ΠΕΡΙEΧΟΜΕΝΑ Πρό λο γος...13 ΜΕ ΡΟΣ Ι: Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗ Ει σα γω γή 1 ου Μέ ρους...16 1 ο Κε φά λαιο: Ε ΛΕΥ ΘΕ ΡΟΣ ΧΡΟ ΝΟΣ & Α ΝΑ ΨΥ ΧΗ 1.1 Οι έν νοιες του ε λεύ θε ρου χρό νου και της ανα ψυ χής...17 1.2 Θε ω ρί ες σχε τι κές με την έν νοια της σχό λης...18 1.3 Οι δια στά σεις της σχό λης...19 1.4 Ι στο ρι κή δια δρο μή της έν νοιας της σχό λης...22 1.5 Σύν δε ση των ό ρων α ναψυ χή, ψυ χα γω γί α, δια σκέ δα ση...24 1.6 Δρα στη ριό τη τες του ε λεύ θε ρου χρό νου...27 1.7 Δι καί ω μα στην α ναψυ χή...28 1.8 Υ πη ρε σί ες α να ψυ χής...29 1.9 Η α γο ρά του ε λεύ θε ρου χρό νου και της α να ψυ χής...31 1.10 Μελ λο ντι κές τά σεις της α γο ράς του ε λεύ θερου χρό νου και της α να ψυ χής...32 Ε ρω τή σεις και θέ ματα για συ ζή τη ση...34 Βι βλιο γρα φί α...35 2ο Κε φά λαιο: ΤΟ ΑΝΤΙ ΚΕΙ ΜΕ ΝΟ ΤΗΣ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑΣ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗΣ 2.1 Α ντι κεί με νο της υ παί θριας ανα ψυ χής...37 2.2 Υ παί θρια ανα ψυ χή & Του ρι σμός υπαίθρου...39 2.2.1 Του ρι σμός πε ρι πέ τειας και α κραί α α θλή μα τα...41 2.3 Το μείς της υ παίθριας ανα ψυ χής...42 2.3.1 Το μέ ας υπαί θριων δρα στη ριο τή των & ακραίων αθλημάτων...42 2.3.2 Το μέ ας ανάπτυ ξης δεξιοτήτων & δια χεί ρι σης αν θρώ πι νου δυ να μικού στην ύπαιθρο...45 2.3.3 Το μέ ας αγω γής υ παί θρου (υ παί θρια α να ψυ χή στο σχο λεί ο)...49 2.3.4 Το μέ ας υπαί θριας θε ραπευ τι κής α να ψυ χής...52 2.4 Προ γράμ μα τα & υπη ρε σί ες υπαί θριας ανα ψυ χής στην Ελ λά δα...58 2.4.1 Ι στο ρι κή α να δρο μή της υπαί θριας ανα ψυ χής στην Ελ λά δα...58 2.4.2 Η ιδιω τι κή πρω το βου λί α & η υπαί θρια α να ψυ χή στην Ελ λά δα..59 2.4.3 Ση μα ντι κοί προ ο ρι σμοί υπαί θριων δρα στη ριο τή των στην Ελ λά δα...61 2.4.4 Κρα τι κοί φο ρείς & προ γράμ μα τα υ παί θριας ανα ψυ χής στην Ελ λά δα...65 2.5 Ορ γα νι σμοί με α ντι κεί με νο την υπαί θρια α να ψυ χή...71 2.6 Υ πη ρε σί ες υ παί θριας α να ψυ χής και α στι κό πε ρι βάλ λον...76 Ε ρω τή σεις και θέ ματα για συ ζή τη ση...79 Βι βλιο γρα φί α...79 3
3ο Κε φά λαιο: ΣΥΜ ΜΕ ΤΟ ΧΗ ΣΕ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΕΣ ΔΡΑ ΣΤΗ ΡΙΟ ΤΗ ΤΕΣ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗΣ & Α ΚΡΑΙΑ Α ΘΛΗ ΜΑ ΤΑ 3.1 Η φι λο σο φί α των προ γραμ μά των υ παί θριας α να ψυ χής...81 3.2 Κί νη τρα συμ με το χής σε δρα στη ριό τη τες υ παί θριας ανα ψυ χής...83 3.3 Ε μπό δια προς τη συμ με το χή σε δρα στη ριό τη τες υ παί θριας ανα ψυ χής...84 3.4 Έν νοιες και ό ροι που ε μπε ριέ χο νται στην υ παί θρια ανα ψυ χή...86 3.4.1 Βιω μα τι κή εκπαί δευ ση και προ γράμ μα τα υ παί θριας α να ψυ χής...87 3.4.2 Προ γράμ μα τα υ παί θριας α να ψυ χής, α κραί ων α θλη μά των και πε ρι πέ τειας...87 3.4.3 Η έν νοια ρί σκο στην υ παί θρια α να ψυ χή και τα α κραί α α θλή μα τα...89 3.4.4 Η έν νοια πρό κλη ση στις υ παί θριες δρα στη ριό τη τες...92 3.5 Θε ωρί ες συμ με το χής σε προ γράμ μα τα υπαίθριων δρα στη ριο τή των...92 3.5.1 Η πα ρου σί α των εν δορ φι νών κα τά τη συμ με το χή σε δρά σεις πε ρι πέ τειας...94 3.5.2 Η θε ω ρί α της ι δα νι κής διέ γερσης σε υ παί θριες δρα στη ριό τη τες...96 3.5.3 Η κα τά στα ση ρο ής σε υ παί θριες δρα στη ριό τη τες...97 3.5.4 Μο ντέ λο της ε μπει ρί ας της περι πέ τειας... 