8.1. Περιγραφή των γενικών όρων 8.2. Περιγραφή ανά Μέτρο

8. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΘΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΛΕΓΕΙ 8.1. Περιγραφή των γενικών όρων 8.2. Περιγραφή ανά Μέτρο 8.2.0. 1 Δράσεις μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης 8.2.1. Νομική βάση Άρθρo 14 του Κανονισμού (ΕΕ) 1305/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το ΕΓΤΑΑ. Άρθρο 6 και σημείο 8.2.ε.1 (Μέρος 1) και Μέρος 4 του Παραρτήματος Ι, της εκτελεστικής πράξης Άρθρο 3 της κατ εξουσιοδότηση πράξης 8.2.2. Γενική περιγραφή του μέτρου, συμπεριλαμβανομένης της λογικής παρέμβασης και της συνεισφοράς των Περιοχών Εστίασης (ΠΕ) και των εγκάρσιων στόχων Στο πλαίσιο του μέτρου αυτού, πραγματοποιούνται δράσεις μεταφοράς γνώσης και ενημέρωσης με στόχο την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού που απασχολείται στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοπονίας, των διαχειριστών γης και στις πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις («ΜΜΕ») οι οποίες δραστηριοποιούνται στις αγροτικές περιοχές. Η εξέλιξη και η εξειδίκευση της γεωργίας και της δασοπονίας και οι ιδιαίτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ στις αγροτικές περιοχές απαιτούν κατάλληλο επίπεδο τεχνικής και οικονομικής κατάρτισης, και αυξημένη ικανότητα πρόσβασης, ανταλλαγής γνώσεων και πληροφοριών, μεταξύ άλλων, μέσω διάχυσης των βέλτιστων γεωργικών και δασοκομικών μεθόδων παραγωγής. Το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των απασχολούμενων, ιδιαίτερα στον πρωτογενή τομέα (σχεδόν το 97% των αγροτών και το 83% των νέων αγροτών κάτω 35ετών είναι χωρίς τυπική κατάρτιση), αναδείχθηκε από την ανάλυση SWOT ως ένα από τα σημαντικά αδύνατα σημεία που θα πρέπει να αμβλυνθούν. Η ιδιαιτερότητα του πρωτογενή τομέα και η ειδοποιός διαφορά με τους άλλους κλάδους είναι η έλλειψη βασικών γνώσεων σε πολύ μεγάλο ποσοστό των απασχολουμένων, το μεγάλο ποσοστό εμπειρικής γνώσης και η μεγάλη γεωγραφική διασπορά των απασχολούμενων, που διαμορφώνει την ανάγκη για ένα ειδικό σχεδιασμό των δράσεων μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης των απασχολουμένων στον πρωτογενή τομέα. Με το παρόν μέτρο θα δοθεί στήριξη εκτός από τα κλασσικά προγράμματα κατάρτισης και σε άλλες μορφές μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης όπως είναι τα εργαστήρια, η εξατομικευμένη καθοδήγηση, οι δραστηριότητες επίδειξης, οι δράσεις ενημέρωσης, αλλά και οι βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές ή επισκέψεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και δάση. Οι δράσεις αυτές είναι σημαντικές για την προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών και τη βελτίωση της βιωσιμότητας, της ανταγωνιστικότητας, της αποδοτικής διαχείρισης των πόρων και των περιβαλλοντικών επιδόσεων των γεωργικών και δασοπονικών εκμεταλλεύσεων. Επιπρόσθετα, το μέτρο συνεισφέρει στην αύξηση των δεσμών μεταξύ της γεωργίας και της έρευνας. Στο πλαίσιο του στρατηγικού προγραμματισμού, το μέτρο αυτό είναι οριζόντιο για όλες τις προτεραιότητες της Ένωσης για την αγροτική ανάπτυξη. Ωστόσο συνεισφέρει κυρίως στην προτεραιότητα 1 «προώθηση της μεταφοράς γνώσεων και της καινοτομίας στη γεωργία, τη δασοπονία και τις αγροτικές περιοχές» και ιδιαίτερα στην περιοχή εστίασης 1Γ «προώθηση της διά βίου μάθησης και της επαγγελματικής κατάρτισης στους τομείς της γεωργίας και της δασοπονίας». Η στήριξη βάσει του παρόντος μέτρου δεν περιλαμβάνει μαθήματα ή κατάρτιση, τα οποία αποτελούν μέρος κανονικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων ή συστημάτων σε επίπεδο δευτεροβάθμιας ή ανώτερης εκπαίδευσης.

