2η ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ

2η ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παρούσα έκθεση παρουσιάζει τις εξελίξεις στην εφαρµογή του Συστήµατος Εµπορίας ικαιωµάτων Εκποµπών κατά το 2 ο τρίµηνο του 2006. Ανάλογες ενηµερωτικές εκθέσεις θα αποστέλλονται προς τις βιοµηχανίες, σε τριµηνιαία βάση, όπως αναφέρεται και στο σχετικό έντυπο παρουσίασης του ετήσιου πακέτου υπηρεσιών CO 2 NTROL που προσφέρει η ΕΠΕΜ. Υπεύθυνος για τη σύνταξη της έκθεσης ήταν ο Στάθης Κουρνιώτης, ο οποίος είχε την επιµέλεια όλων των επί µέρους κεφαλαίων. Πολύτιµη ήταν η συνεργασία και η ενηµέρωση που είχαµε από το forum του London Climate Change Services (www.londonclimatechange.com), του οποίου η ΕΠΕΜ είναι επίσηµο µέλος. Η οµάδα της ΕΠΕΜ που εξειδικεύεται στα θέµατα των κλιµατικών αλλαγών και της εµπορίας ρύπων αποτελείται από τους: Στάθη Κουρνιώτη, Χηµικό Μηχανικό (PhD) - Environmental Technology (M.Sc) Ανδρέα Λουκάτο, Χηµικό - DΕΑ ιαχείριση Περιβάλλοντος Νίκο Γκάργκουλα, Χηµικό - Μηχανικό Περιβάλλοντος (M.Eng) Ανδρέα Μέντζη, Χηµικό Μηχανικό - Environmental Technology (M.Sc) Αναστασία Σιταρά, Χηµικό Μηχανικό (M.Sc) και Κατερίνα Μακρινού, Χηµικό Μηχανικό Η παρούσα έκθεση περιλαµβάνει τα ακόλουθα: Η εξέλιξη της αγοράς δικαιωµάτων εκποµπών κατά το 2ο τρίµηνο του 2006 Συµπεράσµατα από το 1ο έτος εφαρµογής του Συστήµατος Εµπορίας ικαιωµάτων Εκποµπών στην Ε.Ε. Βασικά σηµεία του 2ου Εθνικού Σχεδίου Κατανοµής ικαιωµάτων Εκποµπών (2008 2012) σελ. 3 σελ. 7 σελ. 23 Carbon News σελ. 31 2

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ 2ο ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΟΥ 2006 Κατά το 1ο τρίµηνο του 2006 η spot αγορά δικαιωµάτων ακολούθησε µια έντονα ανοδική πορεία. Την εβδοµάδα 18 21 Απριλίου, οι τιµές δηµιούργησαν ιστορικό ρεκόρ, καθώς άγγιξαν τα 30 /τόνο (ECX: 30,45 /tn, Powernext: 29,75 /tn). Ωστόσο, στις 25 Απριλίου ξεκίνησε µια έντονη καθοδική πορεία της αγοράς, µε αποτέλεσµα, τις πρώτες δύο εβδοµάδες του Μαΐου, τα δικαιώµατα να διαπραγµατεύονται στη ζώνη των 9,5 11 /τόνο. Έκτοτε, η αγορά ακολούθησε και πάλι ανοδική πορεία. Στις αρχές Ιουλίου, η spot αγορά δικαιωµάτων κυµαινόταν στην περιοχή των 15,5 16,5 /τόνο. Στα Σχήµατα 1 και 2 δίνεται η εξέλιξη των τιµών κατά το 1ο εξάµηνο και το 2ο τρίµηνο του έτους, αντίστοιχα. Σχήµα 1: Εξέλιξη των τιµών κλεισίµατος (spot) δικαιωµάτων εκποµπών στα ευρωπαϊκά χρηµατιστήρια ρύπων κατά το 1ο εξάµηνο του 2006 Σχήµα 2: Εξέλιξη των τιµών κλεισίµατος (spot) δικαιωµάτων εκποµπών στα ευρωπαϊκά χρηµατιστήρια ρύπων κατά το 2ο τρίµηνο του 2006 3

Η εξέλιξη των τιµών επηρεάστηκε, κυρίως, από τις ανακοινώσεις των κρατών-µελών της Ε.Ε., σχετικά µε τα αποτελέσµατα των επαληθεύσεων του έτους 2005. Αν και η επίσηµη ανακοίνωση των αποτελεσµάτων έγινε ταυτόχρονα από τα περισσότερα κράτη-µέλη στις 15 Μαΐου, τα ανεπίσηµα στοιχεία που κυκλοφόρησαν στην αγορά, κατά το δεύτερο δεκαπενθήµερο του Απριλίου, καθόρισαν τόσο τις τιµές όσο και τον όγκο των συναλλαγών. Λαµβάνοντας υπόψη και τα αποτελέσµατα που ανακοίνωσε αργότερα η Πολωνία (5/7), οι επαληθευµένες εκποµπές των υπόχρεων εγκαταστάσεων ήταν κατά 97 Mt λιγότερες από τα δικαιώµατα που είχαν εκχωρηθεί για το έτος 2005. Βέβαια, από τα τέλη Μαΐου άρχισαν σταδιακά να δηµοσιεύονται τα εθνικά σχέδια κατανοµής της περιόδου 2008 2012. Αυτή η διαδικασία οδηγεί, προς το παρόν, τις τιµές σε σχετικά ανοδική τροχιά, καθώς εκτιµάται ότι κάποιες µεγάλες χώρες (π.χ. Γερµανία) θα µειώσουν δραστικά τα εκχωρούµενα δικαιώµατα. Παράλληλα, αυξήθηκε σηµαντικά και ο όγκος των συναλλαγών κατά τους µήνες Απρίλιο και Μάιο. Το Μάιο, ο όγκος των συναλλαγών ξεπέρασε τα εκατό εκατοµµύρια τόνους, σε µηνιαία βάση. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση της αγοράς παραγώγων προϊόντων (κυρίως συµβολαίων µελλοντικής εκπλήρωσης). Πρέπει να σηµειωθεί ωστόσο, ότι τα παράγωγα του άνθρακα δεν αποτελούν «πραγµατικές» αγοραπωλησίες ρύπων, αλλά χρηµατιστηριακά προϊόντα που σκοπό έχουν να µειώσουν το ρίσκο των συναλλαγών, οι οποίες πραγµατοποιούνται στην spot αγορά. Ωστόσο, τον Ιούνιο η αγορά επανήλθε σε χαµηλότερους όγκους συναλλαγών, εν µέρει λόγω της αναµονής δηµοσίευσης των νέων εθνικών σχεδίων κατανοµής που καλύπτουν την περίοδο 2008-2012. Οι συναλλαγές τύπου OTC (απευθείας συναλλαγή µεταξύ πωλητή αγοραστή, µε τη διαµεσολάβηση ενός broker) συνέχισαν να αποτελούν το ~50% των συνολικών. Το µεγαλύτερο χρηµατιστήριο ρύπων ήταν, κατά το δεύτερο τρίµηνο του έτους, το ECX (42% του συνόλου). Το NORDPOOL παρέµεινε στη δεύτερη θέση όσο αφορά τον όγκο συναλλαγών (6% του συνόλου). Το γαλλικό χρηµατιστήριο (Powernext) δείχνει να ακολουθεί µια δυναµική πορεία, αυξάνοντας συνεχώς τον αριθµό και τον όγκο των συναλλαγών. Αντίθετα, το γερµανικό χρηµατιστήριο (EEX) δείχνει να µειώνει το ειδικό του βάρος, στο πλαίσιο λειτουργίας του EU-ETS. Η διοίκηση του ΕΕΧ δήλωσε (5/7) ότι θέλει να εστιάσει στα ενεργειακά προϊόντα και δεν ενδιαφέρεται να προωθήσει περαιτέρω τις συναλλαγές δικαιωµάτων εκποµπών. Σηµειώνεται ότι το ΕΕΧ επιβάλλει το µεγαλύτερο κόστος συναλλαγής, σε σχέση µε τα υπόλοιπα χρηµατιστήρια. Παράλληλα, το ιταλικό (GME) και το πολωνικό (POEE) χρηµατιστήριο ενέργειας, τα οποία στις αρχές του έτους είχαν ανακοινώσει ότι προτίθενται να δηµιουργήσουν χρηµατιστηριακές 4

