Πε ρ ίπ τ ω σ η Ε φ α ρ μ ο γ ή ς σ τ ο Ν ο μ ο Ξα ν θ η ς

Τε χ ν ο λ ο γ ικ ο Εκ π α ιδ ε υ τ ικ ό Ιδ ρ υ μ α Κα β α λ α ς ΣΧΟΛΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ: ΜΕΛΕΤΗΔίΕΡΕΥΝΗΣΗΣΕΥΚΑΙΡΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ, Πε ρ ίπ τ ω σ η Ε φ α ρ μ ο γ ή ς σ τ ο Ν ο μ ο Ξα ν θ η ς ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣΜΙΧΑΗΛ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΣ: ΙΜΠΡΙΚΤΣΙΔΗΣΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΕΜ:7794 ΚΑΒΑΛΑ, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2008

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Οφείλω να ευχαριστήσω θερμά για τη βοήθεια που μου προσέφεραν στα πλαίσια της παρούσας πτυχιακής εργασίας: Τον κ. Μιχάλη Νικολαΐδη, επιβλέποντα καθηγητή της εργασίας μου, για την καθοδήγηση του και την πολύτιμη βοήθεια που μου προσέφερε για την διεκπεραίωση της παρούσας πτυχιακής εργασίας. Την κ. Νατάσσα Καμτσικλή από την Στατιστική Υπηρεσία Ξάνθης, για την βοήθεια της και τον πολύτιμο χρόνο που διέθεσε στα πλαίσια της παρούσας διπλωματικής εργασίας. Την κ. Νικολέττα Νικολαΐδου από την Αναπτυξιακή Εταιρεία Ξάνθης Α.Ε., για τον πολύτιμο χρόνο που διέθεσε αλλά και το βοηθητικό έντυπο υλικό που μου προσέφερε για την ολοκλήρωση της εργασίας αυτής. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους τους φίλους μου που με πλαισίωναν σε όλα αυτά τα χρόνια της φοιτητικής μου «διαδρομής» και ιδιαιτέρως την οικογένεια μου για την αμέριστη κατανόηση και την αστείρευτη στήριξη και βοήθεια της.. 1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ευχαριστίες σελ.1 Περιεχόμενα σελ.2 Εισαγωγή σελ.5 Κεφάλαιο 1 σελ.6 Γ ενικά σελ.6 1.1 Χαρακτηριστικά και σκοπός επενδυτικών σχεδίων σελ.6 1.1.1 Ορισμός επενδυτικών σχεδίου σελ.6 1.1.2 Η σκοπιμότητα των κινήτρων των επενδυτικών σχεδίων σελ.7 1.2 Έρευνες & Μελέτες για την επισήμανση, προκατάρτιση, επιλογή & αξιοποίηση Σχεδίων Επένδυσης σελ.7 1.2.1 Η Μελέτη Διερεύνησης ή σκοπιμότητας των ευκαιριών Επένδυσης σελ.7 1.2.2 Η πρόταση για μελέτη σελ.8 1.2.3 Η Προμελέτη εφικτότητας σελ.9 1.2.4 Μελέτες Υποστήριξης σελ.9 1.2.5 Η Μελέτη εφικτότητας σελ.10 1.2.6 Η Οριστική Μελέτη ή Μελέτη Εφαρμογής σελ.11 Κεφάλαιο 2 σελ.12 2.1 Υπόδειγμα μελέτης ευκαιριών επένδυσης(αναφορά και ανάλυση) σελ.12 Κεφάλαιο 3 σελ.16 3.1 Γ εωγραφικά χαρακτηριστικά - Φυσικό περιβάλλον σελ.16 3.1.1 Γενικά σελ.16 3.1.2 Ανάγλυφο - Έδαφος σελ.18 3.1.3 Υδατικό δυναμικό σελ.18 3.1.4 Σεισμικότητα σελ.18 3.1.5 Κλιματολογικές συνθήκες σελ.18 3.1.6 Γεωθερμία σελ.19 2

3.1.7 Πλημμύρες σελ.19 3.1.8 Προστατευμένες περιοχές σελ.19 3.1.9 Συμπεράσματα σελ.20 3.2 Πληθυσμιακό δυναμικό σελ.20 3.2.1 Δημογραφική εξέλιξη σελ.20 3.2.2 Ιστορικά ο πληθυσμός του Ν. Ξάνθης σελ.21 3.2.3 Αριθμός νοικοκυριών σελ.21 3.2.4 Κατανομή πληθυσμού κατά φύλο και ομάδες ηλικιών σελ.22 3.3 Οι γεννήσεις στην Ξάνθη σελ.24 3.4 Κοινωνικά χαρακτηριστικά πληθυσμού - Επίπεδο εκπαίδευσης σελ.24 3.5 Οικονομικά στοιχεία σελ.26 3.5.1 Οικονομικά στοιχεία πληθυσμού - Απασχόληση σελ.26 3.5.2 Απασχόληση κατά τομέα σελ.27 Κεφάλαιο 4 σελ.28 4.1 Συντελεστές παραγωγής σελ.28 4.2 Οι κυριότερες βιομηχανίες & Βιοτεχνίες στο Ν. Ξάνθης σελ.29 4.3 Κύκλος εργασιών Βιομηχανικών & Βιοτεχνικών επιχειρήσεων σελ.29 4.4 Εξαγωγική δραστηριότητα επιχειρήσεων Ν. Ξάνθης σελ.31 4.5 Εισαγωγικές επιχειρήσεις Ν. Ξάνθης σελ.32 4.6 Οικονομικές δραστηριότητες σελ.33 4.6.1 Πρωτογενής τομέας σελ.33 4.6.2 Δευτερογενής τομέας σελ.38 4.6.3 Τριτογενής τομέας σελ.39 Κεφάλαιο 5 σελ.42 5.1 Παρουσία υφιστάμενης βιομηχανικής δραστηριότητας που χρησιμοποιεί ντόπιους συντελεστές παραγωγής σελ.42 Κεφάλαιο 6 σελ.44 6.1 Κοινωνική και Οικονομική Υποδομή Ν. Ξάνθης σελ.44 6.1.1 Ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις σελ.44 6.1.2 Υποδομές Υγείας σελ.44 6.1.3 Υποδομές Παιδείας σελ.44 6.1.4 Κοινωνική Πρόνοια σελ.45 6.1.5 Αθλητικές Υποδομές σελ.45 6.2 Τεχνική Υποδομή σελ.46 3

6.2.1 Δίκτυα συγκοινωνιών και μεταφορών σελ.46 6.2.2 Διαχείριση απορριμμάτων σελ.46 6.2.3 Ενεργειακή Υποδομή σελ.47 6.2.4 Διαχείριση Υδάτινων Πόρων-Ύδρευσης-Αποχέτευσης σελ.47 Κεφάλαιο 7 σελ.50 7.1 Κατάλογος ευκαιριών επενδύσεων κατά κλάδο δραστηριότητας για ανάπτυξη σελ.50 7.1.1 Γεωργία σελ.50 7.1.2 Κτηνοτροφία σελ.50 7.1.3 Δασοπονία σελ.51 7.1.4 Βιομηχανίες & Βιοτεχνίες (Μεταποίηση) σελ.51 7.1.5 Τουρισμός σελ.52 7.1.6 Μεταφορές σελ.53 7.1.7 Χονδρικό-Λιανικό εμπόριο και Υπηρεσίες σελ.53 Επίλογος σελ.55 Βιβλιογραφία σελ.56 4

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Βασικός στόχος της παρούσας μελέτης είναι ο εντοπισμός και η αξιολόγηση των δυνατοτήτων και των ευκαιριών επενδύσεων που παρουσιάζει η Νομός Ξάνθης μέσα στην περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Στην αρχή της εργασίας αυτής, θα αναλύσουμε τα είδη και τα γενικά χαρακτηριστικά των μελετών και θα αναφερθούμε στα γεωγραφικά και πληθυσμιακά χαρακτηριστικά του Νομού Ξάνθης. Έπειτα θα αναφέρουμε τις δυνατότητες των ήδη υπαρχουσών επιχειρήσεων, την ταυτότητα των εν λειτουργία εισαγωγικών και εξαγωγικών επιχειρήσεων, τον κλάδο δραστηριότητας τους και εν συνέχεια θα γίνει μια προσπάθεια επεξήγησης και ανάλυσης των ευκαιριών που έχουν την κατάλληλη υποδομή για μελλοντική ανάπτυξη. Επίσης, θα γίνει μια αναφορά των ευκαιριών που δεν είναι εφικτό να ευδοκιμήσουν στον Νομό, λόγω μη ευνοϊκών συνθηκών παραδείγματος χάριν κλίματος, τεχνικής υποδομής της πόλης κλπ. 5

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Γενικά Μελέτη είναι τα σχέδια και οι υπόλοιπες επιστημονικές εργασίες που γίνονται πριν από την κατασκευή ενός έργου. Πλέον είναι πολύ σημαντικό να γίνεται μία μελέτη διότι έτσι ξέρουμε περίπου πόσο θα κοστίσει ένα έργο, εάν θα αποκομίσουμε κάτι και σε πιο ποσοστό. (Οικονομοτεχνική ανάλυση, 2006) Επενδυτικό σχέδιο είναι μία πολυδιάστατη δραστηριότητα που αναλαμβάνει κάποιος ιδιωτικός ή κρατικός φορέας και απαιτεί μία σειρά από καλοσχεδιασμένες δραστηριότητες για να οδηγήσει στη δημιουργία μιας νέας ή την επέκταση μιας παλιάς μονάδας που θα παράγει αγαθά ή θα παρέχει υπηρεσίες που θα διατίθενται στο κοινό, με διαφόρους τρόπους, για κάλυψη αναγκών ή την ικανοποίηση επιθυμιών (ωφέλειες, κέρδος) με διάθεση βεβαίως πόρων. Βασικός στόχος των μελετών είναι να καθορίζουν και να ποσοτικοποιούν το κόστος και τις ωφέλειες ενός επενδυτικού προγράμματος, προκειμένου να διευκολύνουν ορισμένες αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν κατά την διάρκεια του κύκλου ζωής του συγκεκριμένου επενδυτικού προγράμματος. 1.1 Χαρακτηριστικά και Σκοπός Επενδυτικών Σχεδίων 1.1.1 Ορισμός επενδυτικού σχεδίου Κοινό χαρακτηριστικό όλων των επενδυτικών σχεδίων είναι ότι ιεραρχούν μια σειρά από στόχους και καθορίζουν το σχέδιο δράσης για την επίτευξή τους. Οι στόχοι-στατιστικά μέρη ενός επενδυτικού σχεδίου είναι οι εξής (Οικονομοτεχνική ανάλυση, 2006): Ειδικός στόγος: πρόκειται για τον στόχο που επιτυγχάνεται με την ολοκλήρωση του επενδυτικού σχεδίου. Είναι το συνολικό αποτέλεσμα του έργου που καλείται το 6