100 3.6 Η πα ρέμ βα ση των συμ με τε χό ντων στη διάρ κεια της δρά σης... 104 Ε ρω τή σεις και θέ ματα για προβληματισμό... 104 Βι βλιο γρα φί α... 105 ΜΕ ΡΟΣ Ι Ι: ΜΑ ΝΑ ΤΖΜΕ ΝΤ Υ ΠΗ ΡΕ ΣΙΩΝ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑΣ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗΣ Ει σα γω γή 2 ου Μέ ρους... 110 4ο Κε φά λαιο: ΣΧΕ ΔΙΑ ΣΜΟΣ Υ ΠΗ ΡΕ ΣΙΩΝ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑΣ ΑΝΑ ΨΥ ΧΗΣ ΘΕ Ω ΡΗ ΤΙ ΚΑ ΣΤΟΙ ΧΕΙΑ 4.1 Ε πι διώ ξεις κα τά τη λειτουργία του σχε δια σμού... 111 4.2 Τα στά δια του Σχε δια σμού... 111 4.2.1 Πρώ το στά διο: Φι λο σο φί α και α ντι κει με νικοί στόχοι του ορ γα νι σμού... 111 4.2.2 Δεύ τε ρο στά διο: Προσ διο ρι σμός του χα ρα κτή ρα του προ γράμ μα τος... 114 4.2.3 Τρί το στά διο: Συ γκέ ντρω ση στοι χεί ων για τους συμ με τέ χο ντες... 115 4.2.4 Τέ ταρ το στά διο: Κα τα σκευ ή προ σχέ διου προ γράμ μα τος... 116 4.2.5 Σχεδιασμός και χρονοδιάγραμμα... 120 4
ΠΡΑ ΚΤΙ ΚΗ Ε ΦΑΡ ΜΟ ΓΗ 4.3 Κα τη γο ρί ες προ γραμ μά των υ παί θριων δρα στη ριο τήτων α να ψυ χής... 120 4.3.1 Μό νι μα ορ γα νω μέ νος χώ ρος υ λο ποί η σης υ παί θριων δρα στη ριο τή των... 121 4.3.2 Η ύπαρξη αρχείου πληροφοριών στη βάση υλοποίησης... 122 Ε ρω τή σεις και θέ ματα για συ ζή τη ση... 125 Βι βλιο γρα φί α... 126 5ο Κε φά λαιο: ΟΡ ΓΑ ΝΩ ΣΗ Υ ΠΗ ΡΕ ΣΙΩΝ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑΣ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗΣ ΘΕ Ω ΡΗ ΤΙ ΚΑ ΣΤΟΙ ΧΕΙΑ 5.1 Ε πι διώ ξεις κα τά τη λειτουργία της ορ γά νω σης... 127 5.2. Ορ γα νό γραμ μα αν θρώ πι νου δυ να μι κού σε μί α δρά ση... 127 5.3 Ορ γά νω ση κα τά ε πί πε δα λει τουρ γί ας... 128 5.4 Δια χεί ρι ση δια θέ σι μων φυ σι κών πό ρων... 129 5.5 Δια χεί ρι ση αν θρώ πι νου δυ να μι κού. Συ γκε ντρω τι σμός και α πο κέ ντρω ση... 131 ΠΡΑ ΚΤΙ ΚΗ Ε ΦΑΡ ΜΟ ΓΗ 5.6 Ο υπεύθυνος του προσωπικού της βάσης... 133 5.7 Υ πεύ θυ νος υλοποίησης των δρα στη ριο τή των... 133 5.8 Κα νό νες κα τα σκευ ής ορ γα νο γράμμα τος σε υ παί θριες δρα στη ριό τη τες... 134 5.9 Χρή σι μες συμ βου λές για άρ τια ορ γά νω ση προ γραμ μά των ανα ψυ χής... 135 Ε ρω τή σεις και θέ ματα για συ ζή τη ση... 136 Βι βλιο γρα φί α... 137 6ο Κε φά λαιο: Υ ΛΟ ΠΟΙ Η ΣΗ Υ ΠΗ ΡΕ ΣΙΩΝ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑΣ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗΣ ΘΕ Ω ΡΗ ΤΙ ΚΑ ΣΤΟΙ ΧΕΙΑ 6.1 Ε πι διώ ξεις κα τά τη λειτουργία του σχε δια σμού... 139 6.2 Η γε σί α. Ο ρι σμός... 140 6.3 Ρό λος και κα θή κο ντα ε νός η γέ τη σε δρα στη ριό τη τες α να ψυ χής... 141 6.4 Θε ω ρη τι κή προ σέγ γι ση της έν νοιας της η γε σί ας στην υ παί θρια α να ψυ χή... 142 6.4.1 Η θε ω ρί α του χα ρα κτη ρι στι κού γνω ρί σμα τος του η γέ τη... 143 6.4.2 Η θε ω ρί α της η γε σί ας του Διευ θυ ντι κού Πλέγ μα τος... 143 6.4.3 Το κλα σι κό μο ντέ λο των δια φορε τι κών στυλ η γε σί ας... 145 6.4.4 H θε ω ρί α των ευ νο ϊ κών συν θη κών... 146 ΠΡΑ ΚΤΙ ΚΗ Ε ΦΑΡ ΜΟ ΓΗ 6.5. Απο τε λε σμα τι κή η γε σί α στις υ παί θριες δρα στη ριό τη τες α να ψυ χής... 148 5
