LIFE08 ENV/GR/000570 HydroSense «Καινοτόµες τεχνολογίες ακριβείας για τη βελτιστοποίηση της άρδευσης και την ολοκληρωµένη διαχείριση καλλιεργειών σε περιβάλλοντα έλλειψης νερού» Έκθεση Ανασκόπησης Προόδου Έργου 2 ο ΤΡΙΜΗΝΟ Απρίλιος - Ιούνιος 2010
Στα πλαίσια του ρόλου και των καθηκόντων µας ως Συµπράττοντος ικαιούχου του παρόντος έργου που αφορά στη σύνταξη τριµηνιαίων εκθέσεων προόδου, παρατηρούµε και επιβεβαιώνουµε ότι πραγµατοποιήθηκαν στο διάστηµα Απρίλιος Ιούνιος 2010, οι παρακάτω, βάσει του προγραµµατισµού, εργασίες: ράση 1/ 1 ΙΟΙΚΗΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Πραγµατοποιήθηκαν, όπως προβλέπει το πρόγραµµα, στις 17 Ιουνίου 2010, οι: - 1η συνάντηση της Επιτροπής ιαχείρισης - 2 η συνάντηση Τεχνικής Επιτροπής Τα πρακτικά των συναντήσεων, παρόλο που έχουν συνταχθεί, δεν κυκλοφόρησαν ακόµα εξαιτίας διευκρινήσεων που εκκρεµούν µεταξύ του Συντονιστού/ΜΦΓΙ 1 και του ενός εκ των Εταίρων/ΠΘ 2. ράση 2/ ΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ: Τα τρία (3) συµφωνητικά µεταξύ προγράµµατος και παραγωγών που είχαν οριστικοποιηθεί από το πρώτο τρίµηνο, υπεγράφησαν. Tα συµβόλαια µεταξύ του Συντονιστού/ΜΓΦΙ και των εξωτερικών συνεργατών του προγράµµατος - James Schepers, ειδικός στις τεχνολογίες τηλεπισκόπισης και στις εφαρµογές της γεωργίας ακριβείας, και Αριστείδη ήµου, ειδικός στα συστήµατα άρδευσηςοριστικοποιήθηκαν και υπεγράφησαν. Σχετικά µε την επιλογή του εξοπλισµού, στην πρώτη συνάντηση της Τεχνικής Επιτροπής (Μάρτιος 2010) αποφασίστηκε ότι θα χρειαστεί συµπληρωµατικός εξοπλισµός πέρα από εκείνον που αναφέρεται στην πρόταση. Ο εξοπλισµός αυτός αποτελείται από: - αισθητήρες υγρασίας εδάφους (ως εφεδρικοί των υπέρυθρων αισθητήρων) και - µετρητές εξατµισο-διαπνοής για την καταγραφή των µικροκλιµατικών διαφορών µεταξύ των πιλοτικών περιοχών. Οι πρώτοι θα αγοραστούν από το ΕΘΙΑΓΕ και οι δεύτεροι από το ΜΓΦΙ. Ο εξοπλισµός αποφασίστηκε να αγοραστεί απευθείας από τις Η.Π.Α. για τους εξής τέσσερις (4) λόγους: - Το συνολικό κόστος του εξοπλισµού στις Η.Π.Α. διαπιστώθηκε ότι ήταν χαµηλότερο από εκείνου του αντίστοιχου εξοπλισµού στις χώρες-µέλη της Ε.Ε. - Μέρος του απαιτούµενου εξοπλισµού δεν αντιπροσωπεύεται στην Ε.Ε. - Υπήρχε εγγύηση άµεσης παράδοσης, στοιχείο σηµαντικό για την εµπρόθεσµη εξέλιξη των εργασιών στους πιλοτικούς αγρούς - Επιπλέον, η συνδεσµολογία και λειτουργία των εξαρτηµάτων του εξοπλισµού αυτού ελέγχθηκαν από επιστήµονες του USDA πριν την αποστολή τους. Συγκεκριµένα πραγµατοποιήθηκαν οι παρακάτω προµήθειες εξοπλισµού από τον Εταίρο/ΕΘΙΑΓΕ-ΙΧΤΕΛ 3 : - τρία (3) συστήµατα παρακολούθησης της υπέρυθρης ακτινοβολίας, τα οποία αποτελούνται από αντίστοιχους αισθητήρες (Smart Crop) και σταθµούς βάσης - αισθητήρες υγρασίας εδάφους και δύο (2) καταγραφικές συσκευές υγρασίας (WaterMark meters) 1 Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας 2 Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας 3 Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας Ινστιτούτο Χαρτογράφησης και Ταξινόµησης Εδαφών Λαρίσης Σελίδα 2 από 5