επενδυτικό σχέδιο να περιγράψει και να αναλύσει (π.χ. Δημιουργία μιας νέας παραγωγικής μονάδας κ.τ.λ.). Αποτελέσματα επενδυτικού σχεδίου: ο ειδικός στόχος είναι δυνατόν να διασπαστεί σε μία σειρά από αλληλοεξαρτώμενα αποτελέσματα που πρέπει να παραχθούν προκειμένου να φθάσουμε στην εκπλήρωσή του (π.χ. εκπόνηση ανάλυση, κατασκευή μονάδας, στελέχωση και λοιπά). Δραστηριότητες επενδυτικού σγεδίου: πρόκειται για το σύνολο των ενεργειών που πραγματοποιείται προκειμένου να έρθουν τα επιθυμητά αποτελέσματα που αναφέρθηκαν παραπάνω. Αναφέρονται σε ευρύ φάσμα ενεργειών που πρέπει κατάλληλα να σχεδιαστούν και να συνδυαστούν χρονικά (π.χ. υλοποίηση μελετών, αδειοδοτήσεις, εύρεση ανθρωπίνων πόρων, εκπαίδευση, έρευνα αγοράς κ.λ.π.). Ο ειδικός στόχος του επενδυτικού σχεδίου σχεδόν πάντοτε (εκτός πολύ μικρών επενδυτικών σχεδίων) συμβάλλουν στην επίτευξη ενός συνολικού στόχου του οργανισμού που αναλαμβάνει την χρηματοδότησή του (π.χ. κλαδικό σχεδιασμό, περιφερειακή πολιτική, επιχειρηματική στρατηγική κ.τ.λ.). 1.1.2 Η σκοπιμότητα των κινήτρων των επενδυτικών σχεδίων Τα επενδυτικά κίνητρα παρέχουν διάφορα είδη ενισχύσεων με σκοπό την ενδυνάμωση της ισόρροπης ανάπτυξης, την αύξηση της απασχόλησης, την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, την προώθηση της τεχνολογικής αλλαγής και της καινοτομίας, την προστασία του περιβάλλοντος, την εξοικονόμηση ενέργειας και την επίτευξη της περιφερειακής σύγκλισης. 1.2 Έρευνες και Μελέτες για την Επισήμανση, Προκατάρτιση Επιλογή και Αξιολόγηση Σχεδίων Επένδυσης 1.2.1 Η μελέτη διερεύνησης ή επισήμανσης των ευκαιριών επένδυσης Η πρώτη ενέργεια του επιχειρηματικού φορέα, που επιδιώκει να πραγματοποιήσει μια βιώσιμη και αποδοτική επένδυση, είναι να παρουσιάσει μια ενδιαφέρουσα ή ελκυστική επενδυτική ιδέα ή ευκαιρία επένδυσης. (ΕΤΒΑ, 1985) Αυτές οι μελέτες είναι δύο ειδών: 7

Α. Γενικές Μελέτες Διερεύνησης Ευκαιριών Επένδυσης Α1) Μελέτες ανάπτυξης περιοχών, που επισημαίνουν ευκαιρίες για επένδυση σε περιοχές με κάποιο γεωγραφικό συγκριτικό πλεονέκτημα Α2) Κλαδικές μελέτες, που επισημαίνουν ευκαιρίες επένδυσης σε επιλεγμένους κλάδους της οικονομίας Α3) Μελέτες αξιοποίησης πλουτοπαραγωγικών πόρων Αυτές οι μελέτες βασίζονται σε γενικά ή ομαδοποιημένα στοιχεία και πληροφορίες, που ενδιαφέρουν τους επενδυτές και απλώς επισημαίνουν ιδέες ή περιοχές, στις οποίες μπορούν να κατευθύνουν το επενδυτικό ενδιαφέρον τους. Β. Ειδικές Μελέτες Για Ευκαιρίες Επένδυσης Οι μελέτες αυτές γίνονται μετά την εκπόνηση των «γενικών μελετών διερεύνησης ευκαιριών επένδυσης» και εξειδικεύουν την επένδυσης κατά υποκλάδο ή κατά συγκεκριμένο προϊόν. Με τον τρόπο αυτό οι γενικές διερευνήσεις των παραπάνω αρχικών μελετών εξειδικεύονται και εξατομικεύονται σε συγκεκριμένες προτάσεις ή ιδέες που περιέχουν ορισμένα «πρώτα» στοιχεία και πληροφορίες, με τα οποία «κατευθύνουν» τους επενδυτές προς ορισμένη περιοχή επιχειρηματικής δράσης. Σκοπός των ειδικών αυτών μελετών είναι να υποδείξουν προς τους επενδυτές το αντικείμενο, προς το οποίο μπορούν να στραφούν, αν επιθυμούν να κάνουν επενδύσεις. 1.2.2 Η πρόταση για μελέτη Η επιλογή από τις παραπάνω ευκαιρίες μιας συγκεκριμένης κατά υποκλάδο ή προϊόν γίνεται με την «Πρόταση για επένδυση» ή την «Ανταγωνιστική μελέτη», η οποία λέγεται και «Επενδυτικό Προφίλ» και περιέχει τα εξής στοιχεία (ΕΤΒΑ, 1985): Περιεχόμενο της «Πρότασης για επένδυση»: > Το γενικότερο επενδυτικό κλίμα στη χώρα ή την περιοχή. > Η εσωτερική ζήτηση του προϊόντος > Οι εισαγωγές και εξαγωγές του προϊόντος > Οι προτιμήσεις των καταναλωτών 8

> Η κρατική πολιτική όπως φορολογία, τιμολογιακή πολιτική, κίνητρα επενδύσεων > Οι διαθέσιμοι πόροι για την πραγματοποίηση της ευκαιρίας επένδυσης όπως επάρκεια εργατικού δυναμικού, κόστος εργασίας, δυνατότητα χρηματοδότησης > Το διαθέσιμο δίκτυο πωλήσεων > Άλλα στοιχεία που προσδιορίζουν τη θέση του προϊόντος στην αγορά 1.2.3 Η προμελέτη εφικτότητας Εφόσον η «Πρόταση για Επένδυση» είναι θετική, προχωρούμε στην εκπόνηση της «Προμελέτης Εφικτότητας» ή «Προμελέτης Επένδυσης». Αυτή διερευνά την επιχειρηματική ιδέα που προτείνει η «Πρόταση για Επένδυση» σε περισσότερο βάθος και περισσότερες απόψεις. (ΕΤΒΑ, 1985) Τα επιμέρους αντικείμενα, που διερευνά κυρίως η «Προμελέτη Εφικτότητας», είναι: 1. Η ύπαρξη επιχειρηματικού ενδιαφέροντος και φορέα για την ανάληψη του έργου. 2. Η ύπαρξη αγοράς για τα προϊόντα της μονάδας. 3. Η τεχνική εφικτότητα του σχεδίου επένδυσης. 4. Η οικονομική αποδοτικότητά της. 5. Η επιλογή της κατάλληλης τοποθεσίας για την εγκατάσταση του έργου. 6. Η επάρκεια του μάνατζμεντ 1.2.4 Μελέτες υποστήριξης Οι «Μελέτες Υποστήριξης» είναι εξειδικευμένες έρευνες σε βάθος πάνω σε επιμέρους θέματα-αντικείμενα του σχεδίου επένδυσης και θεωρούνται αναγκαία προεργασία κυρίως για τις «Μελέτες Εφικτότητας» των μεγάλων σχεδίων επένδυσης. (ΕΤΒΑ, 1985) Από τις σχετικές ανάγκες, προκύπτουν οι εξής κυρίως «Μελέτες Υποστήριξης»: 1. Έρευνα Αγοράς για την ζήτηση των παραγόμενων προϊόντων 2. Έρευνες Πρώτων Υλών για την εξασφάλιση της μόνιμης προμήθειάς τους 3. Μελέτες για την επιλογή της Άριστης Τοποθεσίας τόσο για τεχνικούς λόγους όσο και για λόγους οικονομικούς 4. Έρευνες για την Επιλογή της Άριστης Τεχνολογίας, που γίνονται για να εξευρεθούν η άριστη τεχνολογία, οι πηγές προμήθειάς της σε χαμηλό κόστος. 5. Έρευνες Επιλογής του Άριστου Οικονομικού και Τεχνικού Μεγέθους Παραγωγής, ώστε να εξευρεθεί το άριστο σημείο παραγωγικής λειτουργίας 9

6. Έρευνα Μάρκετινγκ, που εξετάζει τις δυνατότητες τοποθέτησης των προϊόντων στην εσωτερική και εξωτερική αγορά. 1.2.5 Η μελέτη εφικτότητας Μετά την «Προμελέτη Εφικτότητας» επακολουθεί η «Μελέτη Εφικτότητας», η οποία είναι έρευνα και ανάλυση σε βάθος όλων των απόψεων του σχεδίου επένδυσης, ώστε να γίνει δυνατή η λήψη οριστικής απόφασης για την απόρριψη ή αποδοχή της πρότασης για επένδυση. (ΕΤΒΑ, 1985) Συγκεκριμένα η «Μελέτη Εφικτότητας» ερευνά: Αν υπάρχει ικανός επιχειρηματικός φορέας που θα αναλάβει το σχέδιο επένδυσης Αν υπάρχει αποτελεσματική ζήτηση για τα προϊόντα που θα παραχθούν Αν το μέγεθος της μονάδας είναι εφικτό και άριστο. Αν η επιλογή παραγωγής και ο τεχνικός εξοπλισμός που χρησιμοποιούνται είναι τα καλύτερα. Αν η επιλογή της τοποθεσίας για την εγκατάσταση της μονάδας είναι η πιο ενδεδειγμένη από άποψη κόστους μεταφοράς κ.τ.λ. Αν υπάρχουν οι πρώτες ύλες για την παραγωγή της μονάδας στις κατάλληλες τεχνικές προδιαγραφές, σε χαμηλό κόστος κ.λ.π. Αν η οργάνωση της διαδικασίας παραγωγής (πρόγραμμα προμηθειών, επάρκεια κατάλληλων ειδικοτήτων, παραγωγική ικανότητα εργοστασίου κλπ.) είναι η άριστη δύναμη. Αν η βιωσιμότητα του σχεδίου επένδυσης είναι εξασφαλισμένη, ιδίως αν συσχετισθεί με τα δεδομένα της διεθνούς αγοράς. Αν η χρηματοδότηση τόσο κατά το στάδιο της μελέτης όσο και κατά το στάδιο της κατασκευής και λειτουργίας είναι επίσης εξασφαλισμένη. Αν η διαχείριση της περιουσίας, των πόρων και της ρευστότητας της μονάδας είναι διαφανής και αποτελεσματική. Αν θα υπάρχουν τυχόν αρνητικές αντιδράσεις από την Κοινή Γνώμη για την πραγματοποίηση του σχεδίου επένδυσης. Αν η αξιολόγηση του σχεδίου επένδυσης από κοινωνική άποψη δίνει θετικά αποτελέσματα κλπ. 10

