Δομή και Περιεχόμενο Σχεδίου ΠΔ.

ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ «Για την δόμηση των παραδοσιακών οικισμών και των οικισμών με ειδικό καθεστώς κάτω των 2.000 κατοίκων οικισμών της Π.Ε ΗΜΑΘΙΑΣ και του πέριξ αυτών υπαίθρου χώρου». Δομή και Περιεχόμενο Σχεδίου ΠΔ. Τίτλος: Παραμένει ως έχει στο Π.Ε.Μ. «Καθορισμός μορφολογικών κανόνων δόμησης και Αρχιτεκτονικής, στις περιοχές εντός και εκτός οικισμών μέχρι 2.000 κατοίκων, των Περιφερειακών Ενοτήτων. της Περιφέρειας» Έχοντας υπόψη: Το Ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α 87) Το άρθρο 42, παρ. 5 του Ν.1337/83 (Α 33) όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 8 παρ. 17 του Ν.1512/1985 Τις διατάξεις του Ν. 4067/12 (Α 79) όπως τροποποιήθηκε με τους νόμους Ν. 4178/13 (Α 174), Ν.4258/14 (Α 94), Ν.4315/14 (Α 269) Το άρθρο 29 α Ν. 1558/1985 «Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα» (Α 137), που προστέθηκε στο νόμο αυτό με το άρθρο 27 του Ν. 2081/1992 (Α 154), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 παρ. 2α του Ν. 2469/1997 (Α 38) Το άρθρο 1 παρ. 2α του Ν. 2469/97 (Α 38), «Περιορισμός κρατικών δαπανών» Το ΠΔ 100/28-8-2014 Οργανισμός Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, όπως ισχύει (Α 167) Την απόφαση Πρωθυπουργού σύμφωνα με το οποίο διορίσθηκε ο του.. στη θέση του Υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας Το ΠΔ 25/2015 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α 21) σύμφωνα με το οποίο διορίσθηκε ο Ιωάννης Τσιρώνης του Αγγέλου στη θέση του Αναπληρωτή Υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Την υπ αριθμ. Υ 112/3-3-2015 (Β 311) Απόφαση του Πρωθυπουργού «Ανάθεση αρμοδιοτήτων στον Αναπληρωτή Υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ιωάννη Τσιρώνη». Τις αποφάσεις νομαρχών καθορισμού ορίων των οικισμών της Περιφερειακής Ενότητας (..) καθώς και τυχόν τροποποιήσεις αυτών Τη γνωμοδότηση του αρμοδίου Κεντρικού Συμβουλίου (ΚΕΣΑ ή ΚΕΣΥΠΟΘΑ?) Τις αποφάσεις Δ.Σ. Δήμων στο πλαίσιο της διαβούλευσης και τυχόν πρακτικό διαβούλευσης (αν βγει κοινό πρακτικό σε επίπεδο Περιφέρειας) Την τελική παραλαβή μετά την διαβούλευση Το γεγονός ότι από τις διατάξεις του παρόντος δεν προκαλείται δαπάνη εις βάρος του κρατικού προϋπολογισμού για το τρέχον έτος και τα επόμενα οικονομικά έτη 1

Άρθρο 1ο Ένταξη των κάτω των 2.000 κατοίκων οικισμών της Π.Ε. ΗΜΑΘΙΑΣ σε κατηγορίες με όμοια μορφολογικά στοιχεία δόμησης και αρχιτεκτονικής Ι. Για την εφαρμογή του παρόντος ακολουθείται κατάταξη των κάτω των 2.000 κατοίκων οικισμών της Π.Ε. ΗΜΑΘΙΑΣ με βάση τα κάτωθι κριτήρια: Α. βάσει γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών 1. Ορεινοί / Ημιορεινοί οικισμοί 2. Πεδινοί οικισμοί Β. βάσει της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης Ι. Αγροτικοί / Κτηνοτροφικοί οικισμοί ΙΙ. Τουριστικοί / Παραθεριστικοί οικισμοί ΙΙΙ. Περιαστικοί οικισμοί ΙΙ. Έτσι, οι κάτω των 2.000 κατοίκων οικισμοί της εν λόγω Π.Ε. κατατάσσονται ως ακολούθως: Α. Βάσει γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών 1. Οικισμοί ορεινοί / ημιορεινοί: 1.1 Δήμος Βέροιας: α/ Δημοτική Ενότητα Βέροιας: Καστανέα, Κάτω Βέρμιον, Κουμαριά. β Δημοτική Ενότητα Δοβρά: Φυτεία 1.2 Δήμος Νάουσας, Δημοτική Ενότητα Νάουσας: Αρκοχώριον 2. Πεδινοί οικισμοί: 2.1 Δήμος Βέροια,: Δημοτική Ενότητα Βεργίνας: Βεργίνα, Παλατίτσια 2.2 Δήμος Νάουσας, Δημοτική Ενότητα Ειρηνούπολης: Αγγελοχώριον, Β. Βάσει της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης 1. Αγροτικοί / Κτηνοτροφικοί οικισμοί: Όλοι οι οικισμοί κάτω των 2000 κατοίκων της Περιφερια κής Ενότητας Ημαθίας είναι Αγροτικοί / Κτηνοτροφικοί οικισμοί 2. Τουριστικοί / Παραθεριστικοί οικισμοί: 2.1 Δήμος Βέροιας: α/ Δημοτική Ενότητα Βέροιας: Καστανέα, Κάτω Βέρμιον, Κουμαριά β/ Δημοτική Ενότητα Βεργίνας: Βεργίνα, Παλατίτσια 2.2 Δήμος Νάουσας, Δημοτική Ενότητα Νάουσας: Αρκοχώριον Γ. Βάσει του αρχιτεκτονικού δομημένου περιβάλλοντος 1. Αδιάφοροι 1.1 Δήμος Βέροιας, Δημοτική Ενότητα Βεργίνας: Παλατίτσια 2. Ενδιαφέροντες 2.1 Δήμος Βέροιας, Δημοτική Ενότητα Βεργίνας: Βεργίνα 2.3 Δήμος Νάουσας, Δημοτική Ενότητα Ειρηνούπολης: Αγγελοχώριον 3. Αξιόλογοι 3.1 Δήμος Βέροιας: α/ Δημοτική Ενότητα Βέροιας: Καστανέα, Κάτω Βέρμιον, Κουμαριά 2

β/ Δημοτική Ενότητα Δοβρά: Φυτεία 3.2 Δήμος Νάουσας, Δημοτική Ενότητα Νάουσας: Αρκοχώριον 4. Παραδοσιακοί οικισμοί 4.1 Δήμος Βέροιας: α/ Δημοτική Ενότητα Βέροιας: Καστανέα, Κάτω Βέρμιον, Κουμαριά β/ Δημοτική Ενότητα Δοβρά: Φυτεία 4.2 Δήμος Νάουσας, α/ Δημοτική Ενότητα Νάουσας: Αρκοχώριον 5. Οικισμοί με ειδικό καθεστώς 5.1 Δήμος Βέροιας, Δημοτική Ενότητα Βεργίνας: Βεργίνα, Παλατίτσια 5.2 Δήμος Νάουσας, Δημοτική Ενότητα Ειρηνούπολης: Αγγελοχώριον Δ. Βάσει της συνεκτικότητας 1. Συνεκτικοί: Όλοι οι οικισμοί κάτω των 2000 κατοίκων της Περιφερια κής Ενότητας Ημαθίας είναι συνεκτικοί. Ε. Βάσει της πληθυσμιακής δυναμικής 1. Δυναμικοί 2. Στάσιμοι 3.1 Δήμος Βέροιας, Δημοτική Ενότητα Βεργίνας: Βεργίνα, Παλατίτσια 2.2 Δήμος Νάουσας, Δημοτική Ενότητα Ειρηνούπολης: Αγγελοχώριον 3. Φθίνοντες 3.1 Δήμος Βέροιας: α/ Δημοτική Ενότητα Βέροιας: Καστανέα, Κάτω Βέρμιον β/ Δημοτική Ενότητα Δοβρά: Φυτεία 3.2 Δήμος Νάουσας, α/ Δημοτική Ενότητα Νάουσας: Αρκοχώριον β/ Δημοτική Ενότητα Ειρηνούπολης: Αρχάγγελος ΣΤ. Βάσει του πληθυσμιακού μεγέθους 1. Μικροί 1.1 Δήμος Βέροιας, Δημοτική Ενότητα Βέροιας: Καστανέα, Κάτω Βέρμιον 2. Μεσαίοι 2.1 Δήμος Βέροιας: α/ Δημοτική Ενότητα Βέροιας: Κουμαριά β/ Δημοτική Ενότητα Βεργίνας: Παλατίτσια γ/ Δημοτική Ενότητα Δοβρά: Φυτεία 2.2 Δήμος Νάουσας, Δημοτική Ενότητα Νάουσας: Αρκοχώριον 3. Μεγάλοι 3.1 Δήμος Βέροιας, Δημοτική Ενότητα Βεργίνας: Βεργίνα 3.2 Δήμος Νάουσας, Δημοτική Ενότητα Ειρηνούπολης: Αγγελοχώριον, 3

