THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΙΩΑΝΝΗ ΜΠΡΑ CHAIRMAN AND MANAGING DIRECTOR, PORT OF HERAKLION, VICE PRESIDENT, HELLENIC PORTS ASSOCIATION (ELIME) TO THE GREEK EU PRESIDENCY SUMMIT «THE SEA OF EUROPE: ROUTING THE MAP FOR ECONOMIC GROWTH» ΤΡΙΤΗ 18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
THE ECONOMIST ΟΜΙΛΙΑ ΙΩΑΝΝΗ ΜΠΡΑ CHAIRMAN AND MANAGING DIRECTOR, PORT OF HERAKLION, VICE PRESIDENT, HELLENIC PORTS ASSOCIATION (ELIME) TO THE GREEK EU PRESIDENCY SUMMIT «THE SEA OF EUROPE: ROUTING THE MAP FOR ECONOMIC GROWTH» ΤΡΙΤΗ 18 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014 Κυρίες και κύριοι ευχαριστώ για την πρόσκλη ση. Θα μου επιτρέψετε να είμαστε από την πλευρά του Ηρακλείου και της Κρήτης λίγο πιο συγκεντρωμένοι στο θέμα. Ξεκινώντας να πω ότι για εμάς στην Κρήτη, το Ηράκλειο είναι το κέντρο του κόσμου. Είναι το μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού και έτσι θέλουμε να το βλέπουμε κι έτσι θέλουμε να το προγραμματίσουμε. Το Ηράκλειο λοιπόν είναι σ ένα σταυροδρόμι τριών ηπείρων, της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής και βεβαίως μέσω του λιμανιού του Ηρακλείου γίνεται όλη αυτή η διαδικασία που αφορά το κομμάτι του εμπορίου, το κομμάτι των μεταφορών, επιβατικών και εμπορευμάτων, αλλά και της κρουαζιέρας. Αυτή είναι μια άποψη του λιμανιού του Ηρακλείου βλέποντας ανατολικά, για να πάρουμε και μια άποψη για το τι μιλάμε. Το λιμάνι του Ηρακλείου έχει όπως είπαμε, τριπλό ρόλο: Είναι επιβατικό λιμάνι, έχει δυο πλοία που μεταφέρουν καθημερινά επιβάτες κι εμπορεύματα στο λιμάνι του Πειραιά, έχει μια δυνατότητα περίπου 1 εκατομμυρίου επισκεπτών το 2013, επιβατών και άλλες 400.000 περίπου είναι τα λεγόμενα σαντορινιά, τα γρήγορα catamaran που πάνε τους επισκέπτες στα νησιά.
Πρέπει να σας πω ότι υπήρχε μια αύξηση της τάξεως του 40% το 2013 σε σχέση με το 2012 γιατί είχαμε μια πολύ μεγάλη αύξηση από Ρώσους επισκέπτες στο νησί και αυτό βοήθησε σημαντικά και από τις εκδρομές τους εκεί. Να πούμε ότι για το 2014 προβλέπονται τα ίδια νούμερα και παραπάνω, ιδιαίτερα στο κομμάτι των πλοίων για τα νησιά, αν και τα στοιχεία δυστυχώς από το αεροδρόμιο του Ηρακλείου είναι πολύ θετικά, είχαν φτάσει τα 8 εκατομμύρια επισκέπτες και αυτό βεβαίως είναι ένα πρόβλημα διότι θα δούμε τι θα τους κάνουμε στην Κρήτη. Το εμπορικό λιμάνι είναι ο κύριος δρόμος για την Κρήτη. Βεβαίως συνδυάζεται πάρα πολύ, θα το πούμε αυτό στη συνέχεια και με την ακτοπλοΐα διότι σε καθημερινή βάση φεύγουν περίπου 150 φορτηγά φορτωμένα και η Ευρώπη για 4 τουλάχιστον μήνες το χρόνο τρώει από την Κρήτη φρούτα, λαχανικά και άλλα προϊόντα και αυτό είναι πολύ σημαντικό, αλλάβεβαίως και το κομμάτι που αφορά τα containers, τις εισαγωγές εξαγωγές, κυρίως τις εισαγωγές που αφορούν το κομμάτι των αγροτικών προϊόντων, τα λιπάσματα κτλ. Και βεβαίως το λιμάνι της κρουαζιέρας, ένα κομμάτι που