Τα αποτελέσματα της έρευνας σε απόφοιτους του τμήματος I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών δημοσίευσε το Μάιο του 2012 τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποίησε μεταξύ των αποφοίτων του, που αναλύει, μεταξύ άλλων, τις επαγγελματικές ευκαιρίες των αποφοίτων, τις ιδέες και τους ανασταλτικούς παράγοντες για τη δημιουργία της δικής τους επιχείρησης, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν ως απόφοιτοι στην αγορά εργασίας, καθώς και τις εντυπώσεις από τις σπουδές τους. Η έρευνα έλαβε χώρα από το Σεπτέμβριο του 2011 μέχρι και τον Ιανουάριο του 2012 και απευθυνόταν σε αποφοίτους των προπτυχιακών τμημάτων του Πανεπιστημίου. Μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας σε 1.545 αποφοίτους, που επελέγησαν ύστερα από στρωματοποίηση, συμπληρώθηκαν 785 ερωτηματολόγια σε ηλεκτρονική βάση. Τα οχτώ τμήματα του Πανεπιστημίου εκπροσωπούνταν σχεδόν ισόποσα. Παρακάτω μπορείτε να δείτε στοιχεία που αφορούν τους αποφοίτους του τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας. Για να δείτε τα πλήρη αποτελέσματα της έρευνας, κάντε κλικ εδώ: II. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η έρευνα έλαβε χώρα από το Σεπτέμβριο του 2011 μέχρι και τον Ιανουάριο του 2012 και απευθυνόταν σε όλους τους αποφοίτους των οχτώ προπτυχιακών τμημάτων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών από το 2001 έως και το Α εξάμηνο του 2011 (απόφοιτοι Ιανουαρίου και Ιουνίου 2011) βάσει των στοιχείων που δόθηκαν από την κεντρική υπηρεσία μηχανοργάνωσης του πανεπιστημίου. Ο πληθυσμός της έρευνας ανερχόταν σε 13.537 αποφοίτους. Επιδιώχθηκε στρωματοποίηση για τη συλλογή δέκα (10) ερωτηματολογίων ανά έτος ανακήρυξης και ανά τμήμα και στο δειγματοληπτικό αυτό πλαίσιο επετεύχθη εντοπισμός 1.545 αποφοίτων. Μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας από τρεις ερευνητές, συμπληρώθηκαν 785 ερωτηματολόγια σε ηλεκτρονική βάση, συνεπώς, το ποσοστό ανταπόκρισης (response rate) ανέρχεται στο 50,9%. III. ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ενότητα Α Γενικά Χαρακτηριστικά Η πρώτη ενότητα του ερωτηματολογίου αποτελείται από ερωτήσεις που αφορούν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ερωτώμενων και από ερωτήσεις γενικού περιεχομένου, ώστε να σκιαγραφηθεί το προφίλ του δείγματος των αποφοίτων του τμήματος. ΦΥΛΟ Άνδρες: 17% Γυναίκες: 83% 1
Η μικτή κατεύθυνση είναι με μεγάλη διαφορά η πιο δημοφιλής, οι 7 στους 10 αποφοίτους την επέλεξαν σε σχέση με τις πιο εξειδικευμένες κατευθύνσεις.. Αναφορικά με το βαθμό πτυχίου των ερωτώμενων, ο μέσος όρος βαθμολογίας είναι 7,46 και η πλειοψηφία των αποφοίτων (το 57%) έχει βαθμολογία από 7 έως 7,99. Το ένα πέμπτο των φοιτητών πέτυχε ιδιαίτερα υψηλές επιδόσεις, μεταξύ 8 και 8,99. Κανείς από τους ερωτώμενους δε συγκέντρωσε βαθμολογία κάτω του 6 ή άνω του 9. 2
Η πλειοψηφία των ερωτώμενων έχει πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές σπουδές, όμως είναι υψηλό και το ποσοστό αυτών που αρκέστηκαν στο πτυχίο. Όσον αφορά τους λόγους πραγματοποίησης μεταπτυχιακών σπουδών, η πλειοψηφία των αποφοίτων του τμήματος που έχουν κάνει μεταπτυχιακές σπουδές ανέφερε ως βασικό λόγο την επαγγελματική εξειδίκευση και το γεγονός ότι τους ενδιέφερε το θέμα. Η δυσκολία εύρεσης εργασίας αποτελεί το βασικό λόγο πραγματοποίησης μεταπτυχιακών σπουδών για το 12% των ερωτώμενων. 3
