Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 3 Ιουνίου 2016 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2013/0045 (CNS) 9602/16 FISC 90 ECOFIN 522 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο Ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα της φορολόγησης των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών Πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή της ενισχυμένης συνεργασίας στον τομέα της φορολόγησης των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών = Πορεία των εργασιών I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Στις 28 Σεπτεμβρίου 2011, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου για ένα κοινό σύστημα φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (ΦΧΣ) και για την τροποποίηση της οδηγίας 2008/7/ΕΚ. Στόχοι της πρότασης ήταν η δίκαιη συνεισφορά του χρηματοπιστωτικού τομέα στο κόστος της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η αποφυγή του κατακερματισμού της ενιαίας αγοράς και η δημιουργία κατάλληλων αντικινήτρων για συναλλαγές που δεν ενισχύουν την αποδοτικότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών. Κατά τη διάρκεια των συνόδων του Συμβουλίου της 22ας Ιουνίου και της 10ης Ιουλίου 2012 και κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 28/29 Ιουνίου 2012, επιβεβαιώθηκε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές απόψεων όσον αφορά την ανάγκη να δημιουργηθεί κοινό σύστημα ΦΧΣ σε επίπεδο ΕΕ και ότι η πρόταση δεν επρόκειτο να τύχει ομόφωνης υποστήριξης στους κόλπους του Συμβουλίου στο προσεχές μέλλον. 9602/16 ΜΜ/ακι/ΔΛ 1
2. Κατόπιν αιτήματος έντεκα κρατών μελών (Αυστρία, Βέλγιο, Εσθονία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Σλοβακία, Σλοβενία και Ισπανία - εφεξής καλούμενα «συμμετέχοντα κράτη μέλη») και σύμφωνα με την εξουσιοδότηση του Συμβουλίου της 22ας Ιανουαρίου 2013 1, η οποία εγκρίθηκε κατόπιν της σύμφωνης γνώμης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Δεκεμβρίου 2012, η Επιτροπή υπέβαλε, στις 14 Φεβρουαρίου 2013, πρόταση οδηγίας του Συμβουλίου σχετικά με την εφαρμογή της ενισχυμένης συνεργασίας στον τομέα της φορολόγησης των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών (εφεξής καλούμενη η «πρόταση της Επιτροπής»). Η εν λόγω πρόταση της Επιτροπής αντικατοπτρίζει κατ' ουσίαν το πεδίο εφαρμογής και τους στόχους της αρχικής πρότασης για τον ΦΧΣ που είχε υποβληθεί από την Επιτροπή το 2011. II. ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 3. Μετά τις προπαρασκευαστικές εργασίες της ομάδας «Φορολογικά θέματα» (WPTQ) και, κατά περίπτωση, της ομάδας υψηλού επιπέδου για φορολογικά θέματα (HLWP), η πρόοδος των εργασιών επί του φακέλου εξετάστηκε κατά τις ακόλουθες συνόδους του Συμβουλίου ECOFIN: της 6ης Μαΐου 2014, όπου οι υπουργοί δέκα συμμετεχόντων κρατών μελών προέβησαν σε κοινή δήλωση 2 της 7ης Νοεμβρίου 2014 3 και της 9ης Δεκεμβρίου 2014 4, βάσει των