ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 4.3.2016 COM(2016) 140 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Δεύτερη έκθεση σχετικά με την πρόοδο της Τουρκίας όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων {SWD(2016) 97 final} EL EL

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ξεκίνησε τον διάλογο για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων («ΔΕΚΘ») με την Τουρκία στις 16 Δεκεμβρίου 2013, παράλληλα με την υπογραφή της συµφωνίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας για την επανεισδοχή. 1 Ο ΔΕΚΘ βασίζεται στον χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων με την Τουρκία (χάρτης πορείας), έγγραφο το οποίο ορίζει τα κριτήρια τα οποία πρέπει να πληροί η Τουρκία ώστε να μπορέσει η Επιτροπή να προτείνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 539/2001 προκειμένου να μπορούν οι τούρκοι υπήκοοι να ταξιδεύουν στον χώρο Σένγκεν για βραχεία διαμονή (δηλ. 90 ημέρες κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε περιόδου 180 ημερών) χωρίς θεώρηση. Τα 72 κριτήρια που αναφέρονται στον χάρτη πορείας είναι οργανωμένα σε πέντε θεματικές ομάδες («δέσμες»): ασφάλεια των εγγράφων διαχείριση της μετανάστευσης δημόσια τάξη και ασφάλεια θεμελιώδη δικαιώματα και επανεισδοχή παράτυπων μεταναστών. Στις 20 Οκτωβρίου 2014, η Επιτροπή εξέδωσε την πρώτη της έκθεση σχετικά με την πρόοδο της Τουρκίας όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων (η πρώτη έκθεση). 2 Η πρώτη έκθεση αξιολογούσε την εκπλήρωση κάθε ενός κριτηρίου και περιείχε συστάσεις για την επίτευξη μεγαλύτερης προόδου όσον αφορά όλα τα κριτήρια. Μετά τη δημοσίευση της πρώτης έκθεσης, πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις υψηλού επιπέδου στο πλαίσιο του ΔΕΚΘ μεταξύ της Επιτροπής και των τουρκικών αρχών στις 26 Φεβρουαρίου 2015, στις 14 Δεκεμβρίου 2015 και στις 19 Ιανουαρίου 2016. Η Επιτροπή οργάνωσε επτά τεχνικές αποστολές στην Τουρκία από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο του 2015, με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από τα κράτη μέλη, την Επιτροπή, τον Frontex, την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO), την Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία (Ευρωπόλ) και την αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Τουρκία, με σκοπό να μελετηθούν η νομοθεσία και οι διοικητικές πρακτικές της Τουρκίας και να αξιολογηθεί η πιθανή πρόοδος που έχει επιτευχθεί όσον αφορά την υλοποίηση των κριτηρίων του χάρτη πορείας. Επίσης, η μεικτή επιτροπή επανεισδοχής συνεδρίασε δύο φορές, στις 15 Ιουλίου 2015 και στις 19 Ιανουαρίου 2016, προκειμένου να αξιολογήσει την εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για την επανεισδοχή. Πραγματοποιήθηκαν επίσης συζητήσεις με τις τουρκικές αρχές σχετικά με το πώς θα ενισχυθεί η πρόοδος της Τουρκίας όσον αφορά την υλοποίηση του χάρτη πορείας με την ευκαιρία της διαπραγμάτευσης του κοινού σχεδίου δράσης ΕΕ-Τουρκίας, το οποίο συμφωνήθηκε ad referendum στις 15 Οκτωβρίου 2015 3, και της συνόδου κορυφής ΕΕ- Τουρκίας στις 29 Νοεμβρίου 2015. Στη σύνοδο κορυφής, η τουρκική πλευρά εξέφρασε τη δέσμευσή της να επιταχύνει την εκπλήρωση των κριτηρίων του χάρτη πορείας, μεταξύ άλλων προσδοκώντας την εφαρμογή όλων των διατάξεων της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας για την 1 http://europa.eu/rapid/press-release_ip-13-1259_en.htm 2 COM(2014) 646 final Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την πρόοδο της Τουρκίας όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων http://europa.eu/rapid/press-release_ip-14-1173_en.htm 3 Το κείμενο του κοινού σχεδίου δράσης διατίθεται στη διεύθυνση http://europa.eu/rapid/press-release_memo- 15-5860_en.htm 2

επανεισδοχή, με στόχο να επιτευχθεί πιθανόν η ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων έως τον Οκτώβριο του 2016 4. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επικρότησε τη δέσμευση. Η παρούσα δεύτερη έκθεση σχετικά με την πρόοδο της Τουρκίας όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων (η δεύτερη έκθεση) βασίζεται σε πληροφορίες που συνέλεξε η Επιτροπή κατά τη διάρκεια των ανωτέρω αναφερόμενων αποστολών και συναντήσεων των εμπειρογνωμόνων και σε επικοινωνία με τις τουρκικές αρχές, τα κράτη μέλη, τις υπηρεσίες της ΕΕ και άλλες πηγές. Παρουσιάζει ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης όσον αφορά την εφαρμογή των κριτηρίων του χάρτη πορείας από την Τουρκία τον Φεβρουάριο του 2016 και διατυπώνει συγκεκριμένες συστάσεις για τα μέτρα τα οποία θα πρέπει να λάβει η Τουρκία προκειμένου να επιτύχει περαιτέρω πρόοδο για την πλήρη εκπλήρωση αυτών των κριτηρίων. Η δεύτερη έκθεση συνοδεύεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (ΕΕΥΕ) 5, το οποίο περιγράφει λεπτομερώς σημαντικό αριθμό σχετικών μέτρων τα οποία έχει λάβει και εφαρμόζει η Τουρκία από τον Οκτώβριο του 2014 προκειμένου να εκπληρώσει τα κριτήρια του χάρτη πορείας. Επίσης, όπως απαιτείται βάσει της μεθοδολογίας του ΔΕΚΘ, το ΕΕΥΕ αναλύει τις αναμενόμενες επιπτώσεις τυχόν μελλοντικής ελευθέρωσης του καθεστώτος θεωρήσεων στη μετανάστευση 6. Η δεύτερη έκθεση ακολουθεί τη δομή του χάρτη πορείας και επομένως, αναφέρεται στις πέντε δέσμες μία προς μία, παραθέτει για κάθε μία εξ αυτών τα κριτήρια που δεν έχουν εκπληρωθεί ακόμα και προτείνει μέτρα τα οποία θα επιτρέψουν στις τουρκικές αρχές να επιτύχουν αυτόν τον στόχο. 2. ΔΕΣΜΗ 1: ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ Η πρώτη έκθεση επεσήμανε ότι η Τουρκία είχε επιτύχει ήδη σημαντική πρόοδο όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων αξιολόγησης σχετικά με την ασφάλεια των εγγράφων. Προσφάτως σημειώθηκαν κάποιες επιπρόσθετες θετικές εξελίξεις, οι οποίες αναλύονται περαιτέρω στο ΕΕΥΕ και συνίστανται, ιδίως, στην απόσυρση των λίγων εναπομεινάντων μη βιομετρικών διαβατηρίων από την κυκλοφορία, στη θέσπιση μιας ασφαλέστερης διαδικασίας για την ακύρωση των ληγμένων διαβατηρίων ώστε να αποφεύγεται η πιθανή επαναχρησιμοποίησή τους για έκδοση πλαστών και στη θέσπιση νομικών και τεχνικών μέτρων τα οποία θα επιτρέψουν να ξεκινήσει σύντομα η έκδοση νέων, πιο αξιόπιστων δελτίων ταυτοτήτων τα οποία θα περιέχουν βιομετρικά δεδομένα και θα έχουν ισχύ για 10 έτη. Παρά την πρόοδο αυτή, η Τουρκία χρειάζεται να λάβει περαιτέρω σημαντικά μέτρα ώστε να ολοκληρωθεί η εκπλήρωση των κριτηρίων που ορίζονται στη συγκεκριμένη δέσμη: τα χαρακτηριστικά ασφαλείας των τουρκικών διαβατηρίων θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τα πρότυπα της ΕΕ, όπως αυτά ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) 4 Το πλήρες κείμενο της δήλωσης που εκδόθηκε από τη σύνοδο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ με την Τουρκία διατίθεται στη διεύθυνση http://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2015/11/29- eu-turkey-meeting-statement/ 5 Έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής, το οποίο συνοδεύει τη δεύτερη έκθεση σχετικά με την πρόοδο της Τουρκίας όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων, SWD(2016)97 6 Η εκτίμηση των επιπτώσεων της ελευθέρωσης του καθεστώτος των θεωρήσεων στην Τουρκία όσον αφορά την ασφάλεια θα παρουσιαστεί με την ευκαιρία της δημοσίευσης της επόμενης έκθεσης. 3

αριθ. 2252/2004 του Συμβουλίου δηλ. η Τουρκία θα πρέπει να ξεκινήσει να εκδίδει διαβατήρια με ανεπαφικό πλινθίο το οποίο θα περιλαμβάνει όχι μόνο την εικόνα του προσώπου του κατόχου αλλά και τα δακτυλικά του αποτυπώματα 7 τα τουρκικά όργανα επιβολής του νόμου θα πρέπει να ξεκινήσουν να κοινοποιούν εγκαίρως στους ομολόγους τους στα κράτη μέλη πληροφορίες για πλαστογραφημένα ή ψευδή έγγραφα τα οποία εντοπίζονται σε επιβάτες που ταξιδεύουν προς την ΕΕ η ικανότητα της τουρκικής αστυνομίας και του προσωπικού εδάφους αεροπορικών εταιρειών που λειτουργούν στα κύρια διεθνή αεροδρόμια της Τουρκίας να εντοπίζουν πλαστογραφημένα ή ψευδή ταξιδιωτικά έγγραφα, θεωρήσεις ή άδειες διαμονής που χρησιμοποιούνται από επιβάτες οι οποίοι ταξιδεύουν στην ΕΕ θα πρέπει να ενισχυθεί, ιδίως μέσω της αύξησης της κατάρτισης και της βελτίωσης της συνεργασίας με αξιωματικούς-συνδέσμους από τα κράτη μέλη της ΕΕ που βρίσκονται στην Τουρκία. 3. ΔΕΣΜΗ 2: ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ Η πρώτη έκθεση αναγνώριζε ότι η Τουρκία είχε επιτύχει ήδη σημαντική πρόοδο όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων αξιολόγησης της δεύτερης δέσμης του χάρτη πορείας. Από τον Οκτώβριο του 2014, οι τουρκικές αρχές έχουν πραγματοποιήσει επιπρόσθετα και σημαντικά βήματα για να ενισχύσουν περαιτέρω τις επιχειρησιακές ικανότητες της γενικής διεύθυνσης για τη διαχείριση της μετανάστευσης (ΓΔΔΜ). Η Τουρκία εξέδωσε επίσης διάφορες νομικές πράξεις στον τομέα της διεθνούς προστασίας, συμπεριλαμβανομένων του κανονισμού της 22ας Οκτωβρίου 2014 για τη χορήγηση προσωρινού καθεστώτος προστασίας σε όλους τους πρόσφυγες από τη Συρία