Άρθρο 2ο Πεδίο εφαρμογής - Ορισμοί Με το παρόν καθορίζονται ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης καθώς και μορφολογικοί κανόνες δόμησης και αρχιτεκτονικής: I. εντός των ορίων των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων της Π.Ε. ΗΜΑΘΙΑΣ, που προτείνονται να χαρακτηριστούν παραδοσιακοί οικισμοί και είναι οι οικισμοί Αρκοχωρίου, Καστανέας, Κάτω Βερμίου, Κουμαριάς, Φυτείας II. III. εντός των ορίων των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων της Π.Ε. ΗΜΑΘΙΑΣ, που προτείνονται να χαρακτηριστούν οικισμοί με ειδικό καθεστώς είναι οι οικισμοί Βεργίνα, Παλατίτσια, Αγγελοχώριον στις πέριξ των ανωτέρω οικισμών περιοχές όπως τα όρια αυτά απεικονίζονται στα συνημμένα στο παρόν διαγράμματα. Άρθρο 3ο Ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης Ακίνητα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Οικιστικό Τοπίο Ορισμοί και όροι προστασίας α) Κάθε παλαιό κτίριο ή συγκρότημα κτιρίων παραδοσιακού χαρακτήρα, αντιπροσωπεύει το βασικό οικιστικό πρότυπο της τυπικής κατοικίας. Αυτό αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα τοπικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Θα αναφέρεται ως «ακίνητο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς». β) Ως βασικό οικιστικό πρότυπο νοείται σύνολο, αποτελούμενο κατά κανόνα, από κυρίως διώροφο κτίριο κατοικίας και μονώροφο βοηθητικό κτίσμα που εφάπτεται ή δεν εφάπτεται του πρώτου. Συνήθως τα κτίρια είναι διατεταγμένα σε σχήμα ορθογώνιο Γ ή Π και μαζί με τον υψηλό μαντρότοιχο και την αυλόθυρα, στις υπόλοιπες πλευρές, περικλείουν την αυλή δημιουργώντας εσωστρέφεια. γ) Το ανωτέρω βασικό οικιστικό πρότυπο, που περιλαμβάνει κτίρια, παραρτήματα, μάντρες, λειτουργικά στοιχεία και στοιχεία εξοπλισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων, με όποιες παραλλαγές απαντάται, θεωρείται αντιπροσωπευτικό δείγμα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής φυσιογνωμίας του οικισμού και προστατεύεται στο σύνολό του. Η αναγνώριση του αυθεντικού προτύπου και η διάκρισή του από τυχόν μεταγενέστερες επεμβάσεις και αλλοιώσεις διενεργείται από το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.). Το Σ.Α. αποφαίνεται αιτιολογημένα, αφού λάβει υπόψη τη σχετική τεχνική έκθεση του ενδιαφερομένου και τα προσκομιζόμενα στοιχεία τεκμηρίωσης (όπως φωτογραφίες, σχέδια και άλλα συναφή αποδεικτικά στοιχεία) δ) Ως οικιστικό τοπίο νοούμε τον οικισμό στον οποίο περιλαμβάνονται το κτιριακό απόθεμα, τα μελλοντικά κτίρια, ο δημόσιος χώρος τους καθώς και ο ιστορικός τους πολεοδομικός ιστός. Το κτιριακό απόθεμα μαζί με τα μέτωπα που το συγκροτούν, τα νέα κτίρια, ο δημόσιος χώρος, όπως οι πλατείες και ο πολεοδομικός ιστός συνθέτουν ένα σύνολο που χρήζει συνολικής πρότασης διατήρησης, αποκατάστασης και ανανέωσης. Παράλληλα, το εκτός των ορίων του οικισμού τοπίο πρέπει να αντιμετωπίζεται με προσοχή και να προστατεύεται η φυσικότητά του και η αυθεντικότητά του. Οι αυθαίρετες κατασκευές, η απόρριψη απορριμμάτων, τα εγκαταλελειμμένα θερμοκήπια, κλπ συμβάλλουν στην αλλοίωση της φυσιογνωμίας του με άμεσο αρνητικό αντίκτυπο στο οικιστικό τοπίο. 4

Άρθρο 4ο 1. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ (ΝΕΩΝ ΚΤΙΣΜΑΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ) α. Τα κτίσματα έχουν απλή γεωμετρική μορφή με ορθογώνιους ή και ελαφρά καμπτόμενους κατακόρυφους όγκους στο ισόγεια (λόγω πολεοδομικού ιστού). β. Ο κλειστός και ο ημιυπαίθριος χώρος (χαγιάτι), η αυλή, η ψηλή μάντρα στο ίχνος του δρόμου, η δίφυλλη αυλόθυρα αποτελούν την προϋπόθεση για την αφετηρία οργάνωσης της νεας κατοικίας. Επιπλέον λαμβάνονται υπόψη τα κάτωθι: 1. Η σχέση του όγκου κύριου κτίσματος βοηθητικών και της ελεύθερης επιφάνειας (αυλής) 2. Η σχέση του όγκου κύριου και βοηθητικών κτισμάτων. 3. Οι αναλογίες του ημιυπαίθριου χώρου. 4. Οι αναλογίες των ανοιγμάτων. 5. Οι αναλογίες ανοιγμάτων και συμπαγών επιφανειών (τοίχων). 6. Η υποχρεωτική παρουσία της στέγης. Τα ως άνω ορίζουν την οργάνωση του κτίσματος, την διάταξή του στο γήπεδο, τα βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά ενταγμένα και προσαρμοσμένα στον αγροτικό χώρο. Επιπλέον να εξασφαλίζεται: 7. Η ένταξη του κτίσματος στη φυσική μορφολογία του εδάφους. 8. Η διαφύλαξη και αρμονική ένταξη των χαρακτηριστικών στοιχείων του φυσικού (δέντρα, βράχοι κλπ) και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. 9. Στους δρόμους με συνεχή μέτωπα, η όψη του νέου κτιρίου να λαμβάνει υπόψη (να σέβεται) το μέτωπο των υφιστάμενων οικοδομών. 10. Να προβλέπεται (με ράμπες ή μηχανικά μέσα) η προσβασιμότητα στα εμποδιζόμενα άτομα στο φυσικό και δομημένο περιβάλλον, όπου είναι αυτό δυνατό. Στους προτεινόμενους παραδοσιακούς οικισμούς «διατηρούμε» τα ακόλουθα: α. Τη σχέση πλήρους κενού (αυλής). β. Του όγκου της κατοικίας και των βοηθητικών κτισμάτων. γ. Τη διαχρονική παρουσίας της μάντρας στο ίχνος του δρόμου. δ. Των αναλογιών των ανοιγμάτων. ε. Των αναλογιών του ημιυπαίθριου χώρου (χαγιάτι). στ. Τη στέγη. ζ. Τον πολεοδομικό παραδοσιακό ιστό. η. Το συνεχές σύστημα στις κεντρικές περιοχές των οικισμών. Ο κλειστός χώρος (κατοικία), ο ημιυπαίθριος χώρος (χαγιάτι), η αυλή και η ψηλή μάντρα με τη δίφυλλη αυλόθυρα αποτελούν τα τέσσερα βασικά χαρακτηριστικά της λειτουργικής οργάνωσης της νέας κατοικίας. Απαγορεύονται τα κτίσματα σε pilotis καθώς επίσης και τα δώματα. 2. ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟ α. Επί του ίχνους του δρόμου (κάλυψη όλης της πλευράς). β. Επί του ίχνους του δρόμου (μερική κάλυψη της όλης επί αυτού πλευράς). γ. Σε απόσταση από το ίχνος του δρόμου. δ. Τα κύρια κτίσματα και τα βοηθητικά μαζί με τους ημιυπαίθριους χώρους, τις πέργκολες αναπτύσσονται σε Γ, Π έτσι ώστε να περικλείουν την αυλή, η οποία αποτελεί κέντρο αναφοράς. ε. Η αυλή διαχωρίζεται από τον δρόμο με μαντρότοιχο. στ. Οι ακάλυπτοι χώροι πρέπει να είναι ενιαίοι, να μην κατακερματίζονται από κακή τοποθέτηση των κυρίων και των βοηθητικών κτισμάτων καθώς και του γκαράζ. 5

Εφαρμόζεται: α. Το σε σειρά σύστημα (πρώην συνεχές) στους οικισμούς (κτίσματα επί του ίχνους του δρόμου) όπου ήδη είναι διαμορφωμένο (αφορά κυρίως περιοχές γύρω από την κεντρική πλατεία ή τους κεντρικούς δρόμους που ξεκινούν από αυτή. β. Το χαλαρό σύστημα (κτίσματα επί του ίχνους του δρόμου), δηλαδή όταν η πρόσοψη καταλαμβάνει τμήμα του μήκους της επί του δρόμου πλευράς. γ. Η ελεύθερη τοποθέτηση. Απαιτείται απόσταση από δρόμο ελάχιστη 6μ. δ. Όταν παραδοσιακά κτίσματα είναι επί του ίχνους του δρόμου τότε και τα νέα κτίσματα τοποθετούνται επί αυτού ανεξαρτήτου ισχύοντος συστήματος δόμησης. ε. Εντός των ορίων του οικισμού, όπου δεν υπάρχουν εγκεκριμένες ρυμοτομικές μελέτες ισχύουν τα παρακάτω: 1. Το νέο κτίσμα τοποθετείται επί του παραδοσιακού ιστού, δηλαδή επί του περιγράμματος του δρόμου. 2. Δεν αλλοιώνεται ο παραδοσιακός πολεοδομικός ιστός με διανοίξεις παραμένοντας ως έχει αυθεντικός. 3. Η δόμηση πρέπει να ακολουθεί τα παραδοσιακά πρότυπα αρχιτεκτονικής του οικισμού. 4. Η τοποθέτηση του νέου κτίσματος επί του πολεοδομικού ιστορικού ιστού ανεξαρτήτου πλάτους δρόμου και περιγράμματος του (ευθύγραμμου, τεθλασμένου) επιβάλλεται εάν τα υπάρχοντα κτίσματα είναι τοποθετημένα επί αυτού. Οι νέοι κτιριακοί όγκοι τοποθετούνται επί του περιγράμματος για να μην αλλοιωθεί η διαχρονική παρουσία του ιστού. 5. Σε περίπτωση ελεύθερης τοποθέτησης, όταν το εμβαδόν ή η διάσταση του βάθους είναι μικρή, δεν ισχύει το εδάφιο γ της παρούσας παραγράφου, και δύναται το κτίσμα να τοποθετηθεί πλησιέστερα στην πρόσοψη του γηπέδου κατά το δοκούν. 6. Σε οικόπεδα εφόσον αυτά έχουν περιορισμένο πλάτος επιτρέπεται να αναπτυχθούν οι κατοικίες σε όλο το πλάτος του οικοπέδου κατόπιν εγκρίσεως του Αρχιτεκτονικού Συμβουλίου. 3. ΟΓΚΟΙ α. Το αρχιτεκτονικό σύνολο που δημιουργείται πρέπει να είναι τοποθετημένο στο γήπεδο κατά τρόπο ώστε να διαφυλάσσεται το φυσικό περιβάλλον. β. Οι όγκοι που προτείνονται να συνδέονται με ημιυπαίθριους χώρους, αποθήκες, πέργκολες ή αυλές, δημιουργώντας ενιαίο αρχιτεκτονικό σύνολο με ενότητα και συνοχή. Τα διαφορετικά ύψη τους και οι αναλογίες τους συμβάλλουν προς αυτή την κατεύθυνση. γ. Για κτίρια άνω του μέγιστου επιτρεπόμενου όγκου ( κατά ΝΟΚ ή κατά τις ισχύουσες ανά Οικισμό Ειδικές Διατάξεις), επιβάλλεται η διάσπασή τους σε επιμέρους ανεξάρτητους όγκους, έστω και αν πρόκειται για λειτουργικά ενιαίο οικοδόμημα. δ. Βασικό σχήμα των νέων κτιρίων ορίζεται το επίμηκες ορθογώνιο, καθώς και τα σχήματα Γ, Π, Τ ισοσκελή ή ανισοσκελή, δηλαδή: ή ή ή κλπ. Τα ανισοσκελή σχήματα Γ, Π, Τ εξασφαλίζονται και από την ανάπτυξη των βοηθητικών κτισμάτων. ε. Οι νέοι όγκοι των κτισμάτων οφείλουν να συνάδουν με τους αντίστοιχους παραδοσιακούς ακολουθώντας τις αναλογίες τους. Το εμβαδόν κάτοψης των οποίων δεν επιτρέπεται να είναι μεγαλύτερο των 140 μ2, μη συμπεριλαμβανομένων των ημιυπαίθριων και αποθηκευτικών χώρων σε αυτό. στ. Εφόσον υπολείπονται μ2 μετά την αφαίρεση των 140μ2 τα εν λόγω τοποθετούνται κάθετα ή παράλληλα των πρώτων κύριων κτισμάτων σε απόσταση Δ=3,00+0,10xH. Η παρεμβολή ημιυπαίθριων αποθηκευτικών ισόγειων ή πέργκολας επιβάλλεται. ζ. Ο ημιυπαίθριος χώρος, όταν αφορά έναν των ως άνω περιγραφόμενο όγκο, πρέπει να είναι ενιαίος και δεν επιτρέπεται να διασπάται. Σε περίπτωση κατασκευής περισσοτέρων όγκων ο ημιυπαίθριος χώρος μπορεί να διασπάται στους επί μέρους όγκους, αλλά ποτέ στον ίδιο. 6

