Πακεπηζηήμημ Αζεκώκ, Τμήμα Φανμαθεοηηθήξ ΝΓΓ ΠΡΟΟΠΣΙΚΓ ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΟΤ ΓΛΑΙΟΛΑΔΟΤ ΜΓ ΒΑΗ ΣΑ ΤΓΓΙΟΠΡΟΣΑΣΓΤΣΙΚΑ ΣΟΤ ΥΑΡΑΚΣΗΡΙΣΙΚΑ. TA ΑΠΟΣΓΛΓΜΑΣΑ ΣΗ ΜΓΛΓΣΗ ΘΑΟΤ-ΚΑΒΑΛΑ Πνμθόπημξ Mαγηάηεξ, 11-8-2013
Φανμαθμγκςζία (Φάνμαθμ θαη γκώζε) είκαη ε επηζηήμε ηεξ μειέηεξ θοζηθώκ πεγώκ θανμάθςκ είηε γηα ζεναπεία είηε γηα πνμζηαζία ηεξ ογείαξ. Ιζημνηθά αοηή ε γκώζε είκαη απμηέιεζμα δμθημώκ ζε ακζνώπμοξ Ο θανπόξ ηεξ ειηάξ θαη ημ ειαηόιαδμ είκαη έκα θάνμαθμ πμο θαηακαιώκεηαη ηόζμ ζοπκά ζηε Μεζμγεηαθή δηαηνμθή πμο λεπκάμε ημκ θνίζημμ νόιμ ημο ζηεκ ογεία μαξ. Πιήζμξ ηνμθίμςκ έπμοκ ήδε ακαγκςνηζηεί επίζεμα από ημκ εονςπαηθό μνγακηζμό θανμάθςκ ςξ θάνμαθα θοζηθήξ πνμέιεοζεξ (ηζαη, ζθόνδμ, ζόγηα θηι).
Τνόθημμ ή θάνμαθμ; Τμ ειαηόιαδμ δεκ είκαη έκα απιό ηνόθημμ μύηε μηα απιή πεγή ιηπηδίςκ Πενηέπεη μμκαδηθά μηθνμζοζηαηηθά με ηδηόμμνθε πεμηθή δμμή πμο εηζένπμκηαη ζημ ακζνώπηκμ ζώμα μέζς ηεξ θαζεμενηκήξ δηαηνμθήξ θαη έπμοκ επίδναζε ζηεκ ογεία μαξ. Η μόκε γκςζηή εδώδημε πεγή αοηώκ ηςκ ελεηδηθεομέκςκ πεμηθώκ ζοζηαηηθώκ είκαη μ θανπόξ ηεξ ειηάξ θαη ημ ειαηόιαδμ Τμ ειαηόιαδμ βνίζθεηαη ζημ εκδηάμεζμ μεηαλύ ηνμθίμμο θαη θανμάθμο-άνηζημ πανάδεηγμα Ιππμθναηηθήξ ηαηνηθήξ
Γιηά- ειαηόιαδμ Ο Δημζθμονίδεξ θαη μεηά από αοηόκ όιμη μη ανπαίμη γηαηνμί ζοκηζημύκ όηη ημ θαιύηενα απμηειέζμαηα ζηεκ ογεία πνμένπμκηαη από ημ θνέζθμ ειαηόιαδμ από ακώνημεξ ειηέξ θαη από ζογθεθνημέκεξ πμηθηιίεξ Πιήζμξ ηαηνηθώκ εθανμμγώκ Πμιιέξ ακαθμνέξ μηιμύκ γηα πνήζε ζε πμκόδμκημοξ ή θεθαιαιγίεξ Πνμθακείξ εκδείλεηξ γηα ακηηθιεγμμκώδε δνάζε Dioscorides
ΓΙΑΤΙ;;; Olive harvest. Pot of the 6 th century BC. Γηαηί μ Δημζθμονίδεξ λεπςνίδεη ηα ιάδηα ακάιμγα με ηε δνάζε ημοξ ζηεκ ογεία; Με μηα ζογπνμκε θανμαθμιμγηθή άπμρε ζα πενημέκαμε όηη μη δναζηηθέξ μοζίεξ ημο ιαδημύ είηε δεκ οπάνπμοκ ζε όια ηα ιάδηα είηε οπάνπμοκ ζε δηαθμνεηηθή ζογθέκηνςζε. Κιαζζηθή θανμαθμγκςζηηθή πενίπηςζε δηαθμνεηηθώκ πεμεημηύπςκ ή επμπηαθήξ δηαθύμακζεξ
