ΥΔΑΤΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ Ενώνουμε τη φωνή μας για το νερό! Βιώσιμη διαχείριση αστικού νερού: Βασικές αρχές & καλές πρακτικές σε θέματα επικοινωνίας, διαβούλευσης, εκπαίδευσης
Νερό: δημόσιο αγαθό, μοναδικός φυσικός πόρος και περιβαλλοντικό αγαθό Δημόσιο αγαθό που υπερβαίνει την έννοια της ιδιοκτησίας Αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την ύπαρξη ζωής Ανήκει σε κάθε έμβιο οργανισμό Δεν πρόκειται για έναν κλασικό οικονομικό πόρο, αλλά πρωτίστως για ένα περιβαλλοντικό αγαθό με σημαντικές οικονομικές παραμέτρους, λόγω των αναγκών ορθής διαχείρισης, επεξεργασίας, μεταφοράς και διανομής του.
Βασικές προκλήσεις διαχείρισης (1/2) Κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων νερού για άρδευση Αλόγιστη χρήση του νερού ύδρευσης Σημαντικές απώλειες στα δίκτυα Ασταθής κατάσταση αποθεμάτων λόγω και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής Φαινόμενα ρύπανσης επιφανειακών & υπόγειων υδάτων
Βασικές προκλήσεις διαχείρισης (2/2) Καθυστερημένη και ανεπαρκής κατάρτιση ΣΔΛΑΠ Αδυναμία σύνδεσης προγραμμάτων ανάπτυξης και χρηματοδότησης με τις πραγματικές ανάγκες Έλλειψη συντονισμού μεταξύ φορέων διαχείρισης και χρήσεων Περιορισμένη παροχή κινήτρων για εξοικονόμηση νερού Απουσία πολιτικής βούλησης για διευθέτηση και προώθηση λύσεων προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας.
Υφιστάμενο μοντέλο διαχείρισης υδατικών πόρων Το μοντέλο διαχείρισης των υδατικών πόρων που ακολουθήθηκε μέχρι σήμερα δεν αποδείχθηκε αποτελεσματικό. Αντίθετα, συνέβαλε στην κατασπατάληση ενός πεπερασμένου κοινωνικού και περιβαλλοντικού αγαθού. Επαπειλούμενη υδατική κρίση ποιοτική & ποσοτική
Δημόσια διαχείριση υδατικών πόρων H ολοκληρωμένη, ορθολογική και βιώσιμη διαχείριση του νερού πρέπει να είναι δημόσια για την προστασία, ανάπτυξη και επίτευξη καλής κατάστασης του πόρου, με παράλληλη εξασφάλιση της ελεύθερης πρόσβασης από όλους. Η βιώσιμη διαχείριση του νερού σε αστικό και ημιαστικό περιβάλλον αποτελεί σημαντική πρόκληση, τόσο σε περιβαλλοντικό όσο και οικονομικό-κοινωνικό επίπεδο, δεδομένων και των μεταβολών στη διαθεσιμότητά του πόρου που επιφέρει η κλιματική αλλαγή.
Βιώσιμη διαχείριση υδατικών πόρων Η πιο αποδοτική διαχείριση του νερού πραγματοποιείται από ενημερωμένους πολίτες-χρήστες, γεγονός που καθιστά πιο εύκολη την εφαρμογή της Οδηγία 2000/60, που καλύπτει όλες τις πλευρές της βιώσιμης διαχείρισης των υδατικών πόρων. Συστηματική και συνεπή επικοινωνία & διαβούλευση με τους πολίτες-χρήστες με στόχο - δημιουργία ενημερωμένης και ενεργής κοινωνίας & - σταδιακή διαμόρφωση υδατικής συνείδησης σε φορείς & πολίτες
Επι-κοινωνώντας μια νέα κουλτούρα για το νερό Το περιεχόμενο της επικοινωνίας αφορά ενδεικτικά: λύσεις για μείωση της ζήτησης και εξοικονόμηση νερού προστασία του πόρου από τη ρύπανση αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών νερού συμμετοχή πληροφορημένων πολιτών σε αποφάσεις συλλογικού ενδιαφέροντος.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ : Σημεία κλειδιά Υλοποίηση ολοκληρωμένης εκστρατείας ενημέρωσης για το νερό, σε συνδυασμό με στοχευμένες δράσεις εκπαίδευσης και συμμετοχικές διαδικασίες διαβούλευσης. Εξασφάλιση ουσιαστικής συμμετοχής των κοινωνικών, επιστημονικών και τοπικών φορέων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων μέσω θεσμοθετημένων διαδικασιών και οργάνων. Διασφάλιση εφαρμογής δια-δραστικής και συστηματικής διαδικασίας, η οποία απαιτεί την εμπλοκή και δέσμευση πολλών φορέων, πέραν του σχεδιαστή - συντονιστή της. Ενδιαφέρον είναι ότι: Η διαχείριση των υδατικών πόρων δεν αποτελεί πλέον σημαντική πρόκληση μόνο για τους πολιτικούς και τους τεχνοκράτες, αλλά και για όσους ασχολούνται με την επικοινωνία.