η. Τα κτίρια ειδικών χρήσεων οφείλουν να προσαρμόζονται στην κλίμακα των κτισμάτων του δομημένου χώρου στον οποίο ανήκουν και να μην υπερβαίνουν τα οριζόμενα στο άρθρο 3 του ΠΔ/4-11-11 (ΦΕΚ-289/ΑΑΠ/4-11-11). θ. Το βοηθητικό ισόγειο κτίσμα απαγορεύεται να έρχεται σε συνέχεια ή να εφάπτεται κύριου διώροφου κτίσματος όταν αυτά βρίσκονται επί του ίχνους του δρόμου. Όταν τοποθετούνται επί του ίχνους του δρόμου πρέπει να έχουν μεταξύ τους ελάχιστη απόσταση Δ (3+0,10Η). Δύναται η διώροφη κατοικία να συνδέεται με ισόγειο βοηθητικό κτίσμα μέσω στοάς ελάχιστου πλάτους 2,50μ. ι. Επιτρέπεται το βοηθητικό ισόγειο κτίσμα να αποτελεί συνδετήριο όγκο μεταξύ δύο κύριων διώροφων κτισμάτων στο αυτό γήπεδο εφόσον τηρείται μεταξύ των κύριων κτισμάτων απόσταση Δ + 1/2Δ [(3+0,10Η + ½(3+0,10Η)]. ια. Σε ισόγεια κατοικία επί του ίχνους του δρόμου επιτρέπεται η τοποθέτηση ισόγειου βοηθητικού κτίσματος επί του ίχνους του δρόμου σε ελάχιστη απόσταση 2,50μ από αυτό. Τα δύο κτίσματα επιβάλλεται να έχουν ενιαία στέγαση. 4. ΥΨΗ α. Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος είναι 7,50μ. Προσμετράται από το φυσικό ή διαμορφωμένο τεχνητό έδαφος. Ως τεχνητό έδαφος θεωρούμε αυτό που προκύπτει από το φυσικό με διαφορά ±1,50μ, που δύναται να φτάσει το ±2,00μ μετά από έγκριση Αρχιτεκτονικού Συμβουλίου. Είναι δυνατή η κατασκευή υπογείου χώρου, ο οποίος θα προεξέχει έως 1,50μ από τον διαμορφωμένο περιβάλλοντα χώρο (μετράει η πάνω στάθμη της πλάκας δαπέδου του ισογείου). β. Στο εν λόγω ύψος δεν συμπεριλαμβάνεται το ύψος της στέγης που προκύπτει από το πλάτος του κτίσματος επί 18%. γ. Τα βοηθητικά κτίσματα είναι μόνο μονώροφα. 1. Το ύψος του βοηθητικού κτίσματος που χρησιμεύει ως γενική αποθήκη ή φύλαξη γεωργικών προϊόντων είναι 3,00μ χωρίς να υπολογίζεται σε αυτό το ύψος της στέγης. 7

2. Τα βοηθητικά κτίσματα που εξυπηρετούν αποκλειστικά γεωργικά μηχανήματα έχουν ύψη τα οποία ποικίλουν ανάλογα με το είδος του μηχανήματος (π.χ. τρακτέρ, βαμβακοσυλλεκτική μηχανή κλπ.). Το ύψος τους στις εν λόγω περιπτώσεις ορίζεται από το Αρχιτεκτονικό Συμβούλιο μετά από προσκόμιση βεβαιώσης χρήσης και ιδιοκτησίας του μηχανήματος από τη σχετική υπηρεσία (γεωργίας). 3. Το ύψος της στέγης καθορίζεται από το πλάτος του κτίσματος επί 18%. Σε περίπτωση μονόρριχτης στέγης, το ύψος ορίζεται υποχρεωτικά από το πλάτος του κτίσματος επί 36%. 4. Εφόσον πρόκειται να στεγαστεί υψηλό γεωργικό μηχάνημα, τότε η στέγη του μπορεί να έρχεται σε συνέχεια της διώροφης κατοικίας, η οποία βρίσκεται ελεύθερη στο εσωτερικό του γηπέδου. Η ως άνω περίπτωση επιτρέπεται να ισχύσει σε απόσταση πέραν των 20μ από το ίχνος του δρόμου. Η στέγη στην ως άνω περίπτωση είναι μόνο δίρριχτη. δ. Το μέγιστο ύψος ισογείου κτίσματος, κύριας χρήσης, καθορίζεται σε 4,50μ, μη συμπεριλαμβανομένης της στέγης. 5. ΟΡΟΦΟΙ α. Επιτρέπεται η κατασκευή διώροφων κτιρίων εκτός από περιοχές που ορίζεται διαφορετικά από τις ισχύουσες διατάξεις. β. Ο αριθμός ορόφων ορίζεται σε δύο (2). Είναι δυνατή η κατασκευή υπογείου χώρου, ο οποίος θα προεξέχει έως 1,50μ από τον διαμορφωμένο περιβάλλοντα χώρο (μετράει η πάνω στάθμη της πλάκας δαπέδου του ισογείου). γ. Τα βοηθητικά κτίσματα είναι μονώροφα. (Για το ύψος βλ. 4γ του παρόντος). 6. ΟΨΕΙΣ Οι όψεις των κτιρίων φέρουν ορθογώνια ανοίγματα, κατασκευασμένα κατά τα τοπικά πρότυπα, διατηρώντας τις αναλογίες πλήρους- κενού και ο σχεδιασμός τους ( ο ρυθμός και οι αναλογίες τους) θα πρέπει να εναρμονίζεται με το άμεσο δομημένο και φυσικό περιβάλλον του κτιρίου. Οι όψεις των κτιρίων φέρουν μόνο ορθογώνια ανοίγματα. Ο αριθμός τους και οι αναλογίες τους σε σχέση με την επιφάνεια που ανήκουν πρέπει να εναρμονίζεται με τον τοπικό χαρακτήρα του δομημένου περιβάλλοντος (άμεσου και ευρύτερου). Οι χρωματισμοί των όψεων επιτυγχάνονται με απαλά χρώματα και ακολουθούν τον όγκο του κτίσματος και όχι την επιφάνειά του. 7. ΤΟΙΧΟΙ α. Οι εξωτερικοί τοίχοι των κτιρίων κατασκευάζονται από μπετόν, οπτόπλινθο, πέτρα. β. Δεν επιτρέπονται οι επιλογές μη συμβατών έντονων χρωματισμών, μοτίβων (πχ έντονοι χρωματισμοί, ζωγραφικές απεικονίσεις κα). γ. Τα επιχρίσματα είναι επίπεδα, τριπτά σε τρεις στρώσεις. Δεν επιτρέπονται άλλου είδους επιχρίσματα (πεταχτά, πατητά κλπ.). δ. Απαγορεύεται η χρήση επιχρισμάτων τύπου artificial εκτός εάν αυτά δεν επεξεργαστούν στο τέλος από το ειδικό εργαλείο, αλλά παραμείνουν μόνο τριπτά. ε. Είναι δυνατή η χρήση επιχρισμάτων τύπου κουρασανίτ. 8. ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ - ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ Τα εξωτερικά κουφώματα κάθε κτιρίου επιβάλλεται να έχουν ενιαίο χρωματισμό και υλικό. α. Τα παράθυρα είναι υποχρεωτικά ορθογώνιου σχήματος με διαστάσεις 0,90~0,95 x 1,25~1,30μ. Το ύψος της διαμορφωμένης ποδιάς από το αδιαμόρφωτο δάπεδο είναι 0,95~1,00μ και το ύψος του ανωφλιού επίσης από το εν λόγω δάπεδο είναι 2,25~2,30μ. Το ελάχιστο ως άνω 8

