2 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ SERVER & CLIENT ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΓΙΑ MICROSOFT WINDOWS NT (Intel) KAI WINDOWS 98

53 2 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ SERVER & CLIENT ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΓΙΑ MICROSOFT WINDOWS NT (Intel) KAI WINDOWS 98 Σε αυτήν την ενότητα παρουσιάζουµε βήµα προς βήµα την εγκατάσταση του Domino Server και των Client εφαρµογών (Lotus Notes, Domino Designer και Domino Administrator) για πλατφόρµα Microsoft Windows NT (Intel) και για Microsoft Windows 98. 1. Τοποθετούµε το CD Lotus 5.0.4 στην µονάδα CDROM του υπολογιστή µας. Στην συνέχεια µας εµφανίζεται µια οθόνη από όπου µας δίνεται η δυνατότητα να επιλέξουµε τις εφαρµογές που θέλουµε να εγκατασταθούν στον υπολογιστή µας. Έστω λοιπόν ότι θέλουµε να εγκαταστήσουµε τον Domino Server. Επιλέγουµε Domino Enterprise Server έτσι ώστε να εγκαταστήσουµε όλες τις εφαρµογές του Domino Server (Mail Server, Application Server) (εικόνα 1). Εικόνα 1. 2. Αφού γίνει η εγκατάσταση του Server επιλέγουµε να εγκαταστήσουµε όλες τις client εφαρµογές του Lotus. Οι εφαρµογές είναι οι εξής: Lotus Notes Domino Designer και Domino Administrator (εικόνα 2).

54 Εικόνα 2. 3. Στην συνέχεια εκτελώντας µε την σειρά τα εξής βήµατα: Start Programs Lotus Applications Lotus Domino Server τρέχουµε τον Server για να εκτελέσουµε τις ρυθµίσεις του (εικόνα3). Εικόνα 3 Επιλέγουµε First Domino Server και στην συνέχεια κάνουµε click στο βέλος που δείχνει δεξιά (Next button). Μας εµφανίζεται µια οθόνη από όπου µπορούµε να επιλέξουµε µεταξύ δύο µεθόδων ρύθµισης. Η µια είναι η Εύκολη και Γρήγορη µέθοδος (Quick and Easy Configuration) και η άλλη η Προχωρηµένη µέθοδος (Advanced Configuration). Με την προχωρηµένη µέθοδο δίνεται η δυνατότητα στους έµπειρους χρήστες να ρυθµίσουν µόνοι τους ορισµένες παραµέτρους ρύθµισης του Server (εικόνα 4).

55 Εικόνα 4 4. Στην συνέχεια επιλέγουµε από ποιο άλλο µέσο θα είναι προσβάσηµος ο Domino Server µας. Για παράδειγµα αν επιλέξουµε Web Browsers σηµαίνει ότι ο Domino Server µας είναι προσβάσηµος και από Web Browsers (εικόνα 5). Εικόνα 5

56 5. Βρισκόµαστε στο τελικό στάδιο των ρυθµίσεων όπου µας εµφανίζεται η παρακάτω οθόνη (εικόνα 6). Εικόνα 6 Πατώντας το πλήκτρο EDIT που βρίσκεται στην κάτω δεξιά γωνία της φόρµας µας, εµφανίζεται µια άλλη οθόνη (εικόνα 7) από όπου µπορούµε να εισάγουµε κάποιες πληροφορίες για τον Server µας. Εικόνα 7

57 Οι πληροφορίες αυτές αφορούν στα εξής: Όνοµα Domain. Όνοµα Πιστοποίησης. Αρχείο ID πιστοποίησης. Κωδικός Πιστοποίησης. Όνοµα Server. Server s Hostname. Αρχείο ID του Server. Όνοµα & Επίθετο ιαχειριστή (Administrator) του Server. Αρχείο ID του ιαχειριστή. Συριακή θήρα. Μάρκα Modem. Αφού συµπληρωθούν µε προσοχή οι πληροφορίες αυτές πατάµε το πλήκτρο OK και στην συνέχεια το πλήκτρο FINISH της προηγούµενης φόρµας. Μας εµφανίζεται µια οθόνη που µας πληροφορεί για την επιτυχή εγκατάσταση του Domino Server (εικόνα 8). Επιλέγοντας EXIT CONFIGURATION εγκαταλείπουµε την διαδικασία των ρυθµίσεων. Εικόνα 8 6. Στην συνέχεια εκτελώντας µε την σειρά τα εξής βήµατα: Start Programs Lotus Applications Lotus Notes

