Αυτός ο κόσµος ο µικρός, ο µέγας.. 1
Μελέτη Ιστολογικών Παρασκευασµάτων στο µάθηµα της Βιολογίας Ενιαίου Λυκείου ΝΑΞΟΣ 2004 2
Μελέτη Ιστολογικών Παρασκευασµάτων στο µάθηµα της Βιολογίας Ενιαίου Λυκείου Συντονιστής Έργου: Μαργαρίτης Γιάννης (Φυσικός, Υπεύθυνος Ε.Κ.Φ.Ε. Νάξου) Μικροσκόπηση - Φωτογράφηση των παρασκευασµάτων, σχόλια και κείµενα: Κίζη Θέκλα (Κυτταρολόγος PhD, ιευθύντρια του Κυτταρολογικού Εργαστηρίου του Γ.Ν. - Κ.Υ. Νάξου) Επεξεργασία στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και κείµενα: Κρητικού Σοφία (Φυσικός MSc, συνεργάτρια Ε.Κ.Φ.Ε. Νάξου) 3
Μελέτη Ιστολογικών Παρασκευασµάτων στο µάθηµα της Βιολογίας Ενιαίου Λυκείου Με την πρωτοβουλία του Εργαστηριακού Κέντρου Φυσικών Επιστηµών (Ε.Κ.Φ.Ε.) Νάξου δηµιουργήθηκε η παρούσα εργασία, µε σκοπό την αποσαφήνιση των παρασκευασµάτων βιολογίας των εργαστηρίων των Ενιαίων Λυκείων. Για την επίτευξη του παραπάνω σκοπού κρίθηκε απαραίτητη η συνεργασία του Κυτταρολογικού Εργαστηρίου του Νοσοκοµείου - Κ Υ Νάξου. Στόχοι της εργασίας αυτής είναι: 1. Να βοηθηθεί ο εκπαιδευτικός µέσω των διαφανειών και των σχετικών σχολίων, στην διδασκαλία και ερµηνεία των παρασκευασµάτων στο εργαστήριο της µικροσκόπησης, καθώς και να εξοικειωθεί µε λεπτοµέρειες σε µεγαλύτερες µεγεθύνσεις, ώστε να µπορεί να τις µεταφέρει στο µικροσκόπιο. 2. Να µπορεί ο µαθητής να αναζητά και να αναγνωρίζει στο µικροσκόπιο στοιχεία που έχει διδαχθεί από την ύλη της βιολογίας και που προβάλλονται στις διαφάνειες. 3. Να µπορούν να δουν τα παρασκευάσµατα σε ηλεκτρονική µορφή και µαθητές σχολείων, που δεν διαθέτουν τα πρωτότυπα παρασκευάσµατα ή µικροσκόπιο. 4
1α.Αίµα ανθρώπου (επίχρισµα) µε λευκά και ερυθρά αιµοσφαίρια 4x 5
1β. Αίµα ανθρώπου (επίχρισµα) µε λευκά και ερυθρά αιµοσφαίρια Πολυµορφοπύρηνα λευκά αιµοσφαίρια Ερυθρά αιµοσφαίρια Λεµφοκύτταρο 20x 6
1γ. Αίµα ανθρώπου (επίχρισµα) µε λευκά και ερυθρά αιµοσφαίρια 40x 7
1δ. Αίµα ανθρώπου (επίχρισµα) µε λευκά και ερυθρά αιµοσφαίρια 20x 8
2α. Χρωµοσώµατα ανθρώπου (καρυότυπος) µε χρώση Giemsa 4x 9
2β. Χρωµοσώµατα ανθρώπου µε χρώση Giemsa. 40x 10
3. Καρυότυπος θήλεως µε χρώση Giemsa 40x 11
4. Βακτήρια (+) κατά Gram (επίχρισµα) 4x 12
5. Βακτήρια (-) κατά Gram (επίχρισµα) 4x 13
5α. Βακτήρια (-) και (+) κατά Gram (επίχρισµα) Τα βακτηρίδια και οι κόκκοι προκειµένου να τυποποιηθούν χωρίζονται σε δύο µεγάλες κατηγορίες : τα Gram (+), δηλαδή όσα χρωµατίζονται µε βασεόφιλη χρώση και τα Gram (-), όσα µετά από επεξεργασία δεν κατακρατούν την χρώση αυτή. 14
6α. ιάφορες φάσεις µίτωσης φυτικού οργανισµού (Allium cepa) τοµή ρίζας 10x 15
6β. ιάφορες φάσεις µίτωσης φυτικού οργανισµού (Allium cepa) τοµή ρίζας 20x 16