πλατφόρµες για αγοραπωλησίες διοξειδίου του άνθρακα, δεν έχουν ακόµη καταφέρει να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους και θεωρείται µάλλον δύσκολο να το πράξουν πριν το τέλος του έτους. Αντίθετα, έχουν αρχίσει συζητήσεις για τη δηµιουργία µιας νέας χρηµατιστηριακής πλατφόρµας στην Πορτογαλία. Ως διαχειριστής της πλατφόρµας φέρεται η εταιρία "SENDECO2", µέλος του οµίλου "Climex Alliance". Ο συγκεκριµένος όµιλος δραστηριοποιείται ήδη σε συναλλαγές OTC στην Ισπανία, την Ολλανδία και το Ηνωµένο Βασίλειο. Στο Σχήµα 3 δίνεται η εξέλιξη του όγκου συναλλαγών κατά το πρώτο εξάµηνο του 2006. Στο Σχήµα 4 δίνεται το ποσοστό συναλλαγών που πραγµατοποιήθηκαν από κάθε χρηµατιστήριο και µέσω OTC. Σχήµα 3: Εξέλιξη του όγκου συναλλαγών κατά το πρώτο εξάµηνο του 2006 Σχήµα 4: ποσοστό συναλλαγών που πραγµατοποιήθηκαν από κάθε χρηµατιστήριο και µέσω OTC κατά το δεύτερο τρίµηνο του έτους Στον Πίνακα 1 δίνονται οι αναλυτικοί όγκοι συναλλαγών σε καθένα από τα ευρωπαϊκά χρηµατιστήρια ρύπων. 5

Πίνακας 1: Αναλυτικοί όγκοι συναλλαγών δικαιωµάτων εκποµπών σε µηνιαία βάση (ktco 2 ) Μήνας OTC ECX NORDPOOL POWERNEXT EEX EXAA Σύνολο Ιαν-05 6.385 6.385 Φεβ-05 7.795 371 8.166 Μαρ-05 15.058 1.065 109 16.232 Απρ-05 14.515 370 1.664 36 16.585 Μαϊ-05 8.647 1.076 1.091 317 11.131 Ιουν-05 13.113 6.325 4.007 124 330 8 23.907 Ιουλ-05 13.410 11.090 2.900 676 343 28 28.447 Αυγ-05 6.750 5.633 3.461 567 216 33 16.660 Σεπ-05 28.935 17.934 2.973 643 465 29 50.979 Οκτ-05 28.419 20.037 3.414 271 529 33 52.703 Νοε-05 29.193 19.250 4.577 730 833 36 54.619 εκ-05 19.055 12.623 2.654 1.361 717 19 36.429 Ιαν-06 36.137 33.931 6.528 1.966 984 39 79.585 Φεβ-06 31.448 26.638 3.934 1.687 1.000 20 64.727 Μαρ-06 28.758 22.331 3.221 2.307 1.082 27 57.726 Απρ-06 46.515 41.146 7.003 2.084 1.253 24 98.025 Μαι-06 56.734 53.381 6.044 2.720 1.209 32 120.120 Ιουν-06 32.918 22.553 4.282 1.619 695 24 62.091 Σύµφωνα µε την "Point Carbon", ο κλάδος µε τα µεγαλύτερα κέρδη από τις συναλλαγές δικαιωµάτων ήταν, κατά το 2005, ο κλάδος των πετρελαιοειδών. Οι εταιρίες BP, EXXON, MOBIL και SHELL εκτιµάται ότι κέρδισαν περισσότερα από 69 εκατοµµύρια, µέσω συναλλαγών στα ευρωπαϊκά χρηµατιστήρια ρύπων. Στο µεταξύ, τα συµβόλαια µελλοντικής εκπλήρωσης διαπραγµατεύονταν στις αρχές Ιουλίου (7/7) σε τιµές πάνω από τη spot αγορά. Στον Πίνακα 2 δίνονται οι τιµές και οι όγκοι των συµβολαίων µελλοντικής εκπλήρωσης στα τρία ευρωπαϊκά χρηµατιστήρια που διαπραγµατεύονται παράγωγα προϊόντα (ECX, NORDPOOL και EEX). Πίνακας 2: Τιµές συµβολαίων µελλοντικής εκπλήρωσης στα ευρωπαϊκά χρηµατιστήρια ρύπων ( /tnco 2 ) Ηµεροµηνία διακανονισµού ECX NORDPOOL EEΧ εκ-06 16,40 16,25 16,31 εκ-07 17,05 16,95 16,88 εκ-08 19,25 18,95 19,22 εκ-09 19,90 19,45 19,94 6

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ 1ο ΕΤΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε. Α. Γενικά Στα µέσα Μαΐου του 2006, δόθηκαν στη δηµοσιότητα τα επίσηµα στοιχεία σχετικά µε τα δικαιώµατα που παραδόθηκαν από τις εγκαταστάσεις 18 Κρατών-Μελών (Κ-Μ) της Ε.Ε. (επαληθευµένες εκθέσεις). Σχεδόν ταυτόχρονα, δόθηκε στη δηµοσιότητα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή µια έκθεση σχετικά µε την εφαρµογή της Οδηγίας στις χώρες της Ε.Ε. Κοινό χαρακτηριστικό όλων είναι η αδυναµία πολλών Κ-Μ να εφαρµόσουν πλήρως την Οδηγία και να δηµιουργήσουν ένα πανευρωπαϊκό, ενιαίο και λειτουργικό σύστηµα εµπορίας δικαιωµάτων. Κοινή διαπίστωση πολλών είναι ότι το σύστηµα εµπορίας ρύπων διέρχεται τη νηπιακή του φάση και θα χρειαστεί να περάσει η πρώτη τριετία (2005 2007) προκειµένου να λυθούν µια σειρά από προβλήµατα και να ξεκαθαρίσει τόσο το νοµικό πλαίσιο, όσο και οι κανόνες λειτουργίας της αγοράς ρύπων. Οι κύριες δυσκολίες εντοπίζονται στα εξής ζητήµατα: Υπάρχει διαφορετική αντίληψη µεταξύ των Κ-Μ σχετικά µε τις εγκαταστάσεις που εµπίπτουν στην Οδηγία. Η διαφορά εντοπίζεται κυρίως στον ορισµό της "εγκατάστασης καύσης". Κάποιες χώρες έχουν συµπεριλάβει σε αυτή την οµάδα όλες τις εγκαταστάσεις που έχουν εγκατεστηµένη ισχύ µεγαλύτερη από 20 MW (ευρύς ορισµός), ενώ κάποιες άλλες έχουν συµπεριλάβει µόνο όσες εγκαταστάσεις µπορούν να χαρακτηριστούν ως "ενεργειακές" (στενός ορισµός). Υπάρχει διαφορετική αντίληψη µεταξύ των Κ-Μ σχετικά µε τις πηγές εκποµπών σε κάθε εγκατάσταση. Κάποια Κ-Μ θεώρησαν ότι εκποµπές CO 2 προερχόµενες από συστήµατα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας δεν πρέπει να λαµβάνονται υπόψη και τις εξαίρεσαν από τις ετήσιες αναφορές των εγκαταστάσεων. Υπάρχουν προβλήµατα µε τις επαληθεύσεις. Πολλές επαληθευµένες εκθέσεις περιέχουν εµφανή προβλήµατα που είτε δεν αναγνωρίστηκαν από τους επαληθευτές, είτε δεν αντιµετωπίστηκαν µε τον ίδιο τρόπο από διαφορετικούς επαληθευτές. Επίσης, δεν έχει ξεκαθαριστεί ακόµη τι συµβαίνει στις περιπτώσεις κατά τις οποίες εσφαλµένες επαληθεύσεις εντοπίζονται από τις αρµόδιες αρχές. εν υπάρχει ακόµη πρακτική σύνδεση της αγοράς δικαιωµάτων εκποµπών µε την αγορά µονάδων άνθρακα που προέρχονται από τους άλλους δύο ευέλικτους µηχανισµούς του Κυότο (CDM και JI). 7