Γιαημθακζάιε H ειαημθακζάιε (decarboxymethyl ligstroside aglycone) (Oleocanthal) έπεη ακηηθιεγμμκώδε δνάζε ακάιμγε ημο Ibuprofen Ακαζημιή ηεξ ελέιηλεξ ηεξ κόζμο Alzheimer ζε πεηναμαηόδςα (Φεβ. 2013) Ακαζημιέαξ COX1 θαη COX2 Ακηημεηώπηζε νεομαημεηδμύξ ανζνίηηδαξ Ακηημγθμγόκμξ δνάζε Φνόκηα έθζεζε ζε παμειέξ δόζεηξ ακηηθιεγμμκςδώκ μοζηώκ όπςξ ε ειαημθακζάιε πνμζθένεη πνμζηαζία έκακηη ηςκ θανδηαγγεηαθώκ παζήζεςκ θαη ηεξ γήνακζεξ Η ειαημθακζάιε είκαη οπεύζοκε γηα ηεκ αίζζεζε θαρίμαημξ ζημ ιαημό (pungency) πμο είκαη παναθηενηζηηθή ημο αγμονειαίμο. "Phytochemistry: Ibuprofenlike activity in extra-virgin olive oil." Beauchamp, Gary K. et al. Nature (2005), 437(7055), 45-46
Γιαηαζίκε Η ειαηαζίκε έπεη δμμή ακάιμγε με ηεκ ειαημθακζάιε. Γίκαη πανάγςγμ ηεξ οδνμλοηονμζόιε θαη είκαη ε πημ ηζπονή ακηημλεηδςηηθή μοζία ημο ειαημιάδμο
Γζηίαζε ζε ειαημθακζάιε θαη ειαηαζίκε Καη μη δύμ μοζίεξ έπμοκ μεγάιεξ ηεπκηθέξ δοζθμιίεξ ζηεκ πεμηθή ημοξ ακάιοζε. Ακαπηύλαμε μηα θαηκμύνηα πεμηθή μέζμδμ NMR γηα ημκ πνμζδημνηζμό ηςκ δομ μοζηώκ με ζηόπμ κα δμύμε ηηξ δηαθμνέξ μεηαλύ ηςκ ιαδηώκ θαη κα ηα ηαληκμμήζμομε με βάζε ηεκ επίδναζε ημοξ ζηεκ ογεία. Η μέζμδμξ εθανμόζηεθε ζε >350 μμκμπμηθηιηαθά εμπμνηθά ιάδηα από ηεκ Γιιάδα θαη ηεκ Καιηθόνκηα γηα μηα πενίμδμ δομ εηώκ. 40 δείγμαηα από Ν.Καβάιαξ (20 από Θάζμ)
Τα πιεμκεθηήμαηα ηεξ κέαξ μεζόδμο High throughput. Η ακάιοζε παίνκεη 5 ιέπηά γηα ηεκ εθπύιηζε θαη 50 sec γηα ηε ιήρε ημο θάζμαημξ Όπη standards Όπη calibration Μηθνό θόζημξ ακαιςζίμςκ
Σύγθνηζε ακάμεζα ζηα μιηθά εθποιίζμαηα έληνα πανζέκςκ ειαημιάδςκ I.S Υρειήξ πμηόηεηαξ Φαμειήξ πμηόηεηαξ
Γμθακείξ δηαθμνέξ Κάζε πμηθηιία εμθακίδεη ημ δηθό ηεξ πνμθίι Α: Κμνςκέηθε (ηοπηθή) B: Κμνςκέηθε (με ηοπηθή) C: Mission variety, D: Μεγανίηηθε
