ΚΑΤΑ ΧΩΡΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ Δρ. Βασιλική Καζάνα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας & Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Δράμας Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής Τηλ. & Φαξ: 25210 60435 E-mail: vkazana@teikav.edu.gr Διαλέξεις Θεωρίας Δασικής Διαχειριστικής ΙI
Γιατί πρέπει να επιδιώξουμε οργάνωση κατά χώρο στο δάσος; Δημιουργία κατάλληλων οικολογικών προϋποθέσεων μέσα στην διαχειριστική μονάδα για την επιτυχία της φυσικής αναγέννησης Προστασία του δάσους από παγετούς, ανέμους, πυρκαγιές, έντομα κλπ.
Οικονομικότερη και λιγότερο επιζήμια μετατόπιση του ξύλου στο δάσος και τον σχεδιασμό όλων των εργασιών, τη λογιστική καταχώρηση των αποτελεσμάτων, την απογραφή και τον έλεγχο. Καλύτερη εποπτεία, προσανατολισμό, τάξη και ασφαλή καθορισμό θέσεων, μέσα στο δάσος και στον δασοπονικό χάρτη. Ανεξαρτοποίηση των συστάδων, λοχμών, ομάδων ή και μεμονωμένων δένδρων, ώστε η υλοτομία να γίνεται χωρίς ζημία για το υπόλοιπο δάσος.
Εξασφάλιση της μέγιστης κατ όγκο και ποιότητα απόδοσης Δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για τον καθορισμό του λήμματος Κατά χώρο οργάνωση του δάσους Δομή δασοκάλυψης στη μονάδα επιφάνειας Διαίρεση του δάσους σε διαχειριστικές μονάδες
Δομή δασοκάλυψης εξαρτάται σύστημα αναγέννησης - είδος υλοτομικής επέμβασης - ένταση υλοτομικής επέμβασης - μορφή υλοτoμίου Η δομή δασοκάλυψης χρειάζεται για τον καθορισμό: ξυλώδη όγκου αύξησης ηλικίας έντασης υλοτομικών επεμβάσεων της διαχειριστικής μονάδας
Διαίρεση του δάσους : ΚΡΙΤΗΡΙΑ διαίρεσης: Να είναι προσαρμοσμένη στην τοπογραφική διαμόρφωση του εδάφους και γενικά στις συνθήκες του σταθμού. Να έχει μόνιμο χαρακτήρα γιατί έτσι διευκολύνεται ο ασφαλής καθορισμός των θέσεων και η τήρηση των σχετικών στοιχείων. Η διαίρεση να είναι απλή, εποπτική και εφαρμόσιμη.
Πριναπότηδιαίρεσητουδάσουςπρέπει να γίνεται: - Σταθμοχαρτογράφηση - Αεροφωτογράφηση - Σχεδιασμός δασικού οδικού δικτύου - Σχεδιασμός αντιπυρικών λωρίδων (τωρινών και μελλοντικών)
Μονάδες διαίρεσης Σύστημα Υ.Π. (Εγκύκλιος 958/1953) 1. Δασοπονικές κλάσεις Μεγάλες εκτάσεις που συγκροτούνται από διάφορα δασοπονικά είδη, διαχειριστικές και δασοπονικές μορφές που θα δεχθούν τον ίδιο τρόπο εκμετάλλευσης και εξυπηρετούν τον ίδιο δασοπονικό σκοπό
Έκταση Πρέπει να είναι αρκετά μεγάλη έτσι ώστε να μπορεί να αποτελέσει μία συνέχεια υλοτομίας Οριοθέτηση Συμβολισμός Φυσικές γραμμές (ράχες, ρέματα) που καθορίζουν την εξάπλωση των δασοπονικών ειδών και συμπλήρωση με τεχνητές γραμμές (δρόμοι, λωρίδες κλπ) Παριστάνονται στο χάρτη με λατινικούς αριθμούς Ι,ΙΙ,ΙΙΙ, κλπ.
2. Συνέχεια υλοτομίας Τμήμα δάσους ή δασοπονικής κλάσης που προορίζεται να παρέχει κάθε χρόνο και στο διηνεκές κύριες καρπώσεις ή να γίνονται σε αυτό κάθε χρόνοκαιστοδιηνεκές αναγεννητικές υλοτομίες Η συνέχεια της υλοτομίας πρέπει: να είναι συνεχής έκταση να αποτελεί οικονομική μονάδα ή μονάδα διαχείρισης να επιδιώκεται να γίνει η αναγωγή της σε κανονική (αναλογία ηλικιών και σειρά συστάδων)
3. Συστάδες Κριτήρια διάκρισης Υπερθαλάσσιο ύψος, έκθεση, κλίση (κλιματικές διαφορές) Παραγωγικότητα (εδαφικές διαφορές) Μίξη δασοπονικών ειδών, ηλικία και σύνθεση του ξυλώδους κεφαλαίου (όχι πρόσκαιρες αλλά διαρκείς διαφορές)
Έκταση: 2-20ha (Parde) 20-25ha (Κοντός για κηπευτές και πρεμνοφυείς) [όχι >50 σύμφωνα με Υ.Γ.] Οριοθέτηση: Φυσικές γραμμές (ράχες, ρέματα) ή καιτεχνητές(δρόμοι, λωρίδες)
Σύστημα Παναγιωτίδη 1) Τμήματα Ανώτερη μονάδα διαίρεσης. Σημασία γεωγραφική και χρησιμεύει για προσανατολισμό εποπτεία και έλεγχο
Έκταση : όχι >100ha (Μ.Ο. 30ha) Οριοθέτηση: Φυσικές γραμμές Σήμανση: - στο έδαφος: ορόσημα ή πινακίδες στα σημεία τομής διαχωριστικών γραμμών - στον χάρτη: κουκκίδες κατά μήκος των ορίων Αρίθμηση: Τριψήφιοι αραβικοί αριθμοί 1,2,3, κλπ. Από ΝΑ προς Δ και κατόπιν Β.
2) Υποτμήματα Η μικρότερη μόνιμη μονάδα σχεδιασμού, εκτέλεσης και ελέγχου Κριτήρια διάκρισης: σταθμολογικές συνθήκες σε συνδυασμό με λειτουργικές- τεχνικές αξιώσεις της δασοπονικής λειτουργίας
Έκταση : όχι >15-20ha (άριστο 10ha) Οριοθέτηση: Φυσικές γραμμές Σήμανση: - στο έδαφος: λευκοί δακτύλιοι 7cm σε ύψος 1,6m στους κορμούς των συνοριακών δένδρων - στον χάρτη: λεπτή συνεχής γραμμή Αρίθμηση: Μονοψήφιοι αραβικοί αριθμοί προς ορισμένη κατεύθυνση
3) Υποεπιφάνειες Παροδικού χαρακτήρα μονάδα καταστατικής απογραφής, μερικού σχεδιασμού και εκτελέσεως των πάσης φύσεως εργασιών Κριτήρια διάκρισης : Δασοπονικά είδη, διάφορες ηλικίες των δένδρων, διαφορά συγκόμωσης, διαφορετική ποιότητα ξυλαποθέματος, βαθμός μίξης κλπ.
Σήμανση: - στο έδαφος: έγχρωμοι διακεκομένοι δακτύλιοι στα συνοριακά δένδρα. - στον χάρτη: λεπτές διακεκομμένες γραμμές Αρίθμηση: μονοψήφιοι αριθμοί με κατεύθυνση από ΝΑ προς Δ και Β.