Herzlich Willkommen zum Informationsabend zu unserem Sprachprogramm 10.Dezember 2015 Καλώς ήλθατε στην βραδιά ενημέρωσης για το γλωσσικό πρόγραμμά μας 10 Δεκεμβρίου 2015 http://www.forum-bildungskitas.info/ 1
Agenda/Θέματα Information zum Sprachkonzept Beispiele aus der Praxis Rückmeldungen weitere Fragen Πληροφορίες για το σχέδιο ανάπτυξης γλώσσας Παραδείγµατα στην πράξη Παρατηρήσεις, απορίες 2
Wir arbeiten mit dem Lernpfad Δουλεύουµε µε το «Lernpfad» Sprachförderprogramm für Kinder zwischen 1-6 Jahren... πρόγραµµα ενίσχυσης γλώσσας για παιδιά από 1 έως 6 ετών......deren Muttersprache nicht Deutsch ist (DaZ)...των οποίων η µητρική γλώσσα δεν είναι τα γερµανικά (DaZ)...bei denen eine SES vorliegt (SprachEntwicklungs Störung)...µε αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές (SES) 3
Was ist der Lernpfad? Τι είναι το πρόγραµµα µάθησης «Lernpfad»; entwickelt von Spracherwerbsforschern und Linguisten aus Universität und Praxis in Konstanz (Konstanzer Labor) PD Dr. Zvi Penner (Sprachwissenschaftler) begann 1989 mit Sprachforschungsarbeiten an der Universität in Konstanz Αναπτύχθηκε από ερευνητές εκµάθησης γλωσσών και γλωσσολόγους στο πανεπιστήµιο της Konstanz (Konstanzer Labor) Ο Dr. Zvi Penner (γλωσσολόγος) ξεκίνησε το 1989 επιστηµονικές µελέτες γλωσσολογίας στο πανεπιστήµιο της Konstanz 4
Ursachen/Αίτια SES (Sprachentwicklungsstörung/ Διαταραχές γλωσσικής ανάπτυξης) DaZ (Deutsch als Zweitsprache/Γερµανικά ως δεύτερη γλώσσα) Unreife Hörbahnen/Ανώριµη ικανότητα ακοής Vererbung/Κληρονοµικότητα Regellernschwäche/Αδυναµία κατανόησης κανόνων Irritationen Spracherwerb/ Προβλήµατα εκµάθησης γλώσσας Regellerndefizit/Δυσκολία εκµάθησης κανόνων Lernpfad 5
Was ist der Lernpfad? Τι είναι το «Lernpfad»; Der Lernpfad vermittelt den Kindern spielerisch sprachrhythmische Regeln, wie sie z.b. zur Pluralbildung, zur Verwendung des richtigen Artikels oder der Erweiterung des Wortschatzes nötig sind. Το πρόγραµµα «Lernpfad» περνάει στα παιδιά µέσα από το παιχνίδι τους ρυθµικούς γλωσσικούς κανόνες που απαιτούνται π.χ. για τον σχηµατισµό του πληθυντικού, τη χρήση του σωστού άρθρου ή τον εµπλουτισµό του λεξιλογίου. 6
Was ist der Lernpfad? Τι είναι το «Lernpfad»; Der Lernpfad geht dadurch im Vergleich zu vielen anderen Sprachförderprogrammen über das bloße Prinzip Vorsprechen-Nachsprechen und Auswendiglernen hinaus. Το «Lernpfad» ξεπερνά συγκριτικά µε άλλα γλωσσικά προγράµµατα την απλή αρχή του κανόνα Ακούω-Επαναλαµβάνω- Αποστηθίζω. 7
Warum der Lernpfad? Γιατί το «Lernpfad»; Kindern im nicht deutschsprachigen Ausland bietet Kon-Lab einen intuitiven Zugang zur Muttersprache Deutsch. παρέχει σε όσα παιδιά ζουν σε µη γερµανόφωνες χώρες επαφή και ενστικτώδη διαχείριση της γερµανικής γλώσσας ως µητρικής. 8
Warum der Lernpfad? Γιατί το «Lernpfad»; So erhalten auch sprachgesunde Kinder in nichtdeutschsprachigen Umgebungen Input zur schulreifen Entwicklung der deutschen Sprache Έτσι ωριµάζουν και αναπτύσσουν τη γλώσσα στο απαιτούµενο επίπεδο για την εισαγωγή τους στο σχολείο (δηµοτικό), ακόµα και παιδιά µε υγιή γλωσσική ανάπτυξη που δεν ζουν σε γερµανόφωνο περιβάλλον 9
