ΣΧΟΛΗ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

ΣΧΟΛΗ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΔΟΚΙΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: Η/Ν ΧΑΡΤΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΣΤΗ ΝΑΥΣΙΠΛΟΪΑ Άσκηση ArcGIS υπ. αριθ. 1 Κατασκευή απλών θεματικών χαρτών σε διαφορετικές χαρτογραφικές προβολές με το λογισμικό ArcGIS 11 Νοεμβρίου 2016 Ο σκοπός της άσκησης αυτής είναι η αρχική εξοικείωσή σας με το περιβάλλον εργασίας και τις βασικές δυνατότητες του λογισμικού ArcGIS για την κατασκευή απλών θεματικών χαρτών. Για το σκοπό αυτό θα κατασκευάσετε τους επόμενους οκτώ χάρτες σύμφωνα με τις υποδείξεις/οδηγίες που αναγράφονται στο συνημμένο παράρτημα Α: α. Χάρτης Ορθής Μερκατορικής Προβολής Παγκόσμιας κάλυψης. β. Χάρτης Ορθής Κυλινδρικής Ισαπέχουσας Προβολής (ή Ισοτετράγωνης) Παγκόσμιας κάλυψης. γ. Χάρτης Ορθής Ισοεμβαδικής Προβολής Παγκόσμιας κάλυψης. δ. Χάρτης Πολικής Γνωμονικής Προβολής περιοχής Βορείου Ατλαντικού. ε. Χάρτης Ισημερινής Γνωμονικής Προβολής περιοχής Κεντρικού Ατλαντικού. στ. Χάρτης Πλάγιας Γνωμονικής Προβολής περιοχής Βορείου Ατλαντικού. ζ. Χάρτης Ορθής Μερκατορικής Προβολής περιοχής Μεσογείου και Μαύρης Θάλασσας. η. Χάρτης Σύμμορφης Κωνικής Προβολής Lambert περιοχής Ευρώπης. 2. Στους χάρτες που θα κατασκευάσετε θα απεικονίζονται τα κάτωθι στοιχεία: α. Πλέγμα μεσημβρινών και παραλλήλων με τις κατά κρίση σας καταλληλότερες αποστάσεις τους. β. Χρώμα και πάχος των γραμμών του πλέγματος της ανωτέρω παραγράφου 2α με τις κατά κρίση σας καταλληλότερες επιλογές. γ. Ενδείξεις των μεσημβρινών και παραλλήλων με τις κατά κρίση σας καταλληλότερες ρυθμίσεις όπως: μορφή και θέσεις ενδείξεων, τύπος και μέγεθος γραμματοσειρών, κλπ. δ. Χρώμα και πάχος πλαισίου, καθώς και χρώμα υποβάθρου με τις κατά κρίση σας καταλληλότερες επιλογές. ε. Δρομολόγια ορθοδρομικού και λοξοδρομικού πλου από ένα σημείο αναχώρησης προς ένα σημείο προορισμού της επιλογής σας. στ. Απεικόνιση περιοχής που ορίζεται με τις συντεταγμένες σημείων (πχ. Περιοχή Ασκήσεων στο χάρτη της παραγράφου 1ζ). 1 34.5167 25.8167 2 34.6333 25.8667 3 34.7500 25.5167 4 34.6333 25.4667 5 34.5500 25.5833 ξ. Απεικόνιση γραμμής που ορίζεται με τις συντεταγμένες σημείων (πχ. Υποβρύχιο καλώδιο στο χάρτη της παραγράφου 1ζ). 1 37.9700 23.5600 2 35.6000 26.6200 3 34.7400 26.6300 4 34.7600 25.7200 η. Απεικόνιση γραμμής, η και περιοχής προσεγγιστικά χωρίς να δίνονται συντεταγμένες σημείων (πχ. Δρομολόγιο πλου στο χάρτη της παραγράφου 1ζ). θ. Τίτλος του χάρτη εντός του πλαισίου της απεικονιζόμενης περιοχής. Οδηγίες υποβολής απαντήσεων: Η εργασία σας θα έχει τη μορφή συνοπτικής αναφοράς σε αρχείο word (.doc ή.docx). Στην αναφορά αυτή θα περιγράφετε συνοπτικά τα στάδια της εκτελεσθείσας εργασίας με παραπομπή στις αντίστοιχες εικόνες του λογισμικού MATLAB Mapping Toolbox, οι οποίες θα ενσωματωθούν στο αρχείο word της αναφοράς σας. Οι εικόνες αυτές (π.χ. αρχεία.jpg) δημιουργούνται με την εντολή: [Alt/PrtScn]. Οι απαντήσεις σας θα αποσταλούν υποχρεωτικά με το e mail που σας έχει εκχωρήσει η ΣΝΔ μέχρι την Τρίτη 22 Νοεμβρίου 2016 στην Η/Ν διεύθυνση: nav@snd.edu.gr. Ως θέμα στο email θα γράψετε: ΓΜΑΧ1 (ή ΓΜΑΧ2) ΑΣΚΗΣΗ GIS - Ονοματεπώνυμο. Παράδειγμα: Θέμα: ΓΜΑΧ2- GIS -Ι. ΝΑΥΤΙΛΟΣ Θα ονοματίσετε το αρχείο word που θα παραδώσετε με το όνομα σας και το θέμα της άσκησης. Παράδειγμα: Ι_ΝΑΥΤΙΛΟΣ_ GIS.doc 1