6 6.5.1 Σχη μα τι σμοί των με λών των ο μά δων κα τά την η γε σί α... 148 6.5.2 Η ε πι λο γή του η γέ τη σε μί α ο μά δα... 149 6.5.3 Επι κοι νω νί α του η γέ τη και των συμ με τε χό ντων... 150 6.5.4 Λύ ση προ βλη μάτων και λή ψη α πό φα σης σε υ παί θριες δρα στη ριό τη τες... 153 Ε ρω τή σεις και θέ ματα για συ ζή τη ση... 157 Βι βλιο γρα φί α... 157 7ο Κε φά λαιο: Α ΞΙΟ ΛΟ ΓΗ ΣΗ Υ ΠΗ ΡΕ ΣΙΩΝ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑΣ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗΣ ΘΕ Ω ΡΗ ΤΙ ΚΑ ΣΤΟΙ ΧΕΙΑ 7.1 Ε πι διώ ξεις κα τά τη λει τουρ γί α της α ξιο λό γη σης... 159 7.2 Οι σκο ποί της α ξιο λό γη σης... 160 7.3. Πρό τυ πα α πό δο σης και έλεγ χος... 160 7.4 Η μέ τρη ση της α πό δο σης... 161 7.5. Ε πί πε δα ε λέγ χων στη λει τουρ γί α της α ξιο λό γη σης... 162 7.5.1 Προ σα να το λι σμός της α ξιο λό γησης προς τους συμ με τέ χο ντες /πε λά τες... 162 7.5.2 Προ σα να το λι σμός της α ξιο λό γησης προς το πρό γραμ μα... 163 7.5.3 Προ σα να το λι σμός της α ξιο λό γησης προς το προσωπικό του προγράμματος... 163 7.5.4 Προ σα να το λι σμός της α ξιο λό γησης προς το φυ σι κό πε ρι βάλ λον... 163 7.5.5 Προ σα να το λι σμός της α ξιο λό γησης προς την το πι κή κοι νω νί α... 164 7.5.6 Προ σα να το λι σμός της α ξιο λό γη σης προς τη διοί κη ση του ορ γα νι σμού... 164 7.6. Ση μα ντι κά στοι χεί α πριν α πό τη λει τουρ γί α της α ξιο λό γη σης... 164 ΠΡΑ ΚΤΙ ΚΗ Ε ΦΑΡ ΜΟ ΓΗ 7.7 Α ξιο λό γη ση και προ γράμ μα τα υ παί θριας α να ψυ χής... 166 7.7.1 Πε ρι πτω σια κή με λέ τη... 167 7.7.2 Όρ γα να α ξιο λό γη σης... 168 Ε ρω τή σεις και θέ ματα για προβληματισμό... 172 Βι βλιο γρα φί α... 172 8ο Κε φά λαιο: ΜΑΡΚΕ ΤΙΝ ΓΚ Υ ΠΗ ΡΕ ΣΙΩΝ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑΣ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗΣ ΘΕ Ω ΡΗ ΤΙ ΚΑ ΣΤΟΙ ΧΕΙΑ 8.1 Ε πι διώ ξεις κα τά τη λει τουρ γί α του μάρ κε τιν γκ... 175 8.2. Το μάρ κε τιν γκ υ πη ρε σιών υ παί θριας α να ψυ χής στη χώ ρα μας... 176 8.3 Το ι διαί τε ρο της δια χεί ρι σης των υ πη ρε σιών υ παί θριας ανα ψυ χής... 176 8.4 Μάρκετινγκ οικολογικής συνείδησης... 179
8.5 Δια μόρ φω ση ε νός πλά νου μάρ κε τιν γκ... 180 ΠΡΑ ΚΤΙ ΚΗ Ε ΦΑΡ ΜΟ ΓΗ ΠΛΑ ΝΟΥ ΜΑΡ ΚΕ ΤΙΝ ΓΚ 8.6 Το πλά νο μάρ κε τιν γκ της εταιρεί ας Φ.Υ.Δ.Α.... 181 8.6.1 Η δή λω ση απο στο λής του ορ γα νι σμού... 181 8.6.2 Η α νά λυ ση του μείγ μα τος μάρ κε τιν γκ... 182 8.6.3 Η α νά λυ ση του ε σω τε ρι κού πε ρι βάλ λο ντος... 185 8.6.4 Η α νά λυ ση του ε ξω τε ρι κού πε ρι βάλ λο ντος... 187 8.6.5 Η SWOT α νά λυ ση... 188 8.6.6 Ε πι λο γή ομά δων στό χου... 189 8.6.7 Κα θο ρι σμός στό χων της λει τουρ γί ας του μάρ κε τιν γκ... 190 8.6.8 Α νά πτυ ξη στρα τη γι κών μάρ κε τιν γκ... 191 8.6.9 Χρο νο διά γραμ μα και ε κτί μη ση του πλά νου μάρ κε τιν γκ... 193 Ε ρω τή σεις και θέματα για συζήτηση... 