εν έχει οριστεί η έννοια της "συµπληρωµατικότητας". ηλαδή, έως ποιο ποσοστό των εκποµπών µιας εγκατάστασης µπορούν να προέρχονται από την αγορά µονάδων άνθρακα από έργα JI και CDM. Ο ορισµός του ποσοστού αυτού είναι ιδιαίτερα σηµαντικός για τις µεγάλες ενεργειακές µονάδες, οι οποίες, στις περισσότερες χώρες, έχουν σηκώσει το κύριο βάρος της µείωσης των εκποµπών και, εποµένως, έχουν αυξηµένη ανάγκη πρόσβασης σε "φθηνές" αγορές δικαιωµάτων. Καθυστερεί η "παγκοσµιοποίηση" του συστήµατος εµπορίας εκποµπών, καθώς οι ΗΠΑ, αλλά και άλλες µεγάλες χώρες (Ιαπωνία, Καναδάς, Αυστραλία) είναι διστακτικές. Οι σχετικές διαπραγµατεύσεις συνεχίζονται αλλά δεν αναµένεται να αποδώσουν (θετικά ή αρνητικά), πριν από το 2008. Κάποια από τα Μητρώα λειτούργησαν καθυστερηµένα, ενώ κάποια ακόµη δεν λειτουργούν πλήρως (µεταξύ αυτών και της Ελλάδας), µε αποτέλεσµα οι συναλλαγές µεταξύ εγκαταστάσεων να είναι δύσκολες σε πολλές χώρες και, εποµένως, να είναι σχεδόν αδύνατο για τις επιχειρήσεις να αναπτύξουν και να εφαρµόσουν στρατηγικές διαχείρισης των εκποµπών τους βασισµένες στα δεδοµένα της αγοράς. Με αυτό τον τρόπο ουσιαστικά καταργείται το πνεύµα της Οδηγίας. Με βάση τα παραπάνω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί αφενός να βάλει µια "τάξη" στις διαφορετικές ερµηνείες της Οδηγίας και, αφετέρου, να εκδώσει µια νέα Απόφαση που θα αντικαταστήσει την 156/2004, η οποία θα απλοποιεί και θα ξεκαθαρίζει τους κανόνες παρακολούθησης και υπολογισµού των εκποµπών (βλέπε σχετικό άρθρο στην 1η Ενηµερωτική Έκθεση). Παράλληλα, η Ε.Ε. επιδιώκει να επιταχύνει τις εξελίξεις διεθνώς τόσο σχετικά µε την εφαρµογή των άλλων δύο ευέλικτων µηχανισµών του Κυότο, όσο και σχετικά µε την εφαρµογή της εµπορίας εκποµπών σε τρίτες χώρες. Β. Στοιχεία για το σύνολο των χωρών της Ε.Ε. Στις 15 Μαίου 2006, δηµοσιοποιήθηκαν τα αναλυτικά στοιχεία των επαληθεύσεων σε 21 Κ-Μ της Ε.Ε. (στην ιστοσελίδα: http://ec.europa.eu/environment/ets/). Στις αρχές Ιουλίου ακολούθησε η δηµοσιοποίηση των στοιχείων της Πολωνίας, ενώ έως και τα µέσα Ιουλίου εκκρεµούσε η δηµοσιοποίηση των στοιχείων του Λουξεµβούργου, της Κύπρου και της Μάλτας, λόγω µη-λειτουργίας των αντίστοιχων εθνικών µητρώων. Στα σχέδια κατανοµής των 25 Κ-Μ συµπεριλαµβάνονται 10.395 εγκαταστάσεις. Από αυτές, υπέβαλλαν επαληθευµένες εκθέσεις στις αρµόδιες αρχές και στο Ευρωπαϊκό Κεντρικό Ανεξάρτητο Μητρώο (CITL) 8

9.879 εγκαταστάσεις ή 95% του συνόλου. Τα µικρότερα ποσοστά υποβολής εκθέσεων παρατηρούνται στην Πολωνία (υπέβαλλαν εκθέσεις 459 από τις 945 εγκαταστάσεις ή 48,6% του συνόλου) και στην Ιταλία (υπέβαλλαν εκθέσεις 735 από τις 943 εγκαταστάσεις ή 77,9% του συνόλου). Στις υπόλοιπες χώρες, τα ποσοστά υποβολής επαληθευµένων εκθέσεων ήταν πολύ υψηλά. Τα αναλυτικά στοιχεία δίνονται στον Πίνακα 3. Από τα στοιχεία των επαληθεύσεων, παρατηρείται ότι σε κάποιες χώρες (Γερµανία, Γαλλία, Λιθουανία, Τσεχία) οι επαληθευµένες εκποµπές είναι σηµαντικά λιγότερες από τα εκχωρηθέντα δικαιώµατα. Σε κάποιες άλλες χώρες (Ηνωµένο Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία) ισχύει το αντίστροφο, δηλαδή οι επαληθευµένες εκποµπές είναι σηµαντικά περισσότερες από τα εκχωρηθέντα δικαιώµατα. Τέλος, σε κάποιες χώρες (Πορτογαλία, Ελλάδα, Σλοβενία) οι επαληθευµένες εκποµπές και τα εκχωρηθέντα δικαιώµατα έχουν πολύ µικρή διαφορά. Συνολικά, και µετά τη δηµοσιοποίηση των στοιχείων της Πολωνίας, εκτιµάται ότι στο σύνολο της Ε.Ε. οι επαληθευµένες εκποµπές ήταν κατά 97 περίπου εκατοµµύρια τόνους CO 2 λιγότερες από τα αντίστοιχα εκχωρηθέντα δικαιώµατα. Το γεγονός αυτό δηµιούργησε σηµαντικές αναταραχές στα χρηµατιστήρια ρύπων και οδήγησε σε σηµαντική µείωση της τιµής του CO 2. Η διαφορά επαληθευµένων εκποµπών και εκχωρηθέντων δικαιωµάτων δεν έχει εξηγηθεί ακόµη πλήρως. Ωστόσο, έχουν αναγνωριστεί µια σειρά από αιτίες που συνέβαλαν σε αυτό: Κάποια εθνικά σχέδια κατανοµής, ιδιαίτερα σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης, θεωρήθηκαν ιδιαίτερα γενναιόδωρα. ηλαδή, τα δικαιώµατα που εκχωρήθηκαν στις επιχειρήσεις ήταν σηµαντικά περισσότερα από αυτά που πραγµατικά χρειάζονταν. Βέβαια, αυτό σχετίζεται και µε το γεγονός ότι οι οκτώ χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης που πρόσφατα έγιναν µέλη της Ε.Ε., έχουν σηµαντικά περιθώρια αύξησης των εκποµπών τους, σύµφωνα µε το πρωτόκολλο του Κυότο, καθώς η οικονοµία τους και, εποµένως, οι εκποµπές CO 2, αντιµετώπισαν µια µεγάλη ύφεση κατά τα πρώτα έτη της δεκαετίας του 1990. Καθώς για αρκετές µονάδες δεν υπήρχαν αξιόπιστα ιστορικά στοιχεία, η κατανοµή των δικαιωµάτων σε αυτές δεν ήταν ακριβής. Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι περισσότερες χώρες αποφάσισαν να στηρίξουν την εθνική τους βιοµηχανία. Σε κάποιες χώρες, και ιδιαίτερα στη Γερµανία, παρατηρήθηκαν σηµαντικά προβλήµατα κατά τη διάρκεια των επαληθεύσεων, λόγω της απειρίας των επαληθευτών. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Γερµανίας ήδη εξετάζει τη δυνατότητα να ζητήσει από κάποιες επιχειρήσεις να επαναλάβουν τις επαληθεύσεις τους. Ωστόσο, είναι ακόµη ασαφής η διαδικασία που είναι δυνατό να ακολουθηθεί σε 9