58 τρέχουµε την Client εφαρµογή Lotus Notes για να εκτελέσουµε τις ρυθµίσεις της. Μας εµφανίζεται η παρακάτω οθόνη (εικόνα9). Εικόνα 9 7. Πατάµε το πλήκτρο NEXT και µας εµφανίζεται µια άλλη οθόνη που µας ρωτάει για το αν θέλουµε ή όχι να συνδεθούµε στον Domino Server (εικόνα 10 ). Εικόνα 10 8. Από την προηγούµενη φόρµα έχουµε επιλέξει ότι θέλουµε να συνδεθούµε στον Domino Server. Πατώντας το πλήκτρο NEXT εµφανίζεται µια φόρµα (εικόνα 11) που µας ρωτάει µε πιο τρόπο θέλουµε να συνδεθούµε στον Domino Server. Υπάρχουν 3 τρόποι. Αυτοί είναι οι: Μέσω τοπικού δικτύου. Μέσω τηλεφώνου και modem. Συνδυασµός των δύο πρώτων.

59 Εικόνα 11 9. Στην συνέχεια δίνουµε το όνοµα του Server µας. Για παράδειγµα, αν το όνοµα του Server µας είναι DOMINOSERV/NOTESCERT, γράφουµε το όνοµα αυτό στο πεδίο κείµενου (text box) που υπάρχει στην φόρµα µας (εικόνα 12). Εικόνα 12 10. Πατώντας NEXT εµφανίζεται µια άλλη φόρµα (εικόνα 13) όπου δηλώνουµε ποιος χρήστης είµαστε. Το Notes χρειάζεται πληροφορίες σχετικές µε το ποιος χρήστης συνδέεται σε αυτό. Με λίγα λόγια χρειάζεται το USER ID. Εάν δεν έχουµε αρχείο USER ID επιλέγουµε την δεύτερη επιλογή. Αν ο διαχειριστής µας δώσει το αρχείο ID τότε επιλέγουµε την πρώτη επιλογή. (Βλέπε Κεφ. ηµιουργώντας χρήστες).

60 Εικόνα 13 11. Στην συνέχεια µε κατάλληλες φόρµες δηλώνουµε τα εξής: Αν θέλουµε να δηµιουργήσουµε λογαριασµό Mail (εικόνα14) Αν θέλουµε να συνδεθούµε σε News Server (εικόνα15). Αν θέλουµε να συνδεθούµε σε Internet Directory Server (εικόνα16). Αν συνδεόµαστε στο Internet µέσω Proxy Server ή όχι (εικόνα17). Αν συνδεόµαστε στο Internet µέσω τοπικού δικτύου ή κάποιου Internet Provider (εικόνα18). Εικόνα 14

61 Εικόνα 15 Εικόνα 16 Εικόνα 17

62 Εικόνα 18 Τέλος µας εµφανίζεται η φόρµα (εικόνα 19) τερµατισµού της εγκατάστασης του Lotus Notes. Εικόνα 19 3 ΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΚΑΙ ΟΜΑ ΕΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ LOTUS DOMINO ADMINISTRATOR Αφού εγκαταστήσουµε και ρυθµίσουµε τον Domino Server µας, είµαστε σε θέση να ορίσουµε χρήστες και οµάδες του Notes. Οι χρήστες του Notes είναι αυτοί που χρησιµοποιούν τον Notes client προκειµένου να έχουν πρόσβαση στους Domino Servers και στις βάσεις δεδοµένων αυτών. ιαθέτουν ένα Notes ID, προσωπικό αρχείο και, αν χρησιµοποιούν και Notes Mail, ένα προσωπικό mail αρχείο. Τα ID αρχεία των χρηστών του Notes βρίσκονται αποθηκευµένα στον κατάλογο:

63 \Lotus\Notes\Data\ids\people, στον υπολογιστή όπου έχει εγκατασταθεί το Lotus Domino Administrator. Τα Mail αρχεία του κάθε χρήστη είναι αποθηκευµένα σε κατάλογο του Domino Server και συγκεκριµένα στον κατάλογο mail. Είναι πολύ σηµαντικό να µεριµνήσουµε για την ασφάλεια όλων των αρχείων ID: Server (Server.ID). Αρχείο πιστοποίησης (Cert.ID). Αρχείο διαχειριστή (User ID). Καθώς και για τα αρχεία ID των χρηστών. 3.1 ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ Για να δηµιουργήσουµε χρήστες του Notes εκτελούµε τα εξής βήµατα: Start -->Programs-->Lotus Applications-->Lotus Domino Administrator. Εµφανίζεται η παρακάτω οθόνη (εικόνα 20). Εικόνα 20 Παρατηρούµε ότι υπάρχουν δύο επιλογές στην πάνω δεξιά γωνία της οθόνης µας (Task Buttons). Η µια γράφει Welcome to Domino Administrator R5 και η άλλη Administration. Με µονό click στην επιλογή Administration µας εµφανίζεται η παρακάτω οθόνη (εικόνα 21).

