EKPOIZObanks CORRECT 26/01/2007 15:05 Page 1 Στεγαστικά δάνεια Τι να γνωρίζουµε, τι να προσέχουµε
EKPOIZObanks CORRECT 26/01/2007 15:05 Page 2 Τι πρέπει να γνωρίζουµε 2 Η λήψη στεγαστικού δανείου για την αγορά, ανέγερση ή επισκευή κατοικίας έχει γίνει πλέον ο κάνονας για τους περισσότερους από εµάς. Πολλές οι τράπεζες, πολλά τα είδη των δανείων που προσφέρονται και δεν ξέρουµε ποιο να επιλέξου- µε. Μέχρι να λάβουµε το δάνειο, πληρώνουµε για έξοδα και δεν ξέρουµε σε τι ανταποκρίνονται. Μας δίνουν τη δανειακή σύµβαση να υπογράψουµε και δεν καταλαβαίνουµε τους όρους. Τί πρέπει να ρωτήσουµε, τί πρέπει να προσέξουµε; 1. Πώς θα επιλέξω το δάνειο που µε συµφέρει; Είναι απαραίτητο να κάνετε συστηµατική έρευνα αγοράς στις τράπεζες και τα πιστωτικά ιδρύµατα για να διαπιστώσετε ποιο στεγαστικό δάνειο συµφέρει να πάρετε ανάλογα µε τις οικονοµικές σας δυνατότητες. Ζητείστε το Ευρωπαϊκό ελτίο Πληροφοριών, το οποίο θα πρέπει να συµπληρωθεί από την τράπεζα µε βάση τη δική σας συγκεκριµένη περίπτωση και αφορά στις προσυµβατικές πληροφορίες (τόσο γενικές όσο και εξατοµικευµένες), που πρέπει να παρέχονται στους καταναλωτές. Σύµφωνα µε την από 1/3/2001 [Ε(2001) 477 τελικό-εl] Σύσταση της Επιτροπής η τράπεζα είναι υποχρεωµένη να σας δώσει το ελτίο αυτό. Εάν αρνηθεί, µπορείτε να το καταγγείλετε στις Ενώσεις Καταναλωτών. Το ελτίο µεταξύ άλλων περιλαµβάνει: τα στοιχεία του δανειστή, δηλ. της Τράπεζας περιγραφή του προϊόντος, δηλ. του στεγαστικού που σας προσφέρεται το ονοµαστικό επιτόκιο (σταθερό, κυµαινόµενο), συνολικό επιτόκιο το ύψος και τη διάρκεια του στεγαστικού δανείου
EKPOIZObanks CORRECT 26/01/2007 15:05 Page 3 τον αριθµό και την περιοδικότητα των δόσεων (π.χ. 240 µηνιαίες δόσεις) τυχόν πρόσθετες εφάπαξ επιβαρύνσεις αναλυτικά (π.χ αµοιβή µηχανικού για την εκτίµηση του ακινήτου) πρόωρη αποπληρωµή ενδεικτικό πίνακα αποπληρωµής του δανείου τα στοιχεία των οργάνων εσωτερικού ελέγχου παραπόνων της Τράπεζας υποχρέωση ανοίγµατος τραπεζικού λογαριασµού Στην ιστοσελίδα της Τράπεζας της Ελλάδος δηµοσιεύονται συγκεντρωτικοί πίνακες µε τα µέσα επιτόκια και τις επιβαρύνσεις που η κάθε τράπεζα επιβάλλει: www.bankofgreece.gr Οι διαφηµίσεις λένε την αλήθεια; Οι διαφηµίσεις για στεγαστικά δάνεια στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τα έντυπα έχουν σκοπό να δελεάσουν τους καταναλωτές και προβάλλουν ένα θετικό χαρακτηριστικό του στεγαστικού δανείου (π.χ διαφηµίζεται στεγαστικό δάνειο µε περίοδο χάριτος, αλλά το συνολικό κόστος αυτού του δανείου µπορεί να είναι υψηλότερο από αυτό χωρίς περίοδο χάριτος ή χαµηλό επιτόκιο για τον πρώτο χρόνο, χωρίς να γίνεται αναφορά σε άλλους όρους ενδεχοµένως επιβαρυντικούς για τον καταναλωτή). Μην τις εµπιστεύεστε ως µοναδικό κριτήριο για να επιλέξετε το δάνειο που σας συµφέρει. 2. Να θυµηθώ να ρωτήσω: α. Το ακριβές επιτόκιο του δανείου. Προσέξτε διότι το επιτόκιο διαφέρει ανάλογα µε την αγορά σπιτιού ή οικοπέδου. 3