Οι δράσεις που υλοποιούνται στο πλαίσιο του μέτρου δε σχετίζονται με παρεμβάσεις ενημέρωσης που υλοποιούνται στο πλαίσιο του Εθνικού Αγροτικού Δικτύου και στο πλαίσιο της δημοσιότητας και ενημέρωσης του ΠΑΑ. Οι σημαντικότερες ενδεικτικές θεματικές ενότητες μεταφοράς γνώσης και ενημέρωσης, σύμφωνα με την ανάλυση SWOT, περιγράφονται ανά προτεραιότητα στον παρακάτω πίνακα: Θεματικές ενότητες για μεταφορά γνώσης και ενημέρωσης (σύμφωνα με ανάλυση SWOT) Προτεραιότητα 2 1) Νέες τεχνικές διαχείρισης των πόρων (νερό, ενέργεια) 2) Νέες ποικιλίες ή καλλιέργειες 3) Χρηματοοικονομική διαχείριση των εκμεταλλεύσεων 4) Μεγάλα προγράμματα κατάρτισης εισόδου στη γεωργία νέων χωρίς πρότερη σχέση με τη γεωργία 5) Αναδιάρθρωση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων 6) Εγκατάσταση νέων (coaching, mentoring) σε γεωργικές και μη δραστηριότητες Προτεραιότητα 3 1) Σήματα ποιότητας 2) Οργάνωση εμπορίας αγροτικών προϊόντων 3) Οργάνωση αγορών αγροτών 4) Δημοπρατήρια 5) Ηλεκτρονικές συναλλαγές Προτεραιότητα 4 1) Νέες τεχνικές διαχείρισης των πόρων (νερό, ενέργεια) 2) Οι Κοινοτικές Οδηγίες και Κανονισμοί για τα Ενδιαιτήματα, τα Πτηνά και το Νερό 3)Καλλιεργητικές πρακτικές διατήρησης των εδαφών από διάβρωση 4) Ολοκληρωμένη διαχείριση 5) Βιολογική γεωργία Προτεραιότητα 5 1) Νέες τεχνικές διαχείρισης των πόρων (νερό, ενέργεια) και των λιπασμάτων 2) Καλλιέργειες βιοκαυσίμων 3) ΑΠΕ σε θερμοκήπια και σταβλισμένη κτηνοτροφία 4) Παραγωγή βιομάζας από καλλιέργειες και υπολείμματα καλλιεργειών 5) Παραγωγή βιομάζας στα δάση 6) Διαχείριση αποβλήτων κτηνοτροφίας 7) Διαχείριση δασών για την κλιματική αλλαγή (δέσμευση διοξειδίου, αύξηση ανθεκτικότητας) 8) Ανθεκτικές καλλιέργειες στη κλιματική αλλαγή Προτεραιότητα 6 1) Εγκατάσταση και διαχείριση μη-γεωργικών επιχειρήσεων 2) Αγροτουρισμός 3) Οργάνωση εμπορίας αγροτικών προϊόντων 4) Οργάνωση αγορών αγροτών 5) Ηλεκτρονική διακυβέρνηση 2

8.2.3. Πεδίο εφαρμογής, επίπεδο στήριξης και άλλες πληροφορίες (κατανεμημένα ανά υπο-μέτρο και είδος δράσης) Μέτρο σύμφωνα με τον Καν. (ΕΕ) 1305/2013 Κωδικός Μέτρου Τίτλος Υπομέτρου Κωδικός Υπομέτρου αρθ. 14 Μεταφορά γνώσης δράσεις ενημέρωσης και 1 Στήριξη για επαγγελματική κατάρτιση και δράσεις απόκτησης δεξιοτήτων (επιμορφωτικά μαθήματα, εργαστήρια και ατομική καθοδήγηση) 1.1 Στήριξη για δράσεις επίδειξης και δράσεις ενημέρωσης 1.2 Στήριξη για βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές για διαχείριση γεωργικών και δασικών εκμεταλλεύσεων και δασών, καθώς και επισκέψεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και δάση 1.3 3

Τίτλος ή αναφορά της Δράσης 1.1. Στήριξη για επαγγελματική κατάρτιση και δράσεις απόκτησης δεξιοτήτων Περιγραφή της Δράσης Οι δράσεις επαγγελματικής κατάρτισης και απόκτησης δεξιοτήτων, αξιοποιούν τις σύγχρονες εκπαιδευτικές μεθόδους, τις νέες τεχνολογίες και προσαρμόζονται στις ανάγκες των εν δυνάμει ωφελούμενων, ενισχύοντας, εκτός από τα κλασσικά προγράμματα κατάρτισης και άλλους τύπους επαγγελματικής κατάρτισης και απόκτησης δεξιοτήτων: Προγράμματα κατάρτισης και επιμόρφωσης διάρκειας μέχρι 300 ώρες ανάλογα με το θεματικό πεδίο. Εργαστήρια (workshops): αφορούν μία θεματική συνάντηση ή φόρουμ (forums) για ένα συγκεκριμένο θέμα, που αναδεικνύεται από μια ομάδα ωφελούμενων. Επαγγελματική Καθοδήγηση (Coaching): εξατομικευμένη υπηρεσία που έχει στόχο να δώσει απαντήσεις σε ειδικές ανάγκες. Σύμφωνα με τη ανάλυση SWOT οι νέοι επιχειρηματίες (γεωργοί ή όχι) θα πρέπει να μπορούν να αξιοποιήσουν υπηρεσίες coaching κατά την εγκατάσταση και εκκίνηση (start up) της νέας δραστηριότητας. Προγράμματα κατάρτισης μέσω διαδικτύου ή άλλων ηλεκτρονικών μέσων (e-learning courses): Με την μέθοδο αυτή θα γίνει ευκολότερα και αποτελεσματικότερα η κατάρτιση των ωφελούμενων στις νησιωτικές, ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές, αφού η συγκεκριμένη μέθοδος δεν απαιτεί τη φυσική παρουσία των εκπαιδευομένων στην αίθουσα διδασκαλίας και ταυτόχρονα δίνει τη δυνατότητα για κατάρτιση μεγάλου αριθμού εκπαιδευομένων σε διαφορετικές περιοχές της χώρας. Επιπλέον, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση θα δώσει την ευκαιρία στους καταρτιζόμενους να γνωρίσουν και να χρησιμοποιήσουν τις ΤΠΕ. Τύπος στήριξης H ενίσχυση χορηγείται με τη μορφή επιχορήγησης και το ύψος της υπολογίζεται ως ποσοστό των επιλέξιμων δαπανών. Σύνδεση με άλλη νομοθεσία Η εφαρμογή του μέτρου πρέπει να είναι συμβατή με τη νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις. ΚΥΑ 1.5188/3.968/2011 (ΦΕΚ 915/Β/20.5.2011) - Ενιαίο Σύστημα Διαχείρισης Ενεργειών Κατάρτισης (ΕΣΔΕΚ). Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 702/2014 της Επιτροπής για την απαλλαγή ενισχύσεων κατά κατηγορία στην γεωργία. Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 651/2014 της Επιτροπής για την απαλλαγή ενισχύσεων κατά κατηγορία. Κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στον γεωργικό και τον δασοκομικό τομέα και στις αγροτικές περιοχές για την περίοδο 2014-2020 Δικαιούχοι Επιλέξιμοι δικαιούχοι είναι οι «πάροχοι» των υπηρεσιών επαγγελματικής κατάρτισης και απόκτησης δεξιοτήτων, δηλαδή οι οντότητες ή οι φορείς, οι οποίοι παρέχουν κατάρτιση προς όφελος των ατόμων που απασχολούνται στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοπονίας, των διαχειριστών γης και άλλων οικονομικών φορέων όπως είναι οι ΜΜΕ οι οποίες δραστηριοποιούνται στις αγροτικές περιοχές. Δεν υπάρχει όριο μεγέθους για τις εκμεταλλεύσεις στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοπονίας, οι οποίες μπορούν να ωφεληθούν των παρεχόμενων δράσεων μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης. Όσον αφορά όμως στις επιχειρήσεις στις αγροτικές περιοχές οι ωφελούμενοι περιορίζονται μόνο στις ΜΜΕ. 4

Επιλέξιμες Δαπάνες Επιλέξιμες δαπάνες είναι: 1. Οι δαπάνες οργάνωσης και εκτέλεσης των δράσεων μεταφοράς γνώσης και ενημέρωσης: Δαπάνες που συνεπάγεται η υλοποίηση της δραστηριότητας (π.χ. αμοιβή προσωπικού και δαπάνες οδοιπορικών, υλικό κατάρτισης (έντυπο, ηλεκτρονικό κ.α.), υλικά πρακτικής άσκησης, δαπάνες που συνδέονται με τις εγκαταστάσεις όπου γίνεται η δράση κ.λπ.). 2. Οι δαπάνες των συμμετεχόντων: δαπάνες οδοιπορικών και ημερήσιες δαπάνες συμμετεχόντων. Όλες οι δαπάνες που αναφέρονται στην παρούσα παράγραφο καταβάλλονται στο δικαιούχο (πάροχο της δράσης). Όροι επιλεξιμότητας Για να είναι επιλέξιμοι στο μέτρο αυτό, οι δικαιούχοι θα πρέπει να: Έχουν την αρμοδιότητα υλοποίησης των εν λόγω δράσεων, με βάση την ισχύουσα εθνική νομοθεσία. Διαθέτουν προσωπικό που έχει τα κατάλληλα προσόντα στην παροχή των υπηρεσιών μεταφοράς γνώσης, στα συγκεκριμένα θεματικά πεδία. Αποδεικνύουν τακτική επιμόρφωση του προσωπικού τους. Επίσης: Θα πρέπει να υπάρχει συμφωνία του προγράμματος κατάρτισης με την Στρατηγική του ΠΑΑ. Αποκλείονται οι υποψήφιοι πάροχοι σε περίπτωση σύγκρουσης συμφερόντων. Αρχές σχετικά με τον καθορισμό των κριτηρίων επιλογής Τα κριτήρια επιλογής πρέπει να: Διασφαλίζουν ότι οι δικαιούχοι διαθέτουν κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή, επάρκεια δομών και προσωπικού, γενική και ειδική εμπειρία σε θέματα κατάρτισης. Λαμβάνουν υπόψη της ποιότητα της πρότασης: ποιοι θα συμμετέχουν, ποιες ανάγκες καλύπτονται, ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, που και πότε θα πραγματοποιηθούν οι δραστηριότητες κατάρτισης κ.α. Πριμοδοτούν συνέργειες με άλλες δράσεις κατάρτισης. [Εφαρμόσιμο] ποσά και ποσοστά στήριξης Μέγιστο ποσοστό στήριξης 100% των επιλέξιμων δαπανών για ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή παραγωγή, τη μεταποίηση ή την εμπορία γεωργικών προϊόντων και στον δασικό τομέα Μέγιστο ποσοστό στήριξης στο 60% των επιλέξιμων δαπανών για μεσαίες επιχειρήσεις στις αγροτικές περιοχές Μέγιστο ποσοστό στήριξης στο 70% των επιλέξιμων δαπανών για μικρές επιχειρήσεις στις αγροτικές περιοχές. 5

Τίτλος ή αναφορά της Δράσης 1.2. Στήριξη για δράσεις επίδειξης και δράσεις ενημέρωσης Περιγραφή της Δράσης Εκτός των κλασσικών δράσεων επαγγελματικής κατάρτισης και απόκτησης δεξιοτήτων δίνεται η δυνατότητα στους ωφελούμενους να μαθαίνουν μέσα από την παρακολούθηση ή την συμμετοχής τους στην πράξη, την παραγωγική διαδικασία και την αξιοποίηση των συγχρόνων μεθόδων παραγωγής, της καινοτομίας και της χρήσης νέων τεχνολογιών. Συνεπώς δίνεται στήριξη σε: Δραστηριότητες επίδειξης που αφορούν σε δράσεις για την επί τόπου, επίδειξη μιας τεχνολογίας, χρήση ενός νέου ή σημαντικά βελτιωμένου μηχανήματος, μιας νέας μεθόδου προστασίας των καλλιεργειών ή μιας συγκεκριμένης τεχνικής παραγωγής. Η δραστηριότητα μπορεί να πραγματοποιηθεί εντός μιας εκμετάλλευσης ή σε άλλα μέρη όπως ερευνητικά κέντρα, εκθεσιακά κτίρια κ.