περίπτωση που µια επαληθευµένη έκθεση αποδειχθεί λανθασµένη. Πίνακας 3: Στοιχεία επαληθεύσεων στις χώρες της Ε.Ε. για το έτος 2005 Χώρα Υπόχρεες µονάδες (1) Μονάδες που δεν κατέθεσαν εκθέσεις Εκποµπές που αναφέρονται στις εκθέσεις (tn CO 2 ) Εκποµπές που έχουν εκχωρηθεί (tn CO 2 ) (2) Αυστρία 199 0 33.372.841 32.674.905 Βέλγιο 309 2 55.354.096 59.853.575 Τσεχία 389 39 82.453.727 96.907.832 ανία 380 2 26.090.910 31.039.618 Εσθονία 43 0 12.621.824 18.763.471 Φιλανδία 578 10 33.072.638 44.587.032 Γαλλία 1.075 17 131.147.905 150.500.685 Γερµανία 1.842 13 473.715.872 495.073.574 Ελλάδα (3) 141 28 71.033.294 71.135.034 Ουγγαρία 229 13 25.714.574 30.135.034 Ιρλανδία 109 0 22.397.678 19.238.190 Ιταλία 943 208 215.415.641 207.518.860 Λετονία 92 1 2.854.424 4.054.431 Λιθουανία 93 2 6.603.869 11.468.181 Ολλανδία 209 0 80.351.292 86.439.031 Πορτογαλία 243 1 36.413.004 36.898.516 Σλοβακία 175 0 25.237.739 30.364.848 Σλοβενία 98 0 8.720.550 8.691.990 Ισπανία 800 181.063.141 162.111.391 Σουηδία 705 29 19.306.761 22.530.831 Ηνωµένο Βασίλειο Πολωνία (4) 945 486 Κύπρος (4) 13 Λουξ/ργο (4) 15 Μάλτα (4) 2 768 15 242.396.039 209.387.854 1. Ο αριθµός ενδέχεται να διαφέρει από εκείνον που αναφέρεται στο αντίστοιχο Εθνικό Σχέδιο Κατανοµής 2. Αναφέρεται στα δικαιώµατα που έχουν εκχωρηθεί στις εγκαταστάσεις, οι οποίες κατέθεσαν επαληθευµένες εκθέσεις 3. Έκτοτε, η κατάσταση έχει αλλάξει. Στις αρχές Ιουλίου είχαν κατατεθεί συνολικά 134 επαληθευµένες εκθέσεις και υπολείπονταν ακόµη 7 µονάδες 4. Τα στοιχεία δεν είναι διαθέσιµα 10

Οι περισσότερες εγκαταστάσεις (περίπου 7.000) που εµπίπτουν στο σύστηµα εµπορίας εκποµπών είναι µονάδες καύσης και, κυρίως, µονάδες παραγωγής ηλεκτρισµού και θερµότητας από την καύση ορυκτών καυσίµων. Ένας επίσης σηµαντικός αριθµός εγκαταστάσεων αφορά τη γενική κατηγορία "µη-µεταλλικά ορυκτά" που περιλαµβάνει τις υποκατηγορίες κεραµικών, ασβέστη, τσιµέντου και γυαλιού. Συγκεκριµένα, στο σύστηµα εµπορίας εµπίπτουν περισσότερες από 1.100 µονάδες παραγωγής κεραµικών, ~500 µονάδες παραγωγής τσιµέντου και ασβέστη και 400 µονάδες παραγωγής γυαλιού. Επίσης, στο σύστηµα εµπορίας εντάσσονται περίπου 200 εγκαταστάσεις παραγωγής σιδήρου και χάλυβα και 140 διυλιστήρια. Από τις 9.879 εγκαταστάσεις που υπέβαλλαν επαληθευµένες εκθέσεις, οι περισσότερες εκποµπές προέρχονται από την κατηγορία των καύσεων και συγκεκριµένα από τις µονάδες παραγωγής ενέργειας. Συνολικά, η παραγωγή ηλεκτρισµού και θερµότητας ευθύνεται για περισσότερες από το 70% των συνολικών εκποµπών. Γ. Εµπειρίες από την Ελλάδα Σύµφωνα µε τα στοιχεία που είναι διαθέσιµα στο CITL, έχουν υποβάλλει επαληθευµένες εκθέσεις 134 εγκαταστάσεις από τις 141 οι οποίες συµµετέχουν στο Ελληνικό σύστηµα εµπορίας ρύπων. Τα αποτελέσµατα των επαληθεύσεων σε επίπεδο κλάδου δίνονται στον Πίνακα 4. Πίνακας 4: Επαληθευµένες εκθέσεις αερίων του θερµοκηπίου σε επίπεδο κλάδου [Πηγή CITL, επεξεργασία ΕΠΕΜ] A/A Κλάδος Υπόχρεοι Υπέβαλλαν έκθεση Εκποµπές ικαιώµατα ιαφορά % 1 Ηλεκτροπαραγωγή 30 30 52.626.207 52.064.804-561.403-1,1 2 Καύσεις 16 14 1.133.137 1.152.705 19.568 1,7 3 ιυλιστήρια 4 4 3.632.775 3.432.002-200.773-5,9 4 Φρύξη & επίτηξη µετάλλων 1 1 868.478 807.292-61.186-7,6 5 Σίδηρος & χάλυβας 5 5 385.807 797.543 411.736 51,6 6 Τσιµέντα 8 8 10.973.511 11.071.626 98.115 0,9 7 Ασβέστης 16 15 547.988 651.098 103.110 15,8 8 Γυαλί 3 2 67.833 87.351 19.518 22,3 9 Κεραµικά 43 41 765.510 783.509 17.999 2,3 10 Χαρτί 15 14 186.104 181.728-4.376 6,4 ΣΥΝΟΛΟ 141 134 71.187.350 71.029.658-157.692-0,2 Όπως φαίνεται από τον Πίνακα 4, οι συνολικές επαληθευµένες εκποµπές ήταν περισσότερες από τα εκχωρηµένα δικαιώµατα κατά 11

~157.000 τόνους ή 0,2%. Ωστόσο, η κατάσταση διαφοροποιείται σηµαντικά από κλάδο σε κλάδο. Η ηλεκτροπαραγωγή, τα διυλιστήρια, η φρύξη µετάλλων και η παραγωγή χαρτιού είναι ελλειµµατικοί κλάδοι. Η µεγαλύτερη διαφορά, σε απόλυτους αριθµούς, µεταξύ επαληθευµένων εκποµπών και δικαιωµάτων εµφανίζεται στην ηλεκτροπαραγωγή. Αυτή η τάση είναι κοινή σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, καθώς η ηλεκτροπαραγωγή θεωρείται γενικά ότι είναι ο κλάδος µε το µεγαλύτερο δυναµικό µείωσης των εκποµπών. Οι κλάδοι του ασβέστη, του γυαλιού και του σίδηρου και χάλυβα είναι οι περισσότερο πλεονασµατικοί κλάδοι. Ιδιαίτερα οι εκποµπές στον κλάδο του σιδήρου και χάλυβα ήταν πολύ χαµηλότερες από τα εκχωρηθέντα δικαιώµατα. Αντίστοιχη κατάσταση εµφανίστηκε και σε αρκετές άλλες χώρες της Ε.Ε. (π.χ. Σουηδία, Ουγγαρία, Βέλγιο, Ολλανδία). Στις επόµενες παραγράφους δίνονται αναλυτικά στοιχεία για τα αποτελέσµατα των επαληθεύσεων σε κάθε κλάδο. Γ1. Ηλεκτροπαραγωγή Στον Πίνακα 5 δίνονται τα αναλυτικά στοιχεία των επαληθευµένων εκθέσεων και των δικαιωµάτων στις εγκαταστάσεις του κλάδου της ηλεκτροπαραγωγής. Όπως φαίνεται και από τον Πίνακα, οι 29 από τις 30 εγκαταστάσεις ανήκουν στη ΕΗ. Το συνολικό έλλειµµα της ΕΗ για το έτος 2005 ήταν ~626.000 τόνοι CO 2. Μια σηµαντική παρατήρηση είναι ότι όλοι οι Αυτόνοµοι Σταθµοί Παραγωγής (ΑΣΠ) των νησιών ήταν ελλειµµατικοί. Η µόνη ιδιωτική µονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που λειτούργησε κατά τη διάρκεια του έτους ήταν η ΗΡΩΝ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ Α.Ε. στη Βοιωτία, η οποία χρησιµοποιεί ως καύσιµο φυσικό αέριο. Η κατάσταση θα αλλάξει το 2006, καθώς ήδη έχει ξεκινήσει τη λειτουργία της και η µονάδα ηλεκτροπαραγωγής των ΕΛΠΕ στη Θεσσαλονίκη (T-Power). Η λειτουργία της µονάδας των ΕΛΠΕ συµπεριλαµβάνεται στο πρώτο εθνικό σχέδιο κατανοµής, ως γνωστός νεοεισερχόµενος, και τα δικαιώµατα που προβλέπεται να της εκχωρηθούν για το 2006 είναι ~1.000.000 τόνοι. 12