ορθογώνιο άνοιγμα δύναται να πολλαπλασιάζεται έως τρεις φορές και σε ελάχιστες περιπτώσεις έως και τέσσερις με την παρεμβολή κατακόρυφων ενδιάμεσων ξύλινων στύλων ελάχιστης διατομής 0,06μ προσφέροντας αυτονομία λειτουργίας σε κάθε άνοιγμα (0,90+στήλος, 0,90+στήλος, 0,90). β. Τα τζαμλίκια των παραθύρων είναι δίφυλλα με δύο καθ ύψος οριζόντια καΐτια. Είναι δυνατή η κατασκευή μονόφυλλων παραθύρων χωρίς καΐτια. γ. Οι εξωστόθυρες είναι ορθογωνικού σχήματος με διαστάσεις έως 1,15x2,25~2,30μ από το αδιαμόρφωτο δάπεδο. Τα δίφυλλα τζαμλίκια έχουν τρία ή τέσσερα οριζόντια καΐτια καθ ύψος ή ταμπλά στο κάτω μέρος, οπότε τα τζαμλίκια περιορίζονται καθ ύψος σε τρία. Μπορούν, επίσης, να μην έχουν καΐτια εφόσον τεκμηριώνεται η μορφή τους από την αρχιτεκτονική σύνθεση. δ. Η απόσταση του ανοίγματος από την άκρη της πρόσοψης ή τη γωνία του κτίσματος είναι το ελάχιστο 0,70μ. ε. Τα σκούρα των ανοιγμάτων είναι από ξύλο ή αλουμίνιο επίσης ηλεκτροστατικής βαφής, που ακολουθεί τη μορφή των παραδοσιακών (σανιδωτά, καρφωτά ή ταπλαδωτά). Στην πρώτη περίπτωση είναι σανιδωτά καρφωτά, ταμπλαδωτά ή γερμανικού τύπου τα αλουμινίου. στ. Οι χρωματισμοί είναι της καστανιάς (βερνίκι) για το ξύλο και για τα αλουμινίου το καφέ, το κυπαρισσί, το λευκό. Οι χρωματισμοί είναι της καστανιάς (βερνίκι, κάσια) και δεν επιτρέπεται η χρήση μόνο λαδιού στην περίπτωση που κατασκευαστούν τα κουφώματα από σουηδικό ξύλο. ζ. Τα μεταλλικά στηρίγματα των κουφωμάτων είναι απλά, χωρίς περίτεχνα σχέδια. η. Τα ανοίγματα των καταστημάτων πρέπει να είναι πολλαπλάσια της διάστασης των παραθύρων 0,90~0,95μ και να μην υπερβαίνουν τα 3,60~3,80μ (4x0,90 ή 4x0,95). Η επανάληψη του ενός ως άνω ανοίγματος επιτυγχάνεται με «λαμπά» μήκους το ελάχιστο 0,40-0,50μ. θ. Τοποθετούνται στην εσωτερική ή εξωτερική παρειά της τοιχοποιίας και όχι στο μέσον του πάχους της. ι. Απαγορεύεται η χρήση πλαστικών στραντζαριστών κουφωμάτων ακόμη και σε καταστήματα. ια. Δεν επιτρέπονται στα ανοίγματα τα καϊτια να αντικαθίστανται από λεπτές λωρίδες τοποθετημένες στο εσωτερικό των διπλών υαλοπινάκων. 9. ΣΤΕΓΕΣ α. Η επιβάλλεται επικάλυψη όλων των κτιρίων με στέγη σε όλους τους οικισμούς, οριοθετημένους και μη. β. Για την επικάλυψη της στέγης χρησιμοποιούνται κεραμίδια κατά κανόνα βυζαντινού και ρωμαϊκού τύπου (κατ εξαίρεση). Είναι δυνατή η χρήση σχιστόπλακων (μόνο εφόσον υπάρχει στο άμεσο περιβάλλον). γ. Είναι δίρριχτη όταν εφάπτεται των όμορων, τετράρριχτη, σχήματος Γ, Π ή τρίρριχτη. Το ύψος της προκύπτει υποχρεωτικά από το 18% του πλάτους του κτίσματος. Το ύψος της λαμβάνεται από το άνω μέρος της οροφής και ορίζεται έως 2,10μ. Το εν λόγω ύψος μετράει έως το επίπεδο έναρξης της τοποθέτησης των κεραμιδιών. δ. Για την εύρεση του μέγιστου ύψους της στέγης πολλαπλασιάζεται πάντοτε το όλο πλάτος του κτίσματος με το 18%. Αυτό ισχύει όταν η προεξοχή της στέγης και η κάλυψη του υποκείμενου εξώστη εφόσον υπάρχει ακολουθούν την προέκτασή της. Η εν λόγω προεξοχή αλλάζει κλίση μετά το περίγραμμα του κτίσματος και γίνεται 15,50% τοπικά. ε. Η εύρεση του ύψους της στέγης από το πλάτος μόνο του κτίσματος υπολογίζεται όταν η προέκτασή της ακολουθεί τη φορά της και είναι ξύλινη. Στην αντίθετη περίπτωση δηλαδή όταν η προέκτασή της είναι οριζόντια τότε στο 18% εκτός από το πλάτος του κτίσματος αθροίζονται και οι δύο προεξοχές. Συγκεκριμένα, πλάτος κτίσματος + 0,60x2 x 18%. Το μέγιστο ύψος της στέγης ορίζεται επίσης σε 2,10μ. Αυτονόητο είναι ότι το μέγιστο ύψος θα επιτρέπεται όταν τεκμηριώνεται από το όλο πλάτος του κτίσματος. 9

στ. Όταν η τοποθέτηση βοηθητικού κτίσματος είναι σε επαφή με τα πλάγια και πίσω όρια του γηπέδου, στέγαση του γίνεται με μονόρριχτη στέγη. ζ. Όταν η τοποθέτηση βοηθητικού κτίσματος δεν είναι σε επαφή με τα πλάγια και πίσω όρια του γηπέδου, στέγαση του γίνεται με δίρριχτη ή τετράρριχτη στέγη. η. Το δώμα επιτρέπεται στα βοηθητικά κτίσματα εφόσον αυτά χωροθετούνται στο πίσω όριο του οικοπέδου ή σε απόσταση Δ από αυτό. θ. Μορφές στεγών. Στη συνέχεια παρουσιάζονται ενδεικτικές περιπτώσεις στεγών. 10

ι. Η στέγη είναι ξύλινη αυτοφερόμενη ή ξύλινη ψευτοστέγη στηριγμένη πάνω σε οριζόντια πλάκα από οπλισμένο σκυρόδεμα, η οποία δεν προεξέχει του περιγράμματος του κτίσματος. - ξύλινη αυτοφερόμενη (χωρίς δηλαδή την πλάκα οροφής από οπλισμένο σκυρόδεμα). - ξύλινη ψευτοστέγη πάνω σε πλάκα από οπλισμένο σκυρόδεμα. Η προεξοχή της είναι ξύλινη (0,60 0,80μ.) ια. Η προεξοχή της στέγης είναι πάντα ξύλινη με ελάχιστη απόσταση από το κτίσμα 0.60μ. και μέγιστη 0.80μ. μη συμπεριλαμβανομένης στην απόσταση αυτή της προεξοχής του κεραμιδιού. ιβ. Η προεξοχή της στέγης δεν ακολουθεί των κλίση της κύριας στέγης 18% αλλά μειώνεται στο 15.5%. Παράδειγμα: Στέγη 18% με αλλαγή κλίσης στην προεξοχή ιγ. Εφόσον η κατοικία ακολουθεί τη λαϊκή νεοκλασική μορφολογία (συμμετρική) η προεξοχή της στέγης είναι εκφορική σε δύο ή τρεις σειρές με συνολικό πλάτος έως 0,25μ. ιδ. Οι καμινάδες είναι εντός του τοίχου ή προεξέχουσες (ορθογωνικής ή ημικυκλικής διατομής). Σε περίπτωση προεξεχουσών καμινάδων δεν απαιτείται στήριξη κωνική ή άλλου είδους δεδομένου ότι η οριζόντια προεξοχή είναι από μπετόν. ιε. Πάνω από τη στέγη οι καμινάδες είναι ορθογωνικής ή κυκλικής διατομής κτιστές με πέτρα ή οπτόπλινθο (τούβλο) και επίχρισμα (σοβά). Απαγορεύονται καμινάδες μεταλλικές ή αμιάντου. ιστ. Είναι δυνατή η προεξοχή της καμινάδας μόνο στον όροφο σύμφωνα με τα ενδεικτικά σκαριφήματα. 11

ιζ. Η στήριξη των προεξοχών είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα στην προέκταση της πλάκας δαπέδου ορόφου. Ωστόσο, σε περίπτωση που ακολουθηθεί ο παραδοσιακός τρόπος κατασκευής τότε η στήριξη θα γίνεται με Ξύλινες αντιρρίδες (παγιάντες), όπως στην παράδοση (θα αποτελούν δηλαδή δομικό στοιχείο). ιη. Η κατασκευή της στέγης επιβάλλεται μετά την ολοκλήρωση του φέροντος οργανισμού και των τοίχων πλήρωσης του κτίσματος. Δεν επιτρέπονται άλλες οικοδομικές εργασίες εάν δεν προηγηθεί η κατασκευή της στέγης. ιθ. Όταν οι προεξοχές είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα, το ελάχιστο πλάτος προεξοχής είναι 0,45μ χωρίς να αποκλείεται και μεγαλύτερη διάσταση. κ. Όλες οι γωνίες της στέγης του κτίσματος είναι υποχρεωτικά ορθογώνιες. 10. ΕΞΩΣΤΕΣ α. Στα κτίσματα που εφάπτονται στον αναλλοίωτο παραδοσιακό ιστό της κεντρικής περιοχής επιτρέπονται εξώστες μόνο στο όροφο στην πρόσοψή τους, κατόπιν έγκρισης του αρχιτεκτονικού συμβουλίου. β. Επιτρέπονται εξώστες στην πρόσοψη της κατοικίας όταν είναι τοποθετημένοι σε απόσταση 6μ. από το δρόμο. γ. Επιτρέπεται εξώστης σε κατοικία που εφάπτεται του ίχνους του δρόμου όταν το κτίσμα είναι συμμετρικού τύπου το μήκος του οποίου είναι έως 2.60μ. δ. Οι εξώστες έχουν ορθογωνική μόνο κάτοψη. Είναι από φέροντα οργανισμό (σκελετό) ξύλινο ή οπλισμένου σκυροδέματος και πάντοτε είναι πρόβολοι (δεν έχουν κατακόρυφα στηρίγματα). - Έχουν μήκος το 50% του μήκους της όψης που αντιστοιχούν. Δεν είναι μεγαλύτεροι των 2.80μ. Εάν προκύπτει από το 50% μεγαλύτερο μήκος εξώστη τότε γίνονται δύο κλπ. - Το πλάτος τους είναι έως 1.40μ. Εάν ο φέρον οργανισμός (σκελετός) του εξώστη είναι ξύλινος τότε υποχρεωτικά στηρίζεται σε λοξά ξύλα (τις παγιάντες) κατά τα πρότυπα της παράδοσης. ε. Δεν επιτρέπονται ασκεπείς εξώστες. 12