εκθέσεων της Προεδρίας της 8ης Δεκεμβρίου 2015 5, όπου, βάσει της έκθεσης της Προεδρίας, το Συμβούλιο σημείωσε την πρόοδο που έχει επιτευχθεί από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη και τις θέσεις των μη συμμετεχόντων κρατών μελών. Σε εκείνη τη σύνοδο του Συμβουλίου ECOFIN, κατόπιν παρουσίασης που πραγματοποίησε η Αυστρία, δέκα συμμετέχοντα κράτη μέλη (πλην της Εσθονίας) συμφώνησαν επί της δήλωσης που καταχωρίστηκε στα πρακτικά της εν λόγω συνόδου του Συμβουλίου 6 (επισυνάπτεται στο παράρτημα του παρόντος σημειώματος). 1 2 3 4 5 6 ΕΕ L 22 της 25.1.2013, σ. 11. Βλ. έγγρ. 9399/14 FISC 79 ECOFIN 445 και έγγρ. 9576/14 PV/CONS 22 ECOFIN 460. Βλ έγγρ. 14949/14 FISC 181 ECOFIN 1001. Βλ. έγγρ. 16498/14 FISC 222 ECOFIN 1159 και έγγρ. 16753/14 FISC 230 ECOFIN 1188 CO EUR-PREP 50, παρ. 36 έως 46. Βλ. έγγρ. 14942/15 FISC 181 ECOFIN 947. Βλ. έγγρ. 15112/15 PV/CONS 72 ECOFIN 961 ADD 1. 9602/16 ΜΜ/ακι/ΔΛ 2
4. Στις 16 Μαρτίου 2016, η Δημοκρατία της Εσθονίας ολοκλήρωσε τις διαδικασίες που απαιτούνται προκειμένου να αποχωρήσει από την ενισχυμένη συνεργασία για τον ΦΧΣ 7. 5. Υπό την Προεδρία των Κάτω Χωρών, η οποία κατέστησε δυνατή τη συνέχιση των συζητήσεων επί αυτού του φακέλου μεταξύ όλων των κρατών μελών, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2016 πραγματοποιήθηκε μία συνεδρίαση της Ομάδας «Φορολογικά θέματα», στην οποία, κατόπιν πρωτοβουλίας ορισμένων από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη, συνεχίσθηκε η συζήτηση σχετικά με επιλεγμένα θέματα που είχαν ήδη καλυφθεί κατά την ανταλλαγή απόψεων στη σύνοδο του Συμβουλίου ECOFIN το Δεκέμβριο του 2015, και συγκεκριμένα: α) την εφαρμογή των αρχών «της έκδοσης» και «της μόνιμης κατοικίας» και το εδαφικό πεδίο εφαρμογής του ΦΧΣ 8 β) την εξαίρεση των δραστηριοτήτων ειδικής διαπραγμάτευσης από τον ΦΧΣ 9 γ) το πεδίο εφαρμογής για τις συναλλαγές σε συμβάσεις παραγώγων που θα υπαχθούν στον ΦΧΣ 10. III. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΥΖΗΤΗΘΗΚΑΝ ΠΡΟΣΦΑΤΑ α) Εφαρμογή των αρχών «της έκδοσης» και «της μόνιμης κατοικίας» και εδαφικό πεδίο εφαρμογής του ΦΧΣ 6. Το σημείο 1(δ) της δήλωσης των 10 συμμετεχόντων κρατών μελών της8ης Δεκεμβρίου 2015 έχει ως εξής: «Το εδαφικό πεδίο εφαρμογής του φόρου θα πρέπει να ακολουθεί την πρόταση της Επιτροπής. Αυτή τη στιγμή καθορίζεται κατά πόσον είναι λογικότερο να ξεκινήσει η φορολόγηση αποκλειστικά με μετοχές που εκδίδονται στα κράτη μέλη τα οποία συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία. Σημαντικές παράμετροι για τον εν λόγω καθορισμό περιλαμβάνουν τους κινδύνους μετεγκατάστασης και τα διοικητικά έξοδα.» 7 8 9 10 Βλ. έγγρ. 7808/16 FISC 47 LIMITE. Βλ. έγγρ. 14942/15 FISC 181 ECOFIN 947, σημεία 7 έως 11. Βλ. έγγρ. 14942/15 FISC 181 ECOFIN 947, σημεία 15 έως 17. Βλ. έγγρ. 14942/15 FISC 181 ECOFIN 947, σημεία 18 έως 19. 9602/16 ΜΜ/ακι/ΔΛ 3