Πίνακας 5: Σύγκριση επαληθευµένων εκθέσεων και εκχωρηθέντων δικαιωµάτων στον κλάδο της ηλεκτροπαραγωγής για το έτος 2005 [Πηγή CITL, επεξεργασία ΕΠΕΜ] Α/Α Εγκατάσταση Έκθεση 2005 ικαιώµατα ιαφορά % 1-1 ΑΗΣ ΛΚ Μ (ΛΙΠΤΟΛ) 358.515 372.034 13.519 3,6 1-2 ΑΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪ ΑΣ 3.487.897 4.692.639 1.204.742 25,7 1-3 ΑΗΣ ΚΑΡ ΙΑΣ 9.815.429 9.830.833 15.404 0,2 1-4 ΑΗΣ ΑΓΙΟΥ ΗΜΗΤΡΙΟΥ 13.629.229 12.947.693-681.536-5,3 1-5 ΑΗΣ AMYNTAIOY 5.124.545 5.226.639 102.094 2,0 1-6 ΑΗΣ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ (Μονάδες Ι, ΙΙ και ΙΙΙ) 5.518.005 4.463.466-1.054.539-23,6 1-7 ΑΗΣ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ (Μονάδα 4) 3.151.497 2.604.880-546.617-21,0 1-8 ΑΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑΣ 1.955.721 2.643.743 688.022 26,0 1-9 ΑΗΣ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 930.813 667.589-263.224-39,4 1-10 ΑΗΣ ΛΑΥΡΙΟΥ 3.055.402 3.135.765 80.363 2,6 1-11 ΑΗΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ 972.522 949.161-23.361-2,5 1-12 ΑΗΣ ΑΛΙΒΕΡΙΟΥ 1.115.197 1.103.991-11.206-1,0 1-13 AΗΣ ΛΙΝΟΠΕΡΑΜΑΤΩΝ 870.433 916.784 46.351 5,1 1-14 ΑΗΣ ΧΑΝΙΩΝ 646.873 765.538 118.665 15,5 1-15 ΑΗΣ ΣΟΡΩΝΗΣ ΡΟ ΟΥ 568.983 453.288-115.695-25,5 1-16 ΑΣΠ ΛΕΣΒΟΥ 180.596 157.600-22.996-14,6 1-17 ΑΣΠ ΣΥΡΟΥ 68.628 65.047-3.581-5,5 1-18 ΑΣΠ ΚΩ 152.363 125.460-26.903-21,4 1-19 ΑΣΠ ΧΙΟΥ 116.142 96.773-19.369-20,0 1-20 ΑΣΠ ΣΑΜΟΥ 85.940 71.653-14.287-19,9 1-21 ΑΣΠ ΠΑΡΟΥ 113.555 93.202-20.353-21,8 1-22 ΑΣΠ ΜΥΚΟΝΟΥ 74.795 50.384-24.411-48,4 1-23 ΑΣΠ ΘΗΡΑΣ 68.346 56.926-11.420-20,1 1-24 ΑΣΠ ΛΗΜΝΟΥ 39.706 34.514-5.192-15,0 1-25 ΑΣΠ ΜΗΛΟΥ 27.939 23.886-4.053-17,0 1-26 ΑΣΠ ΚΑΡΠΑΘΟΥ 20.977 18.474-2.503-13,5 1-27 ΑΣΠ ΚΑΛΥΜΝΟΥ 34.669 32.378-2.291-7,1 1-28 ΤΣΠ ΙΚΑΡΙΑΣ 17.511 15.804-1.707-10,8 1-29 ΑΗΣ ΑΘΕΡΙΝΟΛΑΚΟΥ 385.734 346.129-39.605-11,4 1-30 ΗΡΩΝ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΑΕ 38.245 102.531 64.286 62,7 ΣΥΝΟΛΟ 52.626.207 52.064.804-561.403-1,1 Γ2. Καύσεις Στον Πίνακα 6 δίνονται τα αναλυτικά στοιχεία των επαληθευµένων εκθέσεων και των δικαιωµάτων στις εγκαταστάσεις του κλάδου των καύσεων. ύο από τις εγκαταστάσεις του κλάδου 13

(ΗΛΙΟΦΙΝ και Πανεπιστήµιο Πατρών) δεν έχουν καταθέσει επαληθευµένες εκθέσεις. Η ΗΛΙΟΦΙΝ δεν κατέθεσε επαληθευµένη έκθεση γιατί ανέστειλε τη λειτουργία της. Πί νακας 6: Σύγκριση επαληθευµένων εκθέσεων και εκχωρηθέντων δικαιωµάτων στον κλάδο των καύσεων για το έτος 2005 [Πηγή CITL, επεξεργασία ΕΠΕΜ] Α/Α Εγκατάσταση Έκθεση 2005 ικαιώµατα ιαφορά % 2-1 ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΑΒΕΕ 513.388 510.045-3.343-0,7 2-2 ΕΛΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΕ 85.230 70.730-14.500-20,5 2-3 ΗΛΙΟΦΙΝ ΑΒΕΕ 8.940 2-4 ΜΑΞΙΜ ΠΕΡΤΣΙΝΙ ΗΣ Α.Ε. 17.818 20.846 3.028 14,5 2-5 ΦΙΕΡΑΤΕΞ ΑΦΟΙ ΑΝΕΖΟΥΛΑΚΗ Α.Ε. 17.494 14.659-2.835-19,3 2-6 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΑΧΑΡΗΣ (ΟΡΕΣΤΙΑ Α) 60.901 63.173 2.272 3,6 2-7 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΑΧΑΡΗΣ (ΠΛΑΤΥ) 67.885 66.068-1.817-2,8 2-8 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΑΧΑΡΗΣ (ΛΑΡΙΣΑ) 69.384 67.224-2.160-3,2 2-9 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΑΧΑΡΗΣ (ΣΕΡΡΕΣ) 36.508 40.133 3.625 9,0 2-10 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΖΑΧΑΡΗΣ (ΞΑΝΘΗ) 38.833 40.460 1.627 4,0 2-11 ΜΕΒΓΑΛ Α.Ε. 10.789 9.656-1.133-11,7 2-12 ΕΘΝΙΚΟ & ΚΑΠΟ ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ 3.184 3.122-62 -2,0 2-13 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ 2.530 2-14 ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ (ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΕΛΑΣΤΡΩΝ) 25.535 23.466-2.069-8,8 2-15 ΚΑΒΑΛΑ ΟΙΛ 91.456 107.184 15.728 14,7 2-16 ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ ΑΕ 94.732 115.939 21.207 18,3 ΣΥΝΟΛΟ 1.133.137 1.152.705 19.568 1,7 Η οµάδα των "καύσεων" αποτελείται από ετερογενείς επιχειρήσεις. Σε αυτή εντάσσονται τα πέντε εργοστάσια ζάχαρης, τρεις κλωστοϋφαντουργίες ( ΜΑΞΙ Μ, ΦΙΕΡΑΤΕΞ και ΗΛΙΟΦΙΝ), τρεις επιχειρήσεις από τον ευρύτερο κλάδο της επεξεργασίας µετάλλων (ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ, ΕΛΒΑΛ και ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ-ΕΛΑΣΤΡΟ) και δύο Πανεπιστήµια. Η ΕΛΒΑΛ, η ΦΙΕΡΑΤΕΞ και η ΜΕΒΓΑΛ εµφανίζουν τα µεγαλύτερα ελλείµµατα (ως ποσοστά). Αντίθετα, η ΚΑΒΑΛΑ ΟΙΛ, η ΜΑΞΙΜ και οι ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ εµφανίζουν σηµαντική περίσσεια δικαιωµάτων, σε σχέση µε τις εκποµπές τους. Οι εγκαταστάσεις της ΕΒΖ επαλήθευσαν συνολικά λιγότερες εκποµπές σε σχέση µε τα δικαιώµατα που τους εκχωρήθηκαν. Από το 2006, πιθανότατα τρεις ακόµη εγκαταστάσεις θα ενταχθούν στην οµάδα των καύσεων. Και οι τρεις είναι εγκαταστάσεις συµπαραγωγής (ΘΕΡΜΗ ΣΕΡΡΩΝ, ΘΕΡΜΗ ΡΑΜΑΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΧΑΛΥΒΑ) και συµπεριλαµβάνονται στο πρώτο εθνικό σχέδιο κατανοµής ως γνωστοί νεοεισερχόµενοι. 14