64 Εικόνα 21 Υπάρχουν όπως παρατηρούµε έξι επιλογές: People & Groups. Files. Server. Messaging. Replicator. Configuration. Εµείς στο κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθούµε µε την πρώτη επιλογή δηλαδή µε την People & Groups. Έτσι για να δηµιουργήσουµε χρήστη επιλέγουµε στην αριστερή στήλη την κατηγορία People. Στην συνέχεια µε την επιλογή Add Person µας εµφανίζεται µια άλλη φόρµα µε την οποία είµαστε σε θέση να εισάγουµε τα στοιχεία του νέου χρήστη (εικόνα 22).

65 Εικόνα 22 Αφού συµπληρώσουµε τα στοιχεία µε την επιλογή Save and Close επανερχόµαστε στην αρχική κατάσταση. Στην κατάσταση δηλαδή εισαγωγής χρήστη. Παρατηρούµε ότι στην λίστα µε τους χρήστες έχει προστεθεί και ένας νέος χρήστης (εικόνα 23). Πρέπει όµως να ξέρουµε ότι ο χρήστης αυτός δεν µπορεί να συνδεθεί στον Server αλλά µόνο τοπικά. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να εκτελέσουµε µια διαδικασία τέτοια ώστε να δοθεί η δυνατότητα στον νέο χρήστη να συνδεθεί στον Server και κατά συνέπεια να είναι σε θέση να επικοινωνεί και µε άλλους χρήστες. Εικόνα 23

66 Η διαδικασία αυτή καλείται Καταχώρηση γνωστή σαν Registration. Κάνουµε δεξί click πάνω στο όνοµα του χρήστη και µας εµφανίζεται ένα pop-up µενού από όπου επιλέγουµε Register Person. Μας εµφανίζεται ένα παράθυρο από όπου µας ζητείται να ορίσουµε το αρχείο πιστοποίησης (εικόνα 24). Εικόνα 24 Επιλέγουµε το Cert.ID για αρχείο πιστοποίησης και στην συνέχεια µια µικρή φόρµα µας προτρέπει να εισάγουµε το συνθηµατικό - Password (εικόνα 25) που έχουµε ορίσει κατά την εγκατάσταση του Domino Server σαν Certifier Password. Το σωστό συνθηµατικό αυτό, χρήσης του αρχείου πιστοποίησης Cert.ID, µας επιτρέπει την εισαγωγή του χρήστη στο Domain του Server µας εµφανίζοντάς µας µια νέα φόρµα εισαγωγής στοιχείων (εικόνα 26).Επιλέγουµε Advanced και στην συνέχεια κατηγορία Basics και εισάγουµε τα εξής: Εικόνα 25

67 Εικόνα 26 Όνοµα. Επώνυµο. Συνθηµατικό. Για το συνθηµατικό µπορούµε να επιλέξουµε κατά πόσο ασθενές ή δυνατό θα είναι. Password Quality Scale. Στην συνέχεια επιλέγουµε κατηγορία ID info όπου µας εµφανίζεται µια νέα οθόνη (εικόνα 27).

68 Εικόνα 27 Εδώ ορίζουµε ποιος είναι ο Server πιστοποίησης και σε ποιόν κατάλογο θα καταχωρηθεί το ID αρχείο του χρήστη. Επιλέγουµε Add Person και παρατηρούµε ότι ο χρήστης µας έχει µπει στην ουρά καταχώρησης Registration Queue (εικόνα 28). Πατάµε για την συνέχεια το κουµπί Register και περιµένουµε για λίγο µέχρι ο Server µας να καταχωρήσει τον νέο χρήστη µας. Ένα message box µας πληροφορεί για την επιτυχή καταχώρηση του νέου χρήστη (εικόνα 29).

69 Εικόνα 28 Εικόνα 29 Στην συνέχεια επιλέγουµε Done και επανερχόµαστε στην οθόνη µε την λίστα των Notes χρηστών όπου παρατηρούµε και επιβεβαιώνουµε ότι ο νέος χρήστης έχει προστεθεί µε επιτυχία στην λίστα (εικόνα 30).

