονέμει πιστωτικές μονάδες στο άτομο Αναγνωρίζει μαθησιακά αποτελέσματα ως τμήμα του υπό απόκτηση προσόντος Για να διευκολύνει τη διαδικασία μεταφοράς μαθησιακών αποτελεσμάτων, το ECVET βασίζεται: Στην περιγραφή των επαγγελματικών προσόντων με βάση μαθησιακά αποτελέσματα (γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες) Στην περιγραφή επαγγελματικών προσόντων με ψηφίδες μαθησιακών αποτελεσμάτων που μπορούν να μεταφερθούν και να συσσωρευτούν. Επιπροσθέτως, για να διευκολύνει την κατανόηση των επαγγελματικών προσόντων και των ψηφίδων, οι πιστωτικές μονάδες του ECVET χρησιμοποιούνται για μια αριθμητική απεικόνιση της κάθε ψηφίδας χωριστά διευκολύνοντας έτσι τον προσδιορισμό του βάρους και της αξίας της αναφορικά με το συνολικό επαγγελματικό προσόν. 2.2. Τι σημαίνει το ECVET για τα άτομα; Το ECVET είναι ένα εργαλείο το οποίο ωφελεί πολλούς ανθρώπους οι οποίοι επωφελούνται από μία διακρατική κινητικότητα, σε μια ποικιλία μαθησιακών πλαισίων, και ενισχύει τις διαδρομές της δια βίου μάθησης, τα οποία μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά. Αυτό απεικονίζεται στα ακόλουθα παραδείγματα. Ένα παράδειγμα Martin Ο Martin, ένας μαθητευόμενος μάγειρας, παίρνει μια ειδίκευση σε ένα κέντρο κατάρτισης (δηλαδή σε ένα τυπικό πλαίσιο μάθησης). Έχει την ευκαιρία να περάσει αρκετές βδομάδες σε ένα εταιρικό κέντρο κατάρτισης στο εξωτερικό. Μαζί με το μέντορά του, συντάσσει ένα σχέδιο κατάρτισης για την περίοδο της κινητικότητας και μία συμφωνία μάθησης που υπογράφεται από τον ίδιο και από τα δύο κέντρα κατάρτισης. 13

Κατά τη διάρκεια της κινητικότητας: ο Martin αποκτά τις επιθυμητές γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες. Με την ολοκλήρωση της περιόδου κινητικότητας τα αποτελέσματα της κατάρτισης του Martin σε αυτό το τυπικό πλαίσιο μάθησης στο εξωτερικό αξιολογούνται από το κέντρο κατάρτισης υποδοχής. Με την επιστροφή του ο Martin θα επωφεληθεί εξαιρετικά από αυτή την κινητικότητα: τα μαθησιακά αποτελέσματα θα αναγνωριστούν, γιατί αντιστοιχούν σε ένα τμήμα των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που απαιτούνται για το επαγγελματικό προσόν/ειδίκευση/ειδικότητα που θέλει να επιτύχει. Marie Η Marie είναι μία ενήλικας η οποία επιθυμεί να πάρει μια ειδίκευση/ειδικότητα στην ηλεκτρονική σε ένα κέντρο κατάρτισης στη χώρα της. Παρ όλα αυτά έχει ήδη εμπειρία αρκετών ετών σε μια εταιρεία στο εξωτερικό. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η εργασία της στην εταιρεία διεύρυνε τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητές της. Τα αποτελέσματα της μαθησιακής εμπειρίας της Marie στην εταιρεία στο εξωτερικό αξιολογούνται από το κέντρο κατάρτισης και της απονέμονται πιστωτικές μονάδες. Τα μαθησιακά της αποτελέσματα αναγνωρίζονται για το προς επίτευξη επαγγελματικό προσόν. Η λύση του ECVET Πριν από την κινητικότητα: μία περιγραφή της ειδίκευσης του μάγειρα με ψηφίδες μαθησιακών αποτελεσμάτων δίνει τη δυνατότητα στο Martin να προσδιορίσει επακριβώς τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που πρέπει να αποκτήσει κατά τη διάρκεια της κινητικότητάς του ούτως ώστε να ληφθούν υπόψη όταν επιστρέψει: ως εκ τούτου γνωρίζει ποια (ες) ψηφίδα(ες) θα μπορέσει να μεταφέρει. Οι πιστωτικές μονάδες τού δίνουν μια ιδέα σχετικά με το βάρος που