193 Βι βλιο γρα φί α... 194 ΜΕ ΡΟΣ Ι Ι Ι: Υ ΠΑΙ ΘΡΙΕΣ ΔΡΑ ΣΤΗ ΡΙΟ ΤΗ ΤΕΣ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗΣ & Α ΚΡΑΙΑ Α ΘΛΗ ΜΑ ΤΑ ΕΚ ΠΑΙ ΔΕΥ ΣΗ ΣΤΕ ΛΕ ΧΩΝ. Ει σα γω γή 3 ου μέ ρους... 196 9ο Κε φά λαιο: Ο ΡΕΙ ΝΗ ΠΕ ΖΟ ΠΟ ΡΙΑ 9.1 Ο ρι σμός... 197 9.2 Ο φέ λη α πό την πε ζο πο ρί α... 198 9.3 Η ο ρει νή πε ζο πο ρί α α πό τη σκοπιά της Φυ σιο λο γί ας... 198 9.4 Ε πί πε δα δυ σκο λί ας δια δρο μών της ο ρει νής πε ζο πο ρί ας... 199 9.5 Συγ γε νι κές υ παί θριες δρα στη ριό τη τες... 201 9.6 Μά να τζμε ντ της δρά σης της ο ρει νής πε ζο πο ρί ας... 202 9.6.1 Σχε δια σμός της δρα στη ριό τη τας... 202 9.6.2 Ορ γά νω ση της δρα στη ριό τη τας... 203 9.6.3 Κα θο δή γη ση της δρα στη ριό τη τας... 204 9.7 Α τυ χή μα τα που συν δέ ο νται με την ο ρει νή πε ζο πο ρί α... 206 9.8 Προ σό ντα του συ νο δού... 207 9.9 Α πα ραί τη τος ε ξο πλι σμός για την ο ρει νή πε ζο πο ρί α... 208 9.10 Πε ρι βαλ λο ντι κές ε πι πτώ σεις της δρά σης... 209 ΠΕ ΡΙ ΠΤΩ ΣΙΑ ΚΗ ΜΕΛΕ ΤΗ... 210 Ε ρω τή σεις σχετικές με την περιπτωσιακή μελέτη... 211 Βι βλιο γρα φί α... 212 10 ο Κε φά λαιο: Ε ΛΕΥ ΘΕ ΡΗ ΚΑ ΤΑΣΚΗ ΝΩ ΣΗ ΣΤΗΝ Υ ΠΑΙ ΘΡΟ 10.1 Ο ρι σμός... 213 10.2 Ο φέ λη α πό την ε λεύ θε ρη κα τα σκήνω ση... 214 7
8 10.3 Η κα τα σκή νω ση σε φυ σι κό πε ρι βάλλον α πό τη σκο πιά της Φυ σιο λο γί ας... 215 10.4 Ε πί πε δα δυ σκο λί ας στην ε λεύ θερη κα τα σκή νω ση... 215 10.5 Μά να τζμε ντ της δρά σης της ε λεύ θε ρης κα τα σκή νω σης... 218 10.5.1 Σχε δια σμός της δρα στη ριό τη τας... 218 10.5.2 Ορ γά νω ση της κα τα σκή νω σης... 219 10.5.3 Κα θο δή γη ση της δρα στη ριό τη τας... 220 10.6 Α τυ χή μα τα που συν δέ ο νται με την ε λεύ θε ρη κα τα σκή νω ση... 221 10.7 Προ σό ντα του αρ χη γού της κα τασκή νω σης... 222 10.8 Πε ρι βαλ λο ντι κές ε πι πτώ σεις της ε λεύ θε ρης κα τα σκή νω σης... 222 ΠΕ ΡΙ ΠΤΩ ΣΙΑ ΚΗ ΜΕΛΕ ΤΗ... 223 Ε ρω τή σεις για την περιπτωσιακή μελέτη... 225 Βι βλιο γρα φί α... 226 11 ο Κε φά λαιο: ΠΡΟ ΣΑ ΝΑ ΤΟ ΛΙ ΣΜΟΣ 11.1 Ο ρι σμός... 227 11.2 Ο φέ λη α πό τη δρα στη ριό τη τα του προ σα να το λι σμού... 227 11.3 Ο προσα να το λι σμός α πό την πλευ ρά της Φυ σιο λο γί ας... 228 11.4 Ε πί πε δα δυ σκο λί ας δια δρο μών στη δρα στη ριό τη τα του προ σα να το λι σμού... 228 11.5 Τε χνι κά στοι χεί α για τη δρα στη ριό τη τα του προ σα να το λι σμού... 230 11.5.1 Εί δη προ σα να το λι σμού... 230 11.5.2 Ση μεί α του ο ρί ζο ντα... 231 11.5.3 Πυ ξί δα... 231 11.5.4 Α ζι μού θιο... 232 11.5.5 Χάρ της... 233 11.5.6. Ι σο ϋ ψείς κα μπύ λες... 233 11.5.7 Υ πό μνη μα Χάρ τη... 235 11.6. Μά να τζμε ντ της δρά σης του προσα να το λι σμού... 235 11.6.1 Σχε δια σμός της δρα στη ριό τη τας... 235 11.6.2 Ορ γά νω ση της δρα στη ριό τη τας... 238 11.6.3 Κα θο δή γη ση της δρα στη ριό τη τας... 238 11.7 Α τυ χή μα τα που συν δέ ο νται με τον προ σα να το λι σμό... 239 11.8 Προ σό ντα του συ νο δού του προ σα να το λι σμού... 239 ΠΕ ΡΙ ΠΤΩ ΣΙΑ ΚΗ ΜΕΛΕ ΤΗ... 240 Ε ρω τή σεις για την περιπτωσιακή μελέτη... 241 Βι βλιο γρα φί α... 242 12 ο Κε φά λαιο: Ο ΡΕΙ ΝΗ ΠΟ ΔΗ ΛΑ ΣΙΑ 12.1 Ο ρι σμός... 243 12.2 Ο φέ λη α πό την πο δη λα σί α... 244 12.3 Η ορει νή ποδηλασία α πό τη σκοπιά της Φυ σιο λο γί ας.... 244
