Σε αναπτυξιακή τροχιά η Regency Entertainment

ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ REGENCY ENTERTAINMENT ΨΥΧΑΓΩΓΙΚΗ & ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ Α.Ε. Σε αναπτυξιακή τροχιά η Regency Entertainment Για ποια αποκλειστικότητα μιλάμε; Σύντομα στο 51% το ποσοστό της εταιρίας στο Μοντ Παρνές Από τους πιο επιτυχημένους Έλληνες Managers με διεθνή αναγνώριση και εμπειρία και πλούσιο βιογραφικό, ο Στέφανος Θεοδωρίδης ανέλαβε πριν από ενάμιση χρόνο τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου στη Regency Entertainment Α.Ε. και μαζί ένα μεγάλο στοίχημα: τη διατήρηση της συνεχούς ανοδικής πορείας της εταιρίας. Τα πρώτα αποτελέσματα είναι περισσότερο από θετικά, ενώ, όπως όλα δείχνουν, η εταιρία συνεχίζει με ακόμη πιο έντονους ρυθμούς την αναπτυξιακή της τροχιά. Σε αποκλειστική του συνέντευξή του στο «Χ&Τ» ο κ. Θεοδωρίδης μιλάει για την πορεία της εταιρίας, επισημαίνοντας ότι το 2007 ήταν μία καλή χρονιά για τη Regency Entertainment, ενώ ακόμη καλύτερα έχει ξεκινήσει το 2008. Συγκρατημένα αισιόδοξος, ωστόσο, είναι για την πορεία που θα ακολουθήσει στο εξής η αγορά των καζίνο στη χώρα μας, σημειώνοντας ότι, ήδη, έχει εισέλθει σε φάση στασιμότητας. Για το θέμα της αποκλειστικότητας των αδειών, λέει με νόημα: «για ποια αποκλειστικότητα μιλάμε όταν ήδη υπάρχουν ένα σωρό on line καζίνο, τα οποία λειτουργούν ανενόχλητα στη χώρα μας, ενώ παράλληλα σε όλη την Επικράτεια λειτουργεί ένας μεγάλος αριθμός παράνομων χαρτοπαιχτικών λεσχών και internet cafes τα οποία -όπως ακούμε στην αγορά- εύκολα μετατρέπονται σε «φρουτάκια» και όχι μόνο;». Αναφερόμενος στα επενδυτικά πλάνα της εταιρίας, ο κ. Θεοδωρίδης επισημαίνει ότι έχει, ήδη, ξεκινήσει η ανάπλαση του συγκροτήματος του Μοντ Παρνές, ενώ στην τελική του μορφή, τόσο το καζίνο, όσο και το ξενοδοχείο, θα είναι έτοιμα γύρω στο 2011-2012. Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής: 60 / ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της αγοράς των καζίνο στη χώρα μας και πόσο αισιόδοξος είσαστε για την πορεία της; Καταρχάς την αγορά καζίνο στην Ελλάδα διαμορφώνουν εννέα επιχειρήσεις καζίνο, οι οποίες λειτουργούν με άδειες τοπικής αποκλειστικότητας. Οι επιχειρήσεις αυτές ούτε ομοειδείς είναι, ούτε φυσικά ιδίου μεγέθους. Την προηγούμενη δεκαετία η αγορά ωρίμασε και εξελίχθηκε. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μία νέα πραγματικότητα και μία νέα πρόκληση, η οποία καλεί αυτές τις εννέα επιχειρήσεις καζίνο, ή τουλάχιστον όσες διαθέτουν την απαραίτητη υποδομή, να μετεξελιχθούν κατά κύριο λόγο σε χώρους διασκέδασης από απλούς χώρους στοιχήματος και τζόγου. Οι ρυθμοί ανάπτυξης της αγοράς τα τελευταία χρόνια ήταν της τάξης του 6-7%, ενώ από την αρχή του 2008 φαίνεται να έχουμε εισέλθει σε φάση στασιμότητας, η οποία δείχνει και τη νέα τάση που διαμορφώνεται. Εκτιμώ πως ανοδικά θα κινηθούν τα μεγέθη της αγοράς, μόνο εάν στραφούμε και καταφέρουμε να προσελκύσουμε ένα νέο πελατειακό κοινό από αγορές εκτός Ελλάδας. Υπάρχει ένα «άσχημο» σενάριο, σύμφωνα με το οποίο οι άδειες λειτουργίας καζίνο -σχεδόν στο σύνολό τους- έχουν λήξει και πρέπει να γίνει μία αναδιαπραγμάτευση, μία ανανέωση, ενώ σύμφωνα με μία άλλη άποψη η πρώτη άδεια που έχει λήξει είναι αυτή του καζίνο Θεσσαλονίκης. Ποια είναι η τοποθέτησή σας, πιστεύετε ότι τίθεται θέμα αναδιαπραγμάτευσης και τι πρέπει τελικά να γίνει; Τα πράγματα είναι πολύ απλά και ξεκάθαρα. Η δωδεκαετής αποκλειστικότητα ξεκινάει από την ημερομηνία έναρξης λειτουργίας κάθε μιας από τις επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή είναι γεγονός ότι όλες σχεδόν οι άδειες έχουν λήξει ή βρίσκονται στη φάση του να λήξουν, εκτός από το Πόρτο Καρράς, το οποίο έτσι κι αλλιώς εξαιρείται, και το Μοντ Παρνές του οποίου η άδεια λήγει το 2015. Όμως, για ποια αποκλειστικότητα μιλάμε όταν ήδη υπάρχουν ένα σωρό on line καζίνο, τα οποία λειτουργούν ανενόχλητα στη χώρα μας, ενώ παράλληλα σε όλη την Επικράτεια λειτουργεί ένας μεγάλος αριθμός παράνομων χαρτοπαιχτικών λεσχών και internet cafes τα οποία -όπως ακούμε στην αγορά- εύκολα μετατρέπονται σε «φρουτάκια». Όλα αυτά έχουν σαν συνέπεια τη λειτουργία μιας παράλληλης αγοράς τυχερών παιχνιδιών που δεν ελέγχεται από κανέναν με τεράστιες οικονομικές απώλειες για το ελληνικό Δημόσιο και για τις επιχειρήσεις. Σε ένα τόσο δυσμενές και ευμετάβλητο, όπως μας περιγράφετε περιβάλλον, τολμάτε να συμμετέχετε στο διαγωνισμό για το καζίνο της Κέρκυρας. Γιατί; Καταρχάς θεωρώ ότι το περιβάλλον σύντομα θα ξεκαθαρίσει και οι συνθήκες για την αγορά των καζίνο πιστεύω ότι θα παραμείνουν σταθερές για την προστασία του κοινωνικού συνόλου και τη διαφύλαξη των εσόδων του Κράτους. Απλά αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε μία μεταβατική φάση, όπου πιστεύω ότι το ελληνικό Δημόσιο χρειάζεται χρόνο για να προετοιμαστεί και να αντιμετωπίσει πιθανές προκλήσεις και τάσεις από το εξωτερικό, που δεν θα του προσφέρουν αναγκαστικά κάποιο όφελος. Τώρα όσον αφορά στο καζίνο της Κέρκυρας, πρόκειται για μία μικρή επιχείρηση, η οποία παρουσιάζει κάποιο ενδιαφέρον, όμως α- παιτούνται σημαντικές επενδύσεις προκειμένου να μετεξελιχθεί σε ένα boutique περιφερειακό καζίνο. Θα συνεχίσουμε να αξιολογούμε την περίπτωση του καζίνο της Κέρκυρας και εφόσον αποδειχθεί επωφελής θα συνεχίσουμε να συμμετέχουμε στη διαδικασία του δημόσιου διεθνούς διαγωνισμού. Υπάρχουν ουσιαστικά δύο μοντέλα ανάπτυξης καζίνο παγκοσμίως: αυτό των πολυχώρων διασκέδασης και