διαθέτει καθεμία από αυτές τις ψηφίδες σε σύγκριση με το συνολικό επαγγελματικό προσόν το οποίο πρέπει να επιτευχθεί. Αυτή η πληροφορία του δίνει τη δυνατότητα να ετοιμάσει ένα σχέδιο για την κατάρτισή του στο εξωτερικό. Η δημιουργία εταίρων μεταξύ των δύο κέντρων κατάρτισης σημαίνει ότι τα μαθησιακά αποτελέσματα του Martin αξιολογούνται από το κέντρο κατάρτισης υποδοχής κατά τη διάρκεια της περιόδου κινητικότητας. Όταν επιστρέφει, τα μαθησιακά αποτελέσματα τα οποία έχουν αξιολογηθεί επικυρώνονται και λαμβάνονται υπόψη ως τμήμα της ειδίκευσης του Martin ως μάγειρα. Μία περιγραφή της ειδίκευσης στην ηλεκτρονική με ψηφίδες μαθησιακών αποτελεσμάτων δίνει τη δυνατότητα στη Marie να προσδιορίσει ποια τμήματα των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που απέκτησε στην εταιρεία μπορούν να ληφθούν υπόψη για την απόκτηση του επαγγελματικού προσόντος το οποίο επέλεξε. Οι αντίστοιχες πιστωτικές μονάδες δίνουν μια ιδέα σχετικά με το βάρος που διαθέτουν αυτά τα μαθησιακά αποτελέσματα σε σύγκριση με το επαγγελματικό προσόν ως σύνολο. 14

Επί τη βάσει της αξιολόγησης αυτών των μαθησιακών αποτελεσμάτων, το ECVET δίνει τη δυνατότητα να επικυρωθεί και να ληφθεί υπόψη για την ειδίκευσή της αυτό που η Marie έμαθε σε ένα μη τυπικό πλαίσιο μάθησης. 2.3. Τι σημαίνει το ECVET για τους αρμόδιους φορείς; Το είδος και ο τύπος των αρμόδιων φορέων οι οποίοι μπορούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο στην εφαρμογή του ECVET ποικίλλουν από τη μια χώρα στην άλλη, από το ένα σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στο άλλο ή από το ένα σύστημα επαγγελματικών προσόντων στο άλλο. Σε κάθε χώρα, σύμφωνα με τους εθνικούς κανονισμούς, οι αρμόδιοι φορείς, στα αντίστοιχα επίπεδα, είναι υπεύθυνοι για: Το σχεδιασμό κανονιστικών διατάξεων που συνδέονται με την αξιολόγηση, τη μεταφορά, την πιστοποίηση και με διαδικασίες αναγνώρισης Την περιγραφή των επαγγελματικών προσόντων με βάση ψηφίδες μαθησιακών αποτελεσμάτων (γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων) Την κατανομή πιστωτικών μονάδων του ECVET σε επαγγελματικά προφίλ και ψηφίδες. Τι είναι ένας αρμόδιος φορέας όσον αφορά το ECVET ; Μία αρχή, ένα Ινστιτούτο ή ένας οργανισμός σε εθνικό, περιφερειακό, τοπικό ή κλαδικό επίπεδο που, σύμφωνα με εθνικούς κανονισμούς και διαδικασίες, ευθύνεται για και/ ή εμπλέκεται σε μία ή περισσότερες από τις λειτουργίες οι οποίες σχετίζονται με την εφαρμογή του ECVET. Την απόφαση για την υιοθέτηση του ECVET 2.3.1. Η περιγραφή των επαγγελματικών προσόντων βάσει ψηφίδων μαθησιακών αποτελεσμάτων. Η περιγραφή των επαγγελματικών προσόντων με βάση ψηφίδες μαθησιακών αποτελεσμάτων παρέχει τη δυνατότητα να προσδιοριστούν οι γνώσεις, οι δεξιότητες και οι ικανότητες που χαρακτηρίζουν κάθε επαγγελματικό προσόν και να βελτιωθεί η εγκυρότητα τόσο για τα μεμονωμένα άτομα όσο και για τους αρμόδιους φορείς που είναι υπεύθυνοι για τα επαγγελματικά προσόντα και για τους εργοδότες. Τα μαθησιακά αποτελέσματα που απαιτούνται προκειμένου να απονεμηθεί ένα επαγγελματικό προσόν μπορούν να καταγραφούν σε μία λίστα ψηφίδων, ένα πλαίσιο πρότυπο επαγγελματικού προσόντος ή οποιοδήποτε άλλο μνημόνιο για επαγγελματικά προσόντα. Αυτή η πρακτική εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή σε πολλά συστήματα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στην Ευρώπη. 15

