Η Αφρική περιλαμβάνει 55 κράτη που κατανέμονται σε τρεις περιοχές, ανάλογα με το κλίμα, το έδαφος και τις φυλές που τις κατοικούν: Στην αναπτυγμένη βόρεια Αφρική, στην αραιοκατοικημένη κεντρική Αφρική και στην «πολύπαθη» κατά των φυλετικών διακρίσεων, νότια Αφρική.
Στη βόρεια Αφρική κατοικούν κυρίως φυλές Αράβων της λευκής φυλής και είναι μουσουλμάνοι. Οι κάτοικοι της βόρειας Αφρικής ασχολούνται με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, κυρίως με το πετρέλαιο της Σαχάρας και της Ερυθράς θάλασσας. Αν και σήμερα στην έρημο ζουν λίγοι Βεδουίνοι, σιγά σιγά και αυτοί εγκαταλείπουν τη νομαδική ζωή και μετακινούνται στις πόλεις για εύρεση εργασίας.
Στην Κεντρική Αφρική, οι λαοί ανήκουν στη μαύρη φυλή, είναι μουσουλμάνοι, χριστιανοί και ανιμιστές και είναι επηρεασμένοι από την αποικιοκρατία των Ευρωπαίων, την Αραβία και την Ινδία. Οι περισσότερες χώρες είναι οικονομικά φτωχές και μαστίζονται από επιδημίες (AIDS), την έλλειψη νερού και φαρμάκων με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν με αφανισμό παρά το μεγάλο αριθμό γεννήσεων ανά χρόνο. Οι χώρες αυτές είναι γνωστές και ως «χώρες του τρίτου κόσμου».
Στη Νότια Αφρική, μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα, έμεναν μόνο λίγοι μαύροι ιθαγενείς. Όταν όμως ανακαλύφθηκε ότι τα μέρη αυτά διαθέτουν σημαντικό φυσικό πλούτο, εγκαταστάθηκαν Ευρωπαίοι (Ολλανδοί, Γάλλοι, Άγγλοι κλπ) προκειμένου να εκμεταλλευτούν το φυσικό αυτό πλούτο. Έτσι οι ιθαγενείς χρησιμοποιήθηκαν σαν δούλοι στη γη τους από τους αποίκους. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Νότια Αφρική αγωνίζεται κατά των φυλετικών διακρίσεων, ενώ πλέον μετά από συνεχείς αγώνες είναι πλέον οι χώρες ανεξάρτητες αλλά λόγω της πολιτικής αστάθειας και των εμφυλίων συγκρούσεων δεν έχουν αναπτυχθεί πλήρως τους.
Σε σπίτια, σχολεία και ιδρύματα σε όλη την Αφρικανική ήπειρο τα παιδιά υπόκεινται σε φυσική, συναισθηματική και σεξουαλική κακοποίηση. Όσα ζουν στους δρόμους αντιμετωπίζουν αδιάκοπη βία από συμμορίες και πολλές φορές από την ίδια την αστυνομία. Σε χώρους εργασίας, τα παιδιά κοπιάζουν κάτω από επιβλαβείς και επικίνδυνες συνθήκες και αντιμετωπίζουν κακομεταχείριση και οικονομική εκμετάλλευση. Κάθε χρόνο στην Αφρική, περίπου 3 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια υπόκεινται σε ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων, ενώ στη Δυτική Αφρική χιλιάδες παιδιά πέφτουν θύματα εμπορίας και διακίνησης.
Η εκπαίδευση έχει αναγνωρισθεί ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών από το 1948. Το άρθρο 26 της Διακήρυξης Ανθρώπινων Δικαιωμάτων ορίζει ότι η εκπαίδευση πρέπει να είναι δωρεάν και υποχρεωτική. Όμως, εξήντα χρόνια μετά, στην υποσαχάρια Αφρική 35 εκατομμύρια παιδιά δεν είναι εγγεγραμμένα σε δημοτικό σχολείο. Οι περισσότεροι ακαδημαϊκοί τονίζουν ότι η εκπαίδευση είναι αναγκαία για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη ενός τόπου.
Η κατάσταση των γυναικών στις χώρες του τρίτου κόσμου είναι ασύγκριτα χειρότερη από αυτή των γυναικών στις ανεπτυγμένες χώρες. Η ισότητα των δυο φύλων δεν υπάρχει ούτε τυπικά. Οι περισσότερες γυναίκες μένουν αναλφάβητες. Το σχολείο κοστίζει στην Αφρική και οι γονείς θεωρούν ότι τα λεφτά για τη μόρφωση ενός κοριτσιού είναι πεταμένα λεφτά. Συνήθως οι γονείς βιάζονται να παντρέψουν την κόρη τους. Μια κοπέλα μπορεί να παντρευτεί ήδη από τα 14 της χρόνια. Ο μόνος της ρόλος είναι να τον υπηρετεί στο σπίτι. Τις εκμεταλλεύονται, τις καταπιέζουν, στερούν από αυτές στοιχειώδη δικαιώματα.
Η σεξουαλική βία και οι βιασμοί παιδιών διαιωνίζονται, τροφοδοτούμενοι από τις ένοπλες συρράξεις, την ακραία φτώχεια και το AIDS. Γυναίκες και παιδιά - μερικά ακόμα και οκτώ ετών - συνεχίζουν να πέφτουν θύματα βιασμού. Σύμφωνα με τη UNICEF τα στοιχεία αυτά δε δείχνουν παρά μόνο ένα μικρό μέρος του προβλήματος. Ο φόβος της αντεκδίκησης και ο κοινωνικός στιγματισμός επιτρέπουν στο πρόβλημα να παραμένει ως κρυφή πληγή χωρίς κανείς να το αναφέρει. Όμως η ζημιά που προξενείται είναι κολοσσιαία. Υπάρχουν υπεραρκετές ενδείξεις πως τα παιδιά θύματα συχνά γίνονται και αυτά δράστες εγκλημάτων. Όταν συμβαίνει αυτό, πολύ λίγες χώρες έχουν την επαρκή υποδομή για να αναμορφώσουν τέτοιους ανήλικους δράστες.
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της υπηρεσίας του ΟΗΕ για το AIDS (UNAIDS), η περιοχή η οποία έχει πληγεί περισσότερο από τον ιό του AIDS είναι η υποσαχάρια Αφρική, η οποία συγκεντρώνει το 67% του παγκόσμιου πληθυσμού που έχει προσβληθεί από τον ιό. Συγκεκριμένα, το 2008, 1,9 εκατομμύρια Αφρικανοί προσβλήθηκαν από τη νόσο ανεβάζοντας έτσι τον αριθμό των ανθρώπων που ζουν με τον ιό στα 22,4 εκατομμύρια. Εξαιτίας της νόσου έχουν μείνει ορφανά περισσότερα από 14 εκατομμύρια παιδιά σε αυτή την περιοχή, όπου καταγράφεται περίπου το 91% των νέων μολύνσεων σε παιδιά παγκοσμίως.
Περίπου το 40% των Αφρικανών πιστεύει στη μαγεία. Ένα παρόμοιο ποσοστό επισκέπτεται επίσης τους παραδοσιακούς θεραπευτές για να θεραπευτούν από κάποια ασθένεια. Η πίστη στη μαγεία είναι η υψηλότερη στην Τανζανία με 93%. Αντίθετα στην Αιθιοπία συναντώνται τα χαμηλότερα επίπεδα πίστης στη μαγεί(μόλις 17%).Η πεποίθηση ότι ένα ξόρκι ή ιερά αντικείμενα, μπορούν να αποτρέψουν τα κακά πράγματα είναι σχετικά χαμηλή (20%-30%).
Το 75% των Νοτιοαφρικανών πιστεύουν ότι η πολυγαμία είναι "ηθικά λανθασμένη". Παρόλα αυτά, ο πρόεδρος Τζέικομπ Ζούμα παντρεύτηκε την πέμπτη σύζυγό του φέτος. Ωστόσο ενώ μόλις το 7% των κατοίκων της Ρουάντα εγκρίνουν την πολυγαμία, το 17% των ανδρών απάντησε ότι έχει περισσότερες από μία συζύγους. Η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτηθέντων αποδοκιμάζει την ομοφυλοφιλική συμπεριφορά. Σε τρεις χώρες - τη Ζάμπια, την Κένυα και το Καμερούν το ποσοστό άγγιξε το 98%. Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι μια από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά ανθρώπων (11%) που αποδέχονται την ομοφυλοφιλία είναι η Ουγκάντα. Στη χώρα, ένας βουλευτής προσπαθεί να περάσει νομοσχέδιο σύμφωνα με το οποίο οι ομοφυλοφιλικές πράξεις θα τιμωρούνται με
Παρότι δεν υπάρχουν ακριβείς αριθμοί από έρευνες που έχουν γίνει από την UNICEF και άλλους οργανισμούς αποδεικνύεται ότι η πλειοψηφία των παιδιών- στρατιωτών στρατολογήθηκαν με την βία κυρίως κατά την διάρκεια επιδρομών σε χωριά και σε κατασκηνώσεις προσφύγων πολέμου. Το ΕΠΜΛ χρησιμοποιούσε συστηματικά τα παιδιά στρατιώτες σε ομάδες γνωστές σαν Μονάδες Μικρών Αγοριών (ΜΜΑ) κατά την δεκαετία του 90. Στο σύντομο διάστημα κατάπαυσης του πυρός το 1997-2000 πολλά παιδιά μπόρεσαν να εγκαταλείψουν τον στρατό και να γυρίσουν είτε στις παλιές τους δουλειές και το σχολείο είτε σε ειδικά κέντρα αποκατάστασης. Δυστυχώς με την επανέναρξη του πολέμου οι διάφορες στρατιωτικές δυνάμεις άρχισαν να κάνουν επιδρομές ακόμη και στα σχολεία για την αρπαγή των παιδιών αυτών. Ο φόβος των αρπαγών οδήγησε κάποιους γονείς να σταματήσουν τα παιδιά τους από το σχολείο. Από συνεντεύξεις που έγιναν μετά την λήξη του πολέμου μαθαίνουμε ότι στην περίπτωση που ένα παιδί αρνιόταν να ακολουθήσει τα πολεμικά σώματα μπορούσε να μεταφερθεί με τη βία ή ακόμη και να ξυλοκοπηθεί μέχρι θανάτου.
Σύμφωνα με τον Ο.Η.Ε. υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 1,4 εκατομμύρια παιδιά τα οποία πολεμούν σε ένοπλες δυνάμεις σε περισσότερες από 30 χώρες του πλανήτη, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται το Ελ Σαλβαδόρ, η Κολομβία, η Καμπότζη, η Μοζαμβίκη και το Κόσσοβο. Η Λιβερία αποτελεί μια από τις χώρες όπου κατά τον εμφύλιο πόλεμο της το 1989-2003, παρατηρήθηκαν δραματικά φαινόμενα όσον αφορά την αρπαγή ανηλίκων και την χρήση τους σε ένοπλες ομάδες. Στο διάστημα αυτό τα παιδιά της Λιβερίας όχι μόνο ήρθαν αντιμέτωπα με τις γνωστές φρίκες του πολέμου όπως είναι οι ξυλοδαρμοί, οι ακρωτηριασμοί, οι βιασμοί και οι φόνοι αλλά υπολογίζεται ότι περίπου 20.000 από αυτά αναγκάστηκαν να διαπράξουν και τα ίδια αυτού του είδους τις βαρβαρότητες. Στο άρθρο αυτό θα επιχειρήσουμε να διερευνήσουμε τις ρίζες του εμφυλίου πολέμου στη Λιβερία, τους λόγους που οδήγησαν στην χρήση των παιδιών, όσο και τις ίδιες τις συνθήκες ζωής τους.
Από τα 1,4 εκατομμύρια παιδιά στρατιώτες που υπάρχουν στον κόσμο υπολογίζεται πως περίπου 1520.000 από αυτά χρησιμοποιήθηκαν στον εμφύλιο πόλεμο της Λιβερίας. Σύμφωνα με μια έρευνα που έγινε από το υπουργείο της Ιαπωνίας το 2001: Από τα 4.306 παιδιά στρατιώτες της έρευνας το 69% είχε ηλικία ανάμεσα στα 15 με 17, το 27% 12-14,το 4% 10 με 11 και λιγότερο από 1% είχε ηλικία 6με 9 ετών. Το γεγονός ότι το 69% των παιδιών ήταν σε ηλικία 15 με 17 ετών μετά την λήξη του πολέμου μας κάνει να καταλάβουμε ότι τα παιδία αυτά ήταν 10 με 12 ετών όταν στρατολογήθηκαν.
Σε παγκόσμιο επίπεδο ο αριθμός των παιδιών που ωθούνται στην εργασία έχει μειωθεί. Όμως, η περιοχή της υπό Σαχάριας Αφρικής αποτελεί τη θλιβερή εξαίρεση. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, το 2004 περίπου 50 εκατ. παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών εργάζονται στην περιοχή της υπό Σαχάριας Αφρικής. Η εργασία των παιδιών στη συγκεκριμένη περιοχή ξεφεύγει από τα λογικά όρια της οικιακής και κηπουρικής εργασίας που συνιστά σύνηθες φαινόμενο και των ανεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Πορνεία, ορυχεία, οικοδομές και χημικοί ψεκασμοί σε φυτείες σχετίζονται με τις εργασίες τους, ενώ η εισαγωγή στην εργασία αγγίζει και την ηλικία των 5-6 ετών.
Τους τελευταίους τρεις μήνες μόνο, η πείνα έχει θερίσει περίπου 30.000 παιδιά στη Σομαλία. Πρόκειται για τη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση που πλήττει το Κέρας της Αφρικής εδώ και πολλές δεκαετίες. Αμερικανοί αξιωματούχοι ζήτησαν από τη διεθνή κοινότητα να δράσει. Αλλά φαίνεται πως εκείνη δεν τους ακούει γιατί είναι απορροφημένη στην παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση... Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η ξηρασία στην ανατολική Αφρική απειλεί περίπου 12 εκατομμύρια ανθρώπους. Στη Σομαλία, 3,2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανάγκη από άμεση ανθρωπιστική βοήθεια.
Η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη στη Σομαλία όπου οι ισλαμιστές σεμπάμπ εμποδίζουν -από το 2009- την πρόσβαση των ανθρωπιστικών οργανώσεων του ΟΗΕ και ορισμένων διεθνών μη κυβερνητικών οργανώσεων στα εδάφη που ελέγχουν. Και παρόλο που η πείνα σήμερα μπορεί εν δυνάμει να ξεπεράσει εκείνη στην Αιθιοπία το 1984 όσον αφορά το εύρος της (ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχασαν τότε τη ζωή τους) η διεθνής κοινότητα καθυστερεί ν αντιδράσει.
Νότια Αφρική δεν έχει καμία έλλειψη θέατρα, ζωντανή μουσική, bioscopes (κινηματογράφοι), νυχτερινά κέντρα, και drivein κινηματογράφους (σε αυτά τα μέρη όπου ο καιρός το επιτρέπει).