αναψυχής και τα κλειστά clubs καζίνο, το λεγόμενο βρετανικό μοντέλο. Στην Ελλάδα, έτσι όπως διαμορφώνεται η αγορά, φαίνεται πως τείνουμε προς το πρώτο μοντέλο. Το ενδεχόμενο εμπλοκής σας στο καζίνο της Κέρκυρας ή σε κάποια από τις άδειες που ενδέχεται να προκηρυχθούν, θα είναι και πάλι στη «σφαίρα» της ψυχαγωγίας ή μπορεί να είναι κάτι πιο ειδικό για κάποιους πολύ ιδιαίτερους πελάτες; Μπορεί να είναι και τα δύο. Εάν, ωστόσο, εξετάσουμε αποκλειστικά την περίπτωση του καζίνο της Κέρκυρας, λόγω του μεγέθους του δεν μπορεί να υποστηρίξει, έτσι όπως είναι σήμερα, αυτό που λέμε «περιβάλλον διασκέδασης». Γι αυτό, θα πρέπει να αναβαθμιστεί ο χώρος μέσα στον οποίο βρίσκεται, ενδεχομένως και το ξενοδοχείο, προκειμένου να παρέχονται συμπληρωματικές υπηρεσίες σε αυτές του καζίνο, ώστε αυτό να μπορέσει να αποτελέσει από μόνο του έναν προορισμό. Αυτή είναι η δική μας στρατηγική. Από την άλλη, υπάρχει και η άποψη ότι ένα μικρό καζίνο ενδεχομένως να μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα στα πρότυπα των «clubs», τα οποία α- πευθύνονται σε υψηλής εισοδηματικής τάξης πελάτες-μέλη. Ωστόσο, η τάση που υπάρχει διεθνώς αφορά στη δημιουργία και λειτουργία πολυχώρων διασκέδασης, στους χώρους των οποίων ενσωματώνεται και κάποιο καζίνο. Στο Μοντ Παρνές υπάρχουν δύο θέματα αυτή τη στιγμή: Το ένα α- ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ / 61

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάπτυξη κέντρων αναψυχής συμβάλλει στην οικονομία, την τοπική κοινωνία και τη βελτίωση του τουριστικού προϊόντος για την προσέλκυση όλο και περισσότερων και καλύτερων επισκεπτών. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι μόνο στα Regency Casinos στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και το ξενοδοχείο Hyatt απασχολούνται σήμερα πάνω από 3.000 εργαζόμενοι. Μόνο από αυτά τα 2 καζίνο το Κράτος εισέπραξε το 2007 πάνω από 190 εκατ. ευρώ σε έμμεσους και άμεσους φόρους και εισφορές, ενώ το σύνολο των 9 καζίνο που λειτουργούν στη χώρα μας κατέβαλαν πάνω 240 εκατ. ευρώ μόνο από φόρους παιγνίων. φορά στα μετοχικά της εταιρίας, σε σχέση με την εμπλοκή της ελληνικής κυβέρνησης και το δεύτερο στις εργασίες αποκατάστασης και λειτουργίας του ξενοδοχείου. Ποιες είναι οι εξελίξεις στα δύο αυτά θέματα; Στις αρχές Μαΐου, σύμφωνα με τη Σύμβασης μεταβίβασης μετοχών και παραχώρησης της διοίκησης που υπογράψαμε το 2002, θα αποκτήσουμε άλλο ένα 2%, που σημαίνει ότι σύντομα θα είμαστε οι κάτοχοι του 51%. Από εκεί και πέρα, όλοι έχουμε διαβάσει στον Τύπο τις προθέσεις του Κράτους όσον αφορά στην πρόθεση πώλησης του υπόλοιπου 49%. Εμείς είμαστε έτοιμοι και γι αυτή τη διαδικασία. Σε σχέση με το έργο ανάπλασης του ιστορικού συγκροτήματος, υπάρχει σχετική Υπουργική