ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ LEADER OF THE MAIN OPPOSITION, PRESIDENT OF THE PARLIAMENTARY GROUP OF SYRIZA, VICE-PRESIDENT OF THE EUROPEAN LEFT The 17 th Roundtable with the Government of Greece EUROPE UNBOUND OVERCOMING STAGNATION: RE-IGNITING GREECE S POTENTIAL ΤΡΙΤΗ 16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013

ECONOMIST CONFERENCES ΟΜΙΛΙΑ ΑΛΕΞΗ ΤΣΙΠΡΑ LEADER OF THE MAIN OPPOSITION, PRESIDENT OF THE PARLIAMENTARY GROUP OF SYRIZA, VICE-PRESIDENT OF THE EUROPEAN LEFT The 17 th Roundtable with the Government of Greece EUROPE UNBOUND OVERCOMING STAGNATION: RE-IGNITING GREECE S POTENTIAL ΤΡΙΤΗ 16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2013 Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι και αγαπητές φίλες, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διοργανωτές για την ευγενική πρόσκλησή τους για μία ακόμη φορά σε αυτόν τον ετήσιο καθιερωμένο θεσμό διαλόγου και ανταλλαγής ιδεών για τις οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Επιτρέψτε μου εισαγωγικά να εκφράσω τη θλίψη και τον αποτροπιασμό μου για τη χθεσινή εγκληματική τρομοκρατική ενέργεια στη Βοστόνη στις Ηνωμένες Πολιτείες και να πω ότι αυτές τις στιγμές η σκέψη όλων μας πρέπει να βρίσκεται στα αθώα θύματα, στις οικογένειές τους, όπου κι αν βρίσκονται στη γη όπου δέχονται τέτοιου είδους επιθέσεις κι ας ελπίσουμε να μην ξαναμπεί η ανθρωπότητα σε έναν φαύλο κύκλο επιθέσεων

που σε τίποτα δεν έχουν να προσφέρουν στην ευημερία, στην ειρήνη και στην προκοπή. Το συνέδριο του Economist φέτος βρίσκει την Ευρώπη σε ακόμη μεγαλύτερη ρευστότητα και βρίσκει την Ελλάδα, θα το πω δυστυχώς, σε πλήρες και καταστροφικό αδιέξοδο, που με πρωταρχική ευθύνη της Γερμανικής Κυβέρνησης η Ευρωζώνη ακροβατεί στην κόψη του ξυραφιού. Η προσπάθεια αναθεώρησης της μεταπολεμικής πολιτικής οικονομίας της Ευρώπης μέσω μίας βίαιης νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης των οικονομιών της, ξεκινώντας από το νότο απειλεί πλέον ανοικτά την ίδια τη συνοχή της Ευρωζώνης. Θα μπορούσε κανείς να πει πως για την κα Μέρκελ η κρίση διαμορφώνεται πράγματι σε ευκαιρία. Ευκαιρία για την επιβολή της γερμανικής οικονομικής ηγεμονίας, κατά τη ρωμαϊκή τακτική του διαίρει και βασίλευε. Γιατί η πολιτική της προκαλεί νέες διαιρέσεις στην αρχική διαιρετική τομή βορά-νότου, που είχε αναδείξει η ασύμμετρη λειτουργία της Ευρωζώνης έως την κρίση χρέους, εφάπτεται τώρα μία νέα διαίρεση ανάμεσα στις πιστώτριες χώρες του βορά και στις δανειζόμενες χώρες του νότου. Επιπλέον η άκαμπτη και χρεοκοπημένη πολιτική της λεγόμενης εσωτερικής υποτίμησης οξύνει την κοινωνική διαίρεση στο εσωτερικό των χωρών του νότου, ανάμεσα από τη μια στη μειοψηφία που επωφελείται από την κρίση κι από την άλλη την πλειοψηφία που αγωνίζεται να επιβιώσει. Διαμορφώνεται δηλαδή μία νέα κοινωνία, μία κοινωνία των δύο τρίτων, αυτή τη φορά όμως με αντεστραμμένες τις αναλογίες ευημερίας και φτώχειας. Σε σύγκριση με το ερμηνευτικό σχήμα που είχε εισαγάγει ο Γερμανός σοσιαλδημοκράτης Πέτερς Γκοτς τη δεκαετία του 80, σήμερα το ένα τρίτο της κοινωνίας ευημερεί σα να μην υπάρχει κρίση, ενώ τα δύο τρίτα βολοδέρνουν ανάμεσα στην κοινωνική υποβάθμιση και την κοινωνική εξαθλίωση. Αυτοί επιτρέψτε μου να πω είναι οι νέοι ανατολικογερμανοί του νότου στον νέο ευρωπαϊκό καταμερισμό εργασίας που σταδιακά επιβάλλει η Γερμανική Κυβέρνηση. Ο βοράς ως ασφαλές χρηματοπιστωτικό καταφύγιο και βιομηχανικό κέντρο υψηλής εξειδίκευσης και ποιότητας και ο νότος από 2