7. Για να εξυπηρετήσουν τους στόχους της δήλωσης του Δεκεμβρίου του 2015 σχετικά με το ζήτημα αυτό, που έχει συζητηθεί εκτενώς στο Συμβούλιο 11, ορισμένα από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη πρότειναν η συμβιβαστική λύση να περιέχει τα ακόλουθα στοιχεία: i) στο σχέδιο οδηγίας για τον ΦΧΣ, μπορούν να καταρτιστούν κατάλογοι σημείων που εμπίπτουν στους ορισμούς των «χρηματοοικονομικών μέσων» και των «συμβάσεων παραγώγων» ii) iii) μπορεί να υπάρξει πρόβλεψη για εξαίρεση, από τον ΦΧΣ, των συναλλαγών σε μετοχές που εκδίδονται σε μη συμμετέχοντα κράτη μέλη Απομένει να αποφασιστεί αν μια τέτοια εξαίρεση θα πρέπει να είναι προσωρινή και ποιες θα μπορούσαν να είναι οι λεπτομέρειες της πιθανής επανεξέτασης ή τροποποίησής της. Στο επίπεδο της ομάδας «Φορολογικά θέματα», πραγματοποιήθηκε ανταλλαγή απόψεων σχετικά με το κατά πόσον θα μπορούσε, ως πιθανή συμβιβαστική λύση, να παύσει η ισχύς της εν λόγω εξαίρεσης ελλείψει απόφασης από τα συμμετέχοντα κράτη μέλη για παράταση της διάρκειάς της. Στο πλαίσιο αυτό, θα απαιτηθούν περαιτέρω εργασίες για να καθοριστεί ποιοι κανόνες ψηφοφορίας δυνάμει της ΣΛΕΕ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη λήψη της σχετικής απόφασης, καθώς στην περίπτωση αυτή επιδιώκεται ενισχυμένη συνεργασία στον τομέα της φορολογικής νομοθεσίας της ΕΕ και πρέπει να διασφαλιστούν τα συμφέροντα όλων των κρατών μελών της ΕΕ. ως επιπρόσθετο στοιχείο, τα συμμετέχοντα κράτη μέλη που το επιθυμούν θα μπορούν, ωστόσο, να εφαρμόζουν τους δικούς τους φορολογικούς κανόνες σε συναλλαγές σε αυτές τις μετοχές, υπό την προϋπόθεση της τήρησης του δικαίου της ΕΕ (π.χ. άρθρο 63 ΣΛΕΕ και η οδηγία περί φόρου εισφοράς) 12. 8. Ωστόσο, στο επίπεδο της ομάδας «Φορολογικά θέματα», ορισμένα συμμετέχοντα κράτη μέλη διατήρησαν επιφυλάξεις για μια τέτοια λύση. Ορισμένα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη εξέφρασαν την ανησυχία ότι, όσον αφορά τυχόν εξωεδαφική εφαρμογή του ΦΧΣ στο πλαίσιο ενισχυμένης συνεργασίας στο μέλλον, ο σχεδιασμός του ΦΧΣ πρέπει να συμμορφώνεται με το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο της ΕΕ και να σέβεται τις αρμοδιότητες, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μη συμμετεχόντων κρατών μελών. 11 12 Βλ. έγγρ. 14949/14 FISC 181 ECOFIN 1001 σημεία 18 ως 23 και έγγρ. 14942/16 FISC 181 ECOFIN 947, σημεία 7 ως 9. Οδηγία 2008/7/ΕΚ του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 2008 περί των έμμεσων φόρων των επιβαλλόμενων επί των συγκεντρώσεων κεφαλαίων (ΕΕ L 46 της 21.2.2008, σ. 11). 9602/16 ΜΜ/ακι/ΔΛ 4
