Conseil UE Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 2 Μαΐου 2016 (OR. en) PUBLIC 8545/16 LIMITE DEVGEN 69 ACP 56 RELEX 340 SOC 216 WTO 109 COMER 52 FDI 5 OCDE 1 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα στην υλοποίηση του Θεματολογίου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2030 - Θεματικό έγγραφο Επισυνάπτεται για τις αντιπροσωπίες θεματικό έγγραφο για το ανωτέρω θέμα, το οποίο συνέταξε η ΕΥΕΔ για τη σύνοδο του Συμβουλίου (Εξωτερικές Υποθέσεις/Ανάπτυξη) της 12ης Μαΐου 2016. 8545/16 ΘΚ/γομ 1 DG C 1 LIMITE EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (Ανάπτυξη), 12 Μαΐου 2016 - Θεματικό έγγραφο Ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα στην υλοποίηση του Θεματολογίου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2030 Για την υλοποίηση του Θεματολογίου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2030 δεν θα είναι επαρκέσουν η υφιστάμενη και μελλοντική επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ) και άλλη δημόσια χρηματοδότηση. Ομοίως, δεν αρκούν άλλες επενδυτικές ροές με βάση το σενάριο «συνήθους τακτικής», ιδίως στις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Χρειάζονται πολύ περισσότεροι πόροι ώστε λ.χ. τα δισεκατομμύρια να γίνουν τρισεκατομμύρια. Υπάρχουν ιδιωτικοί ανθρώπινοι και χρηματοδοτικοί πόροι που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν, επίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) η πρόκληση είναι να τους κατευθύνουμε αποτελεσματικά προς την εφαρμογή των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ). Οι αναπτυσσόμενες χώρες είναι ολοένα και πιο ελκυστικές αγορές για τη μετακίνηση πόρων του ιδιωτικού τομέα προς το εμπόριο, τις επενδύσεις και την παραγωγή. Η συγκυρία είναι ευνοϊκή, καθώς το πρόγραμμα δράσης της Αντίς Αμπέμπα θεσπίζει τη μετάβαση σε ένα νέο βιώσιμο υπόδειγμα χρηματοδότησης, με τη χρηστή διακυβέρνηση στο επίκεντρο, αρμοδιότητες για όλους, κεντρικό ρόλο της κινητοποίησης εγχώριων πόρων, τη σημασία υγιών και ευνοϊκών πολιτικών, τη δέσμευση για πολιτική συνοχή από όλους και τη διάσταση του φύλου ως εγκάρσια προτεραιότητα. Ο μετασχηματισμός που ζητείται από το πρόγραμμα δράσης της Αντίς Αμπέμπα, το θεματολόγιο 2030 και τη συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή απαιτεί την τόνωση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα και την ανταλλαγή/μεταφορά νέων πράσινων τεχνολογιών ζωτικής σημασίας για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και της απασχόλησης και την παροχή επιλογών ζωής για τους λαούς στις χώρες εταίρους μας. 8545/16 ΘΚ/γομ 2
Η στήριξη του ιδιωτικού τομέα στις αναπτυσσόμενες χώρες εταίρους πρέπει να αποκτά ολοένα μεγαλύτερη βαρύτητα αφού η βιώσιμη απασχόληση και ανάπτυξη δημιουργούνται από τον ιδιωτικό τομέα. Η ΕΕ μπορεί να βασιστεί στην πολιτική της του 2014 σχετικά με τον ενισχυμένο ρόλο του ιδιωτικού τομέα στην ανάπτυξη 1. Η ΕΕ επένδυσε 2,2 δισ. ευρώ σε συνδυασμό μέσων στα πλαίσια του τελευταίου ΠΔΠ και στοχεύει σε ακόμη υψηλότερες επενδύσεις έως το 2020. Ωστόσο, θα πρέπει να προχωρήσουμε πέρα από τα τρέχοντα