Ποιος καθορίζει τις ψηφίδες; Τα χαρακτηριστικά των ψηφίδων που συνθέτουν ένα επαγγελματικό προσόν (περιεχόμενο, μέγεθος, συνολικός αριθμός ψηφίδων κτλ.) καθορίζονται από τον αρμόδιο φορέα που είναι υπεύθυνος για το επαγγελματικό προσόν στο αντίστοιχο επίπεδο. Ο ορισμός και η περιγραφή των ψηφίδων μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με το σύστημα επαγγελματικών προσόντων και τις διαδικασίες του αρμόδιου φορέα. Ωστόσο, για τους σκοπούς του ECVET, οι προδιαγραφές μιας ψηφίδας θα μπορούσαν τυπικά να δίνουν πληροφορίες, όπως: Το γενικό τίτλο της ψηφίδας Τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες οι οποίες περιέχονται σε μία ψηφίδα Τα κριτήρια της αξιολόγησης των αντίστοιχων μαθησιακών αποτελεσμάτων. Τι είναι η ψηφίδα; Ένα σύνολο μαθησιακών αποτελεσμάτων (γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων) που συνιστούν ένα τμήμα ενός επαγγελματικού προσόντος. Μία ψηφίδα μπορεί να είναι το πιο μικρό τμήμα ενός επαγγελματικού προσόντος που μπορεί να αξιολογηθεί, να επικυρωθεί και, πιθανώς, να πιστοποιηθεί. Μια ψηφίδα μπορεί να είναι εξειδικευμένη για ένα μόνο επαγγελματικό προσόν ή κοινή σε διάφορα επαγγελματικά προσόντα. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα πιθανών προδιαγραφών και ευέλικτων τρόπων χρησιμοποίησης της ιδέας των ψηφίδων. Ωστόσο, οι ψηφίδες των μαθησιακών αποτελεσμάτων θα πρέπει να είναι: έγκυρες και κατανοητές δομημένες και οργανωμένες με συνοχή αξιολογήσιμες. Η καρδιά του ECVET: Ψηφίδες μαθησιακών αποτελεσμάτων Προσόν Ψηφίδα Ψηφίδα Ψηφίδα Ο αρμόδιος φορέας αποφασίζει: Αριθμό Μέγεθος Χαρακτηριστικά των ψηφίδων 16

2.3.2. Κατανομή πιστωτικών μονάδων του ECVET Πώς κατανέμονται οι πιστωτικές μονάδες του ECVET; Για τους σκοπούς του ECVET, οι πιστωτικές μονάδες κατανέμονται πρώτα στο συνολικό επαγγελματικό προσόν, στη συνέχεια από αυτό το σύνολο κατανέμονται πιστωτικές μονάδες σε ψηφίδες (του προσόντος), όπως αναλογούν, γιατί οι πιστωτικές μονάδες απεικονίζουν τη βαρύτητα κάθε ψηφίδας χωριστά σε συσχετισμό με το πλήρες επαγγελματικό προσόν. Οι πιστωτικές μονάδες του ECVET προτείνονται ως μία επιπλέον πηγή πληροφόρησης σε αριθμητική μορφή. Εφόσον συσχετιστούν και με τα επαγγελματικά προσόντα και με τις ψηφίδες, οι πιστωτικές μονάδες του ECVET επιτελούν δύο λειτουργίες: δίνουν μια απλή απεικόνιση της σχετικής αξίας μιας ψηφίδας μαθησιακών αποτελεσμάτων σε σχέση με το συνολικό επαγγελματικό προσόν. Απεικονίζουν την αναλογία της ψηφίδας προς το επαγγελματικό προσόν. Διευκολύνουν τη μεταφορά μαθησιακών αποτελεσμάτων με ένα χειροπιαστό τρόπο παρέχοντας ένα κοινό σημείο αναφοράς σε ευρωπαϊκό επίπεδο μεταξύ των συστημάτων επαγγελματικών προσόντων Το ECVET θα κάνει εφικτή την κατανομή πιστωτικών μονάδων μέσω διαφορετικών προσεγγίσεων και εργαλείων. Οι πιστωτικές μονάδες του ECVET θα πρέπει να κατανέμονται βάσει κριτηρίων, όπως: -μία εκτίμηση της βαρύτητας του περιεχομένου της κάθε ψηφίδας που έχει οριστεί με βάση τις γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες -πραγματική ή θεωρητική κατά μέσο όρο διάρκεια του προγράμματος - πραγματικός ή θεωρητικός εργασιακός φόρτος σε ένα τυπικό μαθησιακό περιβάλλον - πραγματικός ή θεωρητικός εργασιακός φόρτος σε ένα άτυπο μαθησιακό περιβάλλον -συνδυασμός διάφορων κριτηρίων. Υπάρχουν πολυάριθμες μέθοδοι περιγραφής επαγγελματικών προσόντων βάσει μαθησιακών αποτελεσμάτων. Προκειμένου να υιοθετηθεί το ECVET, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποστηρίξει τη διάδοση των πλέον κατάλληλων μεθοδολογιών, καθώς και την ανάπτυξη νέων μεθοδολογιών. 17