12.4 Ε πί πε δα δυ σκο λί ας δια δρο μών ο ρει νής πο δη λα σί ας... 245 12.5 Μά να τζμε ντ της δρά σης ο ρει νή πο δη λα σί α... 246 12.5.1 Σχε δια σμός της δρα στη ριό τη τας... 246 12.5.2 Ορ γά νω ση της δρα στη ριό τη τας... 247 12.5.3 Κα θο δή γη ση της δρα στη ριό τη τας... 248 12.6 Α τυ χή μα τα που συν δέ ο νται με την ο ρει νή πο δη λα σί α... 255 12.7 Προ σό ντα του συ νο δού... 256 12.8 Α πα ραί τη τος ε ξο πλι σμός για την ο ρει νή πο δη λα σί α... 256 12.9 Πε ρι βαλ λο ντι κές ε πι πτώ σεις της δρά σης... 257 ΠΕ ΡΙ ΠΤΩ ΣΙΑ ΚΗ ΜΕΛΕ ΤΗ... 258 Ε ρω τή σεις για την περιπτωσιακή μελέτη... 259 Βι βλιο γρα φί α... 260 13 ο Κε φά λαιο: ΠΛΕΥ ΣΗ ΜΕ ΚΑ ΝΟ Ε-ΚΑ ΓΙΑΚ ΣΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΥΔΑΤΑ 13.1 Ο ρι σμός... 261 13.2 Ο φέ λη του α τό μου α πό τη συμ μετο χή... 261 13.3 Το κα νό ε/κα γιάκ λίμνης α πό τη σκοπιά της Φυ σιο λο γί ας... 262 13.4 Ε πί πε δα δυ σκο λί ας δια δρο μών κανόε/καγιάκ σε ε σω τε ρι κά ύ δα τα.. 262 13.5 Πε ρι γρα φή του ε ξο πλι σμού του σκά φους κα νό ε-κα γιάκ... 262 13.6 Μά να τζμε ντ της δρά σης του κα νόε-κα γιάκ... 268 13.6.1 Σχε δια σμός της δρα στη ριό τη τας... 268 13.6.2 Ορ γά νω ση της δρα στη ριό τη τας... 269 13.6.3 Κα θο δή γη ση της δρα στη ριό τη τας... 270 13.7 Α τυ χή μα τα που συν δέ ο νται με το κα νόε-κα γιάκ... 271 13.8 Προ σό ντα του συ νο δού... 272 13.9 Πε ρι βαλ λο ντι κές ε πι δρά σεις... 272 ΠΕ ΡΙ ΠΤΩ ΣΙΑ ΚΗ ΜΕΛΕ ΤΗ... 273 Ε ρω τή σεις για την περιπτωσιακή μελέτη... 275 Βι βλιο γρα φί α... 276 14 ο Κε φά λαιο: ΚΑ ΤΑ ΒΑ ΣΗ ΠΟ ΤΑ ΜΩΝ ΜΕ ΡΑ ΦΤΙΝ ΓΚ 14.1 Ο ρι σμός... 277 14.2 Ο φέ λη του συμ με τέ χο ντα α πό τη δρα στη ριό τη τα του ρά φτιν γκ... 278 14.3 Το ρά φτιν γκ α πό τη σκο πιά της Φυ σιο λο γί ας... 278 14.4 Ε πί πε δα δυ σκο λί ας κα τα βά σε ων στο ρά φτιν γκ... 279 14.5 Ε ξο πλι σμός του ράφτιν γκ... 281 14.5.1 Πε ρι γρα φή της βάρ κας... 281 14.5.2 Ε ξο πλι σμός των ε πι βαι νό ντων... 282 14.5.3 Ε ξο πλι σμός των ο δη γών και της βάρ κας... 283 14.6 Μά να τζμε ντ της δρά σης του ρά φτιν γκ... 283 14.6.1 Σχε δια σμός της δρα στη ριό τη τας... 283 14.6.2 Ορ γά νω ση της δρα στη ριό τη τας... 284 9
14.6.3 Κα θο δή γη ση της δρα στη ριό τη τας... 286 14.7 Α τυ χή μα τα που συν δέ ο νται με το ρά φτιν γκ... 292 14.8 Προ σό ντα του συ νο δού... 293 14.9 Πε ρι βαλ λο ντι κές ε πι πτώ σεις της δρά σης... 294 ΠΕ ΡΙ ΠΤΩ ΣΙΑ ΚΗ ΜΕΛΕ ΤΗ... 295 Ε ρω τή σεις για την περιπτωσιακή μελέτη... 297 Βι βλιο γρα φί α... 298 15 ο Κε φά λαιο: ΤΟ ΞΟ ΒΟ ΛΙΑ 15.1 Ο ρι σμός... 299 15.2 Ο φέ λη α πό την Το ξο βο λί α... 299 15.3 Η το ξο βο λί α α πό την πλευρά της Φυσιο λο γί ας... 300 15.4 Πε ρι γρα φή του ε ξο πλι σμού... 300 15.5 Χρή ση του ε ξο πλι σμού. Τε χνι κή σκό πευ σης... 302 15.6 Μά να τζμε ντ της δρά σης της το ξο βο λί ας... 303 15.6.1 Σχε δια σμός της δρα στη ριό τη τας... 303 15.6.2 Ορ γά νω ση της δρα στη ριό τη τας... 304 15.6.3 Κα θο δή γη ση της δρα στη ριό τη τας... 305 15.7 Προ σό ντα του συ νο δού... 305 15.8 Α σφά λεια. Πρό λη ψη α τυ χη μά των... 306 15.9 Πε ρι βαλ λο ντι κές ε πι δρά σεις... 306 Ε ρω τή σεις και θέματα για συζήτηση... 307 ΠΕ ΡΙ ΠΤΩ ΣΙΑ ΚΗ ΜΕΛΕ ΤΗ... 307 Ε ρω τή σεις για την περιπτωσιακή μελέτη... 