Ο Συντονιστής/ΜΓΦΙ προέβη στην αγορά: - τέσσερις (4) συσκευές εξατµισοδιαπνοής και - πολυφασµατικούς αισθητήρες. Η αγορά των συσκευών εξατµισοδιαπνοής δεν είχε προβλεφθεί στην αρχική πρόταση αλλά κρίθηκε απαραίτητη για τον προσδιορισµό της ποσότητας άρδευσης στους πιλοτικούς αγρούς. Το επιπλέον κόστος δεν µετέβαλε τον προϋπολογισµό του εξοπλισµού για το Συντονιστή/ ΜΓΦΙ, διότι αναβλήθηκε η αγορά του συστήµατος GPS. Το χρονικό διάστηµα 21-25 Ιουνίου 2010, στα πλαίσια της εγκατάστασης των συσκευών παρακολούθησης και των συστηµάτων άρδευσης µετέβησαν στη Λάρισα οι εξωτερικοί επιστηµονικοί σύµβουλοι James Schepers και Αριστείδης ήµου, συνοδευόµενος από το συντονιστή του προγράµµατος Σ. Σταµατιάδη και την εξωτερική συνεργάτιδα Χ. Χρόνη. Υπήρξε συνάντηση εργασίας στο ΕΘΙΑΓΕ-ΙΧΤΕΛ µε σκοπό την ενηµέρωση και εκπαίδευση σε θέµατα που αφορούν στην εγκατάσταση, παρακολούθηση και διαχείριση των δεδοµένων των αισθητήρων που θα χρησιµοποιηθούν στο πειραµατικό µέρος το προγράµµατος. Οι εµπλεκόµενοι µε το πρόγραµµα συνεργάτες του Ινστιτούτου (Ελευθέριος Ευαγγέλου, Β. Σαµαράς, Χ. Τσαντήλας, Κ. Ντοκούζης, Ε. Μπακογιάννης, Φ. Ντάφος) και οι συµµετέχοντες από το ΜΓΦΙ, παρακολούθησαν και εγκατέστησαν µέρος των αισθητήρων υπό την επίβλεψη του Dr. Schepers. Επίσης πραγµατοποίησαν δοκιµαστικούς ελέγχους των προαναφερθέντων µετρητών εξατµισοδιαπνοής, αλλά και των πολυφασµατικών αισθητήρων. Η οµάδα του ΕΘΙΑΓΕ-ΙΧΤΕΛ είναι πλέον έτοιµη να εγκαταστήσει το σύνολο των αισθητήρων στα τρία πειραµατικά αγροτεµάχια προκειµένου να αρχίσει η επόµενη δράση της παρακολούθησης των διαφορετικών ζωνών και της µεταβλητής παροχής νερού/λίπανσης. Κατά τη διάρκεια του ίδιου ταξιδιού, οι προαναφερόµενοι συνεργάτες του ΜΓΦΙ βοήθησαν το ΕΘΙΑΓΕ στη συναρµολόγηση και εγκατάσταση των υπέρυθρων αισθητήρων (IR), των αισθητήρων εδάφους (soil sensors) και του σταθµού λήψης των µετρήσεών τους. Η αγορά των αισθητήρων εδάφους δεν είχε προβλεφθεί στην αρχική πρόταση αλλά κρίθηκε απαραίτητη. Ολοκληρώθηκε η σάρωση και χαρτογράφηση του εδάφους των 3 αγρών µε πολυφασµατικούς αισθητήρες. Έγινε επεξεργασία των δεδοµένων και παρήχθησαν οι τρείς αντίστοιχοι χάρτες αισθητήρων εδάφους, οι οποίοι χρησιµοποιήθηκαν για την επιλογή των ζωνών διαχείρισης. Ο Συντονιστής/ ΜΓΦΙ συνεργάστηκε µε τον Εταίρο/ΕΘΙΑΓΕ-ΙΧΤΕΛ 4 για εκτεταµένη δειγµατοληψία εδάφους στους τρεις πειραµατικούς αγρούς του προγράµµατος προκειµένου να επαληθευτούν (ground truthing) οι διαφορές στις εδαφικές ιδιότητες, όπως αυτές προέκυψαν από τη σάρωση των αγρών µε πολυφασµατικό αισθητήρα. Ελήφθησαν 138 εδαφικά δείγµατα τα οποία αναλύονται: - από το ΕΘΙΑΓΕ/ΙΧΤΕΛ ως προς τις ιδιότητες: µηχανική σύσταση οργανική ουσία ανθρακικό ασβέστιο νιτρικό άζωτο ηλεκτρική αγωγιµότητα ph εδαφική υγρασία υδατοϊκανότητα. 4 Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας Ινστιτούτο Χαρτογράφησης και Ταξινόµησης Εδαφών Λαρίσης Σελίδα 3 από 5