EKPOIZObanks CORRECT 26/01/2007 15:05 Page 4 Το επιτόκιο µπορεί να είναι σταθερό, δηλαδή να συµφωνηθεί σε συγκεκριµένο ποσοστό, το οποίο παραµένει αµετάβλητο σε όλη τη διάρκεια του δανείου, εκτός εάν ζητήσετε να αλλάξει. κυµαινόµενο, δηλαδή να µεταβάλλεται µε βάση ένα επιτόκιο αναφοράς, όπως π.χ. το επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) ή το Εuribor. Προσέξτε το περιθώριο (spread) κέρδους της τράπεζας που προστίθεται στο επιτόκιο αναφοράς και διαπραγµατευτείτε το. Πληροφορηθείτε το κόστος αλλαγής (µετατροπής) του επιτοκίου. Σταθερό ή Κυµαινόµενο Επιτόκιο; Επιτόκιο Πλεονεκτήµατα Μειονεκτήµατα Σταθερό : 1. Σταθερό και εκ των 1. Σε περίπτωση προεξόφλησης εν επηρεάζεται από τις προτέρων γνωστό το κόστος δανείου ενδεχοµένως καταβάλετε µεταβολές του επιτοκίου (σιγουριά στον δανειολήπτη) κάποιο ποσό ως ποινή. αναφοράς (επιτόκιο 2. Σε περίπτωση µείωσης των ΕΚΤ ή Εuribor) επιτοκίων της ΕΚΤ δεν επωφελείται από αυτήν Kυµαινόµενο : 1. υνατότητα µεταφοράς 1. Επηρεάζεται από τις Επηρεάζεται από τις δανείου σε άλλη τράπεζα µεταβολές του επιτοκίου µεταβολές του επιτοκίου (χωρίς κόστος προεξόφλησης) αναφοράς (επιτόκιο ΕΚΤ ή αναφοράς (επιτόκιο ΕΚΤ 2. Προεξόφληση δανείου Εuribor). Όταν αυξάνεται το ή Εuribor) οποτεδήποτε, χωρίς κόστος επιτόκιο αναφοράς αυξάνεται 3. Σε περίπτωση µείωσης και το επιτόκιο του δανείου και του επιτοκίου της ΕΚΤ συνεπώς και η µηνιαία δόση. επωφελείται από αυτήν (αντίστοιχα µειώνεται το επιτόκιο του δανείου) 4 β. Πίνακα αποπληρωµής του δανείου, όπου θα αναγράφονται αναλυτικά οι ακριβείς δόσεις µέχρι την αποπληρωµή. Προσοχή, οι τόκοι πρέπει να υπολογίζονται µε βάση το έτος των 365 ηµερών και όχι των 360 ηµερών, αφού ένας τέτοι-
EKPOIZObanks CORRECT 26/01/2007 15:05 Page 5 ος υπολογισµός είναι παράνοµος, σύµφωνα µε την απόφαση υπ αριθµόν 430/2005 Αρείου Πάγου, που εκδόθηκε µετά από Συλλογική αγωγή της Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ., διότι έτσι επιβαρύνεται ο καταναλωτής. γ. Έξοδα του δανείου. Ζητείστε να σας δώσουν πληροφορίες γραπτώς και αναλυτικώς για τα έξοδα του δανείου από την αρχή έως την αποπληρωµή του. Η χρέωση προµήθειας από την τράπεζα στη λήψη του δανείου είναι παράνοµη, όπως και αν αυτή χαρακτηρίζεται (προµήθεια συγκέντρωσης στοιχείων, αµοιβή τράπεζας, έξοδα σύναψης δανείου κλπ) σύµφωνα µε την απόφαση υπ αριθµόν 