στ. Η στέγη του εξώστη είναι ξύλινη και προεκτείνεται κατά την προεξοχή της στέγης του κτίσματος (αν προεξοχή στέγης 0.70μ. και εξώστης 1.40μ. τότε έχουμε 1.40 + 0.70 = 2.10μ.) Δηλαδή ο εξώστης έχει υποχρεωτικά προεξοχή στέγης όση και το κτίσμα. Κατά τη μικρή διάσταση του εξώστη η στέγη προεξέχει κατά το ½ δηλαδή 0.70 x ½ μ. ζ. Όταν ο εξώστης είναι από οπλισμένο σκυρόδεμα απαγορεύεται η κατασκευή περιμετρικού στηθαίου έστω και κατ ελάχιστο για τον εγκιβωτισμό και ελεγχόμενη απορροή των ομβρίων. Η απορροή γίνεται με φυσικό τρόπο. η. Επιτρέπεται στον όροφο η υποχώρηση της όψης κατά το μήκος του εξώστη που αντιστοιχεί. θ. Δεν επιτρέπονται εξώστες στο υπερυψωμένο ισόγειο. ι. Στους εξώστες τοποθετούνται κάθετοι στύλοι ελάχιστης ορθογωνικής διατομής 0,08x0,08μ. Αυτοί τοποθετούνται ένας σε κάθε γωνία και ενδιάμεσα οι μεταξύ τους αποστάσεις κυμαίνονται από 1,22 έως 1,56μ. Οι κατακόρυφοι ως άνω στύλοι στηρίζουν τα κιγκλιδώματα (όπως συμβαίνει στην παράδοση). ια. Τα κιγκλιδώματα κατασκευάζονται από ξύλο ή συμπαγές σίδηρο αποκλειόμενων των σωλήνων μορφής. Είναι απλά και δεν περιλαμβάνουν φυτικά σχέδια ή άλλου είδους περίτεχνα διακοσμητικά στοιχεία. ιβ. Οι εξώστες απαγορεύονται να καλύπτονται με χωριστή στέγη από το κτίσμα, δηλαδή ο εξώστης καλύπτεται με την ενιαία στέγη. ιγ. Μπορεί να κατασκευάζεται και συμπαγές στηθαίο ελάχιστο ύψος 0,70μ, το υπόλοιπο ύψος έως το 1,05μ συμπληρώνεται με μία οριζόντια κουπαστή (κατά κανόνα ανάμεσα από σαχνισιά). ιδ. Απαγορεύονται τα μπαλούστρα. Χαμηλό συμπαγές στηθαίο. ιε. Δεν επιτρέπονται εξώστες σε κάθε πλευρά της κατοικίας. ιστ. Στα κτίσματα που βρίσκονται εκτός κεντρικής περιοχής επιτρέπονται εξώστες στην πρόσοψή τους δεδομένου ότι είναι τοποθετημένα ελεύθερα στο οικόπεδό τους. 11. ΕΞΩΣΤΕΣ ΚΛΕΙΣΤΟΙ (σαχνισιά) α. Επιτρέπονται κλειστοί εξώστες (σαχνισιού) στον όροφο. β. Οι κλειστοί εξώστες ("έρκερ"), της παρ. 38 του άρθρου 2 του Ν.Ο.Κ./2012 (Ν-4067/12 ΦΕΚ- 79/Α/9-4-12), επιτρέπονται επί της πρόσοψης του κτίσματος με πλάτος έως 0,60μ. μπορεί να είναι ή όχι συνεχής και σε ελάχιστη απόσταση από την άκρη του κτίσματος 0,60μ., χωρίς να αποκλείεται η ταύτισή τους με την άκρη του κτίσματος. Επιτρέπονται οι τριγωνικές προεξοχές στον όροφο στις 13

περιπτώσεις που το ισόγειο του κτίσματος ακολουθεί το ίχνος του πολεοδομικού ιστού με στόχο τον ορθογωνισμό των χώρων του ορόφου. Στην περίπτωση αυτή η απόσταση των προεξοχών του ορόφου από το επίπεδο της πρόσοψης του ισογείου δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη των 0,60μ. γ. Το εμβαδόν των κλειστών εξωστών προσμετράται στον σ.δ. δ. Είναι δυνατόν σαχνισί να αναπτύσσεται σε τμήματα δύο συνεχόμενων πλευρών του κτίσματος. 12. ΗΜΙΥΠΑΙΘΡΙΟΙ ΧΩΡΟΙ α. Ο ημιυπαίθριος χώρος χωροθετείται στο ισόγειο ή στον όροφο ή και στους δύο ορόφους. β. 1. Το βάθος του ημιυπαίθριου χώρου δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερο των 2,20μ. Αυτό μετράει από την πρόσοψη. 2. Όταν υπάρχει συνδυασμός εξώστη και ημιυπαίθριου χώρου και μόνο κατά το μήκος (πρόσωπο) του εξώστη, τότε εξώστης και ημιυπαίθριος χώρος έχουν ελάχιστος πλάτος (βάθος) 2,80μ. Στην περίπτωση αυτή ο εξώστης δεν πρέπει να προεξέχει περισσότερο του 1,40μ από τη πρόσοψη της οικοδομής. γ. Η επιφάνεια του ημιυπαίθριου χώρου δεν διασπάται, βλέπε παρ. 3στ και 3ζ του παρόντος άρθρου. δ. Όταν κατασκευάζονται ημιυπαίθριοι χώροι και στους δύο ορόφους, αυτοί πρέπει να τοποθετούνται ο ένας επάνω από τον άλλο, έτσι ώστε η κατακόρυφη προβολή τους στο έδαφος να ταυτίζεται. Πρέπει να έχουν το ίδιο βάθος. Μία από τις δύο στενές πλευρές πρέπει να βρίσκεται στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο. Στην περίπτωση αυτή, η δεύτερη μπορεί να βρίσκεται εσώτερων της υποκείμενης ή υπερκείμενης δεύτερης αντίστοιχης πλευράς του ημιυπαίθριου χώρου. Δηλαδή ένας από τους δύο να έχει μικρότερο πρόσωπο. ε. Σε ισόγειο κύριο κτίσμα ο ημιυπαίθριος χώρος επίσης δεν διασπάται. στ. Όταν η κατοικία εφάπτεται στο ίχνος του δρόμου ο ημιυπαίθριος χώρος χωροθετείται μόνο στον όροφο επί της πρόσοψης. 1. Το στηθαίο του ημιυπαίθριου χώρου τοποθετείται στο επίπεδο της πρόσοψης του κτίσματος. 2. Ο ημιυπαίθριος χώρος δύναται να προεξέχει έως 0,45μ. στην περίπτωση αυτή, οι στενές πλευρές του είναι κτιστές καθ όλο το ύψος 3. Ο ημιυπαίθριος χώρος δύναται να αποτελεί συνέχεια του κλειστού εξώστη (έρκερ). 4. Ο ημιυπαίθριος χώρος εάν χωροθετηθεί στην κάθετη προς το δρόμο πλευρά και μόνο στον όροφο, μπορεί η μικρή του διάσταση να φτάνει στην πρόσοψη. ζ. Επί της πρόσοψης του ημιυπαίθριου χώρου τοποθετούνται ξύλινα κατακόρυφα στηρίγματα ελάχιστης διατομής 0.08x0.08μ. η απόσταση μεταξύ των οποίων δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη του 1.60μ. αξονικά. η. Η οροφή του είναι από μπετόν στην προέκταση της πλάκας οροφής του κτίσματος κλείνοντας και το περίγραμμά του. Η προεξοχή της στέγης στη συνέχεια είναι ξύλινη. Ο ημιυπαίθριος χώρος μπορεί να έχει και ξύλινη οροφή. 13. ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΑ α. Δεν επιτρέπεται η κατασκευή εξωτερικής σκάλας οποιασδήποτε μορφής που να οδηγεί στη στέγη του κτίσματος. β. Στα κτίσματα συμμετρικού τύπου επιτρέπεται η κατασκευή εξωτερικής σκάλας που να οδηγεί αποκλειστικά στους κύριους χώρους του ορόφου. Υποχρεωτικά εφάπτεται του κτίσματος, είναι με ένα και μόνο σκέλος με δυνατότητα τρία έως τέσσερα μόνο σκαλιά, στην αφετηρία της να είναι κάθετα στο κτίσμα και στη συνέχεια το πλατύσκαλο να αποτελεί την αφετηρία για το μεγάλο σκέλος της που οδηγεί στον όροφο. γ. Επιτρέπεται εξωτερική σκάλα εντός του κορμού της κατοικίας (χαγιάτι). Τα νέα κτίσματα που βρίσκονται εκτός σχεδίου, εκτός οριοθέτησης ακολουθούν τους ίδιους κανονιστικούς κανόνες (μορφή, όγκο, επιμέρους στοιχεία). 14