Was ist der Lernpfad? Τι είναι το «Lernpfad»;...ist in der Entwicklung zwischen Wissenschaft und Praxis angesiedelt..κατά την εξέλιξη του εδραιώθηκε ανάµεσα σε επιστήµη και πράξη...bereitet Kinder auf die Rechtschreibung in der Grundschule durch die Übungen/Spiele zum Sprachrhythmus vor....προετοιµάζει τα παιδιά για την ορθογραφία στο δηµοτικό µέσα από ρυθµικές γλωσσικές ασκήσεις/ παιχνίδια. 10
Warum heißt es zwei Brote, aber nicht zwei Ankere? Γιατί λέµε δύο «γυναίκες», αλλά όχι δύο «είσοδες»; Als Muttersprachler wendet man sprachliche Regeln intuitiv an. Wenn aber einem Kind erklärt werden soll, warum es zwar zwei Kamele, aber nicht zwei Kalendere heißt, stößt man schnell an seine Grenzen. Το παιδί µε µητρική γλώσσα τα γερµανικά χρησιµοποιεί γλωσσικούς κανόνες ενστικτωδώς. Όταν προσπαθήσει όµως κανείς να του εξηγήσει, γιατί λέµε δύο «Kamele», αλλά όχι δύο «Kalendere», υπερβαίνει γρήγορα τα όρια του. 11
Warum heißt es zwei Brote, aber nicht zwei Ankere? Γιατί λέµε δύο «γυναίκες», αλλά όχι δύο «είσοδες»; Zumal es dem Kind wenig hilft, das korrekte Mehrzahlwort richtig zu hören. Diese Vorgehensweise ermöglicht es lediglich, oft gehörte Wörter auswendig zu lernen. Ein Muttersprachler ist jedoch auch in der Lage, ihm unbekannte Wörter auf Anhieb korrekt in die Mehrzahl zu setzen. Δεδοµένου ότι δεν βοηθά ιδιαίτερα, απλώς να ακούει τον πληθυντικό σωστά. Αυτή η διαδικασία επιτρέπει στο παιδί µόνο να αποµνηµονεύσει όσες λέξεις ακούει συχνά. Ένα παιδί στη µητρική του γλώσσα είναι ωστόσο σε θέση να βάλει σωστά στον πληθυντικό αριθµό ακόµα και άγνωστες λέξεις. 12
Kinder haben darüber hinaus häufig einen geringen Wortschatz und Schwierigkeiten mit der Verwendung des Artikels. Sie lassen den Artikel häufig weg (z. B. Gibst du mir Buch? oder Wir gehen zu Spielplatz. ). Viele verwenden den falschen Artikel (z. B. Gibst du mir die Buch? ). Τα παιδιά έχουν συνήθως φτωχό λεξιλόγιο και αντιµετωπίζουν δυσκολίες µε την χρήση του άρθρου. Συχνά δεν χρησιµοποιούν το άρθρο (π.χ. «Μου δίνεις βιβλίο;» ή «Μου αρέσει παιδική χαρά»). Πολλά χρησιµοποιούν το λάθος άρθρο (π.χ. «Μου δίνεις την βιβλίο;» ). 13
Auch bereitet ihnen die Satzgrammatik Probleme (z. B. Meine Mama mir nicht Brot geben. ). Auf Fragen mit den Fragewörtern Wann, wo, wem oder wen? antworten sie oft unpassend (z. B. Von wem wirst du heute abgeholt? Ja, abgeholt. ). Schließlich fällt es ihnen auch schwer die richtigen Präpositionen zu verwenden (z. B. Wir waren Urlaub bei Kreta oder Der Bild hängt auf Wand. ). Αντιµετωπίζουν επίσης προβλήµατα µε το συντακτικό (π.χ. «Μαµά µου δεν δίνει ψωµί εµένα.»). Στις ερωτηµατικές λέξεις «Πότε, πού, σε ποιον ή ποιον;» απαντούν συχνά άτοπα (π.χ. «Ποιος θα σε πάρει σήµερα;» «Ναι, σήµερα.»). Τέλος δυσκολεύονται να χρησιµοποιήσουν σωστά τις προθέσεις (π.χ. «Ήµασταν διακοπές την Κρήτη» ή «το κάδρο κρέµεται µε τον τοίχο.»). 14
Der Lernpfad fördert... Το Lernpfad ενισχύει......das Sprachverständnis/...την κατανόηση της γλώσσας...den Wortschatz/...το λεξιλόγιο...die Grammatik/...την γραµµατική...die Artikel-Verwendung/...την σωστή χρήση του άρθρου...die Pluralbildung/...τον σχηµατισµό του πληθυντικού αριθµού...präpositionen/...τη χρήση προθέσεων 15