Ενότητα Β Απασχόληση των αποφοίτων του τμήματος Αναφορικά με την απασχόληση των αποφοίτων, το 60% απάντησε πως εργάζεται. Σημειώνεται ότι, αναφορικά με τους κλάδους απασχόλησης των αποφοίτων, στο σύνολο των αποφοίτων του Πανεπιστημίου, το 37% των εργαζομένων έχει βρει απασχόληση σε τράπεζες, ενώ υψηλά ποσοστά εμφανίζουν ο εμπορικός κλάδος καθώς και η εκπαίδευση. Η συντριπτική πλειοψηφία των αποφοίτων του τμήματος που εργάζονται είναι πλήρους απασχόλησης. 4
Στη συντριπτική πλειοψηφία των απαντήσεων (ποσοστό 87%) η επιχείρηση στην οποία εργάζονται οι απόφοιτοι του τμήματος δεν είναι οικογενειακή. Επιπλέον, στο 83% των περιπτώσεων, η επιχείρηση στην οποία εργάζονται οι απόφοιτοι δεν είναι δικής τους ιδιοκτησίας. 5
Ενότητα Γ Η πορεία των αποφοίτων στην αγορά εργασίας Στην παρούσα ενότητα καταγράφονται τα χαρακτηριστικά που αφορούν την κατάσταση των αποφοίτων ως προς την πορεία τους στην αγορά εργασίας. Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτώμενων (80%) βρήκε απασχόληση μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο αναζήτησης. Παράλληλα, πολύ χαμηλό είναι το ποσοστό όσων χρειάστηκαν περισσότερα από 2 έτη για να βρουν απασχόληση. 6
Οι μισοί από τους ερωτηθέντες δεν άλλαξαν καμία θέση μέχρι να βρουν ικανοποιητική εργασία, συνεπώς η πρώτη τους θέση είναι ικανοποιητική. Παράλληλα, μόνο το 13% των ερωτηθέντων δεν έχει βρει ικανοποιητική εργασία. Σημαντικό ποσοστό των ερωτώμενων (91%) χρειάστηκε λιγότερο από ένα χρόνο για να βρει ικανοποιητική απασχόληση, ενώ χαμηλά είναι τα ποσοστά όσων χρειάστηκαν 2 ή και περισσότερα από 2 έτη για να βρουν ικανοποιητική απασχόληση. 7
Ο βασικός τρόπος με τον οποίο οι απόφοιτοι βρήκαν δουλειά είναι οι αγγελίες ενώ ο δεύτερος τρόπος εύρεσης εργασίας είναι οι γνωστοί. Είναι αξιοσημείωτο ότι περίπου το ένα πέμπτο (22%) βρήκε εργασίας μέσω διαγωνισμού. Αναφορικά με την ικανοποίηση των ερωτώμενων από την τωρινή τους θέση, η συντριπτική πλειοψηφία είναι πολύ ικανοποιημένη από αυτή. 8
Το 45% των ερωτώμενων του τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας έχει εξετάσει το ενδεχόμενο να κάνει δική του επιχείρηση. Γι αυτούς τους υποψήφιους επιχειρηματίες τα σημαντικότερα εμπόδια ήταν το μεγάλο ρίσκο και η έλλειψη κεφαλαίων (ποσοστά 54% και 28% αντίστοιχα). Τα εμπόδια με τα χαμηλότερα ποσοστά είναι οι νομικές δυσκολίες, η διαφωνία της οικογένειας και η πεποίθηση των ερωτώμενων ότι δεν είχαν τις κατάλληλες γνώσεις. Από τους ερωτώμενους που ανέφεραν και άλλα εμπόδια, σημαντικά ποσοστά συγκέντρωσαν η έλλειψη εμπειρίας και η οικονομική κατάσταση της χώρας. 9
Ενότητα Δ Οι εντυπώσεις των αποφοίτων από τις σπουδές τους στο τμήμα Η πρώτη ερώτηση της παρούσας κατηγορίας ζητούσε από τους αποφοίτους να χαρακτηρίσουν τα εφόδια που απέκτησαν σε σχέση με τις ικανότητες που απαιτεί η επαγγελματική τους ενασχόληση. Η πλειοψηφία των ερωτώμενων χαρακτήρισε τα εφόδια που απέκτησαν από το τμήμα ως επαρκή πολύ επαρκή. Στη συνέχεια ζητήθηκε από τους αποφοίτους του τμήματος να εκφράσουν την άποψή τους για το εάν υστερούν ή υπερτερούν σε σχέση με τους συναδέλφους τους που προέρχονται από άλλα ΑΕΙ του εσωτερικού. Το 81% δήλωσε πως πιστεύει ότι υπερτερεί, το 10