λπ. Οι δραστηριότητες επίδειξης συχνά είναι ο καλύτερος τρόπος για την εισαγωγή νέων ιδεών και την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών αφού οι ωφελούμενοι αφομοιώνουν πιο εύκολα ιδέες και τεχνικές από τη στιγμή που μπορούν να δουν πως άλλοι έχουν επωφεληθεί από αυτές. Δράσεις ενημέρωσης που αφορούν στη διάδοση πληροφοριών αναφορικά με τη γεωργία, τη δασοπονία και τις ΜΜΕ, προκειμένου να ενημερωθούν τα μέλη της ομάδας στόχου, σε σχετικά με τη απασχόλησή τους θέματα ενδιαφέροντος. Οι δράσεις αυτές μπορούν να έχουν τη μορφή εκθέσεων, συναντήσεων, παρουσιάσεων ή μπορεί να είναι ενημέρωση με τη μορφή εντύπων και ηλεκτρονικών μέσων. Τα ενισχυόμενα υλικά και δράσεις δεν πρέπει να περιέχουν επώνυμα προϊόντα ή παραγωγούς ή να προωθούν συγκεκριμένα προϊόντα. Τύπος στήριξης H ενίσχυση χορηγείται με τη μορφή επιχορήγησης κεφαλαίου και το ύψος της υπολογίζεται ως ποσοστό των επιλέξιμων δαπανών. Σύνδεση με άλλη νομοθεσία Η εφαρμογή του μέτρου πρέπει να είναι συμβατή με τη νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις. Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 702/2014 της Επιτροπής για την απαλλαγή ενισχύσεων κατά κατηγορία στην γεωργία. Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 651/2014 της Επιτροπής για την απαλλαγή ενισχύσεων κατά κατηγορία. Κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στον γεωργικό και τον δασοκομικό τομέα και στις αγροτικές περιοχές για την περίοδο 2014-2020 Δικαιούχοι Επιλέξιμοι δικαιούχοι είναι οι «πάροχοι» των επιδεικτικών δράσεων ή/και των δράσεων ενημέρωσης, δηλαδή οι οντότητες ή οι φορείς οι οποίοι παρέχουν μεταφορά γνώσης και ενημέρωση, προς όφελος των ατόμων που απασχολούνται στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοπονίας, των διαχειριστών γης και άλλων οικονομικών φορέων όπως είναι οι ΜΜΕ οι οποίες δραστηριοποιούνται στις αγροτικές περιοχές. Δεν υπάρχει όριο μεγέθους για τις εκμεταλλεύσεις στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοπονίας. Όσον αφορά όμως στις επιχειρήσεις στις αγροτικές περιοχές, οι ωφελούμενοι περιορίζονται μόνο στις ΜΜΕ. 6

Επιλέξιμες Δαπάνες Επιλέξιμες δαπάνες είναι: --Δράσεις επίδειξης 1. Οι δαπάνες οργάνωσης και εκτέλεσης των δράσεων επίδειξης: Δαπάνες που συνεπάγεται η υλοποίηση της δραστηριότητας (π.χ. αμοιβή των υπαλλήλων, δαπάνες οδοιπορικών, υλικό κατάρτισης (έντυπο, ηλεκτρονικό κ.α.), υλικά πρακτικής άσκησης, δαπάνες που συνδέονται με τις εγκαταστάσεις όπου γίνεται η δράση κ.λπ.). Στις δράσεις επίδειξης είναι επιλέξιμες σχετικές επενδυτικές δαπάνες. Οι επενδύσεις πρέπει να είναι προσωρινής διάρκειας και να μπορούν να μετακινηθούν όταν η δράση επίδειξης ολοκληρωθεί. Για παράδειγμα η επένδυση για την κατασκευή ενός χώρου αρμέγματος για την επίδειξη της λειτουργίας ενός νέου συστήματος αρμέγματος, είναι επιλέξιμη. Οι επενδύσεις επίσης πρέπει να συνδέονται ξεκάθαρα με την επιδεικτική δραστηριότητα και γι αυτές εφαρμόζεται το άρθρο 45. Λόγω της προσωρινής διάρκειας των επενδύσεων δεν εφαρμόζεται σε αυτές το άρθρο 71 του Καν. 1303/2013. 2. Οι δαπάνες των συμμετεχόντων (επισκεπτών): δαπάνες οδοιπορικών και ημερήσιες δαπάνες των συμμετεχόντων. --Δράσεις ενημέρωσης 1. Οι δαπάνες οργάνωσης και εκτέλεσης των δράσεων ενημέρωσης (εκθέσεις, συναντήσεις, παρουσιάσεις, έντυπα ή ηλεκτρονικά μέσα (π.χ. web platforms για την αύξηση της τεχνικής ενημέρωσης μεταξύ των γεωργών)): Δαπάνες που συνεπάγεται η υλοποίηση της δραστηριότητας (π.χ. αμοιβή των υπαλλήλων, δαπάνες οδοιπορικών, υλικό κατάρτισης (έντυπο, ηλεκτρονικό κ.α.), δαπάνες που συνδέονται με τις εγκαταστάσεις όπου γίνεται η δράση κ.τ.λ.). Θα πρέπει να τονιστεί ότι τα ενισχυόμενα υλικά και δράσεις δεν πρέπει να περιέχουν επώνυμα προϊόντα ή παραγωγούς ή να προωθούν συγκεκριμένα προϊόντα. 