Biohe enika ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ανάλυση δεικτών γενετικής προδιάθεσης για καρδιαγγειακά νοσήματα και θρόμβωση Τμήμα Γενετικής και Μοριακής Διαγνωστικής
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις περιλαμβάνουν μια σειρά παθήσεων της καρδιάς και των αγγείων και αποτελούν την κυριότερη αιτία θανάτου σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες. Η θρόμβωση οφείλεται σε αλληλεπιδράσεις πολλαπλών γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, οι οποίοι συμμετέχουν στην ανάπτυξη της ασθένειας. Σήμερα γνωρίζουμε γενετικούς παράγοντες που φαίνεται ότι συμμετέχουν στο μηχανισμό της θρόμβωσης. Μερικά από τα γονίδια τα οποία αποτελούν σημαντικούς γενετικούς δείκτες για την προδιάθεση καρδιαγγειακών νοσημάτων, θρομβοεμβολικής νόσου ή αθηρωμάτωσης είναι τα εξής: ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΙΚΤΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗΣ ΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΘΡΟΜΒΩΣΗ
A. ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ κινδύνου για τη δημιουργία 6. Υποδοχέας της ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ σοβαρών φλεβικών και ενδοθηλιακής πρωτεΐνης C αρτηριακών θρομβώσεων με ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ [Endothelial Protein C αποτέλεσμα την εμφάνιση Receptor (EPCR) (Γονίδιο ΘΡΟΜΒΟΦΙΛΙΑ ΚΑΙ στεφανιαίας νόσου ή PROCR)] ΘΡΟΜΒΟΕΜΒΟΛΙΚΉ εγκεφαλικών επεισοδίων. Μεταλλάξεις και ΝΟΣΟ πολυμορφισμοί στο γονίδιο PROCR1 έχουν συσχετιστεί 4. Παράγοντας πήξης XIII - τόσο με βαριά αγγειακά 1. Παράγοντας πήξης του υπομονάδα Α FXIII (Γονίδιο θρομβοεμβολικά επεισόδια, αίματος V-LEIDEN ή Factor F13A1) όσο και με προδιάθεση για την V Leiden (F5) Η ανεπάρκεια του παράγοντα εμφάνιση βαριών Είναι η πιο συχνή αιτία ΧΙΙΙ μπορεί να προκαλέσει καρδιαγγειακών διαταραχών, κληρονομούμενης σοβαρότατη αιμορραγική όπως το έμφραγμα του θρομβοφιλίας. Το γονίδιο διάθεση, ενώ αποτελεί σπάνιο μυοκαρδίου. Ο απλότυπος Α1 ευθύνεται επίσης για αίτιο καθ' έξη αποβολών. σε ομοζυγωτία έχει βρεθεί ότι αυτόματες αποβολές στις Συγκεκριμένος δρα προστατευτικά σε άτομα εγκύους. πολυμορφισμός αποτελεί με FV-Leiden ενώ ο ισχυρό προστατευτικό απλότυπος Α3 αυξάνει τον παράγοντα εναντίον της 2. Προθρομβίνη ή παρά- κίνδυνο θρομβώσεων, εμφάνισης θρομβοεμβολικών γοντας πήξης ΙΙ (FII) ή F2 θρομβοεμβολικών παθήσεων και καρδιαγγειακών Αποτελεί τη δεύτερη πιο συχνή αλλά και αυτόματων παθήσεων. μορφή θρομβοφιλίας, μετά τον αποβολών. παράγοντα V-Leiden. Πρόκειται για κληρονομούμενο 5. Αναστολέας του παράγοντα κινδύνου για Ενεργοποιητή του αγγειακό εγκεφαλικό Πλασμινογόνου 1 επεισόδιο και αυτόματη [Plasminogen Activator αποβολή του εμβρύου. Inhibitor 1 (PAI-1), (Γονίδιο PLANH1)] Πολυμορφισμός του γονιδίου 3. Γονίδιο της αποτελεί προδιαθεσικό Υπερομοκυστεϊναιμίας ή παράγοντα για τη δημιουργία Μεθυλτετραϋδροφυλλική σοβαρών θρομβοεμβολικών αναγωγάση ή ρεδουκτάση επεισοδίων. Η συγγενής του τετραϋδροφολικού έλλειψη του γονιδίου μεθυλενίου (MTHFR) εκδηλώνεται με αιμορραγική Η υπερομοκυστεϊναιμία, η διάθεση του ατόμου. οποία οφείλεται σε μεταλλάξεις του γονιδίου MTHFR αποτελεί σημαντικό προδιαθεσικό παράγοντα
B. ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟΙ Alzheimer, την αθηρωματική Μεταλλάξεις στο γονίδιο ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ στένωση των αγγείων, το ITGB3 αποτελούν έμφραγμα μυοκαρδίου, προγνωστικό δείκτη κινδύνου ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΓΙΑ αυξημένα ποσά χοληστερόλης για πρόωρο έμφραγμα του ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗ ΝΟΣΟ, και β-λιποπρωτεΐνης και μυοκαρδίου σε νεαρά άτομα ΚΑΙ ΑΘΗΡΩΜΑΤΩΣΗ υπερλιποπρωτεϊναιμία τύπου καθώς και για τη δημιουργία ΙΙΙ. θρομβώσεων σε 1. Απολιποπρωτεΐνη Β μετεγχειρητικούς ασθενείς [Apolipoprotein B 3. β-ινωδογόνο (διάνοιξη στεφανιαίων (γονίδιο ApoB)] [Beta-Fibrinogen (FGB) αγγείων με τη μέθοδο stent). Μεταλλάξεις του γονιδίου (Γονίδιο FGB)] σχετίζονται με την πρώιμη Αποτελεί σημαντική 6. Μετατρεπτικό ένζυμο αθηρωμάτωση των αγγείων, συμπληρωματική εξέταση της αγγειοτενσίνης έμφραγμα μυοκαρδίου και πιστοποίησης της καλής [Angiotensin Converting αυξημένα ποσά χοληστερόλης λειτουργίας του πηκτικού Enzyme, (Γονίδιο ACE)] (LDL-VLDL) στο πλάσμα. Στην μηχανισμού. Μεταλλάξεις προσθήκης ή υπερχοληστερολαιμία τύπου Β απαλοιφής κατά μήκος του (ligand-familial defective 4. Ενδοθηλιακή συνθετάση γονίδιου ACE σχετίζονται με: (FDB) Apo B-100 OMΙM του νιτρικού οξειδίου χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, 144010) που είναι [Endothelial nitric oxide υπερτροφία της αριστερής αυτοσωματική υπερέχουσα κοιλίας στη μέση ηλικία, κληρονομική νόσος, synthase = enos), εμφάνιση στεφανιαίας νόσου εξετάζονται 2 κυρίως Γονίδιο NOS3] ιδιαίτερα στους καπνιστές, ενώ μεταλλάξεις: R3500Q και Η ανεπάρκεια του ένζυμου επιπλέον αποτελεί πιθανό R3531C. Γενικά όταν enos, εξαιτίας συγκεκριμένων προδιαθεσικό δείκτη για διερευνάται η μεταλλάξεων, αποτελεί υπέρταση. υπερχοληστερολαιμία ως ανεξάρτητο παράγοντα υψηλού αυτοσωμική κληρονομική κινδύνου για την εμφάνιση σοβαρών καρδιαγγειακών 7. Λεμφοτοξίνη Α νόσος με συνυπερέχοντα παθήσεων, όπως η στεφανιαία (Lymphotoxin A), χαρακτήρα εξετάζονται τρεις μεταλλάξεις: R3500Q, σπαστική στηθάγχη, αλλά και Παράγοντας νέκρωσης R3500W, H3543Y. πρόωρου εμφράγματος του των όγκων Β Στην οικογενή μυοκαρδίου. Ακόμα αυτό το [(Tumor Necrosis Factor B, υποβηταλιποπρωτεϊναιμία ένζυμο σχετίζεται, ιδίως σε TNFB), (Γονίδιο LTA)] (Hypobetalipoproteinemia) γυναίκες που βρίσκονται σε Η ανίχνευση δύο εξετάζεται όλο το γονίδιο. κύηση, με υπέρταση. πολυμορφισμών αποτελεί σημαντικό προδιαθεσικό 5. Γλυκοπρωτεΐνη ΙΙΙa των δείκτη κινδύνου για την 2. Απολιποπρωτεϊνη Ε αιμοπεταλίων [(Human εμφάνιση οξέος εμφράγματος [Apolipoprotein E Platelet Antigen 1 (HPA1), του μυοκαρδίου, ιδιαίτερα σε (γονίδιο ApoE)] Integrin beta 3, Platelet άτομα που φέρουν Συγκεκριμένοι πολυμορφισμοί οικογενειακό ιστορικό (απλότυποι) του γονίδιου ApoE glycoprotein IIIa (Gp IIIa) σχετίζονται με τη νόσο (Γονίδιο ITGB3)]