5253/2003 Εφετείου Αθηνών, που εκδόθηκε µετά από Συλλογική αγωγή της Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ. Τον τελευταίο καιρό οι περισσότερες τράπεζες αναγκάστηκαν να συµµορφωθούν µε την απόφαση αυτή. Έτσι τώρα διαφη- µίζουν ότι δωρίζουν στον καταναλωτή τα διάφορα «έξοδα». Παρουσιάζουν δηλαδή την υποχρέωση συµµόρφωσής τους µε το νόµο και τις δικαστικές αποφάσεις ως ιδιαίτερη έκπτωση που παρέχεται στον καταναλωτή. δ. Σχέδιο σύµβασης δανείου. Ζητήστε ένα σχέδιο της σύµβασης δανείου ήδη κατά το στάδιο της έρευνας και διαπραγµάτευσης, για να το διαβάσετε. Ενδεχοµένως η τράπεζα θα θέλει να αποφύγει να σας το δώσει, όµως να επιµείνετε. Εάν αρνηθεί, να το καταγείλετε. Ζητείστε από τον υπάλληλο της τράπεζας να σας εξηγήσει αναλυτικά όλους τους όρους. Είναι δικαίωµά σας, όσο και αν εκείνος βιάζεται. Συµβουλευτείτε την Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ. ε. Ασφαλιστήριο συµβόλαιο Η τράπεζα ενδεχοµένως θα ζητήσει να ασφαλίσετε το ακίνητο για το οποίο θα σας χορηγήσει το δάνειο, στην συνεργαζόµενη µε αυτήν ασφαλιστική εταιρεία. Έχετε δικαίωµα να επιλέξετε την ασφαλιστική εταιρία που προτιµάτε. 5
EKPOIZObanks CORRECT 26/01/2007 15:05 Page 6 Ασφαλίστε το ακίνητο για σεισµό/πυρκαγιά. Είναι προαιρετική η ασφάλιση για µόνιµη /ολική ανικανότητα κλπ. Ζητήστε να σας διευκρινίσουν τι ακριβώς καλύπτει το ασφαλιστήριο και τι υποχρεώσεις προβλέπει. Ενηµερωθείτε ποιοι είναι οι όροι του ασφαλιστηρίου σε περίπτωση θανάτου του άµεσα ασφαλισµένου καθώς και στην περίπτωση ολικής ή µερικής αναπηρίας του. Κάνετε έρευνα αγοράς και όσον αφορά την ασφάλιση (εύρος κάλυψης, τυχόν εξαιρέσεις από την κάλυψη, ασφάλιστρα κλπ) προτού καταλήξετε. στ. Εγγυητής Πολλές φορές οι τράπεζες ζητούν από εσάς εγγυητή, ο οποίος υπογράφει και αυτός τη σύµβαση και αναλαµβάνει την υποχρέωση, απέναντι στην τράπεζα να καταβάλει ό,τι εσείς οφείλετε, σε περίπτωση που εσείς αδυνατείτε να πληρώσετε. Επιµείνετε να µην υπογράφει και εγγυητής διότι η απαίτηση της τράπεζας εξασφαλίζεται µε την εγγραφή προση- µείωσης στο ακίνητο. ζ. Η τελική επιλογή του δανείου Μελετήστε προσεκτικά τις συµβάσεις και εντοπείστε τα σηµεία που δεν έχετε καταλάβει ή χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες. Σε µια δεύτερη επίσκεψη στην τράπεζα ζητήστε περισσότερες διευκρινήσεις. ιαµορφώστε προσωπική άποψη για το τι σας συµφέρει καλύτερα. Για την τελική επιλογή του δανείου προσέξτε ώστε οι συνολικές µηνιαίες οφειλές σας να µην υπερβαίνουν το 30% των µηνιαίων εισοδηµάτων σας. Στις οφειλές θα πρέπει να συµπεριλάβετε και όλες τις οφειλές από πιστωτικές κάρτες ή καταναλωτικά δάνεια, που τυχόν έχετε. Μόνο έτσι θα καταφέρετε να αποπληρώσετε το δάνειό σας στο συµφωνηµένο χρόνο και χωρίς περαιτέρω επιβαρύνσεις. η. Κατά τη διάρκεια του δανείου Ζητήστε και κρατήστε αντίγραφο της σύµβασης δανείου, αντί- 6