2. Οι δαπάνες των συμμετεχόντων: δαπάνες οδοιπορικών και ημερήσιες δαπάνες των συμμετεχόντων. Όλες οι δαπάνες που αναφέρονται στην παρούσα παράγραφο πληρώνονται στον δικαιούχο (πάροχο δράσης). Όροι επιλεξιμότητας Για να είναι επιλέξιμοι στο μέτρο αυτό, οι δικαιούχοι θα πρέπει να: Έχουν την αρμοδιότητα υλοποίησης των εν λόγω δράσεων, με βάση την ισχύουσα εθνική νομοθεσία. Διαθέτουν προσωπικό που έχει τα κατάλληλα προσόντα στην παροχή των υπηρεσιών μεταφοράς γνώσης στα συγκεκριμένα θεματικά πεδία. Διαθέτουν την κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή πρακτικής άσκησης και επίδειξης. Αποδεικνύουν τακτική επιμόρφωση του προσωπικού τους. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει συμφωνία του προγράμματος κατάρτισης με την στρατηγική του Π.Α.Α Αρχές σχετικά με τον καθορισμό των κριτηρίων επιλογής Τα κριτήρια επιλογής πρέπει να: Διασφαλίζουν ότι οι δικαιούχοι διαθέτουν κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή, επάρκεια δομών και προσωπικού, γενική και ειδική εμπειρία σε θέματα κατάρτισης. Λαμβάνουν υπόψη την ποιότητα της πρότασης: ποιοι θα συμμετέχουν, ποιες ανάγκες καλύπτονται, ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, που και πότε θα πραγματοποιηθούν οι δραστηριότητες κατάρτισης κ.α. 7

Δίνουν έμφαση σε ενέργειες που αφορούν στην παραγωγική διαδικασία. Πριμοδοτούν συνέργειες με άλλες δράσεις κατάρτισης. [Εφαρμόσιμο] ποσά και ποσοστά στήριξης Μέγιστο ποσοστό στήριξης 100% των επιλέξιμων δαπανών για ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή γεωργική παραγωγή, τη μεταποίηση ή την εμπορία γεωργικών προϊόντων με το ανώτατο ποσό ενίσχυσης να περιορίζεται στα 100.000 ευρώ κατά τη διάρκεια 3 οικονομικών ετών στην περίπτωση των έργων επίδειξης. Μέγιστο ποσοστό στήριξης στο 60% των επιλέξιμων δαπανών για μεσαίες επιχειρήσεις στις αγροτικές περιοχές Μέγιστο ποσοστό στήριξης στο 70% των επιλέξιμων δαπανών για μικρές επιχειρήσεις στις αγροτικές περιοχές Μέγιστο ποσοστό στήριξης στο 70% των επιλέξιμων δαπανών για δραστηριότητες ενημέρωσης όσο αναφορά το βαμβάκι και τρόφιμα που καλύπτονται από σύστημα ποιότητας. 8

Τίτλος ή αναφορά της Δράσης 1.3. Στήριξη για βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές για διαχείριση γεωργικών και δασικών εκμεταλλεύσεων και δασών, καθώς και επισκέψεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και δάση Περιγραφή της Δράσης Στόχος της συγκεκριμένης δράσης είναι να έρθουν σε επαφή άτομα που απασχολούνται στους τομείς της γεωργίας και της δασοπονίας, προκειμένου να ανταλλάξουν γνώσεις και καλές πρακτικές, να συζητήσουν για συγκεκριμένα θέματα/προβλήματα που τους απασχολούν και να εστιάσουν στην επίλυσή τους. Τα εν λόγω προγράμματα και επισκέψεις πρέπει να εστιάζονται, ειδικότερα, στις μεθόδους ή/και τεχνολογίες βιώσιμης γεωργίας και δασοκομίας, τη διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, τις εκμεταλλεύσεις που συμμετέχουν σε βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού, την ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών ευκαιριών και νέων τεχνολογιών, και τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των δασών Βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές για διαχείριση γεωργικών και δασικών εκμεταλλεύσεων και δασών: σχήματα ανταλλαγών που επιτρέπουν στους γεωργούς να μείνουν σε κάποια εκμετάλλευση μέσα την ΕΕ προκειμένου να αποκομίσουν προσωπική και πρακτική γνώση από κάποιον άλλο αγρότη. Ο στόχος είναι η προώθηση της ανταλλαγής γνώσεων και καλών πρακτικών και η ανακάλυψη νέων τρόπων διεξαγωγής εργασιών. Επισκέψεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και δάση: επίσκεψη σε μία εκμετάλλευση προκειμένου να μάθει σχετικά με ένα συγκεκριμένο θέμα ή ένα τρόπο διεξαγωγής εργασιών (π.χ. να μάθει πώς να χρησιμοποιεί μία μηχανή, τη μετατροπή σε βιολογική γεωργία, κ.λπ.). Το περιεχόμενο των επισκέψεων μπορεί να είναι ίδιο με των ανταλλαγών αλλά συντομότερου χρονικού διαστήματος και ακολουθούν περισσότερο μία προσέγγιση διδασκαλίας-εκμάθησης μιας καλής πρακτικής (ένας γεωργός ξέρει μία τεχνική και ο άλλος θέλει να τη μάθει). Τύπος στήριξης H ενίσχυση χορηγείται με τη μορφή επιχορήγησης και το ύψος της υπολογίζεται ως ποσοστό των επιλέξιμων δαπανών. Σύνδεση με άλλη νομοθεσία Η εφαρμογή του μέτρου πρέπει να είναι συμβατή με τη νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις. Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 702/2014 της Επιτροπής για την απαλλαγή ενισχύσεων κατά κατηγορία στην γεωργία. Κανονισμός (ΕΕ) αριθμ. 