δ. Η σκάλα στο χαγιάτι είναι από μπετόν ή ξύλινη, ευθύγραμμη, σχήματος Γ με πλατύσκαλο. Απαγορεύεται το πλατύσκαλο να αντικατασταθεί με σφηνοειδή πατήματα. 14. ΣΚΙΑΣΤΡΑ α. Δεν επιτρέπονται κεκλιμένα σε πρόβολο πετάσματα σκίασης στο ισόγειο και στον όροφο. β. Τα πετάσματα σκίασης είναι μόνο στον όροφο κατακόρυφα και τοποθετημένα σε επαφή στο εσωτερικό επίπεδο που ορίζουν οι κατακόρυφοι στύλοι που περιγράψαμε. γ. Το χρώμα τους είναι μόνο λευκό (καραβόπανο). Απαγορεύονται τα χρωματιστά και τα φυτικά σχέδια σε αυτά. δ. Στις περιπτώσεις καταστημάτων, χώρων παραμονής ατόμων και κέντρων αναψυχής επιτρέπονται μόνο μετά από έγκριση των αρμόδιων υπηρεσιών που προβλέπεται από τις ισχύουσες διατάξεις. 15. ΠΕΡΙΦΡΑΞΕΙΣ 16. ΥΛΙΚΑ α. Οι περιφράξεις των γηπέδων και οι τοίχοι αντιστήριξης ακολουθούν το επικρατούν τοπικό πρότυπο (μάντρα) στο άμεσο περιβάλλον. Σε δρόμους με συνεχή μέτωπα από όψεις κτιρίων και ψηλές μάνδρες, δεν επιτρέπεται η κατασκευή χαμηλών περιτοιχίσεων, ή η τοποθέτηση κιγκλιδωμάτων. β. Όταν το κτίσμα εφάπτεται του ίχνους του δρόμου επιβάλλεται η κατασκευή συμπαγούς τοίχου ύψους ελάχιστου 1.80μ. ο οποίος έρχεται σε συνέχεια της πρόσοψης της κατοικίας (μάντρα). Είναι από μπετόν, πέτρα ή τούβλο. γ. Η μάντρα δεν έχει ανοίγματα εκτός της δίφυλλης πόρτας εισόδου και δεν επιτρέπεται πάνω από αυτήν κιγκλίδωμα. δ. Τυχόν υφιστάμενες παραδοσιακές περιφράξεις διατηρούνται ή αποκαθίστανται στην αυθεντική τους μορφή. ε. Δεν επιτρέπονται κάθε είδους επενδύσεις των επιφανειών των περιφράξεων και τοίχων αντιστήριξης με διάφορα υλικά, όπως σχιστόπλακες ή άλλους πλακοειδής, κεραμικά, λίθους. Τα επιχρίσματά τους είναι όπως και στα κύρια και βοηθητικά κτίσματα, οι τεχνοτροπίες επιχρισμάτων που παραπέμπουν στα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά άλλων περιοχών. Δεν επιτρέπονται κάθε είδους επενδύσεις των επιφανειών των κτιρίων κύριων και βοηθητικών με διάφορα υλικά, όπως σχιστόπλακες ή άλλους πλακοειδής λίθους, κεραμικά. Επιτρέπονται επενδύσεις στο ισόγειο από πέτρα, πάχους το ελάχιστο 0,15 0,20μ. 15

17. ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΟΥ, ΕΚΤΟΣ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗΣ Τα νέα κτίσματα που βρίσκονται εκτός σχεδίου, εκτός οριοθέτησης ακολουθούν τους ίδιους κανονιστικούς κανόνες (μορφή, όγκο, επιμέρους στοιχεία). 18. ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΑΠΕ α. Κατά τον σχεδιασμό του κτιρίου, απαιτείται ιδιαίτερη επιμέλεια των βιοκλιματικών αρχών αρχιτεκτονικής. Δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση στις στέγες των κύριων κτιρίων μέσων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως ηλιακοί θερμοσίφωνες, φωτοβολταϊκά συστήματα, κα. β. Όπου ισχύει η ελεύθερη τοποθέτηση των κατοικιών ο προσανατολισμός των κύριων χώρων συνιστάται να είναι νότιος, νοτιοανατολικός και νοτιοδυτικός (δευτερευόντως). γ. Τους ίδιους προσανατολισμούς συνιστάται να έχουν οι κύριες είσοδοι των κατοικιών. δ. Τα κτίσματα κύρια και βοηθητικά συνιστάται να αναπτύσσονται έτσι ώστε ο κύριος αύλειος χώρος να προστατεύεται από το βορρά. ε. Τα ανοίγματα να είναι στις διαστάσεις που έχουμε προαναφέρει και προσανατολισμένα επίσης νότια, νοτιοανατολικά και νοτιοδυτικά. στ. Τα ανοίγματα στο Βορρά να εξυπηρετούν κυρίως βοηθητικούς χώρους και να είναι μικρά. Τα ίδια αυτά ανοίγματα θα συμβάλλουν και στον διαμπερή αερισμό όταν απαιτείται. ζ. Η σκίαση των ανοιγμάτων χώρων, να επιτυγχάνεται με τα σκούρα στα οποία έχουμε αναφερθεί (κυρίως ταμπλαδωτά, κορφωτά, σανιδωτά). η. Η τοποθέτηση των ηλιακών συλλεκτών να γίνεται στα βοηθητικά κτίσματα. θ. Στις νέες οικοδομές όπου οι εξωτερικοί τοίχοι πλήρωσης κατασκευάζονται με τούβλο συνιστάται η τοιχοποιία να έχει καθαρό πάχος 0.33 0.34 μ. και συνολικό με το επίχρισμα 0.38 μ. συμπεριλαμβανομένου του επιχρίσματος (0.10+0.05+0.18, ή 0,34 μ. δηλαδή τούβλο, γλώσσα, μόνωση, τούβλο μπατικό). Γενικά η κατασκευή των εξωτερικών τοίχων πρέπει να είναι σύμφωνη με τις βιοκλιματικές προδιαγραφές. ι. Στις υπάρχουσες νεωτερικές κατοικίες συστήνεται η εξωτερική προσθήκη θερμομόνωσης στο πάχος που θα καθορίσει ο μελετητής. κ. Όταν τοποθετείται επένδυση από πέτρα πάχους 0.15-0.20 μ., στο ισόγειο ή και στους δύο ορόφους, τότε η τοιχοποιία κατασκευάζεται ως εξής: πέτρα, τούβλο, μόνωση, τούβλο, στη διάσταση 0.15+0.10+0.05+0.10 = 0.40 μ. χωρίς το εσωτερικό επίχρισμα. λ. Στα ανοίγματα επιβάλλεται η τοποθέτηση διπλών υαλοπινάκων και λάστιχα στα κουφώματα. μ. Η φύτευση φυλλοβόλων δέντρων για τη σκίαση στους θερινούς μήνες και τον ηλιασμό στους χειμερινούς μήνες είναι απαραίτητη. Επίσης η πυκνή βλάστηση από αειθαλή δέντρα φυτά στο Βορρά για ανεμοπροστασία της κατοικίας τους χειμερινούς μήνες λειτουργεί θετικά στον αύλειο χώρο και στην κατοικία. ν. Για όλους τους οικισμούς προτείνεται η απαγόρευση εγκατάστασης συστημάτων ΑΠΕ σε νέα και υφιστάμενα κτήρια, καθώς και στους υπαίθριους χώρους και γήπεδα των οικισμών αυτών. Αντ αυτού η ανάγκη της χρήσης των ΑΠΕ και η εναρμόνιση με τη νέα Ευρωπαϊκή οδηγία θα καλύπτεται μέσω των τοπικών ΟΤΑ, οι οποίοι θα είναι υποχρεωμένοι να ορίσουν κοινοτικές, μη καλλιεργήσιμες, μη δασικές και εκτός σχεδίου εκτάσεις, ως «Εκτάσεις Κοινού Ενεργειακού Οφέλους» (ΕΚΕΟ). Οι ΕΚΕΟ θα περιλαμβάνουν την εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ ώστε να καλύπτουν τις ενεργειακές ανάγκες του συνόλου του οικισμού για τον οποίο προορίζονται. Το δε κόστος εγκατάστασής τους θα καλύπτεται από τους ΟΤΑ και θα αποσβαίνεται μέσω ειδικού ενεργειακού τέλους που θα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες των κτισμάτων ανάλογα με την ενεργειακή ανάγκη του καθενός. Όφελος από την εγκατάσταση αυτή θα έχουν όλοι οι ιδιοκτήτες κτισμάτων του οικισμού. Το ειδικό ενεργειακό τέλος και ο χρόνος απόσβεσης της αρχικής επένδυσης θα ορίζεται από τους ΟΤΑ. Η έκταση των ΕΚΕΟ, καθώς και τα αναγκαία ενεργειακά μεγέθη (KW) θα προκύπτουν ύστερα από μελέτη που θα περιλαμβάνει τις ενεργειακές απαιτήσεις όλων των κτηρίων του οικισμού κατά την 16

εκπόνηση της μελέτης, καθώς και ενδεχόμενη επέκταση του οικισμού για τα επόμενα δέκα (10) έτη, λαμβάνοντας υπόψη δημογραφικά και στατιστικά στοιχεία της τελευταίας εικοσαετίας. Σε περίπτωση που σε μελλοντικό χρόνο η παραγωγή ενέργειας από τις εγκαταστάσεις ΑΠΕ στις ΕΚΕΟ, δεν επαρκεί για να καλύψει τις ενεργειακές απαιτήσεις του οικισμού, τότε οι τοπικοί ΟΤΑ υποχρεούνται να ορίσουν νέες περιοχές ΕΚΕΟ και να προχωρήσουν σε νέες ενεργειακές μελέτες για τα επόμενα δέκα (10) έτη. Η όλη διαδικασία θα επιβλέπεται από Επιτροπή που θα αποτελείται από έναν εκπρόσωπο των ΟΤΑ, έναν εκπρόσωπο του ΤΕΕ, μηχανικό με ειδικότητα στις ενεργειακές μελέτες και έναν εκπρόσωπο πανεπιστημίου ή πολυτεχνείου τακτικό ή αναπληρωτή καθηγητή με γνωστικό αντικείμενο συναφές με την αρχιτεκτονική. 19. ΕΙΔΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ Σε περίπτωση κτιρίου με μεγαλύτερο όγκο ( κατά ΝΟΚ ή κατά τις ισχύουσες ανά Οικισμό Ειδικές Διατάξεις), επιβάλλεται η διάσπαση του όγκου αυτού. Κάθε εργασία που αφορά στην επίστρωση, διαμόρφωση, τροποποίηση, ανάπλαση κοινοχρήστων χώρων, όπως οδών, πλατειών, κρηπιδωμάτων κα, εκτελείται με τρόπο προσαρμοσμένο στα τοπικά πρότυπα και ύστερα από έγκριση του ΣΑ. Δεν επιτρέπεται η κατασκευή τόξων, αψίδων, βολτών ή άλλων διακοσμητικών στοιχείων στην εξωτερική όψη των κτιριακών όγκων, καθώς και στις περιφράξεις των γηπέδων. 20. ΠΡΟΣΘΕΤΟΙ ΟΡΟΙ α. 1. Ο σχεδιασμός νέας κατοικίας στον παραδοσιακό οικισμό οφείλει να συνάδει με το παραδοσιακό απόθεμα και να μην το αντιστρατεύεται. 2. Επιβάλλεται στις νέες κατοικίες η αναγνώριση της σχέσης με τα όμορα κτίσματα. 3. Η θέση των όμορων κτισμάτων οφείλει να αποτελεί δέσμευση στις νέες κατοικίες για τη διατήρηση του παραδοσιακού ιστού. 4. Η θέση, η κλίμακα, η μορφή των όμορων κτισμάτων αποτελούν τον οδηγό για την σύνθεση της νέας κατοικίας. 5. Στον παραδοσιακό οικισμό η νέα κατοικία και αν απέχει από παραδοσιακά κτίσματα συνεχίζει να επηρεάζεται από τη μορφή και την κλίμακα των υπαρχόντων παραδοσιακών κατοικιών. Η εναρμόνιση των σχέσεων μήκους, πλάτους, ύψους (όγκου), ανοιγμάτων, προεξοχών, στέγης αποτελεί προτεραιότητα στη σύνθεση της νέας κατοικίας. 6. Η τήρηση των αναλογιών των ανοιγμάτων, των ημιυπαιθρίων χώρων, των εξωστών, των κιγκλιδωμάτων των παραδοσιακών κατοικιών μεταφέρονται στη σύνθεση των νέων κατοικιών. 7. Για την έκδοση οικοδομικών αδειών νέων κατοικιών είναι απαραίτητες οι φωτογραφίες χαρακτηριστικών παραδοσιακών κατοικιών. 8. Όπου παρατηρείται το συνεχές σύστημα η νέα κατοικία το ακολουθεί χωρίς να αλλοιώνει το χαρακτήρα του ιστού. 9. Οι κτιστές μάντρες είναι υποχρεωτικές και αποτελούν συνέχεια των προσόψεων των νέων κτισμάτων όταν αυτά τοποθετούνται επί της οικοδομικής γραμμής. β. 1. Δεν επιτρέπεται η κατεδάφιση παραδοσιακού κτίσματος όπως και η αλλοίωσή του ως προς τον όγκο και τα επιμέρους αρχιτεκτονική στοιχεία. 2. Είναι δυνατή η προσθήκη μικρού όγκου στην πίσω μεγάλη διάσταση του παραδοσιακού κτίσματος για την εξυπηρέτηση βοηθητικών λειτουργιών, όπως χώρων υγιεινής, αποθηκών. Στις συμμετρικές παραδοσιακές κατοικίες επιτρέπεται η προσθήκη και κύριων χώρων. 3. Στην επισκευή παραδοσιακού κτίσματος διατηρείται η αρχιτεκτονική του μορφή, η στατική του δομή και η χαρακτηριστική λειτουργική του οργάνωση. Επιτρέπεται η προσαρμογή του 17