7α. Τοµή όρχεως θηλαστικού 10x 17
7β. Τοµή όρχεως θηλαστικού 20x ιακρίνονται τοµές σπερµατικών σωληναρίων 18
7γ. Τοµή όρχεως θηλαστικού ιακρίνεται η βασική στιβάδα των σπερµατικών σωληναρίων από τα κύτταρα της οποίας (σπερµατογόνια) ξεκινά η διαδικασία της σπερµατογένεσης (σπερµατοκύτταρα σπερµατίδες σπερµατοζωάρια) 40x 19
7δ. Τοµή όρχεως θηλαστικού Αυλός σπερµατικού σωληναρίου µε σπερµατοζωάρια 20
8. Σπερµατοζωάρια θηλαστικού (επίχρισµα σπέρµατος) 10x 21
9α. Ωοθήκη θηλαστικού (ωάριο) 4x 22
9β. Ωοθήκη θηλαστικού (ωάριο) 23
9γ. Ωοθήκη θηλαστικού (ωάριο) Πυρήνας ωαρίου θυλακιοκύτταρα Μεγέθυνση ωαρίου 40x 24
10α. Ωοθυλάκιο θηλαστικού (ωοθήκη) 4x 25
10β. Ωοθυλάκιο θηλαστικού (ωοθήκη) (θυλακιοκύτταρα) 20x 26
11. Τοµή γραµµωτών µυών 4x 27
12α. Εγκέφαλος ανθρώπου. Τοµή που δείχνει τη φαιά ουσία Φαιά ουσία Έλικα εγκεφάλου 4x 28
12β. Εγκέφαλος ανθρώπου. Τοµή που δείχνει τη φαιά ουσία 20x 29
12γ. Εγκέφαλος ανθρώπου Νευρικά κύτταρα πυρήνας 30
13α. Ανθρώπινο νεύρο. Τοµή που δείχνει τη λευκή ουσία 4x 31
13β. Ανθρώπινο νεύρο. Τοµή που δείχνει τη λευκή ουσία 10x 32
14α. Συκώτι ανθρώπου. Τοµή που δείχνει την δοµή του λοβίου 4x 33
14β. Συκώτι ανθρώπου. Τοµή που δείχνει την δοµή του λοβίου 40x Το ηπατικό αγγείο. ιακρίνεται το αίµα και τα ηπατικά κύτταρα. 34
14γ. Συκώτι ανθρώπου. Τοµή που δείχνει την δοµή του λοβίου. Στα ηπατικά κύτταρα το πυρήνιο διακρίνεται έντονο, λόγω της συνεχούς δραστηριότητας τους (αναβολισµός και καταβολισµός των ουσιών). 40x 35
15α. Ιστός οστού. Τοµή που δείχνει τα συστήµατα Άβερς 10x 36
15β. Ιστός οστού. Τοµή που δείχνει τα συστήµατα Άβερς Οστικές κοιλότητες Κανάλι Άβερς (Havers) Εγκάρσια διατοµή οστέινης ουσίας όπου έχει χρησιµοποιηθεί ειδική χρώση για να φαίνονται τα συστήµατα Havers. Οι σκούρες κηλίδες είναι οι οστικές κοιλότητες. 37
16α. Λεµφαδένηµα ανθρώπου µε καρκινικά κύτταρα (τοµή) 4x 38
16β. Λεµφαδένηµα ανθρώπου µε καρκινικά κύτταρα (τοµή) 40x 39
17. Μελανωσάρκωµα σε ανθρώπινο δέρµα (τοµή). 4x 40
18α. Ανθρώπινος πνεύµονας, τοµή µε υγιή κύτταρα 4x 41
18β. Ανθρώπινος πνεύµονας, τοµή µε υγιή κύτταρα κυψελίδα Τριχοειδές αγγείο Ερυθρά αιµοσφαίρια 20x 42
19α. Ανθρώπινος πνεύµονας, τοµή µε καρκινικά κύτταρα 4x 43
19β. Ανθρώπινος πνεύµονας, τοµή µε καρκινικά κύτταρα 20x 44
19γ. Ανθρώπινος πνεύµονας, τοµή όγκου πνεύµονα 10x 45
20α. Τοµή εγκάρσια βλαστού, δικοτυλήδονου φυτού (Erysiphe) 4x 46
20β. Τοµή εγκάρσια βλαστού, δικοτυλήδονου φυτού (Erysiphe) 40x 47
Ευχαριστούµε θερµά: Το Κυτταρολογικό Εργαστήριο του Νοσοκοµείου - Κέντρου Υγείας Νάξου. Την κ. Θέκλα Κίζη για την πολύτιµη βοήθειά της. 48