Οδηγίες χρήσης του λογισμικού ArcGIS για την κατασκευή των χαρτών της άσκησης ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Συνιστάται η προσεκτική ανάγνωση των οδηγιών που ακολουθούν, καθώς αποτελούν ενδεικτικό τρόπο εργασίας για την άσκηση. Αλλαγή προβολής απεικόνισης Ο χάρτης αυτή την στιγμή είναι σε γεωγραφική προβολή φ,λ α. Χάρτης Ορθής Μερκατορικής προβολής Παγκόσμιας κάλυψης Properties Coordinate system Predefined Projected World Mercator (world) apply, ok β. Χάρτης Ορθής Κυλινδρικής Ισαπέχουσας Προβολής (ή Ισοτετράγωνης) Παγκόσμιας κάλυψης Properties Coordinate system Predefined Projected World Plate Carree (world) apply, ok γ. Χάρτης Ορθής Ισοεμβαδικής Προβολής Παγκόσμιας κάλυψης Properties Coordinate system Predefined Projected World Cylindrical Equal Area (world) apply, ok δ. Χάρτης Πολικής Γνωμονικής Προβολής περιοχής Βορείου Ατλαντικού Properties Coordinate system Predefined Projected Polar North Pole Gnomonic modify Longitude of Center -40⁰ Latitude of Center 90⁰ apply, ok ε. Χάρτης Ισημερινής Γνωμονικής Προβολής περιοχής Κεντρικού Ατλαντικού Properties Coordinate system Predefined Projected Polar North Pole Gnomonic modify Longitude of Center -40⁰ Latitude of Center 0⁰ apply, ok στ. Χάρτης Πλάγιας Γνωμονικής Προβολής περιοχής Βορείου Ατλαντικού Properties Coordinate system Predefined Projected Polar North Pole Gnomonic modify Longitude of Center -40⁰ Latitude of Center 60⁰ apply, ok ζ. Χάρτης Ορθής Μερκατορικής Προβολής περιοχής Μεσογείου και Μαύρης Θάλασσας Properties Coordinate system Predefined Projected World Mercator (world) apply, ok η. Χάρτης Σύμμορφης Κωνικής Προβολής Lambert περιοχής Ευρώπης Properties Coordinate system Predefined Projected Continental Europe Europe Lambert Conformal Conic apply, ok Στον χάρτη ζ. Ορθής Μερκατορικής Προβολής περιοχής Μεσογείου και Μαύρης Θάλασσας, θα εργαστούμε για να φτιάξουμε ένα χάρτη με προσθήκη στοιχείων όπως πλέγμα μεσημβρινών & παραλλήλων, υπόμνημα, τίτλο, ένδειξη βορρά κτλ. Αρχικά ετοιμάζουμε την βάση δεδομένων Στο δίσκο D: του υπολογιστή φτιάχνουμε ένα φάκελο με το επώνυμό μας και την ένδειξη «_GIS_01». Ανοίγουμε τον ArcCatalog Στην επιλογή folder connections connect folder και επιλέγουμε το φάκελο που φτιάξαμε στο παράθυρο που ανοίγει. A-1

Ομοίως συνδεόμαστε με το φάκελο που βρίσκονται τα δεδομένα της ESRI στο δίσκο C: Μέσα στο νέο φάκελο: New File geodatabase δίνουμε όνομα Μέσα στην geodatabase δημιουργώ όλα τα feature classes που θα χρειαστώ: New Feature class Polygon features δίνω όνομα (π.χ. area) next επιλέγω σύστημα συντεταγμένων το WGS84 Geographic coordinate systems world WGS 1984 next X 3 finish Ομοίως New Feature class Line features δίνω όνομα (π.χ. Route) επιλέγω το ίδιο σύστημα συντεταγμένων Συντεταγμένες περιοχής ασκήσεων (στο χάρτη της παραγράφου 1ζ). 1 34.5167 25.8167 2 34.6333 25.8667 3 34.7500 25.5167 4 34.6333 25.4667 5 34.5500 25.5833 Συντεταγμένες γραμμής υποβρυχίου καλωδίου (στο χάρτη της παραγράφου 1ζ). 1 37.9700 23.5600 2 35.6000 26.6200 3 34.7400 26.6300 4 34.7600 25.7200 A-2