και του κανονισμού της 15ης Ιανουαρίου 2016 για τη χορήγηση σε αυτούς τους πρόσφυγες δυνατότητας υποβολής αίτησης για άδεια εργασίας. Οι τουρκικές αρχές ενίσχυσαν τη συνεργασία τους για τη διαχείριση των συνόρων με τις αντίστοιχες ελληνικές και βουλγαρικές αρχές στα κοινά χερσαία σύνορά τους. Ελήφθησαν επίσης ορισμένα σημαντικά μέτρα για την ενίσχυση του συστήματος διαχείρισης θεωρήσεων και συνόρων. Στις 8 Ιανουαρίου, η Τουρκία θέσπισε υποχρέωση θεώρησης για Σύριους που εισέρχονται στην Τουρκία από τρίτες χώρες δι αέρος ή δια θαλάσσης και, στις 5 Φεβρουαρίου, κατάργησε τη δυνατότητα που είχαν οι Ιρακινοί πολίτες να λαμβάνουν θεώρηση στα σύνορα. Η Τουρκία πρότεινε σε 14 χώρες τη διαπραγμάτευση διμερών συμφωνιών επανεισδοχής και ξεκίνησε τις διαδικασίες για τη θέσπιση θεωρήσεων διέλευσης για υπηκόους 18 χωρών που θεωρούνται δυνητικές πηγές παράτυπης μετανάστευσης. Τέλος, για να αντιμετωπιστεί η παράνομη διακίνηση, η Τουρκία ενίσχυσε τις προσπάθειες των οργάνων της επιβολής του νόμου, συμπεριλαμβανομένων των κοινών χερσαίων επιχειρήσεών τους, και δημιούργησε ειδικές μονάδες για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων εντός της τουρκικής εθνικής αστυνομίας και χωροφυλακής. Λεπτομερείς πληροφορίες για όλα τα μέτρα που ελήφθησαν παρέχονται στο ΕΕΥΕ. Μολαταύτα, ορισμένα κριτήρια της δεύτερης δέσμης έχουν εκπληρωθεί μόνο εν μέρει. 7 Όπως αναφέρεται στον χάρτη πορείας, το δικαίωμα μετακίνησης χωρίς υποχρέωση θεώρησης, όταν χορηγηθεί, θα ισχύει μόνο για Τούρκους οι οποίοι θα διαθέτουν βιομετρικό διαβατήριο σύμφωνο με τα πρότυπα που ορίζονται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2252/2004 του Συμβουλίου. 4

Ένα από αυτά συνδέεται με το γεγονός ότι η Τουρκία εξακολουθεί να εφαρμόζει καθεστώς θεωρήσεων προς τα κράτη μέλη το οποίο εισάγει διακρίσεις 8. Το σημαντικότερο κριτήριο που δεν έχει εκπληρωθεί ακόμα αφορά την ανάγκη η Τουρκία να «Διενεργεί επαρκείς συνοριακούς ελέγχους και επιτήρηση των συνόρων [...], κατά τρόπον που θα έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική και σταθερή μείωση του αριθμού των προσώπων που κατορθώνουν να διέλθουν παράνομα από τα τουρκικά σύνορα, είτε για να εισέλθουν στην Τουρκία είτε για να εξέλθουν από τη χώρα αυτή». Το 2015, ο αριθμός των μεταναστών και των προσφύγων που έφτασαν στα χερσαία και στα θαλάσσια σύνορα της ΕΕ αναχωρώντας παράτυπα από την τουρκική επικράτεια ανήλθε σε 888 457. Πρόκειται για αριθμό περίπου 17 φορές μεγαλύτερο από αυτόν που είχε καταγραφεί κατά τη διάρκεια του 2014. Το πρόβλημα, δυστυχώς, συνεχίστηκε και τον Ιανουάριο του 2016, οπότε και καταγράφηκαν 68 650 τέτοιες περιπτώσεις 9. Ο αυξημένος αριθμός παράτυπων διελεύσεων συνδέεται επίσης με την ευρύτερη προσφυγική κρίση που έχει πυροδοτήσει η συνεχιζόμενη σύγκρουση στη Συρία και σε ορισμένες άλλες χώρες. Οι τουρκικές αρχές, οι οποίες πρέπει να προλαμβάνουν τις εν λόγω διελεύσεις, αντιμετωπίζουν μια τεράστια πρόκληση, καθώς πάνω από 2,5 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία και πάνω από 200 000 μετανάστες και πρόσφυγες από άλλες χώρες διαμένουν στην τουρκική επικράτεια. Πρέπει να αναγνωριστεί το γεγονός ότι η τουρκική ακτοφυλακή συνέλαβε και έσωσε περίπου 91 612 μετανάστες και πρόσφυγες το 2015, δηλαδή επτά φορές περισσότερους σε σύγκριση με το 2014, οι οποίοι προσπαθούσαν να φτάσουν παράτυπα στην ΕΕ. Μολαταύτα, τα μέτρα που έχουν λάβει οι τουρκικές αρχές εξακολουθούν να είναι ανεπαρκή, δεδομένου του μεγάλου μεγέθους των παράτυπων αφίξεων. Για να αντιμετωπιστεί με μεγαλύτερη επιτυχία αυτή η πρόκληση, είναι απαραίτητο και επείγον οι τουρκικές αρχές να συνεχίσουν να θέτουν σε εφαρμογή μέτρα τα οποία αντιμετωπίζουν τις διάφορες πτυχές του προβλήματος κατά τρόπο ολοκληρωμένο. Ως προς το θέμα αυτό, η Επιτροπή προτείνει στην Τουρκία να εξετάσει το ενδεχόμενο λήψης των μέτρων που περιγράφονται κατωτέρω: Πρώτον, θα πρέπει να ενισχυθεί η ικανότητα της τουρκικής ακτοφυλακής να πραγματοποιεί δραστηριότητες επιτήρησης και εντοπισμού στο Αιγαίο Πέλαγος. Προς τον σκοπό αυτόν, θα πρέπει να επιταχυνθεί η υλοποίηση διαφόρων έργων χρηματοδοτούμενων από την Τουρκία και την ΕΕ, τα οποία έχουν σκοπό τόσο την ανάπτυξη ενός παράκτιου συστήματος επιτήρησης με ραντάρ όσο και την αύξηση του αριθμού, της ποιότητας, της παρουσίας κατά μήκος των ακτών και της επιχειρησιακής ικανότητας των διαθέσιμων περιπολικών σκαφών. Η χρήση του συστήματος ραντάρ του πολεμικού ναυτικού με σκοπό την πρόληψη των παράτυπων αναχωρήσεων θα μπορούσε να εξεταστεί ως ενδεχόμενο έως ότου να εγκατασταθεί το παράκτιο σύστημα ραντάρ. Για να μειωθεί το βάρος που αναλαμβάνει η ακτοφυλακή, θα πρέπει να ενισχυθεί η ικανότητα της αστυνομίας και της χωροφυλακής να εντοπίζουν και να προλαμβάνουν παράτυπες αναχωρήσεις μεταναστών, ενώ αυτοί βρίσκονται ακόμα στη στεριά ή μακριά από τη χερσαία μεθόριο μέσω δραστηριοτήτων περιπολίας και επιτήρησης, μεταξύ άλλων μέσω αύξησης της χρήσης συστημάτων εναέριας παρακολούθησης. 