70 Εικόνα 30 3.2 ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΑ ΑΣ Η διαδικασία δηµιουργίας οµάδας του Lotus Notes είναι παρόµοια µε αυτήν της δηµιουργίας χρηστών. Για να δηµιουργήσουµε χρήστες του Notes εκτελούµε τα εξής βήµατα: Start -->Programs-->Lotus Applications-->Lotus Domino Administrator. Εµφανίζεται η παρακάτω οθόνη (εικόνα 31).

71 Εικόνα 31 Παρατηρούµε ότι υπάρχουν δύο επιλογές στην πάνω δεξιά γωνία της οθόνης µας (Task Buttons). Η µια γράφει Welcome to Domino Administrator R5 και η άλλη Administration. Με µονό click στην επιλογή Administration µας εµφανίζεται η παρακάτω οθόνη (εικόνα 32). Εικόνα 32 Για να δηµιουργήσουµε οµάδα επιλέγουµε στην αριστερή στήλη την κατηγορία Groups (εικόνα 33). Εικόνα 33

72 Στην συνέχεια µε την επιλογή Add Group µας εµφανίζεται µια άλλη φόρµα µε την οποία είµαστε σε θέση να εισάγουµε τα στοιχεία του νέου χρήστη (εικόνα 34). Εικόνα 34 Στην επιλογή Members της φόρµας είµαστε σε θέση να εισάγουµε τους χρήστες εκείνους που θέλουµε να είναι µέλη της οµάδας (εικόνα 35). Εικόνα 35

73 Με την επιλογή Save and Close επανερχόµαστε στην αρχική φόρµα (εικόνα 34) όπου παρατηρούµε οτι η οµάδα µας έχει προστεθεί στην λίστα (εικόνα 36). Εικόνα 36 4. LEARNING SPACE Το Lotus Notes προσφέρει µια πλατφόρµα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, το Learning Space. Μια έρευνα που έγινε έδειξε ότι το Learning Space αποτελεί ίσως την πιο ολοκληρωµένη πλατφόρµα υλοποίησης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει είναι ο εύκολος τρόπος οργάνωσης ενός ολοκληρωµένου course χωρίς να απαιτούνται εξειδικευµένες γνώσεις προγραµµατισµού. Το περιβάλλον (Interface) του Learning Space είναι ιδιαίτερα εύχρηστο και προσεγµένο όσον αφορά θέµατα πλοήγησης και αισθητικής. Ας δούµε όµως ένα παράδειγµα: Έστω ότι θέλουµε να δηµιουργήσουµε ένα course µε θέµα το Internet Working Basics. Πριν την εγκατάσταση του Learning Space θα πρέπει ήδη να έχουµε εγκαταστήσει έναν Domino Server καθώς επίσης, αναλόγως µε πόσους clients έχουµε, θα πρέπει να εγκαταστήσουµε και το Lotus Notes Client (Βλέπε Κεφ. ενότητα 1). Αφού γίνουν αυτά θα πρέπει να εγκαταστήσουµε στον Server και την πλατφόρµα του Learning Space. (Εικόνα 1)

74 Εικόνα 1. Βάζουµε το CD που περιέχει την πλατφόρµα του Learning Space στο Cd-Rom Drive του Domino Server. Κλικάρουµε το αρχείο install.nsf. Στην συνέχεια ορίζουµε το όνοµα του Server όπου θα εγκατασταθεί το πακέτο λογισµικού του Learning Space. Αφού γίνει η εγκατάσταση είµαστε σε θέση να τρέξουµε το Lotus Notes µε σκοπό την δηµιουργία του course µας. 1.1 ΣΥΝ ΕΣΗ ΜΕ ΤΟ LEARNING SPACE Από το Start Programs Lotus Applications διαλέγουµε και εκτελούµε το Lotus Notes. Βρισκόµαστε στην κεντρική σελίδα του Lotus Notes (Εικόνα 2). Εικόνα 2

75 Για να συνδεθούµε στην βάση του Learning Space µε όνοµα Central.nsf εκτελούµε τα εξής βήµατα. Επιλέγουµε: File. Database Open Μας εµφανίζεται το παρακάτω παράθυρο (Εικόνα 3). Εικόνα 3 Στο πεδίο Server επιλέγουµε το όνοµα του Server στον οποίο είναι εγκατεστηµένο το Learning Space. Συγκεκριµένα διαλέγουµε domino/labcert. Για Database, που είναι το επόµενο πεδίο του παραθύρου, πηγαίνουµε στο folder lspace (Εικόνα 4) Εικόνα 4