κοινού με την Ανατολική Ευρώπη ως ζώνες χαμηλής εξειδίκευσης και φτηνής εργασίας, ως οι ειδικές οικονομικές ζώνες της Ευρωζώνης. Δεν είναι τυχαίο ότι σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Πανεπιστημίου Μακεδονίας από το 2010 περίπου 120 χιλιάδες Έλληνες επιστήμονες νέοι στην πλειοψηφία τους με πτυχία μεταπτυχιακά και διδακτορικά έχουν μεταναστεύσει σε 70 χώρες του κόσμου, προκειμένου να εργαστούν για την ανάπτυξη των χωρών υποδοχής τους κι όχι για την πατρίδα μας. Η μνημονιακή πολιτική είναι αυτή που εξωστρακίζει την ανάπτυξη από τον τόπο μας, την ίδια στιγμή που η συγκυβέρνηση προσποιείται ότι αυτή η πολυπόθητη ανάπτυξη βρίσκεται προ των πυλών. Συνεπώς η νεοφιλελεύθερη επέλαση της κας Μέρκελ δεν επιφέρει μόνο οριζόντιες εθνικές διαιρέσεις στο δίπολο βορά-νότου, συνεπάγεται και μία κάθετη διαίρεση στο εσωτερικό των χωρών του ευρωπαϊκού νότου. Και επιτρέψτε μου σε αυτό το σημείο μία πρόβλεψη. Εάν το ευρωπαϊκό πολιτικό κατεστημένο δεν ανακρούσει πρύμναν και μάλιστα τάχιστα και επιμείνει στην υφεσιακή λιτότητα, πολύ σύντομα θα πυροδοτήσει την αντίδραση των λιγότερο ευνοημένων, των μεσαίων στρωμάτων και των πιο αδύναμων και στο εσωτερικό των χωρών του βορά. Είναι ενδεικτικές οι πρώτες κοινωνικές αντιδράσεις στη λιτότητα στη Γαλλία κι ίσως εκεί να είναι αναμενόμενο μετά τη διάψευση των προσδοκιών από την εκλογή του κ. Ολάντ, ίσως όμως και στην προς τα έξω δογματικά νεοφιλελεύθερη Ολλανδία η οποία όπως φαίνεται διανύει τη δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ύφεσης, ήπιας μεν αλλά ύφεσης της τάξης του 0,5%, μιας ύφεσης που αναμένεται να ενταθεί εάν η Κυβέρνησή της επιμείνει σε μέτρα περικοπών ύψους 4,3 δισεκατομμυρίων για το 2014. Σταδιακά λοιπόν αρχίζουν ολοένα και περισσότεροι να συνειδητοποιούν και στο βορά ότι η λιτότητα δεν τους ωφελεί επειδή τιμωρεί το νότο, η λιτότητα βλάπτει τον κόσμο της εργασίας συνολικά και ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας του. Γι αυτούς τους λόγους κυρίες και κύριοι εμείς θεωρούμε ότι δεν αντιμετωπίζουμε μία κρίση χρέους απλά ή κρίση νομίσματος, αλλά κρίση πολιτικής, με προφανείς δευτερογενείς αρνητικές επιπτώσεις και στην 3

αξιοπιστία του ενιαίου νομίσματος, αλλά πρόκειται για μία κρίση πολιτικής που είναι αντιστρέψιμη, αν ανατρέψουμε τον σημερινό συσχετισμό δύναμης στην Ευρώπη. Άλλωστε η ίδια η οικονομική ιστορία της Ευρώπης και όχι μόνον είναι η ανάλυση της αντιστροφής πολιτικών που κατά περιόδους φαινόταν ως ακλόνητες. Και επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό να επισημάνω ότι ο ατμός της λιτότητας τελειώνει και γι αυτό τώρα είναι η ώρα της αποφασιστικής και συλλογικής πολιτικής παρέμβασης. Και δεν τελειώνει ο ατμός της λιτότητας επειδή επίκεινται οι βουλευτικές εκλογές στη Γερμανία τον προσεχή Οκτώβρη, στις οποίες εκτός της κας Μέρκελ φαίνεται να έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους και το πολιτικό τους μέλλον και κάποιοι άλλοι Πολιτικοί εδώ στην Ελλάδα, στους οποίους θα συνιστούσαμε