Πιστωτικές μονάδες Ο αρμόδιος φορέας απονέμει πιστωτικές μονάδες σε: Προσόν X Πιστωτικές μονάδες Επαγγελματικό προσόν Ψηφίδα Ψηφίδα Ψηφίδα a πιστ. μον b πιστ. μον c πιστ. μον Ψηφίδες Οι πιστωτικές μονάδες ενός επαγγελματικού προσόντος συνίστανται από τις συνδθασμένες μονάδες των ψηφίδων που απαρτίζουν το προσόν Οι αρμόδιοι φορείς που είναι εξουσιοδοτημένοι να κατανέμουν πιστωτικές μονάδες του ECVET θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την ακόλουθη παραδοχή ως έναν πρακτικό δείκτη: 120 πιστωτικές μονάδες του ECVET κατά μέσο όρο μπορούν να σχετιστούν με μαθησιακά αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί από ένα άτομο σε ένα έτος ενός τυπικού πλαισίου Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης πλήρους κατάρτισης. Αυτή η παραδοχή είναι καθαρά ενδεικτική. Δε στοιχειοθετεί ένα απόλυτο και αυστηρό κριτήριο μέτρησης. Δεν υπαγορεύει χρονικές διάρκειες κατάρτισης, διδακτικές ώρες ή κάποια αναγκαστική μαθησιακή προσπάθεια. Είναι προορισμένο να χρησιμοποιηθεί ως ένα σημείο αναφοράς για την κατανομή των πιστωτικών μονάδων κατάρτισης σε μαθησιακά αποτελέσματα, επαγγελματικά προσόντα και/ ή σε ψηφίδες. Υπάρχουν πολυάριθμες μέθοδοι περιγραφής επαγγελματικών προσόντων βάσει μαθησιακών αποτελεσμάτων. Για την ώρα της υιοθέτησης του ECVET, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποστηρίξει τη διάδοση των πιο κατάλληλων μεθοδολογιών, καθώς και την ανάπτυξη νέων μεθοδολογιών. 2.3.3. Στάδιο 1: η απόφαση για την υιοθέτηση του ECVET Η απόφαση για το πώς πρέπει τα επαγγελματικά προσόντα να συνδεθούν με το ECVET (ιδιαιτέρως η περιγραφή τους βάσει ψηφίδων μαθησιακών αποτελεσμάτων και η κατανομή πιστωτικών μονάδων του ECVET) είναι ένα σημαντικό ζήτημα για την αποτελεσματική και αέναη/συνεχή εφαρμογή του ECVET. Η εφαρμογή του ECVET απαιτεί σαφείς δεσμεύσεις εκ μέρους των αρμόδιων φορέων και των ινστιτούτων παροχής κατάρτισης, σχηματοποιημένων στα αντίστοιχα επίπεδα σε κάθε χώρα. Αυτή η 18

απαίτηση έχει καταδειχτεί στη διαδικασία της Bologna για την Ανώτατη Εκπαίδευση, όπου οικειοθελείς δεσμεύσεις έχουν συμβάλει στην εκτεταμένη εφαρμογή του ECTS. Προκειμένου να εφαρμοστεί σωστά το ECVET ο αρμόδιος φορέας που είναι υπεύθυνος για τα επαγγελματικά προσόντα ή τις ψηφίδες, ή γενικότερα ο φορέας που είναι εξουσιοδοτημένος να εφαρμόσει το ECVET θα πρέπει να καθορίσει και να αποφασίσει το πλαίσιο της εφαρμογής του και να υλοποιήσει αυτή την απόφασή του στο αντίστοιχο επίπεδο, σύμφωνα με τους εθνικούς κανονισμούς. 2.4. Η εφαρμογή του ECVET Η εφαρμογή του ECVET θα πρέπει να είναι εφικτή σε ποικίλες μαθησιακές καταστάσεις και πλαίσια. Κατά συνέπεια, η εφαρμογή που περιγράφεται παρακάτω δίνεται ως παράδειγμα, ακολουθώντας τη χρονολογική σειρά των κύριων σταδίων. 