651/2014 της Επιτροπής για την απαλλαγή ενισχύσεων κατά κατηγορία. Κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις στον γεωργικό και τον δασοκομικό τομέα και στις αγροτικές περιοχές για την περίοδο 2014-2020 Δικαιούχοι Επιλέξιμοι δικαιούχοι είναι οι «πάροχοι» των υπηρεσιών για βραχυπρόθεσμες ανταλλαγές για διαχείριση γεωργικών και δασικών εκμεταλλεύσεων και δασών, καθώς και επισκέψεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και δάση, δηλαδή οι οντότητες ή οι φορείς οι οποίοι παρέχουν κατάρτιση προς όφελος των προσώπων που απασχολούνται στους τομείς της γεωργίας, και της δασοπονίας. Οι φορείς που οργανώνουν τις ανταλλαγές είναι επίσης επιλέξιμοι δικαιούχοι και μπορεί να είναι αγροτικά δίκτυα και/ή πάροχοι κατάρτισης που επιθυμούν να οργανώσουν τις ανταλλαγές. Δεν υπάρχει όριο μεγέθους ωφελούμενων για τις εκμεταλλεύσεις στους τομείς της γεωργίας, και της δασοπονίας. 9

Επιλέξιμες Δαπάνες Επιλέξιμες δαπάνες είναι: 1. Οι δαπάνες οργάνωσης και εκτέλεσης των δράσεων βραχυπρόθεσμων ανταλλαγών και επισκέψεων: Δαπάνες που συνεπάγεται η υλοποίηση της δραστηριότητας (π.χ. αμοιβή προσωπικού, δαπάνες οδοιπορικών, εκπαιδευτικό υλικό, υλικά πρακτικής άσκησης, δαπάνες που συνδέονται με τις εγκαταστάσεις όπου γίνεται η δράση κ.λπ.). 2. Οι δαπάνες των συμμετεχόντων: δαπάνες οδοιπορικών και ημερήσιες δαπάνες των συμμετεχόντων. Όλες οι δαπάνες που αναφέρονται στην παρούσα παράγραφο πληρώνονται στον δικαιούχο. Όροι επιλεξιμότητας Για να είναι επιλέξιμοι στο μέτρο αυτό, οι δικαιούχοι θα πρέπει : Να έχουν την αρμοδιότητα υλοποίησης των εν λόγω δράσεων, με βάση την ισχύουσα εθνική νομοθεσία. Να διαθέτουν προσωπικό που έχει τα κατάλληλα προσόντα στην παροχή των υπηρεσιών μεταφοράς γνώσης στα συγκεκριμένα θεματικά πεδία. Να αποδεικνύουν τακτική επιμόρφωση του προσωπικού τους. Επίσης θα πρέπει να υπάρχει συμφωνία του προγράμματος κατάρτισης με την στρατηγική του Π.Α.Α. Αρχές σχετικά με τον καθορισμό των κριτηρίων επιλογής Ως σημαντικότερα κριτήρια επιλογής ενδεικτικά αναφέρονται: Η ποιότητα της εταιρικής σχέσης: Η σύνθεση της εταιρικής σχέσης, το προφίλ των φορέων που συμμετέχουν (υποδομές, προσωπικό, εμπειρία κ.α.), η κατανομή των ρόλων και ο τρόπος επικοινωνίας των μελών της. Η ποιότητα της πρότασης/σχεδίου εργασιών (action plan): ποιοι θα συμμετέχουν, ποιες ανάγκες καλύπτονται, ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, πού και πότε θα πραγματοποιηθούν οι δραστηριότητες κατάρτισης κ.α. Διάδοση των αποτελεσμάτων: ποια τα αναμενόμενα αποτελέσματα και πώς θα διαδοθούν και θα κοινοποιηθούν σε άλλους οργανισμούς, για παράδειγμα σε τομεακό ή/και σε εθνικό ή/και σε διακρατικό επίπεδο. [Εφαρμόσιμο] ποσά και ποσοστά στήριξης Μέγιστο ποσοστό στήριξης 100% των επιλέξιμων δαπανών για ΜΜΕ που δραστηριοποιούνται στην πρωτογενή γεωργική παραγωγή, τη μεταποίηση ή την εμπορία γεωργικών προϊόντων και στον δασικό τομέα Μέγιστο ποσοστό στήριξης στο 60% των επιλέξιμων δαπανών για μεσαίες επιχειρήσεις στις αγροτικές περιοχές Μέγιστο ποσοστό στήριξης στο 70% των επιλέξιμων δαπανών για μικρές επιχειρήσεις στις αγροτικές περιοχές. 10

Επαληθευσιμότητα και Ελεγξιμότητα των μέτρων 8.2.3.1. Κίνδυνοι στην υλοποίηση των μέτρων [Μέγιστο 3500 χαρακτήρες = περίπου 1 σελίδα Υποχρεωτικό Αριθμοί επιτρέπονται] 1. Επιλογή των δικαιούχων: Η επιλογή των δικαιούχων αρχών ή φορέων που επιλέγονται για την παροχή κατάρτισης ή άλλης δράσης μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης, οι οποίοι παρέχουν τις καλύτερες υπηρεσίες και την υψηλότερη προστιθέμενη αξία αποτελεί βασικό ζήτημα που σχετίζεται με πιθανή εμφάνιση κινδύνου κατά την υλοποίηση του Μέτρου και ταυτόχρονα σημαντική παράμετρο αξιολόγησης της αποτελεσματικότητάς του. Λόγω της φύσης του Μέτρου, η θέσπιση μη αντικειμενικών κριτηρίων επιλογής μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο επιλογής ακατάλληλων παρόχων υπηρεσιών για τους στόχους του εν λόγω Μέτρου. 