β) Εξαίρεση των δραστηριοτήτων ειδικής διαπραγμάτευσης από τον ΦΧΣ 9. Το σημείο 1(γ) της δήλωσης της 8ης Δεκεμβρίου 2015 αναφέρει: «Προκειμένου να διατηρηθεί η ρευστότητα σε συνθήκες αγοράς χωρίς ρευστότητα, ενδέχεται να απαιτηθεί μια περιορισμένη απαλλαγή για τις δραστηριότητες ειδικής διαπραγμάτευσης», καθώς επισημάνθηκε από ορισμένα κράτη μέλη και συζητήθηκε εκτενώς η ανάγκη να περιληφθεί εξαίρεση στην οδηγία για τον ΦΧΣ 13. 10. Αξίζει να σημειωθεί ότι, για τους σκοπούς της χρηματοοικονομικής εποπτείας, υπάρχει μια σειρά ειδικά σχεδιασμένων ορισμών του «ειδικού διαπραγματευτή» ή της «ειδικής διαπραγμάτευσης», για παράδειγμα: το άρθρο 4 παράγραφος 1 σημείο 7 της οδηγίας 2014/65/ΕΕ (MIFID) και το άρθρο 2 στοιχείο ια) του κανονισμού αριθ. 236/2012 (κανονισμός για τις ανοιχτές πωλήσεις), κ.λπ. Ωστόσο, σε τεχνικό επίπεδο, ορισμένες αντιπροσωπίες επισήμαναν ότι είναι πολύπλοκο να βρεθούν αντικειμενικά κριτήρια για τον ορισμό της «ειδικής διαπραγμάτευσης» που να τη διακρίνουν από τη συναλλαγή για ίδιο λογαριασμό για τους σκοπούς του ΦΧΣ. 11. Στο επίπεδο της ομάδας «Φορολογικά θέματα», πολλά συμμετέχοντα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι μια πρόσφορη λύση θα ήταν ο ορισμός της ειδικής διαπραγμάτευσης βάσει των άρθρων 17 και 48 της οδηγίας MIFID. Ως επιπρόσθετη πτυχή της συμβιβαστικής λύσης, θα μπορούσε να προβλεφθεί ότι τα συμμετέχοντα κράτη μέλη, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, εφαρμόζουν χαμηλότερο από τον κανονικό συντελεστή του ΦΧΣ σε ορισμένες χρηματοπιστωτικές συναλλαγές που διενεργούν οι ειδικοί διαπραγματευτές. Η απόφαση εφαρμογής του μειωμένου συντελεστή θα εναπόκειται στα συμμετέχοντα κράτη μέλη της «λογιζόμενης εγκατάστασης» του οικείου χρηματοπιστωτικού ιδρύματος (ειδικός διαπραγματευτής) και θα περιορίζεται στον ΦΧΣ που οφείλει ο ειδικός διαπραγματευτής μόνο για το τμήμα της συναλλαγής που του αναλογεί. 12. Δεν επετεύχθη ομοφωνία των συμμετεχόντων κρατών μελών επί της συγκεκριμένης προσέγγισης της εξαίρεσης ειδικής διαπραγμάτευσης, καθώς, στο επίπεδο της ομάδας «Φορολογικά θέματα», ένα συμμετέχον κράτος μέλος διατήρησε επιφύλαξη για το σημείο αυτό. Ορισμένα μη συμμετέχοντα κράτη μέλη εξέφρασαν ανησυχίες ότι ο εν λόγω ορισμός θα μπορούσε να είναι υπερβολικά περιοριστικός. 13 Βλ. έγγρ. 14942/16 FISC 181 ECOFIN 947, σημεία 15 έως 17. 9602/16 ΜΜ/ακι/ΔΛ 5
γ) Πεδίο εφαρμογής για τις συναλλαγές σε συμβάσεις παραγώγων που θα υπαχθούν στον ΦΧΣ 13. Το σημείο 2(β) της δήλωσης των 10 συμμετεχόντων κρατών μελών της 8ης Δεκεμβρίου 2015 έχει ως εξής: «Η φορολόγηση θα πρέπει να βασίζεται στην αρχή της κατά το δυνατόν ευρύτερης βάσης και χαμηλών συντελεστών και δεν θα πρέπει να επηρεάζει το κόστος του κρατικού δανεισμού.» 14. Ως μία από τις επιλογές, που συζητήθηκαν στην ομάδα «Φορολογικά θέματα», το σχέδιο οδηγίας θα μπορούσε να περιέχει κατάλογο κατηγοριών συμβάσεων παραγώγων, που (πιθανώς προσωρινά) απαλλάσσονται από τον ΦΧΣ, των οποίων τα υποκείμενα στοιχεία ενεργητικού είναι κρατικοί χρεωστικοί τίτλοι. Για να μπορεί ένα συμβόλαιο παραγώγων να δικαιούται εξαίρεση, το υποκείμενο «κρατικό» στοιχείο ενεργητικού θα πρέπει να έχει εκδοθεί από μια «κρατική οντότητα», για την οποία θα πρέπει επιπλέον να υπάρχει αναφορά στην οδηγία. Σύμφωνα με τις ίδιες αρχές, όπως εξηγείται στο σημείο 7(iii) του παρόντος σημειώματος, τα