είμαστε πάρα πολύ υπερήφανοι, με πολλές καινοτομίες, πολλά βραβεία διεθνώς, το 2013 φτάσαμε τους 270.000 επιβάτες μετρώντας με τα πρότυπα βεβαίως της MedCruise και 55.000 επισκέπτες πρέπει να σας πω ότι λόγω του home port στο Ηράκλειο από δυο εταιρείες, δημιουργήσαμε πάνω από 50.000 έξτρα διανυκτερεύσεις στον προορισμό λόγω του home port του 2013. Είχαμε 21,5% αύξηση το 2013 και αναμένουμε βάσει των προγραμματισμένων αφίξεων, περίπου το 20% για το 2014, κόντρα στην κρίση που υπάρχει για το 2014 στην κρουαζιέρα και αυτό έχει επηρεάσει και τα νοτιοανατολικά λιμάνια. Αυτή η φωτογραφία τι είναι: Είναι η φωτογραφία όταν έγιναν τα νεότερα παρακλάδια του βασικού δικτύου μεταφορών, πολύ πρόσφατα και να ευχαριστήσω δημόσια τον κ. Κουμουτσάκο βεβαίως που είναι εδώ αλλά και τον κ. Δανέλη γιατί η προσπάθειά τους ήταν πολύτιμη. Είναι από την επίσκεψη της Επιτροπής Μεταφορών πέρυσι στο Ηράκλειο και μάλιστα αυτή η ελιά πίσω, είναι μια ιστορική ελιά 400 χρόνων που είχαμε φυτέψει κι εγκαινιάσαμε εκείνη τη μέρα και καταφέραμε να πείσουμε για το ρόλο της Κρήτης στο βασικό άξονα των διευρωπαϊκών δικτύων μεταφορών και το ρόλο που μπορεί να παίξει στο νησί. 2
Ας δούμε τώρα και να σχεδιάσουμε για το μέλλον. Πιστεύουμε ειλικρινά ότι ο ρόλος της Κρήτης είναι γεωπολιτικός και μπορεί να συνδέσετε τις τρεις ηπείρους που είχα πει, μπορεί να παίξει το ρόλο της ως ένα οικονομικό κέντρο για την Ευρώπη και βεβαίως έρχεται το κομμάτι της ενέργειας που θα το δούμε στη συνέχεια και μπορεί ν αποτελέσει μια βάση για το Trans European Network, την επέκτασή του για το κομμάτι της Ανατολικής Μεσογείου αλλά βεβαίως και της Μαύρης Θάλασσας και της Βόρειας Αφρικής που αρχίζει να παίζει το ρόλο της. Να δούμε λίγο τώρα κάποιους βασικούς στόχους μελετών οι οποίες έχουν ήδη κατατεθεί κ. Υπουργέ και αυτοί είναι κυρίως σε 4 άξονες, γιατί μας αρέσει να είμαστε συγκεκριμένοι και να ξέρουμε τι κάνουμε και να μπορέσουμε βεβαίως να βρούμε στο μέλλον και πώς θα πάμε σ αυτό το κομμάτι: Μελέτη στροφής μεταφορών. Οι θαλάσσιοι δρόμοι που θα έχουν σα στόχο να μελετήσουν και να δουν τη μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου. Πόσοι από σας ξέρετε ότι μεταξύ της Κρήτης και της Αφρικής σε καθημερινή βάση περνούν πάνω από 800 πλοία; Πόσοι από σας το συνειδητοποιείτε αυτό το πράγμα και πώς αυτά τα πλοία θ αυξηθούν τα επόμενα χρόνια όταν ανοίξει το κομμάτι της ενέργειας; Άρα υπάρχει μια σοβαρή ανάγκη να μελετήσουμε και να δούμε πώς μπορούμε να μειώσουμε το κυκλοφοριακό φόρτο, ποιος είναι ο προοδευτικός παράγοντας και βεβαίως, ποιο θα είναι το κόστος σε υποδομές και ανωδομές και συχνότητα των μεταφορικών μέσων. Δεύτερο κομμάτι είναι η μελέτη σκοπιμότητας, σε ποιον τομέα: Υπάρχει η Cosco. Πάρα πολύ σωστά, πάρα πολύ ωραία. Υπάρχει η δυνατότητα για κάτι άλλο; Υπάρχει δυνατότητα για κάτι άλλο; Υπάρχει δυνατότητα για κάπου αλλού; Μπορούμε να έχουμε νέα εμπορευματικά κέντρα μεταφορών; Πόσο, πού και πότε; Η Cosco παίζει το ρόλο της, η ενέργεια έρχεται, το ξέρουμε όλοι, το καταλαβαίνουμε όλοι, πρέπει να τα μελετήσουμε σοβαρά να δούμε τι άλλες δυνατότητες έχουμε. Αν έχουμε. Το τρίτο κομμάτι: Ολοκληρωμένος στρατηγικός σχεδιασμός κινδύνων από παράκτιες και υπεράκτιες θαλάσσιες δραστηριότητες. ξέρουμε 3
