AND012 - Έλος Βόρη Περιγραφή Το έλος Βόρη βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα βόρεια - βορειοδυτικά του οικισμού Βουρκωτή στην Άνδρο. Ο υγρότοπος περιλαμβάνεται στην απογραφή του WWF Ελλάς για τους υγρότοπους του Αιγαίου (Κατσαδωράκης & Παραγκαμιάν 2007). Πρόκειται για σύστημα υγρότοπων που περιλαμβάνει την εκβολή δύο ρεμάτων μόνιμης ροής και ένα έλος στα ανάντη το οποίο συντηρεί υπολειμματικό υδροχαρές δάσος σκλήθρων, σπάνιο για τα νησιωτικά δεδομένα (οικότοπος προτεραιότητας). Το έλος Βόρη είναι ο πιο σημαντικός υγρότοπος του νησιού και ένας από τους σημαντικότερους σε ολόκληρες τις Κυκλάδες, με μεγάλη βιολογική ποικιλία και με παρουσία ενδιαφερόντων ειδών φυτών και ζώων. Απαντώνται οι οικότοποι 91E0* - Υπολειμματικά αλλουβιακά δάση (Alnion glutinoso-incanae), 1410 - Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi), 72Α0 - Καλαμώνες, 2120 - Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria (λευκές θίνες), 92C0 - Δάση πλάτανου της Ανατολής (Platanion orientalis), 2260 - Θίνες με βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων (Cisto-Lavenduletalia). Η βλάστηση είναι κυρίως δενδρώδης με σκλήθρα, ιτιές, λυγαριές, πλατάνια και δευτερευόντως υπερυδατική και υφυδατική, ενώ υπάρχουν και εκτενή τμήματα αμμόφιλης βλάστησης. Ο υγρότοπος συντηρεί σχετικά μεγάλο αριθμό γραμμωτών νεροχελωνών (Mauremys rivulata), ενώ έχουν παρατηρηθεί αρκετά είδη μεταναστευτικών πουλιών, κάποια από τα οποία φωλιάζουν στον υγρότοπο. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες είναι ήπιες, ωστόσο λόγω της όμορφης παραλίας η όχληση και οι τουριστικές δραστηριότητες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είναι έντονες. Στη λεκάνη απορροής κυριαρχούν οι καλλιέργειες και η βόσκηση ενώ υπάρχουν λίγες διασκορπισμένες κατοικίες. Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός των ορίων Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (GR4220001), Ζώνης Ειδικής Προστασίας (GR4220028), Καταφύγιου Άγριας Ζωής (ΦΕΚ 936/Β/1998) και Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά (Πορτόλου και συν. 2009). Οι σημαντικότερες απειλές για τον υγρότοπο προκύπτουν από την τουριστική κίνηση και τις συναφείς δραστηριότητες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. [Επίσκεψη για την απογραφή: Ν. Γεωργιάδης 5/2008]. Γεωγραφικά στοιχεία Περιφέρεια: Νοτίου Αιγαίου Περιφερειακή ενότητα: Κυκλάδων Νησί: Άνδρος Δήμος: Άνδρου Πλησιέστερος οικισμός: Βουρκωτή Απόσταση από πλ. οικισμό: 4.6 χλμ βόρεια - βορειοδυτικά Συντεταγμένες (WGS84): 24.873081 Α - 37.901190 Β Θεμελιώδη στοιχεία Θέση υγρότοπου: Παράκτιος Τύπος υγρότοπου: Φυσικός Έκταση: 141.0 στρέμ. Υδρολογική αλληλεπίδραση με άλλον υγρότοπο: Όχι Αλατότητα νερού: Υφάλμυρο Είσοδος γλυκού νερού: Χείμαρρος / Ρύακας Τύπος επιφανειακής εξόδου νερού: Έξοδος από παρυφές λίμνης, ή ανεμπόδιστη έξοδος από ποτάμι Ελεύθερη επιφάνεια νερού (%): 26-50 Παρουσία νερού: Μόνιμη WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: AND012 - Έλος Βόρη..
Καθεστώτα προστασίας Κάλυψη (%) Κατηγορία προστασίας Τύπος προστασίας Ονομασία περιοχής Κωδικός Περιοχή προστασίας οικοτόπων και ειδών Καταφύγιο άγριας ζωής Μεγάλα Βράχια K659 Περιοχή προστασίας οικοτόπων και ειδών Ειδική ζώνη διατήρησης Άνδρος: Όρμος Βιτάλι & GR4220001 Κεντρικός Ορεινός Όγκος 100 Περιοχή προστασίας οικοτόπων και ειδών Ζώνη ειδικής προστασίας Άνδρος: Κεντρικό και Νότιο Τμήμα, Γύρω Νησίδες και Παράκτια Θαλάσσια Ζώνη 100 GR4220028 40 Νομοθεσία ΦΕΚ 936/Β/1998 Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011) Ν. 3937/2011 (ΦΕΚ 60/Α/2011) Άλλοι χαρακτηρισμοί Χαρακτηρισμός στην Ευρωπαϊκή Β.Δ. προστατευόμενων περιοχών (CDDA) Κωδικός CDDA Κατηγορία GR95 Κατηγορία προστατευόμενης περιοχής κατά IUCN Σημαντική περιοχή για τα πουλιά Κωδικός ΣΠΠ Όνομα περιοχής GR147 Νήσος Άνδρος και νησίδες 100 Εθνική απογραφή υγρότοπων Κωδικός Ονομασία Κατάσταση υγρότοπου Κατάσταση (MEDWET): 2- Το αρχικό φυσικό περιβάλλον/τοπίο κυριαρχεί στο χώρο (>50%) Ιδιοκτησιακό καθεστώς Αξίες υγρότοπου 106 Σταθεροποιήση ακτογραμμής 109 Υποστήριξη τροφικών αλυσίδων 110 Ενδιαίτημα άγριων ειδών ζώων και φυτών 111 Αναψυχή 201 Παρουσία ενδιαφερόντων ειδών άγριων ζώων και φυτών 204 Αγροτική 205 Υδρευτική/Αρδευτική 301 Μεγάλη βιολογική ποικιλία Δραστηριότητες στον υγρότοπο Δραστηριότητα Ένταση WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: AND012 - Έλος Βόρη..