309 Βι βλιο γρα φί α... 309 16 ο Κε φά λαιο: Ε ΝΑ Ε ΡΙΕΣ ΔΡΑ ΣΤΗ ΡΙΟ ΤΗ ΤΕΣ ΜΕ ΧΡΗ ΣΗ ΣΧΟΙ ΝΙΩΝ 16.1 Ι στο ρι κά... 311 16.2 Ο ρι σμός... 312 16.3 Ο φέ λη α πό τη συμ με το χή σε ε να έ ριες δρά σεις... 313 16.4 Μά να τζμε ντ ε να έ ριων δρα στη ριο τή των με σχοι νιά... 314 16.4.1 Σχε δια σμός της ε να έ ριας δια πέ ρα σης... 318 16.4.2 Ορ γά νω ση της ε να έ ριας δια πέ ρα σης... 319 16.4.3 Υ λο ποί η ση της ε να έ ριας δια πέ ρα σης... 319 16.5 Α πα ραί τη τος ε ξο πλι σμός για την ε να έ ρια δια πέ ρα ση... 322 16.6 Προ σό ντα των συ νο δών... 322 16.7 Πε ρι βαλ λο ντι κές ε πι πτώ σεις των εναέριων δράσεων με χρήση σχοινιών... 323 ΠΕ ΡΙ ΠΤΩ ΣΙΑ ΚΗ ΜΕΛΕ ΤΗ... 324 Ε ρω τή σεις για την περιπτωσιακή μελέτη... 325 Βι βλιο γρα φί α... 326 10
17 ο Κε φά λαιο: ΕΚ ΠΑΙ ΔΕΥ ΣΗ ΣΤΕ ΛΕ ΧΩΝ & ΘΕ ΣΕΙΣ Α ΠΑ ΣΧΟ ΛΗ ΣΗΣ ΘΕ Ω ΡΗ ΤΙ ΚΑ ΣΤΟΙ ΧΕΙΑ 17.1 Ε παγ γελ μα τι κές προ ο πτι κές στην α γο ρά της α να ψυ χής... 327 17.2 Εκ παί δευ ση συ νο δών προ γραμ μάτων υπαί θριας α να ψυ χής... 327 17.3 Η διε θνής ε μπει ρί α εκ παί δευ σης στε λε χών υ παί θριας α να ψυ χής... 329 17.4 Συ στή μα τα εκ παί δευ σης... 331 ΠΡΑ ΚΤΙ ΚΗ Ε ΦΑΡ ΜΟ ΓΗ 17.5 Κέ ντρα υ λο ποί η σης δρα στη ριο τήτων υ παί θριας α να ψυ χής... 332 17.6 Πε ρι γρα φή θέ σε ων ερ γα σί ας σε κέ ντρα υ λο ποί η σης δρα στη ριο τή των... 333 17.6.1 Θέ σεις ερ γα σί ας σε βά σεις ρά φτιν γκ... 333 17.6.2 Θέ σεις ερ γα σί ας σε κα τα σκη νωτι κά κέ ντρα... 334 17.6.3 Θέ σεις ερ γα σί ας σε κέ ντρα υ παί θριων δρα στη ριο τή των α να ψυ χής... 335 17.6.4 Θέ σεις ερ γα σί ας σε κέ ντρα α νά πτυ ξης δε ξιο τή των & διαχείρισης αν θρώ πι νου δυνα μι κού... 336 17.6.5 Γρα φεί α πώ λη σης υ πηρε σιών υ παί θριας α να ψυ χής... 336 17.7 Πλά νο εκ παί δευ σης σε εταιρεία υ παί θριας ανα ψυ χής... 337 17.7.1 Φι λο σο φί α, ό ρα μα, στό χοι της εταιρείας... 338 17.7.2 Γε νι κές δε ξιό τη τες & γνώ σεις... 339 17.7.3 Σχο λές ο δη γών - συ νο δών υπαί θριων δρα στη ριο τή των... 340 17.7.4 Ορ γα νω τι κές/διοι κη τι κές δε ξιό τη τες και γνώ σεις... 340 17.8 Θέ σεις ερ γα σί ας & α πα ραί τη τες δε ξιό τη τες εργαζομένων... 342 17.9 Σύ νο λο α παι τού με νων προσόντων α νά θέ ση ερ γα σί ας... 344 Ε ρω τή σεις και θέ ματα για προβληματισμό... 346 Βι βλιο γρα φί α... 346 ΜΕ ΡΟΣ ΙV: ΕΙ ΔΙ ΚΑ ΘΕ ΜΑ ΤΑ ΣΤΗΝ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗ Ει σα γω γή 4 ου μέ ρους... 348 18ο Κε φά λαιο: ΠΡΟ ΛΗ ΨΗ & ΔΙΑ ΧΕΙ ΡΙ ΣΗ ΠΙ ΘΑ ΝΩΝ ΚΙΝ ΔΥ ΝΩΝ 18.1 Ει σα γω γή... 349 18.2 Συμ με το χή σε υ παί θριες δρα στη ριό τη τες πε ρι πέ τειας... 350 18.3 Η έν νοια της δια χεί ρι σης έκτα κτων κα τα στά σε ων κιν δύ νου... 351 18.4 Πού μπο ρεί να α πο δο θεί έ να α τύ χη μα;...352 18.5 Εί δη κιν δύ νων κα τά τις υ παί θριες δρα στη ριό τη τες... 352 18.5.1 Κίν δυ νοι α πό το πε ρι βάλ λον... 352 18.5.2 Κίν δυ νοι α πό τον αν θρώ πι νο πα ρά γο ντα... 354 18.6 Η θε ω ρί α των α τυ χη μά των. Πώς συμ βαί νουν τα α τυ χή μα τα;...355 18.7 Α νά λυ ση των κιν δύ νων... 356 11