ότι η ενέργεια θα δώσει πολλές δυνατότητες στη χώρα και στην Κρήτη. Πρέπει να δούμε τους κινδύνους, αν σχεδιάσουμε και ξέρουμε τώρα τους κινδύνους, θα μπορέσουμε να κάνουμε σωστότερο, ορθολογικότερο και γρηγορότερο σχεδιασμό. Έτσι παρουσιάζεται η αναγκαιότητα αναγνώρισης και εκτίμησης των κινδύνων, κατά τη διεργασία οικονομικής εκμετάλλευσης θαλάσσιου χώρου στην Ελλάδα και Κύπρο και αυτός ο στρατηγικός σχεδιασμός αφορά βεβαίως το περιβάλλον, αφορά την περιβαλλοντική διάσταση και αφορά την οικονομική διάσταση. Είναι πολύ σημαντικό, έχουμε ήδη ξεκινήσει ένα πρόγραμμα, μάλιστα απόψε πετάω για Κύπρο για το kickoff meeting αυτής της συνάντησης που είναι το Route Med, είναι ένα πρόγραμμα μελέτης κινδύνων, ανάλυσης κινδύνων για την εγκατάσταση και λειτουργία πλωτών εξεδρών άντλησης ενέργειας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Πρέπει να μελετήσουμε, να δούμε τους πιθανούς κινδύνους για να μπορέσουμε να προγραμματίσουμε και στρατηγικά καλύτερα. Ποιο μπορεί αυτή τη στιγμή να μας πει ποιες θα είναι οι εξελίξεις στις μεταφορές, ποιες θα είναι οι εξελίξεις στα λιμάνια μας αν δεν το μελετήσουμε αυτό το πράγμα; Τέταρτον: Δημιουργία ασφαλών διαδρόμων κυκλοφορίας. Και στο κομμάτι των containers και στο κομμάτι της εξόρυξης. Είναι πολύ καλή η ανάπτυξη στις μεταφορές, όμως δημιουργούνται συχνά προβλήματα χρόνου και καθυστερήσεων. Είναι οι ασφαλείς διαδρομές in place; Έχουμε αυτή τη στιγμή τη δυνατότητα να το παρακολουθήσουνε αν γίνει κάτι στραβά; Μέσα σ αυτό το κομμάτι λοιπόν, θα έχουμε ταχύτερες και ασφαλέστερες διάπλους πλοίων και θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα το αντικείμενο. Να σας πω λίγα πράγματα για τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα: Βεβαίως οικονομικά και πολιτικά, θα βελτιώσουμε τη θέση μας στο περιβάλλον της Μεσογείου και της Ευρώπης, θα μπορέσουμε να βάλουμε ποσοτικά τους θετικούς παράγοντες για το περιβάλλον και τους οικονομικούς, θα μπορέσουμε να οδηγήσουμε και να δούμε πώς θα πάνε οι επενδύσεις, να δούμε λιγάκι το κομμάτι του HRM, το ανθρώπινο δυναμικό, να ενδυναμώσουμε τη θέση της Ελλάδος στην κατάσταση του χάρτη και 4