1.2.6 Η οριστική μελέτη ή μελέτη εφαρμογής Η «Οριστική Μελέτη» ή «Μελέτη Εφαρμογής» αναφέρεται στην εκπόνηση των λεπτομερειακών κατασκευαστικών σχεδίων και τον προγραμματισμό των εργασιών για την πραγματοποίηση του έργου έως και το στάδιο της έναρξης λειτουργίας της μονάδας παραγωγής. Ειδικότερα η «Οριστική Μελέτη» καλύπτει τα εξής κυρίως αντικείμενα (ΕΤΒΑ, 1985): 1. Το χρονικό και ταμειακό προγραμματισμό όλων των έργων και των εργασιών. 2. Την εξασφάλιση των εκτάσεων και των χώρων για την εγκατάσταση του εργοταξίου και τη διάταξη των έργων. 3. Τα λεπτομερή σχέδια εφαρμογής των έργων πολιτικού μηχανικού. 4. Τη λεπτομερή περιγραφή της εγκατάστασης και διάταξης του μηχανολογικού εξοπλισμού και των άλλων εγκαταστάσεων παραγωγής. 5. Τις οδηγίες για τα μέτρα ασφαλείας κατά τη διάρκεια της κατασκευής των έργων. 6. Το πρόγραμμα πρόσληψης και εκπαίδευσης του εργατικού δυναμικού και των στελεχών. 7. Την έναρξη λειτουργίας, τις δοκιμές και την παράδοση του έργου από τους κατασκευαστές-αναδόχους. Η «Οριστική Μελέτη» ή «Μελέτη Εφαρμογής», επειδή είναι κατ ανάγκη λεπτομερειακή, έχει μεγάλη έκταση λόγω των πολλών τεχνικών στοιχείων που απαιτεί η εφαρμογή των σχεδίων στην πράξη. Γι αυτό το κόστος της «Οριστικής Μελέτης» είναι σχετικά υψηλότερο, δεδομένου ότι απαιτούνται πολλές ανθρωποώρες για τη λεπτομερή σχεδίαση, υπό κλίμακα εφαρμογής, των τελικών σχεδίων των έργων πολιτικού μηχανικού, των εγκαταστάσεων παραγωγής κτλ. 11

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Για την εκπόνηση της μελέτης ευκαιριών επένδυσης χρησιμοποιήθηκε το υπόδειγμα που προτείνεται από την ειδική τράπεζα (ΕΤΒΑ, 1985), το οποίο εφαρμόζεται τόσο στην διεθνή όσο και στην ελληνική βιβλιογραφία. 2.1 Υπόδειγμα Μελέτης Ευκαιριών Επένδυσης Μελέτη Ευκαιριών Επένδυσης Συγκεκριμένης Περιοχής 1. Τα βασικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής: γεωγραφική έκταση και κυριαρχικά φυσικά χαρακτηριστικά. [Επισυνάπτεται χάρτης με κατάλληλη κλίμακα, που δείχνει τα κύρια χαρακτηριστικά: κλίμα (θερμοκρασία αέρα, υγρασία, ηλιοφάνεια, άνεμοι, βροχοπτώσεις, σκόνη και αιθαλομίχλη, πλημμύρες, σεισμοί κ.τ.λ.), μορφολογία εδάφους κ.τ.λ.]. 2. Πληθυσμιακό δυναμικό (δημογραφική εξέλιξη: γεννήσεις, θάνατοι, φυσική αύξηση πληθυσμού, μετανάστευση κ.τ.λ.), αριθμός νοικοκυριών, οικονομικά ενεργός πληθυσμός, επαγγελματική διάρθρωση, κατανομή κατά αστική-ημιαστική - αγροτική προέλευση, κατά κεφαλή εισόδημα, εισοδηματικά κλιμάκια και άλλα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά, όπως υγεία, εκπαίδευση κ.τ.λ. Τα χαρακτηριστικά αυτά θα δοθούν στα πλαίσια και σε αναφορά με το σύνολο της χώρας. Θα επισημανθούν και θα συγκριθούν οι χαρακτηριστικές διαφορές, κυρίως σε σχέση με το επενδυτικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει η περιοχή. 3. Οι κυριότερες εξαγωγές από την περιοχή και οι κυριότερες εισαγωγές της. Χρησιμοποίηση σχετικών πινάκων σε όγκο και αξία, τουλάχιστον για την τελευταία δεκαετία. 4. Βασικοί φυσικοί και άλλοι συντελεστές παραγωγής που αξιοποιούνται ή είναι αξιοποιήσιμοι. Δίνονται βασικά ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία. 5. Παρούσα τυχόν υφιστάμενης βιομηχανικής δραστηριότητας, που χρησιμοποίει τους ντόπιους συντελεστές παραγωγής. 12

6. Περιγραφή της οικονομικής και κοινωνικής υποδομής που ευνοεί την ανάπτυξη: ενεργειακοί πόροι, μεταφορές, προσφορά υδάτινων πόρων, δίκτυα τηλεπικοινωνιών κ.τ.λ. 7. Παρουσίαση πλήρους αρχικού καταλόγου των κλάδων δραστηριότητας που μπορεί να αναπτυχθούν με βάση: (α) τους διαθέσιμους πόρους παραγωγής και (β) τη διαθέσιμη οικονομική-κοινωνική υποδομή. 8. Παρουσίαση νέου αναθεωρημένου καταλόγου των κλάδων δραστηριότητας, που επισημαίνονται στο 7. Αποκλείονται οι εξής κλάδοι: Α) Αυτοί για τους οποίους η παρούσα τοπική ζήτηση είναι ασήμαντη και τα σχετικά κόστη μεταφοράς πολύ υψηλά. Β) Αυτοί που αντιμετωπίζουν ισχυρό ανταγωνισμό από ομοειδές κλάδους γειτονικών περιοχών. Γ) Αυτοί που θα μπορούσαν να εγκατασταθούν σε άλλες περιοχές, στις οποίες υπάρχουν ευνοϊκότερες συνθήκες. Δ) Αυτοί που χρειάζονται άλλους κλάδους υποστήριξης (π.χ. τροφοδοσίας με ενδιάμεσα υλικά), που όμως δεν υπάρχουν στην περιοχή. Ε) Αυτοί που χρειάζονται αγορές εξαγωγών, αλλά η περιοχή δεν προσφέρεται ή δεν διευκολύνει τις εξαγωγές, εξαιτίας της γεωγραφικής θέσης στην ενδοχώρα ή της μεγάλης απόστασής της από τα δίκτυα συγκοινωνιών. ΣΤ) Αυτοί που η αγορά των προϊόντων παραγωγής τους βρίσκεται πολύ μακριά. Ζ) Αυτοί που δεν ευνοούνται από τη φυσική γεωγραφική θέση της περιοχής. Η) Αυτοί που δεν εναρμονίζονται με τις προτεραιότητες και την κατανομή επενδυτικών πόρων του Πενταετούς Προγράμματος Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης. 9. Εκτίμηση της τρέχουσας ζήτησης και επισήμανση της ευκαιρίας για επένδυση με βάση άλλες μελέτες ή δευτερογενείς πηγές ή διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία για τους κλάδους που απέμειναν στον αναθεωρημένο κατάλογο του 8. Κρίνεται σκόπιμο να επιλεγούν τουλάχιστον τρεις εναλλακτικές ευκαιρίες για επένδυση. 10. Επισήμανση του κατά προσέγγιση μεγέθους της νέας μονάδας (ή της επέκτασης υφισταμένης ή άλλων), που μπορεί να αναπτυχθεί με βάση την τρέχουσα ζήτηση (βλ. 9), τα κόστη μεταφοράς και άλλους βασικούς τεχνοοικονομικούς παράγοντες. 11. Εκτίμηση κατά προσέγγιση του συνολικού χρηματικού κόστους επένδυσης της ευκαιρίας ή των ευκαιριών που έχουν επισημανθεί κατά κατηγορία δαπάνης. Οικόπεδο 13

Κόστος απόκτησης τεχνολογίας Μηχανολογικός εξοπλισμός i. Εξοπλισμός παραγωγής ii. Συμπληρωματικός εξοπλισμός iii. Εξοπλισμός υποστήριξης iv. Ανταλλακτικά, εργαλεία κ.τ.λ. Έργα πολιτικού μηχανικού: i. Διαμόρφωση οικοπέδου και γενική διάταξη έργου ii. Κτίρια iii. Διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου Εφαρμογή - Κατασκευή του σχεδίου επένδυσης Δαπάνες προεπένδυσης περιλαμβανόμενων και των προκαταρκτικών ερευνών Ανάγκες σε κεφάλαιο κίνησης 12. Οι κυριότερες απαιτήσεις σε εισροές, αναγκαίες ποσότητες εισροών και πηγές προμήθειας τους. Οι εισροές να καταταχθούν ως εξής: Πρώτες ύλες Βιομηχανικά προϊόντα Αλλά βιομηχανικά υλικά Βοηθητικά υλικά Υλικά εργοστασίου Παροχές (ΔΕΗ, ΟΤΕ, Νερό κ.λ.π.) Διαθέσιμο εργατικό δυναμικό 13. Εκτιμώμενο κόστος παραγωγής με βάση τις εισροές του 12. 14. Προβλέψεις αιτήσεων εισόδων 15. Διοίκηση (management) 16. Ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα εφαρμογής 17. Προβλεπόμενη συνολική επένδυση και αναγκαίες παράλληλες επενδύσεις (κυρίως ανάγκες σε υποδομή). 18. Ανάγκες και προβλεπόμενες πηγές χρηματοδότησης (κατ εκτίμηση). 19. Εκτίμηση αναγκών σε συνάλλαγμα και προβλεπόμενη συμβολή στην εξοικονόμηση συναλλαγματικών πόρων. 20. Ιδιωτική - χρηματική αξιολόγηση: χρόνος αποπληρωμής κατά προσέγγιση, μέση απόδοση ιδίων και δανειακών κεφαλαίων. Αξιολόγηση των δυνατοτήτων 14