19% διατύπωσε ουδέτερη θέση, ενώ κανένας ερωτώμενος δε δήλωσε πως πιστεύει ότι υστερεί. Ακολούθως, ζητήθηκε από τους αποφοίτους του τμήματος να εκφράσουν την άποψή τους για το εάν υστερούν ή υπερτερούν σε σχέση με τους συναδέλφους τους που προέρχονται από ΑΕΙ του εξωτερικού. Το 66% διατύπωσε ουδέτερη θέση, το 23% δήλωσε ότι υπερτερεί, ενώ μόλις το 11% δήλωσε ότι πιστεύει πως υστερεί. 11
Στη συνέχεια οι απόφοιτοι του τμήματος ρωτήθηκαν για το αν πήραν μέρος στο πρόγραμμα πρακτικής άσκησης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Δεδομένου του προαιρετικού χαρακτήρα της πρακτικής άσκησης, είναι αξιοσημείωτο ότι 38% των αποφοίτων συμμετείχε. Η επόμενη ερώτηση διερευνούσε το αν κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών ο ερωτώμενος εργαζόταν. Περίπου οι μισοί απόφοιτοι του τμήματος απάντησαν ότι εργαζόταν κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών τους. 12
Ενότητα Ε Τμήμα Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας και αγορά εργασίας Η τελευταία ενότητα του ερωτηματολογίου αφορούσε τη σχέση του τμήματος με την αγορά εργασίας. Η πρώτη σειρά ερωτήσεων αφορούσε τη διερεύνηση των αιτιών που οδηγούν ενδεχομένως σε δυσκολία εύρεσης απασχόλησης. Αρχικά οι ερωτώμενοι καλούνταν να σχολιάσουν την πρόταση ότι το τμήμα δεν είναι γνωστό στην αγορά εργασίας. Η πλειοψηφία των ερωτώμενων (ποσοστό 93%) διαφώνησε με αυτή την πρόταση. 13
Στη συνέχεια ζητήθηκε από τους ερωτώμενους να σχολιάσουν το κατά πόσο θεωρούν ότι το τμήμα Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας είναι πολύ θεωρητικό. Το 28% των ερωτώμενων διαφώνησε με την πρόταση αυτή, το 38% διατύπωσε ουδέτερη απάντηση, ενώ περίπου ένας στους τρείς ερωτώμενους συμφώνησε. Η επόμενη πρόταση που ζητήθηκε να σχολιάσουν οι ερωτώμενοι είναι το κατά πόσο πιστεύουν ότι το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος ΔΕΝ ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς. Σχεδόν ένας στους δύο ερωτώμενους (ποσοστό 49%) εξέφρασε τη διαφωνία του με την παραπάνω πρόταση, ενώ το 37% των ερωτώμενων κράτησε ουδέτερη στάση. 14
100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% ΑΠΟ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Η ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ; 93% 55% 13% 3% 5% 1% 1% 29% Στο ερώτημα από πού πιστεύουν ότι η αγορά εργασίας γνωρίζει το τμήμα, η συντριπτική πλειοψηφία των αποφοίτων ) ανέφερε ως σημαντικότερη πηγή πληροφόρησης της αγοράς για το τμήμα τους απόφοιτους του Οικονομικού Πανεπιστημίου γενικά, ενώ περίπου οι μισοί ανέφεραν ως βασική πηγή τους απόφοιτους του τμήματος. Μέτρια ποσοστά απαντήσεων (29%)συγκέντρωσε το γραφείο σταδιοδρομίας του Ο.Π.Α., ενώ χαμηλά ποσοστά συγκέντρωσαν οι ημερίδες και τα φυλλάδια, τόσο του Ο.Π.Α. γενικότερα, όσο και του τμήματος. Στο τέλος ζητήθηκε από τους ερωτώμενους να πουν την άποψή τους για την εικόνα που πιστεύουν ότι έχει σχηματίσει η αγορά εργασίας για τους αποφοίτους του τμήματος, με τρεις επιμέρους ερωτήσεις. 15