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Ολοκληρωμένη εκστρατεία ενημέρωσης Οι προσεγγίσεις για το σχεδιασμό μιας επιτυχημένης εκστρατείας ενημέρωσης / ευαισθητοποίησης: Είναι ποικίλες και διαφοροποιούνται ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής. Είναι δυναμικές και λειτουργούν ως ερέθισμα για συζήτηση και αναζήτηση καινοτομιών Προϋποθέσεις: Καλή γνώση των χαρακτηριστικών της ομάδας-στόχου και του πεδίου δράσης Σαφήνεια ως προς το διοργανωτή και τα μηνύματα της εκστρατείας Εκπαίδευση εκφραστών της εκστρατείας Θέσπιση δεικτών αξιολόγησης Εξασφάλιση χρηματοδότησης
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Ολοκληρωμένο Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (1/2) Επιμελημένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που διεγείρει τη σκέψη και παρέχει ευκαιρίες μάθησης μέσα από πρακτικές εφαρμογές, ενθαρρύνοντας τη συνεργασία, την αλληλεπίδραση και τη συμμετοχική δράση των μαθητών. Έμφαση στην ενεργητική μάθηση και στο άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία και τους κοινωνικούς φορείς, όχι σε μια απλή συσσώρευση γνώσεων.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Ολοκληρωμένο Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (2/2) Ο εκπαιδευτικός μπορεί μέσα από κατάλληλα εκπαιδευτικά εργαλεία να ενθαρρύνει την ενεργητική συμμετοχή των μαθητών σε ένα βιωματικό πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. Ενθάρρυνση μαθητών να διερευνήσουν νέες συμπεριφορές σε σχέση με τους υδατικούς πόρους και να ανακαλύψουν δυνατότητες κοινωνικής δράσης έξω από τα όρια του σχολείου, σε επίπεδο γειτονιάς, τοπικής κοινωνίας ή κι ευρύτερα. Η συμμετοχή της εκπαιδευτικής κοινότητας συμβάλει ουσιαστικά στον πολλαπλασιασμό των αποδεκτών και των μηνυμάτων
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Συμμετοχικές διαδικασίες Η ενεργοποίηση πολιτών που ενημερώνονται & συμμετέχουν δυναμικά στα κοινά Προώθηση της βιωσιμότητας Οι συμμετοχικές διαδικασίες και η ενεργή εμπλοκή των πολιτών / φορέων στη διαβούλευση μιας τοπικής κοινωνίας επιτρέπουν: κατάθεση όλων των απόψεων διευθέτηση ενδεχόμενων διαφορών / ανταγωνισμών συγκερασμό αυτών
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Συμμετοχικές διαδικασίες Διασφαλίζεται ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν αποτελούν προϊόν συναίνεσης και άρα μπορούν να εφαρμοστούν πιο αποτελεσματικά. Δυνατότητα σύναψης συναινετικού Σχεδίου Δράσης μεταξύ πολιτών και αρμόδιων αρχών για την εξασφάλιση αμοιβαίας προσπάθειας βιώσιμης διαχείρισης του νερού μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων, παρουσιάσεων και ομιλιών, καθώς και τεχνικής υποστήριξης από γειτονιά σε γειτονιά, Citizen- centered Water Conservation Plan 1998, Phoenix, Arizona USA
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΥΔΑΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Συμμετοχικές διαδικασίες Υπάρχει πληθώρα διαφορετικών μεθόδων συμμετοχής και διαλόγου με το κοινό, (π.χ. εργαστήριο σεναρίου, καταφατική διερεύνηση (appreciative inquiry), συμμετοχικές μέθοδοι αξιολόγησης (participatory appraisals, κ.α.), συναντήσεις κοινού (εργαστήρια σχεδιασμού, συμμετοχικές εκδηλώσεις / δράσεις), και εργαλεία που διερευνούν τα ζητήματα και τις ευκαιρίες σε σχέση με το χρόνο, χώρο και την αλληλεπίδραση διαφόρων παραγόντων. Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου και εργαλείου γίνεται κυρίως βάσει: του σκοπού του θέματος των συμμετεχόντων του διαθέσιμου χρόνου του προϋπολογισμού
Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Ερωτήσεις;