παραγωγικής επέκτασης διαφόρων συνδυασμών προϊόντων. Δυνατότητες διαφοροποίησης (αν υπάρχουν) και επιπτώσεις στην αποδοτικότητα. 21. Οικονομική και κοινωνική αξιολόγηση. Ενδεικτική ανάλυση των γενικών οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων κυρίως σε αναφορά με τα εξής: > Την πραγματοποίηση των γενικών αναπτυξιακών στόχων > Την περιφερειακή ανάπτυξη > Την εξοικονόμηση συναλλάγματος > Την επίπτωση στην απασχόληση > Την διερεύνηση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας 22. Η αναφορά και η οργανική ένταξη της επένδυσης σε σχετικά προγράμματα οικονομικής ανάπτυξης, τομεακά προγράμματα, επισκοπήσεις κλάδων παραγωγής (κλαδικές μελέτες) ή άλλες σχετικές έρευνες θα διευκολύνουν την αξιολόγηση της πρότασης. 23. Παρουσίαση των στατιστικών στατιστικών στοιχειών και άλλων πηγών σε παράρτημα. Λόγω έλλειψης αξιόπιστων και επαρκών πληροφοριών, δεν είναι εφικτό να γίνει η αξιολόγηση των ευκαιριών για το Νομό Ξάνθης, σύμφωνα με το παρακάτω υπόδειγμα. Αντί αυτού προσαρμόσαμε το υπόδειγμα στις δυνατότητες των υφισταμένων στοιχείων. 15

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3.1 Γεωγραφικά Χαρακτηριστικά-Φυσικό Περιβάλλον Ο νομός ανήκει γεωγραφικά στην Θράκη και συγκεκριμένα στην περιφέρεια ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Προς βορρά συνορεύει με την Βουλγαρία, στα δυτικά του βρίσκονται οι νομοί Δράμας (βόρεια) και ο νομός Καβάλας (νοτιά) ενώ στα ανατολικά ο νομός Ροδόπης και στο νότιο τμήμα του ο νομός βρέχεται από το θρακικό πέλαγος. Πρωτεύουσα του νομού είναι η πόλη της Ξάνθης. (Πιο κάτω παρατίθεται ο χάρτης του Νομού Ξάνθης). Η βιομηχανική ανάπτυξη του νομού Ξάνθης, αλλά και γενικότερα της Θράκης, στηρίχθηκε στην εφαρμογή μιας σειράς αναπτυξιακών νομών που προσέφεραν ειδικά κίνητρα εγκατάστασης στην περιοχή. Η βιομηχανία αναπτύχθηκε πρώτιστα μέσω των κλάδων επεξεργασίας των φυσικών πόρων και πρώτων υλών της περιοχής, όπως ορυκτό πετρώματα, ξυλεία, αγροτικά κ.τ.λ και δευτερευόντως μέσων κλάδων που παράγουν προϊόντα που κατευθύνονται στην τοπική αγορά, όπως έπιπλα, ενδύματα κ.α. (Αναπτυξιακή Εταιρεία Ξάνθης Α.Ε.) 3.1.1 Γενικά Ο νομός Ξάνθης μαζί με τους νομούς Δράμας, Καβάλας, Ροδόπης και Έβρου αποτελούν την περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης η οποία βρίσκεται στο Βορειοανατολικότερο σημείο της Ελλάδας. Η πρωτεύουσα του Νομού είναι η Ξάνθη. Η έκταση του νομού Ξάνθης είναι 1794 τετραγωνικά χιλιόμετρα και αναλύεται σε: 475 τετ χ.λ.μ γεωργικής γης, 1130τετρ χ.λ.μ δασικές εκτάσεις, 86 τετ χ.λ.μ άγονες εκτάσεις, 43,5 τετ χ.λ.μ οι εκτάσεις των οικισμών, 7 τετ χ.λ.μ βιομηχανικής έκτασης,52,5 τετ χ.λ.μ βοσκότοποι και η απόσταση της από την πρωτεύουσα της χώρας είναι 736χλμ. 16

» ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ ΧΑΡΤΗΣ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ Πηγή: Αναπτυξιακή Εταιρεία Ξάνθης Α.Ε. 17

3.1.2 Ανάγλυφο -Έδαφος Το ορεινό τμήμα του νομού ανήκει στην γεωτεκτονική ζώνη της οροσειράς Ροδόπης. Η μορφολογία της περιοχής είναι αποτέλεσμα της έντονης τεκτονικής δραστηριότητας, καθώς και της συνδυασμένης δράσης του ποταμού Νέστου με τους διαφόρους κλάδους του. Από εδαφολογική άποψη, κοντά στον ποταμό, τα εδάφη είναι ελαφριά και αμμώδη, ενώ προς το εσωτερικό της πεδινής περιοχής, τα εδάφη μεταμορφώνονται σε αμμώδη και αργιλώδη. Το τμήμα του δέλτα του Νέστου αποτελείται εδαφολογικά από το σύνολο ιζημάτων, τα οποία προέρχονται από τα μεταφερθέντα υλικά από την ανακτη ορεινή ζώνη, από τους χείμαρρους και ποταμούς της περιοχής και ιδιαιτέρα από τον ποταμό Νέστο και τον χείμαρρο Λασπία. 3.1.3 Υδατικό δυναμικό Η ύπαρξη του ποταμού Νέστου είναι ζωτικής σημασίας για το υδατικό δυναμικό της περιοχής. Τα νερά του ποταμού αποτελούν σημαντικό πόρο για την γεωργία και τροφοδοτούν το αρδευτικό δίκτυο στη δυτική περιοχή Θαλασσιάς - Κρεμαστής. Η επέκταση του αρδευτικού δικτύου, με την δημιουργία κλειστών αγωγών, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα της περιοχής που θα λύσει το πρόβλημα της άρδευσης εκτάσεων σε αρκετούς οικισμούς της περιοχής του νομού. Στο κεντρικό τμήμα της περιοχής κύριοι τροφοδότες είναι οι άξονες ροής στην περιοχή από την ζώνη απόθεσης του Κόσυνθου μέχρι τα νότια όρια του δήμου(βιστωνιδας). Η τροφοδοσία εξασφαλίζεται από τις πλευρικές τροφοδοσίες του κύριου κλάδου του κοσυνθου. 3.1.4 Σεισμικότητα Η σεισμική δράση στην περιοχή της Ξάνθης εμφανίζει μεγάλη σποραδικότητα, τόσο στην γεωγραφική κατανομή των εστιών, όσο και στην χρονική κατανομή των σεισμικών φαινόμενων. Περιοχές όπως της Ξάνθης, συμφωνά με την στατιστική επεξεργασία σεισμολογικών δεδομένων, διατρέχουν τον κίνδυνο να δοκιμαστούν από σεισμούς μεγέθους 7,5 βαθμών της κλίμακας Richter και άνω κάθε 100 και πλέον χρόνια. 3.1.5 Κλιματολογικές συνθήκες Οι κλιματικοί τύποι που συναντιούνται στην περιοχή της Ξάνθης ποικίλουν. Στην ορεινή Ροδόπη - Νέστου συναντιούνται και αλληλεπικαλύπτονται οι τρεις σημαντικότερες κλιματικές ζώνες: ωκεάνια, ηπειρωτική και μεσογειακή. Στην πεδινή περιοχή, όπου το υψόμετρο είναι αυτό της θαλάσσης, το κλίμα είναι ήπιο και υγρό. Στο κέντρο της περιοχής 18

το κλίμα χαρακτηρίζεται από δριμείς χειμώνες μεγάλης διάρκειας και πολύ θερμά καλοκαίρια. Οι τοπικοί άνεμοι βορείων διευθύνσεων και μεγάλης έντασης εκδηλώνονται στην περιοχή όπου συντελείτε η απότομη αλλαγή τοπίου από ορεινό σε πεδινό. Γενικότερα όμως το κλίμα της μπορεί να θεωρηθεί ηπειρωτικό με βροχές και χιόνια, γι αυτό και η είσοδος των παραδοσιακών σπιτιών συνήθως βλέπει στα νότια, ενώ το βορινό τους μέρος έχει ελάχιστα κι μικρά ανοίγματα. 3.1.6 Γεωθερμία Ένα σημαντικό γεωθερμικό πεδίο έχει εντοπιστεί στο Δέλτα του Νέστου, στην περιοχή Ερασμίου-Μαγγάνων, το οποίο εκτείνεται ως το Μυρωδάτο. Η έκτασή του ξεπερνά τα 20 ^ 2, το βάθος των θερμών υδροφόρων εντοπίζεται στα 200-400m, με θερμοκρασία που φτάνει τους 70οο, και η παροχή του εκτιμάται στα 500m3/h. Το δεύτερο γεωθερμικό πεδίο του Νομού είναι στην Ν. Κεσσάνη. Το πεδίο ξεπερνά σε έκταση τα 2 5 ^ 2 και φιλοξενεί σε βάθος 150-1000m, έναν ταμιευτήρα νερού θερμοκρασίας 40-80οΟ. Προς την περιφέρεια του κοιτάσματος, είναι δυνατόν να αντληθούν γεωθερμικά ρευστά με χαμηλότερες θερμοκρασίες 30-40οΟ. Γενικώς, η χρήση και η αξιοποίηση αυτού του γεωθερμικού πεδίου μπορεί να εκταθεί έως τους οικισμούς Κουτσό και Γενισέα. 3.1.7 Πλημμύρες Σημαντικότερο πρόβλημα της περιοχής αποτελεί η εμφάνιση εντόνων χειμαρρικών φαινομένων. Λόγω της γεωμορφολογίας της περιοχής, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για την απόσταση και μεταφορά σημαντικών ποσοτήτων γεωϋλικών που εναποτίθενται είτε στην κοίτη του Κόσυνθου, που είναι αποδεκτής, ή στη λίμνη Βιστωνίδα, που βρίσκεται καταντή της ορεινής περιοχής. Τα έντονα χειμαρρικά φαινόμενα αποτελούν έναν επίσης δυνητικό κίνδυνο οικολογικών προβλημάτων λόγω των μεταβολών που προξενούν στους βιοτόπους. 3.1.8 Προστατευόμενες περιοχές Η προστατευόμενη περιοχή του Νέστου, που περιλαμβάνει τα Στενά Νέστου και το Δέλτα Νέστου, μαζί με την παράκτια ζώνη και τη λίμνη της Βιστωνίδας, συγκροτούν ένα σύνολο οικοσυστημάτων όλων των επιπέδων. Τα οικοσυστήματα αυτά είναι ιδιαίτερης οικολογικής αξίας και αποτελούν ενδιαίτημα σπάνιων ειδών χλωρίδας και πανίδας. 19