σενάρια «ανάπτυξης του ιδιωτικού τομέα» που επικεντρώνονται κυρίως στην «ευκολία του επιχειρείν» και στην εκκίνηση μιας επιχείρησης σε ένα εξελισσόμενο περιβάλλον. Απαιτούνται μαζικές ιδιωτικές επενδύσεις. Πρέπει να εξετάσουμε πώς θα δημιουργηθούν αμοιβαία επωφελείς καταστάσεις στις οποίες οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να μπορούν να εντείνουν ουσιαστικά τη δράση τους και, με τον τρόπο αυτό, να προωθήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η πρόσφατη εμπειρία θα μπορούσε να παράσχει χρήσιμες πληροφορίες για τη διεύρυνση της συνεργασίας της ΕΕ με τον ιδιωτικό τομέα, μεταξύ άλλων στις χώρες εταίρους. Θα πρέπει να υπάρχει σαφής δέσμευση ότι η επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ) χρησιμοποιείται ως καταλύτης για όλο και περισσότερες ιδιωτικές χρηματοδοτικές ροές που παράγουν προσθετικότητα. Το ενωσιακό πλαίσιο συνδυασμού μέσων είναι εργαλείο για τη μόχλευση δημόσιων και ιδιωτικών κονδυλίων. Από τους προγραμματισμένους πόρους για την περίοδο 2014-2020, οι επιχορηγήσεις της ΕΕ θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν περίπου 100 δισ. ευρώ σε επενδύσεις από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και ιδιώτες επενδυτές σε χώρες εταίρους στη γειτονία, την Υποσαχάρια Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική. Μπορούν όμως και πρέπει να γίνουν ακόμη περισσότερα. 1 Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής COM(2014)263 - «Ενίσχυση του ρόλου του ιδιωτικού τομέα για την επίτευξη βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης στις αναπτυσσόμενες χώρες» και σχετικά συμπεράσματα του Συμβουλίου 8545/16 ΘΚ/γομ 3
Παράλληλα με το συνδυασμό μέσων και την ελκυστικότητα, πρέπει να είμαστε φιλόδοξοι μακροπρόθεσμα και να προσπαθήσουμε να ενσωματώσουμε τους 169 στόχους στις χρηματοπιστωτικές αγορές χάρη στο συνδυασμό των δεξιοτήτων των θεσμικών επενδυτών με τους ερευνητές και τους ειδικούς που ασχολούνται με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης και τις επιδιώξεις τους. Προκειμένου να κινητοποιηθούν τα δισεκατομμύρια και τρισεκατομμύρια που απαιτούνται και να φανεί πραγματικά η διαφορά, θα πρέπει επίσης να εξερευνήσουμε νέες τάσεις όπως ο προσανατολισμός μεγάλου αριθμού θεσμικών επενδυτών προς τη βιοποικιλότητα, τα οικοσυστήματα ή τις βιώσιμες πόλεις, ή να εξερευνήσουμε νέους χρηματοπιστωτικούς δείκτες, αποδεκτούς και χρήσιμους για τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Μπορούμε να αναζητήσουμε τα οφέλη της βιωσιμότητας στις παγκόσμιες, περιφερειακές και τοπικές αλυσίδες αξίας, και να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που η καινοτομία, οι νέες τεχνολογίες και η ψηφιοποίηση μπορούν να προσφέρουν, ειδικότερα για τις πολύ μικρές, τις μεσαίες και τις μικρές επιχειρήσεις, προκειμένου να τις βοηθήσουμε να ενταχθούν και να αναβαθμίσουν τη θέση τους στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας. Μπορούμε επίσης να βασιστούμε σε καινοτόμα μέσα, όπως οι πρωτοβουλίες ElectriFI ή AgriFI, που έχουν αναπτυχθεί με σκοπό την προώθηση των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα στην ηλεκτροδότηση της υπαίθρου και στη γεωργία/τις επιχειρήσεις αγροτικών προϊόντων, ακριβώς εκεί όπου οι επενδύσεις αυτές είναι σήμερα λιγοστές λόγω πολύ χαμηλής απόδοσης ή, συχνότερα, πολύ υψηλού κινδύνου. Μια τέτοια αλματώδης πρόοδος όσον αφορά την ανάληψη δεσμεύσεων από τον ιδιωτικό τομέα της ΕΕ σημαίνει ότι θα βρεθεί αντιμέτωπος με σημαντικούς χρηματοοικονομικούς κινδύνους και, ενδεχομένως, κινδύνους για τη φήμη του. Με τη σειρά του, ο δημόσιος τομέας στην ΕΕ θα πρέπει να εξερευνήσει και να προσδιορίσει τρόπους για να συμβάλει στη μείωση των χρηματοοικονομικών κινδύνων για τις επιχειρήσεις που αποφασίζουν να επενδύσουν στη βιώσιμη ανάπτυξη. Η μετάβαση από την παραδοσιακή έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης σε μια ευρύτερη προσέγγιση της υπεύθυνης επιχειρηματικής συμπεριφοράς για τη βιώσιμη ανάπτυξη θα είναι μια δύσκολη αλλά αναγκαία εξέλιξη του ιδιωτικού τομέα της ΕΕ. Οι εν εξελίξει εργασίες σχετικά με την υπεύθυνη διαχείριση της αλυσίδας εφοδιασμού στον τομέα της ένδυσης αποτελούν καλό παράδειγμα εν προκειμένω. Η κοινωνία των πολιτών έχει επίσης να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, καθώς θα πρέπει να αποτελεί παράγοντα που διευκολύνει και υποστηρίζει μια ενισχυμένη, υπεύθυνη και βιώσιμη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Μπορεί δε να εργαστεί από κοινού με τον ιδιωτικό τομέα σχετικά με τους τρόπους προαγωγής της δίκαιης επένδυσης, συμβάλλοντας παράλληλα στη διαχείριση των κοινωνικών ζητημάτων στις αντίστοιχες κοινότητες και συμμετέχοντας ενεργά στη βιώσιμη και μεταρρυθμιστική οικονομική ανάπτυξη. 8545/16 ΘΚ/γομ 4
Η αμοιβαία κατανόηση, ο διάλογος και οι πολυμερείς προσεγγίσεις αποτελούν κλειδί για την επιτυχία. Χρειαζόμαστε εταιρικές σχέσεις που να ενθαρρύνουν τις επιχειρήσεις να θέτουν τη βιωσιμότητα στο επίκεντρο των στρατηγικών τους και να προάγουν επιχειρηματικά μοντέλα καινοτόμα, χωρίς αποκλεισμούς και κοινωνικά υπεύθυνα, καθώς και δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας. Ο ιδιωτικός τομέας της ΕΕ, οι υπεύθυνοι δημόσιοι οργανισμοί και η κοινωνία των πολιτών πρέπει να συγκροτήσουν «συμμαχία». Θα πρέπει να διαμορφωθεί μια κοινή αντίληψη ότι η επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (ΣΒΑ) είναι προς το συμφέρον όλων και ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη πρέπει να κινηθούν προς την ίδια κατεύθυνση. Ερωτήσεις προς συζήτηση: Πώς μπορούμε να ενθαρρύνουμε επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα της ΕΕ για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης στις χώρες εταίρους μας, ιδίως αλλά όχι αποκλειστικά στις φτωχότερες; Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε καλύτερα την επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ΕΑΒ) και τη δημόσια χρηματοδότηση ώστε να αποτελέσουν τον καταλύτη και το μέσο κινητοποίησης των επενδύσεων αυτών; Πώς μπορεί να ενισχυθεί η βιωσιμότητα και το εύρος των επενδύσεων αυτών; Πώς θα πρέπει να προσεγγιστούν τα ζητήματα αυτά κατά την επανεξέταση της ευρωπαϊκής κοινής αντίληψης για την ανάπτυξη; 8545/16 ΘΚ/γομ 5