76 και ανοίγουµε την βάση central.nsf όπου και µας εµφανίζεται οθόνη δηµιουργίας course του Learning Space. Παρατηρούµε ότι αρχικά είναι κενό. (Εικόνα 5) Εικόνα 5 Ξεκινάµε λοιπόν να δηµιουργήσουµε το course µας µε τίτλο Internet Working Basics. Επιλέγουµε Administrator Tools. Μας εµφανίζεται οθόνη δηµιουργίας Course (Εικόνα 6). Εικόνα 6 Με την επιλογή Create New Course µας παρουσιάζεται οθόνη (Εικόνα 7) εισαγωγής στοιχείων του Course µας. Τα στοιχεία αυτά που εισάγουµε είναι: Όνοµα για το course µας. Τι τύπου course θα είναι. Έχουµε την δυνατότητα επιλογής µεταξύ δύο τύπων. Τον Ακαδηµαϊκό (Academic) και τον εταιρικό (Corporate). To µονοπάτι (path) του directory που θα εγκατασταθεί το µάθηµα. Το όνοµα του Folder του µαθήµατος. Πατώντας OK µας εµφανίζεται άλλη φόρµα στην οποία ορίζουµε: Τα ονόµατα των δηµιουργών του course. Τι είδους πρόσβαση θα έχει ο δηµιουργός. Τα ονόµατα των µαθητών.

77 Εικόνα 7 Με την εγκατάσταση των απαραίτητων αρχείων του course, εµφανίζεται η παρακάτω οθόνη (Εικόνα 8). Στην οθόνη αυτή µπορούµε να δούµε τα βασικά στοιχεία του course όπως: Τίτλος του Course. Ηµεροµηνία δηµιουργίας του. Το Όνοµα του δηµιουργού καθηγητή. Και αν το course είναι εγκατεστηµένο τοπικά σε κάποιον client ή στον Server µας. Εικόνα 8. Επιλέγουµε Edit Course εµφανίζεται οθόνη (Εικόνα 9). Στο σηµείο αυτό µπορούµε να κάνουµε κάποιες αλλαγές στο course µας ή και να προσθέσουµε κάποιες νέες ρυθµίσεις.

78 Εικόνα 9 ίνουµε αρχικά µια σύντοµη περιγραφή για το course µας πχ In this course we will learn some basic things about networking Στην συνέχει από το Course Information µπορούµε να αντλήσουµε παραπάνω πληροφορίες σχετικά µε το µάθηµά µας όπως: Το όνοµά του. Τον τίτλο της βάσης που δηµιουργεί. Τον κωδικό του πχ 0001 Και τον τύπο του πχ Academic. Στο Course Location βλέπουµε το path όλων των συνεργαζόµενων µε το course µας βάσεων. Με το Schedule options µπορούµε να κάνουµε τις απαραίτητες ρυθµίσεις για το ακαδηµαϊκό µας πρόγραµµα. Στο CourseRoom Options µπορούµε να ρυθµίσουµε το αν θα αφήσουµε privacy µεταξύ των µαθητών ή όχι. Στο MediaCenter Options ορίζουµε την µορφή που θα έχει το παράθυρο του Media Center. Τέλος στο Course Access ορίζουµε τα ονόµατα που εµπλέκονται ή που πρόκειται να εµπλακούν στο µάθηµα, την ιδιότητα τους καθώς και τον τύπο της πρόσβασής τους. Κλικάρουµε στο Update Course Description µε σκοπό την ενηµέρωση της βάσης του µαθήµατος από τις τυχόν αλλαγές. Επανερχόµαστε στην οθόνη πληροφοριών του Course (Εικόνα 8). Κλικάροντας πάνω στο course, εµφανίζεται η παρακάτω οθόνη (Εικόνα 10).

79 Εικόνα 10. Επιλέγουµε από την παραπάνω οθόνη Go to Course. Είµαστε πλέον στο περιβάλλον µαθήµατος του Learning Space και συγκεκριµένα στο µάθηµα Internet Working Basics (Εικόνα 11). Παρατηρούµε ότι υπάρχουν 4 βασικές επιλογές τις οποίες θα αναλύσουµε στην συνέχεια: 1. Schedule. 2. Media Center. 3. Course Room. 4. Profiles

80 Εικόνα 11 4.2 ΤΟ SCHEDULE ΤΟΥ LEARNING SPACE Επιλέγουµε Schedule όπου ορίζουµε τις θεµατικές ενότητες του µαθήµατος µας (Εικόνα 12). Εικόνα 12 Στην αρχή είναι άδειο. Για να εισάγουµε τις θεµατικές µας ενότητες εκτελούµε µε την σειρά τα εξής βήµατα: 1. Επιλέγουµε Create New Entry. 2. Θέτουµε στην οθόνη που µας εµφανίζεται (Εικόνα 13) το όνοµα τις ενότητας του course µας πχ Module 1 Basic Theory For Networking καθώς και τι κεφάλαια περιλαµβάνει. Πχ Internet Working Basics Introduction to LAN Protocols Introduction to WAN Protocols