2.4.1. Στάδιο 1: η δημιουργία εταίρων. Προκειμένου να διευκολυνθεί η εφαρμογή του ECVET, οι παροχείς και/ή οι αρμόδιοι φορείς της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στο αντίστοιχο επίπεδο θα μπορούσαν να συνάψουν συμφωνίες εταίρων ή μνημόνια κατανόησης (MoU). Κατά τη διάρκεια αυτής της εναρκτήριας φάσης, τα μνημόνια κατανόησης θα μπορούσαν να συμβάλουν στη δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης, το οποίο είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση της ανθεκτικότητας του συστήματος στο χρόνο, του λειτουργικού χαρακτηριστικού/χαρακτήρα του και της αποτελεσματικής μεταφοράς πιστωτικών μονάδων. Στα MoU οι εταίροι θα μπορούσαν να καθορίσουν: - Την αντιστοιχία μεταξύ επαγγελματικών προσόντων (ψηφίδων και πιστωτικών μονάδων) και/ ή μαθησιακών αποτελεσμάτων που εμπλέκονται στη μεταφορά. Τα επίπεδα του EQF θα μπορούσαν να συμβάλουν στον καθορισμό μιας τέτοιας αντιστοιχίας. - Τις διαδικασίες αξιολόγησης, μεταφοράς και πιστοποίησης (ψηφίδων ή τμημάτων ψηφίδων) - Τα κριτήρια για τη διασφάλιση της ποιότητας. Το στοιχείο κλειδί των MoU είναι ότι τα μαθησιακά αποτελέσματα για τα οποία απονέμονται πιστωτικές μονάδες από τον έναν ή τον άλλο εταίρο μπορούν να αναγνωριστούν αναντίρρητα. Θα μπορούσαν να συναφθούν συμφωνίες μεταξύ εταίρων ανάμεσα σε διαφορετικές αρχές ή οργανισμούς, σύμφωνα με τον τύπο και τον επιθυμητό βαθμό συνεργασίας. 19

Έτσι, τα MoU μπορούν να δημιουργηθούν ανάμεσα σε αρχές υπεύθυνες για τα επαγγελματικά προσόντα (υπουργεία, παραρτήματα ) και/ή δίκτυα παροχέων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Εμπορικά και Βιομηχανικά Επιμελητήρια ) και/ή παροχείς Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης ή άλλους ενδιαφερόμενους φορείς στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ινστιτούτα κατάρτισης, σχολεία, εταιρείες ). Ένα μοντέλο MoU θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. 2.4.2. Στάδιο 2: η συμφωνία μάθησης Ίσως θα ήταν απαραίτητο να συνταχθεί μία εξατομικευμένη συμφωνία μάθησης για κάθε άτομο, κυρίως εντός του τυπικού πλαισίου μάθησης. Αυτό το έγγραφο θα προσδιορίζει τα μαθησιακά αποτελέσματα που αναμένονται μετά την ολοκλήρωση της περιόδου κινητικότητας (ψηφίδες ή τμήματα ψηφίδων) και τις αντίστοιχες πιστωτικές μονάδες. Αυτή η ατομική συμφωνία μάθησης θα πρέπει να συντάσσεται μεταξύ του ατόμου και των δύο εταίρων. Ένα πρότυπο συμφωνίας μάθησης θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. 2.4.3. Στάδιο 3: απονομή πιστωτικών μονάδων του ECVET Πιστωτικές μονάδες του ECVET απονέμονται (ψηφίδες ή, σε τελική ανάλυση, τμήματα ψηφίδων και αντίστοιχες πιστωτικές μονάδες του ECVET) μετά την αξιολόγηση των μαθησιακών αποτελεσμάτων. Οι πιστωτικές μονάδες καταγράφονται στο ατομικό αντίγραφο καταγραφής που δίνει διευκρινήσεις σχετικά με: -γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες που αποκτώνται -τις πιστωτικές μονάδες που αντιστοιχούν στα μαθησιακά αποτελέσματα τα οποία έχουν επιτευχθεί Ένα πρότυπο αναλυτικής καταγραφής θα μπορούσε να σχεδιαστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επιπλέον, τα έγγραφα Europass θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να καταγράψουν τις πιστωτικές μονάδες και για διαφάνεια. 2.4.4. Στάδιο 4: Μεταφορά, επικύρωση και συσσώρευση πιστωτικών μονάδων Σε συμφωνία με το MoU και τη συμφωνία μάθησης, οι πιστωτικές μονάδες θα πρέπει να μεταφέρονται, μετά να επικυρώνονται από το φορέα αποστολής και να αναγνωρίζονται 20