μάλλον να αγοράζουν μικρότερο καλάθι. Ο ατμός της λιτότητας τελειώνει επειδή η λιτότητα πέτυχε παντού. Το άγχος του ευρωπαϊκού πολιτικού κατεστημένου να επιδείξει ένα παράδειγμα επιτυχίας προσκρούει διαρκώς στην ωμή πραγματικότητα των αριθμών. Δεν υπάρχει success story, να το πω έτσι, για τη λιτότητα. Το επιβεβαιώνει αυτό άλλωστε η ίδια η απόφαση του Eurogroup την περασμένη Παρασκευή για τη μερική αναδιάρθρωση του χρέους της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας, με την 7ετή παράταση στην αποπληρωμή των δανείων τους, από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς στήριξης. Ειδικά δε για την Ιρλανδία είναι η δεύτερη αναδιάρθρωση μέσα σε δυο μήνες. Το Φεβρουάριο αφορούσε τραπεζικά χρέη με τη μορφή εγγυήσεων ύψους 28 δισεκατομμυρίων ευρώ. Και σύμφωνα με έγκυρους Ευρωπαίους αναλυτές, όσο η οικονομία της Ιρλανδίας δεν αναπτύσσεται, τόσο θα διογκώνεται το ήδη υψηλό δημόσιο χρέος της ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ήταν περίπου στο 117% το 2012 και με τη μεγαλύτερη αύξηση σε όλη την Ευρωζώνη. Και συνεπώς τόσο πιο επιτακτική θα είναι η ανάγκη για πρόσθετη ευρωπαϊκή στήριξη. Αυτά τα λέω, για να θυμίσω σε κάποιους που έλεγαν ότι η κρίση είναι μια ελληνική ιδιαιτερότητα και οφείλεται στους Έλληνες που είναι τεμπέληδες και έτρωγαν από τα έτοιμα. 4

Ας πάμε στην Πορτογαλία που ολοένα και περισσότερο θυμίζει και μοιάζει με την Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστική η προτροπή του ιστορικού σοσιαλιστή ηγέτη, του πρώην Πρωθυπουργού και Προέδρου της, του Μάριο Σοάρες την περασμένη Πέμπτη, να συνεργαστούν οι σοσιαλιστές με την Αριστερά για να ρίξουν την κυβέρνηση και ν αποκηρύξουν τις πολιτικές της λιτότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της τρόικας, υπενθυμίζοντας παράλληλα, όπως χαρακτηριστικά είπα, ότι η Πορτογαλία δε θα είναι ποτέ σε θέση να πληρώσει τα χρέη της όσο και να εξαθλιωθεί, διότι αν δε μπορείς να πληρώσεις, δεν έχεις άλλη λύση από το να μην πληρώσεις. Και νομίζω ότι αυτή είναι μια σωστή επισήμανση, αφού τα καταδικασμένα σε αποτυχία προγράμματα ύφεσης, υποσκάπτουν και στην Πορτογαλία όπως και στην Ισπανία όπως και παντού στο Νότο, κάθε προσπάθεια βιώσιμης δημοσιονομικής προσαρμογής, κάθε προοπτική οικονομικής ανάκαμψης. Κυρίες και κύριοι, η διαρκής αποτυχία της ασκούμενης πολιτικής και τα κοινωνικά ερείπια που προκαλεί, έχουν ανοίξει και μια στρεβλή κατά τη γνώμη μας συζήτηση αλλά εν τούτοις υπαρκτή, για τη βιωσιμότητα του κοινού μας νομίσματος, τη βιωσιμότητα του ευρώ. Στη Γερμανία μάλιστα μάθαμε ότι ιδρύθηκε προχθές και ένα δεξιό κόμμα, με βασική σημαία την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, στο γερμανικό μάρκο. Νομίζω ότι παρόμοια κόμματα μπορεί να δούμε και σε άλλες χώρες, ενδεχομένως και στη χώρα μας. Εμείς όπως γνωρίζετε επιμένουμε, παρά τη διαρκή διαστρέβλωση, εσκεμμένη διαστρέβλωση των θέσεών μας, να τονίζουμε ότι η επιλογή μας δεν είναι η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα. Επιλογή μας είναι να σώσουμε την Ελλάδα στο ευρώ. Οφείλουμε όμως να διατυπώσουμε μια αλήθεια καταφανέστατη πια, για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης. Αν επιθυμούμε να μην αλλάξουμε νόμισμα στην Ευρωζώνη, πρέπει άμεσα να αλλάξουμε πολιτική. Πρέπει άμεσα ν αλλάξουμε πορεία. Πρέπει να εγκαταλειφθούν το ταχύτερο δυνατό τα αποτυχημένα μνημόνια της καταστροφικής λιτότητας. Και νομίζω ότι είναι βαρύτατη η ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης, η οποία ούτε ευρωπαϊκές συμμαχίες αναζητεί, ούτε και τις υπαρκτές δυνατότητες διαπραγμάτευσης, σε εθνικό επίπεδο αξιοποιεί σε αυτή την κατεύθυνση. 5