3.1.9 Συμπεράσματα Από την περιγραφή του Νομού προκύπτουν ορισμένα σημαντικά στοιχεία, τα οποία προδιαγράφουν συμπερασματικά τις προοπτικές ανάπτυξης. Είναι εντυπωσιακή η πληθώρα και η ποικιλία των προστατευόμενων περιοχών που εντοπίζονται στον εν λόγω Νομό. Η σημασία αυτών των περιοχών είναι διπλή: αφενός μεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν βασικό πυλώνα ανάπτυξης μέσω δραστηριοτήτων που σχετίζονται με ήπιες και ποιοτικές μορφές τουρισμού, αφετέρου δεν προσδιορίζουν έμμεσα το είδος των δραστηριοτήτων που θα πρέπει προσεκτικά να επιλεγούν, ώστε να μην επηρεάζουν αρνητικά αυτά τα πολύτιμα οικοσυστήματα. Οι δραστηριότητες που αφορούν τον πρωτογενή τομέα θα πρέπει να στραφούν σε μορφές όπως τα ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης ή βιολογική γεωργία, αλλά και σε είδη καλλιεργειών που δεν εξαντλούν τους φυσικούς πόρους. Στον δευτερογενή τομέα, οι μονάδες θα πρέπει να ενσωματώσουν στις εγκαταστάσεις τους αποτελεσματικότερα συστήματα διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων. 3.2 Πληθυσμιακό Δυναμικό 3.2.1 Δημογραφική εξέλιξη Συνολικά, η πληθυσμιακή πυκνότητα της περιφερείας ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης για το 2001 είναι 43 κάτοικοι / ^ 2, ενώ το σχετικό μέγεθος για το 1991 είναι 40 κάτοικοι/^2 Η τάση αυτή είναι αντίστοιχη της σχετικής τάσης για το σύνολο της χώρας, στην οποία η πληθυσμιακή πυκνότητα για το 2001 είναι 83 κάτοικοι/ ^, ενώ για το 1991 ήταν της τάξης του 78 κάτοικοι/ ^ 2. Στον νομό Ξανθής η πυκνότητα του πληθυσμού ήταν 51 κάτοικοι / ^ 2 το 1991, ενώ το 2001 το ποσοστό αυξήθηκε κατά 6 περίπου μονάδες (56,81). Οι κάτοικοι της περιοχής είναι είτε γηγενείς, είτε πρόσφυγες που εγκατασταθήκαν σε αυτήν από περιοχές της ανατολικής Θράκης, Μικράς Ασίας και του πόντου, με τις μετακινήσεις πληθυσμών που πραγματοποιηθήκαν κατά την δεκαετία του 1920 και έπειτα. Από άποψη σύνθεσης πληθυσμού, χαρακτηριστική της περιοχής είναι η ύπαρξη μουσουλμανικής μειονότητας καθώς και αξιόλογου αριθμού παλιννοστούντων. Η ευρύτερη περιοχή του νομού Ξάνθης χαρακτηρίζεται από την συμβίωση χριστιανών, μουσουλμάνων και αθίγγανων. Οι Έλληνες μουσουλμάνοι κατοικούν σε ολόκληρο σχεδόν το νομό είτε σε αμιγώς μουσουλμανικούς οικισμούς είτε σε μεικτούς (χριστιανικούς- 20

μουσουλμανικούς). Η αμιγώς μουσουλμανική οικισμοί είναι συγκεντρωμένοι στην ορεινή περιοχή του νομού. Στο νομό Ξάνθης καταγράφεται αύξηση του τοπικού πληθυσμού της τάξης του 11,85%, καθώς οι κάτοικοι ήταν 91063 το 1991 και 10186 το 2001. Ο δήμος με την μεγαλύτερη καταγεγραμμένη αύξηση είναι το μεγάλο αστικό κέντρο του νομού, ο δήμος Ξάνθης, στον οποίο η αύξηση ανήλθε σε 11000 περίπου άτομα (25,11%). 3.2.2 Ιστορικά ο πληθυσμός Ν. Ξάνθης Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ε.Σ.Υ.Ε. ο πληθυσμός με τις απογραφείς που έχουν γίνει με την πέραση των χρόνων είναι: ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1951 89891 κάτοικοι ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1961 89594 κάτοικοι ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1971 82917 κάτοικοι ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1981 88777 κάτοικοι ΑΠΟΓΡΑΦΗ 1991 86981 κάτοικοι ΑΠΟΓΡΑΦΗ 2001 97257 κάτοικοι Όπως παρατηρούμε στις απογραφείς που προηγήθηκαν υπάρχει μια στασιμότητα, ίσως και μείωση του πληθυσμού από την δεκαετία 1961 στην δεκαετία 1971 ενώ από την δεκαετία 1981 και έπειτα ο πληθυσμός αυξάνει με τον ίδιο ρυθμό. 3.2.3 Αριθμός νοικοκυριών Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Ε.Σ.Υ.Ε. ο αριθμός των νοικοκυριών στο Ν. Ξάνθης αλλά και στο σύνολο της χώρας κυμάνθηκε για τα έτη 1991 και 2001 όπως παρατηρείται στον παρακάτω πίνακα: Πίνακας 3.1: Αριθμός νοικοκυριών σε σύνολο χώρας & σε σύνολο Νομού Σύνολο χώρας Σύνολο Νομού Ξάνθης ΑΡ. Ν Ο ΙΚ Ο Κ ΥΡΙΩ Ν ΑΡ. Μ Ε Λ Ω Ν ΑΡ. Ν Ο ΙΚ Ο Κ ΥΡΙΩ Ν ΑΡ. Μ Ε Λ Ω Ν ΕΤΟΣ 1991 3203834 9531128 27062 86981 ΕΤΟΣ 2001 3664392 10266004 32061 97257 Πηγή: Ε.Σ. Υ.Ε. Ξάνθης 21

Όπως είναι εμφανές στον παραπάνω πίνακα παρατηρείται μία σημαντική αύξηση όσων αφορά των αριθμό νοικοκυριών σε επίπεδο Νομού αλλά και χώρας όπως επίσης και του αριθμού μελών. 3.2.4 Κατανομή πληθυσμού κατά φύλο και ομάδες ηλικιών Τα επιμέρους χαρακτηριστικά του τοπικού πληθυσμού που αφορούν στη διάρθρωση του κατά φύλο και ηλικιακές ομάδες, αποτελούν σημαντικό παράγοντα επισήμανσης των αναπτυξιακών δυνατοτήτων που διαθέτει η περιοχή. Η κατά ηλικία σύνθεση ή η ηλικιακή διάρθρωση, αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της δομής του πληθυσμού και κατέχει σημαντικό ρολό στην ανάλυση των στοιχειών του πληθυσμιακού δυναμικού. Η κατανομή του πληθυσμού σε τρεις κατηγορίες: παιδικός (0-14), ενεργός (15-64) και γεροντικός (65 και άνω) επιτρέπει τον υπολογισμό ορισμένων δεικτών, σημαντικών για την ανάλυση και περιγραφή της δημογραφικής κατάστασης στην περιοχή: τον δείκτη εξάρτησης και τον δείκτη γήρανσης. Συγκεκριμένα, ο δείκτης γήρανσης δείχνει την σχέση μεταξύ του μη παραγωγικού εργατικού δυναμικού (ηλικίας άνω των 65 ετών) με όσους εντάσσονται στην νεανική ηλικιακή ομάδα (0-14 έτη). Από την άλλη, ο δείκτης εξάρτησης δείχνει το βαθμό κατά τον οποίο όσοι δεν εργάζονται (ηλικιακές ομάδες 0-14 και 65+), εξαρτώνται από το παραγωγικό εργατικό δυναμικό (ηλικίες 15-64). Στους πίνακες που ακολουθούν φαίνεται αναλυτικά η διάρθρωση του πληθυσμού ανά φύλο και ηλικιακή κατανομή κατά τα έτη 1991 και 2001. Πίνακας 3.2: Κατανομή πληθυσμού κατά φύλο και ομάδες ηλικιών 1991 Περιγραφή Αρένες Θήλυς 0-14 15-65 65+ Σύνολο 0-14 15-65 65+ Σύνολο Σύνολο χώρας 1014941 3422464 618003 5055408 959926 3458217 786349 5204492 Νομός Ξάνθης 11054 30262 3792 45108 10533 30408 5014 45955 ΔΗΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ Δ.Δ Ευμοίρου 127 850 44 1021 105 326 57 488 ΔΗΜΟΣ ΑΒΔΗΡΩΝ Δ.Δ Μυρωδάτου 70 234 48 352 52 220 54 326 ΔΗΜΟΣ ΒΙΣΤΩΝΙΔΑΣ Δ.Δ Γενισέας 276 769 100 1145 249 777 146 1172 Δ.Δ Διομήδειας 318 920 117 1355 330 936 141 1407 22