Επίδπαζη ηηρ θεπμοκπαζίαρ μάλαξηρ Ίδια ποικιλία, ίδια γευγπαθική πποέλεςζη, ίδια εποσή ζςλλογήρ διαθοπεηική θεπμοκπαζία μάλαξηρ ζηο ίδιο ελαιοηπιβείο Υτηλή θεπμοκπαζία Χαμηλή θεπμοκπαζία
Γιαηόιαδμ θαη NMR Τμ 1 H-NMR απμηειεί έκα πακίζπονμ ενγαιείμ γηα ηεκ αλημιόγεζε ηεξ πμηόηεηαξ ημο ειαημιάδμο θαη γηα ηεκ οπμζηήνηλε ηςκ αληώζεςκ ογείαξ (health claims) Άμεζε μέηνεζε Τμ άζνμηζμα ειαημθακζάιεξ+ειαηαζί κε απμηειεί έκα κέμ θνηηήνημ πμηόηεηαξ ζημ ειαηόιαδμ (D1) Δηάθνηζε πνμέιεοζεξ ειαημιάδμο
O κέμξ δείθηεξ Ακ θαη απαηηείηαη ζοκέπηζε ηεξ ένεοκαξ έκαξ κέμξ δείθηεξ γηα ημ παναθηενηζμό ηςκ έληνα πανζέκςκ ειαημιάδςκ D1= oleocanthal+oleacein D2=oleocanthal/oleacein θαίκεηαη κα είκαη ακαγθαίμξ. D πνμξ ηημή ημο UC Davis θαη ηςκ ακζνώπςκ πμο πίζηερακ ζηεκ ηδέα μαξ
ΣΑ ΚΟΡΤΦΑΙΑ ΔΓΙΓΜΑΣΑ ΣΗΝ ΓΛΛΑΔΑ ΠΕΡΙΟΧΗ 1 ΠΑΡΟ 2 ANTIΠΑΡΟ* 3 ΚΡΗΣΗ 4 ΘΑΟ* 5 ΘΑΟ 6 ΖΑΚΤΝΘΟ* 7 ΙΘΑΚΗ 8 ΛΑΚΩΝΙΑ 9 ΖΑΚΤΝΘΟ* 10 ΖΑΚΤΝΘΟ* 11 ΠΑΡΟ 12 ΜΕΗΝΙΑ* 13 ANTIΠΑΡΟ* 14 ΖΑΚΤΝΘΟ* 15 ΚΡΗΣΗ* ΕΠΟΧΗ ΤΓΚΟΜΙΔΗ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2011 ΝΟΕΜΒΡΙΟ 2011 ΝΟΕΜΒΡΙΟ 2012 ΝΟΕΜΒΡΙΟ 2012 ΝΟΕΜΒΡΙΟ 2012 ΝΟΕΜΒΡΙΟ 2012 ΝΟΕΜΒΡΙΟ 2012 ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 ΝΟΕΜΒΡΙΟ 2012 ΝΟΕΜΒΡΙΟ 2012 ΝΟΕΜΒΡΙΟ 2012 ΕΛΑΙΟΚΑΝΘΑ ΛΗ mg/kg ΕΛΑΙΑΙΝΗ mg/kg ΑΓΛΤΚΟ ΕΛΕΤΡΩΠΑΪΝ Η mg/ kg ΑΓΛΤΚΟ ΛΙΓΚΣΡΟΙΔ Η mg/ kg D1 ΕΛΑΙΑΙΝΗ+ ΕΛΑΙΟΚΑΝΘΑΛ Η mg/kg D2 ΕΛΑΙΑΙΝΗ/ ΕΛΑΙΟΚΑΝΘΑΛ Η (ΙΝΣ) D3 ΑΘΡΟΙΜΑ 4 ΕΚΟΪΡΙΔΟΕΙΔΩ Ν mg/kg 711 588 120 114 1300 0,79 1534 357 410 180 131 768 1,11 1080 528 389 83 73 917 0,71 1075 422 214 172 142 637 0,48 951 515 51 139 228 566 0,08 933 559 185 80 93 745 0,31 919 403 320 77 71 723 0,76 872 631 103 108 25 735 0,15 868 423 297 68 74 720 0,67 863 415 284 64 64 699 0,65 828 417 98 257 40 516 0,22 814 393 283 52 58 676 0,69 788 348 279 90 63 627 0,77 781 341 189 76 83 530 0,52 690 284 268 78 52 553 0,90 684