Früher Spracherwerb Πρώτα γλωσσικά ερεθίσµατα Im Mutterleib: Lauscht Sprachmelodie der Mutter Στην κοιλιά της µητέρας: Ακούει τον ήχο/ τόνο της φωνής της 16
Früher Spracherwerb Früher Spracherwerb Nach der Geburt: Mutterstimme hat Priorität vor anderen Geräuschen/ Stimmen Μετά την γέννηση: Η φωνή της µητέρας έχει προτεραιότητα έναντι άλλων «ήχων/φωνών» 17
Jedes Wort hat seine eigene Musik! Κάθε λέξη έχει την δική της µουσική! Melodie: (Tonlage / Grundfrequenz) Μελωδία : (ύψος του τόνου/ θεµελιώδη συχνότητα) Betonung : Muster des Wechsels zwischen starken u. schwachen Silben Τονισµός: Πρότυπο εναλλαγής από ισχυρές σε ασθενέστερες συλλαβές Die innere Uhr : Die Zeit/Länge eines Wortes wird mit ihr gemessen! Το «εσωτερικό ρολόι»: Ο χρόνος/διάρκεια µιας λέξης µετριέται µε αυτό! 18
Die Sprachentwicklung von 0 3 Jahren Η ανάπτυξη του λόγου από 0 έως 3 ετών Wörter λέξεις Satzglieder µέρη του λόγου Sätze προτάσεις 19
Normale Sprachentwicklung Φυσιολογική ανάπτυξη γλώσσας 9-10 Monate: Verstehen der ersten Wörter 9 έως 10 µηνών: κατανοεί τις πρώτες λέξεις 12 Monate: Produktion der ersten Wörter 12 µηνών: παράγει τις πρώτες λέξεις 16 Monate: Verstehen von 210 Wörtern 16 µηνών: κατανοεί 210 λέξεις 18-24 Monate: Produktion von 90-140 Wörtern 18-24 µηνών: παράγει 90 έως 140 λέξεις 20
Normale Sprachentwicklung Φυσιολογική ανάπτυξη γλώσσας Vom 2. bis zum 6. Lebensjahr lernt das normal entwickelte Kind 10 neue Wörter pro Tag Ένα παιδί µε φυσιολογική ανάπτυξη µαθαίνει από το 2 ο έως το 6 ο έτος της ηλικίας του 10 καινούργιες λέξεις την ηµέρα 21
2001 2003 Pilotprojekt 2001 2003 πιλοτικό πρόγραµµα 27 Kindergärten insgesamt Σε 27 παιδικούς σταθµούς συνολικά 17 Kindergärten: hieß zunächst noch Kon-Lab 17 παιδικοί σταθµοί: ήταν αρχικά το εργαστήρι «Kon-Lab» 10 Kindergärten: Kontrollgruppe 10 παιδικοί σταθµοί : οµάδα ελέγχου Zielgruppe Πειραµατική οµάδα Kontrollgruppe Οµάδα ελέγχου 82,4 % 39,5 % 22
Die 3 Stufen des Lernpfades Τα τρία στάδια του «Lernpfad» 1. Stufe: Wortfabrik 1 ο στάδιο: µηχανή παραγωγής λέξεων 2. Stufe: Satzglied- und Satzfabrik 2 ο στάδιο: µηχανή παραγωγής φράσεων και προτάσεων 3. Stufe: Sprachverstehen 3 ο στάδιο : κατανόηση γλώσσας 23
Wie wird gelernt? Πώς µαθαίνουµε; 24
Die Wortfabrik Η µηχανή των λέξεων http://www.forum-bildungskitas.info/ 25
Wie setzen wir den Lernpfad bei uns im Kindergarten und in der VS um? Πώς εφαρµόζουµε το «Lernpfad» στο προνηπιακό και στο νηπιακό µας τµήµα; http://www.forum-bildungskitas.info/ 26
Jetzt haben Sie die Chance, einige Spiele und Materialien anzusehen und selbst auszuprobieren Τώρα έχετε την ευκαιρία, να γνωρίσετε κάποια από τα παιχνίδια και τα υλικά που χρησιµοποιούµε 27