81 3. Στην συνέχεια επιλέγουµε Save & Close. Εικόνα 13 Επανερχόµαστε στην αρχική οθόνη του schedule όπου πλέον παρατηρούµε ότι έχει προστεθεί πρώτη θεµατική ενότητα του course µας (Εικόνα 14). Εικόνα 14 Αν θέλουµε να προσθέσουµε κι άλλες θεµατικές ενότητες για το course µας θα πρέπει να εκτελέσουµε τα παραπάνω 3 βήµατα για κάθε νέα ενότητα. Προσθέτουµε λοιπόν άλλες δύο θεµατικές ενότητες. Η αρχική οθόνη του schedule θα έχει διαµορφωθεί όπως παρακάτω (Εικόνα 15).

82 Εικόνα 15 Για να δούµε, για παράδειγµα, την 3 η θεµατική ενότητα επιλέγουµε Module 3 Internet Protocols και στην συνέχεια Theory (Εικόνα 16). Εικόνα 16 4.3 ΤΟ MEDIA CENTER ΤΟΥ LEARNING SPACE Το Media Center (Εικόνα 17) είναι ο χώρος εκείνος του Learning Space όπου µπορούµε να αποθηκεύσουµε κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό, απαραίτητο για την διεξαγωγή του course µας. Το υλικό αυτό µπορούµε να το συσχετίσουµε µε τις θεµατικές µας ενότητες, τα modules δηλ., έτσι ώστε ανάλογα µε την θεµατική ενότητα που έχει επιλέξει ο εκπαιδευόµενος να µπορεί µέσα από το Media Center να αντλήσει εκπαιδευτικό υλικό που θα τον βοηθήσει για την κατανόηση του θέµατος µε το οποίο διαπραγµατεύεται

83 Το υλικό αυτό µπορεί να είναι: Αρχεία κειµένου σε οποιαδήποτε format. Για παράδειγµα τα αρχεία αυτά µπορεί να είναι pdf, txt, doc. Προεπεξεργασµένα αρχεία video µε format avi, mov, mpeg. Προεπεξεργασµένα αρχεία ήχου. URLs όπως πχ http://www.cisco.com Εικόνα 17 Ας δούµε όµως τώρα πως εισάγουµε ένα νέο media στοιχείο. Με την επιλογή Create New Entry εµφανίζεται οθόνη εισαγωγής media στοιχείου (Εικόνα 18). Στα πεδία που περιέχει η οθόνη µας εισάγουµε πληροφορίες όπως: Τίτλος media στοιχείου. Τι τύπου είναι (Article, Abstract κτλ). Το όνοµα αυτού που εισήγαγε το στοιχείο αυτό. Το όνοµα της πηγής απ όπου άντλησε την πληροφορία αυτή πχ Cisco Systems. Τον µήνα εισαγωγής του στοιχείου αυτού. Για ποιους από τους εκπαιδευόµενους είναι προσπελάσιµο το media στοιχείο. Με την επιλογή Αttach Files εισάγουµε το media στοιχείο

84 Εικόνα 18 Σώζουµε µε Save & Close. Για να συσχετίσουµε το media αυτό στοιχείο µας µε κάποια από τις θεµατικές ενότητες εκτελούµε τα εξής βήµατα: Πηγαίνουµε στην ενότητα Schedule. ιαλέγουµε την θεµατική ενότητα (το Module ) που θέλουµε να συσχετίσουµε και κάνουµε Edit Entry όπου µας εµφανίζεται η παρακάτω οθόνη (Εικόνα 19). Εικόνα 19