Η πρώτη ερώτηση αφορούσε το αν η αγορά εργασίας πιστεύει ότι οι απόφοιτοι του τμήματος είναι άριστα καταρτισμένοι. Οι μισοί περίπου ερωτώμενοι συμφώνησαν με αυτή την πρόταση, το 43% τήρησε ουδέτερη στάση και μόνο το 5% διαφώνησε, γεγονός που δείχνει ότι οι απόφοιτοι του τμήματος έχουν την αίσθηση ότι η αγορά εργασίας πιστεύει στην πολύ καλή κατάρτισή τους. Η δεύτερη ερώτηση διερευνούσε αν η αγορά εργασίας πιστεύει ότι οι απόφοιτοι του τμήματος έχουν μόνο θεωρητική κατάρτιση. Το 36% των ερωτώμενων διαφώνησε με αυτή την πρόταση, το 42% τήρησε ουδέτερη στάση και το 36% συμφώνησε. 16
Η τρίτη και τελευταία ερώτηση εξέταζε το αν η αγορά εργασίας πιστεύει ότι οι απόφοιτοι του τμήματος υστερούν στις ζητούμενες γνώσεις και δεξιότητες (π.χ. χρήση Η/Υ, επικοινωνία, ανάλυση πραγματικών περιπτώσεων case studies κτλ.). Το 38% του συνόλου των ερωτώμενων διαφώνησε με την πρόταση αυτή, το 37% είχε ουδέτερη άποψη, ενώ το 25% συμφώνησε. 17
IV. ΣΥΝΟΨΗ 7 στους 10 αποφοίτους του τμήματος επιλέγουν τη Μικτή κατεύθυνση, ενώ ακολουθούν η κατεύθυνση Μάρκετινγκ με ποσοστό 23% και η κατεύθυνση Επικοινωνίας με ποσοστό 7%. Ο μέσος όρος βαθμολογίας στο τμήμα είναι 7,46 και τρεις στους τέσσερεις απόφοιτους (78%) έχει βαθμολογία από 7 έως 8,99. Το 60% των αποφοίτων έχει πραγματοποιήσει μεταπτυχιακές σπουδές, κυρίως για λόγους επαγγελματικής εξειδίκευσης. 6 στους 10 απόφοιτους του τμήματος εργάζονται, στη συντριπτική πλειοψηφία ως πλήρους απασχόλησης (88%). Το 91% των αποφοίτων χρειάστηκε λιγότερο από ένα χρόνο για να βρει ικανοποιητική απασχόληση, ενώ χαμηλά είναι τα ποσοστά όσων χρειάστηκαν 2 ή και περισσότερα από 2 έτη. Ο βασικός τρόπος με τον οποίο οι απόφοιτοι βρήκαν δουλειά είναι οι αγγελίες (ποσοστό 37%). Ο δεύτερος βασικός τρόπος εύρεσης εργασίας είναι οι γνωστοί (ποσοστό 25%) και ακολουθεί η εύρεση εργασίας μέσω διαγωνισμού (22%). Η μεγάλη πλειοψηφία των εργαζόμενων είναι πολύ ικανοποιημένη από την παρούσα θέση εργασίας (ποσοστό 85%). Η πλειοψηφία των αποφοίτων έχει απολαβές από 901 έως 1200 (ποσοστό 49%). Παράλληλα, λίγοι είναι αυτοί οι οποίοι αμείβονται με ποσά κάτω των 700 και άνω των 1.500. Τα σημαντικότερα εμπόδια που απέτρεψαν όσους ερωτώμενους έχουν σκεφτεί να ιδρύσουν επιχείρηση από την υλοποίηση της επιχειρηματικής τους ιδέας ήταν το μεγάλο ρίσκο και η έλλειψη κεφαλαίων (ποσοστά 54% και 28% αντίστοιχα). 8 στους 10 ερωτώμενους χαρακτήρισαν τα εφόδια που απέκτησαν από το τμήμα ως επαρκή ή πολύ επαρκή. 8 στους 10 απόφοιτους πιστεύουν ότι υπερτερούν σε σχέση με άλλους συναδέλφους τους από Πανεπιστήμια του εσωτερικού, ενώ η πλειοψηφία των αποφοίτων πιστεύει πως δεν υστερεί σε σχέση με συναδέλφους από άλλα Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Περίπου οι μισοί απόφοιτοι του τμήματος απάντησαν ότι εργαζόταν κατά τη διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών τους. Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτώμενων (ποσοστό 93%) θεωρεί πως το τμήμα είναι γνωστό στην αγορά εργασίας. Η πλειοψηφία των αποφοίτων δεν θεωρεί ότι το τμήμα είναι θεωρητικό και πιστεύει πως το πρόγραμμα σπουδών ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς 18
Η πλειοψηφία των αποφοίτων θεωρεί ότι η αγορά εργασίας χαρακτηρίζει τους απόφοιτους του τμήματος άριστα καταρτισμένους. 19