Ακούω πολλούς να ισχυρίζονται το τελευταίο διάστημα, κάποιους ενδεχομένως καλόπιστα, αλλά και άλλους οι οποίοι πρωτοστατούν σ αυτή την επιχείρηση επικοινωνιακής παραπλάνησης του λαού μας, να ισχυρίζονται ότι, ιδίως μετά τα γεγονότα στην Κύπρο, πρέπει να καταλάβουμε ότι απεδείχθη πως δήθεν δεν υπάρχουν δυνατότητες διαπραγμάτευσης εντός της Ευρωζώνης, ότι δεν υπάρχει διαπραγμάτευση στη λιτότητα, ότι δηλαδή ή μέσα στο μνημόνιο ή έξω από την Ευρωζώνη. Επιτρέψτε μου να σας πω ότι δεν πρόκειται για μια απλή διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Πρόκειται για συνειδητή επιλογή καθαγιασμού της εγκληματικής στρατηγικής της άνευ όρων και άνευ μάχης παράδοσης στη στρατηγική της κας Μέρκελ. Πρόκειται για μια στρατηγική που εδώ εγκαινίασε ο Πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του την αμέσως επόμενη μέρα από τις κρίσιμες εκλογές της 17 ης Ιουνίου, αφού προηγουμένως είχε καταφέρει παραπλανώντας τους ψηφοφόρους, υποσχόμενος διαπραγμάτευση, επαναδιαπραγμάτευση, αφού λοιπόν είχε καταφέρει να κερδίσει έστω και οριακά αυτή την εκλογική μάχη. Μια στρατηγική που χθες με ειλικρίνεια και προς τιμήν του απ αυτό εδώ το βήμα, σας εμφάνισε ο κ. Thomsen, ο ίδιος ο κ. Thomsen, εκπρόσωπος της τρόικας, ο οποίος χαρακτήρισε σαφή τη βούληση της κυβέρνησης να πράξει ό,τι ακριβώς της ζητήσουν οι Ευρωπαίοι εταίροι. Και θα έλεγα εγώ, αμέσως μετά, θα προσέθετα εγώ, να παρουσιάζουν και ως εθνική επιτυχία την όποια συμφωνία σε ό,τι ζητηθεί από την τρόικα. Επιτρέψτε μου όμως δυο λόγια για την περίπτωση της Κύπρου: Στην περίπτωση της Κύπρου, κατ εμάς απεδείχθησαν τρία πράγματα: Πρώτον, ότι μία κυβέρνηση του «ναι» δε μπορεί να υπερασπιστεί το «όχι» ενός λαού όσο ηρωικό κι αν είναι αυτό το όχι. Δεύτερον, ότι στη διαπραγμάτευση με τους εταίρους καλό είναι να μην πηγαίνεις κάθε φορά ως ειδική περίπτωση και χωρίς να έχεις φροντίσει κ των προτέρων για συμμαχίες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση η Κύπρος ήταν απελπιστικά μόνη. Και πώς θα ήταν δυνατό να μην είναι μόνη αφού ούτε καν η ελληνική κυβέρνηση δεν την υποστήριξε; Και το τρίτο και σημαντικότερο συμπέρασμα: Ότι το δόγμα «μένουμε στο μνημόνιο για να μην έχουμε ρίσκο και να είμαστε ασφαλείς», 6

μας τελείωσε. Μέχρι την Κύπρο γνωρίζαμε ότι το μνημόνιο δεν εξασφάλιζε τους μισθούς και το βιοτικό επίπεδο αλλά τουλάχιστον εξασφάλιζε τις τραπεζικές καταθέσεις και την οικονομία από ένα ενδεχόμενο άτακτης χρεοκοπίας. Σήμερα, μετά την Κύπρο, κανείς σοβαρός άνθρωπος δε μπορεί αυτό να το ισχυριστεί. Ας μη βιάζονται λοιπόν ορισμένοι να θεωρούν την εξέλιξη της Κύπρου ως επιβράβευση της στρατηγικής της παράδοσης στους ισχυρούς που έχει υιοθετήσει ο κ. Σαμαράς. Ας μη βιάζονται γιατί όταν το κάνουν αυτό, είναι σαν αυτούς που τους δείχνεις το φεγγάρι και αυτοί κοιτούν το δάχτυλο. Διότι μετά την Κύπρο, ολοένα και περισσότερο στη συνείδηση των