oleocanthal+oleacein mg/kg Ταληκόμεζε ηςκ έληνα πανζέκςκ ειαημιάδςκ με βάζε ημ δείθηε D1 750,00 650,00 550,00 450,00 350,00 ADRAMYTINI ATHENOLIA KORONEIKI 250,00 MANAKI MEGARITIKI 150,00 THROUBA KOLOVI 50,00 oleacein mg/kg 0,00 50,00 100,00 150,00 200,00 250,00 300,00 350,00-50,00 Oleocanthal+oleacin= D1 ζπεηίδεηαη με ηεκ πμηθηιίαξ ηεξ ειηάξ θαη ηεκ επελενγαζία ζημ ειαημηνηβείμ Η Κμνςκέηθε πμο απμηειεί ημ 70% ηςκ δέκηνςκ ζηεκ Γιιάδα έδςζε ηηξ ορειόηενεξ ηημέξ Η ζνμύμπα Θάζμο ζε πάνα πμιύ ορειό επίπεδμ Γιηά Φαιθηδηθήξ (μεγάιεξ δηαθομάκζεηξ ζε επίπεδα πάκς από ημ μέζμ όνμ)
Θνμύμπα Θάζμο
ΥΑΡΣΟΓΡΑΦΗΗ ΣΟΤ ΓΛΛΗΝΙΚΟΤ ΛΑΔΙΟΤ D3 = 189, n= 12 D3 = 374, n= 19 D3 = 316, n= 8 D3 = 281, n=6 D3 = 155, n= 6 D3 = 18, n= 7 D3 = 118, n=12 D3 = 439, n=9 D3 = 177, n=13 D3 = 101, n=15 D3 = 446, n= 56 D3 = 314, n=10 D3 = 286, n=23 ΚΟΡΩΝΕΙΚΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ΘΡΟΤΜΠΑ ΜΕΓΑΡΙΣΙΚΗ ΛΙΑΝΟΛΙΑ ΑΘΗΝΟΛΙΑ ΜΑΝΑΚΙ ΑΜΦΙΗ ΚΟΛΟΒΗ ΑΔΡΑΜΤΣΙΝΗ D3 = 308, n=21
Τα απμηειέζμαηα ηεξ Θάζμο Βειμοηηηκμξ 2011 422 214 636 Καιιηνάπε 2012 252 118 370 Λημέκαξ 2012 190 149 329
Τα απμηειέζμαηα από Γαιερό- Ονθάκη ΠΑΡΑΓΩΓΟ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΓΚΟΜΙΔΗ ΟΛΕΟΚΑΝΘΑΛΗ mg/ kg ΟΛΕΑΙΝΗ mg / kg ΜΤΣΑΚΙΔΗ 229 68 296 0,30 ΜΤΣΑΚΙΔΗ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 193 77 269 0,40 ΜΗΛΙΑΔΗ ΓΑΛΗΨΟ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 177 64 241 0,36 ΑΝΣΩΝΙΑΔΗ ΟΡΦΑΝΙ 167 59 226 0,36 ΣΟΠΑΛΙΔΗ ΓΑΛΗΨΟ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 153 63 216 0,41 ΡΗΝΩΣΑ ΓΑΛΗΨΟ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 136 59 194 0,43 ΑΒΒΙΔΗ ΟΡΦΑΝΙ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 130 56 185 0,43 ΧΩΛΙΔΗ ΓΑΛΗΨΟ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 122 46 168 0,38 ΕΛΙΕ ΜΕ ΑΜΤΓΔΑΛΟ ΓΑΛΗΨΟ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 107 60 166 0,56 ΑΜΠΑΣΖΙΑ ΓΑΛΗΨΟ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 131 33 164 0,25 ΠΑΠΑΔΟΠΟΤΛΟ ΟΡΦΑΝΙ 138 7 144 0,05 ΑΝΑΣΑΙΑΔΗ ΓΑΛΗΨΟ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 84 38 122 0,45 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΗ ΟΡΦΑΝΙ 65 33 98 0,50 ΚΙΟΕΠΑΡΑΙΔΗ ΓΑΛΗΨΟ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 69 24 93 0,35 ΜΑΛΑΘΟΤΝΗ ΓΑΛΗΨΟ ΟΚΣΩΒΡΙΟ 2012 66 24 90 0,36 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΗ ΟΡΦΑΝΙ 4 7 11 1,55 D1 D2
D1 θαη μνγακμιεπηηθέξ ηδηόηεηεξ Σε ζοκενγαζία με ημ TEI Καιαμάηαξ ζοζπεηίζαμε ηε γεοζηγκςζηηθή αλημιόγεζε με ημ δείθηε D1 θαη μπμνέζαμε κα πνμβιέρμομε ημ βαζμό πηθναδαξ θαη pungency με βάζε ηε ζογθέκηνςζε ηεξ ειαημθακζάιεξ θαη ειαηαζίκεξ.
Γιαημθακζάιε Αθμιμοζώκηαξ ηηξ ανπαίεξ ζοκηαγέξ πνόζθαηα ακηπκεύζαμε πμηθηιίεξ ιαδημύ με πενηεθηηθόηεηα >700 mg/kg oleocanthal Απμηέιεζμα πμο πνμέθορε από έιεγπμ ζε πάκς από >350 δηαθμνεηηθά ιάδηα (πμηθηιία+γεςγναθηθή πνμέιεοζε+επμπή ζοιιμγήξ+επελενγαζία) 25 gr ιαδημύ ηεκ εμένα πανέπμοκ >15 mg ειαημθακζάιεξ Έθπιελε
Κύνηα εονήμαηα 1. Υπάνπεη μεγάιε δηαθύμακζε ηεξ ζογθέκηνςζεξ ειαημθακζάιεξ θαη ειαηαζίκεξ ακάμεζα ζηα δείγμαηα πμο μειεηήζεθακ, από με ακηπκεύζημε ςξ 700 mg/kg θαη ημ άζνμηζμα ημοξ (index D1) από 0 ςξ 750 mg/kg. 2. Υπάνπμοκ πμηθηιίεξ πμο ακελάνηεηα από γεςγναθηθή πνμέιεοζε θαη επμπή ζοιιμγήξ πανάγμοκ ιάδη με μηθνή πενηεθηηθόηεηα ζηηξ βημδναζηηθέξ μοζίεξ 3. Υπάνπεη ζεηηθή ζοζπέηηζε με ηεκ πνόςνε ζογθμμηδή. 4. Αθόμα θαη 18 μήκεξ μεηά ηε ζογθμμηδή έκα θαιό ιάδη δηαηενεί ορειή ζογθέκηνςζε ειαημθακζάιεξ θαη ειαηαζίκεξ.
Σομπενάζμαηα Όια ηα έληνα πανζέκα ιάδηα δεκ είκαη ηα ίδηα!! Ονηζμέκα ιάδηα εμθακίδμοκ πμιύ μεγάιε δοκαμηθή ςξ ογεημπνμζηαηεοηηθμί πανάγμκηεξ Η Θάζμξ από ηηξ πενημπέξ ζηεκ Γιιάδα με ηε μεγαιύηενε πνμμπηηθή Πνμηείκμομε έκα κέμ δείθηε γηα ηεκ εθηίμεζε ηςκ ογεημπνμζηαηεοηηθώκ ηδημηήηςκ ημο ιαδημύ.