85 Επιλέγουµε Create MediaCenter Link. Ανοίγει παράθυρο (Εικόνα 20) το οποίο περιέχει το όνοµα του Media στοιχείου που είχαµε φτιάξει. Εικόνα 20 Επιλέγουµε το όνοµα του media στοιχείου. Σώζουµε µε Save & Close Το ίδιο κάνουµε και µε τις υπόλοιπες ενότητες του Course µας. 4.4 ΤΟ COURSE ROOM ΤΟΥ LEARNING SPACE To course room (Εικόνα 21) είναι µια πολύ σηµαντική ενότητα του Learning Space. H σηµασία της έγκειται στο γεγονός ότι αναπτύσσεται µια on-line συζήτηση µεταξύ του καθηγητή και των µαθητών, κατά την οποία διατυπώνονται απορίες και δίνονται απαντήσεις τόσο από τον καθηγητή όσο και από τους συµµετέχοντες µαθητές. Έτσι ο καθηγητής µπορεί να διαπιστώσει το γνωστικό επίπεδο των µαθητών (που συµµετέχουν στην συζήτηση) και να καθοδηγήσει ανάλογα τους µαθητές για την βελτίωση του επιπέδου τους στο αντικείµενο στο οποίο αφορά η συγκεκριµένη συζήτηση (υπόδειξη βιβλίων ή βοηθηµάτων κλπ). Εικόνα 21 Σηµαντικό επίσης είναι ότι οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις που δίνονται κατά την διάρκεια ενός on-line διαλόγου φυλάσσονται στο course room µε την µορφή ενός δέντρου. Στην περίπτωση που ένας µαθητής θέλει να εκφράσει µια απορία ανατρέχει στο δέντρο αυτό µε σκοπό να εξετάσει αν έχει διατυπωθεί στο παρελθόν αντίστοιχη

86 απορία από κάποιον άλλον µαθητή. Αν ναι τότε το µόνο που έχει να κάνει είναι να δει την απάντηση και έτσι να λύσει την απορία του. Σαν συνέπεια της διαδικασίας αυτής είναι ότι ο µαθητής ανεβάζει µόνος του το επίπεδο των γνώσεών του ή ανακαλύπτει ερωτήσεις που ο ίδιος δεν είχε σκεφτεί η ντρεπόταν να θέσει Στο σηµείο αυτό µπορούµε να πούµε ότι το course room παρουσιάζει ένα µεγάλο πλεονέκτηµα έναντι της παραδοσιακής διδασκαλίας στην οποία οι ερωτήσεις αλλά και οι απαντήσεις δεν φυλάσσονται. Αυτό έχει σαν συνέπεια ο µαθητής να µην µπορεί να εξετάσει τι απορίες έχουν τεθεί και τι απαντήσεις έχουν δοθεί µε αποτέλεσµα το επίπεδο των γνώσεων του να αναπτύσσεται αργά. Θέµα για συζήτηση Ερώτηση Απάντηση 1 Απάντηση 2 έντρο από ερωτήσεις και απαντήσεις που δηµιουργούνται στο course room. Στην πρώτη ερώτηση έχουµε δύο απαντήσεις. Αν ένας µαθητής έχει την ίδια ερώτηση ανατρέχει στις απαντήσεις αυτές και έτσι λύνει µόνος του την απορία. Επίσης µπορεί να εντοπίσει, για ένα νέο θέµα µια ερώτηση, που ο ίδιος θα ήθελε να εκφράσει αλλά δεν το έκανε, είτε γιατί δεν την σκέφτηκε είτε γιατί ντρεπόταν. Νέο Θέµα Πλεονέκτηµα του Course Room έναντι της Παραδοσιακής ιδασκαλίας Ερώτηση Απάντηση Ας δούµε όµως ένα παράδειγµα. Επιλέγουµε Start Discussion όπου και µας εµφανίζεται οθόνη (Εικόνα 22) στην οποία γράφουµε το θέµα για συζήτηση και στην συνέχεια για να το αποθηκεύσουµε επιλέγουµε Save &Close. Παρατηρούµε ότι µετά απ αυτό ο µαθητής µας Μανωλάς Βίκτωρ έχει ήδη απαντήσει (Εικόνα 23). Κλικάρουµε πάνω στην απάντηση για παραπάνω σχόλια της απάντησης που έδωσε (Εικόνα 24).

87 Εικόνα 22 Εικόνα 23 Εικόνα 24

88 4.5 ΤΟ PROFILES ΤΟΥ LEARNING SPACE To Profiles (Εικόνα 25) είναι ο χώρος εκείνος του Learning Space όπου µπορούµε να δούµε τα στοιχεία του εκπαιδευτή αλλά και των συµµετεχόντων, στο course, µαθητών. Εικόνα 25 Με το Edit Profile µπορούµε να έχουµε σε λεπτοµέρειες που αφορούν κάποιον από τους συµµετέχοντες (Εικόνα 26).