2. Αιτήσεις πληρωμής: Ένα δεύτερο ζήτημα λόγω και του άυλου χαρακτήρα των ενισχυόμενων ενεργειών στο πλαίσιο του συγκεκριμένου Μέτρου σχετίζεται με την επαληθευσιμότητα της ποιότητας και ορθής εκτέλεσης της παρεχόμενης υπηρεσίας κατά το στάδιο ελέγχου των αιτήσεων πληρωμής και της δυνατότητας αξιολόγησης της προστιθέμενης αξίας αυτής. Η παρακολούθηση της ορθής υλοποίησης, των ποιοτικών στόχων και των επιλέξιμων δαπανών των δράσεων που ενισχύονται από το συγκεκριμένο Μέτρο δημιουργεί τον κίνδυνο διάθεσης πόρων χωρίς το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Επιπλέον, οι εσφαλμένες αιτήσεις πληρωμής από τους δικαιούχους και η ελλιπής επεξεργασία τους μπορούν να αποτελέσουν κύρια αιτία σφάλματος, θέτοντας σε κίνδυνο την επίτευξη των αποτελεσμάτων από την εφαρμογή του Μέτρου. 8.2.3.2. Ενέργειες μετριασμού [Μέγιστο 3500 χαρακτήρες = περίπου 1 σελίδα Υποχρεωτικό Αριθμοί επιτρέπονται] 1. Στο πλαίσιο ενεργειών μετριασμού εμφάνισης κινδύνου που σχετίζεται με την επιλογή των δικαιούχων, επισημαίνεται η διαδικασία επιλογής μέσω πρόσκλησης υποβολής προτάσεων, ανοιχτή σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς σύμφωνα με το ισχύον εθνικό πλαίσιο, στην οποία θα καθορίζονται σαφή και αντικειμενικά κριτήρια επιλογής των εν δυνάμει δικαιούχων. Η εν λόγω διαδικασία επιλογής δίνει τη δυνατότητα εξασφάλισης ισότιμης μεταχείρισης των αιτούντων, καλύτερης χρήσης των χρηματοδοτικών πόρων και ορισμού συγκεκριμένων προϋποθέσεων επάρκειας των διαγωνιζόμενων φορέων ή αρχών με στόχο την επιλογή των καταλληλότερων παρόχων κατάρτισης ή άλλης δράσης μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης. Οι όροι των προσκλήσεων θα ακολουθούν τις βασικές αρχές των κριτηρίων επιλεξιμότητας και επιλογής που έχουν τεθεί στο ΠΑΑ (αρμοδιότητα υλοποίησης των εν λόγω δράσεων με βάση την ισχύουσα εθνική νομοθεσία, κατάλληλα προσόντα και τακτική επιμόρφωση του προσωπικού των φορέων παροχής υπηρεσιών μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης). Τα κριτήρια επιλογής θα εξειδικεύονται ανά δράση, ώστε να τεκμηριώνεται εκ των προτέρων τόσο η επάρκεια των δικαιούχων της ενίσχυσης όσο και το εύρος και είδος των παρεχόμενων υπηρεσιών. 2. Για να διασφαλιστεί η ποιότητα και η καταλληλότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών θα προβλεφθούν τα κατάλληλα προσόντα και η τακτική επιμόρφωση του προσωπικού των δικαιούχων για την εκτέλεση των εν λόγω υπηρεσιών. Μέσω της απαίτησης περί τακτικής επιμόρφωσης του προσωπικού των παρόχων μεταφοράς γνώσεων και ενημέρωσης, ενισχύεται το επίπεδο προσόντων τους, ενώ το πλαίσιο της εκπαίδευσής τους θα προσαρμόζεται στα δεδομένα και τις εκπαιδευτικές ανάγκες που προκύπτουν από χωρικές και θεματικές αναπτυξιακές στρατηγικές. Επιπρόσθετα, η δυνατότητα θέσπισης υποχρεωτικής υποβολής συγκεκριμένων παραδοτέων από τους εν λόγω δικαιούχους, το περιεχόμενο των οποίων θα καθοριστεί στην πρόσκληση για κάθε τύπο υπηρεσίας, εξασφαλίζει εκ των προτέρων σε μεγάλο ποσοστό την ποιοτική παράμετρο της παρεχόμενης υπηρεσίας. Τα παραδοτέα θα ελέγχονται για την επαλήθευση της επάρκειας του περιεχομένου τους κατά το στάδιο έγκρισης των αιτημάτων πληρωμής. Τα απαιτούμενα έγγραφα τεκμηρίωσης της παρεχόμενης υπηρεσίας που θα συνοδεύουν το αίτημα πληρωμής θα καθοριστούν στο σχετικό εθνικό θεσμικό πλαίσιο (ΚΥΑ, ΥΑ, εγκύκλιος πληρωμής του Οργανισμού Πληρωμών) μετά την οριστικοποίηση των λεπτομερειών εφαρμογής των δράσεων του Μέτρου στο 11

πλαίσιο της επαληθευσιμότητας και ελεγξιμότητας των δράσεων κατά τη διάρκεια της υλοποίησής τους (Άρθρο 62, Καν. 1305/2013). Η χρήση κατάλληλων εργαλείων πληροφορικής αποτελεί σημαντική επιπλέον ενέργεια ελαχιστοποίησης των κινδύνων και βελτίωσης της επαληθευσιμότητας και ελεγξιμότητας στην υλοποίηση του Μέτρου. Η εφαρμογή του εν λόγω Μέτρου θα συνοδεύεται από αναβάθμιση και επικαιροποίηση των Πληροφοριακών Συστημάτων με στόχο τη διευκόλυνση διασταύρωσης στοιχείων και εξαγωγής αποτελεσμάτων κατά την υλοποίηση των δράσεων. Επιπλέον, η βελτίωση των αναφορών και διασύνδεσης στα Πληροφοριακά Συστήματα θα συμβάλλει και στην παροχή στατιστικών στοιχείων μεγαλύτερης αξιοπιστίας, καθώς και στη βελτιστοποίηση της στατιστικής ανάλυσης για τον ακριβέστερο προσδιορισμό των κυριότερων παραγόντων που ευθύνονται για την εμφάνιση σφάλματος με σκοπό τον έγκαιρο εντοπισμό τους και τη λήψη διορθωτικών μέτρων για τον περιορισμό του σφάλματος. 