καταθετών αλλά και εν γένει στη συνείδηση των πολιτών, το δίλημμα μνημόνιο ή χρεοκοπία, γίνεται συνώνυμο. Και μνημόνιο και χρεοκοπία. Κυρίες και κύριοι, ο Πρωθυπουργός εχθές με το διάγγελμά του έδωσε την εντύπωση, είτε ότι προσπαθεί να δώσει παρηγοριά στον άρρωστο μέχρι να βγει η ψυχή του, με συνειδητή ωραιοποίηση της ζοφερής πραγματικότητας, είτε ότι ετοιμάζεται για ηρωική έξοδο και εκλογές. Αν πρόκειται για το δεύτερο εμείς τον συγχωρούμε και τον ενθαρρύνουμε να το κάνει το βήμα. θα είναι καλό και για την κυβέρνηση, κυρίως όμως θα είναι καλό για τον τόπο. Αν πρόκειται όμως για το πρώτο, να συνειδητά ωραιοποιεί τη ζοφερή πραγματικότητα δε θα τον συγχωρήσουμε και νομίζω δε θα τον συγχωρήσει και ο ελληνικός λαός. Γιατί ο ελληνικός λαός δεν αντέχει ν ακούει άλλο αυτούς που τον κυβερνούν, να βρίσκονται σε καθεστώς ψευδαισθήσεων, να προσπαθούν να πείσουν ακόμα και σήμερα ότι το μνημόνιο βγαίνει, όταν ακόμα και οι ίδιοι οι δανειστές μας παραδέχονται ότι έχει αποτύχει παταγωδώς. Και κυρίως δε μπορεί να ισχυρίζεται ότι οι θυσίες του λαού πιάνουν τόπο όταν η χώρα είναι βυθισμένη στην ύφεση και η ανεργία πλησιάζει το 30%, όταν τ Ασφαλιστικά Ταμεία έχουν καταρρεύσει έχοντας χάσει περίπου 37 δισεκατομμύρια στην τριετία των μνημονίων εξαιτίας του καταστροφικού PSI, της ύφεσης αλλά και της έκρηξης της ανεργίας, όταν το ΙΚΑ και ο ΟΑΕΕ, καταβάλλουν με δανεικά τις συντάξεις του Απριλίου, δε μπορεί ο Πρωθυπουργός να ισχυρίζεται ότι οι θυσίες πιάνουν τόπο. 7

Και δε μπορεί να ερμηνεύει ως επιτυχία το γεγονός ότι η επάνοδος της Ελλάδας στις αγορές έχει αναβληθεί επ' αόριστον. Ότι η ανάκαμψη της οικονομίας διαρκώς μετατίθεται από χρόνο σε χρόνο και ότι τα διαδοχικά μνημόνια για να πετύχουν μείωση δημοσιονομικού ελλείμματος επέβαλλαν υπερδιπλάσια δημοσιονομική προσαρμογή και ότι μέχρι το τέλος του 2012, τα μέτρα λιτότητας συνολικά ανέρχονταν σε 50 δις ενώ η μείωση του ελλείμματος ήταν 23 δις. Το παράδοξο βέβαια, είναι ότι χθες ο Πρωθυπουργός ισχυρίστηκε ότι η κατάσταση έχει αρχίσει ν αλλάζει αλλά την ίδια ακριβώς μέρα σε κύριο άρθρο της η εφημερίδα New York Times διαπίστωνε πως το πικρό φάρμακο της λιτότητας των και των διαρθρωτικών αλλαγών είναι αυτό που σκοτώνει τον ασθενή. Και προειδοποιούσε πως η προσκόλληση των Ευρωπαίων ηγετών σ αυτή την πολιτική υπονομεύει την εμπιστοσύνη στο κοινό νόμισμα και στην ευρύτερη ευρωπαϊκή προοπτική. μάλλον λάθος μέρα λοιπόν διάλεξε ο Πρωθυπουργός να εκτοξεύσει το αλήστου μνήμης πυροτέχνης της «ισχυρής Ελλάδας» η οποία ως φοίνικας θα ξεπροβάλλει από τις στάχτες του μνημονίου. Βέβαια ορισμένοι λένε ότι η κυβέρνηση του κ. Σαμαρά πήγε χθες παράταση ζωής ως τον Ιούνιο. Τότε δηλαδή που η τρόικα επέλεξε να συζητήσει τα νέα μέτρα για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού για τη διετία 2013-2014 το οποίο μάλιστα και προσδιόρισε στα 4 δις ευρώ. Αν είναι έτσι, τότε μάλλον δε χρειάζονται πανηγυρισμοί και μεγαλοστομίες. Ας μου επιτραπεί, να υπενθυμίσω στον Πρωθυπουργό τη ρήση του Κινέζου φιλόσοφου, ότι «τακτική χωρίς στρατηγική δεν είναι παρά ο θόρυβος πριν από την ήττα». Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι, αγαπητές φίλες, είναι φανερό ότι η χώρα και η οικονομία χρειάζεται άμεση και ριζική αλλαγή πορείας, σαν τον ασθενή που έπαθε ανακοπή η οικονομία μας χρειάζεται τώρα ισχυρό ηλεκτροσόκ για να επανέλθει. Χρειάζεται μία μεγάλη πολιτική αλλαγή, άμεση αναστολή του μνημονίου και κατάργηση της καταστροφικής πολιτικής της λιτότητας, ισχυρή και πετυχημένη διαπραγμάτευση των δανειακών μας υποχρεώσεων με τους 8