στρατηγικά στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, να μπορέσουμε να δούμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα σα νησί, σαν Ελλάδα στην περιοχή. Βεβαίως να δούμε αν και πού χρειάζεται να γίνει κάτι καινούργιο στο κομμάτι των μεταφορών κ αι βεβαίως να προσαρμόσουμε κ αι να προσκαλέσουμε νέες εταιρείες λόγω αυτού του αντικειμένου να έρθουν στην περιοχή μας. Δε θα σας πω αυτή τη στιγμή, θα το δείτε στην παρουσίαση, το project που ήδη έχουμε και τρέχουμε για το κομμάτι αυτό είτε μόνοι μας είτε σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων, αλλά να σας πω δυο τρία πράγματα για κάποια projects που τρέχουμε ήδη. Είναι ένα project που αφορά ένα νέο εμπορικό προβλήτα, ελπίζουμε να τελειώσει σύντομα και να μπορέσει να χρηματοδοτηθεί από τον επενδυτή, 17 εκατομμύρια, νέος εξοπλισμός βεβαίως και να δούμε το κομμάτι, πολύ σημαντικό, που αφορά ένα project, το λεγόμενο Five Senses Project, είναι ένα project που αφορά τo incoming tourism γενικότερα και ειδικότερα για την κρουαζιέρα αλλά και το υπόλοιπο κομμάτι του τουρισμού, ένα πρόγραμμα το οποίο ενεργοποιεί τις πέντε αισθήσεις και βελτιώνει την εμπειρία του επισκέπτη με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορέσει να γίνει αρωγός στην προσπάθεια της επικοινωνίας και το 87% μετά από έρευνα που κάναμε στο Ηράκλειο, να επιστρέψει ως κανονικός τουρίστας. Μην ξεχνάμε ότι δεν είναι μονάχα η μεταφορά, είναι και ο τουρισμός κομμάτι του διευρωπαϊκού δικτύου και είτε μέσω της ακτοπλοΐας είτε μέσω της κρουαζιέρας θα μπορούσε να συμβάλλει καθοριστικά θα έλεγα στο κομμάτι της παραγωγικής διαδικασίας και της παραγωγικότητας στον ιδιωτικό τομέα. Να σας πω ότι πέραν του 25% κερδοφορίας που έχουμε σαν Οργανισμός και αυτό είναι πραγματικό νούμερο, με μια επένδυση 150.000 ευρώ στην κρουαζιέρα που κάναμε για βήματα που θα υποστηρίξουν το home port, ανταποδώσαμε στον προορισμό μας 15.500% ως απόδοση. Και αυτά τα νούμερα μπορούν να βοηθήσουν πραγματικά την τοπική αλλά και την εθνική οικονομία. Αυτό είναι το μοντέλο το οποίο δε θ αναλύσω τώρα, που χρησιμοποιούμε στο κομμάτι της κρουαζιέρας για τις πέντε αισθήσεις και πώς 5
βασίζεται σε πυλώνες συνεργασίας μεταξύ της πόλης, του λιμανιού και των Αρχών γιατί μαζί πρέπει να οδηγήσουν και να προχωρήσουν μπροστά. Να σας πω ότι έχουν προχωρήσει σε κάποια βήματα για την κρουαζιέρα, σε κάποιες επενδύσεις, είτε σε συνεργασία με την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και θα είμαστε πρώτο λιμάνι στη χώρα που θα έχει δικό του στέγασμα στο αεροδρόμιό του για να μπορέσει να εξυπηρετήσει καλύτερα την κρουαζιέρα, έχουμε επαυξήσει όσο μπορούμε και μας επιτρέπουν τις δυνατότητες του λιμανιού και στο εμπορικό αλλά και στο επιβατικό κομμάτι εγκαθιστώντας νέα bollards για να μπορέσουμε να βάλουμε μεγαλύτερα πλοία. Με χαρά σας ανακοινώνω ότι έχει αναγνωριστεί από τή Διεθνή Κοινότητα και ιδιαίτερα από το ΙΡΜΑ, βρεθήκαμε στη 2 η θέση πέρυσι στο κομμάτι των βραβείων για το projects excellence. Σας αφήνω με μια εικόνα του Ηρακλείου, να σας πω ότι είμαστε εδώ μπροστά κερδοφόροι, να πάμε να δούμε το μέλλον και να προγραμματίσουμε μαζί με τις συνθήκες που εξελίσσονται διαρκώς και το μέλλον αυτής της χώρας και αυτού του τόπου. Ευχαριστώ πάρα πολύ. 6