συμμετέχοντα κράτη μέλη θα μπορούσαν πάντως να εφαρμόζουν τους δικούς τους φορολογικούς κανόνες σε συναλλαγές στα εν λόγω παράγωγα, εφόσον τηρούν το δίκαιο της ΕΕ. 15. Ωστόσο, η ανταλλαγή απόψεων σε επίπεδο ομάδας «Φορολογικά θέματα» έδειξε ότι εκκρεμεί η επίτευξη συμφωνίας για το κατά πόσον θα πρέπει να υπάρξει ένας τέτοιος (πιθανώς προσωρινός) κατάλογος παραγώγων που να εξαιρούνται από τον ΦΧΣ. Επιπλέον, όπως ισχύει και για το ζήτημα του σημείου 7(ii) του παρόντος σημειώματος, θα πρέπει να βρεθεί συμβιβαστική λύση για έναν μηχανισμό πιθανής επανεξέτασης ή τροποποίησης των περιεχομένων ή της διάρκειας μιας τέτοιας εξαίρεσης, που θα πρέπει επίσης να σχεδιαστεί κατά τρόπο που σέβεται τις αρμοδιότητες, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μη συμμετεχόντων κρατών μελών. 9602/16 ΜΜ/ακι/ΔΛ 6
IV. ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΠΟΡΕΙΑ 16. Δεδομένου ότι από το σημείο 4 της δήλωσης της 8ης Δεκεμβρίου 2015 των συμμετεχόντων κρατών μελών συνεπάγεται ότι θα πρέπει να υπάρξει απόφαση επί των εκκρεμών ζητημάτων σχετικά με τον ΦΧΣ στο πλαίσιο ενισχυμένης συνεργασίας μέχρι το τέλος Ιουνίου του 2016, κρίνεται σκόπιμο να συζητηθεί η πρόοδος των εργασιών του συγκεκριμένου νομοθετικού φακέλου σε επίπεδο Συμβουλίου ECOFIN. 17. Δεδομένων των ανωτέρω, και όπως ήδη αναφέρεται στην έκθεση του Συμβουλίου ECOFIN, του Δεκεμβρίου του 2015, προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για φορολογικά θέματα 14, θα χρειαστούν περαιτέρω εργασίες στο Συμβούλιο και στα προπαρασκευαστικά όργανά του. Η τελική συμφωνία των συμμετεχόντων κρατών μελών επί του παρόντος φακέλου θα πρέπει να σέβεται τις αρμοδιότητες, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μη συμμετεχόντων κρατών μελών. 18. Στο πλαίσιο αυτό, καλείται η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων να εισηγηθεί στο Συμβούλιο: α) να λάβει υπό σημείωση την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα και β) να ανταλλάξει απόψεις για την πρόοδο των εργασιών επί του παρόντος φακέλου. 14 Βλ. έγγρ. 15187/15 FISC 187 ECOFIN 968 Co EUR-PREP 50, σημείο 40. 9602/16 ΜΜ/ακι/ΔΛ 7
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ECOFIN ΤΗΣ 8ΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 (ΕΓΓΡ. 15112/15 ADD 1) Δήλωση της Αυστρίας, του Βελγίου, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ελλάδας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Σλοβακίας, της Σλοβενίας και της Ισπανίας Φορολόγηση των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών Καταλήξαμε σήμερα σε συμφωνία όσον αφορά τη φορολόγηση η οποία θα πρέπει να έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: 1. Σχετικά με τις μετοχές: α) Όλες οι συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των ενδοημερησίων, θα πρέπει να φορολογούνται. β) Όλες οι συναλλαγές στην αλυσίδα συναλλαγών θα πρέπει να φορολογούνται με εξαίρεση τους πληρεξούσιους