εταίρους, χρειάζεται όμως και όραμα για μεταρρυθμίσεις και φυγή προς τα μπρος. Άμεση προτεραιότητα δική μας και μιας Κυβέρνησης κοινωνικής σωτηρίας με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ Ενωτικό Κοινωνικό Μέτωπο θα είναι η αποκατάσταση της οικονομικής και κοινωνικής σταθερότητας, γι αυτό και σχεδιάζουμε να αντικαταστήσουμε το αποτυχημένο μνημόνιο με ένα εθνικό σχέδιο για την ανάπτυξη και την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Βασική μας επιδίωξη: Η τόνωση της εσωτερικής ζήτησης και με αιχμή δημόσιες επενδύσεις ταχείας απόδοσης η αντιστροφή της ύφεσης και η ανάκαμψη. Με την οικονομία σε βαθιά και παρατεταμένη ύφεση, αλλά και διαρκώς μέσα σε παγίδα ρευστότητας, μόνο ο δημόσιος τομέας είναι αυτός που μπορεί να σηκώσει το μεγάλο βάρος για να την ανατάξει. Γι αυτό κι εμείς επιμένουμε ότι η διαπραγμάτευση των δανειακών υποχρεώσεων, ακόμα και η διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους, είναι μεν αναγκαία συνθήκη, αλλά δεν είναι από μόνη της ικανή. Η Ελλάδα και όλος ο ευρωπαϊκός νότος έχουν ανάγκη από ένα νέο σχέδιο δημόσιων ευρωπαϊκών επενδύσεων, ένα νέο Σχέδιο Μάρσαλ για να επανακάμψουν και μαζί να επανακάμψει η κοινωνική συνοχή της Ευρωζώνης. Και σε αυτό το πλαίσιο οι δημόσιες επενδύσεις θα ενθαρρύνουν δε θα εκτοπίσουν τις ιδιωτικές επενδύσεις, θα επιφέρουν αποτέλεσμα crowding in κι όχι crowding out όπως λένε οι Οικονομολόγοι. Γιατί κανείς σοβαρός επενδυτής δε θα αναλάβει το μακροπρόθεσμο επιχειρηματικό ρίσκο της παραγωγικής επένδυσης σε μία χώρα όπου η ιδιωτική πρωτοβουλία δεν εκτοπίζεται από το κράτος και από τη δημόσια παρέμβαση, αλλά κακά τα ψέματα εκτοπίζεται από το διαρκώς ισχυρό πανίσχυρο καρτέλ της διαπλοκής. Το οποίο καρτέλ λειτουργεί σε καθεστώς απόλυτου προστατευτισμού από αυτό το πολιτικό κατεστημένο, νέμεται τα αναπτυξιακά κονδύλια, νοθεύει τους κανόνες της αγοράς και αποτρέπει παραγωγικές πρωτοβουλίες και γι αυτό κανείς σοβαρός πολιτικός αναλυτής δεν πιστεύει ότι μπορούν πραγματικά να βγάλουν τη χώρα από το γκρεμό εκείνες οι πολιτικές δυνάμεις που την έριξαν μέσα σε αυτόν. Δηλαδή η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, που παρά το γεγονός ότι έφεραν τη χώρα εκεί που την έφεραν συνεχίζουν σήμερα να μας κυβερνάν για να μας σώσουν. 9

Αγαπητοί φίλοι, δικός μας στόχος δεν είναι να επιστρέψουμε στο παρελθόν, δεν είναι να επιστρέψουμε στο 2009 πριν την κρίση, ούτε να αναστήσουμε ένα αναπτυξιακό μοντέλο που έχει καταρρεύσει. Στόχος δικός μας είναι να ανοίξουμε νέους δρόμους προς νέα παραγωγικά και κοινωνικά πρότυπα. Αλλά για να γίνουν αυτές οι μεγάλες προοδευτικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα αλλάξουν εκ βάθρων τη χώρα, πρέπει να σταματήσει αυτή η περιδίνηση στο σπιράλ του θανάτου για την οικονομία, στο σπιράλ της ύφεσης δηλαδή και να αρχίσει η σταθεροποίηση και η σταδιακή σε βάθος χρόνου ανάκαμψη των εισοδημάτων. Αρχίζοντας από αυτό που ίσως είναι η βασική μας από τις