Γ3. ιυλιστήρια Στον Πίνακα 7 δίνονται τα αναλυτικά στοιχεία των επαληθευµένων εκθέσεων και των δικαιωµάτων στις εγκαταστάσεις του κλάδου των διυλιστηρίων. Όπως φαίνεται από τον Πίνακα, ο κλάδος ήταν ελλειµµατικός συνολικά κατά 200.000 τόνους CO 2. Το ΕΣΚ της περιόδου 2005-2007 προβλέπει στην αποθήκη γνωστών νεοεισερχοµένων δικαιώµατα και για τους δύο οµίλους πετρελαιοειδών. Τα δικαιώµατα αυτά θα χρησιµοποιηθούν για τη λειτουργία των µονάδων που απαιτούνται για να καλυφθούν οι απαιτήσεις κοινοτικών Οδηγιών σχετικά µε την ποιότητα των καυσίµων. Πίνακας 7: Σύγκριση επαληθευµένων εκθέσεων και εκχωρηθέντων δικαιωµάτων στον κλάδο των διυλιστηρίων για το έτος 2005 [Πηγή CITL, επεξεργασία ΕΠΕΜ] Α/Α Εγκατάσταση Έκθεση 2005 ικαιώµατα ιαφορά % 3-1 ΕΛΠΕ - ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ 1.651.719 1.579.436-72.283-4,6 3-2 ΕΛΠΕ - ΘΕΣ/ΝΙΚΗ 411.862 370.158-41.704-11,3 3-3 ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ 1.310.994 1.206.609-104.385-8,7 3-4 ΕΛΠΕ - ΕΛΕΥΣΙΝΑ (ΠΕΤΡΟΛΑ) 258.200 275.799 17.599 6,4 ΣΥΝΟΛΟ 3.632.775 3.432.002-200.773-5,9 Γ4. Φρύξη και επίτηξη µετάλλων Στον Πίνακα 8 δίνονται τα αναλυτικά στοιχεία των επαληθευµένων εκθέσεων και των δικαιωµάτων στις εγκαταστάσεις του κλάδου της φρύξης και επίτηξης µεταλλευµάτων. Πίνακας 8: Σύγκριση επαληθευµένων εκθέσεων και εκχωρηθέντων δικαιωµάτων στον κλάδο της φρύξης και επίτηξης µεταλλευµάτων για το έτος 2005 [Πηγή CITL, επεξεργασία ΕΠΕΜ] Α/Α Εγκατάσταση Έκθεση 2005 ικαιώµατα ιαφορά % 4-1 ΓΜΜΑΕ ΛΑΡΚΟ 868.478 807.292-61.186-7,6 Ο κλάδος περιλαµβάνει µια µόνο εγκατάσταση, αυτή της ΛΑΡΚΟ. Το µεγαλύτερο ποσοστό των εκποµπών της εγκατάστασης προέρχεται από τη χρήση λιγνίτη στους ηλεκτρικούς κλιβάνους, όπου παράγεται το σιδηρονικέλιο. Για τα επόµενα έτη της τρέχουσας περιόδου, η ΛΑΡΚΟ αναµένεται να αυξήσει την παραγωγή της (καθώς το σιδηρονικέλιο συνεχίζει να πωλείται σε ιστορικά υψηλές τιµές στις διεθνείς αγορές) και, πιθανότατα, να αυξήσει και τις εκποµπές της. Εποµένως, τα επόµενα έτη, η 15

εγκατάσταση θα αναγκαστεί είτε να αναζητήσει φθηνά δικαιώµατα στις διεθνείς αγορές, είτε να προχωρήσει σε σηµαντικά έργα ενεργειακής βελτιστοποίησης και αλλαγής του µίγµατος του καυσίµου που χρησιµοποιεί. Γ5. Σίδηρος και χάλυβας Στον Πίνακα 9 δίνονται τα αναλυτικά στοιχεία των επαληθευµένων εκθέσεων και των δικαιωµάτων στις εγκαταστάσεις του κλάδου παραγωγής σιδήρου και χάλυβα. Και οι πέντε εγκαταστάσεις παρουσίασαν σηµαντικό πλεόνασµα δικαιωµάτων, αν και αύξησαν την παραγωγή τους σε σχέση µε το 2004. Το µεγαλύτερο πλεόνασµα εµφανίζεται από την ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ. Για τα επόµενα δύο έτη της τρέχουσας περιόδου, η παραγωγή και των πέντε εγκαταστάσεων αναµένεται να αυξηθεί σηµαντικά (καθώς συνεχίζεται η τόσο η εγχώρια όσο και η παγκόσµια αύξηση της ζήτησης χάλυβα) και να αυξηθούν, αντίστοιχα, και οι εκποµπές τους. Οι εκποµπές των χαλυβουργείων εξαρτώνται, εκτός από το ύψος της παραγωγής τους, από την ποιότητα του χρησιµοποιούµενου σκραπ και από το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. Καθώς το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται, αναµένεται ότι οι περισσότερες χαλυβουργίες θα αυξήσουν την κατανάλωση ορυκτών καυσίµων (συνήθως ανθρακίτης και φυσικό αέριο). Πί νακας 9: Σύγκριση επαληθευµένων εκθέσεων και εκχωρηθέντων δικαιωµάτων στον κλάδο παραγωγής σιδήρου & χάλυβα για το έτος 2005 [Πηγή CITL, επεξεργασία ΕΠΕΜ] Α/Α Εγκατάσταση Έκθεση 2005 ικαιώµατα ιαφορά % 5-1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ Α.Ε. 44.088 84.879 40.791 48,1 5-2 ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΗ Α.Ε. 85.849 212.650 126.801 59,6 5-3 ΣΙ ΕΝΟΡ Α.Ε. 79.688 155.186 75.498 48,7 5-4 ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΑΣΕΕ 54.670 139.335 84.665 60,8 5-5 SOVEL Α.Ε. 121.512 205.493 83.981 40,9 ΣΥΝΟΛΟ 385.807 797.543 411.736 51,6 Γ6. Τσιµέντο Στον Πίνακα 10 δίνονται τα αναλυτικά στοιχεία των επαληθευµένων εκθέσε ων και των δικαιωµάτων στις εγκαταστάσεις του κλάδου παραγωγής τσιµέντου. Τα στοιχεία δίνονται τόσο ανά εγκατάσταση όσο και ανά όµιλο (οι µονάδες κάθε επιχείρησης αποτελούν φυσική οµάδα). Όπως παρατηρείται από τον Πίνακα, και οι τρεις όµιλοι είχαν µικρό πλεόνασµα δικαιωµάτων. Ο 16

ΧΑΛΥΨ δείχνει να κινείται σε οριακή ισορροπία και µια πιθανή αύξηση της παραγωγής του το 2006 θα οδηγήσει στην εµφάνιση ελλείµµατος. Το σχετικά µεγαλύτερο πλεόνασµα του ΤΙΤΑΝ οφείλεται κυρίως στην εγκατάσταση της Θεσσαλονίκης. Καθώς η ζήτηση τσιµέντου αυξάνεται, τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, είναι πιθανό τα επόµενα δύο έτη της τρέχουσας περιόδου και οι τρεις όµιλοι να παρουσιάσουν έλλειµµα. Πί νακας 10: Σύγκριση επαληθευµένων εκθέσεων και εκχωρηθέντων δικαιωµάτων στον κλάδο παραγωγής τσιµέντου για το έτος 2005 [Πηγή CITL, επεξεργασία ΕΠΕΜ] Α/Α Εγκατάσταση Έκθεση 2005 ικαιώµατα ιαφορά % 6-1 ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ - ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΟΛΥΜΠΟΣ 2.864.434 2.845.445-18.989-0,7 6-2 ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ ΙΙ 1.364.350 1.406.855 42.505 3,0 6-3 ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ ΙΙΙ - ΧΑΛΚΙ Α 1.844.382 1.831.400-12.982-0,7 6-4 Α.Ε. ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ ΤΙΤΑΝ - ΘΕΣ/ΝΙΚΗ 1.073.214 1.250.110 176.896 14,2 6-5 Α.Ε. ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ ΤΙΤΑΝ - ΠΑΤΡΑ 1.046.057 1.077.585 31.528 2,9 6-6 Α.Ε. ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ ΤΙΤΑΝ - ΕΛΕΥΣΙΝΑ 157.896 139.628-18.268-13,1 6-7 Α.Ε. ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ ΤΙΤΑΝ - ΚΑΜΑΡΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ 2.078.967 1.976.344-102.623-5,2 6-8 ΧΑΛΥΨ ΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Α.Ε. 544.211 544.259 48 0,0 ΣΥΝΟΛΟ 10.973.511 11.071.626 98.115 0,9 Α/Α ΟΜΙΛΟΣ Έκθεση 2005 ικαιώµατα ιαφορά % ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ 6.073.166 6.083.700 10.534 0,2 Α.Ε. ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ ΤΙΤΑΝ 4.356.134 4.443.667 87.533 2,0 ΧΑΛΥΨ ΟΜΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Α.Ε. 544.211 544.259 48 0,0 Γ7. Ασβέστης Στον Πίνακα 11 δίνονται τα αναλυτικά στοιχεία των επαληθευµένων εκθέσε ων και των δικαιωµάτων στις εγκαταστάσεις του κλάδου παραγωγής ασβέστη. Η εγκατάσταση της επιχείρησης ΣΤΑΝΤΑΡ ΠΑΣΤΟΥΡΜΑΤΖΗΣ έχει απενταχθεί από το σύστηµα εµπορίας δικαιωµάτων καθώς µείωσε τη συνολική της δυναµικότητα. Στον κλάδο του ασβέστη εµφανίζονται σηµαντι κές αποκλίσεις µεταξύ των εγκαταστάσεων. Κάποιες εγκαταστάσεις ανέφεραν εκποµπές σηµαντικά µεγαλύτερες σε σχέση µε τα δικαιώµατά τους. Η βασική αιτία των αποκλίσεων είναι τα ασαφή στοιχεία που κατέθεσαν οι εγκαταστάσεις σχετικά µε την παραγωγή τους κατά τη διάρκεια της κατανοµής των δικαιωµάτων. Η αρµόδια αρχή έχει εκφράσει την πρόθεση να αλλάξει την κατανοµή των δικαιωµάτων στον κλάδο (στο σχέδιο κατανοµής της περιόδου 2005 2007), προκείµενου να διορθωθούν οι 17

παρατηρούµενες αποκλίσεις. Ωστόσο, µέχρι τις αρχές Ιουλίου δεν είχε ψηφιστεί η σχετική ΚΥΑ και δεν υπήρξε κάποια επίσηµη ανακοίνωση από το ΓΕ Ε σε σχέση µε πιθανές αλλαγές στην κατανοµή. Αντιθέτως, το ελληνικό Μητρώο έστειλε στο CITL τα στοιχεία της γνωστής κατανοµής που το ΓΕ Ε είχε ανακοινώσει το Μάιο του 2005. Επίσης, κάποιες επιχειρήσεις έχουν καταθέσει αιτήσεις για εκχώρηση πρόσθετων δικαιωµάτων από την Αποθήκη νεοεισερχοµένων. Αν και οι πρώτες αιτήσεις κατατέθηκαν στο ΓΕ Ε στις αρχές του 2005, µέχρι τον Ιούλιο του 2006 δεν υπήρξε καµία σχετική απόφαση εκχώρησης πρόσθετων δικαιωµάτων. Λαµβάνοντας υπόψη ότι το κόστος αγοράς εκποµπών είναι πολύ υψηλό σε σχέση µε τα περιθώρια κέρδους από την πώληση του ασβέστη, είναι πιθανό δύο τουλάχιστο εγκαταστάσεις να αντιµετωπίσουν σ ηµαντικό πρόβληµα κατά την εκκαθάριση των λογαριασµών τους στο Μητρώο. Στο 2ο εθνικό σχέδιο κατανοµής που αφορά την περίοδο 2008 2012 έχουν προστεθεί τέσσερις ακόµη εγκαταστάσεις, δύο που ξεκίνησαν τη λειτουργία τους το 2006 και δύο που υπήρχαν αλλά δεν είχαν εντοπιστεί κατά την εκπόνηση του πρώτου σχεδίου. εν είναι ακόµη γνωστό αν το ΓΕ Ε θα καλέσει τις εγκαταστάσεις αυτές να ενταχθούν στο σχέδιο για τα έτη 2006 και 2007. Πίνακας 11: Σύγκριση επαληθευµένων εκθέσεων και εκχωρηθέντων δικαιωµάτων στον κλάδο παραγωγής ασβέστη για το έτος 2005 [Πηγή CITL, επεξεργασία ΕΠΕΜ] Α/Α Εγκατάσταση Έκθεση 2005 ικαιώµατα ιαφορά % 7-1 ΑΣΒΕΣΤΟΛΑΤΟΜΙΚΗ ΟΥΚΕΡΗΣ ΑΠ. 29.567 29.769 202 0,7 7-2 ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΙΑ ΑΦΟΙ ΠΑΡΑΣΧΟΥ ΑΒΕΕ 17.217 19.994 2.777 13,9 7-3 ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΙΑ Η ΕΝΩΣΙΣ ΟΥΚΕΡΗΣ ΧΡ. 65.485 51.075-14.410-28,2 7-4 ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Α.Ε. 20.729 22.668 1.939 8,6 7-5 ΚΥΚΝΟΣ Α.Ε. 44.981 39.995-4.986-12,5 7-6 CaO ΜΑΚΕ ΟΝΙΚΗ 53.663 51.004-2.659-5,2 7-7 ΡΑΙΚΟΣ A.E. 92.759 124.118 31.359 25,3 7-8 ΣΤΑΝΤΑΡ ΠΑΣΤΟΥΡΜΑΤΖΗΣ 21.675 21.675 7-9 ΤΣΙΡΙΓΩΤΗΣ Α.& Α. Α.Ε. 62.819 92.047 29.228 31,8 7-10 ΑΙΜΟΣ 3.094 11.546 8.452 73,2 7-11 CaO ΘΕΣΣΑΛΙΚΗ ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΙΑ ΑΕ 73.248 61.975-11.273-18,2 7-12 ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΙΑ ΒΕΛΕΣΤΙΝΟΥ A.E. 54.283 32.152-22.131-68,8 7-13 ΕΒΕΤΖΟΓΛΟΥ Β.& Α. Α.Ε. 39.724 50.956 11.232 22,0 7-14 ΜΠΟΥΓΑ ΑΦΟΙ ΗΛΙΑ & ΣΙΑ Ο.Ε. 6.264 18.161 11.897 65,5 7-15 ΥΙΟΙ Θ. ΤΣΑΡΟΥΧΑ & ΣΙΑ Ο.Ε. 15.099 16.174 1.075 6,6 7-16 ΟΛΥΜΠΟΣ ΘΕΣΣΑΛΙΚΗ ΑΣΒΕΣΤΟΠΟΙΙΑ - Ν. ΣΙΑΜΗ & ΣΙΑ Ο.Ε. 14.037 29.464 15.427 52,4 ΣΥΝΟΛΟ 547.988 651.098 103.110 15,8 18