18.8 Προ βλή μα τα στην α ντι με τώ πι ση των κιν δύ νων... 359 18.9 Πρα κτι κές συμ βου λές... 360 Ε ρω τή σεις και θέ ματα για συ ζή τη ση... 361 Βι βλιο γρα φί α... 361 19 ο Κε φά λαιο: Α ΣΤΙ ΚΗ & ΠΟΙ ΝΙ ΚΗ ΕΥ ΘΥ ΝΗ ΤΟΥ ΔΙΟΡΓΑ ΝΩ ΤΗ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΩΝ ΔΡΑ ΣΤΗ ΡΙΟ ΤΗ ΤΩΝ & Α ΚΡΑΙΩΝ Α ΘΛΗ ΜΑ ΤΩΝ 19 Α στι κή και ποι νι κή ευ θύ νη. Δια φορές... 363 19.1 Α στι κή ευ θύ νη... 364 19.1.1 Δι καιο πρα κτι κή & αδι κο πρα κτι κή ευ θύ νη... 364 19.1.2 Υ πο κει με νι κή & α ντι κει με νι κή ευ θύ νη... 364 19.1.2.1 Αντι κει με νι κή ευ θύ νη... 366 19.1.2.1.1 Ύπαρ ξη ζη μί ας. Ο ρι σμός... 367 19.12.1.2/3 Συ μπε ρι φο ρά, πρά ξη ή πα ρά λει ψη, πα ρά νο μη... 368 19.1.2.1.4 Υ παι τιό τη τα, δό λος ή α μέ λεια... 371 19.1.2.1.5 Αι τιώ δης συ νά φεια με τα ξύ ζη μιο γό νου πρά ξε ως ή πα ρα λεί ψε ως και ζη μίας... 371 19.2 Ποι νι κή ευ θύ νη... 374 19.3 Συ μπε ρά σμα τα... 376 Ε ρω τή σεις και θέ ματα για προβληματισμό... 377 Βι βλιο γρα φί α... 377 20 ο Κε φά λαιο: ΤΟ ΜΑΝΑ ΤΖΜΕ ΝΤ ΤΟΥ ΠΕ ΡΙ ΒΑΛ ΛΟ ΝΤΟΣ ΧΩ ΡΟΥ ΣΕ ΔΡΑ ΣΕΙΣ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑΣ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗΣ 20.1 Το πρό βλη μα... 379 20.2 Η ε πί δρα ση των δρα στη ριο τή των υ παί θριας α να ψυ χής στο πε ρι βάλ λον... 380 20.3 Η ε πί δρα ση δρα στη ριο τή των του ρι σμού και α νά πτυ ξης στο πε ρι βάλ λον... 382 20.4 Α ντι με τώ πι ση του προ βλή μα τος... 383 20.5 Μά να τζμε ντ της α να ψυ χής των δα σών και των ε θνι κών δρυ μών... 384 20.6 Μά να τζμε ντ της α να ψυ χής των ακτών και των πα ρα λιών... 387 20.7 Πρα κτι κές συμ βου λές. Συ μπε ρι φο ρά σε υ παί θριες δρα στη ριό τη τες ανα ψυ χής... 389 Πε ρι πτω σια κή Με λέ τη... 390 Ε ρω τή σεις και θέ ματα για προβληματισμό... 392 Βι βλιο γρα φί α... 392 12
ΠΡΟ ΛΟ ΓΟΣ Ο το μέ ας της υ παί θριας α να ψυ χής πε ρι λαμ βά νει κά θε αν θρώ πινη δραστη ριο ποί η ση στη φύ ση, η ο ποί α, ό μως, δεν προ κα λεί εκ με τάλ λευ ση ή ε μπορευ μα το ποί η ση ή αλ λοί ω ση ή δια τα ρα χή του φυ σι κού πε ρι βάλ λο ντος. Η α γο ρά της υ παί θριας α να ψυ χής ε κτεί νε ται α πό τη συμ με το χή α τό μων κά θε η λι κί ας σε ή πιας μορ φής υ παί θριες δρα στη ριό τη τες α να ψυ χής έ ως τη συμ με το χή σε δρα στη ριό τη τες που ε μπε ριέ χουν υ ψη λό ρί σκο, ό πως τα ακραί α α θλή μα τα. Στό χος του βι βλί ου εί ναι η πλή ρης εκ παί δευ ση των στε λε χών και των συ νο δών υ παί θριων δρα στη ριο τή των α να ψυ χής και α κραί ων α θλη μά των σε ό λες οι λει τουρ γί ες του μά να τζμε ντ των υ πη ρε σιών. Στην ξέ νη βι βλιο γρα φί α α ντίστοι χα, το α ντι κεί με νο α να φέ ρε ται ως outdoor recreation management. Το βι βλί ο α πευ θύ νε ται: α) σε φοι τη τές προ πτυ χια κού και με τα πτυ χια κού κύκλου σπου δών, Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι., β) σε σπουδα στές σχε τι κών ε παγ γελ μα τι κών σχο λών Κ.Ε.Κ. & Ι.Ε.