εσωτερικού χώρου για την κάλυψη των σύγχρονων αναγκών διατηρώντας τον γενικό χαρακτήρα και τη λειτουργική οργάνωση του ως άνω κτίσματος. 4. Στην επισκευή παραδοσιακού κτίσματος συμπεριλαμβανομένου και του φέροντος οργανισμού χρησιμοποιούνται ίδια ή παρεμφερή προς τα αρχικά υλικά. Σε μεγάλης κλίμακας επεμβάσεις επιλέγουμε τη μέθοδο που δημιουργεί τα λιγότερα προβλήματα στη δομή και την εικόνα του. 5. Η ανακατασκευή επικίνδυνου ή όχι κτίσματος στην αρχική του μορφή προϋποθέτει αρχιτεκτονική, στατική καθώς και φωτογραφική αποτύπωση. 6. Η επισκευή και η αποκατάσταση παραδοσιακού κτίσματος επιτρέπεται κατά παρέκκλιση των όρων δόμησης του παρόντος. Στην περίπτωση που είναι ερειπιώδες λαμβάνονται υπόψη στοιχεία του άμεσου και ευρύτερου περιβάλλοντος. Η βιβλιογραφία και το σχετικό φωτογραφικό υλικό είναι απαραίτητα. γ. Σε κάθε οικόπεδο τοποθετείται μόνο μία κεραία τηλεόρασης σε διακριτική θέση που να μη προσβάλει τη μορφή του κτίσματος. δ. Στον αύλειο χώρο επιτρέπεται η φύτευση θάμνων και δένδρων από την ελληνική πανίδα (ενδημικά είδη, είδη δηλαδή που φύονται και ευδοκιμούν στη συγκεκριμένη περιοχή). ε. Απαγορεύονται στον αύλειο χώρο άλλες κατασκευές εκτός των βοηθητικών χώρων. Επιτρέπονται οι ξύλινες πέργκολες με αναρριχώμενα φυτά (π.χ. κληματαριές). Άρθρο 5ο Άλλες διατάξεις α. Δεν αλλοιώνεται ο παραδοσιακός ιστός με διανοίξεις, παραμένοντας αυθεντικός. β. Η δόμηση ακολουθεί τα παραδοσιακά πρότυπα αρχιτεκτονικής του οικισμού. γ. Εφ όσον στο οικόπεδο υπάρχει παραδοσιακό κτίσμα η δόμηση και η κάλυψή του δεν λαμβάνεται υπ όψη για την κατασκευή νέας κατοικίας με υποχρεωτική απόσταση Δ, μεταξύ παλαιού και νέου κτίσματος, κατόπιν έγκρισης του Αρχιτεκτονικού Συμβουλίου. δ. Δεν επιτρέπονται κλιματιστικά στην πρόσοψη ή πλάγιες πλευρές της κατοικίας. Αυτά τοποθετούνται μόνο στην πίσω όψη χαμηλά σε απόσταση από το έδαφος 0,40μ. ε. Απαγορεύονται παντός είδους επιγραφές στη στέγη. Μόνο μικρές επιγραφές επιτρέπονται στο ισόγειο τύπου neon. Το μήκος τους φτάνει το μήκος του υποκείμενου ανοίγματος και το ύψος τους έως 0,70μ. στον όροφο επιτρέπονται επιγραφές 0,70x0,70μ κάθετες στον τοίχο της όψης. ζ. Οι ηλιακοί συλλέκτες τοποθετούνται μόνο στις στέγες των βοηθητικών κτισμάτων και τα μπόιλερ αυτών βρίσκονται εντός αυτών των κτισμάτων. θ. Προτείνεται η αποφυγή του βόρειου προσανατολισμού για τους κύριους χώρους κατοικίας (χώροι διημέρευσης, υπνοδωμάτια). ι. Οι ημιυπαίθριοι χώροι απαγορεύονται να έχουν βόρειο προσανατολισμό. ια. Επιβάλλεται η κατασκευή και ολοκλήρωση της στέγης ακόμη και αν πρόκειται να ακολουθήσει προσθήκη ορόφου. ιβ. Απαγορεύονται τα προκατασκευασμένα και λυόμενα κτίσματα. ιγ. Για κάθε κατοικία ορίζεται μία κλειστή θέση γκαράζ. ιδ. Δεν επιτρέπεται η κατασκευή πράσινων δωμάτων. Άρθρο 6ο Ειδικοί κανονισμοί εντός των ορίων των οικισμών με ειδικό καθεστώς. Για τους οικισμούς Βεργίνα, Παλατίτσια, Αγγελοχώριον όσα ορίζονται τους παραδοσιακούς οικισμούς επιπλέον: 1. Στην επικάλυψη επιτρέπεται και η χρήση γαλλικών κεραμιδιών στις συμμετρικές και μόνο κατοικίες. 18

2. Επιτρέπονται εξώστες στην πρόσοψη των κτισμάτων και στην κεντρική περιοχή των οικισμών. Στεγάζονται ενιαία με το κτίσμα και όχι ανεξάρτητα. 3. Απαγορεύονται οι ασκεπείς εξώστες εκτός εάν τεκμηριώνονται από την αρχιτεκτονική σύνθεση (στις κατοικίες συμμετρικού τύπου). 4. Δεν επιβάλλεται η αναγνώριση της σχέσης με τα όμορα κτίσματα δεδομένου ότι κατά το πλείστο είναι πλέον νεωτερικά. Εάν τα όμορα είναι παραδοσιακά τότε ισχύουν οι διατάξεις των παραδοσιακών (ως προς την αναγνώριση βλέπε εδάφιο παράγραφος 20 του άρθρο 4) 5. Η θέση, η κλίμακα και η μορφή των όμορων κτισμάτων δεν αποτελούν οδηγό για τη σύνθεση της νέας κατοικίας δεδομένου ότι αυτά είναι νεωτερικά. Στην περίπτωση όμορων παραδοσιακών κτισμάτων τότε μόνο αυτά αποτελούν οδηγό. 6. Το υλικό των ανοιγμάτων είναι και από αλουμίνιο ηλεκτροστατικής βαφής. Δεν αποκλείεται το ξύλο. 7. Τα σκούρα των ανοιγμάτων είναι: από ξύλο είναι σανιδωτά καρφωτά, ταμπλαδωτά ή γερμανικού τύπου. αλουμίνιο γερμανικού τύπου ηλεκτροστατικής βαφής και από πλαστικό μόνο τα ρολά. 8. Στους χρωματισμούς ισχύουν τα εξείς: Παράθυρα και εξωστόθυρες είναι της καστανιάς (βερνίκι) για το ξύλο και για τα αλουμινίου το καφέ, το κυπαρισσί, το λευκό. Άρθρο 7ο Προτάσεις αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων (κτίρια κελύφη μέτωπα οδών κλπ.) Για τους οικισμούς Αρκοχώριον, Φυτεία, Κάτω Βέρμιον, Κουμαριά. Διαθέτουν αρκετές παραδοσιακές κατοικίες οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στη διατήρηση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Παράλληλα διασώζουν και αξιόλογο πολεοδομικό ιστό. Προτείνεται η καταγραφή (φωτογραφική και η αρχιτεκτονική αποτύπωση) των παραδοσιακών κτισμάτων, μέτα την ανάγνωσή τους, ώστε να αποκατασταθούν και να ανανεωθούν λειτουργικά με ειδικά οικονομικά προγράμματα για να συμβάλλουν στην ανάδειξη της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Οι νεωτερικές κατοικίες των ως άνω οικισμών επιβάλλεται να αναπλαστούν ώστε να συνεισφέρουν μαζί με τις παραδοσιακές (αποκατεστημένες και ανανεωμένες) κατοικίες στην αλλαγή της εικόνας των οικισμών. Απαιτείται επίσης η υπαγωγή τους σε ειδικά οικονομικά προγράμματα. Η Καστανιά διαθέτει ελάχιστες κατοικίες λαϊκής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής ωστόσο η κλίμακα του, τα απαράμιλλο φυσικό τοπίο και οι ελάχιστες νεωτερικές κατοικίες λειτουργούν θετικά στην προσπάθεια ανασύνταξης του οικισμού έτσι ώστε να οδηγηθεί προς την κατεύθυνση της διάσωσης του αρχιτεκτονικού τοπικού χαρακτήρα μετά τη θεσμοθέτηση των νέων κανόνων δόμησης. Το Αγγελοχώρι διαθέτει πολύ μικρό αριθμό παραδοσιακών πλινθόκτιστων κατοικιών, οι οποίες πρέπει να αποτυπωθούν, όπως και στην περίπτωση των τεσσάρων πρώτων οικισμών. παράλληλα, προτείνεται η ανάπλαση του οικισμού συμπεριλαμβανομένων και των νεωτερικών κατοικιών. Η Βεργίνα και Παλατίτσια έχουν αλλοιωθεί από τις νεωτερικές κατοικίες και έχουν χάσει την παραδοσιακή τους αρχιτεκτονική. Οι δύο οικισμοί ωστόσο φέρουν το μεγάλο φορτίο των αρχαιολογικών ευρημάτων παγκόσμιας απήχησης (Τάφοι Βασιλικοί, ανάκτορα κλπ.). Για τον λόγο αυτό προτείνουμε οι οικισμοί να αναδειχθούν μέσω της ανάπλασης των κτισμάτων τους και των κοινόχρηστων δημόσιων χώρων. Άλλωστε, οι προτάσεις πολεοδομικού κανονισμού κανονιστικών όρων δόμησης, οι ειδικοί κανονισμοί και οι πρόσθετοι όροι οδηγούν έχουν αυτό το στόχο. Άρθρο 8ο ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ 1. Οι παραδοσιακοί και ειδικού καθεστώτος οικισμοί ελέγχονται από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.). Η πολεοδομική υπηρεσία αποστέλλει υποχρεωτικά στο Σ.Α. το φάκελο οποιουδήποτε θέματος που αφορά ανέγερση, κατεδάφιση (μερική ή ολική) ετοιμόρροπων, επισκευή, προσθήκη, 19