Γ8. Γυαλί Στον Πίνακα 12 δίνονται τα αναλυτικά στοιχεία των επαληθευµένων εκθέσεων και των δικαιωµάτων στις εγκαταστάσεις του κλάδου παραγωγής γυαλιού. Πίνακας 12: Σύγκριση επαληθευµένων εκθέσεων και εκχωρηθέντων δικαιωµάτων στον κλάδο παραγωγής γυαλιού για το έτος 2005 [Πηγή CITL, επεξεργασία ΕΠΕΜ] Α/Α Εγκατάσταση Έκθεση 2005 ικαιώµατα ιαφορά % 8-1 ΑΦΟΙ ΒΑΛΑΒΑΝΗ 18.090 8-2 ΓΙΟΥΛΑ Α.Ε. 46.386 65.531 19.145 29,2 8-3 ΚΡΟΝΟΣ Α.Ε. 21.447 21.820 373 1,7 ΣΥΝΟΛΟ 67.833 87.351 19.518 22,3 Από τις εγκαταστάσεις του κλάδου µία έκλεισε οριστικά πριν τα τέλη του 2005 (ΑΦΟΙ ΒΑΛΑΒΑΝΗ) και δεν κατέθεσε επαληθευµένη έκθεση. Μια ακόµη (ΚΡΟΝΟΣ) έκλεισε στις αρχές του 2006, αλλά κατέθεσε επαληθευµένη έκθεση για το 2005. Έτσι, από το 2006 και στο εξής ο κλάδος θα περιλαµβάνει µία µόνο εγκατάσταση (ΓΙΟΥΛΑ Α.Ε.). Γ9. Κεραµικά Στον Πίνακα 13 δίνονται τα αναλυτικά στοιχεία των επαληθευµένων εκθέσεων και των δικαιωµάτων στις εγκαταστάσεις του κλάδου παραγωγής κεραµικών. Μια από τις εγκαταστάσεις (ΜΑΜΑΚΟΣ) έκλεισε οριστικά και δεν κατέθεσε επαληθευµένη έκθεση. Μια ακόµη εγκατάσταση (ΤΣΑΣΕΡΛΗΣ ΑΒΕΕ) δεν είχε καταθέσει επαληθευµένη έκθεση, µέχρι και τις αρχές Ιουλίου. Τέλος, µία εγκατάσταση (ΚΕΡΑΜΕΙΑ ΑΛΛΑΤΙΝΗ) κατέθεσε µηδενική έκθεση. Ο κλάδος των κεραµικών είχε την µεγαλύτερη καθυστέρηση στην κατάθεση των επαληθευµένων εκθέσεων, σε σχέση µε τους υπόλοιπους κλάδους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο κλάδος περιλαµβάνει πολλές µικρές εγκαταστάσεις, οι οποίες δεν διαθέτουν τα µέσα και τους πόρους για τη παρακολούθηση και αναφορά των εκποµπών τους. 19

Πίνακας 13: Σύγκριση επαληθευµένων εκθέσεων και εκχωρηθέντων δικαιωµάτων στον κλάδο παραγωγής κεραµικών για το έτος 2005 [Πηγή CITL, επεξεργασία ΕΠΕΜ] Εγκατάσταση Έκθεση 2005 ικαιώµατα ιαφορά % ΑΚΕΚ Α.Ε. 29.380 23.277-6.103-26,2 ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΡΑ ΑΦΟΙ Α.Ε. 19.149 19.818 669 3,4 ΒΑΒΟΥΛΙΩΤΗΣ-ΓΟΥΝΑΡΗΣ-ΜΗΤΑΚΗΣ/ΧΑΛΚΙΣ ΑΒΕΕ 34.514 35.063 549 1,6 ΒΑΒΟΥΛΙΩΤΗΣ-ΓΟΥΝΑΡΗΣ-ΜΗΤΑΚΗΣ/ΧΑΛΚΙΣ ΑΒΕΕ 56.632 55.760-872 -1,6 Β.Ε.Α.Κ. ΑΕ 22.433 27.476 5.043 18,4 ΒΙΤΡΟΥΒΙΤ Α.Ε. 10.222 16.247 6.025 37,1 ΓΑΛΑΝΗΣ ΗΜ. & ΣΙΑ ΟΕ "TITAN" 5.291 6.350 1.059 16,7 ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑ Γ. ΚΑΤΣΙΚΗΣ Α.Ε 13.677 14.743 1.066 7,2 ΚΕΡΑΜΕΙΑ ΑΛΛΑΤΙΝΗ 0 6.410 6.410 100,0 ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑ ΧΑΛΚΙ ΙΚΗΣ Α.Ε. 38.149 29.894-8.255-27,6 ΚΕΡΑΜΟΥΡΓΙΚΗ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ ΑΒΕΕ 4.684 12.541 7.857 62,7 ΜΑΜΑΚΟΣ ΚΕΡΑΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΡΓΟΥΣ 4.972 3.524-1.448-41,1 "ΚΕΡΑΜΟΥΡΓΙΚΗ ΑΓΡΙΝΙΟΥ" ΠΛΙΝΘΟΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑ ΚΛ. Γ. ΚΑΤΣΙΚΗ & ΣΙΑ Α.Ε 14.358 14.459 101 0,7 ΚΟΚΚΙΝΟΓΕΝΗΣ Ι.. Α.Ε. 36.544 27.704-8.840-31,9 ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑ Β. ΜΑΛΙΟΥΡΗ ΑΒΕΕ 27.489 31.111 3.622 11,6 ΜΑΤΖΙΑΡΗΣ Α.Ε. 7.093 3.926-3.167-80,7 ΜΑΥΡΙ ΗΣ Α.Ε. 25.187 27.924 2.737 9,8 ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΕΡΑΜΟΤΟΥΒΛΟΠΟΙΙΑ ΑΒΕΕ 16.390 16.932 542 3,2 ΠΛΙΝΘΟΚΕΡΑΜ Ε.Π.Ε. 6.630 9.618 2.988 31,1 ΠΛΙΝΘΟΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑ ΑΦΟΙ ΧΡ.ΖΑΡΚΑ ΟΥΛΑ Α.Ε. 7.195 7.106-89 -1,3 ΡΕΘΥΜΝΙΩΤΙΚΗ ΤΟΥΒΛΟΠΟΙΙΑ Α.Ε. 12.717 16.963 4.246 25,0 ΡΟΙ Η Γ.&. ΑΦΟΙ Ο.Ε. 1.389 6.931 5.542 80,0 ALPHA KERAMICA Α.Ε. 45.446 46.394 948 2,0 ΣΟΛΩΜΟΥ Θ. ΑΦΟΙ 17.296 15.035-2.261-15,0 ΤΕΧΝΟΚΕΡΑΜΙΚΗ ΑΒΕΕ 9.802 9.844 42 0,4 ΦΙΛΚΕΡΑΜ JOHNSON A.E. 29.474 36.730 7.256 19,8 ΚΟΘΑΛΗΣ Α.Ε. 74.459 70.034-4.425-6,3 ΑΦΟΙ ΑΡΙΣΤΕΙ ΟΠΟΥΛΟΙ ΚΕΡΑΜΟΥΡΓΙΚΗ Α.Β.Ε.Ε. 9.243 10.600 1.357 12,8 AΦΟΙ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΟΕ 4.058 3.063-995 -32,5 ΚΕΡΑΜΙ ΙΑ ΑΡΓΟΥΣ ΑΒΕΕ 2.758 4.628 1.870 40,4 ΚΕΡΑΜΟΥΡΓΙΚΗ ΡΑΦΗΝΑΣ A.E. 28.879 29.024 145 0,5 ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑ ΣΠΑΡΤΗΣ 8.501 6.964-1.537-22,1 ΑΦΟΙ Γ. ΜΗΤΣΙΑ Η - Α. ΠΑΠΑΣΤΕΡΓΙΟΥ Ο.Ε. 4.070 3.415-655 -19,2 ΗΜΗΤΡΙΟΣ & ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΗΤΣΙΑ ΗΣ & ΥΙΟΙ Ο.Ε. 5.388 4.251-1.137-26,7 O TITAN - ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΘ. ΜΟΥΓΙΟΣ Ε.Ε.Ε. 11.239 7.847-3.392-43,2 ΣΑΚΕΛΑΡΑΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α.Ε. 12.969 12.743-226 -1,8 ΤΣΑΣΕΡΛΗΣ A.B.E.E 1.837 ΚΕΡΑΜΟΠΟΙΙΑ ΧΡΙΣΤΟ ΟΥΛΙ Η Α.Ε. 9.670 17.230 7.560 43,9 TERRA A.E. 96.725 59.110-37.615-63,6 ΥΙΟΙ ΝΙΚΟΥ ΑΕΒΕ 6.790 19.391 12.601 65,0 ΑΦΟΙ. ΠΡΙΝΤΖΗ ΑΠΕΤΕ 7.368 5.020-2.348-46,8 ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΤΣΑΝΗΣ Α.Ε. 5.499 8.409 2.910 34,6 ΣΥΝΟΛΟ 765.510 783.509 17.999 2,3 20