8 Για πληροφορίες σχετικά με τις υποχρεώσεις θεώρησης που ισχύουν για τα κράτη μέλη, ανατρέξτε στο ΕΕΥΕ. 9 Τα αριθμητικά στοιχεία που αναφέρονται σε αυτή τη σελίδα είναι αποτέλεσμα υπολογισμών των υπηρεσιών της Επιτροπής βάσει πληροφοριών που παρείχαν ο Frontex και οι τουρκικές αρχές. Όλα τα δεδομένα είναι ενδεικτικά και μπορεί να αλλάξουν. 5

Όλες οι αρχές που είναι υπεύθυνες για την προστασία των συνόρων και για την καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης 10 θα πρέπει να λάβουν οδηγίες προκειμένου να ενισχύσουν την αμοιβαία συνεργασία τους, μεταξύ άλλων συντονίζοντας συστηματικά τις ενέργειές τους και ανταλλάσσοντας πληροφορίες, ενημέρωση και περιουσιακά στοιχεία, και να αυξήσουν τον αριθμό των κοινών επιχειρήσεων. Θα πρέπει επίσης να τεθεί σε λειτουργία επειγόντως το κέντρο εθνικού συντονισμού και κοινής ανάλυσης κινδύνου (NACORAC), στην ίδρυση του οποίου συνδράμει η ΕΕ. Το έργο όλων αυτών των αρχών, ως μέρος της πρόληψης των παράτυπων αναχωρήσεων μεταναστών και του τυχαίου εντοπισμού των διακινητών, θα πρέπει να εστιάζει ρητώς στον εντοπισμό και τη σύλληψη μελών ανώτερης και μέσης βαθμίδας στην ιεραρχία των οργανώσεων παράνομης διακίνησης μεταναστών και στην κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων τους.. Προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός των προσώπων που εισέρχονται παράτυπα στην Τουρκία, θα πρέπει να ενισχυθεί η επιτήρηση κατά μήκος των νοτιοανατολικών και ανατολικών χερσαίων συνόρων της χώρας. Για τον σκοπό αυτόν, θα πρέπει να συνεχιστεί ο εκσυγχρονισμός των τουρκικών χερσαίων δυνάμεων αναπτύσσοντας όλο και περισσότερους εκπαιδευμένους συμβασιούχους υπαλλήλους αντί στρατιωτών, καθώς και χρησιμοποιώντας σύγχρονο εξοπλισμό επιτήρησης και εφαρμόζοντας ευέλικτες περιπολίες. Όταν είναι δυνατό, οι τουρκικές αρχές θα πρέπει να συνεργάζονται στις δραστηριότητες επιτήρησης συνόρων και στην ανταλλαγή πληροφοριών για οργανώσεις παράνομης διακίνησης μεταναστών με τις αρχές των χωρών καταγωγής και διέλευσης παράτυπων μεταναστών. Παράλληλα, θα πρέπει να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την εφαρμογή άλλων κριτηρίων και συστάσεων που έχουν οριστεί στο πλαίσιο αυτής της δέσμης, η εκπλήρωση των οποίων θα συμβάλει επίσης στην καλύτερη πρόληψη της παράτυπης μετανάστευσης. Στον τομέα της συνοριακής συνεργασίας με τα γειτονικά κράτη μέλη, η Επιτροπή προτείνει στις τουρκικές αρχές να εξετάσουν το ενδεχόμενο εφαρμογής των κατωτέρω μέτρων: θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση η συμφωνία για την ίδρυση ενός τριμερούς κέντρου στο σημείο διέλευσης των συνόρων Capitan Andreevo, η οποία υπεγράφη τον Μάιο του 2015 θα πρέπει να τεθεί σε λειτουργία ένας ασφαλής δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ της τουρκικής και της ελληνικής ακτοφυλακής ο οποίος θα χρησιμοποιείται για την έγκαιρη ανταλλαγή πληροφοριών για δραστηριότητες παράνομης διακίνησης μεταναστών η Τουρκία θα πρέπει να αναπτύξει επιχειρησιακή συνεργασία με τον Frontex, ώστε να αξιοποιηθεί η τεχνογνωσία του στη λήψη πληροφοριών από εντοπισθέντες μετανάστες και στην απόκτηση πρόσβασης σε πληροφορίες σχετικά με τις μεθόδους των δικτύων παράνομης διακίνησης οι οποίες συγκεντρώνονται με αυτόν τον τρόπο. 10 Οι τουρκικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι, δεδομένης της παρούσας γεωπολιτικής κατάστασης, εγκατέλειψαν το αρχικό σχέδιό τους, το οποίο προβλεπόταν στο πλαίσιο του εθνικού σχεδίου δράσης για την εφαρμογή της ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων της Τουρκίας του 2006, να ιδρύσουν μια ενιαία, μη στρατιωτική, ειδική υπηρεσία και να μεταφέρουν σε αυτήν όλες τις αρμοδιότητες και τους πόρους για τη διαχείριση των συνόρων. 6