Κ, και γ) σε ά το μα που ερ γά ζο νται ή δη ως συ νο δοί ή ο δη γοί σε ε ται ρεί ες υ παί θριας α να ψυ χής και του ρι σμού υ παί θρου. Α να λυ τι κά, το βι βλί ο χω ρί ζε ται σε τέσ σε ρα μέ ρη: Μέ ρος Ι: Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗ Στο πρώ το μέ ρος του βι βλί ου, γί νε ται θε ω ρη τι κή προ σέγ γι ση στις έννοιες του Ε λεύ θε ρου χρό νου, της Α να ψυ χής, της Υ παί θριας α να ψυ χής, του Τουρισμού Υ παί θρου και των σχε τι κών υ πη ρε σιών που προ σφέ ρο νται στη χώ ρα μας. Α να φέ ρο νται ό λες οι θε ω ρί ες και κατ ε πέ κτα ση η φι λο σο φί α των προγραμ μά των υ παί θριας α να ψυ χής. Τα στοι χεί α αυ τά θεω ρού νται θε με λιώ δεις γνώ σεις που ο φεί λει να κα τέ χει κά θε στέ λε χος για τον ε πι τυ χή σχε δια σμό υπη ρε σιών υ παί θριας α να ψυ χής ή υ πη ρε σιών του ρι σμού υ παί θρου. Μέ ρος Ι Ι: ΜΑ ΝΑ ΤΖΜΕ ΝΤ Υ ΠΗ ΡΕ ΣΙΩΝ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑΣ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗΣ Στο δεύ τε ρο μέ ρος του βι βλί ου, α να λύ ε ται η έν νοια του μά να τζμε ντ των υ πη ρε σιών σε προ γράμ μα τα υ παί θριας α να ψυ χής και α κραί ων α θλη μά των. Ανα φέ ρο νται οι λει τουρ γί ες του σχε δια σμού, της ορ γά νω σης, της υ λο ποί ησης, της α ξιο λό γη σης, αλ λά και της προ ώ θη σης των υ πη ρε σιών, με συ γκεκρι μέ νες ε φαρ μο γές στα α ντί στοι χα προ γράμ μα τα υ παί θριας α να ψυ χής. 13
Μέ ρος Ι Ι Ι: Υ ΠΑΙ ΘΡΙΕΣ ΔΡΑ ΣΤΗ ΡΙΟ ΤΗ ΤΕΣ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗΣ & Α ΚΡΑΙΑ Α ΘΛΗ ΜΑ ΤΑ, ΕΚΠΑΙ ΔΕΥ ΣΗ ΣΤΕ ΛΕ ΧΩΝ Στο τρί το μέ ρος του βι βλί ου, α ναφέ ρο νται υ παί θριες δρα στη ριό τη τες α ναψυ χής και α κραί α α θλή μα τα, ό πως: η ο ρει νή πε ζο πο ρί α, η ε λεύ θε ρη κα τα σκήνω ση στη φύ ση, ο προ σα να το λι σμός, η ορει νή πο δη λα σί α, το κα νό ε-κα γιάκ, το ρά φτιν γκ, η το ξο βο λί α και οι ε να έ ριες δρα στη ριό τη τες με χρή ση σχοι νιών. Η έμ φα ση του κε φα λαί ου δί νε ται α) στη δια χεί ρι ση των δρα στη ριο τή των, β) την εκ παί δευ ση των συ νοδών και γ) τη δη μιουρ γί α α ντί στοι χων σχο λών. Μέ ρος ΙV: ΕΙ ΔΙ ΚΑ ΘΕ ΜΑ ΤΑ ΣΤΗΝ Υ ΠΑΙ ΘΡΙΑ Α ΝΑ ΨΥ ΧΗ Στο τέ ταρ το μέ ρος του βι βλί ου, α να φέ ρο νται ει δι κά θέ μα τα στην υ παί θρια α να ψυ χή, ό πως: η δια χεί ρι ση ε πι κίν δυ νων κα τα στά σε ων, η σχέ ση με ταξύ φυσι κού πε ρι βάλ λο ντος με υ πη ρε σί ες και δρα στη ριό τη τες α να ψυ χής, η α στι κή και ποι νι κή ευ θύ νη που φέ ρουν οι συ νο δοί και οι ί διες οι ε ται ρεί ες που παρέ χουν προ γράμ μα τα του ρι σμού υ παί θρου. Η ύ λη του πα ρό ντος βι βλί ου α πο τε λεί α πό σταγ μα ε μπει ρί ας πολ λών δε καε τιών ε μπλο κής του συγ γρα φέ α με την α γο ρά της υ παί θριας α να ψυ χής και ε πι τυ χούς σύν δε σής της με την ε πι στη μο νι κή έ ρευ να. Η δια δι κα σί α της υ λο ποί η σης κά θε προ γράμ μα τος υ παί θριας α να ψυ χής και α κραί ων α θλη μά των, πο τέ δεν ε πα ναλαμ βά νε ται με τον ί διο τρό πο, δεν α πο τε λεί ρου τί να, ενώ το τέ λος του δεν εί ναι πάντα προ βλέ ψι μο. Αυ τός εί ναι και ο λό γος που κα θι στά την η γε σί α σε πα ρό μοιες δρά σεις, υ πευ θυ νό τη τα δύ σκολη, πε ρί πλο κη και υ ψη λών α παι τή σε ων. Η συ νε χής εκ παί δευ ση των συ νο δών, η διαρ κής α πό κτη ση γνώ σε ων και η πραγ μα τι κή συ νο δεί α εί ναι ση μα ντικό τα τες προ ϋ πο θέ σεις για την ε πι τυ χή έκβα ση των υ παί θριων προ γραμ μά των και την α σφά λεια των συμ με τε χό ντων. Κα λή με λέ τη Κου θού ρης Χα ρί λα ος, Ε πί κου ρος Κα θη γη τής, Πανεπιστήμιο Θεσ σα λί ας 14