EKPOIZObanks CORRECT 26/01/2007 15:05 Page 7 γραφο όλων των εγγράφων που υπογράφετε και τις αποδείξεις από ό,τι πληρώσετε. Ελέγχετε τη µηνιαία δόση και ιδίως το επιτόκιο εάν αυτό είναι κυµαινόµενο. Βεβαιωθείτε ότι οι χρεώσεις που η τράπεζα υπολογίζει είναι σωστές και εάν πράγµατι ακολουθούν τις διακυµάνσεις του επιτοκίου της Ε.Κ.Τ. και εποµένως µειώνονται όταν το επιτόκιο πέφτει. θ. Μεταφορά υπολοίπου Μπορείτε να µεταφέρετε το δάνειό σας σε άλλη τράπεζα, εάν οι όροι είναι ευνοϊκότεροι για σας και αφού εξαντλήσετε τα περιθώρια διαπραγµάτευσης µε την τράπεζά σας. Προσοχή κατά την µεταφορά του δανείου!!! Μην επιµηκύνετε την διάρκεια του δανείου κατά την µεταφορά Μην αλλάζετε το ύψος του δανείου Η µεταφορά δανείου πρέπει να γίνεται χωρίς έξοδα (π.χ. έξοδα δανείου, ποινή προεξόφλησης στα δάνεια µε κυµαινόµενο επιτόκιο, καθώς και µεταφορά προσηµείωσης) Πού µπορώ να απευθυνθώ εάν έχω πρόβληµα; Εάν αντιµετωπίσετε πρόβληµα µε το στεγαστικό σας δάνειο, µπορείτε να απευθυνθείτε στο Γραφείο Νοµικής Προστασίας της Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 330 4444 Ιστοσελίδα: www.ekpizo.gr e-mail: info@ekpizo.gr ekpizo@ath.forthnet.gr Μεγαλύτερο όφελος από την µεταφορά του δανείου έχουν αυτοί που βρίσκονται στα πρώτα έτη αποπληρωµής, αλλά και αυτοί που έχουν πολύχρονες συµβάσεις. ι. Αποπληρωµή του δανείου Αρνηθείτε την πληρωµή ποινής για την πρόωρη εξόφληση του δανείου µε κυµαινόµενο επιτόκιο (η επιβολή της ποινής αυτής είναι παράνοµη σύµφωνα µε την απόφαση υπ αριθ- µόν 430/2005 του Αρείου Πάγου). 3. Εάν έχω ήδη καταβάλει έξοδα και ποινή προεξόφλησης Εάν έχετε καταβάλει έξοδα ή ποινή προεξόφλησης για στεγαστικό δάνειο, τα οποία η τράπεζα ζήτησε κατά παράβαση του νόµου µπορείτε να απευθυνθείτε στην Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ., για να διεκδικήσετε την επιστροφή τους εξώδικα ή δικαστικά. 7
EKPOIZObanks CORRECT 26/01/2007 15:05 Page 8 Ενηµερωµένος καταναλωτής Ενεργός πολίτης Tο παρόν έντυπο εκδόθηκε τον Ιανουάριο του 2007 Ο σχεδιασµός είναι ευγενική προσφορά του µέλους µας.κ. Σωτηρόπουλου / info@moebius.gr Για συµβουλές, πληροφορίες, παράπονα, καταγγελίες, για οτιδήποτε σας απασχολεί ως καταναλωτές απευθυνθείτε σε µας. Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 330 4444 Φαξ: 210 3300591 e-mail: info@ekpizo.gr URL: www.ekpizo.gr Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ. Ενηµερώνει και Προστατεύει τον Καταναλωτή