Το τουρκικό σύστημα έκδοσης θεωρήσεων θα πρέπει, επίσης, να αναθεωρηθεί, έτσι ώστε να προλαμβάνεται η είσοδος στην Τουρκία υπηκόων τρίτων χωρών οι οποίοι προτίθενται να μεταβούν στην ΕΕ διερχόμενοι παράτυπα τα εξωτερικά της σύνορα. Προς τον σκοπό αυτόν, με βάση τα μέτρα που ελήφθησαν στις 8 Ιανουαρίου και στις 5 Φεβρουαρίου 2016 σχετικά με Σύριους υπηκόους οι οποίοι βρίσκονται εκτός Συρίας και Ιρακινούς πολίτες, αντιστοίχως, οι τουρκικές αρχές θα πρέπει να δώσουν πλέον προτεραιότητα στην ενίσχυση του καθεστώτος θεωρήσεων που ισχύει για υπηκόους άλλων χωρών από τις οποίες προήλθε το 2015 ο μεγαλύτερος αριθμός παράτυπων μεταναστών που εισήλθαν στην ΕΕ μέσω Τουρκίας, δηλαδή παράτυποι μετανάστες από Αφγανιστάν, Πακιστάν, Ιράν, Μαρόκο, Παλαιστίνη, Σομαλία, Μπαγκλαντές, Λίβανο, Αλγερία, κ.λπ. 11 Επίσης, θα πρέπει να αξιολογηθεί προσεκτικά το ενδεχόμενο παράτυπης μετανάστευσης από οποιαδήποτε άλλη χώρα στους πολίτες της οποίας η Τουρκία χορηγεί απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης ή παρέχει τη δυνατότητα έκδοσης ηλεκτρονικής θεώρησης. Ως σημεία αναφοράς θα πρέπει να χρησιμοποιούνται οι κατάλογοι της ΕΕ όσον αφορά τις χώρες οι υπήκοοι των οποίων απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης και τις χώρες οι υπήκοοι των οποίων υπόκεινται σε υποχρέωση θεώρησης 12. Αναλόγως του καθεστώτος θεωρήσεων το οποίο εφαρμόζεται σήμερα σε διάφορες χώρες και αναλόγως των τάσεων μετανάστευσης και παράνομης διακίνησης που παρατηρούνται όσον αφορά τους υπηκόους τους, η Τουρκία θα πρέπει να λάβει τα κατωτέρω μέτρα: επιβολή υποχρέωσης θεώρησης σε υπηκόους ορισμένων χωρών που εμφανίζουν υψηλό μεταναστευτικό κίνδυνο και οι οποίες επωφελούνται σήμερα από το καθεστώς απαλλαγής από την υποχρέωση θεώρησης εάν οι τουρκικές αρχές αποφασίσουν να διατηρήσουν την απαλλαγή από την υποχρέωση θεώρησης για υπηκόους τρίτων χωρών που αποτελούν ενδεχόμενη πηγή παράτυπης μετανάστευσης: σύνδεση αυτής της διευκόλυνσης με την ταχεία υπογραφή και την αποτελεσματική εφαρμογή των συμφωνιών επανεισδοχής με αυτές τις χώρες κατάργηση της δυνατότητας εισόδου στην Τουρκία με ηλεκτρονική θεώρηση για υπηκόους ορισμένων χωρών που εμφανίζουν υψηλό μεταναστευτικό κίνδυνο στους οποίους παρέχεται σήμερα αυτή η δυνατότητα και απαίτηση υποβολής αίτησης για θεώρηση σε τουρκική διπλωματική αποστολή κατά τη διαδικασία αυτή θα μπορούσε να διενεργείται κατάλληλη επαλήθευση των κινδύνων όσον αφορά τη μετανάστευση και την ασφάλεια εάν οι τουρκικές αρχές αποφασίσουν να συνεχίσουν να δίνουν σε υπηκόους τρίτων χωρών που αποτελούν ενδεχόμενη πηγή παράτυπης μετανάστευσης τη δυνατότητα εισόδου στην Τουρκία με ηλεκτρονικές θεωρήσεις: διενέργεια περισσότερο ενδελεχών ελέγχων σε αυτούς τους κατόχους ηλεκτρονικής θεώρησης κατά τη διέλευση των συνόρων, προκειμένου να επαληθευτεί ότι πληρούν πραγματικά τα απαιτούμενα κριτήρια για την έκδοση ηλεκτρονικής θεώρησης 11 Για στατιστικά στοιχεία σχετικά με τις υπηκοότητες των προσώπων που εισήλθαν παράτυπα στο έδαφος της ΕΕ μέσω Τουρκίας, ανατρέξτε στο ΕΕΥΕ. 12 Για το καθεστώς θεωρήσεων που εφαρμόζει η Τουρκία στις χώρες από τις προέρχονται κυρίως οι παράτυποι μετανάστες και τη σύγκρισή του με το σύστημα θεωρήσεων της ΕΕ που εφαρμόζεται σε αυτές τις χώρες ανατρέξτε στο ΕΕΥΕ. 7

βελτίωση των γνώσεων και των ικανοτήτων των Τούρκων προξενικών υπαλλήλων που είναι επιφορτισμένοι να εκδίδουν θεωρήσεις, προκειμένου να εξακριβώνουν ότι οι αιτούντες θεώρησης έχουν νόμιμους λόγους να έρθουν στην Τουρκία και ότι προτίθενται να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους παράλληλα, βελτίωση των προτύπων εσωτερικού ελέγχου της ακεραιότητας του συνολικού συστήματος έκδοσης θεωρήσεων, ιδίως σε πρεσβείες που βρίσκονται σε χώρες υψηλού κινδύνου θα πρέπει να ξεκινήσει να εφαρμόζεται η απαίτηση προσκόμισης θεωρήσεων διέλευσης από αερολιμένα από τους υπηκόους των χωρών που θεωρούνται κύριες πηγές παράτυπης μετανάστευσης. Η Τουρκία θα πρέπει να σημειώσει περαιτέρω πρόοδο όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων αυτής της δέσμης σχετικά με τη διεθνή προστασία, με βάση τις σημαντικές προσπάθειες που έχουν ήδη γίνει. 13 Ειδικότερα: Οι τουρκικές αρχές θα πρέπει να συνεχίσουν να διευκολύνουν την αποτελεσματική πρόσβαση των δικαιούχων διεθνούς προστασίας σε κοινωνικές υπηρεσίες (ιδίως σχολική εκπαίδευση για τα παιδιά τους), σε ευκαιρίες νόμιμης απασχόλησης, σε αξιοπρεπή στέγαση, σε επαγγελματική και γλωσσική εκπαίδευση και σε οποιαδήποτε πρωτοβουλία που συμβάλλει στην κοινωνική ένταξη και στην οικονομική αυτονομία τους εντός της τουρκικής κοινωνίας. Επιπροσθέτως, οι τουρκικές αρχές θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι αιτήσεις που υποβάλλουν οι αιτούντες διεθνή προστασία εξετάζονται εντός του συντομότερου δυνατού διαστήματος, έτσι ώστε είτε αυτοί να ενταχθούν σε κάποιο από τα καθεστώτα προστασίας που προβλέπονται από την τουρκική έννομη τάξη είτε, εάν η αίτησή τους απορριφθεί, να λάβουν εντολή να εγκαταλείψουν την Τουρκία. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ιδιαιτέρως σημαντική η λήψη συγκεκριμένων μέτρων από τη ΓΔΔΜ προκειμένου: o να μειωθεί ο εναπομένων συσσωρευμένος αριθμός αιτήσεων που εκκρεμούν για μεγάλο χρονικό διάστημα 14 o να διασφαλιστεί ότι για τους μετανάστες, που εισήλθαν παράτυπα στην Τουρκία και κατέθεσαν αιτήσεις διεθνούς προστασίας οι οποίες κρίθηκαν στη συνέχεια μη επιλέξιμες κινείται εγκαίρως η διαδικασία επιστροφής στη χώρα καταγωγής τους o να προληφθούν η διαφυγή και οι δευτερογενείς μετακινήσεις προς την ΕΕ αιτούντων άσυλο των οποίων οι αιτήσεις είτε εκκρεμούν είτε έχουν απορριφθεί, εν αναμονή της αναχώρησής τους από τη χώρα. Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, θα είναι χρήσιμο να εξορθολογιστούν οι διαδικασίες, ιδίως μέσω της έκδοσης εσωτερικού κανονισμού ο οποίος θα ορίζει τους συγκεκριμένους κανόνες που πρέπει να τηρούνται για την εφαρμογή του νόμου για τους αλλοδαπούς και τη διεθνή προστασία. 4. ΔΕΣΜΗ 3: ΔΗΜΟΣΙΑ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ 13 Για την πρόοδο που έχει σημειώσει η Τουρκία σχετικά με την εκπλήρωση των κριτηρίων του χάρτη πορείας που αφορούν τη διεθνή προστασία κατά την περίοδο αναφοράς, ανατρέξτε στο ΕΕΥΕ. 14 Για διευκρινίσεις σχετικά με αυτόν τον συσσωρευμένο αριθμό αιτήσεων, ανατρέξτε στη σχετική παράγραφο του ΕΕΥΕ. 8

Η πρώτη έκθεση περιγράφει τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες του τουρκικού συστήματος όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων αυτής της δέσμης. Από τον Οκτώβριο του 2014, οι τουρκικές αρχές έχουν πραγματοποιήσει πρόσθετα βήματα, όπως η κύρωση, στις 19 Φεβρουαρίου 2016, της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη νομιμοποίηση, την ανίχνευση, την κατάσχεση και τη δήμευση των εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη δράση κατά της εμπορίας ανθρώπων, της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία του ατόμου από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα και του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη μεταφορά καταδίκων. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι, παρά τις εξελίξεις αυτές, έχει σημειωθεί σημαντικά μικρότερη πρόοδος όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων της δέσμης 3 σε σύγκριση με τις δέσμες 1 και 2. Για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, η Τουρκία παροτρύνεται να λάβει τα ακόλουθα μέτρα: να αυξήσει τον αριθμό των θετικών απαντήσεων σε αιτήσεις δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις που υποβάλλουν τα κράτη μέλη, καθώς και την ταχύτητα της ανταπόκρισης και της εφαρμογής της θα μπορούσε να εξεταστεί επίσης το ενδεχόμενο έκδοσης ενός ενιαίου λεπτομερούς νόμου για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών που ακολουθούνται κατά την εφαρμογή των διεθνών υποχρεώσεων της Τουρκίας σχετικά με τη δικαστική συνεργασία σε ποινικές υποθέσεις να συνεργάζεται ενεργά με τις οικείες αρχές όλων των κρατών μελών στον τομέα της αστυνομικής συνεργασίας και της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις να ξεκινήσει την εφαρμογή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία του ατόμου από την αυτοματοποιημένη επεξεργασία πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα του 1981 και να κυρώσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλό της (CETS αριθ. 181) να θεσπίσει νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με τα πρότυπα της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης να συνάψει συμφωνία επιχειρησιακής συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία (Ευρωπόλ) και συμφωνία συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Μονάδα Δικαστικής Συνεργασίας (Eurojust), μόλις τεθεί σε ισχύ κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα έως τότε, οι τουρκικές αρχές καλούνται να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να αυξηθεί η ανταλλαγή πληροφοριών και η συνεργασία με αυτές τις δύο υπηρεσίες. να θεσπίσει νέο σχέδιο δράσης για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος για την περίοδο 2016-2018, το οποίο θα επιτρέπει την ενίσχυση των δράσεων για την καταπολέμηση όλων των μορφών οργανωμένου εγκλήματος, ιδίως της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών, πυροβόλων όπλων και προϊόντων παραποίησης ή απομίμησης και της εμπορίας ανθρώπων να παρέχει πληροφορίες στην ΕΕ για τις εθνικές και τις διακρατικές εγκληματικές οργανώσεις που εδρεύουν στην Τουρκία, αναφέροντας τις μεθόδους τους και την προσέγγιση των τουρκικών αρχών για την καταπολέμηση των εγκληματικών δραστηριοτήτων τους να ξεκινήσει την εφαρμογή της προσφάτως κυρωθείσας Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη δράση κατά της εμπορίας ανθρώπων και να εναρμονίσει το 9