Δ.Δ Κουτσού 97 336 51 484 87 323 69 479 Δ.Δ. Μαγικού 58 173 35 266 53 182 47 282 Δ.Δ. Πηγαδίων 50 244 29 323 59 217 35 311 Δ.Δ. Πολύσιτου 52 192 41 285 57 198 44 299 Δ.Δ. Σελίνου 36 148 28 212 40 150 31 221 ΔΗΜΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗΣ Δ.Δ Γέρακα 56 174 39 269 59 186 55 300 Δ.Δ. Κομνηνών 46 178 41 265 44 198 57 299 ΔΗΜΟΣ ΤΟΙΙΙΙΙΡΟΥ Δ.Δ. Ευλάλου 606 1550 141 2297 596 1521 184 2301 Δ.Δ. Αβάτου 117 364 31 512 106 355 41 502 Δ.Δ. Εξοχής 185 597 53 835 141 489 98 728 Δ.Δ. Ερασμίου 161 598 71 830 193 576 111 880 Δ.Δ. Μαγγάνων 91 314 36 441 93 277 48 418 Δ.Δ. Ολβίου 52 205 29 286 55 208 44 307 Πηγή: Αναπτυξιακή Εταιρεία Νομού Ξανθής Α.Ε.(2008) Πίνακας 3.3: Κατανομή πληθυσμού κατά φύλο και ομάδες ηλικιών 2001 Περιγραφή Αρένες Θήλυς 0-14 15-65 65+ Σύνολο 0-14 15-65 65+ Σύνολο Σύνολο χώρας 858763 3749184 819735 5427682 805322 3719211 1011805 5536338 Νομός Ξάνθης 10195 34719 5825 50739 9584 34356 7177 51117 ΔΗΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ Δ.Δ. Ευμοίρου 333 1593 126 2052 320 1060 150 1530 ΔΗΜΟΣ ΑΒΔΗΡΩΝ Δ.Δ. Μυρωδάτου 36 210 51 297 36 184 70 290 ΔΗΜΟΣ ΒΙΣΤΩΝΙΔΟΣ Δ.Δ. Γενισέας 243 852 174 1269 227 842 238 1307 Δ.Δ. Διομήδειας 327 1214 243 1784 377 1244 270 1891 Δ.Δ. Κουτσού 64 324 77 465 60 278 103 441 Δ.Δ. Μαγικού 54 225 57 336 50 244 69 363 Δ.Δ. Πηγαδίων 33 181 42 256 39 153 53 245 Δ.Δ. Πολυσίτου 32 169 58 259 36 174 74 284 Δ.Δ. Σέλινου 11 93 42 146 22 102 49 173 ΔΗΜΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗΣ Δ.Δ. Γέρακα 22 116 44 182 21 132 46 199 Δ.Δ.Κομνηνών 26 114 32 172 15 98 47 160 ΔΗΜΟΣ ΤΟΠΕΙΡΙΟΥ Δ.Δ. Ευλάλου 521 1527 209 2257 417 1527 262 2206 Δ.Δ. Αβάτου 116 432 89 637 114 401 106 621 Δ.Δ. Εξοχής 125 594 96 815 126 462 133 721 Δ.Δ. Ερασμίου 105 523 98 726 94 530 130 754 Δ.Δ. Μαγγάνων 51 293 50 394 49 270 61 380 Δ.Δ. Ολβίου 35 158 49 242 37 157 49 243 Πηγή: Αναπτυξιακή Εταιρεία Νομού Ξανθής Α.Ε.(2008) 23

Πίνακας 3.4: Μεταβολές κατανομής πληθυσμού αρένων κατά ομάδες ηλικιών (1991 κ 2001) ΜΕΤΑΒΟΛΗ Αρένες 1991-2001 0-14 15-65 65+ Σύνολο ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΤΟΝ -859 4457 2033 5631 ΝΟΜΟ ΞΑΝΘΗΣ % ΜΕΤΑΒΟΛΗ -7,8% 14,7% 53,6% 11,9% Πηγή: Αναπτυξιακή Εταιρεία Νομού Ξανθής Α.Ε. (2008) Πίνακας 3.5: Μεταβολές κατανομής πληθυσμού θηλαίων κατά ομάδες ηλικιών (1991 κ 2001) ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ Θήλυς 1991-2001 0-14 15-65 65+ Σύνολο ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΞΑΝΘΗΣ -949 3948 2163 5162 % ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ -9% 13% 43,1% 11% Πηγή: Αναπτυξιακή Εταιρεία Νομού Ξανθής Α.Ε. (2008) Τέλος, η σύγκριση των μεταβολών που προκύπτουν στην σύνθεση πληθυσμού σε επίπεδο χώρας και νομού οδηγεί στα ακόλουθα συμπεράσματα: ΟΜΑΔΑ ΗΛΙΚΙΑΣ 0-14: Η μείωση αυτής της ηλικίας είναι σημαντική σε επίπεδο νομού, ωστόσο είναι σημαντικά μικρότερη από την αντίστοιχη μείωση του συνόλου της χώρας. ΟΜΑΔΑ ΗΛΙΚΙΑΣ 15-65: Η αύξηση αυτής της ομάδας πληθυσμού στην οποία ουσιαστικά εντάσσεται ο εργασιακά ενεργός πληθυσμός είναι σημαντικά μεγαλύτερη, σε επίπεδο νομού από την αύξηση σε επίπεδο περιφέρειας και χώρας. ΟΜΑΔΑ ΗΛΙΚΙΑΣ 65 + : Ο πληθυσμός άνω των 65 ετών σε επίπεδο νομού παρουσιάζει την μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στην δεκαετία 1991-2001 όπως αντίστοιχα συμβαίνει και στο σύνολο της χώρας. 3.3 Γεννήσεις - Γάμοι στο Ν. Ξάνθης Οι γεννήσεις στον νομό Ξάνθης σύμφωνα με το Δημαρχείο και την Νομαρχία Ξάνθης είναι της τάξεως 4,4 ανά 1000 κατοίκους ενώ το ποσοστό γάμων είναι στο 7.5 τις χιλίοις. 3.4 Κοινωνικά Χαρακτηριστικά Πληθυσμού- Επίπεδο Εκπαίδευσης Οι ραγδαίες εξελίξεις που σημειώνονται σε παγκόσμιο επίπεδο, αναφορικά σε προσόντα που κάθε εργαζόμενος χρειάζεται να διαθέτει, προκειμένου να καταβάλει κάποια θέση 24

στην αγορά εργασίας, αναμφισβήτητα επηρεάζουν τις σχετικές τάσεις και στο επίπεδο του νομού Ξάνθης. Η περιγραφή των χαρακτηριστικών του τοπικού εργατικού δυναμικού είναι απαραίτητη για την εκτίμηση των δυνατοτήτων ανάπτυξης της περιοχής. Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά της τοπικής αγοράς εργασίας σε ότι αφορά το εκπαιδευτικό επίπεδο για την περιοχή του νομού Ξάνθης, συγκρινόμενα με τα συνολικά στοιχεία για την χώρα Πίνακας 3.6: Επίπεδο εκπαίδευσης[2001] ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΥΝΟΛΟ ΑΕΙ Η W Η W Η ΛΥΚΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΟΥΝ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ 9887737 858150 322845 23006236 1164270 3152149 374191 ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ 89084 5269 2153 12864 8116 36663 8910 ΔΗΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ Δ.Δ. Ευμοίρου 3230 138 63 722 477 984 94 Δ.Δ. Μυρωδάτου ΔΗΜΟΣ ΑΙΜΗΡΩΝ 541 9 7 37 61 267 25 Δ]ΗΜΟΣ ΒΙΣΤΩΝΙΔΟΣ Δ.Δ. Γενισέας 2273 79 55 262 219 836 342 Δ.Δ. 3238 68 60 462 406 1370 240 Διομήδειας Δ.Δ. Κουτσού 830 8 9 80 84 386 70 Δ.Δ. Μαγικού 641 14 15 80 58 288 41 Δ.Δ. Πηγαδίων 455 8 6 39 58 235 19 Δ.Δ. Πολυσίτου 498 11 7 52 39 223 48 Δ.Δ. Σελίνου 301 5 4 27 17 146 29 ΔΗΜΟΣ ΣΤΑΥ ΡΟΥΠΟΛΗΣ Δ.Δ. Γέρακας 355 3 1 6 12 153 84 Δ.Δ. Κομνηνών 298 6 7 52 38 129 9 ΔΗΜΟΣ ΤΟΠΕΙΡΟΥ Δ.Δ. Ευλάλου 3852 29 13 102 159 2039 762 Δ.Δ.Αβάτου 1134 19 14 114 115 548 75 Δ.Δ.Εξοχής 1374 26 21 112 141 628 124 Δ.Δ. Ερασμίου 1341 36 27 138 138 589 179 Δ.Δ. Μαγγάνων 712 13 3 64 75 363 45 Δ.Δ. Ολβίου 435 6 10 30 51 195 25 Πηγή: Αναπτυξιακή Εταιρεία Νομού Ξανθής Α.Ε.(2008) 25

Ως πρώτη παρατήρηση, το ποσοστό του πληθυσμού που δεν γνωρίζει γραφή σε επίπεδο νομού είναι 10% και παρουσιάζεται σημαντικά αυξημένο σε σχέση με το ποσοστό της ίδιας ομάδας σε επίπεδο χώρας που είναι 4%. Επίσης, αυξημένο σε σχέση με το ποσοστό σε επίπεδο χώρας είναι και το ποσοστό των απόφοιτων δημοτικού σχολείου, που αποτελεί το 41% του νομού ενώ το αντίστοιχο σε επίπεδο χώρας είναι 31,8%. Αντίθετα, μειωμένα ποσοστά σε σχέση με το νομό και τη χώρα παρουσιάζουν οι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης με το 14,4% σε επίπεδο νομού και 23% σε επίπεδο χώρας. Όσον αφορά στους απόφοιτους ΑΕΙ στο νομό αποτελεί ποσοστό της τάξης του 5,9%και είναι πολύ χαμηλότερο από το ποσοστό σε επίπεδο χώρας που είναι 8,7%. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι εντός του νομού υπάρχουν σημαντικές διαφορές στο εκπαιδευτικό επίπεδο ανάμεσα στα δημοτικά διαμερίσματα, που αντικατοπτρίζουν τόσο στοιχεία σύστασης του πληθυσμού (ηλικία, φύλο, θρήσκευμα), όσο και την ύπαρξη υποδομών εκπαίδευσης ή την απόσταση από τις κοντινότερες υποδομές. 3.5 Οικονομικά Στοιχεία 3.5.1 Οικονομικά στοιχεία πληθυσμού - Απασχόληση Οι απασχολούμενοι στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης ήταν το 2001 214998 άτομα, ή ποσοστό της τάξης του 88,24% σε σχέση με τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό. Το σχετικό ποσοστό για το 1991 ήταν 92,14% γεγονός που σίγουρα καταδεικνύει σημαντική πτώση του ποσοστού των απασχολούμενων μεταξύ 1991-2001. Ασφαλώς, αυτή η πτώση δικαιολογείται, αν παρατηρηθούν τα σχετικά ποσοστά για το σύνολο της χώρας. Συγκεκριμένα, για το 2001 οι απασχολούμενοι αποτελούν το 88,88% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της Ελλάδας, ενώ το 1991 ήταν 92,14%. Στο νομό Ξάνθης, οι απασχολούμενοι αποτελούν το 86,64% του οικονομικώς ενεργού πληθυσμού, ποσοστό σαφώς χαμηλότερο από το 91,57% που είχε καταγραφεί το 1991. Η κατανομή της απασχόλησης στους τρεις τομείς οικονομικής δραστηριότητας είναι περισσότερο ομαλή στον συγκεκριμένο νομό συγκριτικά με τους όμορους Νομούς της Περιφέρειας. 26