Απόφαση που αφορά στην α- ποκατάσταση του Μοντ Παρνές και τη διατήρηση του πύργου Μυλωνά, με στόχο τη δημιουργία ενός πολυτελούς resort που θα αναδεικνύει με σεβασμό την πολιτιστική του κληρονομιά. Επίσης, βρισκόμαστε στην τελική φάση των αρχιτεκτονικών σχεδίων ενώ έχουν ολοκληρωθεί τα μηχανολογικά, τα οποία περιλαμβάνουν τις πλέον σύγχρονες περιβαλλοντικές πρακτικές, που θα το καταστήσουν πρότυπο όχι μόνο για τη χώρα μας αλλά και για την Ευρώπη. Με ποιο χρονικό ορίζοντα λειτουργίας; Λόγω της συνθετότητας του έργου, θα πρέπει η ανάπλαση του συγκροτήματος να γίνεται σταδιακά και χωρίς να διακοπεί η λειτουργία του καζίνο, κάτι που προβλέπεται να διαρκέσει 3,5-4 χρόνια, που σημαίνει ότι εάν ξεκινήσουμε στο τέλος του 2008, κάποια τμήματά του θα παραδοθούν το 2010, ενώ στην τελική τους μορφή, τόσο το καζίνο, όσο και το ξενοδοχείο θα είναι έτοιμα γύρω στο 2011-2012. Θα διαμορφωθεί και ο σημερινός χώρος του καζίνο, των παιχνιδιών; Ναι, μιλάμε για πλήρη ανακαίνιση, για νέους και ευρύχωρους χώρους παιχνιδιού και διασκέδασης, με άνετα εστιατόρια για κάθε γούστο, που θα προσφέρουν υψηλές γαστρονομικές απολαύσεις με την υψηλή ποιότητα εξυπηρέτησης που οι άνθρωποι του Μοντ Παρνές ξέρουν να προσφέρουν. Έχοντας περάσει ως εταιρία στον κλάδο της ψυχαγωγίας και παράλληλα διαθέτοντας και ένα ξενοδοχείο, θεωρητικά οι μέτοχοί σας μπορεί να έχουν ενδιαφέρον και για άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες στο συγκεκριμένο κλάδο. Ποια είναι τα σχέδιά σας; Πράγματι υπάρχει ενδιαφέρον για διάφορες επιχειρηματικές δραστηριότητες, και εξετάζουμε σοβαρά κάθε αξιόλογη περίπτωση. Βεβαίως, αναμένουμε το πώς θα εξελιχθεί η αρχική επένδυση, μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις που έχουν γίνει στη χώρα τα τελευταία χρόνια, καθώς έχουν επενδυθεί αυτή τη στιγμή στη Regency περίπου 1 δισ. ευρώ και απασχολούνται περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Εδώ θα ήθελα να συμπληρώσω ότι οι μέτοχοι της εταιρίας είναι ένα από τα μεγαλύτερα private equity funds της Ευρώπης, οι BC Partners, με επενδύσεις που ξεπερνούν τα 45 δισ. ευρώ τα τελευταία 4-5 χρόνια. Ποια είναι η άποψή σας όσον αφορά στη συμβολή των καζίνο στον τουρισμό και αντίστροφα ο τουρισμός αποτελεί «πρώτη ύλη» για τις επιχειρήσεις καζίνο; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάπτυξη κέντρων αναψυχής συμβάλλει στην οικονομία, την τοπική κοινωνία και τη βελτίωση του τουριστικού προϊόντος για την προσέλκυση όλο και περισσότερων και καλύτερων επισκεπτών. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι μόνο στα Regency Casinos στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη και το ξενοδοχείο Hyatt απασχολούνται σήμερα πάνω από 3.000 εργαζόμενοι. Μόνο από αυτά τα 2 καζίνο το Κράτος εισέπραξε το 2007 πάνω από 190 εκατ. ευρώ σε έμμεσους και άμεσους φόρους και εισφορές, ενώ το σύνολο των 9 καζίνο που λειτουργούν στη χώρα μας κατέβαλαν πάνω 240 εκατ. ευρώ μόνο από φόρους παιγνίων. Επίσης, θεωρώ ότι η συμβολή στην απασχόληση σε περιοχές υποβαθμισμένες ή 62 / ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