- από το εργαστήριο Εδαφικής Οικολογίας και Βιοτεχνολογίας/ΜΓΦΙ ως προς Το ολικό άζωτο. Όσον αφορά στα συστήµατα άρδευσης για τις ανάγκες του πειραµατισµού, έχει ήδη πραγµατοποιηθεί από τον Εταίρο/ΕΘΙΑΓΕ-ΙΧΤΕΛ η απαραίτητη έρευνα/σχεδιασµός των συστηµάτων και των υλικών που θα χρειαστούν για την ελεγχόµενη άρδευση/υδρολίπανση των διαφορετικών ζωνών σε κάθε πειραµατικό αγρό, και πρόκειται να αγοραστούν τα κατάλληλα αρδευτικά συστήµατα στο αµέσως επόµενο διάστηµα. Τα παραπάνω έγιναν σε συνεργασία µε τον Αριστείδη ήµου. Αναφορικά µε την αγορά και χρήση ενός ολοκληρωµένου συστήµατος µε χρήση αισθητήρων για την εφαρµογή κατευθυνόµενης ζιζανιοκτονίας (weedseeker). Κατά την συγγραφή/κατάθεση της παρούσης πρότασης, είχε προυπολογισθεί του στο φάκελο του εταίρου ΜΦΙ. Αργότερα, στην ίδια ακριβώς την πιλοτική περιοχή (Πλατύκαµπος) το ΜΦΙ δήλωσε ότι υπήρχε ήδη εγκαταστηµένο παρόµοιο σύστηµα αισθητήρων, το οποίο θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί για τις ανάγκες του παρόντος προγράµµατος. Ως εκ τούτου, θεωρείται άσκοπη και περιττή η αγορά του συστήµατος WeedSeeker από τον προϋπολογισµό του ΜΦΙ. Τα έξοδα για το σταντέρισµα του συστήµατος, έλεγχο καλής λειτουργίας και τεχνική βοήθεια κατά την διάρκεια των ψεκασµών του προγράµµατος θα καλυφθούν από τον αντίστοιχο προυπολογισµό σύµφωνα µε όσα έχουν προβλεφθεί στον προϋπολογισµό του προγράµµατος (external assistance). - Ο συντονιστής παρέλαβε σε ηλεκτρονική µορφή από το ΠΘ τρεις επεξεργασµένες δορυφορικές εικόνες εδάφους, 500 εκταρίων καθεµία, παγχρωµατικές. ράσης 5/ ΗΜΙΟΥΡΓΊΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΒΑΣΗΣ Ε ΟΜΕΝΩΝ Τεχνικά προβλήµατα προέκυψαν από το ΠΘ σχετικά µε τη µετατροπή των συντεταγµένων του GPS και την καθυστέρηση εσωτερικών παραδοτέων. Το ΠΘ είχε ζητήσει τις µετρήσεις στο ελληνικό σύστηµα, το οποίο συνήθως χρησιµοποιεί, ενώ το διαφορικό GPS που χρησιµοποιείται στις µετρήσεις πεδίου λαµβάνει τις πληροφορίες στο διεθνές σύστηµα. Ωστόσο, το πρόβληµα λύθηκε όταν στην Τεχνική Επιτροπή συζητήθηκε ότι η µετατροπή από το ένα σύστηµα στο άλλο είναι µία απλή και σύντοµη διαδικασία, την οποία το ΠΘ µπορεί να αναλάβει. Επιπλέον, ένα άλλο ζήτηµα προέκυψε από την καθυστέρηση παράδοσης από το ΠΘ των χαρτών που χρησιµοποιούντο για το διαχωρισµό των ζωνών διαχείρισης και η οποία οφειλόταν σε προβλήµατα του server του ΠΘ. Το πρόβληµα λύθηκε από το ΜΓΦΙ. Πλέον, τόσο ο server όσο και τα προγράµµατα του ΠΘ λειτουργούν κανονικά και δεν αναµένεται να προκύψουν άλλα προβλήµατα. ράση 6/ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΝΕΡΟΥ & ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΑΡ ΕΥΣΗΣ: Ο Εταίρος/ΓΠΑ 5, υπεύθυνος για τη δράση αυτή, πραγµατοποίησε µια σειρά από συναντήσεις µε συναδέλφους του τµήµατος Αξιοποίησης των Φυσικών Πόρων & Γεωργικής Μηχανικής, αναφορικά µε τις απαιτήσεις δεδοµένων για την κατασκευή του υδατικού ισοζυγίου για την περιοχή έρευνας, το οποίο χρειάζεται για την εκτίµηση του πλήρες κόστους των χρήσεων ύδατος. Ένα από τα απαραίτητα δεδοµένα για την κατασκευή του υδατικού ισοζυγίου (καθώς και για την κατασκευή του µοντέλου χρήσεων γής) για την περιοχή έρευνα είναι χάρτης φυτικής κάλυψης της εν λόγω περιοχής. 5 Γεωπονικό Πανεπιστήµιο Αθηνών Σελίδα 4 από 5
Παρόλο που ο χάρτης φυτικής κάλυψης περιγράφεται στο τεχνικό παράρτηµα της σύµβασης µεταξύ ΓΠΑ & ΜΓΦΙ, το ΠΘ (e-mail του κ. αλέζιου) ισχυρίζεται ότι ο χάρτης φυτικής κάλυψης δεν εµπίπτει στις συµβατικές του υποχρεώσεις. Εν συνεχεία ο κ. αλέζιος σε e-mail προς το συντονιστή αναφέρει ότι θα προχωρήσει σε ταξινόµιση των καλλιεργειών συνδιάζοντας τις δύο WV2 εικόνες και χρησιµοποιώντς τη reference 2007 για πιστοποίηση. Παραµένει θέµα ότι το ΠΘ δεν έχει δώσει συγκεκριµένες ηµεροµηνίες παράδοσης. Αυτό αναµένεται να γίνει πριν την έναρξη των εργασιών του ΓΠΑ. Παρολα αυτά η έναρξη εργασιών του ΓΠΑ θα γίνει µετά από 6 µήνες, σύµφωνα µε το χρονοπλάνο της πρότασης. ράση 8/ ΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ: Η ιστοσελίδα του προγράµµατος δηµιουργήθηκε µε αποστολή δεδοµένων και φωτογραφιών από όλους τους Εταίρους προς το ΠΘ που είναι υπεύθυνο για τη δράση αυτή και είναι υπό εσωτερική διαβούλευση από τις 14 Ιουνίου 2010. Το Μουσείο ανέθεσε σε Τυπογραφείο το σχεδιασµό και εκτύπωση φυλλαδίων (κατ αρχάς 10.000 τµχ) και η παράδοση αναµένεται να γίνει εντός του Ιουλίου, προκειµένου να ληφθεί αξιόλογο φωτογραφικό υλικό από τους αγρούς. ράσης 9/ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΠΡΟΟ ΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Το πρώτο τρίµηνο ο Συντονιστής/ΜΓΦΙ είχε στείλει επιστολές (ηλεκτρονικά και ταχυδροµικώς) στην: - Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων, ιεύθυνση Προστασίας (ΥΠΕΚΑ) και - ιεύθυνση Φυτοπροστασίας (ΥΠΑΑΤ) για τον ορισµό εκπροσώπων στις συναντήσεις της Επιτροπής ιαχείρισης. εδοµένου ότι δεν υπήρξε ανταπόκριση από τη ιεύθυνση Προστασίας, το ΜΓΦΙ ήρθε σε επαφή µε τη Γενική ιεύθυνση Γεωργικών Εφαρµογών & Έρευνας, ιεύθυνση Χωροταξίας & Προστασίας Περιβάλλοντος, Τµήµα Οικολογικής Προστασίας Περιβάλλοντος. Η επικοινωνία µε τη συγκεκριµένη ιεύθυνση είχε ως αποτέλεσµα τον ορισµό της κ. Ιωάννας Σταµατοπούλου. Τελικά: Λαµβάνοντας υπόψιν τα παραπάνω µπορούµε να εκτιµήσουµε ότι το πρόγραµµα εξελίσσεται κανονικά, οι όσες δε δυσκολίες ή/ και αναβολές από το χρονοπλάνο επισηµαίνονται δεν επεµβαίνουν στην οµαλή εξέλιξη το έργου. Σελίδα 5 από 5