Πίνακας 3.7: Οικονομικά χαρακτηριστικά πληθυσμού Περιγραφή Οικονομικώς ενεργοί Οικονομικώς μη Σύνολο Απασχολού μενοι Σύνολο Από αυτούς «νέοι» ενεργοί ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 217828 200717 17111 9068 268639 ΑΜΘ ΝΟΜΟΣ ΞΑΝΘΗΣ 35605 32605 3000 1413 39750 Πηγή: Αναπτυξιακή Εταιρεία Νομού Ξανθής Α.Ε. (2008) 3.5.2 Απασχόληση κατά τομέα Σε επίπεδο νομού, η κατάταξη των τομέων ως προς τον αριθμό απασχολούμενων ακολουθεί την κατάταξη της περιφέρειας, ήτοι τριτογενείς- πρωτογενείς- δευτερογενείς τομέας. Συγκεκριμένα, στο Νομό, στον τριτογενή τομέα απασχολείται το 41,6%, στον πρωτογενή το 30.1% ενώ στον δευτερογενή τομέα, το 28,3% των απασχολουμένων. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι συγκεκριμένες τάσεις φαίνεται να διαμορφώνονται τα τελευταία χρόνια, καθότι το 1991 η απασχόληση ήταν σαφώς συγκεντρωμένη στον γεωργικό τομέα με 42,9%, με τον τομέα των υπηρεσιών στο 33,9% των εργαζομένων και στον δευτερογενή το 23,3%. Άρα, είναι σαφείς οι τάσεις μετατόπισης εργατικού δυναμικού από τον αγροτικό τομέα στον δευτερογενή, καθώς και στον τριτογενή. Ενώ σε επίπεδο χώρας, ο πρωτογενής και ο δευτερογενής τομέας αντιστρέφουν τις θέσεις και η κατάταξη των απασχολουμένων είναι: 58,54% στον τριτογενή, 21,5% στο δευτερογενή και 14,4% στον πρωτογενή τομέα. 27

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 4.1 Συντελεστές Παραγωγής Συντελεστές παραγωγής ονομάζονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία που χρειάζονται (συντελούν) για την παραγωγή των προϊόντων και υπηρεσίες και προέρχονται από τη φύση (φυσικοί πόροι) και από τον άνθρωπο (εργασία-κεφάλαιο). (www.csd.uoc.gr) Οι συντελεστές παραγωγής κατηγοριοποιούνται όπως φαίνεται παρακάτω: 1. Οι φυσικοί πόροι Εδώ ανήκουν το έδαφος, τα δάση, οι λίμνες, η θάλασσα, τα μεταλλεύματα, οι διάφορες μορφές ενέργειας (ηλιακή ενέργεια, αιολική, καύσιμα κ.λ.π) και οποιοδήποτε άλλο αγαθό ή υλικό προέρχεται από τη φύση και χρησιμοποιείται στην παραγωγή. 2. Η Εργασία Βασικός συντελεστής παραγωγής είναι η ανθρώπινη εργασία (προσπάθεια), σωματική ή πνευματική. 3. Το Κεφάλαιο Διακρίνονται σε φυσικό και ανθρώπινο. Το φυσικό κεφάλαιο περιλαμβάνει όλα τα υλικά μέσα και αγαθά που προέρχονται από προηγούμενη δραστηριότητα του ανθρώπου και χρησιμοποιούνται στην παραγωγή νέων προϊόντων με οποιοδήποτε τρόπο παραδείγματος χάριν κτίρια, μηχανήματα, χρήμα κ.λ.π. Το ανθρώπινο κεφάλαιο περιλαμβάνει το απασχολήσιμο αλλά και το με απασχολήσιμο ανθρώπινο δυναμικό μιας οικονομίας 4. Επιχειρηματικότητα Τέταρτος συντελεστής παραγωγής θεωρείται από ορισμένους η επιχειρηματικότητα δηλαδή η ικανότητα του ανθρώπου να συνδυάζει σωστά τους άλλους τρεις συντελεστές παραγωγής. 28

4.2 Οι Κυριότερες Βιομηχανίες & Βιοτεχνίες στο Ν. Ξάνθης Παρακάτω παρατίθεται μια συνοπτική παρουσίαση των επωνυμιών από τις κυριότερες βιομηχανίες και βιοτεχνικές επιχειρήσεις στο σύνολο του νομού, καθώς και το ακριβές αντικείμενο τους. Πίνακας 4.1: Κυριότερες βιομηχανίες και βιοτεχνίες Ν. Ξάνθης Επωνυμία Δ.Δ Αντικείμενο SUNLIGHT ΑΒΕΕ ΟΛΒΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΣΥΝΑΡΜΟΛΟΓΗΣΗ ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΩΝ [ΜΠΑΤΑΡΙΩΝ] & ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΜΥΝΤΙΚΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ ΑΒΕΕ ΜΑΓΙΚΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΧΑΤΖΗΪΩΑΝΝΟΥ ΑΒΕΕ ΓΕΝΙΣΕΑ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΑΙ ΝΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΒΑΜΒΑΚΕΡΩΝ ΙΝΩΝ ΧΑΡΤΟΠΟΙΙΑ ΘΡΑΚΗΣ ΑΕ ΜΑΓΓΑΝΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΧΑΡΤΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΑΦΩΝ ΕΙΔΩΝ ΒΙΟΠΑΡΚ ΜΑΓΙΚΟ ΠΑΡΚΕΤΟΠΟΙΪΑ ΜΠΛΕΤΣΑΣ ΕΥΜΟΙΡΟ ΠΡΟΦΙΛ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ G.M.C. ΑΒΕΕ ΔΙΟΜΗΔΕΙΑ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΑ ΧΥΤΑ DON & LOW ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ ΜΑΓΙΚΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΕΓΑΣΑΚΚΩΝ ΣΕΚΑΠ ΑΕ ΒΙΠΕ ΞΑΝΘΗΣ ΚΑΠΝΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ-ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΣΙΓΑΡΩΝ ΣΕΚΕ ΑΕ 1 ΧΛΜ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΠΝΟΥ ΞΑΝΘΗΣ - ΠΕΤΕΙΝΟΥ VIVARTIA ΑΒΕΕ ΣΥΔΙΝΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ AL-VEK ΗΛΙΑΔΗΣ ΕΥΜΟΙΡΟ ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΡΟΔΟΠΗ ΑΕ Ν. ΖΥΓΟΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Πηγή: Ε.Β.Ε. Ξάνθης 4.3 Κύκλος Εργασιών Βιομηχανικών και Βιοτεχνικών Επιχειρήσεων Στον ακόλουθο πίνακα δίνεται βαρύτητα στον αριθμό των βιομηχανιών και βιοτεχνικών επιχειρήσεων σε επίπεδο Νομού Ξάνθης, ανάλογα με το αντικείμενό τους, καθώς και τον κύκλο εργασιών που αυτές σημείωσαν, σύμφωνα με τα οικονομικά τους στοιχεία. 29

Πίνακας 4.2: Αριθμός και κύκλος Εργασιών Επιχειρήσεων Περιγραφή Αρ. επιχειρήσεων Κύκλος εργασιών ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΠΟΤΩΝ 136 83081281 ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΠΝΟΥ 1 - ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΥΛΩΝ 18 128681661 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΙΔΩΝ ΕΝΔΥΣΗΣ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΒΑΦΗ 33 23153216 ΓΟΥΝΑΡΙΚΩΝ ΚΑΤΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΕΨΗ ΔΕΡΜΑΤΟΣ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΙΔΩΝ 5 4129860 ΤΑΞΙΔΙΟΥ(ΑΠΟΣΚΕΥΩΝ), ΤΣΑΝΤΩΝ, ΕΙΔΩΝ ΣΕΛΛΟΠΟΙΙΑΣ, ΕΙΔΩΝ ΣΑΓΜΑΤΟΠΟΙΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΗΜΑΤΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΧΑΡΤΟΠΟΛΤΟΥ, ΧΑΡΤΙΟΥ &ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΑΠΟ 8 55037338 ΧΑΡΤΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΟΠΤΑΝΘΡΑΚΑ(ΚΩΚ), ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΔΙΥΛΙΣΗΣ 2 - ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΠΥΡΗΝΙΚΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΟΥΣΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ 6 7413441 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΕΛΑΣΤΙΚΟ(ΚΑΟΥΤΣΟΥΚ) 8 17072273 ΚΑΙ ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΛΛΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΜΗ ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ 47 36116024 ΟΡΥΚΤΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΑΣΙΚΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ 2 - ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ, ΜΕ ΕΞΑΙΡΕΣΗ 131 29754666 ΤΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΙΔΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΙΔΩΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ 41 7862805 ΜΑΚ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΩΝ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ 1 - ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ 7 477941 ΜΑΚ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΩΝ 3 - ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑΣ, ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ, ΟΡΓΑΝΩΝ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ 3 ΚΑΙ ΟΠΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΡΟΛΟΓΙΩΝ ΚΑΘΕ ΕΙΔΟΥΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ 2 ΡΥΜΟΥΛΚΟΥΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΗΜΙΡΥΜΟΥΛΚΟΥΜΕΝΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΛΟΙΠΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ 4 12316 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΠΙΠΛΩΝ ΛΟΙΠΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΜΑΚ 69 16153097 ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ 4 846148 ΣΥΛΛΟΓΗ, ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗ ΝΕΡΟΥ 1 - ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ 771 56719169 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΞΥΛΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΞΥΛΟ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΑΠΟ ΞΥΛΟ ΚΑΙ ΦΕΛΛΟ, ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΕΠΙΠΛΑ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΙΔΩΝ ΚΑΛΑΘΟΠΟΙΙΑΣ ΚΑΙ ΣΠΑΡΤΟΠΛΕΧΤΙΚΗΣ 61 5845725 Πηγή: Ε.Σ. Υ.Ε. (Μητρώο επιχειρήσεων) 30