Pluralbildung Πώς σχηματίζεται ο πληθυντικός αριθμός Hintergrund und Lernziele Fremdsprachige Kinder haben oo große Schwierigkeiten mit der Mehrzahlbildung Sie können vielleicht Elefant und Elefanten, Bla] und Blä]er nicht unterscheiden, der Grund dafür ist, dass die Mehrzahlbildung im Deutschen einer abstrakten sprachrhythmischen Regel unterliegt. Das Fördermaterialien sind so ausgewählt, dass die Kinder auf systemaesche Art und Weise alle Informaeonen erhalten, die sie für die Pluralbildung benöegen. Υπόβαθρο και στόχοι μάθησης Τα ξενόγλωσσα παιδιά αντιμετωπίζουν συχνά μεγάλες δυσκολίες στον σχηματισμό του πληθυντικού αριθμού Δεν αναγνωρίζουν την διαφορά μεταξύ «ελέφαντα» και «ελέφαντες», «φύλλο» και «φύλλα». Αυτό οφείλεται στους αφηρημένους ρυθμικούς γλωσσικούς κανόνες στους οποίους υπόκειται ο σχηματισμός του πληθυντικού αριθμού. Το εκπαιδευτικό υλικό για την ενισχυτική διδασκαλία έχει επιλεγεί έτσι, ώστε τα παιδιά να λαμβάνουν με συστηματικό τρόπο, όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τον σχηματισμό του πληθυντικού αριθμού. 28
Hintergrund und Lernziele: Sensibilisierung für die Wortbildungsregel (Schwerpunkt: Wurzel + Murmellaut e) Schwa-Laut = häufigste Wortmarkierung im Deutschen; signalisiert Ende eines Wortes Durch die systemaesche Kontraseerung der Grundform und der Verkleinerungsform wird dem Kind die Grundregel der Wortbildung im Deutschen deutlich Das Spiel fördert die schnelle, automaesierte Sprachverarbeitung (Sprachverstehen) als auch die Erweiterung des Wortschatzes Verkleinerungen Υποκοριστικά Υπόβαθρο και στόχοι μάθησης Ευαισθητοποίηση για τον κανόνα σχηματισμού λέξεων (ιδιαίτερη βαρύτητα: Ρίζα + ασθενές φωνήεν ε, το οποίο δεν προφέρεται καθαρά) Ο ήχος «Schwa» = συνηθέστερη σήμανση προφοράς στα Γερμανικά σηματοδοτεί την κατάληξη μιας λέξης Μέσα από τη συστηματική σύγκριση της βασικής μορφής μιας λέξης και του υποκοριστικού της, κατανοεί το παιδί τον βασικό κανόνα του σχηματισμού των λέξεων στα γερμανικά Το παιχνίδι ενισχύει την γρήγορη, αυτόματη επεξεργασία (κατανόηση) της γλώσσας, καθώς και των εμπλουτισμό του λεξιλογίου του 29
Komposita/ Wortzusammensetzung Σύνθεση/Σχηματισμός σύνθετων λέξεων Hintergrund und Lernziele: Die deutsche Sprache ist sehr reich an zusammengesetzten Wörtern (riesengroß, untertauchen, Regenschirm). Durch das Erkennen der Bedeutungsbeziehungen dieser Wörter wird das Sprachverständnis und damit der passive Sprachwortschatz erweitert. Gleichzeieg bietet die Wortzusammensetzung ein beachtliches Kreaevitätspotenzial für die Kinder, so können sie ihren akeven Sprachwortschatz erweitern. Hinführung zu komplexen und mehrsilbigen Wörtern. Υπόβαθρο και στόχοι μάθησης Η γερμανική γλώσσα είναι πολύ πλούσια σε σύνθετες λέξεις (riesen-groß/τεράστιο, untertauchen/καταδύομαι, Regen-schirm/ ομπρέλα). Αναγνωρίζοντας την νοηματική σχέση αυτών των λέξεων, διευρύνεται τόσο η αντίληψη για την γλώσσα όσο και το παθητικό λεξιλόγιο Ταυτόχρονα, παρέχει η σύνθεση των λέξεων σημαντικές δυνατότητες για τη δημιουργικότητα των παιδιών, ώστε να μπορούν να επεκτείνουν το υπάρχον λεξιλόγιο τους Οδηγεί σε περίπλοκες και πολυσύλλαβες λέξεις 30
Spiele Παιχνίδια Pluralbildung/Σχηματισμός Πληθυντικού αριθμού Frau/κυρία Nora Chilas Wortzusammensetzungen/ Σύνθεση λέξεων Frau/κυρία Maria Taflanidou Verkleinerungen/ Υποκοριστικά Frau/κυρία Chrissoula Papathanassiou 31
Praxis Πράξη 32
Fragen & Antworten Ερωτήσεις & Απαντήσεις