Εκτροφή Μηρυκαστικών Θεματική ενότητα 1: Εκτροφή προβάτων & αιγών- Στατιστικά στοιχεία Ζωικού Κεφαλαίου. Τμήμα: Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής & Υδατοκαλλιεργειών Διδάσκων: Μπιζέλης Ιωσήφ
Αντικειμενικοί στόχοι του μαθήματος Εξετάζονται και αναλύονται τα θέματα που αφορούν την εκτροφή των μικρών μηρυκαστικών στον Ελλαδικό χώρο, τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για την άσκηση της εκτροφής τους, τις δυνατότητες ανάπτυξης και τις προοπτικές για την άσκηση της προβατοτροφίας και αιγοτροφίας μέσα από την ανασκόπηση του παγκόσμιου ζωικού κεφαλαίου και της κατανομής του ως προς το κρέας και το γάλα των αιγοπροβάτων.
Επιδιωκόμενα μαθησιακά αποτελέσματα Με την ανάπτυξη του παρόντος μαθήματος της δεύτερης θεματικής ενότητας επιδιώκεται η ανάπτυξη των θεμάτων που αφορούν τη κατανομή των αιγοπροβάτων, παγκόσμια και εγχώρια και η περαιτέρω διερεύνηση για την άσκηση της αιγοπροβατοτροφίας με σύγχρονους όρους.
Μαθησιακοί στόχοι Η αιγοπροβατοτροφία στην Ελλάδα αποτελεί ένα από τους σημαντικότερους κλάδους της Ελληνικής κτηνοτροφίας. Ασκείται για την παραγωγή κρέατος και γάλακτος, που χρησιμοποιείται κατά το μεγαλύτερο μέρος για την παραγωγή τυροκομικών προϊόντων, κυρίως φέτας. Η εξαφάνιση ή ακόμη και η συρρίκνωση της αιγοπροβατοτροφίας θα έχει σαν αποτέλεσμα την ερήμωση μεγάλων περιοχών της χώρας μας και την απώλεια γνώσης και πολιτισμού που επιβίωσαν με μικρές μεταβολές για πολλά χρόνια σ αυτό το χώρο.
Λέξεις κλειδιά Παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος, αιγοπρόβειο κρέας Sheep and goat milk production, Sheep and goat meat production,
Στατιστικά στοιχεία Oι πίνακες και τα γραφήματα που ακολουθούν παρουσιάζουν την εξέλιξη στην παραγωγή κρέατος και γάλακτος αιγοπροβάτων σε σχέση με εκείνη των βοοειδών σε εγχώριο επίπεδο, Ευρωπαϊκής Ένωσης και παγκόσμιο.
Παγκόσμιος αριθμός βοοειδών (1997-2008) (FAOSTAT, 2010) 1.370.000.000 1.360.000.000 1.350.000.000 1.340.000.000 1.330.000.000 1.320.000.000 1.310.000.000 1.300.000.000 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Εξέλιξη της παγκόσμιας παραγωγής ζωικών προϊόντων (σε εκατομμύρια τόνους) (από FAOSTAT, 2010) 70 60 50 40 30 20 Μοσχαρίσιο κρέας Αίγειο κρέας Αίγειο γάλα Πρόβειο κρέας Πρόβειο γάλα 10 0 1961 1971 1981 1991 2001
Παγκόσμια κρεοπαραγωγή βοοειδών (σε tn) (στοιχεία για το διάστημα 1997-2005 (από FAOSTAT, 2010) 60.000.000 59.500.000 59.000.000 58.500.000 58.000.000 57.500.000 57.000.000 56.500.000 56.000.000 55.500.000 55.000.000 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Εξέλιξη της παγκόσμιας παραγωγής αγελαδινού γάλακτος (σε εκατομμύρια τόνους) (από FAOSTAT, 2010) Αγελαδινό γάλα 600 500 400 300 200 100 0 1961 1971 1981 1991 2001
Παγκόσμια γαλακτοπαραγωγή (σε tn) το διάστημα 1997-2007 (στοιχεία από FAOSTAT (2010)) 580.000.000 560.000.000 540.000.000 520.000.000 500.000.000 480.000.000 460.000.000 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Εξέλιξη του πληθυσμού αιγοπροβάτων και αγελάδων στην Ευρώπη (σε εκατομμύρια ) (από FAOSTAT, 2010) 250 200 150 100 Αγελάδες Αίγες Πρόβατα 50 0 1992 1995 1998 2001 2004