που βρίσκονται εκτός κέντρων πόλεων ή στην επαρχία, η εκπαίδευση αυτού του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και η απασχόληση ατόμων σε μεγάλη ηλικία (κάτι που συμβαίνει συνήθως στον κλάδο μας), όλα μαζί συμβάλουν στην ανάπτυξη και ευημερία της τοπικής κοινωνίας. Επίσης, οι επιχειρήσεις καζίνο βλέπουμε ότι συνεισφέρουν οικονομικά σε δράσεις που αφορούν στο περιβάλλον και τη διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Μόνο το καζίνο της Πάρνηθας προσφέρει σε ετήσια βάση πάνω από 350.000 ευρώ στον Φορέα της Πάρνηθας, ενώ πέρυσι προσφέραμε επιπλέον 1 εκατ. ευρώ για το έργο της αναδάσωσης της περιοχής. Φέτος ιδρύουμε Κέντρο Ενημέρωσης για την Πάρνηθα και προσφέρουμε πυροσβεστικά οχήματα στην Πυροσβεστική, σε εθελοντές και τον Δήμο Αχαρνών. Τέλος, το έργο ανάπλασης του Μοντ Παρνές είναι από μόνο του φόρος τιμής στον πολιτισμό της χώρας μας, καθώς στην ουσία θα αναδείξουμε το πλέον χαρακτηριστικό αρχιτεκτονικό δημιούργημα της μεταπολεμικής Ελλάδας, δημιουργώντας πόλο έλξης τουριστών (εγχώριων και ξένων) σε ένα από τα πολυτελέστερα τουριστικά θέρετρα της Ευρώπης. Είναι στα σχέδιά σας το να επενδύσετε σε ξένες αγορές; Προτεραιότητά μας αυτή τη στιγμή είναι η μεγιστοποίηση της απόδοσης των επενδύσεών μας στην Ελλάδα, αφού εδώ αυτή τη στιγμή έχουμε επενδύσει περισσότερα από 1 δισ. ευρώ μέχρι σήμερα. Φυσικά όμως διερευνούμε διαρκώς ευκαιρίες, τόσο στη χώρα μας όσο και το εξωτερικό. Πιστεύετε ότι χώρες όπως η Τουρκία και το Ισραήλ, στις οποίες δεν

λειτουργούν επιχειρήσεις καζίνο, μπορούν να λειτουργήσουν ως «αιμοδότες» στην ελληνική αγορά καζίνο και τι κάνετε προς αυτή την κατεύθυνση; Και δεύτερον, πόσο ανταγωνιστικά ως προς τα καζίνο στη χώρα μας λειτουργούν τα καζίνο σε Βαλκάνια και στα Κατεχόμενα της Κύπρου; Υπάρχει ένας «διεθνής τουρισμός καζίνο» θα έλεγα, όπου υψηλού επιπέδου παίκτες επισκέπτονται διάφορα καζίνο για τη διασκέδασή τους. Σε αυτό το πλαίσιο, υπάρχουν παίκτες-τουρίστες από την Τουρκία, το Ισραήλ αλλά και άλλες χώρες, που επισκέπτονται τα καζίνο της χώρας μας. Όσο για τα καζίνο που λειτουργούν στις χώρες των Βαλκανίων και τα Κατεχόμενα, θεωρώ ότι δεν συγκρίνονται ποιοτικά με τα δικά μας, καθώς οι ελληνικές επιχειρήσεις καζίνο προσφέρουν σαφώς ένα πολύ πιο αναβαθμισμένο προϊόν. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι τα καζίνο των Βαλκανίων, και ειδικά αυτά που βρίσκονται κοντά στα δικά μας σύνορα, παίρνουν ένα σημαντικό κομμάτι της «πίττας». Σας ενδιαφέρει η κυπριακή αγορά, εφόσον δοθεί από την κυπριακή κυβέρνηση το «πράσινο φως» για τη λειτουργία καζίνο στο νησί; Ποιες βλέπετε να είναι οι εξελίξεις στο θέμα αυτό; Καταρχάς να σας πω ότι φυσικά μας ενδιαφέρει και θα εξετάσουμε το ενδεχόμενο δραστηριοποίησής μας στην κυπριακή αγορά, όταν και εφόσον δοθεί από την κυπριακή κυβέρνηση το «πράσινο φως» για τη λειτουργία καζίνο. Χωρίς να γνωρίζω τις προθέσεις της κυπριακής κυβέρνησης για το θέμα αυτό, θεωρώ ότι υπάρχει ανάγκη για ένα μεγάλο καζίνο και, ίσως και ένα δεύτερο, στην Κύπρο. Θεωρείτε μέσα από την εμπειρία σας, ότι το υπάρχον επενδυτικό κλίμα στην Ελλάδα ευνοεί μεγάλες επενδύσεις; Η οικονομία μας οπωσδήποτε έχει ανάγκη από μεγάλες επενδύσεις. Το ερώτημα τώρα είναι εάν η δημόσια διοίκηση είναι σε θέση να τις διεκπεραιώσει αποτελεσματικά. Όλες οι κυβερνήσεις εδώ και σειρά ετών κάνουν λόγο για εξάλειψη της γραφειοκρατίας και διευκόλυνση των διαδικασιών. Εκτιμώ ότι κάποια βήματα έχουν γίνει προς τη θετική κατεύθυνση, όμως, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε προκειμένου να γίνουμε ως χώρα ανταγωνιστική στην προσέλκυση και αξιοποίηση ξένων κεφαλαίων. O μέτοχός σας δεδομένου ότι πρόκειται για private equity fund, σαν φιλοσοφία, μόλις «βγάλει τα λεφτά του» πουλάει για να πάει σε κάποια επόμενη κίνηση. Από την άλλη πλευρά οι επενδύσεις στον τουρισμό είναι μεσομακροπρόθεσμες. Ποια είναι η δική σας θέση; Κατ αρχάς οι μέτοχοι για τους οποίους μιλάμε έχουν λογική μακροπρόθεσμων επενδύσεων. Ακριβώς γι αυτό επενδύουν στην αναβάθμιση των υποδομών και σε προγράμματα marketing με στόχο τη στρατηγική ανάπτυξη της επιχείρησης και τη δημιουργία πλεονεκτήματος για διατηρήσιμη οικονομική επιτυχία. Το τελευταίο θεωρώ ότι είναι εξαιρετικά νέα για όλους, για τους επισκέπτες μας, την Πολιτεία, τους εργαζόμενους και την ίδια την επιχείρηση και τους μετόχους της. Κλείνοντας, παρά το γεγονός ότι η εταιρία δεν είναι πια στο Χρηματιστήριο, πως διαμορφώθηκαν τα οικονομικά αποτελέσματά της το 2007 και ποιες είναι οι προβλέψεις σας για το 2008; Το 2007 θα το χαρακτηρίζαμε ως καλή χρονιά για την εταιρία, καθώς ξεπεράσαμε τους στόχους μας, παρά το γεγονός ότι η καταστροφική πυρκαγιά στην Πάρνηθα το καλοκαίρι που περάσε, είχε σαν αποτέλεσμα να έχουμε απώλειες αρκετών εκατομμυρίων ευρώ. Το 2008 έχει ξεκινήσει θετικά. Βεβαίως, στον δικό μας κλάδο, τα αποτελέσματά μας επηρεάζονται από τη συνολικότερη πορεία τόσο της Ελληνικής οικονομίας, όσο και της Ευρωπαϊκής, και γι αυτό θεωρώ ότι οι επόμενοι 3-6 μήνες είναι καθοριστικοί. Γενικά όμως είμαι αισιόδοξος. 64 / ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