και τα μέλη του συμψηφισμού (όταν ενεργούν ως συντελεστές διευκόλυνσης). γ) Προκειμένου να διατηρηθεί η ρευστότητα σε συνθήκες αγοράς χωρίς ρευστότητα, ενδέχεται να απαιτηθεί μια περιορισμένη απαλλαγή για τις δραστηριότητες ειδικής διαπραγμάτευσης. δ) Το εδαφικό πεδίο εφαρμογής του φόρου θα πρέπει να ακολουθεί την πρόταση της Επιτροπής. Αυτή τη στιγμή καθορίζεται κατά πόσον είναι λογικότερο να ξεκινήσει η φορολόγηση αποκλειστικά με μετοχές που εκδίδονται στα κράτη μέλη τα οποία συμμετέχουν στην ενισχυμένη συνεργασία. Σημαντικές παράμετροι για τον εν λόγω καθορισμό περιλαμβάνουν τους κινδύνους μετεγκατάστασης και τα διοικητικά έξοδα. 2. Σχετικά με τα παράγωγα: α) Το εδαφικό πεδίο εφαρμογής του φόρου θα πρέπει να ακολουθεί την πρόταση της Επιτροπής (σώρευση των αρχών της μόνιμης κατοικίας και της έκδοσης με εφαρμογή της αρχής του αντισυμβαλλομένου). β) Η φορολόγηση θα πρέπει να βασίζεται στην αρχή της κατά το δυνατόν ευρύτερης βάσης και χαμηλών συντελεστών και δεν θα πρέπει να επηρεάζει το κόστος του κρατικού δανεισμού. 9602/16 ΜΜ/ακι/ΔΛ 8 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
γ) Ο προσδιορισμός της φορολογικής βάσης για τα παράγωγα θα πρέπει να τηρεί τις ακόλουθες αρχές: i) Για τα παράγωγα υπό μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης, η φορολογική βάση θα πρέπει να βασίζεται κατά προτίμηση στο αντίτιμο του δικαιώματος προαίρεσης. ii) iii) iv) Για προϊόντα πλην παραγώγων υπό μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης και με ληκτικότητα, ένα είδος ονομαστικού ποσού βάσει της προθεσμίας / αγοραίας τιμής (εάν υπάρχει) μπορεί ενδεχομένως να θεωρηθεί κατάλληλη φορολογητέα βάση. Για προϊόντα πλην παραγώγων υπό μορφή δικαιωμάτων προαίρεσης και χωρίς ληκτικότητα, το ονομαστικό ποσό / η αγοραία τιμή (εάν υπάρχει) μπορεί ενδεχομένως να θεωρηθεί κατάλληλη φορολογική βάση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να απαιτούνται προσαρμογές των φορολογικών συντελεστών ή του ορισμού της φορολογητέας βάσης προκειμένου να αποφεύγονται στρεβλώσεις. δ) Δεν προβλέπεται καμία απαλλαγή για τις δραστηριότητες ειδικής διαπραγμάτευσης. 3. Άλλα στοιχεία: Τα κράτη μέλη συμφώνησαν πως χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση όσον αφορά την πραγματική οικονομία και τα συνταξιοδοτικά συστήματα. Ο αρνητικός αντίκτυπος στην πραγματική οικονομία και στα συνταξιοδοτικά συστήματα θα πρέπει να ελαχιστοποιηθεί. Επιπλέον, πρέπει να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα του φόρου για κάθε χώρα. 4. Με βάση τα εν λόγω χαρακτηριστικά, προκειμένου να προετοιμαστεί το επόμενο στάδιο, οι εμπειρογνώμονες σε στενό συντονισμό με την Επιτροπή θα πρέπει να επεξεργαστούν κατάλληλους φορολογικούς συντελεστές για τις διάφορες περιπτώσεις. Μια απόφαση για τα εκκρεμή αυτά ζητήματα θα πρέπει να ληφθεί μέχρι το τέλος Ιουνίου του 2016. 9602/16 ΜΜ/ακι/ΔΛ 9 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