Εξέλιξη της πανευρωπαϊκής παραγωγής κρέατος (σε εκατομμύρια τόνους) (από FAOSTAT, 2010) 18 16 14 12 10 8 6 4 Μοσχαρίσιο κρέας Αίγειο κρέας Αίγειο γάλα Πρόβειο κρέας Πρόβειο γάλα 2 0 1992 1995 1998 2001 2004
Κρεοπαραγωγή (tn) στην Ευρωπαϊκή Ένωση το διάστημα 1997-2005 (από FAO (2010)) 9.200.000 9.000.000 8.800.000 8.600.000 8.400.000 8.200.000 8.000.000 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Εξέλιξη της παραγωγής αγελαδινού γάλακτος (σε εκατομμύρια τόνους) (από FAOSTAT, 2010) Αγελαδινό γάλα 240 235 230 225 220 215 210 205 200 195 1992 1995 1998 2001 2004
Εξέλιξη της γαλακτοπαραγωγής στην Ευρωπαϊκή Ένωση το διάστημα 1997-2007 από FAOSTAT (2010) 151.000.000 150.500.000 150.000.000 149.500.000 149.000.000 148.500.000 148.000.000 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Εξέλιξη του εγχώριου πληθυσμού αιγοπροβάτων και αγελάδων (σε εκατομμύρια ) (από FAOSTAT, 2010) 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1961 1971 1981 1991 2001 Αγελάδες Αίγες Πρόβατα
Αριθμός γαλακτοπαραγωγών αγελάδων & γαλακτοπαραγωγή στην Ελλάδα (1961-2007) (στοιχεία Υπ.Α.Α.Τ., 2010) 900.000 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 Αριθμός αγελάδων Γαλακτοπαραγωγή (tn) 200.000 100.000 1961 1964 1967 1970 1973 1976 1979 1982 1985 1988 1991 1994 1997 2000 2003 2006
Εξέλιξη της εγχώριας παραγωγής κρέατος (σε χιλιάδες τόνους) (από FAOSTAT, 2010) 900 800 700 600 500 400 300 200 Μοσχαρίσιο κρέας Αγελαδινό γάλα Αίγειο κρέας Αίγειο γάλα Πρόβειο κρέας Πρόβειο γάλα 100 0 1961 1971 1981 1991 2001
Γαλακτοπαραγωγή (σε tn) στην Ελλάδα για το διάστημα 1997-2007 (από FAOSTAT, 2010) 820.000 810.000 800.000 790.000 780.000 770.000 760.000 750.000 740.000 730.000 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
Εγχώρια παραγωγή κρέατος (tn) βοοειδών Το διάστημα 1962-2007 (από Υπ.Α.Α.Τ., 2010) 130000 120000 110000 100000 90000 80000 70000 60000 50000 40000 1962 1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007
Κρεοπαραγωγή (tn) στην Ελλάδα (1997-2004) (FAOSTAT, 2010) 58.000 56.000 54.000 52.000 50.000 48.000 46.000 44.000 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Αριθμός σφάγιων βοοειδών στην Ελλάδα Το διάστημα 1962-2007 (στοιχεία από Υπ.Α.Α.Τ. (2010) 700000 650000 600000 550000 500000 450000 400000 350000 300000 250000 1962 1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007
Στην Ευρωπαική ένωση εκτρέφονται: 92,8 εκατομμύρια πρόβατα και 11,7 εκατομμύρια αίγες, περίπου (στοιχεία EUROSTAT 2002)
Εξέλιξη της παραγωγής αιγοπρόβειου κρέατος στην Ευρωπαϊκή Ένωση (από FAOSTAT, 2010) ΕΤΟΣ 1995 2000 2005 2006 EE (15) 1 134 188 1 124 864 1 044 397 1 018 131 ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ 364 750 360 851 331 594 330 189 ΙΣΠΑΝΙΑ 242 057 251 132 238 600 238 250 ΓΑΛΛΙΑ 147 698 140 336 129 074 129 149 ΕΛΛΑΔΑ 127 996 124 956 118 183 114 407 ΙΡΛΑΝΔΙΑ 87 600 82 900 73 300 70 300 ΙΤΑΛΙΑ 76 018 69 052 61 551 65 981 ΓΕΡΜΑΝΙΑ 41 716 44 567 49 582 43 854 ΟΛΛΑΝΔΙΑ 15 717 18 536 13 776 5 359 ΠΟΡΤΟΓΑΛΛΙΑ 13 635 13 330 11 782 12 585 ΠΗΓΗ : EUROSTAT