λιγοστές μας υποσχέσεις, αρχίζοντας από την αποκατάσταση του κατώτατου μισθού στο επίπεδο που ήταν πριν από το μνημόνιο. Αυτή μας η δέσμευση, όπως γνωρίζετε, δεν ενέχει δημοσιονομικό κόστος, παρά μόνο σε ότι αφορά τις κατώτατες συντάξεις και τα επιδόματα της ανεργίας. Ωστόσο σε ότι αφορά τις συντάξεις αυτό το κόστος θα συνοδευτεί από το όφελος της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών, ενώ σε ότι αφορά τα επιδόματα θα αποτελέσει την προμετωπίδα μιας δικαιότερης κατανομής των πόρων στη βάση των κοινωνικών αναγκών και σε συνδυασμό με ένα νέο δίκαιο απλό διαφανές και αποτελεσματικό φορολογικό σύστημα, που θα διευρύνει τη φορολογική βάση, θα αποκαταστήσει τη φορολογική δικαιοσύνη, τερματίζοντας τη φορολογική ασυλία των πλουσίων. Με το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο και με την αύξηση των φορολογικών εσόδων των νομικών προσώπων στο ύψος του μέσου όρου της Ευρωζώνης, από την κατάργηση της νόμιμης φοροαποφυγής και τον περιορισμό της δυνατότητας απόκτησης εισοδημάτων και κερδών μπορούμε να έχουμε αποτελέσματα. Σας υπενθυμίζω ότι σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2013 τα έσοδα από νομικά πρόσωπα του 2012 θα κινηθούν στο 1,6 δισεκατομμύρια, δηλαδή στο 0,8% του ΑΕΠ, όταν ο μέσος όρος της Ευρωζώνης -γιατί εκεί θέλουμε να ανήκουμε, με αυτό πρέπει να συγκρινόμαστε- είναι στο 2,3% του ΑΕΠ. 10

Εμείς λοιπόν έχουμε στόχο να ελαφρύνουμε τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα και να φορολογήσουμε τον πραγματικό πλούτο, την πολυτελή διαβίωση και την επιδεικτική κατανάλωση και το πλεονέκτημα του δικού μας φορολογικού συστήματος δεν είναι μόνο ότι θα είναι δικαιότερο αλλά ότι θέλουμε να είναι σταθερό, να μην αλλάζει κάθε 15 όπως γίνεται τα τελευταία χρόνια, να είναι σταθερό ώστε να διευκολύνει τις μακροπρόθεσμες παραγωγικές επενδύσεις. Κυρίες και κύριοι, αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, όπως σας είπα πριν δε θέλουμε απλά να σώσουμε την Ελλάδα από το καταστροφικό αδιέξοδο του μνημονίου, θέλουμε να αλλάξουμε την Ελλάδα, γιατί έτσι πιστεύουμε ότι μπορεί μόνο να σωθεί και γι αυτό εγγυόμαστε τη συντεταγμένη και ασφαλή έξοδο από την κρίση, η συλλογική πορεία προς το μεταμνημονιακό αύριο. Γι αυτό ακριβώς προτεραιότητά μας είναι η οικονομική αλλά και κοινωνική διότι αυτά πάνε μαζί, η οικονομική και κοινωνική σταθεροποίηση της χώρας, με μια κοινωνικά δίκαιη και βιώσιμη δημοσιονομική εξισορρόπηση. Η αξιοποίηση των παραγωγικών και ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων μας, ο αναπροσανατολισμός του ανθρώπινου και κοινωνικού κεφαλαίου στην ανάκαμψη της οικονομίας και στη διαμόρφωση ενός νέου προτύπου ανάπτυξης, η κινητοποίηση του πιο σημαντικού δυναμικού της χώρας, των νέων επιστημόνων, των νέων ερευνητών, η κινητοποίησή τους ώστε να συμβάλλουν στην ανάπτυξη αντί να εξωθούνται στη μετανάστευση, αντί δηλαδή να εξάγουμε τις βάσεις της δικής μας ανάπτυξης να τις θεμελιώσουμε στην πατρίδα μας. Θέλουμε να αλλάξουμε την Ελλάδα, γιατί μόνο έτσι θα βάλουμε και τις βάσεις να μην επιτρέψουμε ποτέ ξανά να μας οδηγήσουν εδώ που μας οδήγησαν Κυβερνήσεις μελλοντικές κάνοντας τα ίδια που έκαναν οι Κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων. Γι αυτό και σχεδιάζουμε να εφαρμόσουμε μεγάλες προοδευτικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που τις έχει ανάγκη ο τόπος για να βγει οριστικά από το τέλμα της ανακυκλούμενης κρίσης. Μεταρρυθμίσεις που μόνον εμείς μπορούμε να εφαρμόσουμε και δεν είναι πλεονασμός, μόνον εμείς μπορούμε να εφαρμόσουμε γιατί πολύ 11