τουρκικό εθνικό νομοθετικό πλαίσιο σε αυτόν τον τομέα με τα πρότυπα που ορίζονται σε αυτή τη Σύμβαση και στο κεκτημένο της ΕΕ να ενισχύσει την ικανότητα της ΓΔΔΜ να εντοπίζει θύματα εμπορίας ανθρώπων και να τους παρέχει καταφύγιο να ξεκινήσει την εφαρμογή της προσφάτως κυρωθείσας Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με τη νομιμοποίηση, την ανίχνευση, την κατάσχεση και τη δήμευση των εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας (CETS αριθ. 198) και να εναρμονίσει το τουρκικό εθνικό νομοθετικό πλαίσιο σε αυτόν τον τομέα με τα πρότυπα που ορίζονται σε αυτή τη Σύμβαση να συνεχίσει να ενισχύει την ικανότητα του τμήματος οικονομικών ερευνών (MASAK) να αναλύει ύποπτες συναλλαγές και να εντοπίζει περιπτώσεις νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας να εναρμονίσει πλήρως το τουρκικό νομοθετικό πλαίσιο με τις διατάξεις της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για το έγκλημα στον κυβερνοχώρο να εκδώσει νομοθεσία για την αποτελεσματική παρακολούθηση όλων των συστάσεων της ομάδας χωρών κατά της διαφθοράς (GRECO) και να θεσπίσει νέο εθνικό σχέδιο δράσης κατά της διαφθοράς, το οποίο θα εκπονηθεί σε συνεννόηση με την κοινωνία των πολιτών και αναθέτοντας την παρακολούθηση της εφαρμογής του σε ένα όργανο εξουσιοδοτημένο να ενεργεί με τον απαραίτητο βαθμό ανεξαρτησίας και διαφάνειας να αναπτύξει προγράμματα κατάρτισης και να εκδώσει κώδικες δεοντολογίας για την καταπολέμηση της διαφθοράς οι οποίοι θα απευθύνονται σε προσωπικό που συμμετέχει στη διαχείριση των συνόρων και στην πρόληψη της παράτυπης μετανάστευσης, αυξάνοντας τις προσπάθειες για συστηματική δίωξη αδικημάτων δωροδοκίας τα οποία διαπράττονται από δημόσιους λειτουργούς να υπογράψει και να επικυρώσει τα τρία Πρόσθετα Πρωτόκολλα του 1975, του 2010 και του 2012 στη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την έκδοση (CETS αριθ. 24 του 1957), το Πρόσθετο Πρωτόκολλο του 2001 στη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την αμοιβαία δικαστική συνδρομή επί ποινικών υποθέσεων (CETS αριθ. 30 του 1959) και να ξεκινήσει την εφαρμογή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου του 1997 στη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη μεταφορά καταδίκων (CETS αριθ. 112 του 1983) να υπογράψει και να κυρώσει τη Σύμβαση της Χάγης του 1996 για τη διεθνή δικαιοδοσία, το εφαρμοστέο δίκαιο, την αναγνώριση, την εκτέλεση και τη συνεργασία ως προς τη γονική ευθύνη και τα μέτρα προστασίας των παιδιών και τη Σύμβαση της Χάγης του 2007 για την είσπραξη, σε διεθνές επίπεδο, απαιτήσεων διατροφής παιδιών και άλλων μορφών οικογενειακής διατροφής να μειώσει τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή της δικαστικής διαδικασίας που προβλέπεται από τη Σύμβαση της Χάγης του 1980 για τα αστικά θέματα της διεθνούς απαγωγής παιδιών. 5. ΔΕΣΜΗ 4: ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 10

Η πρώτη έκθεση ανέφερε ότι πολλά από τα κριτήρια αυτής της δέσμης είχαν ήδη εκπληρωθεί μολαταύτα, επεσήμανε ορισμένους ιδιαιτέρως σημαντικούς τομείς στους οποίους έπρεπε να σημειωθεί περαιτέρω πρόοδος. Έκτοτε, λίγα έχουν επιτευχθεί σε αυτούς τους τομείς και, επομένως, οι σχετικές συστάσεις της πρώτης έκθεσης εξακολουθούν να ισχύουν σε μεγάλο βαθμό. Με αυτά τα δεδομένα, η Τουρκία καλείται: να αναθεωρήσει την τουρκική νομοθεσία για την τρομοκρατία έτσι ώστε αυτή να εναρμονιστεί με το κεκτημένο της ΕΕ, τα πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) περί τρομοκρατίας να θεσπίσει νομοθεσία κατά των διακρίσεων, με βάση το κεκτημένο της ΕΕσχετικά με την ίση μεταχείριση των ανθρώπων ανεξαρτήτως της φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής τους να εκδώσει εθνικό σχέδιο δράσης με σκοπό να βελτιωθεί η κατάσταση των Ρομά στην Τουρκία και να διασφαλιστεί η συμμετοχή των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών των Ρομά στην παρακολούθηση της εφαρμογής του να κυρώσει τα Πρωτόκολλα αριθ. 4 και 7 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΑΔ) ή, εναλλακτικά, να διασφαλίσει ή να αποδείξει ότι το τουρκικό νομικό πλαίσιο περιλαμβάνει ισοδύναμες διατάξεις να συνεχίσει την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την πρόληψη των παραβιάσεων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΑΔ) και την παρακολούθηση της νομολογίας του ΕΔΑΔ σχετικά με την ομάδα υποθέσεων Incal να συνεχίσει να παρέχει κατάρτιση, υποστήριξη και καθοδήγηση σε όργανα επιβολής του νόμου, δικαστές και εισαγγελείς προκειμένου αυτοί να μπορούν να ερμηνεύουν την ισχύουσα νομοθεσία, λαμβάνοντας υπόψη το ΕΔΑΔ και τη νομοθεσία του να θεσπίσει τον νόμο για την ίδρυση ανεξάρτητης επιτροπής η οποία θα εποπτεύει πιθανές παραβιάσεις των δικαιωμάτων του ατόμου από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου. 6. ΔΕΣΜΗ 5: ΕΠΑΝΕΙΣΔΟΧΗ ΠΑΡΑΤΥΠΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ Η πρώτη έκθεση επεσήμανε την ελάχιστη υλοποίηση των κριτηρίων αυτής της δέσμης. Στο ΕΕΥΕ αναφέρονται ορισμένες θετικές εξελίξεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν έκτοτε. Συγκεκριμένα, μετά τη σύνοδο του Νοεμβρίου, η Τουρκία εντατικοποίησε τις επαφές της με τις ελληνικές αρχές με σκοπό να βελτιωθεί η εφαρμογή του υπάρχοντος διμερούς πρωτοκόλλου. Πραγματοποιήθηκαν αρκετές τεχνικές συνεδριάσεις οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα να επιταχύνει η Τουρκία την αξιολόγηση και των 864 εκκρεμών αιτήσεων επανεισδοχής που υπέβαλε η Ελλάδα το 2016. Τον Φεβρουάριο του 2016, η Τουρκία πρότεινε επίσης στη Βουλγαρία τη σύναψη διμερούς πρωτοκόλλου στο πλαίσιο της συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας για την επανεισδοχή. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές σημαντικές ενέργειες τις οποίες θα πρέπει να πραγματοποιήσει η Τουρκία. Η Τουρκία πρέπει ιδίως: 11

να ξεκινήσει την εφαρμογή και να εφαρμόσει αποτελεσματικά, όσον αφορά όλα τα κράτη μέλη, τις διατάξεις της συμφωνίας μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας για την επανεισδοχή υπηκόοων τρίτων χωρών, κάτι το οποίο έχει δεσμευθεί να πράττει η Τουρκία από την 1η Ιουνίου 2016 έως τότε, να βελτιώσει σημαντικά την εκπλήρωση των υποχρεώσεων επανεισδοχής που προβλέπονται από διμερείς συμφωνίες συγκεκριμένα, στο πλαίσιο της συμφωνίας με την Ελλάδα, η Τουρκία θα πρέπει: o να εντείνει τις προσπάθειές της ώστε να ανταποκρίνεται σε αιτήσεις επανεισδοχής εντός των προθεσμιών, εφαρμόζοντας κυρίως την ταχεία διαδικασία που προβλέπεται από το διμερές πρωτόκολλο o να αυξήσει τον αριθμό θετικών απαντήσεων και, σε αντίθετη περίπτωση, να παρέχει συστηματικά τους λόγους απόρριψης o να ανοίξει πρόσθετους λιμένες για τη διευκόλυνση της παράδοσης ατόμων που υπόκεινται σε επανεισδοχή o να ανταλλάξει αξιωματικούς-συνδέσμους για τη διευκόλυνση της ταυτοποίησης και της επανεισδοχής παράτυπων μεταναστών να βελτιώσει την εφαρμογή των διατάξεων της συμφωνίας μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας για την επανεισδοχή οι οποίες ισχύουν ήδη σχετικά με την επιστροφή και την επανεισδοχή δικών της υπηκόων και ανιθαγενών, οι οποίες δεν εφαρμόζονται προς το παρόν συστηματικά από όλες τις τουρκικές διπλωματικές αποστολές. 7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ Μετά από μια περίοδο, το 2015, κατά τη διάρκεια της οποίας η Τουρκία σημείωσε περιορισμένη μόνο πρόοδο όσον αφορά την υλοποίηση του χάρτη πορείας, η κατάσταση άλλαξε στη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Τουρκίας της 29ης Νοεμβρίου 2015 και, έκτοτε, οι τουρκικές αρχές έχουν εντείνει τις προσπάθειές τους προς αυτή την κατεύθυνση. Η Επιτροπή υποδέχεται με ικανοποίηση την αυξημένη δέσμευση και αποφασιστικότητα που επιδεικνύουν οι τουρκικές αρχές, λαμβάνει υπόψη ορισμένα σημαντικά βήματα προόδου που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και τις ενθαρρύνει να επιταχύνουν περαιτέρω τη διαδικασία μεταρρυθμίσεων αντιμετωπίζοντας επειγόντως τα εκκρεμή ζητήματα που αναφέρονται στην παρούσα έκθεση, ώστε να εκπληρωθούν όλα τα κριτήρια του χάρτη πορείας έως τον Οκτώβριο του 2016, όπως φιλόδοξα επιδιώκει η Τουρκία. Η Επιτροπή θα συνεχίσει να συνδράμει την Τουρκία στην εφαρμογή του χάρτη πορείας και θα παρακολουθεί ενεργά τις εξελίξεις σε αυτό το πλαίσιο με στόχο να παρουσιάσει μια νέα έκθεση προόδου το φθινόπωρο του 2016. 12