Εισαγωγή συντεταγμένων από αρχείο.xls Δημιουργούμε δύο αρχεία.xls στα οποία πληκτρολογούμε τις συντεταγμένες στη μορφή που δίνεται παραπάνω. Στον Arc Catalog βρίσκουμε το αρχείο Points5.xls με τις συντεταγμένες. Δεξί click πάνω στο πρώτο sheet και επιλέγω create feature class from XY table. Στο παράθυρο που ανοίγει επιλέγω στο Χ το L και στο Υ το F. Στο Coordinate system επιλέγω Predefined Projected World Mercator (world). Επιλέγω στον browser την θέση αποθήκευσης (μέσα στην geodatabase) και το «file and personal geodatabase feature classes» και μετά save με όνομα ΧΥ5. Έχει δημιουργηθεί ένα νέο feature class με τα 5 σημεία που μας ενδιαφέρουν. Ομοίως για το Points8.xls με όνομα ΧΥ8. Αν δεν εμφανιστεί αμέσως στον Arc Catalog κάνουμε refresh. Ξεκινάμε την κατασκευή του χάρτη Ανοίγουμε τον ArcMap New empty map Στα toolbars draw, editor, layout, standard, tools File page and print setup Printer: XPS document writer Size A3 landscape Γυρνάμε σε Layout view (κουμπί κάτω αριστερά του χάρτη) και φτιάχνουμε τα όρια του χάρτη να χωράνε στην σελίδα Μεταφέρουμε τα δεδομένα στον χάρτη Με drag & drop μεταφέρουμε τα feature classes στον χάρτη μας από τον ArcCatalog (έχουμε ανοιχτά και τα δύο παράθυρα). Εναλλακτικά με το κουμπί add data. Εισάγουμε το country από τα δεδομένα της ESRI στο δίσκο C: Μετονομάζουμε κατάλληλα τα feature classes αν θέλουμε Διορθώνουμε ή αλλάζουμε τα σύμβολα που βλέπουμε αριστερά στην οθόνη στο table of contents. Έχει σημασία η σειρά (πάνω ή κάτω) στην απεικόνιση του χάρτη. A-3

Το layers να μετονομαστεί με το επώνυμο του κάθε μαθητή Επιλέγουμε να απεικονίζεται η περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και της Ελλάδας (μετακινούμε την εσωτερική απεικόνιση) σε κατάλληλη κλίμακα Δημιουργία νέου πολυγώνου Πηγαίνουμε σε Data view (κουμπί κάτω αριστερά του χάρτη) Editor start editing create features straight segment area δημιουργούμε ένα πολύγωνο με click στον χάρτη στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας δεξί click finish sketch Save edits Δημιουργία νέας γραμμής ομοίως σχεδιάζουμε μια διαδρομή από την Αμφιάλη ως την περιοχή του πολυγώνου που σχεδιάστηκε παραπάνω στο layer route Save edits stop editing Ένωση των σημείων Editor start editing create features area δημιουργούμε ένα πολύγωνο με click στον χάρτη στην περιοχή νότια της Κρήτης που ορίζεται από τα 5 σημεία δεξί click finish sketch Save edits επιλέγουμε το sketch tool και σχεδιάζουμε μια γραμμή που ενώνει την διαδρομή από την Αμφιάλη προς την περιοχή νότια της Κρήτης. Save edits stop editing Δημιουργία πλέγματος Στο όνομα του χάρτη properties grids new grid graticule δίνουμε ένα όνομα next Deg ότι θεωρείτε κατάλληλα next finish apply Προσοχή να προσαρμοστεί ο χάρτης στα όρια του χαρτιού Δημιουργία υπομνήματος Insert Legend Επιλέγουμε τα root και area για το legend items (ή όπως αλλιώς τα έχετε ονομάσει) next δίνουμε τίτλο «Υπόμνημα» next επιλέγουμε border, background next επιλέγουμε μέγεθος κατά βούληση Όταν τελειώσουμε το τοποθετούμε κατάλληλα A-4

Δημιουργία τίτλου του χάρτη Insert title Εισάγουμε το Ονοματεπώνυμο και τον Α.Μ. των δημιουργών του χάρτη Δημιουργία north arrow Insert North arrow και επιλέγουμε ένα κατάλληλο Δημιουργία δρομολογίων ορθοδρομικού και λοξοδρομικού πλου Αρχικά δημιουργούμε ένα γραμμικό feature class στον Arc editor και το εισάγουμε στον Arc Map. Ακολούθως εργαζόμαστε στο Arc Map Editor -> Start editing -> construct geodetic (advanced editing toolbar) Επιλέγουμε το είδος της γραμμής Εισάγουμε το σημείο αφετηρίας και προορισμού Με την εντολή Create δημιουργείται η επιθυμητή γραμμή Save edits -> Stop editing Δημιουργία.pdf με τον χάρτη File export map pdf αποθηκεύουμε με όνομα map_01.pdf (ή.jpg αν θέλετε). A-5