8.2.3.3. Συνολική εκτίμηση του μέτρου [Μέγιστο 3500 χαρακτήρες = περίπου 1 σελίδα Υποχρεωτικό Αριθμοί επιτρέπονται] Το συγκεκριμένο Μέτρο είναι ένα εργαλείο που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι γεωργοί και οι δασοκαλλιεργητές για να αποκτήσουν περισσότερες γνώσεις και εμπειρίες σχετικά με την αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση των εκμεταλλεύσεων τους. Αυτό θα τους βοηθήσει να δημιουργήσουν πιο σύγχρονες και ανταγωνιστικές εκμεταλλεύσεις. Θα βοηθήσει επίσης να ενδυναμωθεί η αντίληψη ότι, η άσκηση γεωργίας πρέπει να πραγματοποιείται με πρακτικές που προστατεύουν το περιβάλλον, ενισχύουν τη βιοποικιλότητα, βελτιώνουν τον τρόπο διαχείρισης των υδάτων και συμβάλουν στην αειφορική χρήση του εδάφους. Με την πλήρη ενημέρωση, επεξήγηση και εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων σχετικά με τις πρόνοιες και υποχρεώσεις του μέτρου, την εφαρμογή απλών και διακριτών διαδικασιών καθώς και την έκδοση αναλυτικών οδηγιών εφαρμογής του μέτρου και των δικαιολογητικών που πρέπει να επισυνάπτονται, δεν αναμένεται να παρουσιαστούν ιδιαίτερα προβλήματα στην εφαρμογή του μέτρου 12

8.2.4. Μεθοδολογία των υπολογισμών του ποσού στήριξη, όπου απαιτείται 8.2.5. Επιπρόσθετες ειδικές πληροφορίες για το Μέτρο Ορισμός των κατάλληλων ικανοτήτων όσον αφορά τα προσόντα του προσωπικού και τακτική επιμόρφωση για την εκτέλεση του εν λόγω καθήκοντος. Κατάλληλες ειδικότητες για την κάλυψη των προγραμμάτων κατάρτισης. Εμπειρία στη διεξαγωγή προγραμμάτων κατάρτισης. Αρχική και συνεχιζόμενη κατάρτιση σχετική με τα πεδία/θεματικές ενότητες κατάρτισης καθώς και σε τεχνικά και οικονομικά αντικείμενα και ανάπτυξη εκπαιδευτικών ικανοτήτων. Προσδιορισμός των ελάχιστων προσόντων των φορέων που παρέχουν υπηρεσίες μεταφοράς γνώσης. Διαχειριστική επάρκεια για την υλοποίηση δράσεων κατάρτισης που συγχρηματοδοτούνται από ταμεία της ευρωπαϊκής ένωσης σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία Οι φορείς κατάρτισης θα πρέπει να έχουν τη σχετική αρμοδιότητα. Σύμφωνα με την ισχύουσα εθνική νομοθεσία για την πιστοποίηση των φορέων παροχής μεταφοράς γνώσης. Διάρκεια βραχυπρόθεσμων ανταλλαγών 2-26 εβδομάδες. Διάρκεια επισκέψεων 1-2 εβδομάδες και σε ειδικά αιτιολογημένες περιπτώσεις μέχρι 6 εβδομάδες. Το προτεινόμενο σχέδιο των βραχυπρόθεσμων ανταλλαγών και επισκέψεων πρέπει να περιλαμβάνει μία τουλάχιστον θεματική ενότητα (πεδίο κατάρτισης) από τις προτεραιότητες 2, 3, 6 και μία τουλάχιστον θεματική ενότητα από τις προτεραιότητες 4, 5 που περιγράφονται παρακάτω: Προτεραιότητα 2 (ενδεικτικές θεματικές ενότητες: Νέες τεχνικές διαχείρισης των πόρων (νερό, ενέργεια) με στόχο τη μείωση του κόστους, πληροφόρηση σχετικά με νέες ποικιλίες ή αποδοτικότερες καλλιέργειες, κ.λπ.) Προτεραιότητα 3 (ενδεικτικές θεματικές ενότητες: Οργάνωση και δημιουργία εναλλακτικών μορφών εμπορίας γεωργικών προϊόντων (δημοπρατήρια, ηλεκτρονικές συναλλαγές, αγορές αγροτών), δημιουργία και συμμετοχή σε βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού, κ.λπ). Προτεραιότητα 4 (ενδεικτικές θεματικές ενότητες: Νέες τεχνικές διαχείρισης των πόρων (νερό, ενέργεια), βιολογική γεωργία, εφαρμογή των Κοινοτικών Οδηγιών και Κανονισμών για τα Ενδιαιτήματα, τα Πτηνά και το Νερό, καλλιεργητικές πρακτικές διατήρησης των εδαφών από διάβρωση, κ.λπ.) Προτεραιότητα 5 (ενδεικτικές θεματικές ενότητες: Νέες τεχνικές διαχείρισης των πόρων (νερό, ενέργεια) με στόχο την αποδοτικότερη διαχείριση των πόρων και των λιπασμάτων, καλλιέργειες για παραγωγή βιοκαυσίμων, ΑΠΕ σε θερμοκήπια και σταβλισμένη κτηνοτροφία, παραγωγή βιομάζας από καλλιέργειες και υπολείμματα καλλιεργειών, παραγωγή βιομάζας στα δάση, διαχείριση αποβλήτων κτηνοτροφίας, διαχείριση δασών για την κλιματική αλλαγή (δέσμευση διοξειδίου, αύξηση ανθεκτικότητας, ανθεκτικές καλλιέργειες στη κλιματική αλλαγή, κ.λπ.) Προτεραιότητα 6 (ενδεικτικές θεματικές ενότητες: ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών ευκαιριών και νέων τεχνολογιών στις αγροτικές περιοχές, διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις, διαφοροποίηση οικονομικής βάσης αγροτικών περιοχών κ.λπ.) 13

8.2.6. Άλλα σημαντικά σημεία σχετικά με την κατανόηση και την εφαρμογή του μέτρου Πρέπει να σημειωθεί ότι προγράμματα διδασκαλίας ή κατάρτισης τα οποία αποτελούν τμήμα των προγραμμάτων ή συστημάτων κανονικής εκπαίδευσης στη δευτεροβάθμια ή υψηλότερες βαθμίδες αποκλείονται από το μέτρο. 14