απλά μόνον εμείς δεν είμαστε στο μισθολόγιο της διαπλοκής, δεν είμαστε αποδέκτες πολιτικού χρήματος στα κομματικά μας ταμεία ούτε πρόκειται να γίνουμε, δεν ήμασταν δεν είμαστε και δε θα είμαστε εξαρτημένοι παρά μονάχα από τον ελληνικό λαό. Γι αυτό και τούτο τον καιρό ίσως περισσότερο από το να φτιάχνουμε έξυπνες, εξυπνακίστικες ανακοινώσεις αντιπαράθεσης με το γραφείο τύπου της Νέας Δημοκρατίας, σχεδιάζουμε. Σχεδιάζουμε το αύριο, σχεδιάζουμε μεγάλες θεσμικές τομές, μεγάλες θεσμικές τομές για ένα νέο πολιτικό σύστημα, απεγκλωβισμένο από τη λερναία ύδρα της διαπλοκής, αυτονομημένο από το καρτέλ της ολιγαρχίας. Θα βαθύνουμε τη Δημοκρατία και τον κοινωνικό έλεγχο, θα αλλάξουμε το πλαίσιο λειτουργίας των μέσων μαζικής ενημέρωσης, αποκόπτοντας τον ομφάλιο λώρο που συνδέει το πολιτικό σύστημα με την οικονομική διαπλοκή. Και ταυτόχρονα σχεδιάζουμε και μεγάλες συνταγματικές τομές που θα ξαναφέρουν την κοινωνική δικαιοσύνη. Σχεδιάζουμε επίσης την αναδιάρθρωση της Δημόσιας Διοίκησης στη βάση των κοινωνικών αναγκών, για έναν δημόσιο τομέα απαλλαγμένο από το ρουσφέτι, απαλλαγμένο από τις πελατειακές εξαρτήσεις και την κομματοκρατία, για ένα δημόσιο με όρους κοινωνικής ανταποδοτικότητας, αντιγραφειοκρατικό και αποτελεσματικό στην εξυπηρέτηση του πολίτη. Κι όπως γνωρίζετε καλά αυτό δεν έχει να κάνει τόσο με την ποσότητα, κυρίως έχει να κάνει με την ποιότητα των υπηρεσιών, έχει να κάνει με τη δομή και τη διάρθρωση του δημόσιου τομέα, γι αυτό και δε συμφωνούμε ούτε πιστεύουμε ότι θα φέρουν λύση οι σχεδιαζόμενες οριζόντιες απολύσεις στο δημόσιο τομέα. Εμείς λοιπόν μπορούμε με σχέδιο και με όραμα, μπορούμε έχοντας κοινωνική συναίνεση γιατί αυτό θα είναι απαραίτητο συστατικό στοιχείο, να επαναπροσδιορίσουμε τη Δημόσια Διοίκηση. Έχοντας σύμμαχο τον δημόσιο υπάλληλο και σύμμαχο την κοινωνία, για τον επίσης απλό λόγο, ότι εμείς δεν είμαστε αυτοί ούτε που σχεδιάσαμε αλλά ούτε που στελεχώσαμε αυτό το κράτος, δεν κάναμε εμείς αυτές τις αθρόες προσλήψεις με κομματικά κριτήρια. 12

Και βεβαίως θα προσπαθήσουμε να διαμορφώσουμε μία νέα σχέση εμπιστοσύνης, ανάμεσα στο κράτος και τον πολίτη, ενισχύοντας τον νευραλγικό ρόλο του κράτους στην εξυπηρέτηση των κοινωνικών αναγκών, διατηρώντας σε δημόσιο και κοινωνικό έλεγχο βασικές του λειτουργίες σε νευραλγικούς τομείς όπως της υγείας, της παιδείας, του πολιτισμού και του αθλητισμού. Κυρίες και κύριοι, είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε αυτή την ευθύνη και κυρίως είμαστε έτοιμοι να ανοίξουμε ένα διάλογο ακόμα κι αν σε πολλά από όσα σας είπα μπορεί να έχετε διαφωνίες. Ελπίζω όμως να αμφισβητείτε βεβαίως τις πολιτικές μας θέσεις, ελπίζω να μην αμφισβητείτε τις προθέσεις μας. Η πρόθεσή μας είναι να συμβάλλουμε για να φύγει αυτή η χώρα από την κρίση το συντομότερο δυνατό και είμαστε βέβαιοι ότι αυτό θα το καταφέρουμε, διότι έχουμε την αυτοπεποίθηση ότι θα έχουμε τη στήριξη του λαού μας σε αυτή την προσπάθεια. Σας ευχαριστώ πολύ. 13