Κύριες χώρες εκτροφής προβάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση : Ηνωμένο Βασίλειο (27,7 %) Ισπανία (26,1 %) Ιταλία (12,0 %) Γαλλία (9,9 %) Ελλάδα (9,7 %)
Κύριες χώρες εκτροφής αιγών στην Ευρωπαϊκή Ένωση : Ελλάδα (47 %) Ισπανία (21 %) Ιταλία (11 %) Γαλλία (9 %) Πορτογαλία (4 %)
Παραγωγή κρέατος Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πρώτη στον κόσμο σε παραγωγή, κατανάλωση και εισαγωγές στο πρόβειο κρέας στον κόσμο. Συνολική παραγωγή αιγοπρόβειου κρέατος : 1.050.000 τόνοι. Βαθμός αυτάρκειας : 81 82 %. Η Ελλάδα παράγει το 11 % της συνολικής ποσότητας και έχει βαθμό αυτάρκειας 85 86 %.
Παραγωγή γάλακτος Στην Ευρωπαϊκή Ένωση το αιγοπρόβειο γάλα δε θεωρείται βασικό προϊόν. Συνολική παραγωγή αιγοπρόβειου γάλακτος: 3.700.000 τόνοι. Η Ελλάδα παράγει το 30-32 % της συνολικής ποσότητας και έχει βαθμό αυτάρκειας σχεδόν 100 %.
Τάσεις στην παραγωγή κρέατος και γάλακτος Στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελλάδα η παραγωγή αιγοπρόβειου κρέατος παρουσιάζει πτωτικές τάσεις. (Μείωση 16 % και 5 %, αντίστοιχα, τη δεκαετία 1991 2001). Στο αιγοπρόβειο γάλα παρουσιάζεται σταθερότητα στην παραγωγή, με μικρές τάσεις ανόδου, έως 5 %.
Δυνατότητες ανάπτυξης 1/3 Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί έντονος προβληματισμός για τις δυνατότητες ανάπτυξης της αιγοπροβατοτροφίας. Ο προβληματισμός αυτός αναπτύσσεται τόσο σε επίπεδο υπηρεσιών όσο και σε επίπεδο των παραγωγών, με αφορμή τις διαγραφόμενες προοπτικές ανάπτυξης
Δυνατότητες ανάπτυξης 2/3 Στην Προβατοτροφία Στη παραγωγή γάλακτος, υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης, λόγω της παραγωγής φέτας και άλλων τυριών ΠΟΠ. Η παραγωγή κρέατος προβλέπεται να αντιμετωπίσει δυσκολίες, αφού οι τιμές δέχονται πιέσεις από τις εισαγωγές ζώων προς σφαγή ή σφάγιων κυρίως από γειτονικές τρίτες ή υπό ένταξη χώρες της ΕΕ.
Δυνατότητες ανάπτυξης 3/3 Στην Αιγοτροφία Οι προοπτικές περιορίζονται σε ορισμένες περιοχές για την παραγωγή κρέατος για την εγχώρια αγορά και γάλακτος για τη δημιουργία ειδικού τύπου γαλακτοκομικών προϊόντων.
Βιβλιογραφία Ζυγογιάννης Δ. (2006): Προβατοτροφία, Εκτροφή μηρυκαστικών (τεύχος Α), εκδ. Σύγχρονη Παιδεία, Θεσσαλονίκη. Κατσαούνης Ν. (1994): Προβατοτροφία, Εκδ. οίκος αδελφών Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη. Ρογδάκης Εμμ. (2006): Γενική Ζωοτεχνία, Εκδόσεις Σταμούλης, Αθήνα. FAOSTAT: http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx Εurostat: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/eurostat/home Eλλ.στατ. Αρχή: http://www.statistics.gr/portal/page/portal/esye YΠΑΑΤ: http://www.minagric.gr/index.php/el/xrisimewplirofories- 2/statistika