89 Εικόνα 26 Με Save & Close σώζουµε τα στοιχεία ή τις τυχόν αλλαγές που έχουµε κάνει στα στοιχεία του µαθητή. 4.6 ΤΟ ASSESSMENT MANAGER ΤΟΥ LEARNING SPACE Τέλος ένα σηµαντικό κοµµάτι που θα εξετάσουµε στην πλατφόρµα του Learning Space είναι το Assessment Manager. Το εργαλείο αυτό που είναι εγκατεστηµένο µόνο στο περιβάλλον Learning Space του εκπαιδευτή βρίσκεται στην κάτω δεξιά γωνία της αρχικής οθόνης (Εικόνα 27) του Learning Space. Εικόνα 27 Με το Assessment Manager είµαστε σε θέση να δηµιουργήσουµε διαφόρων τύπων διαγωνίσµατα και να τα εντάξουµε στο µάθηµά µας. Ας δούµε όµως πώς γίνεται η δηµιουργία ενός τέτοιου διαγωνίσµατος. Κλικάρουµε στο Assessment Manager.Μας εµφανίζεται η παρακάτω οθόνη (Εικόνα 28). Εικόνα 28 Στην αρχή παρατηρούµε ότι το παράθυρο είναι άδειο. Κλικάρουµε στο Create Assessment. Στην οθόνη που µας εµφανίζεται (Εικόνα 29) ορίζουµε κάποια στοιχεία για το διαγώνισµα µας όπως:

90 Εικόνα 29 Τίτλο πχ Examine Protocols. Τύπος εξέτασης (Quiz, Exam, Survey, Self Test) Σε πια θεµατική ενότητα του course µας ανήκει πχ Module3 Internet Protocols. Με την επιλογή Create µας εµφανίζεται µια φόρµα (Εικόνα 30) που µας προτρέπει να δηµιουργήσουµε την ερώτησή µας καθώς και τι τύπου θα είναι. ηλαδή αν είναι: Σωστό / Λάθος. Ναι / Όχι. Πολλαπλή επιλογή Μιας απάντησης. Πολλαπλή επιλογή Πολλαπλών απαντήσεων. Απλή ερώτηση. Συµπλήρωσε το κενό. Ακροστιχίδα Εικόνα 30

91 Έστω ότι επιλέγουµε δηµιουργία ερώτησης µε το σύστηµα Πολλαπλών επιλογών µονής απάντησης. Μας εµφανίζεται οθόνη (Εικόνα 31) στην οποία ορίζουµε τα εξής: Περιγραφή ερώτησης. Κατηγορία ερώτησης. Πόσο βαθµολογείται η σωστή απάντηση. Βαθµός δυσκολίας ερώτησης. Την ερώτηση. Τις πιθανές απαντήσεις. Την µία σωστή απάντηση. Και µια επεξήγηση (αν υπάρχει). Εικόνα 31 Με Save & Close σώζουµε την ερώτηση. Στην συνέχεια για να εντάξουµε την ερώτηση αυτή στο διαγώνισµά µας πατάµε add. Αν τώρα θέλουµε να ορίσουµε άλλες 9 ακόµα ερωτήσεις εκτελούµε ξανά την διαδικασία δηµιουργίας ερώτησης, όπως περιγράφεται παραπάνω, για άλλες 9 φορές. Παρατηρούµε ότι στην οθόνη του Assessment Manager (Εικόνα 32) έχει δηµιουργηθεί το διαγώνισµά µας. Εικόνα 32.

92 Τα αποτελέσµατα του κάθε διαγωνίσµατος επιστρέφονται αυτόµατα στον κάθε χρήστη. Στο σηµείο αυτό πρέπει να τονίσουµε ότι εξετάσαµε πως ο εκπαιδευτής δηµιουργεί ένα µάθηµα και ποιες δυνατότητες έχει η δική του πλατφόρµα Learning Space. Αυτό το τονίζουµε γιατί η πλατφόρµα Learning Space των εκπαιδευοµένων έχει κάποιους περιορισµούς για λόγους ασφαλείας. Αυτοί οι περιορισµοί είναι οι εξής: Το Learning Space των µαθητών δεν έχει το Assessment Manager. Αυτό είναι λογικό αφού µόνο ο εκπαιδευτής είναι σε θέση να ορίσει διαγωνίσµατα. Ο µαθητής δεν έχει το δικαίωµα του Editing σε καµία από τις ενότητες του Learning Space δηλ. στo Schedule στο Media Center στο Course Room και στο Profile. Ο µαθητής το µόνο που µπορεί να κάνει είναι να αντλεί τις πληροφορίες που είναι καταχωρηµένες σε κάθε ενότητα ή να κάνει σχόλια πάνω σε αυτές. Συµπερασµατικά µπορούµε να πούµε ότι η πλατφόρµα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Learning Space σε συνδυασµό µε αλλά πακέτα της LOTUS όπως SmartCam και SmartForce καθώς και µε προγράµµατα όπως αυτό του CU-SEEME αποτελεί την πιο σωστή επιλογή αν θέλουµε να δηµιουργήσουµε προγράµµατα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης.