Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων Ψηφιοποίηση και Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας Ενότητα 8: Πρωτοβουλίες, προγράμματα και ψηφιακά αρχεία Το περιεχόμενο του μαθήματος διατίθεται με άδεια Creative Commons εκτός και αν αναφέρεται διαφορετικά Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.
MELT A Metadata Ecology for Learning and Teaching Στόχος: εμπλουτισμός εκπαιδευτικού περιεχομένου, σε διάφορα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, με μεταδεδομένα τα οποία θα αντικατοπτρίζουν την πραγματική χρήση των εκπαιδευτικών πόρων Διασύνδεση αποθετηριών περιεχομένου των εμπλεκόμενων φορέων για είναι διαθέσιμο σε όλα τα σχολεία της Ευρώπης Χρήση Creative Commons Licenses για τη διαφύλαξη των πνευματικών δικαιωμάτων. Εμπλουτισμός του περιεχομένου με νέα μεταδεδομένα με τη βοήθεια της κοινωνικής επισήμανσης (social tagging). Δημιουργία και χρήση ενός αυτοματοποιημένου σχήματος παραγωγής μεταδεδομένων (Automatic Metadata Generation framework) Αξιολόγηση της ποιότητας του εγχειρήματος από μαθητές και δασκάλους σε τέσσερις χώρες 1
Αρχιτεκτονική http://info.melt-project.eu/ww/en/pub/melt_project/architecture.htm 2
MICHAEL & MICHAEL PLUS Πολύγλωσση υπηρεσία που επιτρέπει στον επισκέπτη να βρει και να εξερευνήσει εθνικούς καταλόγους ψηφιακών πόρων από μουσεία, αρχεία, βιβλιοθήκες και άλλους πολιτιστικούς φορείς από όλη την Ευρώπη Αποτελέσματα Ευρωπαϊκή διαδικτυακή πύλη MICHAEL, το μοντέλο δεδομένων για πολύγλωσσους καταλόγους ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς, μια τεχνική πλατφόρμα ανοιχτού κώδικα για τη δημιουργία εθνικών πυλών, μια μελέτη/μεθοδολογία επέκτασης του εγχειρήματος σε περισσότερες χώρες, καθώς και ψηφιακά αποθετήρια πολιτιστικής κληρονομιάς 3
4
MICHAEL-CULTURE To υποσύστημα παραγωγής περιεχομένου επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργούν, να τροποποιούν, και να διαχειρίζονται εγγραφές, που περιγράφουν πτυχές της ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς. Το υποσύστημα δημοσίευσης περιεχομένου παρέχει τη διεπαφή που δίνει την δυνατότητα στους τελικούς χρήστες να αναζητούν την ψηφιακή πολιτιστική κληρονομιά μέσω ενός φυλλομετρητή Διαδικτύου (Web browser). 5
Europeana Στόχος: ανάδειξη της Ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, αποτελώντας μια εικονική Ευρωπαϊκή βιβλιοθήκη Συνδυάζει πολυπολιτισμικά και πολυγλωσσικά περιβάλλοντα με τεχνολογικά εργαλεία αιχμής και νέα επιχειρηματικά μοντέλα Μηχανή αναζήτησης, η οποία επιστρέφει αποτελέσματα σε μορφή κειμένου, εικόνας, video, και αρχείων ήχου. 6
Europeana-δυνατότητες Παραμετροποιήσιμη στις απαιτήσεις του κάθε εγγεγραμμένου χρήστη Αποθήκευση αποτελεσμάτων αναζήτησης Πρόσθεση ετικέτας (tag) σε έναν ψηφιακό πόρο, Δυνατότητα να μοιραστεί τα αποτελέσματα της αναζήτησης με έναν άλλο χρήστη. Δυνατότητα δημιουργίας κοινοτήτων χρηστών (user communities) Δυνατότητα να μοιραστεί, να σχολιάσει, να επαναχρησιμοποιήσει ένα ψηφιακό πολιτιστικό υλικό, να γράψει σε ένα blog με κοινά ενδιαφέροντα χρηστών 7
8
Europeana - projects 3D ICONS: Ψηφιοποίηση αρχαιολογικών μνημείων και κτιρίων σε 3D APEx: Archives Portal Europe Network of Excellence Project[13] ASSETS: αύξηση της ευχρηστίας του Europeana. ATHENA: συγκέντρωση μουσειακού περιεχομένου και προώθηση των προτύπων και μεταδεδομένων και ψηφιοποίηση των μουσείων. AthenaPlus: πρόσβαση στα πολιτιστικά δίκτυα για τη Europeana Biodiversity Heritage Library for Europe 9
Europeana - projects CARARE: συγκέντρωση περιεχομένου για αρχαιολογία και αρχιτεκτονική κληρονομιά DCA: Digitising Contemporary Art DM2E: δημιουργία νέων εργαλίων και υπηρεσιών για την επαναχρησιμοποίηση των δεδομένων του Europeana data στα Digital Humanities ECLAP: Δημιουργία ψηφιακής βιβλιοθήκης για την τέχνη EURO: Ψηφιοποίηση φωτογραφικών από ενημερωτικά πρακτορεία. 10
Europeana - projects Europeana 1914 1918: για τον 1 ο παγκόσμιο πόλεμο, συμπεριλαμβάνονται ιστορίες οικογενειών. Σε συνεργασία με την Βρετανική βιβλιοθήκη, την εθνική βιβλιοθήκη του Λουξεμβούργου και άλλους οργανισμούς Europeana Collections 1914-1918: 425,000 ψηφιακά αντικείμενα σχετικά με τον 1 ο παγκόσμιο πόλεμο Europeana Connect: πρόσθεση ήχου στο Europeana. EuropeanaCreative: δημιουργική επαναχρησιμοποίηση περιεχομένου στο Europeana. 11
Europeana - projects Europeana Fashion: 700,000 ψηφιακά αντικείμενα σχετικά με μόδα στο Europeana. European Film Gateway (EFG): 600,000 τανίες και σχετικό περιεχόμενο στο Europeana. Europeana Libraries: πρόσθεση πάνω από 5 εκατ. ψηφιακά αντικείμενα στο Europeana από 19 από τις καλύτερες βιβλιοθήκες. Europeana Local: ένωση τοπικού και περιφερειακού περιεχομένου. Europeana Newspapers: αρχείο για 18 εκατ. σελίδες εφημερίδων στο Europeana 12
Europeana - projects Europeana Regia: ψηφιοποίηση βασιλικών χειρογράφων από τον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση. Europeana Sounds: ψηφιακό περιεχόμενο ήχου στο Europeana. Europeana Travel: περιεχόμενα σχετικά με ταξίδια, εμπόριο, τουρισμό και μετανάστευση στο Europeana. Europeana v1.0: ιστοσελίδαeuropeana. Euscreen: ψηφιακό περιεχόμενο τηλεόρασης στο Europeana 13
Europeana - projects Heritage of People's Europe (HOPE): στόχος είναι η βελτίωση της πρόσβασης στις ψηφιακές συλλογές JUDAICA Europeana: εξετάζει τη συνεισφορά των Εβραίων στον ευρωπαϊκό πολιτισμό Linked Heritage: περιεχόμενα από δημόσιους και εμπορικούς φορείς για εμπλουτισμό των μεταδεδομένων της Europeana. MIMO: Musical Instrument Museums Online Natural Europe: ένωση ψηφιακών συλλογών με μουσεία φυσικής ιστορίας. 14
Europeana - projects OpenUp!: φυσική ιστορία της Ευρώπης στο Europeana Partage Plus: ψηφιοποίηση του Art Nouveau για Europeana PATHS: Personalised Access To cultural Heritage Spaces European Library: συγκέντρωση περιεχομένου από εθνικές βιβλιοθήκες. thinkmotion: συγκέντρωση περιεχομένου από κινούμενα συστήματα. 15
Ψηφιακές συλλογές στην Ελλάδα
Λίλιαν Βουδούρη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» Σύλλογος «Οι Φίλοι της Μουσικής» Στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργία ολοκληρωμένης μονάδας τεκμηρίωσης και προβολής της ελληνικής μουσικής» επιχειρησιακό πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας» (Γ ΚΠΣ, 2000-2006) 17
18
Μουσικό αρχείο Λίλιαν Βουδούρη Βασίζεται σε ψηφιακό υλικό από προσωπικές συλλογές καλλιτεχνών Ψηφιοποίηση τεκμηρίων και μεταδεδομένα για γρήγορη και αποτελεσματική αναζήτηση. 19
Φωτογραφικό αρχείο Μουσείου Ίδρυση 1973 Μπενάκη Στόχος: συγκέντρωση, διαφύλαξη και ταξινόμηση φωτογραφιών που απεικονίζουν μνημεία και αντικείμενα παλαιοχριστιανικής, βυζαντινής και μεταβυζαντινής τέχνης. Με την πάροδο του χρόνου διευρύνθηκε η αρχική θεματογραφία, που σήμερα πλέον καλύπτει τη φυσιογνωμία και τον πολιτισμό του Ελλαδικού χώρου, καθώς επίσης την ιστορία και την κοινωνία του νεότερου Ελληνισμού. 300.000 αρνητικά και 25.000 πρωτότυπες φωτογραφίες του 19ου και του 20ου αιώνα 20
21
Ψηφιακό αρχείο για τον Ελ. Βενιζέλο Έργα Επιστημονική Τεκμηρίωση και Ψηφιοποίηση Προσωπικού Αρχείου Ελευθερίου Βενιζέλου Ηλεκτρονική έκδοση με θέμα Η Κρητική Πολιτεία του Ελευθερίου Βενιζέλου Επιστημονική Τεκμηρίωση και Ψηφιοποίηση Προσωπικού Αρχείου Ελευθερίου Βενιζέλου Ανάδειξη και Προβολή Ψηφιακού Περιεχομένου μέσω του Διαδικτύου Εκπαίδευση και Νέες Τεχνολογίες: Προβολή της ζωής του Ελευθερίου Βενιζέλου και της εποχής του στον παγκόσμιο ιστό μέσα από τεκμήρια της περιόδου και από εκπαιδευτικές και μουσειολογικές δράσεις 22
23
Πληροφορίες - μεταδεδομένα Είδος φωτογραφικού υλικού φωτογραφία Κύριος Τίτλος πορτραίτο Ελ. Βενιζέλου Χρονολογία 1903 Έκταση φωτογραφικού υλικού 1 Χρώμα φωτογραφικού υλικού Α/Μ Διαστάσεις φωτογραφικού υλικού 13cm Ύλη φωτογραφικού υλικού χαρτί Γνησιότητα τεκμηρίου πρωτότυπο Φυσική κατάσταση Φωτογραφίας καλή Περίληψη η λεζάντα γράφει Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος εν έτη 1903 Εικονιζόμενοι στην φωτογραφία Ελ. Κ. Βενιζέλος, 1864-1936 Θέματα Κοινωνία, Πολιτική 24
Αρχείο ΕΡΤ Πλούσιο Αρχείο της Ελλάδος σημαντικό μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς σε εικόνα και ήχο. Το έργο της ψηφιοποίησης των αρχείων της ΕΡΤ Α.Ε. ξεκίνησε πιλοτικά με συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του Μέτρου 1.3 (Προσκλήσεις 65, 172) του Ε.Π. «Κοινωνία της Πληροφορίας» του Γ ΚΠΣ. Το έργο αυτό συνεχίζεται σήμερα με χρηματοδότηση αποκλειστικά της ΕΡΤ Α.Ε 25
26
Επιμέρους αρχεία ΕΡΤ Ταινιοθήκη Τηλεόρασης Αρχείο Ειδήσεων Τηλεόρασης Αθλητικό Αρχείο Τηλεόρασης Αρχείο Ειδήσεων Ραδιοφώνου Αθλητικό Αρχείο Ραδιοφώνου Θεατρική Βιβλιοθήκη Ραδιοφώνου Δισκοθήκη Ταινιοθήκη Ραδιοφώνου Μουσική Βιβλιοθήκη Φωτογραφικό Αρχείο 27
Μεταδεδομένα ΕΡΤ. Το πρότυπο μεταδεδομένων που χρησιμοποιείται είναι το EBU Core Metadata Set (EBU-TECH3293)- έκδοση ν1.3 Σε μια φωτογραφία, τα μεταδεδομένα που πλαισιώνουν την φωτογραφία είναι τα εξής: Κωδικός τεκμηρίου Τύπος ψηφιακού αρχείου Τίτλος Χρονολογία Λήψης Χαρακτηρισμός Κατηγορία Περιγραφή περιεχομένου Δικαιώματα Φόρμα, Φυσικά και Τεχνικά Χαρακτηριστικά Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης Τελευταία ενημέρωση 28
29
30
Άλλες ψηφιακές συλλογές Ανέμη Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης Ψηφίδα Ψηφιακή Βιβλιοθήκη & Ιδρυματικό Καταθετήριο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ψηφιακές Συλλογές Νεοελληνικής Γραμματείας και Τέχνης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Πέργαμος Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Υπολογιστικού Κέντρου Βιβλιοθηκών ΕΚΠΑ. 31
Άλλες ψηφιακές συλλογές Εύρηκα Ιδρυματικό Καταθετήριο Ανοικτής Πρόσβασης του ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Πειραιά Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Νημερτής - Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Πανεπιστημίου Πατρών Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Πάνδημος του Πάντειου Πανεπιστημίου 32
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό. Οι όροι χρήσης των έργων τρίτων επεξηγούνται στη διαφάνεια «Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων». Τα έργα για τα οποία έχει ζητηθεί άδεια αναφέρονται στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/από-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί.
Επεξήγηση όρων χρήσης έργων τρίτων διαθέσιμο με άδεια CC-BY διαθέσιμο με άδεια CC-BY-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-ND διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-SA διαθέσιμο με άδεια CC-BY-NC-ND διαθέσιμο με άδεια CC0 Public Domain διαθέσιμο ως κοινό κτήμα χωρίς σήμανση Δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, παρά μόνο εάν ζητηθεί εκ νέου άδεια από το δημιουργό. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου και η δημιουργία παραγώγων αυτού με απλή αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού, και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η δημιουργία παραγώγων του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού και διάθεση του έργου ή του παράγωγου αυτού με την ίδια άδεια. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου με αναφορά του δημιουργού. Δεν επιτρέπεται η εμπορική χρήση του έργου και η δημιουργία παραγώγων του. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου, η δημιουργία παραγώγων αυτού και η εμπορική του χρήση, χωρίς αναφορά του δημιουργού. Συνήθως δεν επιτρέπεται η επαναχρησιμοποίηση του έργου.
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο ΤΕΙ Ιονίων Νήσων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.