αποκατάσταση, αναστήλωση και ανακατασκευή κτιρίων, αυθαιρέτων κατασκευών, καθώς και θεμάτων που αφορούν διαμορφώσεις κοινοχρήστων ή κοινωφελών χώρων, έργα υποδομής κλπ. για να γνωματεύσει σχετικά. 2. Οι αρχιτεκτονικές μελέτες υποβάλλονται ως προμελέτες στο στάδιο του προελέγχου αρχιτεκτονικών, προκειμένου να γίνει προέγκριση των αρχών της επισκευής και αποκατάστασης των οικιστικών προτύπων του οικισμού, των αρχών της πολεοδομικής και αρχιτεκτονικής σύνθεσης, τυχόν ανακατασκευής, κατεδάφισης τμημάτων, προσθηκών κλπ. 3. Με την οριστική μελέτη επιπλέον των απαιτούμενων δικαιολογητικών υποβάλλονται: α) πλήρες τοπογραφικό διάγραμμα του οικοπέδου, όπου εμφανίζονται οι υψομετρικές καμπύλες της υφιστάμενης κατάστασης και τυχόν πρόταση διαμόρφωσης. β) έγχρωμες φωτογραφίες με άποψη του δρόμου, ώστε να φαίνονται τουλάχιστον τα δύο (2) ακίνητα εκατέρωθεν, καθώς και φωτογραφίες των απέναντι κτιρίων και γ) τεχνική περιγραφή με αναλυτική αναφορά στο είδος των χρησιμοποιούμενων υλικών και στους χρωματισμούς. 4. Σε περίπτωση επισκευής υφισταμένου κτιρίου ή προσθήκης σε αυτό υποβάλλονται έγχρωμες φωτογραφίες όλων των όψεων του κτιρίου και του εσωτερικού του χώρου, ώστε να φαίνονται όλα τα μορφολογικά και καλλιτεχνικά του στοιχεία. 5. Σε περίπτωση αυθαίρετων κατασκευών, αυτές δύνανται να νομιμοποιηθούν μόνο εφόσον συμμορφώνονται με όλες τις διατάξεις του παρόντος διατάγματος. Άρθρο 9ο Έλεγχος Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής ( Ν. 4030/2011 ΦΕΚ 239 Α, άρθρο 21, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) Οι οικοδομικές άδειες στους αξιόλογους οικισμούς και στους πέριξ των οικισμών αυτών υπαίθριες ζώνες, όπως ορίζονται από τις περιοχές μελέτης των συνημμένων διαγραμμάτων, ελέγχονται υποχρεωτικά από το αρμόδιο Σ.Α. (Ν. 4030/2011 ΦΕΚ 239 Α, άρθρο 21, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει) Οι οικοδομικές άδειες στους αξιόλογους παραδοσιακούς και στους πέριξ των οικισμών αυτών υπαίθριες ζώνες, όπως ορίζονται από τις περιοχές μελέτης των συνημμένων διαγραμμάτων, ελέγχονται υποχρεωτικά από το αρμόδιο Σ.Α. Σε ειδικές περιπτώσεις επιτρέπονται περιορισμένης κλίμακας παρεκκλίσεις από το παρόν κατόπιν σύμφωνης γνώμης του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής. Όπου η αρμόδια αρχή κρίνει ότι το Αρχιτεκτονικό Συμβούλιο πρέπει να εκφράσει γνώμη κατά την έκδοση οικοδομικής άδειας αυτό οφείλει να ασχοληθεί σχετικά. Άρθρο 10ο Ειδική διάταξη Δεν επιτρέπονται καινοτόμοι σχεδιασμοί κτιρίων (κατοικιών, δημόσιων, ειδικών κτιρίων, αποθηκών). Άρθρο 11ο Μεταβατικές διατάξεις 1. Οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί μέχρι την ισχύ του παρόντος και ισχύουν, εκτελούνται σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις. Σε περίπτωση αναθεώρησης της αρχιτεκτονικής μελέτης εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος διατάγματος. 20

2. Σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις εκδίδονται ή αναθεωρούνται και οικοδομικές άδειες για τις οποίες έχει υποβληθεί μέχρι την ισχύ του παρόντος πλήρης σχετικός φάκελος στην αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία. 3. Οι διατάξεις του από 24-4-1985 Π.Δ/τος (ΦΕΚ 181 Δ/1985),ΦΕΚ 402/Δ/2002, ΦΕΚ 594Δ/1978,ή / και τα ειδικά διατάγματα των Παραδοσιακών Οικισμών, κλπ, όπως ισχύουν εφαρμόζονται συμπληρωματικά, εφόσον τα σχετικά θέματα δεν ρυθμίζονται διαφορετικά με τις διατάξεις του παρόντος. Άρθρο 12ο Έργα και δίκτυα υποδομής 1. Κάθε εργασία που αφορά την επίστρωση, διαμόρφωση, τροποποίηση, ανάπλαση κοινοχρήστων χώρων, όπως οδών, πλατειών, κρηπιδωμάτων κλπ., εκτελείται με τρόπο προσαρμοσμένο στα παραδοσιακά πρότυπα και ύστερα από έγκριση του Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής. 2. Υποχρέωση του Δήμου είναι να τοποθετήσει μέσα σε εύλογο χρόνο ομαδική δορυφορική κεραία στον οικισμό. Μετά την τοποθέτησή της θα απομακρύνονται υποχρεωτικά οι ατομικές. 3. Τα έργα υποδομής των Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας (Δ.Ε.Η., Ο.Τ.Ε. κλπ.) επιβάλλεται να είναι υπόγεια. Η τοποθέτηση των μετρητών του ηλεκτρικού ρεύματος κλπ. όπως και η τοποθέτηση κάθε άλλου στοιχείου παροχών Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας επιβάλλεται να γίνεται σε θέση που δεν προβάλλεται σε κοινόχρηστους χώρους. Οι Οργανισμοί Κοινής Ωφέλειας αναλαμβάνουν με δαπάνες τους την αναμόρφωση και βελτίωση των εγκαταστάσεών τους ώστε να μην προσβάλλεται το περιβάλλον. Υποχρεούνται επίσης να αναλαμβάνουν την αποκατάσταση της αρχικής μορφής των δρόμων και κοινοχρήστων χώρων όπου επενέβησαν για την εγκατάσταση των δικτύων τους. Άρθρο 13ο Λειτουργικές ανάγκες νεωτερικών οικισμών Η κάλυψη των σύγχρονων λειτουργικών αναγκών και η χρήση επίσης σύγχρονων τεχνολογιών δεν λειτουργούν αρνητικά στην προσπάθεια τόσο της διατήρησης της αρχιτεκτονικής παράδοσης όσο και της αναζήτησης μορφών και λειτουργιών που θα έρχονται ως συνέχεια αυτής υπενθυμίζοντας φευγαλέα την καταγωγή τους. Η ισχυρή παράδοση δημιουργεί ισχυρές ακλόνητες νέες μορφές με διαχρονική συνέχεια και δυναμική. Η συνέχιση της ήπιας ένταξης στο άμεσο περιβάλλον, η επιλογή του ορθού προσανατολισμού και των ανοιγμάτων, η κλίμακα των αναλογιών και των όγκων αποτελούν επιλογές που οδηγούν μονοσήμαντα στη διαφύλαξη των χαρακτηριστικών της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και οδηγούν στη σύγχρονη αρχιτεκτονική έκφραση όπου η παράδοση είναι διακριτικά παρούσα. Η θέση των ηλιακών συλλεκτών στους βοηθητικούς χώρους τόσο στο παραδοσιακό περιβάλλον όσο και στο νεωτερικό δεν επηρεάζει την επιθυμητή εικόνα που προσμένουμε να έχουμε σε αυτούς. Τα φωτοβολταϊκά προτείνονται όπως έχουμε αναφέρει εκτός οικισμών οπότε η «οπτική όχληση» που δημιουργούν με οποιοδήποτε τρόπο τοποθέτησης αποφεύγεται. Άρθρο 14ο Καταργούμενες διατάξεις Μετά τη δημοσίευση του παρόντος παύει η ισχύς:.. Άρθρο 15ο Διατηρούμενες διατάξεις Μετά τη δημοσίευση του παρόντος εξακολουθούν να ισχύουν.. 21