4.4 Εξαγωγική Δραστηριότητα Επιχειρήσεων Ν. Ξάνθης Η εξαγωγική δραστηριότητα στην περιοχή είναι και μακροχρόνια και παραδοσιακή και οφείλεται κυρίως στην εμπορία του καπνού. Σήμερα οι κλάδοι της παραγωγής χάρτου, πλαστικών, ενδυμάτων, ρούχων και εσωρούχων, κονσερβοποιημένων κηπευτικών, μαρμάρων-γρανιτών-πλακιδίων, τσιγάρων, προφίλ αλουμινίων, σπαραγγιών, κτλ αποτελούν τις κύριες εξαγωγικές δραστηριότητες του Νομού. Στον ακόλουθο πίνακα εμπεριέχονται στοιχεία που αναφέρονται στις συγκεκριμένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο εξαγωγικό εμπόριο, αλλά και στα προϊόντα που διακινούν. Πίνακας 4.3: Εξαγωγικές επιχειρήσεις Επωνυμία εξαγωγέα Είδος ΔΡΑΚΟΣ ΑΕ ΞΥΛΕΙΑ ΣΕΒΑΘ ΑΕ ΤΟΜΑΤΟΠΙΠΕΡΙΑ, ΑΓΓΟΥΡΑΚΙ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΓΕΝΝΑΔΙΟΣ ΑΒΕΕ ΚΟΤΟΠΟΥΛΑ ΚΡΕΑΤΕΜΠΟΡΙΚΗ ΞΑΝΘΗΣ ΑΕ ΚΡΕΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΡΕΑΤΩΝ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ ΑΒΕΕ ΠΛΑΣΤΙΚΟ ΤΣΕΡΚΙ, ΣΑΚΙΑ ΥΦΑΝΤΑ, ΠΛΑΣΤΙΚΟΙ ΣΠΑΓΚΟΙ DON & LOW ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΒΕΡΝΙΚΙΑ ICA ΕΛΛΑΣ ΑΕ ΒΕΡΝΙΚΙΑ ΝΕΡΟΥ ΜΑΡΜΑΡΑ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ ΑΕ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΑ ΜΑΡΜΑΡΑ ΒΙΟ-ΚΕΡ ΑΕ ΚΕΡΙΑ AL-VEK ΗΛΙΑΔΗΣ ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΣΜΥΡΔΕΞ ΑΕ ΛΕΙΑΝΤΙΚΑ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΕ ΜΑΡΜΑΡΑ, ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΚΟΥΚΛΑΣ ΑΒΕ ΟΓΚΟΙ ΜΑΡΜΑΡΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΝΙΤΗ ΜΑΡΜΑΡΑ ΘΡΑΚΗΣ ΑΒΕΕ ΠΛΑΚΙΔΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟΥ ΜΑΡΜΑΡΟΥ ΑΦΡΟΤΕΞ ΑΕ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΦΡΟΤΕΞ-ΥΦΑΣΜΑΤΑ- ΕΠΙΠΛΑ ΚΑΡΑΜΗΤΣΙΔΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ-ΣΙΔΗΡΟΥ ΣΙΑ ΟΕ Α. ΚΟΣΜΙΔΗΣ ΚΑΙ ΣΙΑ ΟΕ ΡΟΛΑ ΠΟΛΥΑΙΘΥΛΕΝΙΟΥ MAXI ΑΒΕΕ ΣΤΡΩΜΑΤΑ ΣΕΚΑΠ ΑΕ ΤΣΙΓΑΡΑ GMS ΥΠΟΔΗΜΑΤΑ ΥΦΑΝΤΗΡΙΑ ΞΑΝΘΗΣ ΑΕ ΥΦΑΣΜΑΤΑ ΕΠΙΠΛΩΣΕΩΝ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ ΑΕ ΧΑΛΒΑΣ-ΤΑΧΙΝΙ GMC ΑΒΕΕ ΧΑΛΥΒΟΥΡΓΙΚΑ ΧΥΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ INTRARAK ΑΕ ΧΑΡΤΙΝΕΣ ΣΑΚΟΥΛΕΣ ΧΑΡΤΙΞ ΑΕΒΕ ΧΑΡΤΟΤΑΠΕΤΣΑΡΙΕΣ ΤΟΙΧΟΥ 31

ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΗ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΠΕ ΣΠΑΡΑΓΓΙΑ ΝΩΠΑ, ΞΕΡΕΣ ΝΤΟΜΑΤΕΣ, ΠΙΠΕΡΙΕΣ ΚΛΠ Α. ΚΕΤΙΠΗ- Σ.ΚΕΤΙΠΗ ΟΕ ΣΠΑΡΑΓΓΙΑ ΕΡΑΣΜΙΟ ΕΠΕ ΣΠΑΡΑΓΓΙΑ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΑ ΘΡΑΚΗΣ ΑΕ ΚΟΝΣΕΡΒΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΧΑΡΤΟΠΟΙΙΑ ΘΡΑΚΗΣ ΑΕ ΠΟΥΛΙΟΣ ΑΕ ΧΑΡΤΗΣ TISSUE ΜΑΡΜΑΡΑ, ΓΡΑΝΙΤΕΣ Πηγή: ΕΒΕ Ξάνθης Η Γερμανία είναι η κυριότερη χώρα-αποδέκτης των εξαγωγών, απορροφώντας το 70% της δραστηριότητας του νομού μέσω 26 διαφορετικών συναλλαγών. Ακολουθούν η Γαλλία με το 11%, η Ιταλία και η Μ. Βρετανία με το 7% και οι λοιπές χώρες με το υπόλοιπο 12%. 4.5 Εισαγωγικές Επιχειρήσεις Ν. Ξάνθης Η εισαγωγική δραστηριότητα στον Νομό Ξάνθης είναι φανερό ότι έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια λόγω αυξημένων απαιτήσεων-αναγκών του αγοραστικού κοινού. Η ανάπτυξη αυτή παρατηρείται σε όλους ανεξαιρέτως τους βιομηχανικούς κλάδους. Παρακάτω παρουσιάζονται ενδεικτικά κάποιες από τις εισαγωγικές εταιρείες που εδρεύουν στο Νομό Ξάνθης. Πίνακας 4.4: Εισαγωγικές επιχειρήσεις Επωνυμία εισαγωγέα ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗΣ ΟΕ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗΣ Ε.ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΣ Π. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΣΤΕΡΓΙΑΔΗΣ Ι. ΕΠΕ ΘΑΓΓΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΓΥΡΙΟΣ ΘΑΓΓΟΠΟΥΛΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΓΚΟΝΤΟΛΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΟΥΣΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΑΒΕΕ- ΞΕΕ ΑΛΣΑΜΑΡ ΑΒΕΕ ΙΓΝΑΤΙΑΔΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ & ΣΙΑ ΟΕ ΚΟΥΚΛΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΜΑΡΜΑΡΑ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ ΑΕ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΙ ΑΦΟΙ ΟΕ Είδος ΑΝΕΛΚΥΣΤΗΡΕΣ-ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ-ΑΝΤΑΛ/ΚΑ-ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ-ΑΝΤΑΛ/ΚΑ-ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ ΜΑΡΜΑΡΑ-ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΜΑΡΜΑΡΑ-ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΜΑΡΜΑΡΑ-ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΜΑΡΜΑΡΑ-ΓΡΑΝΙΤΕΣ ΜΑΡΜΑΡΑ-ΓΡΑΝΙΤΕΣ Πηγή: www.wes.gr Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα, μπορούμε να πούμε ότι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις εισαγωγές στο Ν. Ξάνθης ασχολούνται με το εμπόριο και την μεταπώληση αυτοκινήτων και ανταλλακτικών αυτοκινήτων όπως επίσης και στο εμπόριο 32

μαρμάρων και γρανιτών. Μελετώντας τον κλάδο δραστηριότητας μεταπώλησης αυτοκινήτων δεν μπορούμε να δώσουμε κάποια λύση έτσι ώστε να μειωθεί η συγκεκριμένη εισαγωγική δραστηριότητα διότι η περιοχή αλλά και γενικότερα η οικονομία και η αγοραστική δύναμη της Ελλάδας είναι περιορισμένη για μία τέτοια επένδυση. Όσον αφορά την εισαγωγή μαρμάρων και γρανιτών δεν μπορεί επίσης να μειωθεί γιατί τα είδη μαρμάρων που είναι στο επίκεντρο του καταναλωτικού κοινού απέχουν από αυτά που βρίσκονται στο Ν. Ξάνθης σε αφθονία. 4.6 Οικονομικές Δραστηριότητες 4.6.1 Πρωτογενής τομέας Η γεωργία, η κτηνοτροφία και η δασοπονία είναι βασικοί κλάδοι αγροτικής οικονομίας, αλλά και γενικότερα της οικονομίας της περιοχής. Αυτή περιλαμβάνει μία ποικιλία υποπεριοχών, με ιδιαίτερα γεωγραφικά, βιοκλιματικά και οικολογικά χαρακτηριστικά. Οι παραπάνω κλάδοι εμφανίζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις και εξίσου πλούσια ποικιλία σε κατηγορίες, είδη παραγωγής και τρόπους αξιοποίησης. Η παραγωγική σύνθεση μεταβάλλεται ανάλογα με το υψόμετρο, την παράδοση και τα μέσα παραγωγής, την ηλικιακή σύνθεση του αγροτικού πληθυσμού, την αξιοποίηση επιδοτούμενων προγραμμάτων στον αγροτικό τομέα, τις επιπτώσεις της νέας ΚΑΠ σε κάθε περιοχή, τους περιβαλλοντικούς περιοριστικούς παράγοντες (π.χ. ζωνοποίηση προστατευμένων περιοχών), καθώς και άλλα χαρακτηριστικά που διαθέτει η κάθε περιφέρεια. Έτσι, από τα ορεινά προς τις πεδινές περιοχές, παρατηρείται μία διαφοροποίηση από καλλιέργειες όπως τα σιτηρά σε πιο δυναμικούς κλάδους όπως το καλαμπόκι, τα τεύτλα, το βαμβάκι κ.α. Γενικά, σε ότι αφορά τη γεωργία, οι κλάδοι που επικρατούν είναι οι δυναμικές καλλιέργειες, αν και τελευταία, αξιοποιώντας την γεωθερμία ή τις βιολογικές καλλιέργειες, γίνεται προσπάθεια απαγκίστρωσης από τις παραδοσιακές και χωρίς προοπτική καλλιέργειες. Η κτηνοτροφία βασίζεται κυρίως στην εκτροφή βοοειδών και αιγοπροβάτων και παράλληλα στην εκτροφή χοίρων και πουλερικών. Στον τομέα της δασοπονίας η εκμετάλλευση των δασών γίνεται κυρίως για καύσιμη και οικοδομική ξυλεία και δευτερευόντως για την παραγωγή στύλων. Τα δάση είναι επίσης κατάλληλα για ανάπτυξη υπηρεσιών αναψυχής. Ειδικότερα ο πρωτογενής τομέας αναλύεται ως εξής: 33