140 = Βόσκηση Μεσαία 190 = Άλλες αγροτικές και δασοκομικές δραστηριότητες 403 = διασκορπισμένες κατοικίες 502 = οδικό δίκτυο Δραστηριότητες στη λεκάνη απορροής Δραστηριότητα Ένταση 100 = Καλλιέργειες Μεσαία 140 = Βόσκηση Μεγάλη 230 = Κυνήγι Άγνωστη 403 = διασκορπισμένες κατοικίες 502 = οδικό δίκτυο Επιπτώσεις Επίπτωση Ένταση AS- = Μείωση αισθητικής τοπίου Τύποι οικότοπων Τύπος 1410 Μεσογειακά αλίπεδα (Juncetalia maritimi) 2120 Κινούμενες θίνες της ακτογραμμής με Ammophila arenaria («λευκές θίνες») 2260 Θίνες με βλάστηση σκληρόφυλλων θάμνων Cisto-Lavenduletalia 72Α0 Καλαμώνες 91E0 * Αλλουβιακά δάση με Alnus glutinosa και Fraxinus excelsior (Alno-Padion, Alnion incanae, Salinion albae) 26-50 92C0 Δάση Platanus orientalis και Liquidambar orientalis (Platanion orientalis) Τύποι υγρότοπων (κατά Ramsar) Τύπος 4 -- Εποχικά πλημμυριζόμενες αγροτικές γαίες (συμπεριλαμβανομένων των εντατικά καλλιεργούμενων ή βοσκούμενων υγρών λιβαδιών η/και των βοσκότοπων) E -- Αμμώδεις, χαλικώδεις και κροκαλώδεις παραλίες. Περιλαμβάνονται συστήματα αμμοθινών, λωρίδες άμμου και αμμώδεις νησίδες F -- Εκβολικά ύδατα. Τα μόνιμα ύδατα των εκβολών και τα εκβολικά συστήματα των δέλτα 26-50 M -- Ποταμοί και ρυάκια με συνεχή ροή W -- Έλη με θάμνους. Έλη γλυκού νερού στα οποία κυριαρχεί θαμνώδης βλάστηση. Ο πυθμένας αποτελείται από ανόργανα υλικά Τύποι βλάστησης Τύπος Αμμόφιλη Θαμνώδης / Δενδρώδης 51-75 Υγρολιβαδική Υπερυδατική Υφυδατική <5 WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: AND012 - Έλος Βόρη..
Χλωρίδα Χλωρίδα Κυριαρχία Alnus glutinosa Κυρίαρχο Centaurea spinosa Juncus sp. Ammophila arenaria Arundo donax Nerium oleander Phragmites australis Platanus orientalis Potamogeton sp. Salix sp. Tamarix sp. Typha sp. Vitex agnus-castus Πανίδα Παρουσία στον υγρότοπο Θηλαστικά Αριθμός ατόμων Κατάσταση φωλιάσματος Ardea alba (L., 1758) Ardea purpurea (L., 1766) Egretta garzetta (L., 1766) Hippolais pallida (Hemprich & Ehrenberg, 1833) Πουλιά Ερπετά Mauremys rivulata (Valenciennes, 1833) Broggi 1996 Αμφίβια Ψάρια Mugil cephalus Linnaeus, 1758 Ασπόνδυλα Βιβλιογραφία Broggi, M. F. 1996. Wetlands on the island of Andros, their amphibians and hydrophilous reptiles (Amphibia, Reptilia; Cyclades, Greece). HERPETOZOA 8(3/4):135 144. Κατσαδωράκης, Γ., και Κ. Παραγκαμιάν. 2007. Απογραφή των υγροτόπων των νησιών του Αιγαίου: Ταυτότητα, οικολογική κατάσταση και απειλές. Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση - WWF Ελλάς, Αθήνα. 392 σελ. Πορτόλου, Δ., Σ. Μπουρδάκης, Χ. Βλάχος, Θ. Καστρίτης και Τ. Δημαλέξης (επ.). 2009. Οι Σημαντικές Περιοχές για τα Πουλιά της Ελλάδας. Περιοχές Προτεραιότητας για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αθήνα. 497 σελ. WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: AND012 - Έλος Βόρη..
WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: AND012 - Έλος Βόρη..
WWF Ελλάς. Απογραφικό δελτίο: AND012 - Έλος Βόρη..