Δειγματοληψία Γίνεται λήψη 6ml ολικού αίματος σε σωληνάρια με αντιπηκτικό EDTA (σωληνάρια κενού γενικής αίματος). Το δείγμα μέχρι την αποστολή του στα Εργαστήρια μας φυλάσσεται στη συντήρηση στους 4 C. Μέθοδος ανίχνευσης Η εξέταση για πιθανή προδιάθεση σε κάποια από τις παραπάνω ασθένειες πραγματοποιείται στο DNA που απομονώνεται από τα λευκά αιμοσφαίρια του αίματος. Έπειτα αναλύεται η γενετική σύσταση του κάθε ατόμου σε ένα ή περισσότερα γονίδια για συγκεκριμένες μεταλλάξεις ή πολυμορφισμούς. Για την ανάλυση χρησιμοποιείται η μέθοδος της αλυσιδωτής αντίδρασης της πολυμεράσης (PCR) μέσω της οποίας ενισχύονται καθορισμένα τμήματα του DNA σε πολλά αντίγραφα. Έπειτα ακολουθείται η μέθοδος του ανάστροφου υβριδισμού επάνω σε ειδικές ταινίες όπου βρίσκονται καθηλωμένες συγκεκριμένες ακολουθίες γενετικού υλικού που φέρουν ή όχι τη μετάλλαξη ή τον πολυμορφισμό. Συνοπτικά Εξέταση Καρδιαγγειακά Νοσήματα Αθηρωμάτωση Θρομβοεμβολική Νόσος Γονίδια F5 (V-Leiden), F2, MTHFR, F13A1, PLANH1, ApoB, ApoE, FGB, NOS3, ITGB3, ACE, LTA, PROCR ApoB, ApoE, FGB, NOS3, ITGB3, ACE, LTA F5 (V-Leiden), F2, MTHFR, F13A1, PLANH1, PROCR
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΛΑΡΙΣΑ Εργαστήρια - ος Λεωφ. Γεωργικής Σχολής 65, Πύργος Αθηνών, Μ. Αλεξάνδρου 3 (6 όροφος), Τ.Κ. 57001, Κτήριο ZEDA Λεωφόρος Μεσογείων 2-4 Τ.Κ. 41222 Τ: 2310.474.282, Κτήριο A' (1ος όροφος), Τ: 2410.535.603 2310.474.284 Τ.Κ. 11527 F: 2410.535.664 F: 2310.474.285 Τ: 210.77.08.882, Κ: 6973.984.260 Κινητό: 6944.677.746 210.77.08.218 Email: info@biohellenika.gr F: 210.77.90.788 _ ΠΑΤΡΑ Κ: 6973.346.704 E-mail: info@biohellenikasa.gr Κως 18 & Πανεπιστημίου 3, Τ.Κ. 26441 Εργαστήρια Τ: 2610.437.436 ΕΘΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ F: 2610.431.339 Βασιλέως Κωνσταντίνου 48, Κ: 6978.483.170 Τ.Κ. 11635 Τ: 210.72.73.700 _ Biohe enika ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ F: 210.72.46.618 ΤΑΚ.ΕΙΕ Τράπεζα Αρχέγονων Κυττάρων Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών Αρχελάου 28Α', 11635 Αθήνα Τ: 210.72.99.140 F: 210.72.99.140 _ ΙΩΑΝΝΙΝΑ Τεχνολογικό Πάρκο - Πεδινή Ιωαννίνων, Τ.Κ. 45110 Τ: 26510.07.667 F: 26510.07.673 Κ: 6970.267.540 ΚΡΗΤΗ - ΗΡΑΚΛΕΙΟ Αμαλθείας 17 & Κατεχάκη Τ.Κ. 71201 Τ: 2810.229.351 Κ: 6970.803.497 ΚΡΗΤΗ - XANIA Τζανακάνη 40-42, Γραφείο Α6 (1ος όροφος), T.K. 73134 Τ: 28210.58.758 Κ: 6976.977.384 Επιστημονικοί Υπεύθυνοι Κ. Κουζή, Ιατρός, Αν. Καθηγήτρια Ιστολογίας Εμβρυολογίας Α.Π.Θ., Κιν.: 6944.677.746 Γ. Κολιάκος, Ιατρός, Αν. Καθηγητής Βιοχημείας Α.Π.Θ. www.biohellenika.gr ΑΝΟΙΧΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ _ 801.11. 99299 (κλήση μόνο από σταθερό τηλέφωνο)