Ο κέμξ εονςπαηθόξ θακμκηζμόξ 5 mg οδνμλοηονμζόιεξ θαη παναγώγςκ ηεξ (ζύμπιεγμα ειεονςπαίκεξ θαη ηονμζόιεξ) ηεκ εμένα πνμζθένεη πνμζηαζία από ηεκ μλείδςζε ηεξ LDL. Η ειαημθακζάιε θαη ε ειαηαζίκε είκαη μη δομ θονηόηενεξ μμνθέξ ζοδεογμέκεξ οδνμλοηονμζόιεξ θαη ηονμζόιεξ ζηα ειιεκηθά ιάδηα. Με ηε μέζμδμ πμο έπμομε ακαπηύλεη μπμνμύμε κα μεηνήζμομε όιεξ ηηξ μοζίεξ πμο αθμνά μ θακμκηζμόξ θαη κα δώζμομε ζε θάζε παναγςγό ηα ζημηπεία πμο πνεηάδεηαη γηα κα θάκεη health claims ζηεκ εηηθέηα ημο.
Θάζμξ: 82% ηςκ δεηγμάηςκ πμο ακαιύζεθακ οπενθαιύπημοκ ηηξ απαηηήζεηξ ημο θακμκηζμμύ Πμηθηιία Φαιθηδηθήξ από Ν.Καβάιαξ: 25%
Health claims=θαιύηενε ηημή; Tα ιάδηα πμο πενηέπμοκ ορειέξ ζογθεκηνώζεηξ οδνμλοηονμζόιεξ θαη παναγώγςκ ηεξ ζα μπμνμύκ κα θένμοκ ζηεκ εηηθέηα ηζπονηζμμύξ ογείαξ θαη έηζη κα πεηύπμοκ θαιύηενε ηημή. Οη αζζεκείξ με θανδηαγγεηαθέξ παζήζεηξ απμηειμύκ έκα κέμ target group γηα ημ ιάδη Οη θαηακαιςηέξ πνέπεη κα εθπαηδεοημύκ κα απμδέπμκηαη ηεκ αλία αιιά θαη ηε γεύζε αοηώκ ηςκ ιαδηώκ. Δοζθμιμ ένγμ ε παναγςγή ιαδημύ με ορειέξ πμιοθαηκόιεξ θαη ηζμννμπεμέκε γεύζε.
Σημ μέιιμκ Κιηκηθέξ δμθημέξ με εηδηθά επηιεγμέκα ειιεκηθά ιάδηα. Όπη γεκηθά πιμύζηα ζε πμιοθαηκόιεξ αιιά πιμύζηα ζε ζογθεθνημέκεξ πμιοθαηκόιεξ (ππ ειαημθακζάιε ή ειαηαζίκε) Πνέπεη κα απμδείλμομε θαη άιιεξ ογεημπνμζηαηεοηηθέξ ή ζεναπεοηηθέξ ηδηόηεηεξ ημο ιαδημύ θαη όπη μόκμ όηη έπεη ζπέζε με ηεκ LDL Άμεζα κα πνμεημημάζμομε ημ έδαθμξ γηα ηεκ ακαγκώνηζε ημο ειαημιάδμο ςξ herbal medicine, θάνμαθμ θοηηθήξ πνμέιεοζεξ θαη ηεκ είζμδμ ημο ζημ θανμαθείμ
Τμ θύιιμ ηεξ ειηάξ έγηκε ήδε επίζεμα απμδεθηό ςξ herbal medicine από ημκ EMA. Θομεζείηε ημ ζθάκδαιμ ηεξ θναπειηάξ.
Γοπανηζηίεξ Dr. Eιέκε Μέιιημο (Univ. of Athens, liaison to UC Davis olive center) Αγγειηθή Σθάκηδανε Eοαγγειία Κάνθμοια Dan Flynn (UC Davis olive center) Jerry Dallas (UC Davis NMR) AGROCERT (GREECE) Mακηαηάθεημ ίδνομα Γ. Καζαπίδεξ Γ.Παζπαιίδεξ